Rijwielen
ADVERTENTIES.
„De Dageraad"
Bekendmaking.
Publicatie.
ANKER Vischstr.
En wat zegt U van deze prijzen
kalfkoe te koop
Een vaarskall te koop
2 burgerwoonhuisjes
Dagbladreclame is niet te vervangen
Verloofd
NEL GAST
I.r J. J. DE WIJ8 o. i.
Krabbenbosohweg 29, Hengelo (O.)
Parkweg 41, Enschede.
Voor de vele blijken van deel
neming, ons betoond na het overlijden
van onzen innig geliefden Echtgenoot,
Vader en Grootvader, MARINU8
PIETER HENDRIK8E, betuigen wij
onzen harteljjken dank.
Stavenisse, 8 Juli 1939.
"Wed. HENDR1K8E—Moelker,
Kinderen en Kleinkinderen.
Voor de talrijke bewijzen van deel
neming tijdens de ziekte en na het
overlijden an onze geliefde Eohtge-
noote en Moeder, CORNELIA VAN
BEVERENvan Braband, betuigen
wij langs dezen weg onzen harte-
lyken dank.
Dit aller naam,
W. VAN BEVEREN.
Brouwershaven, 8 Juli 1939.
NIEUWS over het
COÖPERATIEF KINDERFEEST
te vieren op 29 Juli a.8. te VlissiDgen
In de uitgereikte circulaire, die
voor alle coöperaties in Zeeland
geldt, komen voor onze coöpe
raties de volgende wijzigingen
De deelname is alleen aan kinderen
van leden toegestaan. De bfjdrage
der kinderen vervalt geheel. Alle
kosten worden in ons district door
de coöperatie gedragen.
Volwassenen kunnen de tooht mee-
naken a 60 cent retour. Dit geldt
venwel alleen de bootreis. Niet deel-
emende kinderen, dus beneden 6 jaar
lleen onder geleide 30 ct. retour
[leidt U voor 12 Juli.
Ondergeteekende deelt de Inge
zetenen van Dreisohor mede, dat
zij haar
ZAAK
overgedaan heeft aan haar Nicht,
Mej. de Wed. J. C. VAN DE
VELDE en beveelt haar in Uw
aller gunst aan.
Wed. A. PHERNAMBUCQ—
Kooman.
In aansluiting aan bovenstaande
advertentie deelt ondergeteekende
mede, dat zij de
ZAAK
van haar Tante, Mej. de Wed. A.
PHERN A MBÜCQ—Kooman, heeft
overgenomen. Hopende in het
zelfde vertrouwen te mogen deelen.
Aanbevelend,
Wed. J. C. VAN DE VELDE—
Priemus.
In leringen
waar men tot oordeelen bevoegd is, 5-
beschouwt men AambeienzaH van i
Broeder Benedictus als het meest af- 6
doende middel. Prijs per pot f 1.—i
30-jarige reputatie. jj
Oogsten van vervroegde
eigenheimers.
Aan belanghebbenden wordt mede
gedeeld, dat aangeslotenen C bij de
Nederlandsche Groenten- en Fruit-
centrale, die in het bezit zijn van
een oogstvergunning voor Eigen
heimers (model 1937) met als opdruk
een bruine dwarsbalk, van Maandag
10 Juli 1939 af kunnen beginnen
met het rooien der door hen geteelde
Eigenheimers, tot een oppervlakte
op de oogstvergunning vermeld,
's Gravenhage, 7 Juli 1939.
Teu kantore van den OntvaDger der
registratie en domeinen te Zierikiee
zijn een beperkt aantal vergunningen
te verkrijgen tot het jagen op de
duingrond ter weerszijden van den
Adriaan v. d. Weijdeweg te Haam
stede tegen een vergoeding van f7,80
per vergunning.
bijzondere koopjes
bij
Adverteeren doet verkoopen
Pracht Zomer Dekens
mooie perk. dessins 2,55
Zomer Wollen Dekens
3,35 en 3.95
Kinderledikant Dekens
Keurig molton dekentje 59 ot.
Immitatie wollen dekentje 1,25
Wollen dekentje 1,80
Z ij d e n Wieg- of Wegen-
dekentjes, half rond in pracht
kleuren 1,75
Wagenkussens. Handw., prima
oiêpe de chine met Ruche 3,95
Etofa Overhemden
Het nieuwe Overhemd met het
vaste stijve boord, effen kleuren
2,40 Gestreept 2,10
Nieuwe dessins
Vlisco Overhemden
met 2 Trubenys boorden en
Dinex patent manchetten 3,50
Tempo Binders
de das met de drukknoop, nieuw
sortiment 55 en 70 ct.
Zelfblnders
Nieuwe Nopdessins echt chique
70 ct.
A. L. BAKKER - BURGH
TELEFOON 50 POSTGIRO 233909
Tandheelk. Inr. Engelman
R'dam Bergen-op-Zoom Goes
van 3 Juli tot en met 15 Juli
geen spreekuur. Eerstvolgend
spreekuur te Burghsluis
Zaterdag 29 Juli.
Beste jonge aan de rekening zijnde
D. KIK, Oosterland, telefoon 27
C. DE KOK, Zonnemaire.
te huur. Te bevragen bij
Wed. P. C. Pagé, Zierikzee
Nette kleine Woning fe huur,
in de Hoofdpoortstraat, f 2,50 per
week. Te bevr. M. BERREVOET8.
Te koop gevraagd 3 in goeden staat
verkeerende Vlasreepen en aange
boden biggen (gemerkt en ongemerkt).
J. VAN KLINKEN, Ouwerkerk.
WEERBERICHT
Do weerstoesiand van hedenmorgen
7.20 uur:
Den Helder: Vlissingen:
Weer: lichte regen liclhte motregen
Wind: krachtig Z.W. matig Z.-Z.W
Temp.: 16 gr. 17 gr.
Minimum
hedennacht 15 gr. 16 ig!r.
Neerslag afg.
etmaal 0,4 imi.M. 0 6 imJVL
Verwachting geldig vam hedenavond tot
morgenavond ongeveer 19 uur:
Voor het geheele land: Meest matige
Zuidwestelijke tot Zuidelijke wind, Be
trokken tot zwaar bewolkt met nu ein,
dan lichte regen, weinig verandering in
temperatuur.
Een en ander over den bliksem
Nu het seizoen weer aanbreekt, waarin
onweders niet zeldziaam zijn, is h'et ac
tueel een en ander over den bliksem en
de «verschijnselen, die zich daarbij voor
doen, te vertellen.
De oorzaak van den bliksem is eigen
lijk de zfom.
De zonnevlekken zijn eiectro-magneti-
sche krachtvelden, waaruit verschillende
geladen atomen in de wereld worden
gestuurd. Dit wil'zeggen de 'kernen zijn
positief, de electronen negatief geladen,
In de bovenste luchtlagen van onze
aarde aangekomen, laten ze langzami
„Lonenkernen" in de diepere lagen zwe
ven en de ionenkernetn) laden in de
wolken de waterdeeltjes.
Hoe; 't gebeurt, is nog niet duidelijk,
maar het schijnt, dat er positief zoowel
als negatief geladen wolken bestaan.
Anders zouden er geen bliksems wezen,
die van de eene wolk op1 de andere over
springen soms 20 K.M. ver zonder
de aarde te raken.
Er kunnen ook binnetn1 een en dezelfde
wolk sterke spanningen bestaan. De wolk
kaai -'btovten positief en van onderein ne
gatief geladen zijn. Dan hebben de ont
ladingen binnen de wolk plaats; wij
zien dit als een schitteren en glim'mlen
De menschen spreken dan van „weer
lichten".
Wat de onweders betreft, die oipi de
aarde neerkomen, Imloet Innen met het
violgende rekening houden1.
Onweders
Elke onderaardsche waterader oefent
een electrische spanning uit op het daar
boven gelegen luchtruim (voor solmlmilge
menschen is die spanning niet behulp
van een wichelroede vloeibaar). Het be
reik van die spanning doet zich gelden
tot op ongeveer 100 M. hoogte. Tot Zoo
diep tasten de armen van de;n vertak
ten bliksem, alvlorens deze zijn hoofd-
straal zendt langs den arm, die hemi de
meest geschikte plaats heeft aangewezen.
Dat alles geschiedt binnen een ondeel
baar klein oogeriblik, n.l- het 500ste deel
eener seconde, doet aan de volgorde dier
feiten niet af.
Bij voorkeur zal de bliksem zich ont
laden daar, wiaar hij1 met die onderaard
sche waterloopen contact krijgt. Daarom
zorgt men tegenwoordig, dat eiectrische
draagmasten 'met het grondwater ver
bonden zijn. Gebeurt dat niet, dan kaïn
de mast de lading van den blikse'mlstra>al
niet ga,uw genoelgl wegwerken: de blik-
sem-electri'citeit „loopt over", o'mi zioio
te zeggen, en beschadigt de dradenlel-
ding. Men heeft dit ondervonden bij'
een mastenreeks in «eni beruchten ojnr
weershoek der Saksen. Jaarlijks kwamen
daaraan gemiddeld 25 storingen door
blikseminslag voor. Nadat men de mjasten'
op grondwater geaard had, zijn de sto
ringen uitgebleven.
Stelde de mensch zich vroeger het
beloop' van den bliksem als een zigzag
lijn voor - (als embieeml wordt deze fi
guur nog steeds (gebruikt), tegenwoor
dig weet men wel, dat de bliksëml den
vorm heeft van een tak Imet vele klei
nere takjes en twijgen.
Minder bekend mag geacht worden,
dat de bliksem zich niet steeds vooruit-
beweegt,, maar vaiak olm) zijn eigen as
heenkrult als een spiraal. De straal heeft
dan de structuiur van een kciord of kar
beltquw.
Is elke bliksem zoo gewonden? Dat weet
men nog niet. Fotografische opnamen,
die alleen de hoofdlijn van den bliksem
vertoonen, zijn zeer zeldaam.
SPORT
«De Zwaluw» Scherpenisse
Wedvlucht van St. Etienne. Afstand 678
km'. Gelost 5.35 uur. Aanko|mSt Ie duif
7.12, laatste 11.38.39 uur.
Gebr. Bevelander 1 en 2; J. de Graaf
3; G. Lindhouidt 4; I. v. ld1. Werf 5.
Zondagartsendienst Zierikzee
9 Juli: Dr. van Hoorn en Dr. Verspijck.
TELEGRAMMEN
De Koningin ontvangt mr. Fock
De regeeringspersdienst [meldt pit den
Haag:
Hare Majesteit de Koningin heeft heden
(Zaterdagvoormiddag ontvangen den
Minister van staat Mr. D. Fock.
Dr. Colij'n voert besprekingen
Dr. Colijn heeft heden: (Zaterdagmor
gen op het Departement van Algemeene
Zaken besprekingen gevoerd met den
voorzitter van de Eerste Kamer Mr. W.
L. Baron de Vos van1 Steeinwijk en met
het Christelijk-Historische Eerste Kamer
lid Prof. Jhr. Mr. B,. C. de Savornini
Lohman.
Verhooging prijzen baconvsrkens
De Minister van Ecbnoimiscbe Zaken
heeft besloten de prijzen v'oor Badon-
varkens te verheugen doch tevens be
sloten na 8 Juli geen gelegenheid mfeer
te geven tot het aanbieden van zwlare
varkens aan de Veehouderijuentrale in
andere provinciën dan in Noor,d:-Holla|nd,
Zuid-Holland en Utrecht. De varkens
iwleike vóór 9 Juli reeds ter levering!
Waren opgegeven zullen .ook in de ove
rige provinciën indien overigens aan de
gestelde voorwaarden is vojidlaa'n, in de
periode van 14 Augustus tot 16 Septem
ber tegen de reeds beleend: gem'aakte
prijzen iwlorden afgenomen.
Oiml geen onge^pnde verwachtingen te
doen [ontstaan w!ordt [nadrukkelijk ver
hield dat een verdere verhoioging van de
prijzen van B^cbnyarkens mi et zal plaats
hebben. i J
Twee menschen verbrand
Vrijdagnacht tegen 'kwart vbor drie
heeft te G r o n i n g e n een noodlottige
brand gewoed in een perceel aam de
Steemtilstraat, waarbij1 twee meaischen
om het leven zijn gekomen.' De brand is
Vermoedelijk veroorzaakt door het ont
ploffen Van potten vet, staande in het
mjagazijh van auto-onderdéblen en lalpil-
pen van den heer H. Wiegman). De fa;-
milie Wiegman, bestaande uit man, vrouw
en 2 kinderen, ko,m| 'zich tijdig in veilig
heid stellen, doch de heer Wiegman kwajm
hierbij te vallen. Hiji liep een hiei'breuk
opi en bekwam bovendien ernstige brand
wonden. Hij is maar het Academisch Zie
kenhuis overgebracht.
Voor de bewoners van de beenver
dieping van hetzelfde perceel, de 60-
jarige kieermlaker B. J. Walrecht, 'diens
eveneens 60-jarige echtgenoote tem) zijn
26-jarigen zoon, heeft deze; brand even-
wei vreeseiijke gevolgen Igéhad.
De zoon kon door de geweldige vuur
zee en rookontwikkeling geen 'enkele po
ging ondernemen! oimj Zijn ouders te red
den. Ternauwernood gelukte het hem
zelf aan het gevaar te ontkomen, zoo
dat hij moest toezien dat zijn ouders
jamkmferlijk in de vlalmlmlen omkwa:mien.
De brandweer uit Groningen rukte on-
middellijk met groot materiaal uit. Toen
z'ij ter plaatse a>ankw'am was het geheele
pand echter reeds één viuurzee. Ook het
aangrenzende perceel era het groote pak
huis aan de achterzijde wiaren ook reeds
door het vuur aangetast. Door het krach
tig ingrijpen kon uitbreiding! van dela
brand worden voorkomen. De schade
wordt slechts gedeeltelijk door verzeke
ring gedekt.
Nadat er geen gevaar voor instor
ting van zolders of muren meer bestond,
is de brandweer onmiddellijk overgegaan
tot het zoeken naar de lijken vani den
heer en mej. Walrecht, hetgeen haar
tenslotte is gelukt Om 10 nW Zaterdag
morgen heeft zij de lijken gevondera. Per
amlbulance-autoi 'zijn deze naar ee|n| zie
kenhuis overgebracht. De toestand van
aen heer Wiegman is naar omls'fcaradigthe-
goed. I
De heer B. Nlerstrasz overleden
Na ,eem kortstondige ziekte is Vrij
dagavond te Hoe mstede op 77-jari-
gen leeftijd ov'erledert de heer B. Nier-
strasz. De overledene was oud-lid van
de Tweede Kamer der Staten Generaal
en o.a. vice-president van de Neder-
1 an dsch-In d ische Handelsbank.
Geen antwoord van Hitier
aan Roosevelt
In diplomatieke kringen te Washington
wordt verklaard, dat de geruchten vol
gens w'eike Hitier door middei van Rome
heeft geantwoord op het memorandum
Van Roosevelt geheel ongegrond zijinl
Ontspanning rondom Danzlg
De Engeische bladen constat eeren leen
merkbare ontspanning in de kwestie—
Danzig doch wtj'zen or ioip dat deze in
het geheel niet te wiijten is aa|n oera
zlwlakheid vain Polen,
GROOTWINKELBEDRIJF
KLEIN WINKELBEDRIJF
Derde verweerschrift der
Middenstandsbonden
Een dezer dagen zag, als derde publicatie
der drie Middenstandsbonden, het lioht
een betoog van Professor de Quay, hoog
leeraar in de bedrijfsleer aan de Katholieke
HandelshoogeBohool te Tilburg, getiteld
„De bescherming van het zélfstandig Klein
bedrijf in den detailhandel
Evenals in de beide vorige, wordt in
deze publicatie de vraag behandeld of de
zelfstandige kleinbedrijven in den detail
handel beschermd moeten worden tegen
de overheersohende machtspositie van de
grootbedrijven.
Het beginsel der subsidiaire werkzaamheid
De schrijver wijst er allereerst op,
dat principieel de bescherming van de
kleinere tegenover de grootere instanties
wordt verdedigd, met verwijzing naar het
beginsel der subsidiaire werkzaamheid,
zooals onder meer is gedaan door Professor
Cobbenhagen in zijn prae-advies over
iiGrondslagen voor een sooiaal-eoonomisehe
reconstructie van Nederland" en nog
onlangs in een artikel in het tijdschrift
«Economie"
Al erkent de schrijver, dat ook hier dit
beginsel ten volle toepasselijk is, hij ver
liest daarbij geenszins uit het oog, dat de
groote groepeeringen een vooruitgang heb
ben gebracht, die de kleinere nooit of
althans veel later zouden hebben gebraoht.
Hij wijst op het belangrijke research-werk,
dat door de industrieele grootbedrijven is
verricht, op de verbeteringen in de interne
organisatie der industrieele bedrijven, waar
door ten aaDzien vsd de productie kosten
belangrijke verbeteringen zijn tot stand
gebraoht. Ook op bet gebied van den handel,
meer speciaal op dat van den detailhandel
ziet men dit verschijnsel. Ook hier is door
research-werk der groot-bedrijven ten aan
zien van de methode een belangrijke voor
uitgang tot stand gebraoht, welke een niet
germge vermindering van de distributie-
kosten impliceert.
Vervolgens tracht de schrijver, aan de
haiid van het beschikbare materiaal, de
kostenverhouding tussohen groot- en klein
bedrijf in den detailhandel nader te ana
lyseeren en komt hij tot de oonolusie, dat
tot een bepaalde grens het grootbedrijf,
eoonomisoh gezieD, in een gunstiger positie
verkeert dan het kleinbedrijf. Het verschil
is echter niet zoo groot als bij de indu
strieele bedrijven, en ten aanzien van be
paalde kostenfactoren kan het kleinbedrijf
zelfs in het voordeel zijn. Het kosten
niveau van het grootbedrijf zal in sommige
gevallen wel niet bereikt, maar toch be
naderd kunnen worden. Een afstand zal
in de meeste gevallen blijven bestaan en
door de grootere kapitaalkracht blijft het
grootbedrijf meer uithoudingsvermogen be
zitten bij een eventueele strijd.
Het economische motief mag
niet doorslaggevend zijn
Wanneer men eohter aanneemt, zoo
vervolgt Prof. de Quay, dat, eoonomisoh
gezien, het grootbedrijf voordeeliger func
tioneert dan het kleinbedrijf, dan mag hieruit
niet geoonoludeerd worden, dat deze taak
dus aan het grootbedrijf moet worden over
gelaten, boe belangrijk het dan ook moge
zijD, om de goederen tegen een zoo laag
mogelijken prijs ter beschikking te stellen
van den consument. Het eoonomisoh motief
moet aan andere en met name aan het
sociale motief gesubordineerd worden, en
maatregelen ter bescherming van het klein
bedrijf moeten genomen worden, indien
door de onbeperkte uitbreiding van het
grootwinkelbedrijf het voortbestaan van
een gezonde middenstand zon worden be
dreigd. Het voortbestaan van den midden
stand is noodzakelijk, om te zorgen voor
een harmonisohen opbouw van de maat
schappij. Hij moet ook zorg blijven dragen
voor den regelmatigen aanvoer naar de
hoogere lagen in de maatschappelijke
samenleving. Een verdrukking van dezen
stand zou in vele opzichten deze door
strooming naar boven ernstig belemmeren.
Hoewel de schrijver erkent, dat bij het
nemen van beschermende maatregelen de
noodige voorzichtigheid moet worden be
tracht, meent hij, dat, wanneer de groot
bedrijven door- hun kapitaal-maoht thans
een verdere uitbreiding foroeeren, zelfs
onder omstandigheden, die niet eoonomisoh
schijnen, wanneer tevens onrechtvaardige
middelen allereerst door de grootbedrijven
worden toegepast, het nemen van maat
regelen tegen deze sociale verdringing
volkomen op zijn plaats is.
Welke maatregelen kunnen
worden genomen
Ten slotte beziet de schrijver, welke
beschermingsmaatregelen eventueel geno
men zouden kunnen worden en maakt hij
hierbij onderscheid tussohen de verschil
lende vormen van grootbedrijven.
Onder de huidige omstandigheden aoht
Prof de Qnay verbodsbepalingen om waren
huizen en groote filiaal-bedrijven uit te
breiden zeer gewensoht. Op den duur zou
men er dan toe moeten komen speciale
voorwaarden te stellen aan de vestigingen
van de grootwinkelbedrijven Een instantie,
welke een eventueele uitbreiding heeft te
beoordeelen, is dan wel noodzakelijk. Op
den duur ook zullen de belanghebbenden
zelf deze aangelegenheid moeten trachten
te regelen. Gezien het groote aantal be
langhebbenden in elke branche zal de
óverheid evenwel daarbij niet mogen
achterblijven, teneinde haar stimuleereode
invloed uit te oefenen, aldus besluit de
sohrij ver.
Ingezonden Stukken
(Van ingezonden stukken, geplaatst of
ongeplaatst, wordt de copy niet terug
gegeven. Op anonieml of zonder duide
lijk geschreven handteekening toegezon
den stukken wordt geen acht geslagen.
De redactie behoudt zich het redht voor,
ingezonden stukken te verkorten, of te
veranderen op een wijze, die naar haar
imeening ze geschikt maakt voor opne
ming. zonder dat de bedoeling gewij
zigd wordt).
Busllchtlngen Zierikzee
Op werkdagen voor Duiveiand, Hol
land en Buitenland: 5 13.03 17.30 19.15
Kerkwerve: 7.25 16.50.
Schouwen en Dreischor 5.39 11.45.
Voor stadsbestelling 7.40 13.40 20.15.
Voor buitenbestelling: 7.40.
Zondags voor Duiveiand, Holland en
Buitenland 9.07.
Schouwen en Dreischor 10.90.
