ZIERIKZEESCHE
KIEUWSBODE
DONDERDAG 5 JANUARI 1939
OPCiEN
Z1ER1KZHSOS COURANT
Roosevelt veroordeelt de dictatuur
De Kern
ABONNEMENT
1707-1889
Prijs p. 3 maanden f 1.60, buiten Zlerikzee 11.80
Voor het buitenland p. jaar f 10. Afzonderlijke
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks.
Tel. Na 81 Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
95STE JAARGANG No. 13924
ADVERTENT1EN
van 1—4 regels 86 oent, van 4 regels en
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 oent
p. regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vó6r 10 aar
5F
f
Amerika heeft drie hooge waarden
te verdedigen: godsdienst,, demo
cratie en goede trouw.
De dictatuur brengt kosten mee, die
het Amerikaansche volk nooit zal
betalen.
In zijn met spanning verwachte bood
schap tot 't Amerikaansche Congres, heeft
president Roosevelt gisteren een ernstige
waarschuwing laten hoeren.
De oorlog, die de wereld in vlammen
dreigde te hullen, aldus de president,
is voorkomen, doch het is steeds duide
lijker geworden, dat de vrede niet ver
zekerd is. Overal rondom ons, aldus de
president, woeden niet-verklaarde oorlo
gen, militaire en economische. Overal
rondom ons heen groeien steeds doode-
lijker bewapeningen, militaire en econo
mische. Overal rondom ons dreigt nieuw-e
agressie militaire en économische. De
stormen, die van buiten komen, bedreigen
rechtstreeks drie instituten, die van ouds
her voor de Amerikanen onontbeerlijk Zijd
geweest. Het eerste is de godsdienst;
hij is de bron van de andere twee
democratie en internationale goede trouw.
Amerika behoudt zijn oud geloof
Waar de vrijheid van godsdienst is
aangevallen, kwam ^de aanval van kan
ten, die tegen de democratie gekant zijn.
Waar de democratie omvergedrongen is,
verdween de geest van de vrije geloofs
belijdenis en waar godsdienst en demo
cratie verdwenen, hebben de goede trouw
en de rede in internationale aangelegen
heden plaats gemaakt voor felle ambitie
en bruut geweld. Een samenleving, die
den godsdienst, de democratie en de
goede trouw tusschen de naties op den
achtergrond dringt, kan geen plaats bie
den voor de idealen van den Vrede
vorst. De Vereenigde Staten verwerpen
zulk een ordening en behouden hun
oude geloof. Er komt een tijd in de
aangelegenheden der menschen, dat zij
zich moeten voorbereiden, niet slechts/
hun haardsteden te verdedigen, doch ook
de leerstellingen van geloof en mensche-
lijkheid, waarop hun kerken, hun regee
ringen en beschaving zelf zijn gegrond
vest. De verdediging van godsdienst, de
mocratie en goede trouw tusschen de
volken is alles eenzelfde strijd. Om de
ééh te redden, moeten wij thans beslui- 1
ten ze alle te redden.
Tegenover meeilijkheden
'nationale eenheid
Voortgaande zeide de president, dat
een sterke eensgezinde natie vernietigd
kan worden als Zij niet voorbereid is
op een plotselingen aanval, doch zelfs
een natie, die van zuiver militair stand
punt bezien, goed bewapiend en goed
I
FRANKLIN D. ROOSEVELT
nveel is ons gegeven en meer
wordt verwacht
georganiseerd is, kan een nederlaag lij
den, als zij' verzwakt wordt door wan
trouwen in zichzelf en bedreigd wordt
door klasse-vooroordeel en oneenigheid
tusschen kapitaal en arbeid. Tegenover
de moeilijkheid in de wereld moet na
tionale eenheid worden gesteld. Als, zoo
vervolgde de president, een andere re-
geeringsvorm in zijn aanval op de de
mocratie een eenheidsfront kan bieden,
moet tegenover dezen aanval 'een eens
gezinde democratie worden gesteld. Zulk
een democratie kan ©n moet in de Ver
eenigde Staten bestaan.
De Amerikanen zullen voor
zich zelf denken
Aan het slot van Zijln rede gewaagde
de president opnieuw van de dictatuur.
Ik hoor sommige menschen Zeggen, al
dus Roosevelt, dat is alles zoo gecolm!-
pliceerd. Er zijn zekere voordeelen in
de dictatuur; Zij' bevrijdt zich van ar-
beidsmoeilijkheden en werkloosheid en
van verspilde kracht en men hoeft niet
meer zelf te denken. Maar zij' bevrijdt
zich ook van eenige andere dingen, die
wij Ameikranen zeer beslist 'willen hou
den en wij blijven voornemens voor ons
zelf te denken. De dictatuur brengt kos
ten mede welke het Amerikaansche volk
nooit zal betalen de kosten van onze
geestelijke waarde, van ons gezegend
recht in staat te Zijn te zeggen wat wij'
willen, van onze vrijheid, de kosten van
confiscatie van ons kapitaal, de kosten
van in concentratiekampen geworpen te
worden en van bevreesd te Zijn op straat
te loepen met verkeerde buren, de kos
ten dat onze kinderen worden opgevoed
niet als vrije menschelijke wezens, maar
gevormd en gemaakt door machines.
Veenhuizen aanduidt, minder goed' aan
Zijn bestemming en heeft men definitief
besloten dit kamp te verplaatsen naar
Hellevoetsluis. Reeds Zijh enkele bewo
ners naar de nieuwe verblijfplaats ver
trokken om aldaar de voorbereidende
werkzaamheden voor de inrichting aan
te vangen.
Drank en twist
i Gisternacht heeft te Uden (N.B) een
vechtpartij pla'ats gehad, waarbij een 25-
jarige koopman door messteken vrij' ern
stig werd gewond.
Deze marktkoopman Joh. Xheunissen
had den avond in gezelschap van Zijh
kameraad, den slager G. doorgebracht;
in een herberg-en omstreeks middernacht
keerden de jongelieden huiswaarts. On
derweg moet oneenigheid Zijln ontstaan,
'welke in een vechtpartij: eindigde. G.,
die eenigszins onder den invloed van
sterken drank was, had zich daarbij! zoo
opgewonden, dat hij een mes getrok-
j ken had en Theujnissen deerlijk aan het
hoofd toetakelde,
j De hevig bloedende Theunissen bleef
kermend op de straat liggen,- daar trok
hij' de aandacht van omwonenden, die
'n geneesheer en de 'marechaussee waar
schuwden. G. werd nog denzelfden nacht
door de marechaussée gearresteerd. Hij'
legde een volledige bekentenis af. Ver
dachte staat in het algemeen gunstig
bekend en de oorzaak van het gebeurde
moet dan ook in het misbruik van ster
ken drank worden gezocht.
De Urkers gerantsoeneerd
Het eiland Urk vpelt zijn isolOmlenlt
thans «mieer dan po it. De KLM, njoich de
sp|óirtvlie|gers hebben het eiland de laat
ste dagen bezocht. Een verbinding per
boot is nog inlet tjot stand gekomen m
die tjociht ovler het ijis is niet 'mieer hifaigle-
üjk. j
Suiker is er niet mieer te krijjgendc>
hoeveelheid hilelk, die idiopr de aanwezige
koeien wordt geleverd, iwfordt broeder
lijk pnder de eilandbewoners Verdeeld
en vporal verstrekt |aian de gezinjneln1,
waar kleine kinderen Zijn.
Ook de Vijftig zakken ppst, die zich
hog aan boord Van de „Von Geusaju"
bevinden, hebben1 gisteren Urk niet be
reikt. De inlanneni van de ijhvlet, die
Woensdagmfoigen ofm elf uur naar do
bioot zijn vertrokken, geraakten! al spoe
dig in een dichten sneeuwstorm', die
urenlang aanhieldZij konden daardoor
de boot niet bereiken. Na! een Zeer [moei
lijken tocht keerden Zij', juist - toep de
duisternis inviel, verslagen ©n moe op
het eiland terug. Ook de expeditie die
was uitgetrokken o!ml levens/middelen Van
de boot te halen, is öilet de ijsVlet on-
verrichterzake
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Drama in sigarenwinkel
Wioensdagtmlorgen tegen half twaalf'
kwam! de eigenaar vain den1 sigiaren'wihk'ei j
in de Oude Doelenstraat te Amis ter- j
dam', de heer B,r., die 's nachts niet i
thuis was geweest, aan zijn zaax,
waar hij de deur gesloten Vond en een
briefje, waarop stond /Wegens omstan
digheden gesloten". Hij wist bihhen te
komien en vond in een achtervertrek d-
vrouw, mlet iw'ie hij sa/mien^voonde, een
Belgische Van geboorte, en een onbekende
mian, dood op een da/mapliggen. Op
den grond lag ee|n iauto!mlatisc/h pistool-
Naar aanleiding Va|ni dit dra'mla ver
nemen wij dat de man die de dooide)ijke
schoten getost zou hebben, waiarVan de
vrouw van den sigarenlwinkelier-markt-
koopmlain en de dader zelf 'het slachtoffer
Zijn geworden, dienst deèd op een id'er
gemeentelijke haindelsejnitrepêts. Hetauto-
'mlatisdh pistool, waaruit de doojdelijke
schoten igelost werden, Zou afkoimistig Zij)ni
uit het hellebaardierskantoor Van dit ejn~ 1
trepdt. Gistermorgen vroeg sdhijint de be
wuste hellebaardier er reeds op gezin
speeld te hebben, dat er wel iets kon
gebeuren. I
Men bleek nmil. verdenking tegen' helm
te koesteren in verba|md mlet de ver
dwijning va|u groote partijen gedistilleerd
waarop nog gjeen accijnzen waren be-
taald, uit de kelders van het Eintrepöt.
Hij zou die dan te ejgen bate verkocht
hebben.
«Snijden» blijft gevaarlijk
Op den Provincialen) weg te Willes-
kop ter hoogte van café „Halfweg", pas
seerde gistermiddag een uit de riChting
Utrecht komlende auto een tegenligger.
A'chter deze laatste reed een vracht
auto, bestuurd door ©en koopman uit
•Putte, die door zi-g. „Snijiden" tusschen
de beide auto's trachtte door te rijden.
De afstand tusschen de voertuigen bleek
echter te kort, Zoodat de vrachtauto in
botsing kwaN niet de auto uit de rich
ting Utrecht.
De vijftigjarige mevr. Altona uit Rot
terdam', die in deze .auto was gezeten,
liep verscheiden wonden en eeln: her
senschudding' op; zij werd naar de Rijks
klinieken te Utrecht vervoerd. Haar zoon
die den wagen bestuurde, kreeg eenige
'hoofdwonden.. De bestuurder van den
Vrachtwagen bleef ongedeerd- Zijim viroulW
die naast h©mi Zat, werd aan het hoofd
gewond.
Joodsche vluchtelingen naar
Hellevoetsluis
Gelijk bekend, heeft de Nederlandsche
regeering een aantal in ons land asyll
genietende Duitsche Joden, volwassen
mannen met hun gezinnen, ondergebracht
in twee kampen, waarvan er één te Hoek
van Holland en één in het voormalige
Rijksopvoedingsgesticht te Veenhuizen
was ingericht. In beide kampein bevindt
zich reeds een deel der daarvoor bestem
de vluchtelingenbevolking. Naar de par
lementaire redacteur van De Tijd ver
neemt, beantwoordt het kamp De Norg,
waarmee men, om alle onaangename ne
vengedachten te vermijden het vroegere
Oude vrouw vermoord
j Gistermiddag pimlstreeks vier uuir is de
i 75-jarige wtediuiwie Via|n Duingepi, wonenlde
aiain den Heikaimjp te Soh ijmd e 1 ver-
mooird in ba^r wpning aiangetroffieh.
i De Tribord werd pntdekt dopr een Zopinl
Van het slacht/offer, die op dat tijldstip
Zijn moeder wilde bezloeken. Hij stelde
onmiddellijk de politie van het gebeurde
op' de hoogte, waiairna, binnen een uur
het parket uit 's-Hertpgenbosch op de
plaats van den Imlaord verscheen- Deze
stelde ©en .onderzoek ini, wanraia mlelni al
spoedig aanwijzingen kreeg tegen een on-
gehuwden 50-jarigen zoon, die bijt het
slachtoffer inwoonde. Naar het schijnt is
het motiof van den moord geld geweest
i De moord is bedreven met een kap
mes, dat in een ander vertrek is terug
gevonden. De vrouw waren hiermede
diepe sneden aan Zijn hals toegebracht.
In het geldkistje zou zich niet mieer
dan vijftig gulden hebben bevonden.
KORT EN BONDIG
j Vandaag wordt groothertog J an
van Luxemburg, oudste zoon Van de
1 regeerende groothertogin Gharlotte en den
prins-geimaa,! Félix, achttien jaar en is
hij' dus meerderjarig. Bovendien zaj.
Luxemburg in den loop van dit jaar
het eeuwfeest zijner onafhankelij!k|heid
vieren. Toen Prins Kionoje er in toe
stemde een ministerie te vormjen, werd
hij' de „Laatste tra© f van de oude
orde" genoemd. Zijn val is een over
winning voor die 'machten, welke een
nieuwe orde in Japan en in China willen
opbouwen. Volgens een bericht van
de Evening Standard zou het schilderij
van Vermeer „De Sch ilder", dat tot-
dusverre in de schilderijengalerij van de
familie Czernin te Weenen hing, zijln ver
kocht a,an Adolf Hitler. Het luchtvaart
corps van het Amerikaansche leger neemt
tegenwoordig, proeven imiet vliegtuigr
wiiel en, welke een gestropm'lijndein
worml hebben. Dit is natuurlijk van be
lang, wanneer het onderstel van een
vliegtuig niet uittrekbaar is. Naar te
Kairo wordt vernomen, zal de eerste
vergadering, van de P ,a 1 e s t ij' n s C h e
conferentie te Londen worden ge
presideerd door 'minister-president Cham
berlain. DeZe conferentie zal 18 Januari
a/s, worden gehouden. In verband
mlet het feit, dat door de strenge vorst
a,ain het einde van het vorig jaar z'eer
veel watervogels Zijn oimfgjekbimen, is het
vierzioe'k bij' den minister van economische
Zaken ingediend, om de jacht iop wa
ter w i, 1 d eerder te sluiten dan in 1938
werd vastgesteld. Een Japansch uit
vinder, Tadiayuki Goda, heeft, naar Reu
ter meldt, een proces uitgevonden om
kunst wol te vervaardigen" uit zee
wier. Een maatschappij' met een ka-
pitaa.i vlam v'ijf imiillioen yen is gevormd
óm deze uitvinding te exploiteeren.
P.V. .De Luchtbode" Zierikzee
Uitstójgf Ppstduiven-Tento.oiiistellmgi ge-
(hpuden otpf 1 lew 2 Januari.
Klasse Oude Coffers. Ie Joh. Pamkow;
2e Joh. Kosten; 3e C. Berrevloets4e Joh.
Pankow; 5e Joh. Eialehout6e Gerrit
Flikweert; 7ie Bram Flikiweert; 8e Gerrit
Flikweert en 9e en 10e prijs F. Hilieb'rainid
Klasse Oude Ciuivien. ie L. Si'mjmers;
2e m Se G. Flikweert; 4e en 5e Joh.
Pankow; 6e W. N. Pankjo'W1; 7e Joh. Kjos-
ter en 8e pirijs J. P. de Regt, Sebudde-
beuirsi.
Klasse Jong|e Duiven. Ie en 2e W. N.
Pankow; 3e G. Flikiweert; 4e Job Pan
kow; 5e G. Flikwieert; 6e W.. F- V. d.
En.de en 7e pirijis C. Berrevoets.
Klasse Jonge Doffers. Ie T/o/oin Dale-
bout, Nieuwiecrkeirk; 2e W. N. Pankotwi;
3e To|on paleböut, Nieuiwerkerk; 4e W.
F. V. d'. Einde; 5e Joh. Dalebout en 6©
prijis G- Flikweert.
Keurmleester Joh. van der Horst, Kluh-
dert (N.-Br.)
Zon op: Zon onder:
6 Jan. 8,11 4,01
Maan op: Maan onder:
6 Jan. 5,27 8,01
President Roosevelt veroordeelt
de dictatuur in de wereld
De Urkers beginnen gebrek aan
levensmiddelen te krijgen
Begrafenisplechtigheid te Noord-
gouwe van wijlen burg. v. Nahuijs
Te Schijndel is een 75-jarige
vrouw met 'n kapmes vermoord
De school te Noordweile wordt
1 April of 1 Mei heropend
Nog enkele buien
BOEKEN EN BROCHURES
NATUUR EN MENS
„De Hpfstad", Den Haag
Het Decembernummer van dit maand
blad begint mjet ©en artikel vapi G. A.
L. Bisseling over: „Vondsten1 van been
deren van de Reuzénvalk op Funk Is
land"; A. J. de Lorn schijf t 'n aanbeveling
voor het maandblad „Cultureel Indië",
welk periodiek door de afd. Volkenkunde
en het Koloniaal Ipstituut wordt geredi
geerd- J. v. Galien vestigt de aandacht
op een geval van dooiwerking op de
ondergrond- Actueel is de bijdrage van
dr. A. Schierbeek over: „Rassen der
mjensdiheid".
DER WEG ZURUCK
„Holland" gold voor vele Gretchens
Als een soort Beloofde Land.
Bijna ieder was daar „steinreich"
Althans volgens haar verstand.
Velen vonden een betrekking
I In een Nederiandseh gezin
En zoo was die „Duitsche import"
l Dus een wederzijdsch gewin.
i
Vele Gretchens bleven jaren
Hier in 'tland 'tbeviel haar goed!
Velen wisten door te dringen
i Tot het mannelijk gemoed.
't Vreemde is immers zoo romantisch
En trekt onweerstaanbaar aan,'
Mannenharten kunnen zooiets
Op den duur toch niet weerstaan.
M,aar nu is voor veie meisjes
Plotseling de rust verstoord,
Want ze hebben uit hun Heimat
Allen een bevel gehoord;
't Vaderland heeft Ze thans moodig
En ze moeten hier vandaan
Of ze moeten da's een kansje
Hier in Holland trouwen gaan.
En zoo. was er reeds een stormloop
Naar den Burgerlijken Stand.
Tal van „Madels" kunnen blijven
In haar nieuwe vaderland.
And'ren nog niet zoo fortuinlijk
Kijken Am or smeekend an;
'tEenigste wat haar kan dienen
Als een pas, dat is.... een man!
J, S,
