ZIENKZEESCHE
NIEUWSBODE
VRIJDAG 21 APRIL 1939
OP6EN
ZlERlKZEESOff COURANT
kerknieuws
sport
De Kern e
ABONNEMENT
1707-1880
Prijs p. 3 maanden fl.50, buiten Zierikzee f i.80
Voor liet buitenland p. jaar flO. Afzonderlijke
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. - Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEB
95STE JAARGANG No. 14013
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels en!
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
ONDER DE SCHIJNWERPER INSULAIRE HYPOTHEEKBANK
komt in den stralenbundel de Duce
voor het forum der wereldbelangstellen-
den te staan, nu hij zich gisteren, tijdens
een korte toespraak over de wereldten
toonstelling te Rome in 1942, wet gunsti-
gender klanken heeft doen hoorejni, daini
men van hem/ gewtoon is.
Gayda heeft de woorden van den Duce
nog verduidelijkt. Hij wlijst er op, dat
een land geen groote uitgaven gaat ma
ken voor een wereldtentoonstelling, won-
neer het van plan is een oorlog te ont
ketenen, waarvan niemiapd het eiinde kan
voorzien. Hij schrijft: Italië Wil alleen
maar de mogelijkheid tot werk en vraagt
de middelen daartoe. Het wil niet anders
dan den vrede. Het vraagt, dat de inter
nationale rechtvaardigheid worde verwe-
zjenlij'kt, die alleen en uitsluitend een ga
rantie van den vrede kan zij(n.
Dat het zoo is, zegt Gayda, vergeten
de groote demo eratiën op de meest v er
bijsterende Wijze. Die vertrouwen niet in
de rechtvaardigheid als garantie voor den
vrede, doch in een o, zoo broios systeem
van een dWanggordel, waarmede zij den
ken, de arme-niets-bezitters te kunneinj
verstikken of althans in bedwiang te hou
den.
Het geheel© artikel is, zJoio goed als ide
rede van Mussolini zelf, een nieuw be
roep op Frankrijk om1 een aanbod aan
Italië te doen. De uitstekende indruk van
de rede Wordt helaas ten deeie te niet
gedaan door het bericht dat de groote
parade der overwinning te Madrid op-
nieuwl uitgesteld zou zijn.
Uit deze korte rede valt op te maken,
dat Mussolini het denkbeeld van een con
ferentie niet geheel en al verwerpt, al
heeft hij dan de waarde van Roosevelt's
voorstel getracht te verkleinen. Dat men
over het algemeen den toestand iets roos
kleuriger ziet moge blijken uit de af te
lezen stijging van de politieke barometer
„de beurs", in welke kringen men ver-
Wacht, dat ook Duitsdhliamd zich even
tueel bij een veranderde houding van Ita
lië zou aansluiten, waardoor de weg tot
toenadering zou zijn gebaand, tussehqni
de totalitaire staten en de democratisch
geregeerde landen, bij Welke onderhande
lingen Duitsehiand dan ook tegenwoordig
zou zijn. Men zal tot 28 dezer geduld
(moeten hebben, vooraleer men de houding
van het Derde Rijk kan beoordeelen, om
dat idien dag Hi-tler, die gisteren 50
jaar werd, zijn groote reide zal houden.
Zijn vijftigste verjaardag valt samen met
een ongekend hoogtepunt van zijn succes
van zijn politiek, doet zich voor op een
tweesprong in de Duitsche buitenland-
sehe politiek. De grootsche viering ervan
beantwoordt ongetwijfeld aan 't machts
bewustzijn. dat Hitier op zijn levensweg
heeft beheerscht en hetwelk hij sedert
de laatste jaren in steeds stijgende mate
heeft kunnen uitleven. Zij is tevens een
symbool van de herwonnen macht, die
het Duitsehiand van keizer Wilhelm II
in een onfortuinlij'ken oorlog had moeten
prijsgeven. Zij accentueert een zeer be
langrijk oogenblik in de nog kortstondige
geschiedenis van het Derde Rijk van
Hitier.
Het oordeel over het succes van Hit-
Iers politiek ten bate van het Derde Rijk
kan nog slechts voorloio/pig zijn. Zijn suc
cessen in de buitenlandsche politiek zijn
onloochenbaar, ziji vormen nochtans naar
het schijnt nog geen afgeronde episode
in de historie van het rijk. De vraag is,
of ook Hitler in de fouten, die keizer
Wilhelm heeft gemaakt door het voeren
van Machtspolitiek, aal vervallen, dan wel
ze zal ontzeilen.
Expansiedrang schijnt onstuimig itn het
Duitsche volk te gisten: het is niet aan
twijfel onderhevig dat het nationaal-so-
eialisme dezen drang van het Eerste Rijk
heeft geërfd. Wat thans in de buiten
landsche politiek van Hitier den doorslag
geeft, is de vraag, of hij, samen met
zijn bondgenooten, machtig (genoeg is om
de versmade politiek-geografisehe kluis
ters te doen springen en of hij de poli
tieke en strategische fouten, die zijn
voorgangers hebben gemaakt en die het
verdrag tot een voor Duitsehiand ver-
nederend resultaat hebben gehad, zal
kunnen ontgaan.
Burgerlijke Stand van Zlarlkzee
Geboren15. Jan Leendert, z. van J.
W. van Westenbrugge en A. P. Peute.
Overleden: 15. Cornelia Hendrika Wil-
Iemse. 6 w., d. van H. Willemse en
W. Ravia.
Levenloos aangegeven: 15. Een d. van
J. W. van Westenbrugge en A. P. Peute.
De beide bestuursvoorstellen
tot bijstorting verworpen
Voor de gewlone jaarlijksöhe algemeen©
vergadering van bovengenoemde bankin
stelling, welke gister in Amsterdam werd
gehouden, bestond zeer groote belang
stelling. Circa 100 aandeelhouders, verte
genwoordigd in totaal 1594 aandeel en
Wlaren aanwezig, schrijft het Hbl.
Naast de behandeling der jaarstukken
stond op ide agenda 't bekende voor- j
stel (dat in ide vorige vergadering was
aangehouden) t©t verplichte bijstorting
van 20 »/o op de aandeeien, of, imiodht
dit voorstel verworpen wonden, van 10 °/o
Op een vraag over de vergoeding
aan de aidivies-eommissi e (de
heeren Bos en van Nierop) deelt idie voor-
zitter mede, idat beide heeren te zamen
f 3000 hebben ontvangen.
Na goedkeuring van ide jaarstukken,
,komt opnieuwi aan die oride het bestuurs
voorstel tot bijstor ting van 20
De heer Jongeneel constateert een sa
neering door ide conversie van f 6 m'illi-
oen pandbrieven van hooge re|rube in
SVa pandbrieven. Spr. wenscht, ldat
men iop dezen weg voortgaat /en ide bij-
storting aanhoudt; deze schaadt het ver
trouwen van het publiek.
„De directie idraagt blijkbaar de pand
brief houders ieen wiarm hart toe", zoo
zegt spr., „maar de aandeelhouders kun
nen geen goed doen". „M. d. V., ik kajni
niet anders zien, idan dat die paiudbrief-
iiouders zeer onredelijke eischen stellen.
Deze p a n d b r i e f h o u id e r s maken, dat
de bank thans het vertrouwen van het
publiek niet meer heeft". Zij hebben nog
geen cent verloren, maar de aandeelhou
ders hebben al f 260.000 aan ide biamk
betaald, „waarvoor" zoo zegt spr.
„zij zich het voordeel' hebben gekocht
nog voor 9 tpn borg te zijin geworden.
Zij krijgen van hun geld heelemaal geaii
rente, terwijl de pandbriefhouders nog
geen cent tekort zijn gekomen.
Mr. Troost eritiseert het bestuur, dat
durft niet terug en wil' slechts in een
goed. blaadje bij de pers komen. „Die
pers wil bloed zien en aandeelhouders
uitkleeden", zoo constateert spr. Hierna
krijgt het bankwezen een veeg uit
de pan. Spr. meent, idat men met ©en
Coimlmiissaris-bankdirecteur niet goed af
is. Spr. adviseert het bestuur „de pers
het hoofd te bieden" en het voorstel
in te trekken.
De commissaris, mr. Koole, zet uiteen
wat reeds bereikt is bij de saneering.
Zeker is, dat de politieke opinie niet
op de hand van de aandeelhouders is, die
bijstorting weigeren; een onzijdige beoor-
deelaar als de pers is, oordeelt anders.
Het b estuur acht het noodzakelijk, dat
er middelen zijn; daarom heeft men eerst
aangedrongen op aflossing van hypothe
ken. Thans moeten ook aandeelhouders
middelen foumeeren; niet alleen wegens
het materieele effect geld in kas
brengen maar ook wegens het m o-
reele effect. Spr. adviseert tot aan
neming van het bestuursvoorstel.
De voorzitter: „De bank heeft het geld
noodig. Aandeelhouders zien slechts de
koe voor den kop; Wij zien haar van
achter den staart". Het geld is noodig
voor verdere saneering door con
versie van pandbrieven. De bank
kan slechts blijven bestaan Wa'hneer zij
goede hypotheken heeft en deze krijgt
en houdt men slechts wanneer men rente
verlaging kan toestaan".
Prof. Brouwer is een gematigd voor
stander van bijstorting geworden, n.l.
10 pet. Spr. wijst er op, dat de aandeelen
thans met f300 toebetaling Worden ver
handeld. Door bijstorting zal dit waar
schijnlijk verdwijnen, wat spr. voor aan
deelhouders en de bank' een voordeel
acht. Thans zal het bedrijf worden uitge
hold en een zeker gevaar voor liquidatie
'blijven bestaan.
De heer Mijs gaat tegen deze opvatting
van prof. Brouwer in; het gaat omi een
bedrag van 11/2? a 2 ton. Gevraagde bij
storting is slechts te aceepte-eren als zij
noodig is. Er is volgens spr. te veel
aan pandbrieven ingekocht en daardoor
moet men thans bijstorting vragen. „Had
mën dien inkoop niet khwnen matigen?
Dan zou het bestuur nu niet in
een impasse zijn gekomen. De koer
sen der pandbrieven van de Insulaire
zijn in de moeilijke dagen onbewogen
gebleven, terwtijl die van andere 3.4 pet.
zijn gedaald.
De meerderheid der commissie heeft
dezelfde gegevens als prof. Brouwer ont
vangen, maar wil op grond dg;arvan niet
laten bijstorten. Daarom/ wil spr. het
voorstel verworpen zien.
Mr. Troost: „En dan m|oet het bestuur
aftreden!" j
Nadat door verschillende aandeelhou
ders het woord is gevoerd, deelt de di
rectie mede, dat sedert het einde van
1938 8 ton pandbrieven zijn ingekocht
(waarvan 3 ton uit de inschrijving in
Januari). Bij verwerping van het bijstor-
tingsvoorstel zou de bank niet in klais-
moeil'ijkheden komen, maar a1 haar sar
neeringspoginigen belemlmerd worden.
Het voorstel tot bijstorting van 20 pet.
op de aandeelen werd verworpen mlet
524 tegen 79 stem'men en 4 blanco.
Het mind'erheidsvoorstel van de com
missie bijstorting van 10 pot., eveneens
met 439 tegen 159 stemmen.
Werklooze dienstplichtigen
voor de grensbewaking
Namens den Minister van Defensie
maakt de Regeeringspersdi^nst bekend,
dat, daar onder de huidige omstandighe
den aan vermindering van dé tegenwoor
dige sterkte der troepen, beboerende tot
de jgrens- en kustbeveiliging, niet kan
'worden gedacht, ©en regeling in voorbe
reiding is, om aan hen, die in de burger
maatschappij! noode kunnen worden ge
mist, groot verlof te verleenen en hen
te doen vervangen door werklooze dienst
plichtigen.
Binnenkort zullen hieromtrent nadere
mededeelingen worden ge daan.
Centraal vluchtelingenkamp
Ingediend is /een wetsontwerp tot wij
ziging en verhoolging van de begm.otmg
van binnenlandsche zaken' voor 1939.
Aan de memorie van toelichting wordt
o.m. ontleend:
Sinds de bekende gebeurtenissen in
Duitsehiand vertoeft hier U' lande een
niet onbeteekenemd aantal vluchtelingen.
Zijl zijn thans ondergebracht in 26 tehui
zen, waarover de regeering met uitzon
dering van één tehuis, slechts tijdelijk©
beschikking heeft; een tweetal zal zelfs
in den loop van Maart reeds ontruimd
moeten zijn. Met aan zekerheid grenzend©
waarschijnlijkheid kan worden aangeno
men, dat een zeer groot contingent der
vluchtelingen er niet in zal slagen te
emigreeren, te meer, daar emigratie naar
de meeste landen, met uitzondering van
Palestina, vrijwel onmogelijk is.
Er zal dus ernstig rekening mede ge
houden moeten 'worden, dat het verblijf
van de vluchtelingen hier te lande een
langdurig karakter zal dragen.
Een en ander dringt aan het huisves-
tigingsvraagstuk der vluchtelingen een
meer blijvende oplossing te geven. Dit
geldt in het bizonder voor hen, ten aan
zien van wie onderbrenging bij particu
lieren niet mogelijk is, dan wel, hetzij
om redenen van socialen of oeeonomi-
schen aard. hetzij uit hoofde van open
haar belang, onwenschelijk is te achten,.
De regeering is van oordeel, dat zulks
alleen mogelijk is door de stichting van
een centraal kamp voor aanvankelijk 2500
personen, groot 70 a 80 H.A., met een
levensduur van 15 jaar.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Nederlanders die In Spanje streden
Op last van de Justitie worden den'
laatsten tijd tientallen processen-verbaal
opgemaakt tegen alle Nederlanders, die
hebben deelgenomen aan den strijd in
Spanje en korten tijd geleden naar Ne
derland terugkeerden.
Nu de mannen- in Amsterdam zijn te
ruggekeerd, kunnen ziji door de Centrale
recherche worden verhoord. Het ligt in
de bedoeling al deze mannen hun Ne
derlanderschap te ontnemen en daarmede
dus ook de rechten. Zoo zijn reeds tal
van deze menschen van de kiezerslijst
afgevoerd, terwijl zij ook niet meer ©en
paspoort kunnen verkrijger».
Belgische kotters opgebracht
Den laatsten tijd werden geregeld Bel
gische kotters, die op de garnahenvanigtst
waren, aangetroffen binnen het territo
riale gebied.
Gisteren zijn voor de kust vatn K a t -
w ij k weer twee van dergelijke kotters
gesignaleerd.
De comtiiissaris van politie, teuens wa
terschout, begaf zich daarop ,met een
motorboot naar de Belgisch© vaartuigjes;
het waren de Zeebrugge 6 en de fdeyst 12
Zij werden opgebracht nahr de haven
van Sdheveningem.
Overreden en gedood
Gistermiddag is de 85-jarige P. de
Bruyn op den Tegelschen weg'te Venio
bij het oversteken, door een vrachtauto
uit Valkenswaard, bestuurd door F. v.
D., gegrepen en tegen den grond ge
smakt. Het slachtoffer bleef bewusteloos
liggen en is 'enkel© minuten daarna over
leden.
Te Zaandam! is gistermiddag in de
drukte op de Wilhelminashüs een wiel-
rijdster, die haar 3-jarig dochtertje ach
ter op de fiets meevoerde, komen te
vallen, toen juist van den tegenoverge-
stelden kant een auto naderde. Het kind,
dat nog met de beentjes in het fiets
mandje bleef hangen, werd overreden en
op slag gedood.
Kind in kokend water gevallen
Op de boerderij Langeboséh te Den
B u rg (Texel) is gistermiddag, het drie
jarige zoontje van de familie van Heer
waarden bij het spelen in ©en tobbe roet
koikend water gevallen.
Onmiddellijk na het ongeluk werd het
kind naar 'het ziekenhuis in Den Helder
vervoerd, waar 'het aan zijn verwon
dingen is overleden.
Doodgedrukt
Gistermiddag is op1 het terrein van
de papierfabrieken der firma van Gelder
Zonen te R enk urn een lorrie tot ont
sporing gekomen. De 60-jarige arbeider J.
van Os werd door het wagentje geraakt
en tusschen een lichtmast en de lorrie
doodgedrukt.
NIEUWERKERK. Ger. Gem. Zondag 23
April. 9, 2 en 6 uur, ds. Barth van
Dordrecht.
Geref. Kerk.
Ds. J. M. Mulder, pred. te Haamstede,
die het beroep aannam naar Giessendam-
Neder-Hardinxveld, hoopt 4 Juni afscheid1
te nemen en 18 Juni intrede te doert
te Giessendam-Neder Hardinxveld, na be
vestigd te zijin door Ds. J. J. Beuken-,
kamp van Boven Hardinxveld.
VOETBAL.
JRENESSE I-ZIERIKZEE II
1B'
Het Renesse-elftal, dat as. Zondag half
3 te Renesse tegen Zierikzee II uitkomt,
is hetzelfde elftal, dat ©enige weken ge
leden te Zierikzee miet 0—0 gelijk speelde
Deze wedstrijd, waarvan niemand den
uitslag kan voorspellen, is niet de be
langrijkste, die voor de Z.V.B. compe
titie dit jaar in Schouwen gespeeld wordt.
Imlmers, wint Renesse, dan komt zij in
punten gelijk met Zierikzee II ©n kan
door een iets gemakkelijker programma
wellicht den titel behalen.
Een zeer spannende wedstrijd is te
verwachten, en het radioverslag van Ne-
derland-België zal dan ook weinig af
breuk doen aan de publieke belangstel
ling. Scheidsrechter is de heer J. J.
v. d. Berge.
Om) half I spelen de reserves tegen el
kaar. In deze wedstrijd, die onder lei
ding staat van iden heer J. Th. Brouwer,
kan Zierikzee III door een overvsiinniin'g
reeds het kampioenschap vam ide 2e
klasse behalen.
Predikbeurten te Zierikzee
Zondag 23 April.
Ned. Herv. Kerk.
Nieuwe Kerk. 10 ure, ds. Valeton.
Kleine Kerk. 10 ure, de. Reddingius en
7 ure, ds. Visbeek uit Vlissingen.
Luth. Kerk.
Geen dienst.
Gerei. Kerk.
10, dr. v. Lonkhuijzen (OpeDb. belijdenis,
Gedachtenisrede) en 6 ure, dr. v. Lonk
huijzen.
Chr. Geref. Kerk.
9.30, ds. Hoogendoorn, 2 Leesdienst en
6 ure, ds. Hoogendoorn.
Leger des Heils (Poststraat)
10 Heiligingsdienst, 3.30 Openluohtwerk
(bij ongunstig weer in de zaal) en 7.30 ure,
Verlossingseamenkomst, onder leiding van
kapt. A. G. Schram.
Gerei. Gem. (St.-Domusstraat)
9.30, 2 en 6 ure, Leeskerk.
Oud-Gerei, Gem
9.30, 2 en 6 ore, Leeskerk.
De Duce zou niet afwijzend
tegenover een conferentie staan
Werklooze dienstplichtigen zullen
de werkende opgeroepenen ver
vangen
De regeering vraagt 1 millioen
voor centraal vluchtelingenkamp
Voorstellen tot bijstorting op
aandeelen Insulaire verworpen
Volledige uitslag der Statenver
kiezingen op 19 April 1939
Iets koeier
'ótJtdlalhetlj
C. J. J. VERTON
FijneljTompousen en
Roomhoorns a,7 ct. p.stuk
Sjpeciaal adres voor PARISER
SOEZEN en CROQUETTEN
FIJNE BONBONS 2 ons d 25 ct.
VERRENIEUWSTRAAT ZIERIKZEE
U rookt graag? WRIGLEY'S P.K. na
elke pijp, sigaar of sigaret, verdubbelt
het rookgenot.
Het verfrischtde adem en houdt de tanden
schoon en sterk. Kauw de verkwikkende
P.K. na eiken maaltijd, het sterkt Uw ze
nuwen en bevordert de spijsvertering.
Koopt vandaag nog enkele pakjes en houdt
er steeds een paar bü de hand.
H.T.S.
Veel genot voor weinig geld: 5 cent.
AAAAAAAAAAAAAA
Zoo op: Zon onder:
22 April 4,51 19,07
Maan op: Maian onder:
22 April 6,26 22.28
Hoog- eü laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
22 April 4,23 16,49 9,52 22,03
Derde programma Z. R. C.
Zaterdag 22 April. 8 Keulen; 8.50
Luxemburg; 10.05 London Regional; 11.30
Brussel Vlaams; 1.20 Diversen; 1.30 Keu
len: 2.50 Parijs; 3.20 Brussel Fra»»s; 4.15
Keulen; 5.20 London Regional; 7.40 Brus
sel Vlaams; 7.10 Eigen gram-uitzending;
8 Brussel Vlaams; 10.35 Parijs.
