IZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE DONDERDAG 10 NOVEMBER 1938 OPGEN< ZIERIKZEESCHE COURANT 1707- 1880 De Kern ABONNEMENT Prijls p. 3 maanden f 1.50, buiten ZierikZee f 1.80 Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke nummers Vijf cent. Verschijnt dagelijks. Tel No, 321. - Giro 137677 Directeur: A. J. DE LOOZE Ml Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE 95STE JAARGANG No. 13878 ADVERTENTIEN van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels enj daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent p. regel. Bij contract belangrijke korting Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur PALESTINA ONVERDEELD Ronde Tafelconferentie te Londen De Britsdhe -regeeriing heeft 'het plan tot verdeeling van Piaüestina in een Arar bischen en een Joodsdh-en staiat laitfiini varen en een Ronde Tiafel Copfeirentie uitgeschreven, Waiairaam Joden ien Ara bieren met Engeland zouden imloeten laan- zitten om tot een bevredigende oplos sing te komen. De Britsdhe regeering is na grondige 'bestudeering van het rapport der dom- missie, welke het probleem der verdee- ling bestudeerd heeft, tot de oonülusia gekomen, dat de politieke, administra tieve en financiieeie moeilijkheden, 'welke rijzen bij het uitvoeren van het Vo-oirstiefl, binnen Palestina een onafhankelijke Ar,a- bischen staiat en een onafhankeil'ij'ken Joodschen staat te stichten, 'zlojo groot zijn, dat deze oplossing vian het pro bleem onuitvoerbaar is. De Britsdhe regeetring Zal derhalve de verantwoordelijkheid voor het bestuur van geheel Palestina blijven dragen. Het spreekt vanziejlf, dat die zekerste grondslag vian vrede en voorspoed in Palestina een goede verstandhouding tus- sdhen Arabieren en Joden zou zijhi en de Britsdhe regeering is allereerst voor nemens, alles in het werk te stellen oom een dergelijke verstandhouding te be vorderen. Te dien einde stelt de regeering 'zich voor, onmiddellijk vertegenwoordigers Van de Arabieren in Palestina en van die naburige staten ©enerzijds en van de „Je wish Agency" anderzijds uit te moo- digen, ten einde met het 'zoo spoedig mogelijk in Londen een bespreking te houden over de toekomstige politiek, in clusief over het vraagstuk van de im migratie in Palestina. DE WERELDKALENDER Na een arbeid, die vijftien jaar geduurd heeft, is mem in Genève tenslotte zoover gekomen, dat de hervorming van de kalender op papier gereed is gekomen. 185 voorstellen- werden gedaan en [iet resultaat ijsi waarschijnlijk nog ni hil. Veel inkt en papier zip ver bruikt; of de gro-ote vo-lkeren der wereld dezen wereldltoa-iender zul len invoeren, is zieer de vraag. Nadat zeer vele speciale oom'm'i|sisies in de afzonderlijke landen benoemd waren om ter plaatse, in overleg Imiet kerkelijke em wereldlijke autoriteiten, met poste rijen -en vrouwenvereeniginglen, met ar- beidsbonden en nog zooveel andere in stantie/s, het vraagstuk te onderzoeken, heeft men bij de internationale comimislsie ni,et minder dan 185 voorstellen gedaan, waaruit tenslotte de zoogenaamde „we- reldkalemder" werd gedestilleerd. De nieuwe kalender deelt het jaar in drie 'kwarten- van elk 13 weken en 81 dagen.. Ieder seizoen begint op een Zin- dag en eindigt op een Za-terdag. De eerste m&;amd van een kwartaal 'heeft 31 dagen, de overige 3D. Maar elke maand heeft 26 arbeidsdagen. Aamgfezien de |Siom van deze vier kwartalen een totaal oplevlert van 364 dagen, heeft men tussidhen Oud en Nlieuwjaar een dag over, de zooge- naamde dag, waarmede het jaar besloten wordt. Deze dalg, staat geheel op zich zelf, want hij1 behoort noch tot Januari, noch tot December. Daar de eerste van het jaar steed/3 een Zondag is, moeten dus twee Zaterdagen achter elkaar vol- ■gemj, te wet^n de 30ste December en de afsluitdag van het jaar. Bij' de jsdhrik- kelj'aren wordt het probleem nog inge wikkelder. Want hier moet nog een twee de extradag gerekend worden. D-eZe is door de comimislsie van Genève onder gebracht" tuslsdhen 30 Juni en 1 Juli. Wanneer deze kal en derher vorm im g ooit do-orgevioerd zal worden, kan het Voior de ouderen r aadzaam zlijn nog voor eeni- gen tijd terug te keeren tot de school banken, terwijl de jongeren opgaven te verwerken kunnen krijgen, die grenZen aain) die van de hoogere meetkunde. Nadat de rechter van instructie Ion dader van den aanslag in d© DiuitSdh-e ambassade te Piarijls, in staat van besdhuil- diging had gesteld wegens poging tot mooird, werd de jomge|m!an in de ge legenheid gesteld de motieven tot z'ijb daad uiteen te zetten. Met behulp van zijn advoefaat, die als tolk optrad, ver klaarde Grüins'zpam *>.a.: „Ik heb' ge handeld noch uit haat, noch uit wraak, dioch alleen uit liefdie voor mijln ouders en voor mijn volk dat onschuldig lijdt". .MUSTAFA KGMAL PASJA f tt Vader der Turken" Kemal Ataturk, de Vader der Turken," de schepper van het nieuwe Turkije, is heengegaan en van hem zal mlen kunnen zeggen: Hij' heeft z'ijin werk voltooid- Want het Turkije, dat hij' achterlaat, is een jonge, krachtige stiaat, die niet lan ger d-oor den „ghazi" aan de hand ge leid behoeft te worden, maair op eigen been-en kan staan. Kemal Ataturk, zooals hij doior de „Groote Turksche Nationale Vergadering in November 1934, toen Turkije de alge meen© familienamen invoerde, genoemd werd, komt uit een bescheiden milieu- Zijn vader wlais douanebeambte en zijn moeder, die helm in 1881 te Sailoniki ter werejld bracht, een Albiaineesche boerin Kemal Ataturks jeugd aam de cadetten, school te Saljomiki viel in den tijd Van politieke gisting, die 'z/ich tegen den tegen elke hervorming gekanten sultan Abdoel Hamid -richtte. Geestdriftig -aamvaiardde de jonge cadet de ideeën van den voor uitgang -en weldna werd 'hij1 door zijn opvallende begaafdheid een van de lei ders van de richting, die a|ls de „Jo.ng- Turksche b e w e ig i n g" bekend is |ge. worden. Hij' kwam zelfs in de gevangenis en werd voor straf overgeplaatst naar Syrië. Inmiddels had zijn militaire carrière een schitterend verloop. Hij streed in Tripolis mee tijdens den oorlog tegen Italië -en werd liater als militair attaché naiar Parijs en de Bailkanstaten gezonden De wereldoorlog was voor den soldaat Moestafa Kemal de school welke de Jomg- Turksche beweging geweest was voor den politicus. Wat hij op beid© gebieden had geleerd, wist hij' toen op het hoogn tepunt van Zijn leven, bij Turkije's red ding en bevrijding van binnenlanidsche en buitenlandsche vijanden, meesterlijk toe te passen. De Turksche regeering onder sultan Nehmid VI flirtte met Tur kije's vijanden, in de hoop als mandaats- gebied van -een of andere groote mo gendheid, den dans te kunnen ontsprin gen. Kemal Ataturk stichtte op 1 Nov!. 1922 de Groote Nationale Vergadering te Ankara, als een nieuw bewind. De Grie k-en stond-en in Thracië en hielden half Anatolië bezet. Het gelukte aan Kemal na den schitterenden doorbraak aan de Sakaria, de Grieken uit hu-n laatste steun punt Smyrna terug t-e werpen. Horvorming van Turkije Bij den vrede van Moedamia, op 11 October 1922, v-erzekerde hij zich van een vrij', nieuw Turkije. Politieke crises w-erden 'behendig overwonnen; verdragen werden gesloten met de nabuurstatem en de vroegere vijanden. Daarna gaat het met voll-e kracht af op het eigenlijk© do-el: de hervorming van Turkije. Gewel dig Zijn d-e moeilijkheden. Het land is niet alleen arm aan geld, maar -o!ok aan menschen. Vreeselijk zijn de wondien, die door den oorlog geslagen Zijln. Maar „een volk, dat alle moeiten en offers aanvaardt om Zijln- bestaan en Zijln on afhankelijkheid te waarborgen, heeft suc ces", zegt Kemal Ataturk en hij1 han delt er naar. Uitgaande van d-e overtuiging dat alle uiterlijke hervormingen niets baten, wan neer het volk niet i-n Zijln innerlijk weZem wordt veranderd, grijpt hij diep in het volksleven in. Hij schaft h-et Kalifaat af, voltrekt d-e scheiding van kerk" en staat -en voert, in- plaats van d-e wetten van den Koran, wetten naar Duitsch, Zwitsersch en Italiaa-nsch voorbeeld in. Volkomen onbloedig voltrok Zich deze verandering echter niet, want toen, als uiterlijk teeken daarvan, de fez w|erd afgeschaft -en de hoed ingevoerd, kwam jhet tot -een revolte. Met ij'Zeren hand greep Kemal in ein wist Zijn wil door te Zetten. Zijn taak volbracht Even energiek en doelbewust als Ata turk in het -binnenland regeerde, leidde hij' ook de buitenlandsche politiek van zijn land. Na het vriendsdhap-sp-a-ct met Rusland, d,at hem een dekking in den rug tegen de Europeesche groote mo gendheden giaf, stuurde hij af op vriend schappelijke 'betrekkingen met Arabië, Iran, Afghanistan, zoodat zien in Vqor- Indië een Turksbh-Isl-amitisch vriend- sehapsblioc gevormd heeft, waarvan de macht niet te -onderschatten is. Ma-ar ook met de Bal'kanstaten schiep hij nauwe politieke en economische betrek kingen. In de laatste jaren voor zijn dood, maakte hij1 de banden tusschen zijn land -en de Sovjet-Unie langzamer hand losser en sloot hij' zich nauwer bij' Engeland aan. Aan de nieuwe vriend schap met dit land is Ihejt ook wel te danken, dat Ataturk tenslotte de toe stemming kreeg de Dsrdanellen weer te v-ersterken en het Sandsjakvraagstuk ten slotte in voor Turkije gunStigen zin op gelost werd. Gezegd kan dan ook worden, dat Turkije op het oogenblik internationaal een krachtige positie inneemt en dat is het, wat Ataturk steeds gew'ensöht heeft. Hij heeft eens verklaard: „Ik wil mijn volk aan de hand leiden, tot het alleen kan lo-opendan heb ik mijn werk vol tooid". Hij heeft zijn werk voltopid en is heengegaan Legatiesecretaris vom Rath f De Diuitsche legatieseoretiairis op wi-dn door een Pool, in het Duitsch© gezant schap te Pia-rijs, een moordaanslag is ge pleegd, is Woensdagavond overleden. In het door de Diuits-dhe geneesheer en, ds. Magnus en dr. Brandt, onderteeken-de bulletin wordt geconstateerd, diat die dood-alleen veroorzaakt is -dlopr -die Schot wonden. De operatie en de WOndbehiajn-deiin|g door den behandel-eniden Franschen chi rurg dr. Baumgartner is op de meest zorgvuldige Wijze geschied. Ook heeft het Fra'nsche verplegend personeel pi zijln krachten pangewend. Men had den milt, die (doorboord Was, verwijderd, doch de patient had bloven- dien nog tw'ee wonden in d-e mapg. Vom Rath wps dertig jaar. Hij deed Zijn intrede in den dip-l-omatiek©ni dienst a-ls ptta-ché te ParijS. N-a een korte periode een dipl-omatieken ppst in Indië te h-ebben bekleed, was d© jo-nge m|an drie maianden geled-en -naar PprijS terug gekeerd. De Führer heeft dien ouders van ge- zantschap-sraad Vom Rath het volgende telegram van deelneming gezonden: „Aanvaardt mijn oprechte deelneming met het slmlarfcelijk verlies, d-at u heeft getroffen door den laffen sluipmoord op •llW 'Zo-on". i 'Ministerpresident Daladier en Bonniet, minister van 'buitenlandsche zaken, heb ben 1 door hun kabinetschefs den Duitscheln ambassadeur hun -le-edwiezem betuigd bij het overlijden van gezantsdhapsraod Vom' Raih. TWEEDE KAMER Verschil van opvatting over het financiëel beleid De leider -der A.R. fractie, de heer S ehoutem Iheeft gisteren bij de plge- meene beschouwingen over de Rijtklsbb- grootinigl -o.a. gezegd: Veier wenechen moeten achtergesteld wo-rdeim; eerst het galt di-chten, Zij' aller parool De regeerimig1 wil niet de lasten op het komende geslacht leggen; dit ijs juist. Wie het anders doet, begeeft zich op het terrein der speculatie. Wie Went echter de toekomst? Zoo doen- opk Roomseh-Katholiekem fspr. zegt niejt: de katholieken. In het ondenkbare geval, dat de regjee- ring op dit punt het standpunt van be doelde katholieken) zou gaan innemen-, zou sprekerfs. fractie het kabinet niet meer kunnen steunen. Ziehier een, uitlating, waar g;een woord Frans-ch bij1 ijs. Maar op zijn 'beurt wijst m r. T e u, - lipigs hel „uitfluitend bu-dgtetaire den- FRANZ HALDER tot chef van den Duitschen generalen staf benoemd 'kien" af. Allereerst moet imlen zorgen voor d-e volkswelvaart. De financieele po sitie van het rijk iis niet hopeloos. En w-at mr. Teulings betreft, zou "men bij voorbeeld vioor het werk verschaffinglgplan Westhoff i-n ruime Imiate mogen leenem. D-e r.W. woordvoerder begrijpt, dat voor de regeering de keuze ttusfschem bezuinigingen m belastingveihoü|gmgen moeilijk iis:. Maar bijl verklaart zi'dh bereid om de -regeerin-gf te steunen, ook al ware een (sterker -aan spreken van de 'leenimgiseapaciteit hem liever geweest Als vertegenwoordiger van een tuis- sdhenistandpunt geeft jihr. De G e -e r terecht te kennen, dat de Minister van Financiën den finan-ciëelerD toestand niet te gunstig heeft voorgesteld. Hij' acht het verkeerd, een tegenstelling te sdhepp-en tusjsichen -een gezond financieel beheer en de volkswelvlaart. Jarenlang heeft men in dezien crisistijd ernaar gestreefd, tekor ten w-eg te Iwerken. En volgens den oud- minister van Financiën ils- er, gezien de bijzondere lasten voor werkloosheid en defensie niet de ministe kans, dat dit ver anderen Zal. Eigenlijk komt zijn geneele betoog hierop neer, dat men Imiet beleid en bezonnenheid moet trachten er het beste van te miaken. Hoog- en laagwater te Zierikzee Hoogwater: Laagwater: 11 Nov. 4,37 16,57 10,06 22,22^ De president der Turksche Repu bliek, Kemal Ataturk, overleden Engeland heefi het plan tot ver deeling van Palestina opgegeven Hervorming van den wereld kalender in theorie gereed R De Duitsche legatie secretaris vom Rath gisteren overleden Bodekosten voor telegrammen en t. o. b- worden afgeschaft Iets kouder Barometerstand van hedenmiddag 2 uur. WEERBERICHT Hoogste barometerst. 773.6 te Warschau Laagste. 745.9 te Vest- manöer Verwacht tot den avond van 11 Nov.: Zwakke tot matige wind uit Zuidelijke richtingen, half - tot zwaar bewolkt of betrokken, waarschijnlijk droog weer, ka-ns op mist in den nanacht, in d-en mor gen w-ellicht iets kouder, weinig veran dering in temperatuur overdag. Zon op: Zon odder: 11 Nov. 7,14 4,13* Maan opt Maan ondier: 7,41 10,48 11 Nov. WAP EN STILSTANDSDAG Ieder jaar op 11 November Op den elfden torenslag Houden d'Europeesche landen W-eer hun Wapenstilstandsdag; Even blijft de arbeid rusten, Even buigt het hoofd zich neer En gedenkt men de miljoenen D-ooden op het veld van eer. Daarna eischt het jachtend leven Elkeen weer ten volle op, En het gaat onstuimig verder Ih een ra zenden galop! Alles wordt zoo gauw vergeten Iin den maalstroom van den tijd, Zelfs de vreeselijk© lessen Uit den grooten wereldstrijd. Nauw'lijks zijln we weer ontkomen Aan -een nieuwen wereldbrand, Nauw'lijks week de sterke spanning Hier en ginds, in ieder land. Doch d-e wapening gaat verder Onvermoeibaar, dag en macht, Alsof men ©en naderend onhieil led-er oogenblik verwacht. Zoo verstrijkt in '38 D-eze wapenstilstandsdag, Zonder dat men veel illusies Voor de toekomst koest'ren mag. Donker blijft nog steeds de hemel, Wachtend op een hoopvol licht, En zoo houden twee figuren Ook hun blik daarop gericht. J. S.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1938 | | pagina 1