ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
ZATERDAG 5 NOVEMBER 1938
OPÖÊNOI
ZIERlKZËESCHi COURAKT
1707 - 288Ö
m ijlpaTen
De Kern
□éjïlDVAÖlSj
Griep, Kou,
ABONNEMENT:
Prijs p. 8 maanden fl.50, bulten Zierikzee f 1.8Q
Voor het buitenland p. laar flQ, Afzonderlijke
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks,
TeL No, 81. - Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Ui Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
95STE JAARGANG No. 13874
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels en
daarboven 20 cent p, regel. Reclames 40 cent
p. regel. By contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10. aar.
DE LEERLINGENSCHAAL
II.
In het vorige artikel is aangetoond, dat
de verdeelimg der leerlingen van één
school over de verschillende klassen groo-
te moeilijkheden meebrengt, als er niet
voor iedere klas een onderwijzer be
schikbaar is.
Ep lang niet alle scholen hebben even
veel leerkrachten als leerjaren of klas
sen. Dit natuurlijk weer tengevolge van
de getallen in de leerlingiensdhaa-l. Kleine
scholen hebben die moeilijkheid altijd,.
Dat er ook vaak „groote" kilasisen ont
staan, ja t e groote (klassen zijn, is al
gemeen bekend. Een overzicht van de
aantallen dezer scholen met de juiislte
cijfers van de aantallen leerlingen per
klas, zooals dit heden inog bestaat, zou
ontstellend- werken. Het Zou echter een
dor cijfer-overzidht worden:. Daarom imjaar
een paar algemeenheden:
Een klasbezetting tot 36 leerlingen eClscht
van de leerkracht reeds alle inspanning
en groote zorgt Lijkt dit getal van 36
U te klein, welnu, dan (hoogstens 40 per
klas. Maar er Zijn zeer veel klassen met
grootere bezetting., waarbij de aantallen
leerlingen per klas oploop-en tot.... 70.
Stel U dat voor rklassen met 48, 50,
56, 60, 64 en 70 leerlingen -en daar
is dan 1, zeggie één leerkracht voor. Dit
kiomt voor op m'iddengroote en zeer girop-
te scholen.
Wat moet er van dat onderwijs te
recht komen???
Wat moet er in die gevallen van de
opvoeding terecht 'komen???
Op scholen met uitgesproken cachet,
op z.g. standenscholen zorgen de ouders
wel, dat het aantal leerlingen per leer
kracht niet grooter is dan b.v. ten hooglste
24. Dan worden daar extra leerkrachten
aangesteld en betaald.
Maar gemeentebesturen en schoolbe
sturen kunnen idiat bij' „zWaire" klas
bezetting niet doen en al ztouden ze het
kunnen, dan wordt het aanstellen van
boventallige onderwijzers belet door hoo-
ger hand.
De te hooge aantallen van de bes,taande
leerlingeiisehaal zijn er de Schuld van
dat deze toestanden bestaan bij ons on
derwijs.
Daarom is d-e verbetering van de leer-
lin|gienschaal ook -een zaak der oiuders
en- ligt het op de weg, der ouders om
hierbij te helpen.
Het is zoo erg gesteld, dat de actie
der onderwijzersorganisaties als gjoed en
nuttig en noodzakelijk erlkiend Is doior
tal van gemeentebesturen-, school besturen
van lalle richtingen en vpo-raanstaiain!die per
sonen bij middelbaar- en hooger onder
wijs. Honderden en honderden van alle
richtingen steunden de verzonden adres
sen aan de regeering/.
Maar het is ook de taak der ouders
om niet werkloos te blijven toezien. Gij
Ontploffing aan boord
Volgens de eerste berichten schijnt de
ontploffing aan boord van de Vancouver
tamelijk geheimzinnig.. De kapitein van- d-e
Vancouver heeft medegedeeld, dat een
kolom water naast -het schip omhoog
spop-t, waarna de ontploffing w'erd ge
hoord. Een andere .ooggetuige verklaarde,
dat Ihij een ontploffiu-g hoorde als van
een bom, waarna ,aan stuurboord het
water opspoot.
De kapitein heeft nog medegedeeld, dat
vier mam der bemla-nning „tengevolge van
de ontploffing gewond zijn. De overige
leden der bemanning en de passagiers
zijn Volkomen ongedeerd.
moet de toestanden op de (scholen we
ten en dan overat, waar dit effect kan I
hebben, zelf blijven aandringen op ver- I Roosevelt s populariteit gedaald
betering.
Het is niet enkel ieitjsi van de onderwij
zers. Zij zijln beu(sch niet bang om hard
te werken, maar het tmioet redelijk blijven
en"sinds' lang is het onredelijk-.
Het Is vieel -erger, dan, men denkt of
weet.
Hoe komt het dan, dat er op de scho
len nog zooveel v-an terecht komt?
Omdat er in Nederla-nd ruim 4500 vol
waardige onderwljZers(eisisen) zijn, die bo
ven de door de wet vereischte ge-tallen
in de school -arbeiden, niet door de re-
geerimgi betaald, nergens „vol" worden
gesalarieerd, maar die voor een ischijn-
tje en zelfs groo-tendeels- giebeel voor
niets, volslagen zelfstandig werken in een
eigen- klas en zoo. het onderwijs redden.
Dat zijn d-e Z.g. kWeekelingen met aikte.
Da-t zijn geen aankomende jongleren-, die
zoo'n beetje practijk opdoen in de school
en -nog moeten gieëxaimineerd worden.
Neen, dat Zijn echte akte-bezitters, die
door de zware -crisistijden, behooren tot
het groote legler van de 15000 werklooze
onderwijzers en die nu „op hoop va.n
eenige kans...." 4500 plaatsen in scholen
''bezetten, omdat feitelijk die plaats-en be
zet moesten zijn d-oor maatregelen van- de
regeeringi.
Die veel gesmade fcweek'eliu-gien met
akte redden en behoeden het onderwijs
in Nederland voo-r totaal vervjal. Hulde
a-ari! die jongere generatie
Waarom doet de regeering dan zelf
niets ter verbetering?
In een slotartikel hierover nader.
Verkeersvliegtuig gevallen en verbrand
Een vliegtuig van de Jersey Airways
is gisteren, toen het naar Southampton
wilde vliegen, eenige seconden na den
start over den kop geslagen en bij het
neerkomen in brand gevlogen. Er deed
zich een zware ontploffing voor, waar
door de inzittenden uit de machine wer
den gesmeten en tot onherkenbaar wor-
dens toe |g|ew!ond. Onder de 15 slacht
offers zijn drie vrouw-en en een baby.
Engelsch tankschip in brand geraakt
Het Britsche stoomschip „Stanburgh",
met een lading petroleulml van Cette naar
Barcelona aan boord, heeft in de haven
van Mo'ntepellier in -ruim II een -explo
sie gehad. Het schip brandt hevig en
is waarschijnlijk totaal verloren' 5 haven
arbeiders, wier kleeren in brand raakten,
sprongen tijdig te water en konden ge
wond worden gered. Een hunner wordt
vermist. Sleepbooten zijn er in geslaagd
het brandende schip naar het midden
van de haven te sleepe-n, waardoor het
niet meer in de nabijheid van eenige
benzinedepdts ligt.
Chamberlain en Hal-fax naar Parijs
D-e Franssche regeering heeft den min.-
president en den minister van buitenland-
sche zaken van Groot-Brittannië uitge-
noodigd een bezbek aan Parijs te bren
gen. Chamberlain en Halifax hebben deze
uitnoodiging aanvaard. Zij zullen van 23
tot 25 November te Parijs vertoeven,
vergezeld door hun echtgenooten.
Reuter bevestigt uit Londen, dat de
Britsche premier en de minister van bui-
tenlandsche zaken de uitnoodiging heb
ben aangenomen.
Presidentsverkiezing in Tsjecho-Slowakije
In een gemeenschappelijke beraadsla
ging der voorzitters van de coalitie-par
tijen te Praag is besloten de Nationale
Vergadering na 10 November bijeen te
roepen voor de presidentsverkiezing, aan
gezien dien dag de bezetting van hiet aan
Hongarije over te dragen gebied Zal zijn
voltooid. Heden, Zaterdag, Zullen- de voor-
zitters der coalitiepartijen, vertegenwoor
digers der Slowaaksche en der Karpaten-
Oekrainische regeering en minister-prer
sident Syrovy spreken over den persoon
van den candidaat.
Prinses Beatrix naar Reckenwalde
Gistermiddag kwam- met den FD-trein
van 4.14 Prinses Juliana te Berlijn aan,
om vandaar fper auto de -reis (naar Recken
walde te vervolgen. Er was aan, de komst
van onZe Prinses geen ruchtbaarheid ge
geven en ter begroeting was sl|echts Prins
Aschwin aanwezig. De kl-eine Beatrix,
die door een der de Prinses VergeZellen-
de heeren in een rieismandje was mee
gebracht, staarde door een mica-ruit met
-een blozend gezichtje naar buiten. Buiten
gekomen stapte de Prinses in een wach
tende auto, het mandje met den lieven
inhoud naast zich, terwijl tevens een ver
pleegster in den wagen plaats nam. Prins
Aschwin volgde in zijn eigen auto, en
'door niemand opgemerkt, verdwenen -ae
beide Wafgiens in den regen iin de rich-
tinfgj van Reckeji'w|aildie.
Egypte wapent zich
N-aar Reuter uit Kaïro meldt, fïeeft de
ra-ad van defensie een plan aangenomen,
dat 50 milli-oen pond sterling aal ko!s-
tep en in vijf ja-ar tijds moet worden1,
uitgevoerd. Behalve de reeds gfemelde
schepping van een vloot omvat bat plan
ook de schepping van een legi'ar, een- uit
breiding van de luchtmacht" door aan
schaffing v-an een grooter aantal Vlieg
tuigen- en aanleg van vliegvelden, den-
aankoóp van wapens en munitieBrit-
sche dieskundig|en zlijln uitgenoodiigd 'plan
nen te -ontwerpen voor w-apen- eni mu
nitiefabrieken in Egypte en een Britsche
marine-officier is aan de Britfsldhe mili
taire missie toegevoegld oim! de regeeriing
te .adviseeren over de schepping van de
vloot.
Machinist springt van den trein
Op de brug over de Kleine Belt is een
onaangenaam incident voorgevallen-, toen
de sneltrein vain Kopenhagen via Aarhuls
naar Struer plotseling jsltilhield en de
passagiers Zagfear, hoe de machinist den
trein verliet, over het hekwerk van de
brug klauterde en in d-e Kleine Belt
sprong. De trein werd tenisloitte door
den. reservemachini|sft de brug afgereden
naar Frederica. De machinist, wienis lijk
nog niet gevonden is, ifc een 'beambte, die
reeds verscheidene jaren bij de Deensche
staatsspoorwegen, in dienst is.
Het Amerik-aansdhe Instituut vo,or d-e
Openbare meening verklaart, dat d-e 'po-
polariteit van president Roo|s.ev'elt, die
na het .aocoo-rd van- Mü-nchen -plotseling
gestegen wa|s, met 5 proeent gedaald is
van 59,6 procent tot 54.4 procent.
Het inistituut i(s! van meening, -da-t deze
verminde-ring in populariteit toe te
schrijven is aan 'een reactie van talrijke
kiezers, die Zich, na het ooge-nb'lik van
opluchting, dat oipi het a-CCoord van Mun-
Cli-era volgde, re'kensdh-ap ervan -hebben
(gegeven, dat .dit laccloord geen duur-
zamen vrede tot stand heeft gebracht,
doch de klanisen op conflicten' 'heeft dp en
toenemen.
Na twintig jaar
Ter gelegenheid van de viering van
den 20en verj aardig van de Italiaansch-e
overwinning bij Vittorio Veneto, waarbij
het Oostenrijksdhe leger uiteenviel, heeft
Mussolini weer -eens een van zijn krijgs
haftige iredie voeringen gehouden, m-aar
waarin hij ook gewaagde van het feit,
dat het blauwe vak in de Europeesche
politieke hemel neiging tot uitbreiding
vertoont. Maar er zijn ook mensehen,
aldus de D-uce, die met open oogen droo-
men van- onzekere en oinmiogelijke re
vanches en daarom moeten de oud-strij
ders blijven slapen met het hoofd op
den ransel
Het gilde der langvingerigen of
grijpgragen, over welke branche in de
Vestigingswet geen bepalingen of /eischen
omtrent vakbekwaamheid zijn opgenomen
en welke organisaties meestal in die groo
te centra zijn gevestigd, geeft meermalen
van groote vindingrijkheid blijk en stelt
de justitie voor problemen, die niet in
een handomdraaien zijln op te lossen. Een
theekist, die als brandkast dienst doet
voor het camoufleeren van een „kraak",
is het nieuwste snufje van het gilde
der inbrekers, om ongestoord het lokken
de goud te verduisteren.
De zenuwen der Amerikaansche bur
gers die dagelijks bloot gesteld worden
door het jachtende leven, ho-tjaZz, kid
napping, felle verkiezingscampagnes etc.,
hebben het begeven toen een schijojfctoar
onschuldig hoorspelletje, naar een tekst
van Well's boek „De oorlog der plane
ten", door de radio in de huiskamer van
den Yankee doordrong. Wat spel was,
leek hun ernst, omdat men daar over
het algemeen niet luistert, maar do-et als
of en 'Zoo vermechaniseerd is, dat het
zelfstandig leven op den achtergrond
raakt, met al de gevolgen van dien.
De groote 'Zorgeloosheid der zon
nige zonen aan de Azurenkust heeft leen
ramp tengevolge gehad bij den brand op
den beroemden Boulevard van Marseille,
maar een 70-tal mienschen in de vlammen
omkwamen, omdat de brandweer onvol
doende georganiseerd was, door het sys
teem: er zal wel niets gebeuren. En omi-
dat men hoopte, dat er niets zou gebeu
ren, gebeurde, toen er wat gebeurde, al
les laat en onvoldoende tot onheil en
schade van velen.
„Als blijde heraut van gelukkiger
dagen...." kwam de aankondiging der re
geering, dat maatregelen Zullen worden
getroffen om te zware belastingen te
voorkomen en z)e stelt verlagingen m
uitzicht, die menig vaderlander aange
naam in de ooren klinken. Maar de echo
schijnt luider te zullen antwoorden dan
de klank die uitgebazuind wordt, wat op
gesloten ligt in de aankondiging, dat in
zake het systeem der aan de gemeenten
te verleenen compensatie, voor hetgeen
zij tengevolge van de herziening djer per-
soneele belasting verliezen, nog geenme-
dedeelingen kunnen worden gedaan. Dat
stuk, geen blijsepl, speelt later.
Financiëel Weekoverzicht
4 Np-viember.
In steeds breeder kring 'wint de over-
tiujjgiing veflid, -dat sedert Juni yam dit
jaiair inderdaad vajn ieem omslag ten goede
in de conjunctuur van de Vereenjjgfde
Staten kan wiorden gesproken. Het is
onder deze omstandigheden niet te Ver
wonderen, dat W[ajLlstreet over het al-
j gemeeen een opgewekt aiamlzien heeft ge
had.
Een 'zleer- jg|u|nsti|gen, indruk heeft vooiral
het feit gemankt, dat de New Yo-rksch-e
beurs op zoo, gemakkelijke wijze de te
leurstelling heeft kunnen verwerken,
veroiO-rzaiakt Werd idoioir de beslissing' van
de zg. Fact Finding Qomlmlissie, dait zij
zich niet kon vieneeiiigen met -de -door
de spoorwegen aiangekondigde loonsver-
aging. Men hieeft thjans groote verwiaichr
tin|gen van de bespreking-en, welke door
idle leiders van de ondernemingen nilet
die van de lairbeiders wbr-den gevoerd
omtrentconstructieve maiatregelen, die tpit
een saneerimg yajn het geheele bedrijf
Zouden kunnen leiden.
Evenals in Amerikia viel ook hier te
lande belangstelling voor A m e r i k a a, n-
sche spio-ioirW'iegwoia'rden te elon-
stateeren. Men liet Zich daarbij behalve
doior de bjovienvermelde besprekingen te
vens leiden idjoor de overwiejging, dat de
koersen van spopirwlegaaudeel-en over het
algemeen zich nog op een niveau be
vinden, dat iaan de dieptepunten Van
vorige depressieperioden herinnert. De
meeste belanjgisteliingi genieten de Laag
geprijsde aiande-elen van die on-
derneminjg)^! "welke vóór de jongste de
pressie, hetzij dividenden uitkeerden, het
zij! voldoende winst maiakten om| even
tueel daartoe te kunnen o Vergaan en
Waarvan men thans (mlajg! .aann-emOn1, dat
Zij! .de moeilijkheden van den laatsten tijd
teboven gekomen Zijn. Wij' noemJen in
-dit verband: Illinois Central, Southern
Pacific1, pref. Kjansas City Southern en
Pennsylvania!.
Het belangrijkste feit van deze week
op' de locale miarkt Was de aankondiging
van een laandeel-en-emissie groot 4 imiill-
479.000 (gn-lden, door de Nederl.-In-
disehe G a s-M ia a t s o h a, p p dj:. Tenge-
voigle van laanblold is de kOiers der -dliadms,
die op basis Van d-e noteering der aan-
deelen van Miaanda(gi ruim f 400 ha,d
moeten bedragen, teruggeloop en tot Ca.
f 360. De koers der aiandeelen heeft z'iCh
in verband hiermede gesteld nip Ca. 235
pet. Zelfs indien men er rekenin|g imled-e
houdt, dat lajls |glevoï|g van de kapitaials1-
uitb'reidïinjg het dividend, dat over 1937
10 pet. bedroeg, to(t 9 pet. verlaagd zou
wbrden, blijft men toch eein rendemlent
van bïjlnia 4 pet. verkrijgen.
Preferente en gewone aandeelen Ver.
Chemische fabrieken trokken de
aianda-cht in verband met -publicatie van
het verslag ove-er 1937-'38; de winst is
met bijna 20 pet. gestegen tp'.t f 1.005-000.
Na ruime lafisChrijvingen wias ter verdee-
linjg beschikbaar f 620.000, 'waaruit op
-de preferente aandeelen wordt uitjgje-
Ikeerld 6 pöt. noirmaiafl en 6 plet. in min
dering van den lachterstand ad 20 pet
en op de |g!ewione aandeelen 5 pet. In
den hiuidigen koers der preferente- aan
deelen ad 151 pet. is thians nog be
grepen het aangekondigde dividend ad
12 pet., alsmede 14 pet. achterstand, zoo-
dat de netto-koiers feitelijk op 125 pet-
kan werden gesteld. Uitgaande Van deZe
netto-noteering bedraagt het rendement
op' basis Van het normale dividend ad
6 pet. (Waarvio|o|r f240.000 is benojo|dijgfd,
welk bedrag .uit de winst na afsobrij1-
vipglen per 30-4-'338 ruim 21/2 mia-al is
gedekt) 4.8 pet. (RobaVer).
Predikbeurten te Zlerlkzee
Verbeterde opgaaf.
Nieuwe Kerk 10 uur, ds. Valeton. Kleine
Kerk 10 uur, ds. Pijnacker Hordijk, Doops-
bediening; 's avonds 7 uur, ds. Ruijsch
van Dugteren van Zonnemaire.
6 Nov.
7 Nor.
6 Nov.
7 Nov.
Zon op:
7.06
7.07
Maan op:
3,34
4.08
Zon onder:
4.21
4,20
Maan onder:
5,07
6.22
Volle Maan 7 Nov. 10,43 n.m.
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
6 Nov. 1,17 13,32 6,51 19,10
7 Nov. 1,59 14,13 7,25 19,46
Herziening leerlingenschaal van
het onderwijs noodzakelijk (II)
Na 10 November presidentsver
kiezingen in Tsjecho-Slowakije
Bij vliegtuigramp in Engeland
vallen 15 dooden te betreuren
Prinses Beatrix in een reiswieg
naar Reckenwalde
Eenige regen
Zondag 6 Nov., v.m. 10 uur
Ds. Pijnacker Hordijk
DOOPSBED JENING
TimtLü HERVORMDEN1
2 Aan dat oorlogsnoodlot is niet te ont-
komen, tenzij er een nieuw ideaal zou zijn,
1 om gezamenlijk na te streven, een ideaal,
- 'zóó schoon, met zulke heerlijke, rijke
I" perspectieven, dat ieder tnensch, maar
bovenal iedere leider der mensehen er door
Z getroffen en aangegrepen zou worden met z
Idè opwellende hoop in het hart 0,
als dat eens te bereiken, zou zijn,I
Z als dat eens waarheid mocht wezen. Z
IDat ideaal, dat voor verwezenlijking vat-1
bare ideaal, bestaat en zelfs voor alle
2 .stervelingen dezer aarde. Het heet „wel- 2
I" vaart"' en wel welvaart tot een omvang
zooals; wij dien nog nooit gekend hebben.
-■ Bldz. 59—60 (23) W. C. Sjckcsz Z
VaiioaiKaitiaHiiaaMMiiaaaiiiHJ
1 '"'■H
altijd een poeder of cachet van Mijnhardt.
Mijnhardt's Poedersper stuk 8 ct. Doos 45 ct.
Cachets.genaamd„Mijnhardtjes"2st. lOct. DoosSOcfc.
PSnel en goed
IJ 11» helpen hierbij
Barometerstand van hedenmiddag 12 uur.
WEERBERICHT
Hooigste barometerst. 773.3 te Toulouse.
Laiagste 741.9 te Ingö.
Verwiacht tot 'den avond van 6 Nov.:
matige tot krachtige imieest Westelijke
wind, 'Zwaar bewolkt tot betrokken, Wiaair-
schïjiniijk eenige regen-, weinig veranda-
ring in temperatuur.
KERKNIEUWS
Geref. Kerk.
SCHUDDEBEURS. Ger. Kerk. Woens
dag 9 Nov. a,s., 's avonds 7 uur, Evan-
gelisatiedienst.
Ned. Herv. Kerk.
SIRJANSLAND. Ned. Herv. Kerk. Zon.
dagavond 6.30 uur. (In beide diensten
zendingscollecte).
