ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1939
OPGENOl
mtoKzascm courant
De Kern
ABONNEMENT
Prijs p. 3 maanden f 1.50, buiten Zierikzee f 1.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks.
Tel, No. 32. Giro 137677
1707 - JS80
Directeur) A. J. DE LOOZB Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEB
95STE JAARGANG No. 14101
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels efl
daarboven 20 cent p. regeL Reclames 40 cent
p. regel. Bi) contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
H.H. CORRESPONDENTEN
verzoeken we geen pnogramimla's van de
komende feestelijkheden op te zienden,
daar deze mededeelingen feitelijk1 adver
tenties zijn en dus in een andere rubriek
thuis hooren. Berichten over de feeste
lijkheden zelve worden natuurlijk wel
verwacht. DE REDACTIE.
ONDER DEN SCHIJNWERPER
blijve den stralenbundel gericht op
den stormhoek van Europa, op Danzig
en ommelanden, dat volgens Förster, de
gouwleider van de niet vrije Vrije Stad,
naar Duitschland zal terugkeeren, hoewel
de datum der heimkehr nog in den schoot
der toekomst, of in het brein van den
Führer ligt verborgen. De strijd om Dan,-
zig is overgebracht op economisch ter
rein, waardoor zie scherper toegespitst
wordt. Zoo heeft Polen, als wecrWraak
tegen de stelselmatige belemmeringen van
zijn douane-inspecteurs in de uitoefening
van hun functies, besloten zijn inspec
teurs uit de Amado margarinefabriek te
Danzig terug te roepen en de kunstboter
voortaan als buitenlandsch goed te be
handelen. Als antwoord op dezen maat
regel heeft Förster te kennen gegeven,
dat Danzig nu wel eens zou kunnen
overgaan tot hiet openstellen van de grens
voor goederen uit Oost-Pruisen.
CHODACKIi
de Poolsche commissaris in Danzig
heeft over deze margarinepolitiek ge
confereerd. Het i,nvioerverbod zal alleen
worden opgeheven, indien ie Poolsche
douane-inspecteurs in Danzig de gelegen
heid krijgen hun taak naar behooren te
kunnen vervullen.
Het toezicht van de Danziger douane
ambtenaren op het verkeer met O os Ij-
Pruisen is zonder twijfel slecht geweest
anders zou er niet zooveel wapenmate
riaal in de stad zijn gekomen. De Polen
hebben daarom meer inspecteurs aange
steld en de Danzigers klagen daarover.
Tenslotte heeft Polen als pressiemiddel
het invoerverbod van margarine uitge
vaardigd.
Het Statuut van de Vrije Stad Danzig
geeft Polen het recht, goederen van alle
soort vrij uit te voeren en in te voeren.
Danzig valt krachtens dit Statuult ook
binnen de Poolsche douane-grenzen. De
douane-diensten, die een administratieven
eenheid vormen, zijn echter toevertrouwd
aan de ambtenaren van de Vrije Stad,
maar geplaatst onder de controle van de
de oentrale administratie van de Pool
sche douane.
De Poolsche regeering neemt, met Pool,-
sche inspecteurs, die zijn toegevoegd aan
het personeel van Danzig, deel aan het
toezicht op den douanedienst. Een be
paald percentage van het totaal der in
komsten der Poolsche douane (het ge
bied der Vrije Stad en Polen omvat
tend) wordt aan Danzig toegewezen. Een
vrij gecompliceerde situatie, die bijl kwa
den wil tot groote moeilijkheden aan
leiding geeft. Polen beheerscht als ach
terland de economische positie van Dan
zig: het laat dat, voorloopig nog op ba-
perkte schaal, voelen. Berlijn overweegt
thans blijkbaar Danzig aan het Poolsche
douane-toezicht te onttrekken en vrijheid
voor den invoer van Duitsche goederen
op te eischen. Dit zlou feitelijk neerko
men op de economische inlijving van
Danzig bij het Derde Rijk. Als voorlopp,-
ster vag de politieke inlijving? Er valt
een duidelijke verscherping in de alge-
meene situatie te Danzig waar te nemen.
DE KABINETSCRISIS
De besprekingen van jhr. De Geer
Het eenige, dat in het tegenwoordige
stadium der kabinetscrisis aanleiding tot
beschouwingen geeft, is de reeks be
sprekingen van den heer De Geer. Als
samenvatting diene het volgende over
zicht:
De Minister van Staat heeft, na door
H.M. de Koningin te zijn ontvangen, ge-
coinfereerd imiet jhr. iir. O'. C- A. van
Lidt de Jeude, Minister van Waterstaat.
In den loop van den dag heeft hij langi-
1 durige besprekingen gevloerd, eerst met
den voorzitter der Vrij'z. Democratische
i Tweede-Kamerfradtie, jmlr. A. M. Joekes,
i om zich vervolgens naar het Ministerie
vain Binnenlandsche Zaken te begeven,
waar overleg met Minister Van Boei jen
is gepleegd.
's Avonds heeft jhr. De Geer te Zijpen
hiuize het Soc. Dem. Tweede Kamerlid
dr. J. van den Tempel ontvangen. Dit
bezoek heeft van half adht tot ongeveer
negen iuUt giedumrd.
In Haagsche politieke kringen neemt
men aan, da.t al deze besprekingen voor
alsnog van informatieven aard zijn, mlaar
niettemin met een event,u,eele opdracht
tot kabinetsformatie i,n verband 'moeten
staan. Het is namelijk mogelijk, dat jhr.
De Geer oriënteerende gesprekken voert
om de sfcemlming te peilen ten opzichte
vian een kabinet op breede basis.
Direct rijst dan de vraag of van zulk
een kabinet, dat uiterlijk eesnige gelijke
nis zioiu vertoornen met de breede basis-
ministeries-Colijn van de jaren 1933 tot
1937, de sociaal-democraten wel ©f niet
deel zfulle'n uitmaken. De besprekingen
met dr. Van den Tempel wijzen er in
ieder geval op', dat aan een 2eer breede
samenwerking wordt gedacht. Zoiu het
werkelijk komen tot een ruime coöpera
tie, dan Zou de te benoemen forimfateur
voor angloge moeilijkheden komen te
staan, als dr. Colijn ondervonden heeft
tijdens zijn conferentie met de zes frac
tieleiders.
RONDOM SOESTDIJK
Dr. de Groot ten Paleize
Donderdagavond omstreeks acht uur
heerschte er nogal wat drukte rondom
het pal'eis te Soestdijk. Men zag Prins
Bernhard uitrijden en vriji spoedig weer
terugkomen. Nog ©enige andere auto's
reden het hek binnen; daarin waren de
heeren de Jonge van Ellemeet en Dedel
gezeten.
Omstreeks negen uur was het mmidj-
dels volkomen rustig geworden ten pa
leize. De Prinses had zich toen reeds ter
ruste begeven en kort daarna trok ook
H.M. zich in haar vertrekken terug.
Dr. de Groot was dien avond ten pa
leize. De verpleegster. Trijntje Boonstra,
vertoefde gisteren nog in de kraaminrich
ting van Bronovo in Den Haag; om
streeks half elf dien avond is zij echter
per hofaulo te Soestdijk aangekomen.
H.M. de Koningin had hiet voornemen
zich vanochtend naar Dien Haag te be
geven Tn verband met de nog steeds
niet opgeloste Kabinetscrisis, maar Zij
heeft de conferentie laten afzeggen.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Rechercheur gewond
Vijftien fietsende jongedames uit Utrecht,
die op weg Iwlaren naar het theehuis!
„Het Bluk", wilden den Rijksweg te L a-
rein (N.-H.) oversteken. Op dat pogen-
blik naderde een rechercheur vain dé
Amfsterdam&che politie, de heer T. van
Zwam imiet zijlrt |mk)t|Oirrijiwliel uit de rich
ting Baarn. Een 13-jarig meisje, dat voor
aan het groepje wielirijdsters reed, had
het rijwielpad reeds verlaten om! den
weg ovèr te steken; de piverigen iwlaren
op het rijwielpad van hun fietsen ge
stapt. De meisjes riepen haar vriendin
netje toe, hard diopir te rijden, doch in
plaats hiervan reed ihet meisje terug, met
het (noodlottig gevolg, dat de motorrijder,
die op het laatste iqogenblik het kind
trachtte te ontwijken, de im'adht iqver het
stuur verloor en met zijn 20-jarige op
de duo gezeten diochter tegen den weg
sloeg. Hevig blioedend bleven zij' liggen.
In zorgwekkenden toestand moesten de
beide gewonden naajr het Sint Jams Zie
kenhuis te Laren worden overgebracht.
Onder houtstapel bedolven
Donderdagmlorgeh tegen half 'zeven had
den het 17-jarige meisje Stevense en het
20-jairige meisje Korstanje beiden uit
Rilland, bij1 de conserven-fabriek van
Westrate te Kr a bben d ij ke plaats ge-
noimten lojp een wagen met een stapel
hout, tioien plotseling een hooge stapel
hout die er naast stond begon te ver
schuiven en over belde mieisjes heen viel.
Op haar hulpgeroep kwamen arbeiders
toesnellen, die de meisjes onder het hout
vandaan haalden. Hoewel de meisjes bij
kennis waren en uiterlijk geen ernstige
wonden vertoonden, bleken Zij' geheel ge
voelloos en verlamd "2 zijn. Vooral het
oudste meisje scheen in ernstigen toie-
stand te verkeeren. Ongetwijfeld hadden
beiden min of meer zwaar inlwfendig let
sel bekoimlen. D|0kter Nieuwenhuijzen wiens
hulp dadelijk ingeroepen was, deed de
Imleisjes per ziekenauto naar het zieken
huis te Bergen op Zoom1 vervoeren. Het
ongeval is waarschijnlijk te iwlijiten aan
het feit, dat de meisjes op' een 'zeil
Zijln gaan zitten dat over den hoogeni
stapel hout heenging en dat deze daar
door in beweging bracht.
De 20-jarige A. Korstanje is Vrijdag
morgen in het ziekenhuis aan de 'be
komen verwondingen overleden.
Opgravingen in 't verdronken land
van Reymerswaal
Gedurig worden pogingen in het werk
gesteld om uit de verdronken landen
van Zuid-Bevela;nd waardevolle voorwer
pen ai it te graven. Deze strook grond,
welke tot de niet verpachte gromden be
hoort, komt imiet laag water geheel droog.
Nog duidelijk zijn de fundamenten der
kerk van 0'ud-Kr,aibbendijke zichtbaar, al
hoewel reeds in 1530 ondergeloiopien en
na een wederindijking in 1595 voor igjöed
in de golven verdwenen. Enkele per
sonen gaan nu geregeld met de spade
er opi uit om dicht bij' de fuindamlenlten
der groote geboulwem opgravingen te doien.
Dieze week zag een der gravers zijn!
werk beloond door het vinden van een
mooie gave ouderwetsche kruik van
grijze kleur en duidelijk handwerk. De
letters van de fabriek zijn goed te lezen,
wellicht ook de naam v.an den ouden
eigenaar.
De vierling
De vierling in Hengelo blijft uiteraard
de belangstelling trekken, al respecteert
ieder zooveel mogelijk het verzoek van
burgemeester, ouderpaar en dokter, om
de grootst mogelijke rust om en in het
huis te bewaren.
Alleen uit het drukke bezoek van de
post is af te leiden, dat er wat bijzon
ders in hiet huis aan de Frans Halsstraat
te Hengelo is gebeurd.
De stroom van felicitaties is Zooi groot
dat de vader uren noodig heeft om
brieven, kaarten en telegrammen te le
zen. Deze komen van heinde en verre',
Zoowel van particulieren als van ver-
eenigingen.
Ook uit zich de belangstelling in meer
daadwerkelijken vorm. Kinderkleertjes,
zeep, vruchten enz., een formidabel kren
tenbrood naar oud Twentsch gebruik, het
zijn alle zaken, die in groote hoeveel
heid binnenkomen en natuurlijk gaarne
worden geaccepteerd.
Zuster Bonga, tot dusver werkzaam
in het Algemeen Ziekenhuis en een des
kundige op het gebied van kinderver
zorging. heeft haar arbeid aangevangen.
Moeder en kinderen maken het uit
stekend. Het vierde kind ligt afzonder
lijk, omdat het wat extra.-zorg noodig
heeft. De directie van de fabriek, waar
de heer Pijlman werkt, heeft door ex;-
tra-vacantie den vader van de vierling
in de gelegenheid gesteld, de vele zog
gen en werkzaamheden in het huis te
helpen verlichten.
KORT EN BONDIG
De Nederlamdsche Wiepen Unie heeft
besloten, behalve Cor Wials vipor den
strijd om het wer e ld kamp io, en-
schap 100 km achter motoren te Mi
laan (26 Aug.—3 Sept-), alsnog pf te
vaardigen den renner Bosland met als
ganglmaker Wiersimia, terwijl Bakker als
reserve wordt meegenomen. Een stel
lage, gebruikt bij' den boiuw van een
betonnen brug in een kalksteenigboevje
bij Wüpipertal (Duitschland) is ingestort,
waardoor een aantal arbeiders meege
sleurd werden. Men heeft reeds zes
lijken te voorschijn gebracht, terwijl vin
de vijf levend bovengebrachte arbeiders
vier zwaar gewond zijn. De Belgische
minister van Defensie heeft bepaald, drat
kolonels, die bij een Vlaamsch regiment
wenschen te worden ingedeeld, dit jaar
een cursus in de N ed er 1 an ds ch e
taal moeten volgen, welke vier 'mlaanden
zal duren. Daarna mogen dez'e officieren
twee maanden in Nederland vertoeven
of een proeftijd van twee maanden in
Jhr. mr. D. J. de, Geer f
formateur
De regeeringspersdienst meldt: H.M. de
Koningin heeft hedenmorgen ten Paleize
Soestdijk in audiëntie ontvangen den Minister
van Staat, jhr. mr. D. J. de Geer en hem
de opdracht gegeven tot vorming van een
nieuw kabinet. Jhr. De Geer heeft verzocht
deze opdracht in beraad te mogen houden.
een Vlaamsch regiment doorimiaken.
De Poplsche pers meidt uit Danzig, dat
per vliegtuig een tweede groep poli
tieke vluchtelingen uit Danziiig naar
Berlijn is overgebracht. Deze personen
Zouden van hoogverraad beschuldigd war
den en naar Berlijn overgebracht worden
om zich voor hel Diuitsche hooggerechts
hof te verantwoorden. Tusschen Tien
tsin en Peking zijn 150 dorpen met
een bevolking van 50.000 zielen over
stroomd, als gevOlgi van het door
breken der dijken van de Zijrivieren van
de Haiho. Op verscheidene plaatsen on
dervindt het treinverkeer vertraging. Tien
tsin is voor verkeer gesloten. Door
vonken van de locomotief is nabij' Va
lencia brand ontstaan in een goederen
wagen van een personentrein. Toen
door het ontploffen van 50 flessehen azijn
zuur de vlammen huizenhoog oplaaiden,
ontstond onder de reizigers een paniek.
Een deel hunner sprong uit den trein;
waarbij1, naar tot dusvier kon worden;
vastgesteld, 'zes personen werden ge
wond. i
LUCHTVAART
Kapitein Koppen verlast den dienst
Kapt. G. A. Koppen, die de laatste
paar jaren command an t-Vliegschaol w|ajs
op Sioiesterberg is als vlieger afgekeurd
en zal, naar het Utreohtsch Dagblad meldt
dien militairen dienst om gezondheidsre
denen verlaten.
Het is een onzer luchtvaart-pioniers,
een onzer bekwaamste vliegers, een der
kameraden uit den „goeden ouden tijd",
die hiermede uit het praetische vliegers-
leven verdwijnt.
Niet uit de luchtvaart. Niet uit de be
weging zelf. Daarvoor is Koppen nog
veel te vitaal; daarvoor hangt hij' lal te
zeer met zijn heele ziel aan die lucht
vaart, die hij1 heeft helpen groot maken.
In 1916 werd hij reeds instructeur bij
de LuchtvaaiTtafdeeling.
Grcioite bekendheid kreeg Koppen in
1927 doioir Zijn tezamen imiet Frijn®
en Ellemian, de laatste ais meoa.no
vlucht imiet de Postduif naar Indië. Niet
de eerste vlucht als zoodanig, maar wel
een die voioir goed den autoriteiten de
ciogen opende voor het belang ©ener
postverbinding dour de lucht.
Later is Koppen nog tweemalen naar
Indië geweest. Eerst bij' de KNILM wlaar
hij' eerst lijnvlieger was en later eed
leidende positie kreeg. Later noig eens
onder kapt. de Ruijter van Steveninck
bij1 de luchtkarteering van de Nieuw
Guinea expeditie.
Tweede vlucht van de K.L.M.
naar Zuid-Afrika
De KLM Zal bij1 voldoende deelneming
dit najaar wederom een bijzondere vlucht
uitvoeren naar Zuid—Afrika. De reis-
duur is teruggebracht tot 4 dagen. Bij1
de vlucht van de Reiger in December
van het vorige jaar, welke zes dagen;
duurde, is namelijk gebleken, dat 4 dagen
zeker voldoende is. Het vertrek uit Am
sterdam is vastgesteld op 27 October. Het
verblijf in de Unie zal vier weken duren*
Verscherping van de algemeene
situatie rondom Danzig
Toenemende spanning tusschen
Hongarije en Slowakije gevreesd
Dr. de Groot en Zuster Boonstra
gisteravond op Paleis Soestdijk
Het generaal appèl der NCRV
in het Stadion van Feijenoord
Opening Rusthuis in Zierikzee
wordt in Maart 1940 verwacht
Plaatselijk regen, kans op onweer
anldtakLetij
C. J. J. VERTON
Cooos Maoronen
Gevulde Heeren
5 cent
6 oent
Krentekoeken, Bolussen
en Cadetjes
Verschillende Koekjes
Paneer Soezen Croquetten
VERRENIEUWSTRAAT ZIERIKZEE
Barometerstand van hedenmiddag 2 uiur:
Zon op:
Zon onder:
5 Aug.
4,26
19,45
Maan op:
Maan onder:
5 Aug.
21,21
9,59
Predikbeurten te Zierikzee
Zondag 6 Augustus.
Ned. Herv. Kerk.
Nieuwe Kerk. 10 ure, ds. Reddingius.
Kleine Kerk. 10 ure, ds. Valeton (Doopa-
bediening).
Luth. Kerk.
Geen dienst.
Geref. Kerk.
10.30, Leesdienst en 6.30 ure
Ohr. Geref. Kerk.
9.30, ds. Hoogendoorn, 2 leesdienst en
6 ure, ds. Hoogendoorn (oude tijd)
Leger des Heils (Poststraat)
10 kapt. F. G. Kremer, 3,30 Openluoht-
werk 't Groentje, 7 Openl.werk 't Luitje
en 8 ure, kapt. F. G. Kremer.
Gerei. Gem. (St.-Domussfraat)
9.30, 2 en 6 ure, Leeskerk (oude tijd)
Oud-Gerei. Gem.
9.30, 2 en 6 ure, Leeskerk (oude tijd)
Op 29 November vangt de terugreis aa|n
en op 2 December is het gezelschap te
Schiphol teruggekeerd. De vlucht zal
worden uitgevoerd met een Douglas DC-3
vliegtuig.
Het vliegtuig zal waarschijnlijk onder
eo'mlmiaindia staan van den heer Blaak,
de heer Brinkhuis gaat als tweede be
stuurder Imee. Er is plaats vopr 11 passar
giers; vier hebben thans vopr deze vlucht
geboekt.