ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
WOENSDAG 19 APRIL 1939
OPGEH
ZIERIKZEESCHE COURANT
De Kern
ABONNEMENT
1707-1080
Prijs p. S maanden fl.50, buiten Zierikzee f 1.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke
nummers vijf cent Verschijnt dagelijks.
Tel. Na 32. - Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEB
95STE JAARGANG No. 14011
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 8Q cent, van 4 regels ecu
daarboven 20 cent p. regeL Reclame# 40 cent
p. regeL Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór tO. aar
ONDER DE SCHIJNWERPER
......op 'het politieke podium! staat
Hitler, die morgen 50 jaar wordt, in
het volle b'oht der belangstelling, omdat
men van hem, na overleg met den Duce,
in de Rijksdagzitting van 28 dezer het
antwoord aan Roosevelt verwacht, op
diens plotseling voorstel tot het houden
van besprekingen over de brandende pro
blemen van dezen onrustzwangeren tijd.
Dit besluit maakt een einde aan een
korte periode van vertwijfeling en ver
warring. Ben toestand waarbij een ge
wapende wereld op het doode punt is
gekctoen, kan niets regelen en kan niet
tot in het oneindige voortduren. Het einde
zal wellicht de ineenstorting z'ijn van
die regeeringen, welke het mlinst in staat
zijn den toenemende» druk van de be
wapen i n g s u i t g a v e n te dragen.
Om! daaraan ie ontkomen, bestaan er
twee wegen: de een is oorlog en de
ander een regeling, bereikt door onder
handelingen o,p gelijken voet tusschen
volken, die alle even duidelijk) beseffen,
wat een oorlog voor hen zlou beteekenen.
Roosevelt heelt in zijn nota ook van
een nieuwe we r el dv e r d e e 1 in g van
grondstoffen gesproken en in het
bijzonder grondstoffen uit de Vereenigde
Staten toegezegd. Het verwoede koor der
verwenschingen in de Duitsche pers over
stemt weliswaar elke beschouwing over
deze zeer nuttige dingen, maar men her
innert zich dat minister Funk nog wei
nige maanden geleden in particuliere (ge-
sprek&Cen verklaarde, dat het voor
DuitsChland het grootste suoc'es zou, z'ijn
indien het in de Britsbh-Amerikaansche
handelsverdragen kon worden ingescha
keld. Weliswaar z'ijn sindsdien de om
standigheden ©enigszins veranderd, maar
men kan het vermoeden wagen, dat in
zekere ministerieele binnenkamers de
overweging of men verstandig doet alle
bruggen af te breken een punt van be
raadslaging uitmaakt.
In goed ingelichte Duitsche kringen ge
looft men, dat de rijkskanselier niet al
leen de boodschap van Roosevelt, maar
tevens de omsingelingSipolitiek van Cham
berlain en Daladier zal afbreken, en dan
zal overgaan tot het /ontvouwen van een
constructief vredesplan zijner
zijds.
Door de vergelijking met dit construc
tieve vredesplan in den geest der mo
gendheden van de spil zou dan eerst
recht voor de heele wereld de vposheid
van de voorstellen van. Roosevelt en van
de om'singelingspolitiek van Chamberlain
aan den dag treden. De redevoering zal
door de radio worden verspreid, niet
alleen in extenso in de Duitsche, maar
ook in verkorten vormr in een groiote
verscheidenheid van talen, waarbij ge
bruik zal worden gemaakt van de zoo
genaamde gerichte stralen. Dit duidt er
op, dat de rijkskanselier zich, evenals
hij in vroegere redevoeringen wel heeft
gedaan, direct zal richten tot de massa's
en de openbare meening in de onderschei
dene landen, als het ware over het hoofd
van de staatslieden heen.
Welke zijn dan die constructieve vre
desplannen? Weten doet dit natuurlijk
niemand. Men vermoedt, dat de Führer
zal trachten aan te toornen, dat hij en
Mussolini in den grond veel verder wil
len gaan en meer over hebben vopr
het vestigen van een duurza-
mien vrede dan Ro-osevelt en dat hij
Zich bereid Zal verklaren garanties te
geven aan alle staten, die zich bedreigd
gevoelen, eventueel ook aan Engeland
en .Frankrijk, desgewensdht vodr onbe-
perkten duur. Daarvan zouden echter zoo
danige staten zijn uitgesloten, die deelne
men aan een tegen Duitschland gerichte
coalitie, terwijl het aanbod op eeniger-
lei wijze zou zijn gebonden aan vooron
derstellingen, in het bijzonder deze, dat
de gegronde aanspraken va'n DuitschJamd
en Italië op levensgebied (koloniën)
niet zullen worden verkort.
KORT EN BONDIG
Het terugkeeren van een deel der Amie-
rikaansche vloot naar de Stille Zuidzee
fwlordt in Japan als volgt uitgelegd: Deze
manoeuvre is ten eerste een preven
tieve maatregel tegen Japan, dat
zoo- nauw! met de beide as-mlogenidlhedan
is verbonden. Ten ttwleede wordt het te
rugroepen van de vloot beschouwd als
een voorzorgsmaatregel, teneinde te allen
tijde in verbinding te kunnen blijvefh miet
Ned.-Indië en Britseh-Inidië. Tsjiang
Kai-sjek heeft in een onderhoud mlet een
journalist verklaard, dat onider de be
staande omstandigheden geen vrede kan
FEISAL II,
de nieuwe heerscher van Irak, die zijn
vader Ghazi op 4-jarigen leeftyd opvolgt
iw(orden gesloten. De Chineezen zul
len zich blijven verzetten voor het be
houd van hum nationale leven, hu[tu vriju
heid en hun onafhankelïjkhed. De oorlog
Zal voortduren, tot dit (doel bereikt zal
zijn. De Deensche regeringspartijen,
sociaal-democraten en radicalen, hebben
samen een meerderheid van 11 zetels in
het nieufw! Lands ting, tegenover
slechts één in het oude. Da sociaal-demo
craten iwionnen ml'. 4 zetels, de radicalen
1; de liberale boerenpartij' verloor 4 'ze
tels, de conservatieven 2; de boeren
partij', die tot dusver niet in de Land-
sting tolas vertegenwoordigd, verwierf 1
zetel. Europa's langste rivier, d e
W o 1' g a, zal over de volle lengte van
drieduizend kilometer tusschen Moskou
an Astrakan tot een diepe van twiee-em-
een-halve meter iw|o;rden uitgebaggerd. De
Wolga is de belangrijkste waterweg in
Rusland en verbindt Moskou via het Mos-
knu-Wolga kanaal en Leningrad via Ma-
ryinsk-kanalen imlet de belangrijkste Rus
sische centra van grondstoffen. Na
de „desertie" van Ida socialistische
ministers, die de pas gevormde regee
ring van nationale uinie o)mfcredder|de)n, is
de heer Pierlot onvervaard opnieuiwi
aan het iwlerk getogen, om Zijh kabinet
te reconstrueeren en hij' is daar, ditoaal
op den grondslag van een coalitie tus
schen katholieken en liberalen, verrassend
snel is geslaagd. Gevraagd of er eenige
Engelsche verplichting bestaat om Ne
derland, Zwitserland1 en Denemarken te
hulp te komen, in geval deze landen zou
den worden aangevallen, antwoordde
Chamberlain in het Lagerhuis, dat
de regeering geen speciale verplichtingen
ten aanzien van deze latndejnj heeft aan
gegaan. De koopvaardij'COimlmissie uit
het Amerikaansche Huis van afgevaardig
den heeft een wletsontwerp goedgekeurd
dat beoogt een erediet van 2771 millioen
dollar beschikbaar te stellen voor verbe
tering en verbreeding van het Pa-
namakanaia 1. Het eerste orediet voor
Jhet 1 Juji 1939 aanvangende begrootings-
jaar zal' beperkt blijven tot 15 tmillioen
dollar. In antwoord op vragen heeft
Butler in het Engelsche Lagerhuis ver
klaard, dat de regeering van Roimle de
verzekering had gekregen, dat |de Ita
lia a n s c h e troepen na den feeste-
lijken intocht van Frando in Madrid op
15 Mei het land zullen verlaten. De re
geering bezat geen inlichtingen over ver
sterking van Duitsche of Italiaansche
troepen in den ïaatsten tijd. Hitier
heeft von Papen benoemd tot ambas
sadeur te Ankara. Von Papen heeft hem
gisteren een afscheidsbezoek' 'gebracht.
Maandag heeft Hitier vion Papen ointvan-
gen, an heiml z'ijh beste wiensehem mee
gegeven voor Zijin tolerk in de Turksche
hoofdstad. 25 Duitsche oorlogsschepen
to hike voor de Spaansche Ikust oefenin
gen gaan houden, verzamelen zich thans
in de nabijheid van Helgoland. De Duit
sche vl o o ts trij'd krach t en 'zul
len tusschen 27 April en' 1 Mei de havens
Cadiz, Algeciras, Malaga, Ceuta en Tan-
ger en tusschlen 6 en 10 Mei El Ferrol,
de Golf van Arosa, Pontevedra, Vigo en
Lissabon aandoen.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Gouderak ds. R. W. Steuir
te Oud Alblas.
SCHERPENISSE. Dinsdag 25 April, 7
uur, prof. Wisse.
Wijziging Dienstplichtwet
Uitbreiding aantal dienstplichtigen
Verschenen is een ontwierp van iwet
houdende Wijziging van (de Dienstpl'icht-
tolet. Blijkens de memorie van toelichting
is het doel' van het toietsvoorstel:
1. voorzieningen te treffen omtrent de
sterkte van in iwierkelijkon dienst Zijnde
dienstplichtigen;
2. den duur Idler eerste oefening van
de dienstplichtigen, bestemd voor den
dienst bij de mnrine-kustwiacht, te ver
lengen;
3. den duiuir dier herhalingsoefeningen
te verlengen
4. een aanvullende bepaling vast te
stellen met betrekking tot dienstplich
tigen, die in opleiding züjln gesioim!e|ni tot
reserve-officier bij1 de zeemacht.
De bevoegdheid tolorldt 'geschapen olml
de eerste oefening tot tiwlee jaar te ver
lengen, al zal dit niet steeds tot het
Volle maximum behoeven te geschieden.
De duur der herhalingsoefeningen zal
over verschillende perioden van 17—20
dagen tolorden vertdleeld.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Rumoerige politieke vergadering
De Nat. Soe. Ned- Arb. partijl had in (die
zaal Arena te 's-Gravienhage een ver
gadering belegd, wiaarjn o.a. Idle leider
van deze partij', majoor Kruyt, als spre
ker optrad. Blijkbaar wlaren er omder idle
ongeveer honderd aaniwiezigen velie NSB-
©rs en communisten, tolat oorzaak Wias,
dat (wianordellj'khedien ontstonden, zoadat
het debat in tumult pmtaardlde.
De vechtpartij nami een zoodanigen
omvang aan, dat de in |de zaal
aanwezige politie, tm©de op verzoek van
den eigenaar, die blijkbaar voor idien in
ventaris vain zijn lokaliteit vreesde, het
raadzaami oordeeïlde, aain de vergadering
een eind te imjakeu en de aanwezige^ uit
de Zaal' zette. Daarbij moesten enkele
agenten van den sabel' (gebruik maken. Er
zijn geen gewonden bij de gevallen en
geen pro cessen verbaal opgemaakt.
De safe-diefstal
Na onafgebroken intensief speuren van
gemeente- en rijkspolitie zijn de f45.000,
■welke een vrouw uit Groningen uit de
safe in een der banken te Amsterdam
van een ouden heer uit Groningen zou
hebben genomen, teruggevonden.
Het geld is tenslotte gevonden door
de marechaussee te Oude P e k e 1 a in
een safe van een bankinstelling in die
plaats. Zooals men weet, zijn de vrouw
en haar vriend opgesloten in het huis
van bewaring te Amsterdam, waar zijl
zich in een hardnekkig stilzwijgen om
trent de plaats waar het geld geborgen
was, hulden.
Watervliegtuig verongelukt
Nabij' de loods van het marinevliegkamp
S c h e 11 i n g w o u d e 'is gistermiddag een
watervliegtuig, kort na den start, voor
over in liet water gevlogen en in den
modder blijven steken.
De twee militairen, die zich in het
toestel bevonden, konden het vliegtuig
tijdig verlaten en waren te water ge
sprongen. Zij Werden beiden door een
sloep opgepikt en aan wal gebracht.
Het toestel zou met twee andere wa
tervliegtuigen naar De Mok vertrekken,
doch bij het taxiën kon het vliegtuig niet
los komen en vloog voorover in het;
Water. Het vliegtuig steekt gedeeltelijk
boven het water uit. Het zal worden
geborgen.
Gedeeltelijke zonsverduistering
Hedenavond tegen Zonsondergang zal
een gedeeltelijke zonsverduistering plaats
hebben.
Begin 17 u 48; Midden 18 u. 37; Zons
ondergang 19 u. 03.
Het gedeelte van de Zon, dat door
de nieuwe maan verduisterd wordt, ligt
rechts boven.
De weersverwachting geeft een goede
kans, dat de bewolking niet storend zal
werken. Daar reeds te zes uur (dus een
uur voor zonsondergang) iets van de
verduistering te zien zal zijn, moet men
Wel rekening er mee houden, dat het
zonlicht dan te verblindend is om zon
der roetglas of iets dergelijks naar het
verschijnsel te kijken. Tegen zeven uur
zal het wel zonder hulpmiddelen moge
lijk zijn.
LAND. EN TUINBOUW
De denaturatie van aardappelen
De minister van oeoonoimische zaken
heeft besloten, de denaturatie van aardl-
appejen van de zg. rubriek a, dit zijn
de consumptie-aardappelen van den klei
grond to dartoe o.ml. de rassen Zeeulwtsche
bonte ien blautoie, Bevelander, Eigenhei
mer en Roede Star beboeren, te beëin
digen.
Dit besluit is gemolmlen omdat de be
schikbare voorraad van deze aardappelen
van dien aard geacht Wordt, dait deze
wiel' door de consuimiptiemarkt zal kun
nen wiorden opgenomen.
Partijen waarvoor de aanvragen tot de
naturatie vóór 17 April bij de betrokken
instanties ziïjtn ingekojmlen zulleini nog kviru-
nen warden gedenatureerd.
AANBESTEDINGEN
Het bestuur van den polder Drei-
sehor heeft aanbesteed het vastleggen
van het wegdek van enkele wegen met we
gen teer. Ingeschreven is door: M. de Moor,
Brouwershaven f6500; A. W. Wandel,
Nieuwerkerk f6450; A. J. Verjaal, Drei-
schor f6210; P. van Dongen Mz., Scha-
rendijke f 6183 (gegund).
Dinsdag 18 April werd een openb'ire
aanbesteding gehouden van het herstel,
de vernieuwing en het onderhoud tot en
met 30 April 1940 van de aarde-, kram-,
rijs- en steenglooiïngwerken aan de wa-
terkeering van den Calamiteuzen Polder
„Burgh- en Westland", in het Gemeente
huis te Burgh. (Raming f8694). Inge
schreven Werd door: P. Romeijn, Burgh
f 10.300; F. v. d. Hulle, Oosterland f9050;
J. Hoogesteger Mz., Wemeldinge f8960;
N. v. d. Linde, Scharendijke f8888; D.
Uit de Nieuwsbode
van vóór vijftig jaar
Van 17—2 3 April 1889. De heer
M. Franken, vroeger aannemer te Zie
rikzee, thans te Pretoria, heeft eeneal-
gemeene exploitatie- en bouwmaatschappij!
in de Transvaal in het leven geroepen
met een kapitaal van 2V2. millioen pond
sterling.
De akte examens in Zeeland zijn
thans afgeloopen. In het geheel zijn ge
ëxamineerd 19 vrouwelijke candidaten, van
Wie er 16, en 42 mannelijke candidate^
van Wie er 24 wierden toegelaten.
Tot onderwijzers te Goes werden
benoemd de heeren C. J. Snouck te Cort-
gene, M. Lindhout te Renesse en P.
A. van Bloppoel te Bruinisse. De heer
C. C. Koole te Zierikzee werd benoemd
tot onderwijzer te Amsterdam.
Aan den heer C. J. Reisinger te
Goes werd op zijn verzoek, wegens be
noeming tot hoofd der school te Haam
stede, eervol ontslag als onderwijzer
verleend.
Door den commissaris der Koningin
in Zeeland is bepaald dat het eindexa
men der HBS in 1889 te Goes zullen
worden gehouden. Tot lid en voorzitter
der examencommissie werd benoemd de
heer J. H. C. Heijse te Zierikzee en
tot leden o.m. de heeren G. Kok Jr., B.
W. Mondt, F. P. Visser en W. C. Seijl
te Zierikzee.
Het bestuur van den polder Drei-
schor heeft aanbesteed het leveren en
storten van 1113 scheepston steenafval
en het leveren en zinken van 26460 M3.
zinkwerk voor oeververdediging. Het eer
ste peroeel werd gegund voor f 2748,
het tweede peroeel voor f106.350.
RECHTZAKEN
Politierechter te Middelburg
J. J. V-, 31 jaar, winkelbediende te
Zierikzee, was in verzet gekpmlen te
gen het vonnis van deen Politierechter
te Middelburg van 4 April, Waarbij* hij
(wagens huisvredebreuk1, gepleegd in het
hotel' Boiml te Haomlstede in den nacht
van 31 Januari epi 1 Februari» is veroor
deeld tot f 20 boete of 10 idlagen hechtenis.
Eisch: bekrachtiging verstelkvonnis. Uit
spraak: ideanf.
Leider der N.S.N.A.P. veroordeeld
De rechtbank te Amsterdam' heeft den
leider van de NSNAP, ridder Van Rap-
par d, wegens overtreding' van het uni-
fonmlverbod tot zeven dagen hechtenis
veroordeeld:.
Hitier zal 28 April met een
constructief vredesplan komen
De Fransche Oceaanstoomer
«Paris» na felle brand gezonken
Uitbreiding van het aantal dienst
plichtigen in werkelijken dienst
Hedenavond 17 48 is een gedeel
telijke zonsverduistering te zien
Het B«lg. Elftal voor de match
op 23 April samengesteld
Droog weer
Zon op: Zon onder:
20 April 4,55 19,04
Maan op: Maan onder:
20 April 5,12 20,15
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
20 April 3,11 15,59 8,44 20,50
Ornée, Scharendijke f8850; P. v. Dongen
Mz., Scharendijke f8798; L. van Pope-
ring, Bruinisse f8788; M. v. d. Velde,
Bruinisse f 8598.
Twee verder ingekomen biljetten wer
den van onwaarde verklaard. Behoudens
nadere goedkeuring van heeren Ged. Sta
ten van Zeeland, werd het werk aan
den laagsten inschrijver, den heer M. v.
d. Velde te Bruinisse gegund.
RADIONIEUWS
Lange golflengte verloren
In aansluiting op ons vorig b'ericht
omtrent het verloren gaan van de 1875
m.-golf voor Nederland, kunnen wij thans
nog mededeelen, dat de conferentie te
Montreux besloten heeft Nederland ld©
vrije middelgolven van 413 en 356 m.
toe te kennen. Jaarsveld blijft derhalve
practisch ongewijzigd (thans 414.4 m.)
en de golf van 356 m. wordt gunstiger
beoordeeld dan de thans gebruikte van
301.5 m. (Hilversum II).
Nederland heeft zich met deze nieuwe
regeling Wielke op 4 Maart 1940 van
kracht Wordt vereenigd. Ook is over
eenstemming bereikt omtrent een nieuwe
indeeling van de banden voor scheep
vaart- en luchtvaartdiensten.
Ten slotte vernemen Wij nog, dat Ne
derland twiee nieuwe zeniders krijgt (één
is er reeds bij Philips in aanbouw en de
tweedie besteld) in een nieuwe zendi
station te Lopik.
Het is de Nozemla (de Nederl. Oimlroep-
aendermlaatij!. te Amsterdam), idie te Lo
pik het nieuto© zendstation gaat bouwen
d<e tijdelijke zender te Jaarsveld yer-
dWlij'nt 'derhalve. Het nieuiwe terrein voor
den 'zenderbouw! ligt overigens vlak naast
Jaarsveld. Ook verdtolijnen natuurlijk ide
NSF- zender te Hilversum! (301.5 mi.) en
de lange-gölfzemder te Kootvt&jk.
KLANKEN LANGS DE LIJN
Derde programma Z. R. C.
Donderdag 20 April. 8 Keulen;
8.50 Luxemburg; 10.05 iLonden Regional;
10.50 Droitwidli; 11.20 Brussel VI.; 1.20
London Regional; 2.35 Droitwich; 3.20
Keulen; 4.20 Brussel VI.; 6 Brussel Fr.;
6.20 diversen; 6.35 Brussel Frans; 6.50
Brussel VI.; 7.10 eigen gram.-uitz.8.00
Keulen; 8.20 Brussel VI.; 10.20 Danmiarks
Radio.
