ZIERIKZEESCHE
KIEUWSBODE
P.Z.E.M.
kleine kerk
ZATERDAG 1 JULI 1939
OPGEHOi
ZJERlKZEESCffi COURANT
1707 -.1089
De Kern
ABONNEMENT
Prij!s p. 3 maanden f 1.50, buiten Zierikzee f 1.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. Giro 137677
Directeuri A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
95STE JAARGANG No. 14072
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels eal
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 oemt
p. regel. Bi} contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
....staat weer eens Danzig, waar steeds
meer „touristen" en krijgsmateriaal aan
komen, die mee moeten helpen zorgen,
dat de niet vrije „vrijle stad" in het!
Derde Rijk wordt opgenomen. De toe
stand in deze oude havenstad aan de
Oostzee wordt er, na een betrekkelijke
rustperiode, den laatsten tijd niet beter
op, een toestand die kunstmatig in het
leven is geroepen en wordt gehouden,
opdat uiteindelijk Danzig terugkeert.
Deze njethoden scheppen een gevaar
lijken toestand in Europa, dat al brand
stof genoeg bevat voor een nieuwen oor
log. De terugkeer bij het Rijk van D a n-
z i g zou worden Ingeluid door een be
zoek van Hitier aan deze stad om
streeks 20 Juli en verder om Polen tot
een actie te dwingen, teimde op dit land
den schijn te laden van een daad van
agressie tegenover een Duitsche stad.
Iedere poging Danzig bij Duitschland
in te lijven is in strijd met de bestaande
verdragen en schept een gevaarvollenl
toestand.
Gisteren cirkelden 20 Duitsche vlieg
tuigen, op weg naar Oost-Pruisen, boven
de stad, wat de nervositeit deed toene
men. terwijl met eon trein een aantal
officieren in burger arriveerden^ die het
commando over de vrijcorpsen op zich
zullen nemen. Burckhardt, de hooge com
missaris van den Volkenbond acht de
situatie dan ook ernstig.
Hoewel de situatie te Danzig zorg baart,
gelooft men in goed ingelichte Loinden-
sche kringen niet aan een onmiddellijke
militaire putsch. De informaties wijzen er
veel eer op, dat Berlijn omzichtig te
werk Zal gaan en, min of meer dezelf
de tactiek zal toepassen die het tegen
Tsjecho.Slowakije heeft gehanteerd.
De verwachting is dan ook, dat er in
de eerstvolgende twee weken niet veel
meer zal gebeuren althans van Duit-
schen kant dan eeni progressieve be
zetting van Danzig door dat moderne
paard van Troje, de Duitsche touristen1,
die al sinds eenige dagen in groeten
getale naar de vrijstad stroomen.
Men spreekt van een totaal aantal van
circa 40,000, waardoor de volwassen man
nelijke bevolking van Danzig op onge
veer 100.000 zal worden gebracht. Zoo
lang zij als „touristen" naar Danzig gaan
is het moeilijk te zien hoe Polen op
juridische gronden daar een stokje voor
zou kunnen steken.
Voior de „bezetting" geheel coMpleet
zou zijn. zou 'Hitier een bezoek aam»
Danzig brengein, om als ©ereburger te
kornlen spreken, vergezeld van duizenden I
die den Führer willen hooren.
Het zou geen verrassing zijn, als de
geestdrift te Danzig dan zen hoog1
steeg, dat de Danziger Senaat of een i
vooraanstaand Danziger in een uitbarsting
van spontane emtoitie „Dantzig's terug-
keer tot het rijk" zou uitroepen!
DE KABINETSCRISIS
De nieuwe economie het struikelblok
Toen minister de Wilde in het midden
v|an dei maand Juni ontslag nam uit
het vierde ministerie-Galijn, clia.t precies'
Itwee jaar aan het bewind 'bleef (25'
Juni 193730 Juni 1939) en de premier1
de Kamer mededeelde, waanolm de mi-'
nister van financiën heetniging, hi^, het'
leven van het nu afgetreden kabinet aa|ni
den beroemden zijden draad.
De premier heeft daarna pogingen aan
gewend over de kloof tusschen oude
en nieuwe economie, een brug te slaan,
imlaar de finadciiëei-budgetaine m'esnings-
verschillen 'bleken te diep voor de pijlers,
die zoo'n brug zouden moeten dragen'.
Bijl Jde besprekingen over het voor
ontwerp van de begroting voor 1940,
welke ten doel hadlden lipt een beper
king van het te verwachten tekort te
geraken, is in het (kabinet over de wijze,
Waarop dat dpel ware te bereiken, geen
o ver eens temlming verkregen.
In het bijzonder is Zulks gebleken bij
de beraadslagingen over 1de Wiijze, waar
op de kasten ter bestrijding van Werk-
loioisheid en hare gevolgen een gTootere
vermindering beneden het eindcijfer der
begroeting 1939 Zou kunnen worden be
reikt.
Tegenover het dojor een deel van het
kabinet ingenoimlan standpunt van hand
having in de begro|Oting-1940 van de tot
nog tiae gevolgde werkloosheidspolitiek,
Waren andere 'ministers van oerdeel, dat
'wijziging van de tot nog toe imet ge-
imieene instömtming ter zake getroffen of
vioioirgenoim'en maatregelen met het oog
op hun beniordeeiing van den fkianeieelen,
toestand thans noodzakelijk moest wlor-
den geacht en derhalve geoorloofd Wias.
Wat nu? Dr. Cojijn heeft opnieuw en
onmiddellijk vian de Kamp/gin opdracht
gekregen een ministerie in, elkaar te
timmeren, wat, in verband met den hui-
digen Europeesehen toestand, van het
grootste bejiang is, dat zulks -spoedijg
gebeurt.
Dr. Golijfi heeft de volle vrijheid ge
kregen omtrent de wijze waarop hij deze
kabinetscrisis zal oplossen. Doch het ligt
vloer de hand, dat hiji 't ditmaal niet op
nieuw in een rechtsch-coalitie kabinet
zal zoeken, daar 'n zoodanig ministerie'
reeds na twee jaar door innerlijke mee-
ningsverschillen dein hamer heeft moe
ten neerleggen. Waarin dan wei?
Voorspellingen komen meestal niet uit,
politieke zeker niet en daarom zullen'
we er ons niet aan wagen.
Wij hopen, dat dr. Gojijin zich bij zijn
poging tioit foxMatie van ieen nieuwe tre-
geering op een zóó breed en practisdh
nationaal standpunt zal stellen. Wij tya-
pen, dat hij in den sterksien zin des
WoiOirds een breede basis voor samen
werking zal leggen, zonder al te veel
te letten op de nuimlerieke verhoudingen
der politieke groepen in het parlemlent,
mlaar in 'de eerste plaats op het karakter
en de bekwaamheid vain (de imiainnen, wel
ke hiji als Zijn (medewerkers wil kiezen,
en op de |OV©rtuigiende kracht van een
duidelijk opgab|o|u'w(d! werkprogram voor
de naaste tceklolmlst, dat zich in hoofd
zaak zal Moeten bam/aeien (mét de twee
vcioimaaimiste „fronten": het (defemsie-froint
en het soéiaal-©c|oinloMisclbe front. De rest
zal voorloopig maajr het twieedie plan der
regeeringsbelamgstelling (mloieten treden,
tot er betere tijden aanbreken.
zal geschieden en Wel op groptere schaal
dan verleden jaar. Daarbij; zullen Meer
coinservenfabTieken Wiprden ingeschakeld
dan voorheen, zoodat ook deze steen des
aanstoots verwijderd zal worden.
Een vliegende revue
Heden Wordt het binnenlanfdsdh lucht
net der KLM in zijln vollen omlvang her
steld. De zo lm!er 1 ijm, de dienst Amister-
dam)Texel, wordt dan herioipendi.
Een geheel revue-gezolsdhap zal op
dien openingsdag per KLM naar Texel
Worden vervoerd. Die Nationale Revue
„Lach iederen dag" treedt n.l. eenige
Malen op het eiland lop. Het .geheeie ge
zelschap Van ongeveer dertig personen
Wordt Met de grojote F 36 de „Adelaar,"
naar Texel gebracht. De heer Peters, de
leider van de nationale revue, heeft in
het feit, dat voor de eerste Maal in
Nederland een revuegezelschap (door de
lucht Wordt vervoerd, aanleiding gevon
den een kleine soène in te studeerenj,
'welke bij! het vertrek van Schiphol te
10.20 Voior het instappen in de F 36 zou.
Worden opgevoerd. Kees Pruis e|oMpo-
neerde voor deze gelegenheid' een spe
ciaal lied, dat hij! in saMen'wierking met
den geheeien troep, 'harmonida en girls
inbegrepen, ten gehoioire zou brengen.
Door eigen kar overreden
Vrijdagtmjorgen iqmstreeks t'wiaiajf uur
heeft een van zijn arbeid terugkeer end e
landbouwer lop iden Lan@ekerweg pnider
Ca berg (vlak bijl de Belgische grens),
het lijk gevonden van den 68-jarigen land
bouwer J. Tillie, wonende aldaar, De on
gelukkige lag bekneld onder zijn kqr miet
klaver, die van een Wegje langs een
akker in den hollen LanaekerWeg was
oMgeslagën. Medische hulp imiodht niet
meer 'baten; die mian Was reeds eenigen
tijd overleden. Hiji had érnstige inwen
dige JGneuzingen gekregen. Waarschijnlijk
is hiji ook nog gestikt ande?' het gewicht
van den beladen kiar.
Het slachtoiqffer .wias wedulwlnaar en
vader van tien kinderen.
AANBESTEDINGEN
I
THOLEN. Burgemeester en Wethouders
hebben Virijdiaglmloirgen ten gemeentéhuize
publiek aanbesteed den verbouw van Ide
secretarie en het boulwlen van een brand
vrije kluis. BeglrojOlting f2819.
Inschrijvers Waren ide heeren C. van
Noiart Mz., vpioir f3850 en W. Blaas, voor
f2798. Gegumd aan iden la,agsten inséhrij-
ver.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Motorbotsing eischt twee dooden
Een droevig jomgeluk, dat twéé dooden
vroeg, heeft een sombere schaduw ge
worpen op den laatsten trainingsdag voor
de TT-races. De 35-jairige Eindhovensche
Motoirrenner W. A. J. Arenthorst is na
afiopp van de training1, toen het circiiit
van Drente reeds weer vrijgegeven was
VDjOjr het gewone verkeer, op het rechte
Weggedeelte tusschen de groote tribune
te De Haar en de bocht te Laaghalerveen
mét grojate snelheid op een uit tegenover-
gestelde richting naderden Motorrijder in
gereden.
Met enormle kracht bptsten de machi
nes, die beide een snelheid van OiMstreeks
80 kiloiméter hadden, |o»p- elkaar. Arent
horst en zijn tegenligger, de heer J. v. d.
Linden, uit Laren in het Gooi, wérden
tegen het Wegdek geslingerd. Vrijwel on-
imliddellïjk na het ongélUik gaf Arenthorst
den geest en de heer v. dl. Linden over
leed, inog v|aor de almbulance-auto het
Wil helmin a-ziekenhuis te Assen bereikt
had.
Tomatensoep succes gebleken
De proef Met tomaten in blik is een
volledig sucbes geworden voor iden Ne-
derlandschen tuinboiuwi.
Een hoeveelheid van 4i/2 imiilli|Oien kg
toimlaten in blik, Wlaarvam 3i/2 millioen
kg voor de gewone consumienten was
beschikbaar gesteld en 1 tmiillioen kg door
het departeMent van Sociale Zaken vqor
de wierkloozen was overgenolmén, is thans
zoo goed als geheel geconsulmleerd.
Het Centraal Bureau van de Tuinbouw
veilingen had van 28 November van het
vorige jaar af diezen vojorraad vo/or het
publiek beschikbaar gesteld, waarbij de
binnenlandsche handel voiqr den afzet
wias ingeschakeld.
Van officieel© zijde Werd gemeld, dut
nog niet beslist is ioif mén ook dit jaar
weer zal overgaan tot het inblikken van
toMaten vopr tomatensoep, doch van
andere zijde verluidt, dat zulks zeker
VISSCHERIJBERICHTEN
i THOLEN. De uitko|mlsten van de weer-
visscherij Wlairen deze week' Zeer gering,
Ansjovis werd iniet n|0|eimlenswaard ge-
vangen, terwijl de vangsten van oM-
viseh (geep', imlakreel, enz.) niet lopinend|
(wlaren. De vangsten van paling in de
fuiken Wias cplk deze week van weinig
beteekenis.
I De verzending van mosselen voor
het buitenland neemlt wekelijks toe. Deze
Week werden verzonden, meest onoe"
schoonde, pllml. 2000 ton van 100 k'g imps-
seien. De kwaliteit is goed. Het gemid
delde viscbgewiicht per ton is 20 kg.
De besoMmin'g van Ide visschersvloot
Was deze week (wéér aan den lagen kant.
De aanvoer'beliep van 40 Ipt ruim! 200
pond, het geimidideid© per vaartuig was
van 2 tpit 3 kobben bot. De kwaliteit der
bo-t is best. De prijs is f 10 per t|ojb', gropt
en klein idopr elkaar voor de uitverkoo-
I pers.
j Met ruiml 200 korven en plmn. 20
kreeftennetten, Werd dezé weelk dé
kreeftenvisschierij in Eeindradht en Schelde
uitgeoefend. De vangsten 'waren echter
i Weiinigi lo|Onend en beliepen van 10 tot
13 kreeften per dag, Mét een gemiddeld
f gew'icht van 600 gram'. De prijzen Zijn
j Vopir zWare kreeften van f 0,80—0,90 per
kg, vopir lichtere en méér clou ran te soor
ten f 1,301,35.
LANDBOUW EN VEETEELT
Op ide te 's-Hertogenb(0|sch gehouden
paarden ten topinstelling op 29 en 30 Juni,
'behaalde de bekende hengst „Au.deux
l va in i kelenbosh", eigenaars G. J.
Klolmlpe te Dreischpr en L. J. H. Koop-
Man te Nieuwerkerlk, ide tweede prijs
in de klasse, hengsten van 5 jaar en
o,uder, grioote Maat.
i Een 2-jarige zopn van bovengenoemde
hengst, eigenaar J. J. van der Zande te
Nieuwerloerfk, behaalde een vierde prijs,
categorie tweejarigen.
MIJLPALEN
Bij den laatsten tocht van den
„Yankee C1 i p p r" over den Atlan,-
tischen Oceaan kondeni brieven, die in
New York gepost waren, reeds 20 uur
later in Londen en Parijs bezorgd wor
den. Daarmede treedt thans de concur
rentie tusschen scheepvaart en luchtvaart
in een ernstig stadium en men vraagt zich
af, of niet de vliegboot spoedig het post
vervoer der groote schepen geheel aan
zich zal trekken. Ondanks de vooruit
gang van $Je scheepsbouwkunst is het
aam twiljfel onderhevig pf de snelheid
der Oeeaanreuzen nog aanzienlijk ver
hoogd kan worden. De vliegtuigen kun
nen zich 5 maal sneller voortbewegen!
dan het snelste schip.
Woensdag, 25 jaar geleden, knal
den te S e r a j e w o de schoten, die den
Oostenrijksehen troonopvolger en diens
gemalin doodelijk troffen en welke scho
ten het signaal gaven voor eén ramp,
waarvan de wereld zich nog niet heeft
hersteld. En uit deze verdwazing heb
ben de leiders der volken nog niet de
les begrepen, nu weer 3e volken tot
de tanden gewapend, in kampen ver
deeld tegenover elkaar staan. Slechts een
verstandig compromis, in vredelievende
samenwerking b,eréikt, kian de wereld voor
een nieuwe ramp behoeden.
Weinig medische instrumenten spre
ken zoo tot de verbeelding als de z.g.n.
ijzeren of kunstmatige long. De Ame
rikaan Fred Snite heeft er de halve we
reld mee rondgereisd als patiënt wel
te verstaan, en men kent de plaatjes
uit de krant of van de film. Thans heeft
ook Nederland zoo'n instrument, dat in
het Wilhelmina-Gasthuis ter beschikking
is voor patiënten, die aan kinderverlam
ming lijden. De kunstmatige long waar
in de patiënt meestal vele uren en zelfs
vele dagen zal moeten vertoeven' br&ngt
redding in gevallen van verlamming der
ademhalingsspieren. Het apparaat bootst
als het ware de kunstmatige ademhaling
na. In- en uitademen1 gaan, normaal, ge
paard met een zeer actieve spierbeweging
en de „ijzeren long" imiteert nu die spier
beweging. Er wordt voor den patiënt
door het mechanisme kunstmatig in- en
uitgeademd
Het perlementair debat over de j
Ossche zaak is ten einde. En zooals
te voorzien was, is de conclusie van1
de Kamer-commissie, waarbij onder meer
wordt verklaard, dat de feiten en om-
standigheden den tegen, de Marechaus-
see toegepasten maatregel met rechtvaar-
digen. door de Tweede Kamer met een j
groote meerderheid aanvaard. Tegenover j
de 62 voor-stemmers bleken slechts de j
28 Roomsch-Katholieke afgevaardigden tot
goedkeuring der conclusie niet bereid.
Politieke gevolgen heeft dit Kamer
votum evenwel nog iniet, wanit de minis
ter hoeft deze uitspraak niet te beschou
wen als een we:nk om heem te gaan,
hoewel zijn reputatie als bewindsman een
deuk heeft gekregen.
Nauwelijks was de inkt droiOig van
deze neergepende 'zinnen, of het Kabi
net is al demissionnair. Dr. H. Colijn is
door H.M. de Koningin met de vorming
van een nieuw ministerie belast. Dekwes-
tie-Oss heeft dit imlinisterie-Colijn niet
doen duikelen, imlaar Ide strijd tusschen de
oude en nieuwe economie, van welke
laatste Minister De Wilde niets imfoest
hebben en daaroM 16 Juni heenging.
MARKTBERICHTEN
Coöp. Veiling Zierikzee
Veiling van 30 Juni.
Aardbeien 30—31; Ropd© bessen 11—18;
Kruisbessen 5—18; Peulen 10; Stoksnij^
boianen 28—38; Princessebéioneti 35—39;
Dioper'witen 6—13 cent per kg; Tuin
bonen f 1,50—3 per 100 kg; Eerstelingen
f56,10 dito paters f2,50—3,50; Blauw-
put aardappelen f 10,— pér 100 k'g;
Kropsla f 0,50—0,80; Andijvie f 1,20—1,50;
Bloemkool f3—13 per 100 stuks; Wor
telen f2,50—3,20 per 100 bos.
Veilingsvereen. «De Eendracht» Tholen
Veiling van Vrijdag 30 Juni. Eerstelin
gen, bonken f4,18; ditpi groote f4,18—
4,59; dito drielingen f3,60; "dit)Q kriel
f2,44—2,53 per 100 kg.
Hitier zou omstreeks 20 Juli een
bezoek aan Danzig brengen
Minister Chamberlain spreekt
Zondagavond voor de radio
De werkloosheidsuitgaven het
struikelblok van het kabinet
De voordrachtkuntenaar Louis
Davids te Amsterdam overleden
De afd. Zeeland van de Ned.
Heidemaatschappij vergadert te
Zierikzee
Zondag 2 Juli
's Yoormidd. 10 uur
Ds. Pijnacker-Hordijk
VEREEN. Utijjinnicj HERVORMDEN
"w. nK oM.
ELECTRISCHkrte*. ik/
Vraagt inlichtingen
bij de erkende installateurs.
Zon op:
Zon onder:
2 Juli
3,44
20,23
3 Juli
3,45
20 22
Maan op:
Maan onder:
2 Juli
20,31
4,44
3 Juli
21,—
5,46
Hoog- en
laagwater te Zierikzee
Hoogwater:
Laagwater:
2 Juli
3,18 16,34
8,40 21,10
3 Juli
3,58 16,12
9,16 21,45
