IZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 9 FEBRUARI 1939
OPGEHOl
Z1ER1KZHSCHE COURANT
De Kern
ABONNEMENT
1707,- 1880
Prijs p. 3 maanden 11.50, buiten Zierikzee f 1.8D
Voor het buitenland p. Jaar flfl, Afzonderlijke
nummers vijf cent Verschijnt dagelijks.
Tot No^ 31. - Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
95STE JAARGANG No. 13954
ADVERTENTIEN:
van 1—4 regels 80 oent, van 4 regels «n!
daarboven EO cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. BI] contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10. aar.
De Duitsche en Italiaansche
koloniale elschen
De gebieden in Afrika, waarop
Duitschland en Italië aanspraak
maken, bezitten niet die rijk
dommen, welke men vaak meent,
dat deze landen in zich bergen.
De exploitatie van deze landen
vereischt veel geld en groote
bekwaamheid.
De vraag of de belangstelling van de
as Berlijn— Rouwe zien op Oost- en Mid
den Europa of op West-Eiuropa «oneen-
treeren zal, schijnt, wanneer sm'en ge
loof selhenkt aan de uitlatingen, die i|Ot
nu toe uit Romie en Berlijn vernomen
zlijn, aldus beantwoord te kunnen wor
den, dat imlen zich met alle kracht en
energie wijden zal aan de teruggave of
aan het opnieuw verwerven van kolo
niaal bezit in Afrika.
Zoowel van Duitschland als van Italië
zijn de koloniale eischen niet nieuw.
Reeds herhaalde (malen zijn ze in het
openbaar verkondigd. De nn|otiveering
daarentegen verandert nog al eens. Alles
bij elkaar genolmen schijnt het echter,
alsof de aanspraken van mbreele aard
zich het imfeest op den voorgrond dringen-
Met betrekking tot Duitschland heet het:
het onrecht, dat Duitschland doior heit
verdrag van Versailles aangedaan werd,
Ttuoet weer goed gemaakt worden.
Ook de Italiaansche eischen werden
en worden vaak als aanspraken van
raloreelen aard gekarakteriseerd. Inder
daad heeft men Italië voor zijn deelname
in den wereldoorlog aan de Zijde van
de Gealliëerden verschillende „colm|pen-
saties" toegedacht, die dan op Afrikaan-
schen bodeml gelegen zouden zijn. De
compensaties evenwel, die Italië ver
kregen heeft, worden niet voldoende ge
acht.
Men kan nu evenwel noch Duitschland
nóch Italië het verwijt voor de voeten
werpen, dat zij hun koloniale eischen
uitsluitend met moreele principes mo
tiveerden. Vooral in den laatsten tijd
Wijst im'en er zoowel in Duitschland te
Berlijn, alsook in Italië te Romte op, dat
de koloniale eischen feitelijk niets an
ders zijn dan economische eischen en
voorts, dat zoowel Duitschland als Italië
een groot-ere ruiimtte noodig hebben,
waarbinnen zij tenminste een deel van
die grondstoffen en belangrijke voedings
middelen vinden, die zij tot nu toe voor
veel geld naloesten iniporteeren.
Tegenwoordig evenwel is het heel wlat
-mloeilijker, om door het bezit van een
kolonie rijk te worden. De schatten van
deze aarde zijn nu eenmaal niet zioo ver
deeld, dat im'en maar behoeft te graVen.
te spitten en te boren, omi in rijkdom
en overvloed te kunnen leven en juist
wat nu Afrika betreft en vooral die
deelen van Afrika, waarop de eischen en
wenschen van Duitschland en Italië be
trekking hebben, heeft imfen hier wel in
het geheel niet te doen mtet woestijnen,
imlaar aan de andere kant toch ooikl niet
rnlet land, dat zonder intensieve exploitatie
rijke opbrengsten oplevert. Men haalt
zoo imlaar niet de mil-Harden uit den grond
zelfs wanneer mlen zou willen aannemen,
dat Duitschland en Italië het [and veel
intensiever zouden bewerken, dan Frank
rijk en Engeland dit gewoonlijk plegen
te doen.
In diezelfde mJate worden ook de
I kwantiteit en kwaliteit van de 'boddmi-
schatten van bepaalde Afri-kaansche Ido-
i loniën in het algemeen sterk overschat,
j Zoo bezitten bijvoorbeeld de voorlmlalige
Duitsche koloniën, Zuid-West-Afri!ka en
Kamlenoen in het geheel geen bodemschat
ten of mineralen van noemenswaardige
beteekenis. Oost-Afrika heeft koper en
rubber in bescheiden hoeveelheden ei
slechts het kleine Togo-land, aan de Goud
kust gelegen, is betrekkelijk rijk met
ertsen gezegend. Zelfs vindt imen daar
goud. 1 1 I
Tunis daarentegen, waarover Rome en
Parijs oneenigheden hebben, is buiten
gewoon rijk gezegend im'et phpsphaat-
lagen, Loo^miii nen ertsgroeven. Ook
Spaansch-Mairokko is rijk |aia|n erts. Daar
het nieuwe nationale Spanje zonder twij
fel eenige politieke en economische be
trekkingen in de as-mlogendheden onder
houden zal, imloet men de Afrikaansche
koloniën van Spanje (Manojkko, Rio de
Oro im'et de Canarische eilanden en
Spaansch-Guinea) toch imjinstens in den
vionmi van invloed-zones tof het Duits'ch-
Italiaansche koloniën-complex rekenen.
Voor een deel zijn de -vee-voorraden,
Zooals bijvoorbeeld in het voormalige
Duitseh ZJuad-West-Afrika zeer aanzien
lijk. Maar afgezien daarvan, dat, inge
val deze gebieden aan Duitschland terug
gegeven zouden worden, de veevloorraden
in ih-et bezit van de Zuid-Afriikaanseh-e
Unie Zouden blijven, toont 'het voorbeeld
van Abessinië, waar de veevporraden
eveneens zeer belangrijk zijn, dat dit al
leen niet voldoende is, om de koloniale
exploitatie lucratief te maken. Juist het
Abassijnsche geval, dat in iedier opzicht
een rijk land genoemd kan worden, toont,
dat bodemschatten en andere gunstige
voorwaarden alleen niet voldoende Zijn,
om van een kolonie werkelijk Zonder
mioeite die -opbrengst te verkrijgen, waar
op men zijn hoop 'gevestigd heeft. Abes
sinië Zal imlilliarden kosten, eer het mil-
liarden Zal opleveren. Opi deze eenvou
dige factor berust het geheele koloniale
probleem?
Z4Ht
Runderen
Geltan
Goud
Schapen
Visvangst
Katoen
Fosfaat
Koffie
Tin
j Fijn hout
Dadels
Bananen
Lood
Koper
Olijfolie
Rubber
Zout
Palmolie
Granen
Cacao
Haven*
WK 1
1 ertsen
d.IcoÏT
eischen
MANUEL AZANA
de President der Spaansche republi
keinen is te Parys aangekomen.
KORT EN BONDIG
I-n Zuid-Europeesd-ie hoofdstel in
wordt gewerkt aan een veiligjaeidspact
vpor de Z w a r t e Zee -imiogendaeden
De verklaring van Chamiberlain
heeft in Duitsche leidende kringen in
druk gemaakt. Engielsdhe bladen ge
wag-en van de zeer onvoldoende voor
zieningen in Zuid-Frankrijk getroffen voor
de -vluchtelingen uit Spanje.
Met ingang, van den zb.mierdi-enst op de
Nederl. Spoorwegen Zal aan laet
spoorwegpersoneel nieuwe «n mhderne
dienstkleeding verschaft worden. De
Amierikaans'che minister van Financiën
heeft in de parlementaire begrootingis-
comimissie meegedeeld, dat de staats
schuld der Ver. Staten Vijftig mil
liard dollars zal bedragen. Het Japan-
sche mijmwerkersdorp Soegino in de pr-i
fectuur Sjiga is gistermiddag door een
aardverschuiving geteisterd. Honderd be
woners werden bedolven. Tien hunner
zijn omgekomen Volgens een beridit
in d'e De-ily Telegraph zijn de plannen ge
reed gekomen voor de v ,e r 1 i c h t i n gi
langs de hoofdwegen van New
York naar het terrein van de •wereldten
toonstelling. Er koimlen 35.000 lampen
Uitgeweken Spaansche kin-deren,
die verzorgd worden op het eiland Oléron
bij La Roebelle, hebben gewei gie r d
fml e r -c o n i of ander „fascisten-vioedseil"
te eten. Het voorstel tot verkoop
van het Mid d e n-d a (mj t er r e i n te Am
sterdam', is door den raad, op verzoek
der regeering aangehouden. De be
volking van Brussel en de provinciesteden
wordt sedert enkele dagen door een vrij
ernstige griepepidemie -geteisterd. In de
Brüsselsche scholen bedraagt het aantal
afwezige leerlingen thans ongeveer een
derde van de geheele schoolbevolking.
In Engelsche diplomatieke kringen be
vestigt men, dat Franco te Londen heeft
laten weten, dat hij voornem'ens is M i-
norca te bezetten, imiaar dat hij deze
'beztetting uitsluitend Spaansch wil laten
Zijn en laten volbrengen zonder eenige
buitenlandsche hulp. Het Britsehe s.s.
„Maria de Larrmg-a" verkeert in z in
leenden toestand op 1200 imiijl ten
oosten van New York. De „Aurania" van
de White Star line, is ter assistentie
derwaarts opgestoohi'd. Ook de „Veen-
dalml" van de Holland-Amerikaiijn seinde,
dat Zij Zich naar het zinkende Schip
heeft begeven. Ingevolge «en besluit
van den Brusselsdhen gemeenteraad Zal
het dragen van Iml a s k e r s» t ij d e n s d e
k a rn a va 1 sda gen, dit jaar, voor de
eerste Imiaal sedert den wereldoorlog,
weer toegelaten Zijn. Volgens een niet
'bevestigd bericht, dat wij imtet hot noo
dig e voorbehoud im'ededeelen, z'al het
officieel bezoek van H.M. Konin
gin Wilhelimina aan BeLgiië v-an 21
tot 23 Mei a.s. plaats hebben. Loet
C. Bernstijns Filmproductie zal overgaan
tot het vervaardigen van eenige fillmts,
waarin Corrie Vonk de hoofdrol Zal
vervullen. Het ligt in de bedoeling een
groote speelfiimi oip te nemen, waarin
zij als „dr. Fockdmia" zal optreden.
Gisteren was het vijf-en-zestig jaar ge
leden, dat de oud-hofprediker ds. W.
L. Welter het ambt aanvaardde. We
gens zijn hoogen leeftijd heeft de jubilaris
dezen dag niet officieel gevierd. De
Palestijnsche 'conferentie verkeert nog in
hear beginstadiulm'. Nochtans is het dui
delijk, dat Zij partijen de laatste k'ans
biedt tot een Imhmelijke schikking van
een uiterst delicaat probleemi.
TWEEDE KAMER
Vereenigen en vergaderen
De wijziging vah 'de Wet-Vereemging
en -Vergiaderinjg leidt gemakkelijk tot
theoretische bespiegelingen. Aan het de
mocratisch „'grondrecht*' v&n vereeniging
en vergadering, dat in, artikel 9 vlain Idie
Grondwet is veranderd, kunnen beschou
wingen tot zelfs over den staatsvorm)
worden vastgeknoopt. Tp;ch hebben
twee extremistische betoogen uitgezon
derd |de redevperingem, welke Woehs-
dagmidldiag in de Tweede Kamer ov^r
het onderwerp Zijn gehouden, uitgemunt
door zakelijke soberheid-
De mogelijkheid van een declaratoir
vpnnis door den burgerlijken rechter dat
het verboden karakter der vereeniging
vaststelt, vormt een hoofdpunt van het
ontwerp. Verbod aan vreemdelingen om
op «enigerlei wijze deel te memem aan
het Nederlajn-dsche staatkundige leven en
verder een rigoureuse begrenzing van den
arbeid van dergelijke veneenigingen tot
het Nederlandsch territoir zijn amidier;
voorname punten der -voorgestelde rege
ling. Het recht voor de politie, om ook
niet-openbare vergaderingen van meer
dan tien personen, waar vreemdelingen
aanwezig zijn, met hapr tegenwoordig
heid te vereeren, vormt een sluitstuk van
het ontwerp.
Beschouwen Iwlij' de betooigon in vogel
vlucht, dan bleken de heer-en Maarseveen
(rk), Algera (ar) en ten deele ook mjr.
Wandelaar (lib.) -en de heer Posthuma
(Christ, dem.) tamelijk instemmend tegen
over het wetsontwerp te staan. De libe
rale aflgevaajrdigde liet (daarbij -uitkomen,
dat -het slechts de politieke crisis-omstan
digheden zijin, welke hem een aanzienlijke
beperking van -het -vereenigings- en ver
ga deringsrecht door ide vingers doen zien
Maar daarom zal het dubbel noO|dig zijn,
dat -de vporgesteldie regeling- een tijdelijk
karakter draagt.
Scherper afwijzend heeft ir. Alb-arda
(sdap) zich tegenover het wetsontwerp
geuit, De woordvpierder idjar s.d.a.p. noemt
den door Idien minister genomen stap on-
noodig en gevaarlijk. En hij meent zelfs,
da-t de Tweede Kamer ook hier den
plicht heeft, voor handhaving der demo
cratische rechten en vrijheden te waken.
Het geheele recht van vereeniging, en ver
gadering zou door het wetsvoorstel illu
soir worden gemaakt.
De heer Die Mardhant et d'Ansembo-urg
(njs.b.) wijdde aan het ontwerp-zelf
slechts weinig aandacht. Maiar hij gaf
de bekende beschouwingen ten beste over
het demorliber-aie regiem- Zijn mieening
dat thans langs een omweg de igiebetste
Grondwetherziening', betreffende wering
van revolutionaire Volksvertegenwoordi
gers toch weer iwiordt binnengehaald, is
er stellig naast. Want een geheel ander
grondwetsartikel, en Iwel over het recht
van vereeniging en vergadering is hier
in het geding. En een staatsrechtgeleerd^
als prof. Kranenburg1 laat bijl deze grond
wetsbepaling zelfs de mogelijkheid open
van een preventief toezicht, dat is con
trole vooraf dojor de overheid!- Wat thans
als repressief toezicht wordt voorgesteld
gaat natuurlijk veel minder ver.
Vandaag' komt minister Geseling pan
het woord.
Arbeidsdienst ook in Nederland
Van deze regeering geen «staats
opvoeding)* te verwachten
Aan een lunch van het Departement
Breda van de Ned- Mij. voor NijVerheid
en Handel, heeft pno|f- J- de Q-uay, hoog-
leeraar aan de R-K- Hoogere Handels
school te Tilburg, tevens voprzitter van
de Vereeniging voor Nationale Veiligheid,
een lezing gehouden over het onderwerp:
„Arbeidsdienst ook in Neiderland?"
Met nadruk wees spr. erop» dat hij
de arbeidsdienst wilde zien als een on
derdeel van werkloosheidsbestrijding. Ook
spr. meent, da,t het veel lofwaardiger is
de werkloozen langs normalen wieg in
het bedrijfsleven in te schakelen, maar
op het opgenblik is dat niet mogelijk en
er blijft dus een overschot aan arbeids
krachten weg te iwerken.
Spreker is van oordeel, dat de arbeids
dienst moet vallen in den leeftijd van 18
tot 24 jaar en dat vóór het 18e levens
jaar de vakscholing moet hebben plaats
gehad. Naar sprekers meening imoet de
volksgemeenschap er vopr zorgan, dat d e
jonge menschen aan het werk
worden gezet. Zoo niet, dan is er kans,
dat er in hen iets voor goed gebroken
wordt. Na de puberteit en adolescentie
is imlmers in hen de drang naar werken
krakteristiek- Wordt hier niet aan vol
daan, dan ontstaan conflicten.
De rijkdommen van Afrika waarop
de as-genooten aanspraak maken
Azana, de Spaansche President,
is te Parijs aangekomen
Staatsopvoeding is van de huidige
regeering niet te wachten
Recht van vereenigen en vergade
ren aan beperking onderworpen
Laagste inschrijver voor het
P.Z.E.M.-kantoor f 139.870
Iets zachter
Baromteterstand van hedenmiddag 2 uur.
Zon op: Zon ouder:
10 Febr. 7,29 5,—
Maan op: Maan onder:
10 Febr. 0,18 9,52
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagw-ater:
10 Febr. 6,48 19,20 12,34
Is me-n prin-cipiëel overtuigd van de
waarde van den arbeidsdienst, dan rijst
de vraag1: Moet het -een vrijwillige of
verplichte arbeidsdienst worden? Het
eerste achtte spr. de schoonste oplos
sing, omdat het Nederlanidsche volk er
prat op gaat een vrijheidslievend volk
te Zijn. De ervaring met de werk
kampen heeft echter geleerd, dat weinig
menschen voor de virijheid geschikt Zijn
Het is spr.'s persoonlijke meening, dat
ook, wanneer er meer reclame voor de
werkkampen zou worden gemaakt en
wanneer de overheid meer aandrang op
deelneming zou oefenen, een vermeerde
ring van vrijwillige aanmeldingen niet te
verwachten is.
Daarom verklaarde spir. een voorstan
der te Zijn van -een verplichte arbeids
dienst voor de jeugdige werkloozen in
hun eigen belang. De vraag, is nu of de
staat het recht heeft om deze dwang
aan pairticuHeren op te leggen. Velen wij
zen zulk een ingrijpen van de overheid
op principieele gronden van de hand-
Dr. Oolijin verklaarde reeds, dat vaindeze
-regeering geen staatsopvoeding zou zijn
te verwachten.
AANBESTEDINGEN
MIDDELBURG. Namens de N.V. Pro?.
Zeeuwsohe Eleotrioiteits-Mij. is aaubesteed
de voltooiing van het kantoorgebouw der
maatschappij aan den Vlissingsohesingel.
Er waren 16 inschrijvingen. Laagste de
fa. A, J. Huberts te Dordreoht met f 139,870.
FINANTIEEL NIEUWS
De Neder 1andsche uitvoer van
kunstzyde was in Januari kleiner dan in
December jl. De uitvoer bedroeg 715,000
(v. mnd. 719.000; v. j. 460.000) kg. ad
t 1.372.000 (v. mnd. t 1.402.000; v. j.
f 1.053.000). De gemiddelde prijs was
eveneens lager en bedroeg f 1.92 (v. mnd.
f 1.95; v. j. f 2.28).
De Nederlandsohe uitvoer van
radio-artikelen en gloeilampen is
in Januari verder verminderd. De uitvoer
van radio artikelen bedroeg in deze maand
f 3 435 000 (v. mod. f 4.465.000v. j.
f 3184.000) en de uitvoer van gloei-
lamen f 492.000 (v. mnd. f 495.000v j.
f 616.000).