IZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 10 NOVEMBER 1938
OPGEN<
ZIERIKZEESCHE COURANT
1707- 1880
De Kern
ABONNEMENT
Prijls p. 3 maanden f 1.50, buiten ZierikZee f 1.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke
nummers Vijf cent. Verschijnt dagelijks.
Tel No, 321. - Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Ml Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
95STE JAARGANG No. 13878
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels enj
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
PALESTINA ONVERDEELD
Ronde Tafelconferentie te Londen
De Britsdhe -regeeriing heeft 'het plan
tot verdeeling van Piaüestina in een Arar
bischen en een Joodsdh-en staiat laitfiini
varen en een Ronde Tiafel Copfeirentie
uitgeschreven, Waiairaam Joden ien Ara
bieren met Engeland zouden imloeten laan-
zitten om tot een bevredigende oplos
sing te komen.
De Britsdhe regeering is na grondige
'bestudeering van het rapport der dom-
missie, welke het probleem der verdee-
ling bestudeerd heeft, tot de oonülusia
gekomen, dat de politieke, administra
tieve en financiieeie moeilijkheden, 'welke
rijzen bij het uitvoeren van het Vo-oirstiefl,
binnen Palestina een onafhankelijke Ar,a-
bischen staiat en een onafhankeil'ij'ken
Joodschen staat te stichten, 'zlojo groot
zijn, dat deze oplossing vian het pro
bleem onuitvoerbaar is.
De Britsdhe regeetring Zal derhalve de
verantwoordelijkheid voor het bestuur
van geheel Palestina blijven dragen.
Het spreekt vanziejlf, dat die zekerste
grondslag vian vrede en voorspoed in
Palestina een goede verstandhouding tus-
sdhen Arabieren en Joden zou zijhi en
de Britsdhe regeering is allereerst voor
nemens, alles in het werk te stellen oom
een dergelijke verstandhouding te be
vorderen.
Te dien einde stelt de regeering 'zich
voor, onmiddellijk vertegenwoordigers Van
de Arabieren in Palestina en van die
naburige staten ©enerzijds en van de „Je
wish Agency" anderzijds uit te moo-
digen, ten einde met het 'zoo spoedig
mogelijk in Londen een bespreking te
houden over de toekomstige politiek, in
clusief over het vraagstuk van de im
migratie in Palestina.
DE WERELDKALENDER
Na een arbeid, die vijftien jaar
geduurd heeft, is mem in Genève
tenslotte zoover gekomen, dat de
hervorming van de kalender op
papier gereed is gekomen. 185
voorstellen- werden gedaan en [iet
resultaat ijsi waarschijnlijk nog ni
hil. Veel inkt en papier zip ver
bruikt; of de gro-ote vo-lkeren der
wereld dezen wereldltoa-iender zul
len invoeren, is zieer de vraag.
Nadat zeer vele speciale oom'm'i|sisies
in de afzonderlijke landen benoemd waren
om ter plaatse, in overleg Imiet kerkelijke
em wereldlijke autoriteiten, met poste
rijen -en vrouwenvereeniginglen, met ar-
beidsbonden en nog zooveel andere in
stantie/s, het vraagstuk te onderzoeken,
heeft men bij de internationale comimislsie
ni,et minder dan 185 voorstellen gedaan,
waaruit tenslotte de zoogenaamde „we-
reldkalemder" werd gedestilleerd.
De nieuwe kalender deelt het jaar in
drie 'kwarten- van elk 13 weken en 81
dagen.. Ieder seizoen begint op een Zin-
dag en eindigt op een Za-terdag. De eerste
m&;amd van een kwartaal 'heeft 31 dagen,
de overige 3D. Maar elke maand heeft
26 arbeidsdagen. Aamgfezien de |Siom van
deze vier kwartalen een totaal oplevlert
van 364 dagen, heeft men tussidhen Oud
en Nlieuwjaar een dag over, de zooge-
naamde dag, waarmede het jaar besloten
wordt. Deze dalg, staat geheel op zich
zelf, want hij1 behoort noch tot Januari,
noch tot December. Daar de eerste van
het jaar steed/3 een Zondag is, moeten
dus twee Zaterdagen achter elkaar vol-
■gemj, te wet^n de 30ste December en
de afsluitdag van het jaar. Bij' de jsdhrik-
kelj'aren wordt het probleem nog inge
wikkelder. Want hier moet nog een twee
de extradag gerekend worden. D-eZe is
door de comimislsie van Genève onder
gebracht" tuslsdhen 30 Juni en 1 Juli.
Wanneer deze kal en derher vorm im g ooit
do-orgevioerd zal worden, kan het Voior
de ouderen r aadzaam zlijn nog voor eeni-
gen tijd terug te keeren tot de school
banken, terwijl de jongeren opgaven te
verwerken kunnen krijgen, die grenZen
aain) die van de hoogere meetkunde.
Nadat de rechter van instructie Ion
dader van den aanslag in d© DiuitSdh-e
ambassade te Piarijls, in staat van besdhuil-
diging had gesteld wegens poging tot
mooird, werd de jomge|m!an in de ge
legenheid gesteld de motieven tot z'ijb
daad uiteen te zetten. Met behulp van
zijn advoefaat, die als tolk optrad, ver
klaarde Grüins'zpam *>.a.: „Ik heb' ge
handeld noch uit haat, noch uit wraak,
dioch alleen uit liefdie voor mijln ouders
en voor mijn volk dat onschuldig lijdt".
.MUSTAFA KGMAL PASJA f
tt Vader der Turken"
Kemal Ataturk, de Vader der Turken,"
de schepper van het nieuwe Turkije, is
heengegaan en van hem zal mlen kunnen
zeggen: Hij' heeft z'ijin werk voltooid-
Want het Turkije, dat hij' achterlaat, is
een jonge, krachtige stiaat, die niet lan
ger d-oor den „ghazi" aan de hand ge
leid behoeft te worden, maair op eigen
been-en kan staan.
Kemal Ataturk, zooals hij doior de
„Groote Turksche Nationale Vergadering
in November 1934, toen Turkije de alge
meen© familienamen invoerde, genoemd
werd, komt uit een bescheiden milieu-
Zijn vader wlais douanebeambte en zijn
moeder, die helm in 1881 te Sailoniki
ter werejld bracht, een Albiaineesche boerin
Kemal Ataturks jeugd aam de cadetten,
school te Saljomiki viel in den tijd Van
politieke gisting, die 'z/ich tegen den tegen
elke hervorming gekanten sultan Abdoel
Hamid -richtte. Geestdriftig -aamvaiardde
de jonge cadet de ideeën van den voor
uitgang -en weldna werd 'hij1 door zijn
opvallende begaafdheid een van de lei
ders van de richting, die a|ls de „Jo.ng-
Turksche b e w e ig i n g" bekend is |ge.
worden. Hij' kwam zelfs in de gevangenis
en werd voor straf overgeplaatst naar
Syrië. Inmiddels had
zijn militaire carrière
een schitterend verloop. Hij streed in
Tripolis mee tijdens den oorlog tegen
Italië -en werd liater als militair attaché
naiar Parijs en de Bailkanstaten gezonden
De wereldoorlog was voor den soldaat
Moestafa Kemal de school welke de Jomg-
Turksche beweging geweest was voor
den politicus. Wat hij op beid© gebieden
had geleerd, wist hij' toen op het hoogn
tepunt van Zijn leven, bij Turkije's red
ding en bevrijding van binnenlanidsche
en buitenlandsche vijanden, meesterlijk
toe te passen. De Turksche regeering
onder sultan Nehmid VI flirtte met Tur
kije's vijanden, in de hoop als mandaats-
gebied van -een of andere groote mo
gendheid, den dans te kunnen ontsprin
gen. Kemal Ataturk stichtte op 1 Nov!.
1922 de Groote Nationale Vergadering te
Ankara, als een nieuw bewind. De Grie
k-en stond-en in Thracië en hielden half
Anatolië bezet. Het gelukte aan Kemal
na den schitterenden doorbraak aan de
Sakaria, de Grieken uit hu-n laatste steun
punt Smyrna terug t-e werpen.
Horvorming van Turkije
Bij den vrede van Moedamia, op 11
October 1922, v-erzekerde hij zich van
een vrij', nieuw Turkije. Politieke crises
w-erden 'behendig overwonnen; verdragen
werden gesloten met de nabuurstatem en
de vroegere vijanden. Daarna gaat het
met voll-e kracht af op het eigenlijk©
do-el: de hervorming van Turkije. Gewel
dig Zijn d-e moeilijkheden. Het land is
niet alleen arm aan geld, maar -o!ok aan
menschen. Vreeselijk zijn de wondien, die
door den oorlog geslagen Zijln. Maar
„een volk, dat alle moeiten en offers
aanvaardt om Zijln- bestaan en Zijln on
afhankelijkheid te waarborgen, heeft suc
ces", zegt Kemal Ataturk en hij1 han
delt er naar.
Uitgaande van d-e overtuiging dat alle
uiterlijke hervormingen niets baten, wan
neer het volk niet i-n Zijln innerlijk weZem
wordt veranderd, grijpt hij diep in het
volksleven in. Hij schaft h-et Kalifaat
af, voltrekt d-e scheiding van kerk" en
staat -en voert, in- plaats van d-e wetten
van den Koran, wetten naar Duitsch,
Zwitsersch en Italiaa-nsch voorbeeld in.
Volkomen onbloedig voltrok Zich deze
verandering echter niet, want toen, als
uiterlijk teeken daarvan, de fez w|erd
afgeschaft -en de hoed ingevoerd, kwam
jhet tot -een revolte. Met ij'Zeren hand
greep Kemal in ein wist Zijn wil door
te Zetten.
Zijn taak volbracht
Even energiek en doelbewust als Ata
turk in het -binnenland regeerde, leidde
hij' ook de buitenlandsche politiek van
zijn land. Na het vriendsdhap-sp-a-ct met
Rusland, d,at hem een dekking in den
rug tegen de Europeesche groote mo
gendheden giaf, stuurde hij af op vriend
schappelijke 'betrekkingen met Arabië,
Iran, Afghanistan, zoodat zien in Vqor-
Indië een Turksbh-Isl-amitisch vriend-
sehapsblioc gevormd heeft, waarvan de
macht niet te -onderschatten is. Ma-ar
ook met de Bal'kanstaten schiep hij
nauwe politieke en economische betrek
kingen. In de laatste jaren voor zijn
dood, maakte hij1 de banden tusschen
zijn land -en de Sovjet-Unie langzamer
hand losser en sloot hij' zich nauwer
bij' Engeland aan. Aan de nieuwe vriend
schap met dit land is Ihejt ook wel te
danken, dat Ataturk tenslotte de toe
stemming kreeg de Dsrdanellen weer te
v-ersterken en het Sandsjakvraagstuk ten
slotte in voor Turkije gunStigen zin op
gelost werd.
Gezegd kan dan ook worden, dat
Turkije op het oogenblik internationaal
een krachtige positie inneemt en dat is
het, wat Ataturk steeds gew'ensöht heeft.
Hij heeft eens verklaard: „Ik wil mijn
volk aan de hand leiden, tot het alleen
kan lo-opendan heb ik mijn werk vol
tooid". Hij heeft zijn werk voltopid en
is heengegaan
Legatiesecretaris vom Rath f
De Diuitsche legatieseoretiairis op wi-dn
door een Pool, in het Duitsch© gezant
schap te Pia-rijs, een moordaanslag is ge
pleegd, is Woensdagavond overleden.
In het door de Diuits-dhe geneesheer en,
ds. Magnus en dr. Brandt, onderteeken-de
bulletin wordt geconstateerd, diat die
dood-alleen veroorzaakt is -dlopr -die Schot
wonden.
De operatie en de WOndbehiajn-deiin|g
door den behandel-eniden Franschen chi
rurg dr. Baumgartner is op de meest
zorgvuldige Wijze geschied. Ook heeft het
Fra'nsche verplegend personeel pi zijln
krachten pangewend.
Men had den milt, die (doorboord Was,
verwijderd, doch de patient had bloven-
dien nog tw'ee wonden in d-e mapg.
Vom Rath wps dertig jaar. Hij
deed Zijn intrede in den dip-l-omatiek©ni
dienst a-ls ptta-ché te ParijS. N-a een korte
periode een dipl-omatieken ppst in Indië
te h-ebben bekleed, was d© jo-nge m|an
drie maianden geled-en -naar PprijS terug
gekeerd.
De Führer heeft dien ouders van ge-
zantschap-sraad Vom Rath het volgende
telegram van deelneming gezonden:
„Aanvaardt mijn oprechte deelneming
met het slmlarfcelijk verlies, d-at u heeft
getroffen door den laffen sluipmoord op
•llW 'Zo-on". i
'Ministerpresident Daladier en Bonniet,
minister van 'buitenlandsche zaken, heb
ben 1 door hun kabinetschefs den Duitscheln
ambassadeur hun -le-edwiezem betuigd bij
het overlijden van gezantsdhapsraod Vom'
Raih.
TWEEDE KAMER
Verschil van opvatting over het
financiëel beleid
De leider -der A.R. fractie, de heer
S ehoutem Iheeft gisteren bij de plge-
meene beschouwingen over de Rijtklsbb-
grootinigl -o.a. gezegd:
Veier wenechen moeten achtergesteld
wo-rdeim; eerst het galt di-chten, Zij' aller
parool De regeerimig1 wil niet de lasten
op het komende geslacht leggen; dit ijs
juist. Wie het anders doet, begeeft zich
op het terrein der speculatie. Wie Went
echter de toekomst? Zoo doen- opk
Roomseh-Katholiekem fspr. zegt niejt:
de katholieken.
In het ondenkbare geval, dat de regjee-
ring op dit punt het standpunt van be
doelde katholieken) zou gaan innemen-,
zou sprekerfs. fractie het kabinet niet meer
kunnen steunen.
Ziehier een, uitlating, waar g;een woord
Frans-ch bij1 ijs.
Maar op zijn 'beurt wijst m r. T e u, -
lipigs hel „uitfluitend bu-dgtetaire den-
FRANZ HALDER
tot chef van den Duitschen
generalen staf benoemd
'kien" af. Allereerst moet imlen zorgen
voor d-e volkswelvaart. De financieele po
sitie van het rijk iis niet hopeloos. En
w-at mr. Teulings betreft, zou "men bij
voorbeeld vioor het werk verschaffinglgplan
Westhoff i-n ruime Imiate mogen leenem. D-e
r.W. woordvoerder begrijpt, dat voor de
regeering de keuze ttusfschem bezuinigingen
m belastingveihoü|gmgen moeilijk iis:. Maar
bijl verklaart zi'dh bereid om de -regeerin-gf
te steunen, ook al ware een (sterker -aan
spreken van de 'leenimgiseapaciteit hem
liever geweest
Als vertegenwoordiger van een tuis-
sdhenistandpunt geeft jihr. De G e -e r
terecht te kennen, dat de Minister van
Financiën den finan-ciëelerD toestand niet
te gunstig heeft voorgesteld. Hij' acht het
verkeerd, een tegenstelling te sdhepp-en
tusjsichen -een gezond financieel beheer
en de volkswelvlaart. Jarenlang heeft men
in dezien crisistijd ernaar gestreefd, tekor
ten w-eg te Iwerken. En volgens den oud-
minister van Financiën ils- er, gezien de
bijzondere lasten voor werkloosheid en
defensie niet de ministe kans, dat dit ver
anderen Zal. Eigenlijk komt zijn geneele
betoog hierop neer, dat men Imiet beleid
en bezonnenheid moet trachten er het
beste van te miaken.
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
11 Nov. 4,37 16,57 10,06 22,22^
De president der Turksche Repu
bliek, Kemal Ataturk, overleden
Engeland heefi het plan tot ver
deeling van Palestina opgegeven
Hervorming van den wereld
kalender in theorie gereed
R De Duitsche legatie secretaris
vom Rath gisteren overleden
Bodekosten voor telegrammen
en t. o. b- worden afgeschaft
Iets kouder
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
WEERBERICHT
Hoogste barometerst. 773.6 te Warschau
Laagste. 745.9 te Vest-
manöer
Verwacht tot den avond van 11 Nov.:
Zwakke tot matige wind uit Zuidelijke
richtingen, half - tot zwaar bewolkt of
betrokken, waarschijnlijk droog weer,
ka-ns op mist in den nanacht, in d-en mor
gen w-ellicht iets kouder, weinig veran
dering in temperatuur overdag.
Zon op: Zon odder:
11 Nov. 7,14 4,13*
Maan opt Maan ondier:
7,41 10,48
11 Nov.
WAP EN STILSTANDSDAG
Ieder jaar op 11 November
Op den elfden torenslag
Houden d'Europeesche landen
W-eer hun Wapenstilstandsdag;
Even blijft de arbeid rusten,
Even buigt het hoofd zich neer
En gedenkt men de miljoenen
D-ooden op het veld van eer.
Daarna eischt het jachtend leven
Elkeen weer ten volle op,
En het gaat onstuimig verder
Ih een ra zenden galop!
Alles wordt zoo gauw vergeten
Iin den maalstroom van den tijd,
Zelfs de vreeselijk© lessen
Uit den grooten wereldstrijd.
Nauw'lijks zijln we weer ontkomen
Aan -een nieuwen wereldbrand,
Nauw'lijks week de sterke spanning
Hier en ginds, in ieder land.
Doch d-e wapening gaat verder
Onvermoeibaar, dag en macht,
Alsof men ©en naderend onhieil
led-er oogenblik verwacht.
Zoo verstrijkt in '38
D-eze wapenstilstandsdag,
Zonder dat men veel illusies
Voor de toekomst koest'ren mag.
Donker blijft nog steeds de hemel,
Wachtend op een hoopvol licht,
En zoo houden twee figuren
Ook hun blik daarop gericht. J. S.