ZIERIKZE ESCH E
NIEUWSBODE
DONDERDAG 24 NOVEMBER 1938
OPGENOI
Z1ER1KZEESCHS COURAKT
1707 - 1880
De Kern
ABONNEMENT
Prijs p. 3 maanden f 1.50, buiten Zierikzleef 1.80
Voor het buitenland p. jaar f 10. Afzonderlijke
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. - Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZiERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
95STE JAARGANG No. 13890
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 oent, van 4 regels en!
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. Bi] contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
Jeruzalem,
de veel omstreden stad
De bestrijding van de terreur in
Palestina door de Britisdhe troe
pen, vindt mbt 'bijzondere scherpte
in de hoofdstad van Palelstinia
plaats. Jeruzalem! is steeds weer
hel 'middelpunt van den strijd.
Een ihooge muur scheidt op het oog.en-
bliknog eeuwen van elkaar. Oud en nieuw
Jeruzalem' bezitten geen aanknoopingjs-
punten; zij staan recht tegenover elkaar.
Er is geein overgiang van de typilsch
OosterBche huizen, van de oude stad naar
de koude steenen gebouwen van het nieu
we Jeruzalem!. De oude muren omsluiten
nog steeds de stad en wanneer men door
de Jaffapooirt, die door den maidhtiigjsn
Davidstoren gekroond wordt, loopt, lei
den deze tien schreden naar een wereld
van eeuwen her. Hier, achter deze 'muren,
ligt de oude vesting, Zion, het ihooge
deel van de stad.
In deze nauwe, bochtige straten, die
steed's weer door middel van trappen
heuvel op en heuvel af leiden, heerscht
nog hetzelfde verkeer als twee duizend
jaren geleden. Evenals toen zitten thank
de kooplieden met hun niet steeds zeer
zindelijke waren voor of in de kleine hp-
len. die als winkelis. dienst doen. Meestal
vindt Imlen de verkoopers van een be
paald artikel in een straat bijeen-
De straten, waarin dit alles te (kioop
wordt aangeboden, zijn meestal nauwe
lijks twee a drie meter breed, dikwijls
overkapt en in een halfduister gelhuid.
In deze straten echter stuit men op een
bont Violkerenm'engsel, omgeven door
eigenaardige luchtjes. Door dit gedrang
worden nog ezels gjedreven, aan beide
zijden zwaar belad,en. Af en toe wringen
zich "Zelfs kudden ischapen door de
SYO.UU7P. sipgen. Dat is de wijk der baz'ars,
Pelgrims en touristen
Even bont als het volk'eren'm'engsel in
zijn stegen is ook h'et mengelmoes der
'bewoners in de verschillende kwartie
ren,. Men vindt een Mohamlmedaansche,
een Oost-Joodsche, een Boechariscbe, een
Griektsche en, een Armeen&che wijk, alles
saalm'gednongen tuisschen de oude muren.
Hier huizen de artnlsten en de vroomsten
van alle religies en sekten, die Jeruzaldm
als Heilige Stad beschouwen. Deels leven
zlij' van, giften, uit den vreemde, deels
van pelgrims en touristen, die zelfs in
dezen tijd Jeruzalem! bezoeken. Of Liet
nu Christenen, Mohammedanen of Joden
zijn, voor allen is hier een 'heiligdom1-
Het blauwe wonder
Een, van de markantste punten van
o.ud-Jeruzialami is het Tempelplein, doof
de Mohammedanen Haratn-esj-Sherif ge
noemd. Deze plaats is voor de Muzelman
nen na Mekka de heiligste plaats op aarde
Op dit plein verheft zich de sohitte-
rende blauwe koepelkerk, dikwijls ten
onrechte „Omar-Moskee genoemd. Deze
staat o[p de plaats, van, den vroegeren
Joodschen tempel, die in het jaar 70
door d|e Romeinen werd verwoest. Na
de bestorming van Jeruzalem door den
kalief Oimlar had deze hier in 637 een
'mioskee laten bouwen.
De Omiayde Ab do el-Ma lek liet vijftig
jaren later op deze plaats de blauwe
'koepelkerk! zetten, die, door Saladin ver
nieuwd, ook op het ©ogenblik no,gl het
juweel v,an het prachtige Tempelplein
vormt. Op een ander deel van het plein,
door arcaden gescheiden, staat de even
oude El-Aksa-MoskeeJoden rnjogen het
plein volgens de Arabische voorschrif
ten, niet betreden, m'aar een vroome Jood
■doet dit vanzelf niet, wijl hij' dan moet
vreezen, de op het oogeniblik onbeken
de plaats te betreden, waar eens de Arke
des Verbomds heeft gestaan.
De klaagmuur
De weg naar den kl,aag|m|unr leidt door
den Jaffapojort. Rechts ligt de machtig©
citadel, beheersdht do,o,r den, Davids,toren
De hoofdweg voert naar de Harejmkesj-
Sherif. Titus, later Roimoinsch keizer, had
na lange belegering Jeruzalem en den
tempel met den aardbodem! gelijk g|e-
Imlaakt. Maar zoo, machtig was 'het bouw
werk, dat ondanks de grondige vernie
ling op het oogenblik nog een deel vtan
den imuur van het oude tempelplein
staat. Dat is de Klaagimluur der Joden, de
•laatste rest van het 'heiligdom», welks
boidem de Joden voor het grootste deel
niet eens Imeer betreden mogen.
De muur ligt op het oogenblik midden
iin de 'Mohammiedaansche wijk. De Joden
moeten dus voor de vele nauwe stegen
van dezie wijk naar de plaats huns gebeds
loopen. Eindelijk duikt een klein wacht
huisje op. Blonde Engelsdhje soldaten staan
Ier voor. Een teliefoon hangt aan den
wand, voor het geval, datWant hier
ligt ©en van de lonten voor den Joodschl-
Arabischen strijd.
N.V. ROTTERDAM 1941
Het water als bondgenoot en vijand
B- en W. van Rotterdam stellen am
den gemeenteraad voor in 1941 ter ge
legenheid van de opening van de tunnel
onder de Nieuwe Maas en het gereeds
komen van ee;n laantal andere belang
rijke werken ©en ten/toonstellinig (mjet
daaraan verbonden congressen te o|rga-
niseeren.
Deze tentoonstelling zal worden ge
houden in een te bouwen tentoonstel
lingshal.
Het ligt in de bedoeling van de per
manente gebou'w'en, te stichten vloor deze
tentoonstelling, een deel te bestemmen
voor het Technisch scheepvaiairtkuncfii'g
instituut en maritiem rniuseum- en een
ander deel voor de Oeco'nomische hooige-
sfchool.
Het miotto Voor de tentoonstelling is
voorloopig: Rotterdam 1941, het water
als bondgenoot efni vijand.
De kosten van h©t geheel wlordea ge-
raiaimld op f 4.500.000. De verdeeling
daarvan is gedacht pj!s Volgt: f 500.000
deelneming door idle burgerij1; premie-
leen ing f 3.350.000 ein, bijdrage vlan het
rijk f 650.000.
De f 500.000 wegens deelneming uit
d'e buigeri} zijin gedacht ©Is aandeelcn
in een op te richten» n.V. Rotterdam
1941, welke tevens d'e beschikking zal
krijgen over het door leeniinlg te ver
krijgen kapitaal en de bijdrage vain het
rijk. 1 f I j i 1
Droeve grenstooneelen
Uit concentratiekampen ontvluchten
kunnen niet toegelaten worden
Nadat in tal van Duitsche bladen was
gemeld, dat de Niederlandsche grens voor
Joodsche vluchtelingen onbeperkt was
opengesteld, is sinds diien tijd de aan
drang aan de grens van vluchtelingen
Zeer sterk toegenomen. Vooral de Weent
sche bladen (hebiblen van deZe onjuist©
berichten melding gemaakt. Woensdag
avond verscheen aan bet station te Ze
venaar een groot© groep vluchtelingen
uit Oostenrijk, onder wie ©en aantali,
die er in geslaagd Was uit ieen concen
tratiekamp te ontsnappen; voortis ook
verscheiden© jonge meisjes en mleer be
jaarde lieden.
Zoodra de vluchtelingen wanen aange
komen, werden 'Zij aan de gebruikelijk©
controle onderworpen, waarbij al dade
lijk bleek, dat de meesten niet in hef
bezit van geldige papieren waren. Er
Waren er bij, die Zelfs geen enkel pa
lier of paspoort hadden. De toestand',
waarin de menschen verkeerden, was
waarlijk deerniswekkend. Zij waren to
taal onvoldoende gekleed, duidelijk was
hun aan te Zien, dat zij de laatste weken
zware ontberingen hadden geleden. Zij,
die uit een concentratiekamp waren ont
snapt, vertoonden de duidelijke sporen
van ernstige mishandelingen. Men kan
slechts vermoeden, welk een verpletten
rende indruk het op deze menschen m'aak-
te toen Zij het vonnis hoorden, dat zij
niet in ons land Zouden worden toege
laten en met den eerstvolgenden trein
naar Duitschland zouden worden terug
gestuurd.
De wanhoop maakte zich van de on-
gelukkigen meiester. Er waren er, dia
Zich op de knieën wierpen en baden en
smeekten om toch toegelaten te worden.
De menschen bezwoeren bij (hoog en laag
dat onmiddellijke overbrenging naar een
concentratiekamp zou volgen. Zij, di©uit
de kampen ontsnapt waren, deden wan
hopige pogingen, om de ambtenaren er
van te overtuigen, dat Zij groot gevaar
liepen, doodgeschoten te worden. Maar
niets mocht baten. De voorschriften zijn
onverbiddelijk en hoewel de ambtenaren
Zelf tot tranen toe geroerd waren, moes
ten zij zich aan hun voorschriften houden.
THOMAS DEWEY,
rechter in den staat New York, wordt
als republikeinsch candidaat genoemd
voor de Amerikaansche Presidents
verkiezingen jn 1940.
Overeenstemming met België
Politiek dessert
Gisteren hebben ten pialeize te Am
sterdam .aan het noenmaal van Hunne
Majesteiten; snede aangezeten de voor
zitter van den Nederlandschen raiad van
ministers, de Nederiandsche en de Bel
gische ministers van Buiterilandsdbe Zaken
en, de wederzijidsche gezanten- Aldus was
de gelegenheid bij uitstek geschikt vppr
de bespreking van een aantal imterna-
mitomale problemen, waarbij zoowel Ne
derland als België geïnteresseerd zijn.
Gemeld wordt, dat in, den loop der
bespreking bleek van volledig begrip, voor
elkanders standpunt ;en, in. ruime mate
van overeenstemmend inzicht, terwijl ge
lijkheid Van gezindheid werd vastgesteld
wat betreft vraagstukken van interna
tionale organisatie, handel en verkeer.
Almanak voor de Kust-,
Rijn- en Binnenvaart
(UitgaVe vain het Onderwijsfonds
vo.or de Scheepvaart).
Hoewel er gedurende de laatste jaren
steedis oneer voor het onderwijs aan
schipperskinderen en het vakonderwijs aan
schipperjs werd gedaan, blijft voortdu
rende actie voor deze takken van on
derwijs nopdig. D,aaro|ml heeft het Onder-
wijsfomdis voor de scheepvaart (Binnen
kant 22, Amsterdam-C.), welke instelling
het vakonderwijs voor (schippers en
schippersjoingens orgjanjseert en welke
per jaar im'eer dan duizend schippers
kinderen in staat istelt 'het lager onder
wijs op scholen aan den 'wal te volgen,
ook nu weer een jaarboek doen verschij
nen iin den voijm van Almanak voor de
Kust-, Rijm- en Binnenvaart voor 1939.
De uitgave voor de Rijn- en Binnen
vaart 'bevat, 'behalve alle gegevens en
cijfers omtrent het Onderwijlsfdnds voor
de Scheepvaart zelf, alle gebruikelijke
rubrieken van een Aliin'anak en boven
dien, voorlichting olm'trent hoogwater ge
tijden, v.an Dover tot Cuxhaven gemiddeld
tijverschil, vaaraamwijzirgen van den Rijn,
sleepvaarttarievem voor den Rijn, beton
ning en bëbakening, laad- en lostijden in
Nederland, Duitschland en België.
BELA VAN IMREDY
de - Hongaarsche premier, heeft het
ontslag van zyn kabinet ingediend
De nalatenschap van Rockefeller
Rockefeller sr., die in Mei 1937 is
overleden, beeft 26.9 millioen dollar nja-
.gelaten, igrootemdeels in» den vbrmi van
effecten, vooral schatkistbiljetten eni obli
gaties van federale staten en steden.
De stamt New' York ontvangt 4.61 millioen
dollar successiebelasting, de federale re
geering 16 imli'llipen dollar. Tot de iaio-
tiva behoorden p,.©. 17 tmUlipen dollar
schatkistbiljetten, die blijkbaar bestemid
waren voioir belastingbetaling, opdat daar
door de Verkoop Van andere effecten
voor belastingdoieleïndien kp(n wonden ver
meden.
Immigratieplan voor Palestina
Het Joodsche agentschap Volor Pales
tina heeft Voorgesteld 100.000 Duitsch©
Joden na,ar Palestina te sturen. 25 Jood
sche landbouwondernemingen .en Jop;d-
sthe stedelijke commissies in Palestina,
geholpen door Joden op bet platteland,
zijin bereid de finanicieele verantwoorde
lijkheid op zich te neimlen >en een orga
nisatie te stichten vpor de onmiddellijke
opneming in Palestiiniai van 100.000 Duit
sche Joden, bijtna gebeiei uit jongeren be
staand. Gnootere plannen 'zouden kunml^n
worden verwezenlijkt indien bevriende
rageeringen leeningen voor dit .doel Zou
den Willen garamdeenen.
Ronde Tafelconferentie te Londen
MacDonald, de minister van Koloniën
en de Dominions, heeft in het Lagerhuis
sprekende over de a.s. Ronde Tafelcon
ferentie, 'medegedeeld', dat de regiering
bereid is die Arabische leiders, die naar
de Seycellen 'Zijn verbannen of wier
verblijfsvergunning in Palestina is inge
trokken de moefti van Jeruzalem uit
gezonderd alle faciliteiten te verlee-
nen om te Londen aan de onderhande
lingen deel te nemen, die eventueel .door
de Arabische bevolking als vertegen
woordigers worden aangewezen.
Zware storm in Engeland
Langs de West- en Zuidkust van En
geland heeft gisteren een zware stormi
gewoed, die tal van ongelukken heeft
veroorzaakt.
Tien personen zijin door omgewaaide
boiomlen, gevallen schoorsteenen enz. ge
dood, terwijl het aantal gewonden vrij1
groot is.
Viele schepen hebben vopr de 'klust in
gevaar verkeerd. Den geheelen dag Zijn
de reddingsbooten van verschillende sta
tions buitengaats gieweest om hulp te
verleenen. I
Jeruzalem het middelpunt van
den strijd in Palestina
Rotterdam organiseert in 1941
een groote tentoonstelling
Nederland en België hebben
begrip voor elkanders standpunt
9 Groote groepen vluchtelingen
aan de grens teruggewezen
Pluimvee- en konijnententoon
stelling te Zierikzee
Weinig of geen regen
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
WEERBERICHT
Hoogste baromieterst. 763,0 te Biarritz.
Laagste 724 3 te Oslo,.
Verwacht tot den avond van 25 Nov.:
zwakke tot 'matige, later weer toene
mende, Westelijk© tot Zuidelijke wind,
weinig verandering1 in temperatuur, in
het Noorden gedeeltelijk bewolkt, aan
vankelijk weinig of geen regen, in [iet
Zuiden zwaarbewolkt tot betrokken met
waarschijnlijk eenig© regfen.
Zon op: Zon onder:
25 Nov. 7,39 3,54
Maan op: Maan onldier:
25 Nov. 10,19 7,03
MINISTER ONDER DE LOUPE
Er is in de Tweede Kamer
LaUg en breed giecritiseerd
Op 't beleid van den minister
Die „Justitie" dirigeert.
In het Ossche Zaakje heeft hij
Blijkbaar niet veel tact getoond
En z'ijh strijd tegen de bussen
Werd door velen' niet verschoond.
Eer het hoogste rechtscollege
Ijmhrers uitspraak heeft gedaan
Is Ciij deze „wilde" bussen
Reeds als „wild" te lijf gegaan.
Dit is mot de rechtsopvatting
V.an ons völk finaal in strijd,
Want imlen wil (hier toch vóór alles
Strikte onpartijdigheid.
De gerechtelijke molens
Malen imleestal langzaam aan,
Maar met deze overhaasting
Blijkt het toch ook niets gedaan.
Er heerschl momenteel verwarring
Speciaal op busgebied,
ZoOdat niemhnd kan vertellen
Of hij rijden mag of niet. J.S.
