ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
kleine kerk
ZATERDAG 15 JULI 1939
OPGEM<
ZflERIKZEESCE COURANT
EERSTE BLAD
De Kern
ABONNEMENT
Prijs p. 3 maanden f 1.50, buiten Zierikzee fl.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke Directeur I A. J,
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks. Uitgave N.V.
Tel. No. 32. - Giro 137677
1797 - 1080
DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
95STE JAARGANG No. 14084
ADVERTENTIEN:
van 1—4 regels 80 eent, van 4 regels era
daarboven 20 cent p. negeL Reclames 40 cent
p. regel. Bi) contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
ONDER DEN SCHIJNWERPER
vait thans het felle licht op
Fr an kr ij'k dat Vrijdag den I50sten
verjaardag van de Frattisc'he Re
volutie den z.g. Bastiliedag vierjdé.
Tevens echter wilde men dien dag
uiting geven aan de nauwe verbonideïi-
heid welke er thans tusschen Frankrijk
en Engeland bestaat wat onder adhere
bleek uit het feit dat de Engelsdhen in
belangrijke talat© aan de viering hebben
deelgenomen.
Gaat im'en den lo;op der geschiedenis
der beide landen na^ dan is Framkrijk
allen stormen en reacties ten spijt, den.
idealen van de revolutie troju'w gebleven.
De van de verwerpelijke vormén dier
revolutie ontdane toepassing har er
idealen, die zich over een groot 'deel van
Europa hadden verspreid, heeft in den
loop der tijden (die noodige evoluties door
gemaakt, welke de democratie, eruit
voortspruitende, aanzienlijk nader hebben
gebracht tot de Engelsche democratie,
die een heel anderen en veel mjimjdiér
schokken den ont vvikkelinigisgang heeft gie-
volgd.
Thans gevoelt men echter deze demo
cratie in gevaar gebracht door een her
leving van een totalitair stekel.
Hoezeer de huidige spanning in Europa
ook imlag voortspruiten uit een strijd om
de hegemonie, welke al sinds eeuwen
gevoerd is, onafhankelijk van staatkun
dige stelsels, het vait toch niet te ont
kennen, dat de ideologische tegenstellin
gen bij dezen strijd een belangrijke rol
spelen. Men gevoelt zicJh in Engelainjd.
en in Frankrijk niet alleen bedreigd in
Zijn machtspositie, jmiaar ook wei degelijk
in zij'n staatkundige idealen. Dit geldt
voor Frankrijk nog meer dan voor En
geland, waar de demo oratie, krachtens
haar ontstaan, nog altijd een min: of
meer feodaal karakter heeft behpfuden.
Beide landen gevoelen echter dat 'Jij1
voor een gemeenschappél ij k gevaar staan
dat 'zij ook niet anders Idan gemeenschap
pelijk kunnen keeren. De te Parijs ge
houden betooging is een van de vele
pogingen pmi dat gjeviaar, zoo mogelijk,
nog langs vreedziamen weg af te wenden,.
Naast dit vreedz'almé middel springen
echter ook direct de militaire maehtsjmlildr
deien als de betoegirvgen, (de m'assale
vluchten van de Engelsche luchtmlacht
naar Frankrijk en de aankondigingen van
grcpte manoeuvres voor leger, vloot en
luöhtmlacht, in het ojog, waaruit dan toch
ook blijkt dat Imém imiet de kans op io|or-
log npg wel degelijk rekening blijft hou
den. De viering van den 1461^ Juli stoïijd!
dit jaar dan opk volop in het teek en van
militair imiachtsvertoion.
De redevoering die Minister-Pnesi|dient
Daladier bijl deze gelegenheid hield
en die we hier gedeeltelijk citeeren
wijst er ook 'wel degelijk op dat Frank
rijk paraat is aan een eventueelen aan
val weerstand te bieden en gewéldi o:0k
mét geweid Zal beantwoorden.
Wij1 hebben ons een geweldige inspan
ning getroost omi het weiztijn, den vrede
en de vrijheid te verzekeren, Zoo zeilde
de premier. Wij 'Zullen daarmede voort
gaan, mét de volharding welke oin'zé
groote voorgangers heeft bezield. Van
daag ontvangt gij- de eerste bei-pon ing-
Het leger, dat gij1 hebt toegejuicht, is
de behoeder van uw Vrijheden. Gij hébt
begrepen, dat het in staat is alle aan
vallen te breken, wejke ons land i'n^ gé-
vaar zouden khmnen brengen.
Iedereen heeft de geoefendheid -en dis
cipline der infanteristen, legioensoidatejni-
gemotoriseerde troepen, mariniers en
luchtmacht gezien, die in de lucht ver-
eenigd is met de luchtmacht van een
groot bevriend volk, dat onzen bodem
zal verdedigen, zooals wij den zijne, in
dien weerstand zou moeten vvordep ge
boden aan gewelddadige aanvaren.
Frankrijk bedreigt niemand -en drocmt
van geen enkele verovering. Daar het
den vrede wenscht tusschen alle vol
ken en den vasten1 wil heeft zijn inspan
ning te wijden aap de bescherming vam.
den vrede, daar alleen deze getrouwheid
en geest van menschel ijke samenwerking
het welzijn der beschaving knuinen ver
zekeren.
Iedere bedreiging, iedere poging tot
overheersching zou ons vastberaden vin
den in de verdediging der Frainische
vrijheden en Zou zién, dat wd} oinize in
spanning voegen bij die van allé Voikeh,
die vastbesloten zijn hun onafhankelijk
heid te beschermen.
DE KABINETSCRISIS
Besprekingen van Dr. Colijn
De Kabinetsformateur dr. CpTijh hééft
V'rijdagmidldiag op het Departement van
Algeméene 'Zaken de demissionnairé (mi
nisters Patij'n, Van Buuren, Slotem'aiker
de Bruine, Van Boeij-en en Va-nv Dij'k (ont
vangen. De conferentie heeft pjmstreeks
een uur geduurd. Vervolgens heeft de
formateur imét den heer J. Scheuten, den.
voioirzJitter der .anti-revolutionaire Tweede
Kamér-fractie besprekingen gevoerd-.
Des avonds heeft dir. Cjolijn te Zijnen
huizé overlégd gepleegd mét hét liberale
Tweede Kamerlid jhr. ir. Oi. C. A- van
Lidth dé Jeuidé.
Nationale Feestdag
Dag na de geboorte van
Prins of Prinses
De minister van lalgéméene zaken, dr.
H. Colijn, heeft een [ojmZendbrief gericht
tot de gemeentebesturen, waarin w|0lrdt
meegedeeld, (dat -de daig na de ge
boorte van een Zoon of dochter in
het Prinselijke gtezin dient te worden
beschouwd als ',nati|0|nale feestdag. Het
geen b©teekent, dat alle departementen
en overheidsdiensten nip 'dien dag wordein,
gesloten, vporzoover de dienst zulks toe
laat.
Provinciale Inspecties voor
werkverruiming
Rijksinpecties opgeheven
De minister v'pn Sociale Zaken heeft
van hedieni af de rijksinspecties vooil
de werkverschaffing o p g li e v e n en
heeft voor elke provincie een inspectie
vian den rijksdienst voor de werkver
ruiming ingesteld. De zétels dezer in
specties zijn Heerenveen, Groinmgeln, As
sen, Zwolle, Arnhem, Utrecht, Aikm|aar,
's-Gravenhage, Middelburg, 's-Hertogen-
bosch en Hoensbroek.
Aangewezen als hoofd van deze in
specties
Voor Zeeland: ir. M. de Vink.
De hoofden der inspecties, zoomede
het aan "hen toegevoegde technische, ad
ministratieve en overige personeel, hier
bij inbegrepen het administratieve per
soneel, tot dhsver ingedeeld bij de thans
opgeheven rijksinspecties voor de werk
verschaffing, worden overeenkomstig het
bepaalde in art. 37 van het Kon. Besluit
20 A'pril 1939, gesteld onder de beveien
vlan dé directie van den rijksdienst voor
de werkverschaffing.
f Aiam hét hoofd der inspectie vioor
Zeeland is toégevjoegd-ir. G. J. ter
Brugge.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Vliegtuig neergestort
Omstreeks ll uur Vrijdagmorgen is
een Watervliegtuig van het vliegkamp
De Mok, kort nadat het was opgeste
gen, van geringe hoogte neergestort.
Het vliegtuig kwam terecht in de Prins
Hendrikpolder op1 texej, jn de nabij
heid van boerderij Zeewijk.
De inzittende, [eeriing-officier-Viieger
derde klasse de Vrieze werd ernstig
gewond.
Volgens ooggetuigen is het vliegtuig
in een bocht, vermoedelijk doordat het
weinig snelheid had, afgegleden en in
een vrille geraakt. De motor kwami 'mét
zijfii neus op den grond en wérd ern
stig 'beschadigd doch het vliegtuig ge
raakte gelukkig niét in 'brand. Van alfe
k'anten stroomde hulp toé, ook genees
kundige hulp wUs spoedig ter plaatse.
Het bleek, dat dé leerjing-Vlieger, die
buiten bewustzijn was, éen hersenschud
ding had opgeloopen; hij had ook een
dijbeen en 'een arm gebroken. Per- vlieg-
kampboot is het slachtoffer naar het
Marinehospitaal te Den Beider vervoerd.
De marine-autoriteiten stelden ter
plaatse een onderzoek' in.
Onder lading bedolven
Vrijdagmiddag is op den Leusderweg te
Amersfoort, ter hoogte van de Nieuwe
Kerk, een vrachtauto met oplegger van
ongeveer zes meter lengte, na eerst te&iem
een boiom te zjj,n gereden, gekanteld. De
lading, bestaande uit ledige bierfiesschen
gleed van den auto en kwam terecht
op een piasseerende wielrijdster, de on
geveer 25-jarige mej. R. uit Amersfoort.
Ernstig gewond is het meisje naar
het ziekenhuis overgebracht, waar zij'
kort na aankomst is overleden. De chauf
feur van de auto werd licht gewon-dt
Een kranige ouwe heer
Van een gezélschap ouden van dagen
uit Amsterdam ontsnapte Vrijdag te
Loemen op dé VeliuWe een 80-jarige
mam aan het toezicht der leiders en bleef
lalieen achter. Hij wamdéid-e het dorp
door naar Eerbeek en vandaar lainigs het
Apeldoomsche fanaal naar Apéidoprtnl,
een (afstand van 20 km. Té Apeidporln
ontdekte de politie hem. Later heeft één
der Amsterdamische leiders hems daar
opgehjaald. i
Onweer boven ons land.
Boerderijen verbrand
Gedurende eer buitengewoon hevig on
weer, dat zich Vrijdagmiddag boven den
noord westhoek van Overijssel ontlastte,
is een der oude boerderijen in Ambt-
Vol 1 e n h o v e, bewioond d©pr den land
bouwer Al'b van Benthem, door de blik
sem getroffen.
De bliksem sloeg in het achterhuis,
waar een zeer groote partij hcioi, jpl.m.
85 'voer, was opgetast. In een ommezien
was de geheele 'boerderij een laaiende
fakkel gelijk. Met moeite siaagden de
bewoners er in het huisraad te redden.
Benige kippen zijn iin! de vlammen olm-
gekomen.
De vrijwillige brandweer van Am'bt-
Volienhove Was sipaedig met een hand
spuit ter plaatse, doch slaagde er niet
in het vuiur meester te worden. Het ach
terhuis brandde geheel uit, het voorhuis
bleef gedeeltelijk gespaard.
Omstreeks twee uur Vrijdagmiddag is
gedurende een onweer de bliksem in
geslagen in de boerderij van dejn, heer
M. Wink onder de gemeente VreeS-
w ij k. De brand die ontstond, kom be
perkt 'blijven tot twee groote hooibergen,
die geheel zijn uitgebrand.
Tijdens onweer is Vrijdagmiddag
de bliksem geslagen iii eén boerderij te
Ga ast (gemeente Haskerland), bewoond
door den heer Kuipers en .eigendom vain
den heer F. Bilyam, te Kmijpe. Die schuur
brandde af, het hooi ging verloren, een
varken werd door den bliksem1 gedood.
De brandweer uit J©;ure, die spoedig ter
plaajtse was, wist het voorhuis te 'be
houden. Verzekering dekt de schade.
Woonhuis afgebrand
Vrijdagavond omstreeks half negen, is
tijdens het onweer de bliksem ingesla
gen in het 21/2 jaar geleden .gebouwde
dubbele landhuis aan de Sportterrein
straat te Stadskanaal, bewooind door
de gezinnen Hakkéaies en Alberts. De
motorspuit, welke in de nabijheid is
gestatiomneerd, was dadelijk ter plaat
se. Het vuur greep echter zoo snel om
zich heen, dat het perceel, dat met een
rieten dak was béd'ekt, niet kon wordein
behouden. Slechts >eenig huisraad kon
worden gered.
Meisje gedood
Boven het Noord-B rabantsohe dorpje
Lang en b oom woedde Vrijdagmiddag
een onweer. Daarbij is de woning van
den landbouwer Rovers in de 'buurtschap
Siberië te Langenboom door de bliksem
getroffen.
De bliksem sloeg door het dak en
trof in de huiskamer de 22-jarige doch
ter, die aan dé naaimachine zaït te werken
Het jonge meisje was op slag dood.
Ernstige heidebrand
Een brand van eeinl hevigheid, zoo als
men zich deze in jaren piet méér her
innert, heeft Vrijdagmiddag in de heide
tusschen Well en Bergen i'ni het
noorden van Limburg, gewoed.
Omstreeks twee uur is, vermoedelijk
door blikseminslag, 'brand ontstaan in. een
perceel heide, toebehoorend aam die ge
meente Bergen. Aangewakkerd door de|n
v'rij krachtigen wind, 'breidde het Vupr
z'iich snel uit. Mede tengevolge van de
droogte in de toch reeds 'brandbare hei
de en het dorre gras, nam de 'brand
een omgekendeni omvang aap.
Onmiddellijk schoten ploegen arbei
ders uit de werkverschaffing, die in de
nabijheid aam het wérk waren, toe, om
bij het blusschingswerk behulpzaam te
zijn. Door het aa'nleggen van tegen-
Vuren en het werpen met zaïnd trachtte
men het vuiur in zijn voortgang te slui
ten. Inmiddels was echter zoo een
groote oppervlakte heide door de vlam
men aangetast, dat deze 'bestrijding geen
succes had. Door het telkens weer draai
en van den wind, werd het 'blusschings
werk ten zeerste bemoeilijkt. Eerst tegen
acht uur in den avoind kom men zeggeni
dat men het vUur voorgoed meester was.
Een terrein van tusschen/ 200 en 250
h.a. bleef Zwart geblakerd liggen. Dit
terrein, hoofdzakelijk begroeid met hei
de en vliegdennen, behoort in eigelndom
toe aan de gemeente Bergen. Twee per-
céelen zilverdennen; en eejni 'pérceel den-
nëbosch gingen eveineens verloreh. Voor
zbover valt te overzien, is van de ge
meente Bergen geen hoseh verloren' igie-
ga,an.
Financieel Weekoverzicht
14 Juli.
In de verslagperiode hebben zich geen
feiten voorgedaan van zoodanigen aard,
dat daarvan ©am belangrijke beweging ter
beurze het gevolg kan zij*n. De slepende
Kabinetscrisis heeft slechts eérn be-
scheidien invloed op de binnenlandschei
beleggingsmarkt gehad. De koersen zijn
wel leenigszins verder afgebrokkeld, doch
de verliezen bleven voor de meeste fond
sen tot hoogstens 1 pet. beperkt. Geen
enkele binnenlandsche 31/2 pet,, obliga
tie noteert thans boven pari; de Nederl.
staatsobligatie van dit rent^type is te-
ruggéloopen tot 991/2 pet. Beter heeft
zich over het algemeen de markt voor
industrieele obligaties gehouden; 31/2 pet.
v. d. Bergh's ien Jurgeps' inoteeren bijv.
99 pdt., 4 pet. Hoogovens 101 pet. Wéi
nig variaties geeft de koers va'm 5.1/2 pet.
AKU, die momenteel 103 .pet. moteeren,
te zien.
Sedert in Januari vain dit jaar dei
emissie der 31/2 pet. Bataafsche Petro
leum plaats vond, is de koers dezer1
obligaties slechts 1 pet. teruggeloopen:
het netto-rendement bij een koers van
99V2 Pet. en een gemiddelden loop
tijd van 15 'j aar bedraagt 3.45 pet.
Op 'de buitenlamdsche obligatiemarkt
waren Braziliaansche waarden gedrukt.
De berichten over betaling van rente op
de niet in Dollars luidende obligaties blij
ven uiterst vaag.
De biniinenl. aandeelenmarkt was stil,
doch met vasten grondtoon. Aandeelera
AKU konden iets oploopen, waarschijn
lijk onder invloed van de bevredigende
exportcijfers voor kunstzijde over Juni
1939 en de gunstige berichten omtrent
de kunstzijde-industrie in Amerika. Aan-
deelen American Enka, die dit jaar hier
ter beurze een hoogste ntoeering van
29 dollar hadden bereikt, worden mo
menteel verhandeld a 21 dollar, Zijnde
circa 1 dollar boven de laagste noteer
ring van 1939. Ondanks de groote uit
gaven voor uitbreiding der fabrieken in
de laatste jaren, bedroegen de vlottende
activa na aftrek der schulden volgens
de balans per 31 Decemb'er 1938 12 dl.
per aandeel; uit de winst van 2.74 dl.
werd over 1938 een dividend van 2 dl.
uitgekeerd.
Bij cultuurwaarden bestond voor rub-
beraandeelen een tamelijk gunstige stem
ming, al blijven ook de omzetten in deze
rubriek beperkt. De statistische positie
van het artikel ontwikkelt Zich bevre
digend uit. Mei 1939 bedroegen de we
reldvoorraden 397.000 ton tegen 546.000
ton op uit. Mei 1938. Hoezeer de situatie
zich voor deze cultuur in ruim een jaar
tijds verbeterd heeft, komt duidelijk to(t
uitdrukking in het prijsverloop; tegen
over een minimum van 17V2 cent per
1/2 k-g- in Batavia in Mei 1938 (51/2 d.
per lb. in Londen) staat de huidige no
teering te Batavia van 291/2 ét. (te Lon
den 83/1B d.) Eerstgenoemde prijzen wa
ren voor bijna allé rubbermaatschappijen
verliesgevend. Momenteel kan aangeno
men worden, dat de cultuur als geheel
weer op behoorlijk winstgevende basis
kan werken.
Dit jaar heeft de Zesde, tevens laat
ste veiling van Sumatratabak vóór de
zomervacantie plaats gehad. De totale
opbrengst van den oogst is met een be
drag van f21.200.000 circa f9.000.000 bij
het vorige jaar ten achtergebleven. Voor
drie van de „big four" heeft de tabaks-
campagne v-erlies opgeleverd. Alleen de
Deli-Maatschappij' heeft een winst kun
nen behalen, welke op ongeveer f 1.500.000
kan worden getaxeerd.
Daar de buitenlamdsche politiek ©enigs
zins op den achtergrond is gedrongen,
kon Wallstreet meer aandacht schen
ken aan de verschillende symptomen, die
op een verbeterde tendens in de binnen
landsche conjunctuur wezén, zooals de
stijging van het ©lectriciteitsgebruik, de
staalproductie, afgesloten bouwcontracten
kleinhandelsverkoopen eitz. Hierdoor nam
©en betere stemming de overhand, wélke
de laatste dagen zelfs tot bepaald vaste
beurzen leidde. (Robaver)'.
Daladier spreekt op den 150sten
verjaardag der Fransche Revo
lutie
De stakingen In Amerika brei
den zich uit
Dr. Colijn voert besprekingen
inzake de Kabinetscrisis
Hevige onweders boven verschil
lende deelen van ons land
Hoe de visscherij In Zeeland in
1938 reilde en zeilde
Zondag 16 Juli, voorm. 10 uur
Ds. Reddingius
Tekst Psalm 25 2
Onderwerp
11 De bron van ons verirouwen"
VEREEN. "ïijjiniiicj HERVORMDEN
Zon op: Zon onder:
16 Juli 3,58 20,13
17 Juli 3,59 20,12
Maan op: M%n onder:
16 Jali 3,41 19,27
N.M. 21,23
17 Juli 4,58 20,06
Hoog- eü laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
16 Juli 2,00 14,22 7,29 20,00
17 Juli 2,50 15,tl 8,12 20,45
wd'n
HaAfy*
IKV"- nr
tfljHHARffl
•fuV S el. 12 »tuk»5Ó e). BIJ Apotheken en Orogliten.
AANBESTEDINGEN
ST.-MAARTENSDIJK. 14 Juli jl. werdl
ten igeméentehuize alhier aanbesteed het
aanbrengen van eens stalen havenbescJhoel-
imgl in de haven d©zer gemeente zulks
ter vervanging van een gedeelte der
houten beschoeiing alsmede het uit
voeren van bijk|oim©nde werken.
Ingeschreven werd als volgt: P. van
Dongen, Scharend ijke f7600; J. d e 0>u|dé
en W. van den Berg, Zierikzee/Bruinisse
f7150; N. v. d. Linde, Seharenidijke f7000
N.V. Aanmemérsbedr. Dordrecht, v.h. van
Dongen ien Van Hioiven, f6666; A. v. d.
Straten jr., Hans weert f5700; F. van der
Hulle, Oiosteriand f5600; J. K. Simiom,
Schiedam' f5460; N.V C. Kastelein en
Zoem, Dordrecht f5456; A. van der Werf,
Scherpenissé f5400; A. Kelfkens, Dord
recht f5300; J. v. Vossen en K. J. Moer
land, St.-Annaland f5290; P. Parei, Slte-
drecht f4978; W. Kobps ien F. van Her-
wijnen, Dordrecht f4721; G. Schermers,
Nieuwendijk f4444. De gunning is aan
gehouden.