ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
ur
W
DONDERDAG 2 FEBRUARI 1939
OPGENOI
ZIERIKZEESCHE COURANT
1707- IfiSS
K"
De Kern
Uit Stad en Provincie
ABONNEMENT:
Prijs p. S maanden f 1.50, buiten Zierikze© f 1.80
Voor het buitenland p. jaar f 10. Afzonderlijke
nummers vijf cent Verschijnt dagelijks.
Tal Na 31 - Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE "TUitgever-RedacteurM. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
95STE JAARGANG No. 13948
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 oeot, van 4 regels en
daarboven 20 cent p. regel. Reclame* 40 oeot
p. regel. BI] contract belangrijk# korting
Inzending op den dag van ultgava vóór 10 aar
lm
II
SPANJE'S RIJKDOMMEN
De ware aard van het j
Spaansche vraagstuk
Na den val van Barcelona in het 'bij
zonder en vam-Catalonië in het algemeen,
begint de wereld zich langzamerhand
ook al is de Spaainsche burgeroorlog nog
lang niet voorbij bezig te houden met
plannen, die verband houden met het
Spanje van na dien oorlog. Schijhbauir
gelden de zorgen van de groote Eurp-
peesche staten in de allereerste plaats
het vraagstuk, of Mussolini z'ijn aan Ne
ville Chamberlain gegeven belofte hou
den zlal om de Italiiaansdhe troepen na dein
oorlog volledig terug te trekken en alle
strategische steunpunten, als die op de
Balearen, te ontruimen. Omtrent dit
vraagstuk bestaan inderdaad heftige (me
ningsverschillen en het vormt min of meer
de voornaamste grond en inhoud van de
spanning die er tusschen Frankrijk >,_o
Italië bestaat en nochtans is deze vraag
vergeleken bij alle overige Spaansche
problemen niet alleen bijzaak, maar zelfs
volkomen onbelangrijk.
Wel is het van oudsher in de groote
wereldpolitiek te doen gebruikelijk ge
weest om1 iets anders te zeggen dan men
wezenlijk im'eent. En zoo is dan ook' de
nu weer actueel© strijd ooit Spanje
internationaal als het karakter van dien
strijd zich toont waarlijk geen strijd
voor de vervulling van een door Musso
lini afgelegde belofte ten aanzien van
het terugtrekken van zijn troepen, maar
wel degelijk een verbitterde oorlog van
iedereen tegen iedereen ©m' de macht
over on de exploitatie van de bodemschat
ten en de industrieele rijkdom' van Spanje
Spanje is daarom' van zoo groot stra
tegisch belang, om'dat het land, afgezien
van zijn gunstige geographisdhe lig
ging, rijkdommen in den grond bezit, die
voor elkeen begeeringswaardig zijn. Die
zelfde begeerigheid heeft gelijk bekend
tot den burgeroorlog geleid, al is men
geneigd dat spoedig te vergeten. Zoo
goed als amen ook vergeten is hoe groot
het aandeel van het buitenland is in de
grondrijkdomlmen Van het land en hoe
groot dat aandeel in de industrieel© op
bouw van het land geweest is. Zoo er
kende Engeland generaal Franco althans
officieus pas op het oogenblik toen dez',
eenerzijds Rio Tinto en anderzijds Bil
bao en Oviedo bezet had.
De oorzaak is niet ver te zoeken; de
kopermijnen van Rio Tinto Zijn niet
slechts de rijkst-geaderde van geheel Eu
ropa, m'aar zij1 bevinden zich sedert het
jaar 1873 in Britsche handen. De maat
schappij heet de „Rio Tinto Co. Ltd" en
de gemiddelde jaarproductie beloopt
40.000 ton koper. Het grootste deel van
het koper uit Rio Tinto wordt naar Wa
les gebracht waar het verwerkt wordt-
Precies zoo liggen de verhoudingen in
de groote industrie-gebieden van B i 1-
bao en Oviedo, de erts- en
steenkool centra van Spanje,
ta'et tal van hoogovens, Cokes-fabrieken,
gieterijen en wapenfabrieken. Van ouds
her bevindt zich oimlstreeks 50 pet. van
de aandeelen in buitenlamdsche Enigiel-
sche, Fransche, Italiaiamsche en Am'eri-
kaansche handen. Ook het geïnves
teerde kapitaal van België is vooral over
tal van industrieele ondernemingen ver
deeld, (vooral ook in Catalonië en Barce
lona) en dat is dan ook de Voornaamste
'reden waanotmJ minister-president Spaak
het erdoor kreeg dat België een gezant
naar Burgos zendt.
Bij de zakelijke „vervreemding" van
Spanje zijn alle groote staten betrokken
en zonder twijfel is het Britsche bezit,
althans tot nog toe, belangrijk grootser
dan het Italiaiamsche. Daarom vreesde men
in den (grond van de zaak in Londen
niet zoozeer de mogelijkheid dat Musso
lini een paar duizend mian troepen per
manent in Spanje zou achterlaten, dan
wel ©en onder Italiaiamsche controle
staand nationalistisch Spanje dia't wel
eens tot zekere onteigeningen van bui-
tenlandsch bezit zou kunnen overgaan en
dan eventueel ten nadeel© van Engeland
In de kwikzilvermijnen van Almalon be
zit Spanje bovendien de belangrijk
ste kwik zilver bron van Europa
Ieder weet dat geen oorlog te iwinnen is
zonder Voldoende kwikzilver-voorraden.
Het gaat waarlijk niet oimi de Italiaiam
sche vrijwilligers, imlaar in de eerste
plaats oto de vraag wie in het bezit
van de 3540.000 ton kwikzilver komit
die in Alimladen jaarlijks geproduceerd
worden. En dan gaat het nog niet eens
alleen olm' kwikzilver of koper, maar ook
nog om! gemiddeld 7 millioen ton steen
kool per jaar, 1 millioen ton bruinkool,
5 millioen ton ijzererts, 180.000 ton lood,
150.000 ton 'zink 'en ten slotte om! zwavel,
tin en zilver. Aangezien de mijnbouw nog
allerminst geheel gemoderniseerd ^en ge
rationaliseerd is, Zijn deze cijfers uit den
tijd van vóór den Spaansdhen oorlog nog
'aan de lag© kant.
Oimi de beheérsching van al deZe mark
ten en de mogelijkheid van het zoo vroeg
sluiten van gunstige handelsverdragen,
gaat in werkelijkheid de strijd der groote
staten inzake het Spanje-vraagstuk. In
dat licht gezien zal het dan ook van
eminent belang zijn of een toekomstig
nationalistisch Spanje geheel op eigen
voeten komt te staan en terzielfdeiftijd
met de overige Europeesche staten zal
onderhandelen, dan wel dat het toekom
stige Spanje -met al zijn -rijke bodemschat
ten en industrieele en agrarische rijkdom
min of meer een soort Europeesche kolo
nie Voor zekere groepen van enkele groote
staten zal vormien. Ziedear „het ware
Span je-probleem)", dat thans weer
acuut geworden is!
J Br.kool
Wol
Industrie
IJzer
Mals Kolen
jk Sina«\ Zilver
appelen
Olijfolie Tln
'jj" Tarwe KoP,r
Pyriet Lood
Zink
Zijde
Textiel
industrie
Kwik
zilver
DE NOTA INZAKE OSS
Minister Goseling heeft de maré-
chaussée niet willen treffen
Verschenen is de nota van den Mi
nister van Justitie aan de Tweede Kamer
betreffende de feiten en omstandigheden,
op grond waarvan op 1 April 1938 aan
de brigade der Koninklijke Marechaussee
te Oss is gelast zich tijdelijk van opspo
ringsdiensten te onthouden. In het zeer
lijvige stuk geeft Minister Goseling een
uitvoerig overzicht van hetgeen is ge
beurd.
Dien genomen maatregel in het licht
der feiten, omstandigheden en gedragin
gen dan overziende, merkt de Minister
op, een pest raffing der brigade
of een schorsing niet te hebben ge
wild en geen ©ogenblik te hebben ge-
dee'ht aan ontslag wegens ongeschikt
heid. Wel achtte hij het noodzakelijk, dat
de leden der brigade uit de sfeer, waarin
zij' verstrikt waren geraakt, werden
weggenomen. Hij achtte -het bovendien
noodzakelijk', dat de te verplaatsen amb
tenaren hun opsporingsonderzoekingen te
Oss zouden staken, omdat hij niet mocht
riskeeren, dat nog andoren- het slacht-,
offer werden van hun oneven w i c h-
tige ambtsuitoefening- Meer
heeft de minister niet beoogd- en het is
geen oogenblik zijn wensch geweest, Wien
dan ook persoonlijk of het wapen der
Koninklijke Marechaussee als zoodanig te
treffen.
De maatregel is tegen de geheele bri
gade gjenom'en, omdat de onjuiste ge
draging/en moesten worden gezien als
symptomen v,an een bij1 die brigade heer-
schenden geest. Tenslotte neemt de Mi
nister stelling tegen de meening, dat 'heit
aan hem te wijten zou zijn geweest,
dat de genomen maatregel noodeloos
ruchtbaarheid zou hebben verkregen.
Ed. G. Schürmann overleden
Voorzitter van den
Kon. Middenstandsbond
De heer Ed. Schürmann, voorzitter van
den Koninklijken Nederlaindsohen Mid
denstandsbond, die reeds ©enigen tijd ziek
was, is gisternamiddagi overleden in den
ouderdomi van 72 jaar. Hij was oud-lid
van den Rotterdamisehen gemeenteraad en
van de Rotterdamische Kamer van Koop
handel, bij welke laatste instelling hij
geruimien tijd voorzitter van de afdeeling,
kleinbedrijf is geweest.
In den opbouw van de organisatie van
den middenstand, zoowel te Rotterdam
als in hel land heeft de heer Schürmann
een groot aandeel gehad.
In 1902 richtte hij o.a. im'et den beken
den middenstander J. S. Meuwsen den
Ned. Middenstandsbond op, id'ie bij' zlijn
zilveren jubileum het praedicaat „Ko^-
ninklijke" verkreeg.
In de middenstandsorganisatie Ligitvoor
een zeer 'be'angrijk deel het levenswerk
van d en heer Schürmann en het is voor
al zijn onwankelbaar geloof in het be
staansrecht van dez'en stand geweest,
waarar.n 'hij de energie en het strijdvUur
de kracht en het doorzettingsvermogen
heeft ontleend, ©imi deze organisatie uit
te bouwen tot eene van groote beteeken is
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Ruzie^over eon kind
De politie te Arnhem heeft gear
resteerd een man, die tijdens een twist
met een logeergast van de ToevluCnt
ven het Leger des Heils, dezen g.ast
met een mes 'twee steken heeft toege
bracht, icen in de borst en een in den
linkerarm. De getroffene is in het gie-
meente-ziekenhuis opgenomen; zijn toe
stand liet zich bevredigend aanzien. De
dader was, met den man van het leger
des Heils, bezoeker van een vrouw in de
Paulstraat, wier m'an afwezig wiis. Zij
kregen beiden ruzie over een k'ind, dat
geplaagjd werd, met hel gevolg, dat de
aangehoudene Zijn im'es trok.
Voorraadvorming van vruchten
en aroenten
De Vereeniging, Groenten- en vrudhten-
Vehing te Utrecht en omstreken over
weegt plannen tot den houw van een
zeer groote en volgens de cischen der
moderne koel- en conserveerLngstedhnieki
ingerichte giroenten- en vruchtenopslag
plaats met steun vain het werkfonds-
De bedoeling daarvan is aan den eenen
kant de schommelingen in den aanvoer
op te vangen, die samenhangen met de
weersomstandigheden, aan den anderen
kant voorraden te vormen voor tijden
van oorlog. Utrecht is daarbij als cen
traal punt gekozen van ©en geheel voor-
zieningsgebied.
Us in Friesland
Op de grondijsvlakte ten oosten van
Heerenveen, welke zich uitstrekt tot
Oranjewoud, werd gistermiddag; druk
gereden. Ook van andere plaatsen ko
men 'berichten, dat op het landijs werd
geschcatst. Dat voorzichtigheid echter ge
boden is, ondervonden drie zoontjes van
den heer BLesinia te Heerenveen, die
ziidh buiten het landijs op de landsiooten
begaven. De twee jongïsten zakten erdoor
en verdwenen in de diepte. Gelukkig
bemerkte hun oudste broeder het on
geval. Hij snelde te hulp en hoewel hij
zelf tot den hals in het water kw/am,
geiukte het hem zijn beide broers t©
redden. !.ll
Een natte Januarimaand
Gemiddeld over de vijf hoofdstations
was in Januari de ochtendtemperatuur
21/s graad boven normaal, derhalve even
veel boven normaal als ziji in. Dee©mber
er beneden is geweest.
In de drie decaden was de tempera
tuur resp. 1, 5 en IV2 graad boven,
normaal. De grootst© afwijkingen kwamen
voor op den 7den en den 16en, resp.
31/2 graad beneden en 9 graden boven
normaal. De gemiddeld© maximumtepera-
tuur was 1 graad en het gemiddelde
minimum 3 graden boven normaal. Het
aantal dagen met een minimum tempe
ratuur beneden het vriespunt bedroeg
te De Bilt 10 tegen 16 normaal. De
neerslag was -over het geheele land bo
ven normaal. De hoeveelheid was in
Noord- en Zuid-Holland 100 tot 135 pro
cent, in Zuid-Limburg ongeveer 40 pro
cent en overigens 50 tot 100 procent bo
ven normaal. Te De Bilt werden 37
uren zonneschijn waargenomen tegen 53
uren normaal.
Ned. Hen/. R*dio-omroep en de
Ned. Herv. Kerk
Het Tweede Kamerlid, -de heer J. Krij
ger, heeft den minister van binnenland-
scbe zaken om de volgende vragen ge-,
steld:
1. Is het waar, „dieft door den zich
noemenden „Nederlamdsch-Bervormde ra
dio omiroep" zendtijd is gevraagd met
de bedoeling dien „uitsluitend te gebrui
ken voor uitzending van hervormde kerk
diensten, het houden van lezingen over
onderwerpen, die van belang zijn voor
d© Nederl. Hervormd© kerk, besprekingen
van hetgeen voorvalt op kerkelijk terrein,
het geven van voorlichting in al die din
gen, die het leven der kerk raken, van
hervormde zijde de vraagstukken omtrent
kerk, staat en maatschappij! te belichten".
2. Indien het antwoord bevestigend
luidt, is de minister dan bereid mede te
deelen of en in hoeverre hem bekend
is, op grond waarvan bedoelde organi
satie zich gerechtigd acht zich te noemen
naar de Nederlandsch-Hervormde kerk en
zich te beschouwen, zoo niet als orgaan
dier kerk, dan toch als bevoegd om haar
inzicht?
3. Is den 'minister bekend, dat zeer
vele leden van de Nederlandseh-Hervonm'-
de kerk, ambtsdragers en niet-nmbtsdra-
gers, hoewel ziji instemlmien met de goede
bedoelingen van de oprichters, den door
de in vraag 1 bedoelde organisatie ge
kozen weg separatisch en mean
daarom' strijdig achten met het karakter
en niet bevorderlijk voor den bloei van
de Nederlandsch-Hervormde kerk?
«OLYMPIA» 15 JAAR
Maandag 6 Febr. zal 'het 15 jaar ge
leden zijn, dat de G.V. „Olymjpia" werd
opgericht.
Dit. 'heugelijke feit zal door haar op
7 Febr. a.s. feestelijk herdacht worden.
Ook wij', ingezetenen van Zieri'klzeei,
kunnen ons over dat 15-jarig bestaan ver
heugen, omdat vereenigingen, die een doel
nastreven, als onze beide gyminastiek-
vereeniging;en, onze sympathie dubbel
waard zijn.
Zij' toch houden gedurende mleerdere
uren per week de jeugd op een aan
gename en nuttige wijze bezig. Het doel,
dat bestuur en leiders najagen, n.ï. de
vorming van mannen en vrouwen, ge
zond In aar lichaam en naar geest, km
niet anders dan onze waardeering hebben.
Veel heeft „Olympia", dank zij de uit
stekende leiding, in de loop der jaren,
niet alleen in de gymnastiekzaal, miar
ook op de groene velden, gepresteerd.
Voor ons ligt het programma van de
komende feestuitvoering; alleen toegan-
Om Spanje's bodemschatten
wordt felle strijd gevoerd
Ed. G. Schürmann van den Kon.
Middenstandsbond overleden
M nister Goseling heeft de mar é-
chaussóe niet willen treffen
De Dordtsche Kil door drijfijs
afgesloten
De landbouwhuishoudschool te
Tholen gisteren plechtig geopend
Lichte tot matige vorst
Zoo op:
Zon onder:
3 Febr.
7,41
4,47
Maan op:
Maan onder:
3 Febr.
4,17
6,30
Hoog- eD
laagwater te Zierikzee
Hoogwater:
Laagwater:
3 Febr.
1,31 14,07
7,17 19,30
keiij'kl voor donateurs m'et hun dames,
ouders van leden en genoodigden.
En wanneer we het programma door
zien, dan belooft het andermaal een echte
„Olym!pia"-avond te worden.
Kabouters en elfen zullen ons voeren
m?,ar 'het sprookjeslandeen oogenblik
vertoeven we aam het hof van Lod.
XVI; bloemen van Hawaï zullen ons on
der hunne bekoring brengen; een vuiur-
dans van mej. N. de Jonge; een Griek-
sche dans en tenslotte zullen Zigeuners
ons door hun dans en door hun miuziek
de romantiek van het zigeunerleven doen
gevoelen.
Doch niet alleen dit rythm. gedeelte,
dat onder leiding staat van mej. N. de
Jonge lijkt ons de moeite waard te zijn;
ook het gymin. .gedeelte onder leiding van
den heer A. M. Hage werd niet verwaar
loosd.
Een staaf- en knotsoefening van de
dames; boogbrug'; paardspringen; hootg-
rek. Ziehier enkel© grepen uit het wel
verzorgde programma; hiermede ten dui
delijkste bewijzend, dat de bewering, als
zouden de gymm.-ver. zich grootendeels
bezig ihouden toet het rytjhm. werk,
ten ©enenmale ongerijmd is.
Een weloverwogen afwisseling tus
schen rythm'. en gymn. numlmers maakt
voor ieder het programma aantrekkelijk.
Ook wty feliciteeren onze groen-zwarfe
vereeniging tmet haar 15-jarig bestaan.
Veel succes op 7 Febr.
ZIERIKZEE. De vereeniging „Beatrix"
bestaat thans ongeveer één jaar; in het
afgeloopen jaar werd aan ruim 40 be
hoeftige kraamvrouwen ©en week warme
maaltijden verstrekt. Aan degenen, die
door bijdragen het Bestuur in staat stel
den, om de vereeniging aan haar doel
te doen beantwoorden, betuigt het be
stuur hartelijk dank; met waardeering
mag hier melding gemaakt worden van
de bijdrage geschonken door de gymnas
tiekvereniging „Rust Roest", welke in
1938 de zuivere opbrengst van ©en uit
voering aan de vereeniging afstond.
Het aantal contribuanten vertoonde een
geringe daling, deels tengevolge van
overlijden, deels tengevolge van vertrek
of van het bedanken voor het lidmaat
schap. Dit bedanken betreurt het bestuur
ten zeerste, omdat de vereeniging heel
moeilijk gelden kan missen, wil zij' haar
nuttig werk kunnen blijven voortzetten.
