ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
MAANDAG 7 NOVEMBER 1938
OPGENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
Dg Kern
r«EÖÏÏÖ VADÏS'l
ABONNEMENT
Prijs p. 8 maanden f 1.60, bulten Zierikzee f 1.8Q
Voor het buitenland p. jaar f 10, Afzonderlijke
nummers vijl cent Verschijnt dagelijks,
M. No, 81, Giro 137677
1707 - 1880
Directeur: A. J. DE LOOZEUitgever-RedacteurM.
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE -
J. KOSTEN
ZIERIKZEE
95STE JAARGANG No. 13875
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels eoi
daarboven KQ cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10. now.
DE LEERLINGENSCHAAL
III
De leerlingenschaal roept om verbete
ring)!
De toestanden op de scholen zijn zóó,
diat er driniglend verbetering moet ko
men. Iedereen, die (met het onderwijs
te maken heeft, erkent dat.
De jgieheële Rijks-Inspectie Zegt het
hardop in de openbaire officieele ver
slagen, die aan de Regeering worden
uitgebracht. Bijna alle gemeentebesturen-
en schoolbesturen, tal vian stands- en vak
organisaties, leeraren bij Middelbaar On
derwijs en Professoren van het Hop|g|er
Onderwijs (alle richtimglem) steunden reeds
de door de onderwijZerspijganisiaities ver
zonden adressen, aan de Regeering.
En de Regiering?
Reeds (of eigenlijk „eindelijk") erkende
de Regieering In 1937 iin de Troonrede,
dat noodzakelijk om hulp vnoiejglmeer
steun aan de werkloozen en verbete
ring van de leerlingensChiaalBij' de be
sprekingen zeide de Minister-President,
dat de Regeering zelfstandig diende uit
te maken, wat het eerst in aanmerking
kwam voor hulp. Welnu dat was de
jgtrootere werkloozenuitkeerIng of steun-
Alles kan niet ineens en Piarlemernt en
Nederland wiadhtten, wachtten vol hoop
op de Troonrede van 1938. Miaar niets
over onderwijs. Dat w,as «en bittere te
leurstelling.
Iedereen kent het motief: Er is igeen
jgield voor! Maar wiel erkende 'de Re-
jgeering reeeds in 1937 de groote ,uir-
jgentie, de noodzaak. Toen ging echter
iets anders vóór. Welnu, dajt is afgedaan.
Wat ligt er dan anders voor de hand,
dan dat er nu, n u Wel degelijk een
(zij: het bescheiden) bejgjim gemaakt wjordt
door de Regieerimg met eenige verbete
ring) vtwi de onhoudbare leerlingenschaal
Dat is toch logisch. Dat heeft toch eigen
lijk de Reigjeering 'Zelf zoo bedoeld ien
aangegeven. Maar weer niets van eenig
lichtend perspectief, noch in de Tr.op|n-
rede, noch in de Millioenennota.
Het is toch treurig. En dat alles om
het motief: er is Igeen geld. Vorig jaar
bij1 de A'llgtemeene Beschouwingen ien bij
hoofdstuk „Onderwijs" tophde de Tweede
Kamer een duidelijke Igiroote imleerder-
heid voor verbetering Van de leerl ingen-
sdhaail, maar de Regeering poleendp geen
gevolg te kunnen geven.
Is er dan nu Igeen hoop?
Mo|g.e de gedachtenwisse'ling op dit
puint tusgchen de Staten-Generaal en de
Rqgeering er toe leiden, dat er tenminste
een;be|gin gemaialkt Wprdt [met eenige ver
betering.
Het dient Zóó te zijinElk bedirafg, dat
beschikbaar is voor onderwijls, dient be
steed te worden aian verbetering van die
leerlinjgenschaal. Een afdoening', die te
vredenheid Zou schenken, viraiajgjt 4 milll-
Daardoor worden die onredelijke toe
standen op vele onzer scholen verbeterd
en dat is een onderWijsbelanlgl. En voorts
wOrden daardoor wierklopzen tewerk ge
steld en dat is een groot sociaal be
lang). Niemand kan het groote leger van
de 15000 werkloozO onderwijzers weg
werken, maar verbeterinjg van de leer-
linjgenschaal is het middel, het eenige
afdoende middel oml de werkloosheid
Zooveel mojgielïj'k op te heffen en ook
het m^est (geëigende middel, otmldat en
kel daarbij de no(g Wachtenden en werk
komen in dit 'gjekozieni amlbt, dat - roeping
nabijl is.
Molge de Regeering. dit middel willen
aanwenden. Alle andere ideeën, die Zloo.
af en toe naar voren komen, zOpials uit
breiding leerplicht en dat van1 Nijver
heidsonderwijs, het lijkt mooi, Imlaiar ver
betert ons lajgler onderwijs niet, het ver
zwaart zelfs die klassan en (geeft geen
noemenswaardijgle werkverruiming. On
derwijls moet niet dienstbaar jgemlaakt
WOrden aian een ander Ministerie, maar
Onderwijs dient Zelfstandig met verbe
tering te 'komen.
Molge het gewensdhte overleg tusscbem
Parlement en Rejgeering dit brengen.
BELGIE EN BURGOS
Spaak bepleit vertegenwoordiger
voor België te Burgos
Voor het Zaterdag begonnen congres
van de Belgische Werkliedenpartij' bestaat
in alle politieke kringen een meer dan
gewone belangstelling, die ook na de
beëindiging! van den eersten congresdag
nog niets van haar intensiteit heeft ver
loren
Van de beslissing van dit congres over
de vraag, of de socialisten al dan niet
hun goedkeuring! ziullen hechten aan het
zenden van een handelsviertegenwoordigter
naar het reohtsche Spanje, hangt i mme ris
niet meer en niet minder dan het lot
der regeeringi af. Spreekt het congres
zich tegen het zenden van een vertegen
woordiger naar Burgos uit, dan betee-
keut dit het einde van de tegeiïwoordigie
coalitie, daar de socialisten, z'ich in di|t
geval de heer Spaak heeft het nog
eens met nadruk verZekerd uit de re
geeringi Zullen terugtrekken.
Voorloopig is het eühter no® niet zpp
ver. Men heeft goede hoop, dat bet
Congres zich niet op sleeptouw zal la
ten' nemen door den ouden, star aan de
socialistische dobtrinies vasthoudenden
Van der Velde, maar dat het vatbaar
zal''blijken voor de klemlmiende argumen
ten van minister-pre'sidenit Spaiak, die uit
overwegingen van opportuniteit het zen
den van een (handels vertegen woord Lging
naar het Spanje van Framoo bepleit. Hij
heeft dit Zaterdagmorgen reeds gedaan,
onmiddellijk nadat v. d. Velde het woord
had gevoerd ovler de buiten!andsche po
litiek'.
Spaalk zeide den. indruk te hebben,
dat tal van partijgenoot en zich int deze
aangelegenheid door gevoelsargumenten
laten1 leiden en het als een schande schij
nen te beschouwen, dat een regeer in y),
waarin de socialisten een zioo belangrijke
plaats innemen, een vertegenwoordiger
maar het redhtsdhe Spanje zou zenden. Di,t
is natuurlijk dwaaJslheid, want verschei
dene andere socialistisch geregeerde lan
den,, z'ijln hiertoe reeds sedert lang over-
gegiaam. België is een der weinige landen,
die nog geen handels vertegenwoordiger
te Burgos hebben en de Belgfeidhe ex
port plukt er de wrange vruchten van.
HITLER TE WEIMAR
Führer keert zich tegen de
ophitsers in het buitenland
Hitier heeft in. het stadion te Weimar
een. groote rede gfehouden, waarin Ihij'
zich Vooral kleerde tegen de „oiojTo.gis-
ophitsers" in de democratische landen.
Hitler betoogde voornamelijk, dalt DuittscTi-
liand met de heele wereld in vrede wil le
ven, maar iop Zijn hoede Imjoet blijven voor
eventueeie regeerin|gjsveranderingen in de
mocratische landen, wat -tot gevolg zou
kuinnen hebben, dat een vredelievende!
politiek' aldaar zou kunnen veranderen in
een oorlogszuchtige !k|oers tegen Duitsch-
land.
Theorie en praktijk
„Wat thans, bij een terugblik, dikwijls
bijna een vlonder toeschijnt, .aldus Hitier
in het begin van zijn rede, is niets an
ders dan het loon voo,r een onmetelijlken
en onvermoeiden arbeid. Wijl hebban thans
v,an de Voorzienigheid het loon gekregen,
juist zooals eens het Duitschland van
1918 Zijn loon heeft gekregen. Toien heeft
Duitsdhland Zich vastgeklampt aan alle
verwachtingen, welke misschien ihun
©cherpisten vertegenwoordiger vonden in
dien Amerikaan, die hun een vrede van
overeemstemlmling beloofde, waarbij over
wonnene noch overwinnaar zou zijn.
Duitscblahd heeft zich aan al deze
theoriëm vastgeklampt en 'het heeft, na
dat het eerst im het geloof aan deze the-
oriëu. de wapens 'had neergelegjd, geleerd,
dat democratie in de praictijk iets anders
is dan in theorie. Alle beloften zijn niet
nagekomen.
Autoritaire en democratische landen
Er Zijn op de wereld z.g. autoritaire
en democratische staten. In de autori
taire staten is het geheel natuurlijk, dat
daar iniet over vreemde volken wordt
beslist, dat mem het vooral niet belastert,
dat mem niet over hen liegt ,en dat rnten
niet tot oorlog ophitst.
In de democratische landen echter zou
dat kunnen gebeuren. In de autoritaire
landen is een oorloglstophitsing natuur
lijk niet toelaatbaar, aangezien deze re-
geeringen imimlers verplicht Zijn er voor
te Zorgen', dat er in hun rijen geen
oorlogsophitsers zijn.
Im de democratische landen hebben do
regeerinigen echter een plicht: de demo
cratie te handhaven.
Ontslag
buitengewone dienstplichtigen
Met ingang van 10 October van dit jaar
zijn .zooals nader is vastgesteld, wegens;
geëindigden dienstplicht uit den dienst
ontslagen de buitengewone dienstplichti
gen die dit jaar 40 jaar oud worden of
zijn geworden.
De buitengewone dienstplichtigen, die als
onderofficier of als officier tot de ma
rine-reserve behoorien, 'zijn echter met
ingang van dien datum ontslagen, voor
Zoover zij dit jaar 45 jaar oud worden
of Zijn geworden. Met betrekking tot
dit ontslag worden korporaals niet als
onderofficier beschouwd.
Zij', die een bewlijls van dit ontslag
wenschem te ontvangen, kunnen dit aan
vragen ter secretarie van de gemeente
waar 'zij wonen of, indien Zijl aldaar niet
het register van dienstplichtigen in
geschreven staan, van de gemeente, waar-
Zij voor den dienstplicht z'ijln ingeschreven
Behooren Zij als dienstplichtige tot de
sterkte van een onderdeel der landmacht
of behooren 'zij tot de sterkte van de
Zeemacht, dan mi'oet het bewijs van ont
slag worden aangevraagd bij de daarbij!
betrokken militaire autoriteit. Welkle auto
riteit dit is, kunnen belanghebbenden ter
gemeente-secretarie vernemen.
Zierikzee, 7 November 1938.
De Burgemeester van Zierikzee,
SCHUURBEQUE BOEIJE.
Moreele en materieele bewapening
Hitier 'zekle vervolgens, dat de Dui)t-
seherSi slechts met diepen trots en groo
te Vreugde vervdld kupmen zij;n door
1938. Duits'chlamd is groioter g(eworden
langs den meest natuurlijk en imioreel
minst aanvechtbaren weg, die er is. Dit
jaar is voor Diuitsicblaod echter Ook een
jaar van verplichting. Wij' allen moe-
tem het besluit nemen oms imioreel en
geestelijk em daarmede ook Imhterieel te
wapenen. Wanneer de andere wereld van
ontwapening praat, Zijn wijl zeer glaarne
daartoe bereid, doch onder één voor
waarde: dal eerst eemi ontwapening der
oorlogsophitsers plaats vindt.
Afschuwelijke brand In een
foto-atelier
29 menschen vinden een
gruwelijken dood
Een ramp', die herinneringen opwekt
aan de catastrophe te Marseille, heeft in
den nacht van Zaterdag op Zondag plaats
gehad in O s 1 o, de hoofdstad van Noor
wegen. Tijdens een feest, dat gehouden
werd in een foto-atelier, brak door kort
sluiting braind uit. Van de 29 gasten
wist Zich niemand te redden. Van hen
stierven er 25 een verschrikkjelijken vuur
dood na een wanhopigen strijd om Zich
te redden, terwijl de vier overigen op
straat te pletter vielen, nadat Zij uit
een venster waren gesprongen.
In Oscargade, een voorstad van Oslo,
dicht bij het Kon. paleis, bevindt zich
een huis van vier verdiepingen, en op
de bovenste verdieping is een fotogra
fisch atelier gevestigd. Zaterdag j.l. be
stond de z'aak veertig jaar, en dit ju
bileum werd met gepasten luister gevierd.
Een dertigtal familieleden ten vrienden,
van den huidigen firmant namlen aan het
feest deel, zoodat in totaal 31 personen
zich in de zaak bevonden. Den geheelen
Zaterdagavond en een deel van den nacht
had men vroolijk feest gevierd. Ieder
een verkeerde in de beste stemming, en
pas om kwart over twee vertrokken de
eerste gasten; tweie dames.
Ontploffing in donkere kamer
Plotseling werd het gezelschap opge
schrikt door het geluid van een ont
ploffing. Het electrische licht
doofde uit, en daarvoor in de plaats
kwam een ander licht.... dat van lekken
de vlammlen, die uit de donkere kamer
te voorschijn kwamen. Een geweldige,
angstwekkende rookontwikkeling ging
daarmee geaard, en na een eerste oogen-
blik van verlammende schrik snelden al
len naar de eenige deur, waardoor red
ding mogelijk was.
Dit was echter een deur, die zidh slechts
naar de binnenkant opende. Allen storm
den gelijk naar deze deur. Die een wildie
niet voor den ander opzij' gaain, zoodat
het onmogelijk bleek de deur te openen.
Zon op: Zon onder:
8 Not.
7,09 4,18
Maan op: Maan onder:
8 Not.
4,46 7,37
Hoog- en
laagwater te Zierikzee
Hoogwater: LaftgWater:
8 Nov.
2,41 14,56 8,00 20,31
Gevecht om lijfsbehoud
Een kort, maar gruwelijk gevecht mloet
zich voor de deur hebben afgespeeld.
Vrouwen vielen in 'Zwijm, anderen gilden,
weer anderen gebruikten geweld en de
verwarring was Zóó groot, dat redding
uitgesloten was, nog wel in een geval,
waarin koelbloedigheid allen had kunnen
redden.
Drie vrouwen en een man, die Zagen
dat redding uit deZe vuurpoel onmoge
lijk was, openden in wanhoop een ven
ster en sprongen naar beneden, waar Zij
op straat te pletter vielen.
Omtrent de oorzaak is komen vast
te staan, dat er kortsluiting is gekomen
in de donkere kamer, waar men ai het
filmmateriaal had opgestapeld, en men
begrijpt, dat het licht ontvlambare goedje
spoedig een laaiende vuurpoel was.
Herziening der leerlingenschaal
voor 't onderwijs noodzakelijk (III)
De beteekenis der Amerikaan-
sche Kamer van Afgevaardigden
Spaak bepleit benoeming van
handelsagent te Burgos
Bij een brand te Oslo komen
29 feestgangers om het leven
Hitier keert zich teWeimar tegen
de hetze in het buitenland
Eenige regen
De weg om tot zulk een welvaart te komen
I/s hier (in „Quo Vadis") beschreven, doch I
vermeent men, dat dit nog niet de juiste weg
I' is om tot duurzame welvaart te komen, zoekt 2
dan door; zoekt dag en nacht, zoekt zonder
ophouden, tot die weg gevonden is, want
Idan alleen kunt gij het onheil afwenden, 1
b dat in zijn afgrijselijkheid niet te begrijpen I
i'is. - Weet gij geen beteren weg of kunt -
gij dien niet vinden, grijpt dan wat hier I
beschreven staat. Draalt nietredekavelt
niet, doch doet voor het te laat is.
|Bldz.-60 3 (24) W. C. Sickes j
WEERBERICHT
Hjoolgste barometierst. 768.7 te
Zürich em Müncheai
Laiajgjste 741.6 te Nordöyan
Verwdcht tot den /a/vond van 8 Nov.:
ma,ti|gje, iaan de kust tijdelijk krachtige,
Zuidwestelijke tot Zuidelijke wind, neve
lig! tot betrokken of zwaiair bewolkt,
©enige motregen, weinig, verandering in
temperatuur.
Verkiezingskoorts
in de Vereenlgde Staten
Op 8 November wordt een nieuw
Huis van Afgevaardigden gekozen
Roosevelt denkt niet aan een derde
ambtsperiode
Om de twee jaren wordt in Amerika
opi den eersten Dinsdag na den eersten
Maandag in November, ditmaal dus op 8
November, het Huis van Afgevaardigden
nieuw gekozen. De president van de Ver.
Staten wordt om de vier jaren gekozen
en de senatoren Zelfs om de zes jaren.
Om echter wat bewegelijkheid in den Se
naat te brengen en zijn samenstelling aan
de wisselende volksmeening aan te pas
sen, Zij'n de ambtsperioden van de sena
toren zoo ingedeeld, dat om d(e 2 jaren
de Zesjarige termijn voor een derde van
den Senaat afloopt. Op 8 Nov. moeten
dus de ic andidaten voor een derdie van
den Senaat en voor het geheiele Huis van
Afgevaardigden gekozen worden, terwijl
de verkiezing van den president eerst
in 1940 plaats vindt.
Onder normale omstandigheden geldt
slechts de verkiezing van den president
als werkelijk belangrijk, daar van haar
resultaat afhangt, welk© partij in de ko
mende vier jaren aan het roer zal zijn
en de regeeringsposten Zal bezetten. Des
ondanks heeft president Roosevelt zich
dit jaar, tegen alle tradities in, intensief
in de verkiezingscampagne ingeschakeld.
Reeds tijdens de primaire verkiezingen,
toen de beslissende strijd tusschien de
candidaten van zijin eigen (democratische)
partij gestreden werd, is hij persoonlijk
door het land gereisd en heeft hij be
paalde partijgenooten scherp aangevallen,
Nog twee jaar president 1
Roosevelt heeft nog een' ambtstijd van
twee jaren; op 20 Januari 1941 moet hij
na een presidentschap van acht jaren
het Witte Huis verlaten.
Hij schijnt de idéé van een derde
ambtsperiode in het geheel niet te over
wegen. In de eerste plaats plieit daar
tegen de sinds de dagen van George
Washington nooit gebroken traditie, dat
geen president langer dan acht achtereen
volgende jaren regeepen mag (een wette
lijke hindernis bestaat intusschen niet)
om niet ieen soort monarchie of tenmin
ste een ondemocratische autocratie te
FRANKLIN D. ROOSEVELT
kunnen instellen. Ondanks de populari
teit van Roosevelt in breede kringen,
in het bijzonder onder de armere klas
sen, Zou het moeilijk zijn, zich tegen
traditie te verzetten. In de tweede plaats
vergt het presidentschap Zooveel van de
zenuwen, dat acht jaren in deze tredmo
len ook den meest eerzuchtigen Ame
rikaan naar de rust van het particuliere
leven doen verlangen.
Onopgeloste problemen
Misschien zijn het juist do onopge
loste problemen, regeling van den land
bouw, de verhouding tusschen werkge
ver en werknemer, die hem hebben ge
noopt zoo intensief of in den verkiezings
strijd in te grijpen. Hij heeft begrijpe
lijkerwijs de eerzucht, het Witte Huis na
acht jaren niet als een „mislukkeling"
te moeten verlaten, Zooals Herbert Hoo
ver, die slechts door twee journalisten
naar het station begeleid werd, toen
hij geslagen en gemeden de federale
hoofdstad verliet. Nog slechts twee jaren
staan Roosevelt ter beschikking om zijn
in 1932 gegeven belofte van „welstand
en Zekerheid voor allen" in te lossen en
hij Zal „overuren" moeten maken om dit
klaar te spelen. Maar ook dan Zal het
hem niet gelukken, wanneer hij in het
parlement op hardnekkige oppositie en
obstructie stuit, Zooals zijn voorganger
deze in de laatste twee jaren van zijd
ambtstijd moest beleven.