IZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
GROTE KERK
ZATERDAG 15 APRIL 1939
OPGEHOl
ZÏEMKZ&SO& COURANT
STEMT: ki~ 1
De Kern
ABONNEMENT
Prijs p. 3 maanden fl.BO, buiten ZIerikzee f 1.80
Voor het buitenland p. Jaar 110. Afzonderlijke Directeur
nummers vijf oent. Verschijnt dagelijks. Uitgave
Tel. No. 33. - Giro 137677
1707 - '4380
A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEB
95STE JAARGANG No. 14008
ADVERT ENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels eni
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel Bi] contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 aar
ONDER DE SCHIJNWERPER
heeft zich nu ook Roosevelt ge
plaatst o'mi te verklaren, dot America's
vredeswil het wereldgebeuren mi^die zal
helpen bepalen.
D>e m'enschen, aldus Roosevelt, zdjn
niet gevangenen van het lot, doch
slechts gevangenen van hun e i ,g e in,
gees t. Nog slechts enkele dagen giete
den noemde het hoofd van een grjoiote
natie z5jn land de gevangene vialra de
Middellandische Zee. Eenigen tijd later
karakteriseerde een ander staatshoofd,
toen hij vernam1, dat een buurland op zich
genomen had de onafhankelijkheid van
een anderen buur te verdedigen, deze
overeenkomst als een bedreiging en 0,011-
singeling. Toch bestaan er geen dingiejn
als omsingeling, bedreiging of gevan
genzetting van een vreedzame natie door
andere vreedzame naties. j
FRANKLIN D. ROOSEVELT
„De naties zijn niet de gevangenen
van het lot"
De Am'erikaansche vrede verklaarde
Roosevelt, draagt niet het kenmerk van
z'w&kheid. Wij zijn bereid hemi 'met al
onze kracht te handhaven en te verdedi
gen, en kracht tegenover kracht te stel
len als een poging mlocht Wlorden gedaan
onze instellingen om'ver te Wierpen of
de onafhankelijkheid van eenig liid van
de groep te beknotten.
De beste verdediging van idien vrede
in ons Werelddeel, zioo besliopt Roosevelt,
mioet altijd gelegen zijn in de hoop, (dat
onze zusternaties aan de overzijde ider
zeeën de ideeën, Wlelke haar tot eeuwig
durend porlogvloteren idtwingen, Zullen
laten varen.
Gezaghebbende Engelsche politieke
kringen geven uiting aan zeer groote vol
doening over de redevoering van Roose
velt, die zijn stem gevoegd heeft, en
Zijn gezag, bij de door Chamlberlain en
Daladier afgelegde verklaringen tot hand
having van den vrede en tegenstand tegen
ieder ontketenen van een conflict. Meju
acht het uiterst belangrijk, dat Roose
velt er prijs op gesteld heeft zijn onmid
dellijke instemjmiing te betuigen met het
streven in Europa door te verklaren dat
de vredeswil van Amerika even groot
is ais zijn Wil tot onderlinge verdediging
De aankondiging, dat het Amierikaam-
sche volk Zijn stem zal doen hoeren oirnl
orde te brengen in de Wereldzaken, (wlojrdt
uitgelegd als een onbestrijdbare bevesti
ging dat de Vereenigde Staten besloten
zijn alle verantwoordelijkheden te aan
vaarden, die op iedere groote natie rus
ten ten aanzien van het beveiligen der
vreedzame ontwikkeling der mienschheid
en dat de Amierikaansche regeering zich
door geen enkele overweging zal laten
afbrengen van dien plicht.
Natuurlijk reageert de Duitsche pers
op Roosevelt's uitlatingen heel anders.
Zijn rede is een serie van phrasen
die op niets berusten dan op huichelarij
en pharizeïsmla, merkt de Deutsche Dienst
op. Roosevelt stelde de Pan Amierikaan
sche Unie voor als voorbeeld van een
volksgemeenschap voor Europa. Men
vraagt zich af hoe oen staatshoofd Zop'n
onzin kan veikondigetn. Dit te rnleer o,m-
dat de Vereenigde Staten de laatste 40
jaren unieer dan 16 keer gewapend heeft
ingegrepen in Pan Amerikaansc'he l'aind€|n|
Roosevelt zeide, dat dé menschen niet
de gevangenen Zijn vaji/ hun lot, maar
van hun geest. Dat is zeer goed op den
heer Roosevelt zelf van toepassing. Er
is geen enkele noodzaak voor dat het
Amerikaansche volk tegen het Duitsche
in een soort oorlogskoorts wordt opge
zet. Roosevelt zou mogelijk een heiligen
kruistocht tegen Duitschland beginnen
voor er nog van een dergelijken kruis-
tocht sprake is.
Twee heel verschillende conclusies dus.
Het hangt er maar van af hoe men de
zaak bekijkt of aan welken kant meni
met zijn ideeën staat tegenover de po
litieke gebeurtenissen in Europa, dat als
voor den Wereldoorlog in twee groote
groepen wordt samengedreven, uitgezon
derd eenige kleine staten, die niet im
het kielzog van de groote mogendheden
wenschen te worden meegesleept.
Met koortsachtige haast is Engeland
bezig nieuwe schakels te smeden in den
keten tegen de geWeldpolitiek. De twee
landen, wier aansluiting bij dit stelsel
wordt voorbereid, zijn T u r k ij e e n R u s-
1 a n d.
Wat het eerstgenoemde land betreft,
bestaat er generlei twijfel, dat een over
eenkomst zal worden bereikt. Het is nog
slechts een kwestie van dagen, voor het
verdrag van Wederzijdschen bijstand, dat
nu tusschen Londen enj Angora wordt
uitgewerkt, officieel zal worden aange
kondigd.
Ook het contact met Moskou is nau
wer aangehaald. De Russische gezant te
Londen heeft een lang qniderhoud met
Lord Halifax gehad, en te zelfder tijd
bracht de Engelsche gezant te Moskou
een bezoek aan Litwinow. Over het mo
tief van deze besprekingen wordt van
officieele zijde niet meer gezegd, dan
dat de Engelsche regeering verlangend
blijft de inzichten en meenijugen van de 1
Russische regeering te hooren.
Het valt op, dat de Engelsch-Russi-
sche besprekingen te London en te Mos
kou direct gevolgd zijn op de verklaring
van Simon, dat de Engelsche regeering
geen principieele bezwaren had tegen,
een militair verbond met Rusland en
Frankrijk.
HET HUWELIJKSBUREAU
EEN TAFEREEL UIT DE REVUE:
„DAT ZAL JE GEBEURE"
Dienstplichtigen moeten blijven
Nog geen zakenverlof
Bij K.B. van 14 April Wordt, op grond
van. de overweging, „dat de politieke
spanning tusschen sommige staten, in
Europa het noodzakelijk maakt om maat
regelen te treffen ter beveiliging van 3e
landsgrenzen 'en om bovendien te beschik
ken over een grooter aantal geoefende
troepen", bepaald, dat de voor eerste
oefening in Werkelijken dienst zijnde
dienstplichtigen, die in aanmerking zou-,
den komen voor groot verlof tot nader
order in werkelijken dienst moeten blij
ven. Dit geldt niet voor de groepi3n|
van dienstplichtigen, ten aanzien Waar
van de minister van Defensie bepaalt,
dat de genoemde maatregel niet op haar
zal Worden toegepast.
Aan 't departement van Defensie is een
groot aantal, deels telegrafische, verzoe
ken ontvangen tot het verkrijgen van
zakenverlof e.d. ten behoeve van militai
ren, die, als gevolg van de onlangs ge
nomen militaire maatregelen, in werke
lijken dienst zijn gekomen. Aangezien de
defensiebelangen vooralsnog niet toela
ten dergelijk verlof te verleenen, kan aan.
deze verzoeken thans niet worden vol
daan.
Echter ligt het in het voornemen om,
wanneer de thans ingetreden toestand
eenigszins zal zijn geconsolideerd, in zeer
bijzondere gevallen welke op zichzelf
zullen worden beoordeeld verlof te
verleenen.
De Luchtbescherming in onze Provincie
Deze wleek heeft op initiatief van den
minister van binwemlajn'dsche zakefh in de
provincie Zeeland overleg plaats gehad
inzake de bescherming van de burger
bevolking tegen luchtaanvallen.
De Coim|missaris der Koningin, de seore-
taris-generaal van binnetilandsehe zakeini
en de inspecteur voor de luchtbescher
ming hebben daartoe besprekingen ge
voerd met de burgemeesters, idie hoofden
van luchtbescherming en de gemeentebe
sturen van alle 37 gemteenten in Zuid
en Noord Beveland, Tholen en St. Phi-
lipslamd.
In aansluiting daaraan hebben de bur
gemeesters terstond het noodig geachte
materiaal voor zo|o|ver nog niet aanWIez'ig,
besteld. Verwlacht imfag W|orden, idiat bin
nen enkele dagen deze gemeenttefm vol
doende toegerust zlullen Zijn om' een eer
sten stoot op te vangen.
Bijzondere aandacht Iwterdi ook hier ge
geven aain de intercomfmlunale samenWler-
king. Voor de beide Bevelenden heeft
de burgemleester van Heinkenszand, mir.
dr. Mes, en op het eiland Tholen die bur
gemeester van Tholen, imir. Van der Hoe
ven, (op Zich gienolmien de satmienspreking
terzake imet Zijn aimbtgenooten nog deze
Week te voeren. (M.C.)
De Landbouw-crisismaatregelen
Tweede raaio-voordracht van
Minister Steenberghe
In zijn tweede radiovoordracht heeft
gisteravond minister Steenberghe de aan
dacht bepaald bij den steun aan de teelt
van consumptieaardappelen.
Voor de financiering van dezen steun
m'oet de teler van consumptie-aardap
pelen een teeltheffing van f 50 per h.i.
betalen. Deze heffing is .als het ware een
verzekeringspremie, die de teler
betaalt omi zeke; te zijn, dat hij' voor
zijn aardappelen een loonende prijs zal
ontvangen. Kleine verbouwers, die vpor
eigen gebruik telen, zijn hiervan geheel
of gedeeltelijk vrijgesteld. Hoewel deze
heffing veelal een zware last beteetóent
voor den teler, is de opbrengst ervan
nog iang niet voldoende om de aardap
pelsteunregeling te financieren. Bij den
la.atsten oogst b.v. was de opbrengst
der heffing op bijna f3.000.000 te schat
ten, doch voor den steun, exporttoeslag
en kosten was in totaal f4.500.000 noo
dig. Het tekort van f 1.500 000 wordt uit
het Landbouw-crisisfonds bijgepast.
De teelt van suikerbieten als wiis-
selvrucht is 'mede voor den akklerboyw
onmisbaar, bovendien geeft zij aan vele
handen werk. Bij den steun aan deze
teelt, welke in 1930 door den diep,en
prijsval v'an de suiker noodig werd,
'm'oet rekening worden gehouden met de
belangen van Nederlaindsch-Indië, dat een
rietsuiker export van internationale betee-
kenis heeft. Met onze overzeesehe ge
westen is een afspraak gemiaialkt, dat
Nederland zich een m'aximum stelt van
tot suiker te verwerken suikerbieten.
Voor aen oogst 1938 bedroeg deze hoe
veelheid 1575 millioen k.g. bieten, het
geen ongeveer overeenkomt met onze
'binnenlandsche' behoefte ,&an tafelsuiker.
Indië levert dan wat noodig is voor
onze industrie, in 'het bijzonder voor de
eonservenindustrie en de productie van
gecondenseerde, m'elk.
De steun voor de suikerbietencultuur
bier te lande is zoodanig geregeld, dat
de staat aan de suikerfabrieken een be
paalde geldelijke opbrengst voor haar
suiker garandeert, zoodat deze in staat
zijn aan de telers een voldoenden prijs
te betalen voor de bieten. Wat daartoe
aan de werkelijke opbrengst volgens de
noteeringen van de Amlsterdamscfre ter-
m'ijnmarkt ontbreekt, wordt uit het Land-
bcuw'crisisfonds bijbetaald.
Financieel Weekoverzicht
1 4 April.
Miss'cbien is het achteraf nog als een
geluk te beschouwen, dat de continentale
'beurzen de vorige week Vrijdag en Za
terdag gesloten wiaren en de handel
eerst werd hervat, toen de hoop miocht
worden gekoesterd, dat blijkbaar „oiok
deze wolk voorbij dreef', zooals Mi
nister Colijn bij een vroegere
heid een overeenkomstige situatie
raktèriseerde.
InlussChen behoeft het geen verwonde
ring te baren, dat de verhoogde spaonin|cr
tusschen de mogendheden als gevollg van
de jongste gebeurtenissen, die ook de
Nederldnds'che Regeer ing noopten tot
verschillende voorzorgsmaatregelen, niet
zonder invloed gebleven is op de steml-
rwing ter beurze na de vacantieperiode.
Het koerspeil op de binnenlandsche
beleggihigsmarkt is weder ingezakt tot
het laagste peil van September j.l. Door
dat de dalingen voor de verschillende
Staatsleeningen niet gelijk waren, is de
vroegere toestand die alleen de laat
ste maanden onderbroken was her
steld: het rendement, dat op de aflos-
bare Staatsleeningen wordt ge'mlaukt, is
weder hooger dan dat op de perpetueele
schuld:
Voorts verdient de aandacht, dat het
rendement op de bovenvermelde aflos-
bare Staatsleeningen ad resp. 3.50 0/0
en 3.45 0/0 hooger is dan dat op ver-
sclh i 11 e n d e ge mieen tel een i n gen
Uiteraard heeft ook de buiteiilandsche
obligatiemlarkt een ongeanimeerd aanzien
gehad. Een der weinige uitzonderin|gen
vormden Fransdhe obligaties in Guldens,
die vrijwel onveranderd bleven.
Deensche obligaties hebben daarente
gen onder zwaren druk gestaan. Vooral
Vrijzinnig Nederland!
Stemt Vrijzinnig Democraat!
Vooruit naar betere tijden!
in de Vereenigde Staten, waar men door
den grooten afstand het verschil in ver-
hcudingcn bij de Europeesche proble
men niet vcldoende in het oog houdt
hebben de berichten omtrent mogelijke
strubbelingen inzake Noord-Sleeswijfe
groote onrust onder obligatiehouders te
weeggebracht. Aanbod had den koers van
41/2 °/o Denemarken in dollars te New
York doen terugloopen tot 80 °/o, van
<de 5 o/o Kopenhagen in dollars zelfs tot
76 0/0. Er moge hier op- worden gewezen,
dat mien in Scandinavië zelf de situatie
anders beoordeelt.
Op de binnenlandsche aandeelenmiarkt
werden gevoelige verliezen geleden,
waaraan geen enkele rubriek' zich kon
onttrekken, zelfs niet die voor suiker
waarden, ondanks de gunstige berichten
omtrent de desbetreffende cultuur. Van
de aanzienlijke koerswinsten, die in den
eersten tijd na de depreciatie vam den
Gulden werden behaald, is bij de meeste
fondsen geleidelijk het grootste gedeelte
weder verdwenen.
Zcoals hierboven reeds opgemerkt, heeft
de Amerikaansche beurs een zeer flauw
verloop gehad, waarop eerst de laatste
dagen een klein redres is gevolgd. Som
mige becordeelaars meenen, dat de con-
junctuurvooruitzichten in de V.S. zelf
onzekerder zouden z'ijn geworden.
(Robaver).
POST-TELEGRAAF-TELEFOON
Vrij «telling van port voor militairen
Uitdrukkelijk wordt er nog eens de
aandacht op gevestigd, dat de verleende
vrijstelling van port aan militairen in,
Werkelijken dienst beneden den rang van
officier alleen geldt voor briefkaarten
eft couranten.
Er worden echter door den postdienst
ook massa's voor de militairen bestem
de brieven ontvangen, Welke niet van een
postzegel zijn voorzien.
Aangezien brieven niet onder de vrij
stelling van port vallen kunpen brieven
zonder postzegel voor de militairen al
leen tegen betaling van het dubbele port
Worden uitgereikt.
KLANKEN LANGS DE LIJN
Derde programma Z R. C.
Zondag 16 April. 8.30 Brussel Fr.;
9.20 id. Vlaams; 12.50 Droitwich; 1.20
Diversen; 1.30 Straatsburg; 3.20 Deutseh-
landsendèr; 3.40 Droitwich; 4.20 Brussel
Frans; 5.20 London Regional; 5.55 Droit
wich; 6.35 Brussel Vlaams; 10.20 Parijs.
M a and a g 17 April. 8 Keulen; 8.50
Luxemburg; 10.05 London Reg.; 11.50
Brussel VI.; 1.20 Droitwich; 1.50 London
Reg.; 3.20 Keulen; 4 20 Droitwich; 5.20
London Reg.; 6.20 Brussel VI.; 7.10 eigen
gram.-uitzending; 8 Droitwich; 8.20 Lon
don Regional; 9.20 Brussel Vlaams; 10.20
Berlijn.
markYbehiöhten
Veiling van 14 April.
Spinazie 47; Witlof 1520; per k.g.
Kropsla f 6.10—6.90; per 100 stuks; Ra-
9
Amerika's vredeswil zal mee
tellen in de wereldgebeurtenissen
Regeeringimaatregelen ten be
hoeve van de aardappel- en
suikerbietenteelt
Dienstplichtigen worden nog in
werkelijken dienst gehouden
Aandeelhouders en obligatie
houders der Ins. Hypotheekbank
Zondag 16 April
voorm. 10 uur,
Ds. PIJNACKER HORDIJK
HERVORMDEN
Bsrcmeterst&nd van hedenmiddag 12 uur.
Zon op: Zon onder:
16 April 5.04 18,57
17 April 5,02 18,59
Maan op: Maan onder:
16 April 3,36 15 39
17 April 3,57 16,46
Hoog- eo laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laag water:
16 April 0,31 13,04 6,25 18,52
17 April 1,20 13,53 7,03 19,22
barber f5.i0 per 100 k.g.; Radija f4
per 100 bos. i