ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
GROTE KERK
ZATERDAG 15 OCTOBER 1938
OPGENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
1707 - 1880
Amsterdamsche zwendelbank ontmaskerd
De Kern
ft
Griep, Kou,
ABONNEMENT
Prijs p. 3 maanden f 1.50, buiten Zierikzee f 1.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks.
TeL Na 31 - Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M.
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE -
J. KOSTEN
ZIERIKZEE
95STE JAARGANG No. 13856
ADVERTENTIEN
ran 1—4 regels 80 cent, ran 4 regels eo)
daarboven 2Q cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. BIJ contract belangrijk* korting
Inzending op. den dag van uitgave vóór 10. aar
De directeuren gearresteerd Anderhalf millioen tekort
De Justitie te Amsterdam; heeft gisteren
den grootsten slag glesliagen in den strijd
tegen de AmsterdamSdhe ^wendelonder-
nemingen en wel door haiair huiszoekin
gen bij de „Commanditaire Bankvereeni-
ging Wieigerinck Musehter en Co"en bij"
den Nationale Lloyd. Maait.ij1 van Verze
kering.
De beide directeuren Zijn gearresteerd
en Vjoorloiopig in het huis van bewaring
opgesloten. Er is een tekort van pl.m.
li/s millioen.
Reeds sinds vrij1 geruimien tijd bereik
ten justitie en politie verschillende klach
ten, omtrent de praktijken va|n beide on
dernemingen ien wel voornamelijk om
trent de zgn. Comlmianditaire bainkvereeiii-
ging. Deze klachten betroffen o.a. ver
duisteringen op1 groiote schaal, welkte de
directie 'zOu hebben gepleegd en welke
zijl getracht zo,u hebben te bemantelen
door het opmaken viajn vaflscbe balansen.
De afdeejling Handelszaken v,an de cem-
trajle recherche te Amsterdam! stelde op
11 ast vian' de justitie een onderzoek in,
dat zooveel bezwiarand materiaal ople
verde, dat gistermiddag tot een inval
werd overgegaan.
Minstens 200 benadeelden
De géh-ee-le administratie van beide kan
toren werd in beslag genomen, de ge-
heale verzameling rekeningen cioumrnJt,
enz. Alles werd in de twee perceelen
vo!lkomen leeggehaald en de bescheiden
zullen nu aan een uiterst fnaulwfcerig ac
countantsonderzoek londerwoirpsSni woirden
Het staat ireeds vast, dat er een tekort
is van 'zeker li/o mi(lUoen gulden en dat
er ten minste 200 benadeelden ziijlm, Waar
onder ve(le welgestelde lieden, wonende
in alle deelen des liands. Verdwenen z'ijn
de effecten, wejlke de klanten bij: de
„bank" in bewiairing gaven, verdwenen de
gelden, welke haar in rekening Courant
Waren toevertrouwd. Nauwelijks tów'amen
de effecten binnen, of' ze werden te gleild'®
gemankt, er bjleek geen enkel onderpand
meer aiajnwezig ter dekking van de vorde
ringen. Ook het kapitaal Van den „Natio-
najlen Lloyd" wias in de „eom'mlanditalre
bainkvereeniging" [gestoken ani is eveneens
igeheejl verdwenen. De polissen der af
gesloten verzekeringen Zouden echter d.ofoir
herverzekeringen gedekt z'ijh, behajlve de
polissen der transportverzekeringen.
Zwendel in groote stijl
Uit een en ander is reeds gebleken,
dat men Imtet een Zwendelaffaire in groe
ten stijl te doen heeft. Hoe de onderne
ming er in geslaagd is veler vertrouwen
te winnen, blijft een raadsel, op finan
cieel gebied blijkt menigeen nojgl altij'd
veel te goed van vertrouwen te zfijh en
bereid relaties met ondernemingen aan
te knoopen Zonder de noodige informaties
naar dergelijke „banken", enz. m te Win
nen. En nu 'zit me|ni tmlet de stroppen, twee
volkomen leeggehaalde pndernelmiiin(gietn;,
honderden gedupeerden
De beide aangehouden directeuren ont
kennen inmiddels alle schuld, ook naar
hun persoonlijke omstandigheden wordt
nog een uitgebreid onderzoek ingesteld
de resultaten van een en a|nider Ziet
men (m'et belangstelling tegemloet!
Tien jaar luchtverbinding
Nederland Indië
14500 passagiers per vliegtuig vervoerd
Zonder bloemen of huldigingen heeft
de Nederlandsche burgerluchtvaart dezer
dagen een.' belangrijk jubileum gevierd.
Tien jaren geleden ving de eerste vlucht
aan van den dienst Amsterdam—Batavia;.
Op 11 October 1928 vertrokken Smir
noff, Aler en Veenendaal van Schiphol,
waardoor een aanvang was gemaakt met
de geregelde luchtverbinding tusschen Ne
derland en fndië.
Zeker, het fundament was toen al ge
legd. Wakkere mannen hadden toen al
enkele malen den sprong gemaakt. Op
de eerste vlucht van Van der Hoop,
volgden Geyssendorffer en Kop p e n,
terwijl in 1924 vier vluchten van Amster
dam naar Batavia werden ondernomen
ter overbrenging van de vloot van de
KNILM. In datzelfde jaar sloten hier nog
twee proefvluchten op aan, waarvan de
eerste, in feite dus de achtste vlucht'
naar Indië, het 'begin beteekende van on
zen nationalen trots: de Indië-lijin der
KLM.
In 1928 was de reisduur 18 dagen.
De kruissnelheid bedroeg 150 km per uur,
het laadvermogen 500 k.g. Nu, tien jaar
later, duurt de reis nog ten hoogste}
6V2 dag, de snelheid werd opgevoerd tot
280 km per uur, het laadvermogen tot
1650 kg terwijl de frequentie van ééki
maal per 14 dagen toenam tot drie maal
per week.
In de afgeloopen tien jaar werden
14.500 passagiers vervoerd, die tezamen
65 millioen km aflegden, 245.000 k.g. goe
deren werden overgebracht en 575.000
kg post wlerd door de lucht verzonden.
Op de AmsterdamBatavia-route en den
weg naar het Verre Oosten verwierf de
KLM zich een reputatie, welke niet alleen
voor de luchtvaart, maar ook voor han
del en industrie en voor het aanzien van
Nederland in het algemeen van veel be-
teekenis is.
Crltlek op de benoeming
van Mr. P. J. Oud
Linksche motie tegen de regeering
In de gisteren gehouden zitting van
den gemeenteraad te Rotterdam is den
heer Reuderink een interpellatie toege
staan over de benoeming van oud-lmi-
nister Oud tot burgemeester der ge
meente Rotterdam!. Zijn interpellatie toe
lichtend vroeg hij' wie tot burgemeester
is benoemd, of er overleg tusschem re
geering; en college is geweest. Voorts
of ^et college het juist acht, dajt de
stad op deze w'ijZe een burgemeester
i krijgt to.egiewezen en of het meent dajt
de benoeming in overeenstemlmingl is «met
de samenstelling van den raad. E,r koim|t
een man, die Rotterdam de regeeringis-
politiek zal opleggen. Onze crisisschuld
vian '48 millioen is jmied© aan de houding
van mr. 0,ud te danken.
Het is grievend dat een dergelijke
functionaris wordt toegewezen,. Onpar
tijdig is deze nieuwe functionaris aller
minst. Hij' heeft in zijn partijblad ge
wezen op het belang Zijner partij1 bij
dez'e benoeming. Deze benoeming' is een
politieke daad. De soc.-democratie had
recht op dien Zetel, want ,als -anti-rev. of
r.k. zooveel zetels hadden gehad, zouden
Zij1- den burgemeester hébben .gekregen,
De voorzitter, wethouder De ZeeuiwC
antwoordde, dat het afschrift van de be.
noemiag van ImJr. Oud is 'binnengekomen.
De loco-burgemeester heeft het verzoek
ge'kreglen, de stemimlencij'fers, 'bij de laat
ste verkiezingen door de politieke par
tijen behaald, over te -leggen -aan den
comlmiisisaris ter Koningin.
De heer Reuderink stelde [daarna; een
motie voor, waarin de raad haar te
leurstelling uitspreekt, dat deze benoe
ming niet in overeenstemming; isi «met
de politieke verhoudingen. Na debat werd
dez'e molie aangenomen met 20 tegen
17 stemlmien. Soc,-dem'. en commiu.nistem
stemden voor, 'mlet de rev.-soeialist, de
andere partij-én tegen. Verschillende le
den hadden de zitting, die het giesteld-e
sluitingsuur reeds had overschreden,
reeds verlaten.
Nu het vraagstuk van de Honganr-
s'ehe minderheden in Tsjechpslowakijieiniet
tot een oplossing is gekomen door de
onmiddellijke onderhandelimgetn tusschen
de twee betrokken regeerimgen, treden
de aanvullende bepalingen vafrr de con
ferentie der vier mogendheden te Mü in
ch en in kracht, volgens welke het vraag
stuk onderwerp za'l zijn ©ener nieuwe
bijeenkomst van de leiders der regee-
ringen van de vier mogendheden.
De Ho mg a [ar s'cihe re ge e ring
heeft gisteravond de mobilisa
tie van vijf lichtingen gelest*
De tengevolge van de onderbreking der
te Kjomarain gevoerde Hongaarsch-Tsje
chische onderhandelingen ontstane toe.
stand, de dreigementen door de radio,
welke nog gedurende de onderhawdeliip.
gen van Tsjechische zeide werden geuit,
Zoowel als de Tsjechische militaire maat
regelen aan de grens, hebben jni heft
belang vian de veiligheid, aldus een offi
cieel© mededeeling uit Boedapest, nieuw"6
militaire (maatregelen noodzakelijk ge-
maiakt.
MIJLPALEN
„Ons Zal antwoord op jou roep
stem; ons Zal offer wat jij' vra; ons:
vir jou Suid Afrika,...." Aldus Charlotte
Kohier, die de „Stern van Suid-Afrika"
declameerde in het 'Metropol© palace in
Den Haag, waar deze week de klein
dochter van Paul Kruger de herinnerings
medailles op de borst hechtte van de
oud-strijders uit den Boerenoorlog, die
in 1899 den mauser ©n bandelier aan
gordden om de stamverwante broeders
in de Transvaal ©n Oranj© Vrijstaat ter
hulp te snellen in den ongelijken strijd
tegen het machtige Albion, die het op
de goud- en diamantvelden van Johan
nesburg ien Kimberley, had voorzien en
welke strijd „vo,or vrijheid en voor recht"
eindigde miet het verlies dier onafhanke
lijkheid der beide republikeinen' van Zuid-
Afrika.
„Rij mar an ossewa, rij mar an..."
van de Kaap naar Pretoria en Pieter Ma-
ritsburg in Natal, waar ter herdenking
van den grooten trek, honderd jaar ge
leden, gedenkteekenen zullen worden op
gericht, voor de. duizenden, die de sla
vernij moede, over de Vaal en in Natal
onafhankelijke republieken stichtten, wel
ke met goed en bloed veroverd moesten
worden op de woeste horden- der Zoie-
loe's,. die bij Bloedrivier door Pretorius
werden verslagen. Met groeiend enthou
siasme volgt heel Zuid-Afrika de nieuwe
„trek", die overal, waar ze verschijnt!,
wordt toegejuicht en de banden der Afri
kaners onderling nauwer aanhaalt.
Geestelijke herbewapening! Naast
vrede eh voUter^nverb'roedering. Een
kreet iom vrede en bezinning voor ©en
betere samenleving! Diat Was de grond
slag van het KbninkHjfk Woord, dat dez'e
week werd gehoord*. De begeerte naar
Vrede vormt een band tusschen alle vol
ken. Die drang, Welke o-ok uitwendigen
omlmlekeer teweeg brengt en tot gevolg
heeft, dat eerlijkheid, vertrouwen en
liefde richtsnoeren Wiorden tusschen per
sonen en volken-' Helaas Zijfn de volken
van deze idealistische toestand nog ver
verwijderd. Sluwheid, eigenbaat en bruut
geweld worden h-ooger aangeslagen; we
hebben het pas ervaren. Toch klinkt de
taal hartverheffend, juist omdat- de ge
dachte iaan eerlijkheid en vrede te zeer
Zijin uitgeroeid.
„Ik bén geen zoon der lauwe Wes-
terstranden, mijn vaderland is, waar de
zon ontwaaktZoo zeng da Costa
in vorige eeuw, gted-adhtig aan het vader
hand zijner vroegere Joodsehe voorva
deren, die aan de -oevers van de Jordann
hunne woonsteden h-adden e;n die na de
Ba,fourver!klaring met nieuwe hoop wer
den bezield voor een Joodsch Nationaal!
Tehuis. Maar de Engels'-che politiek!, die
sedert de totstandkoming van heit ver
drag Van Versailles', de positie -der Joden
in Palestina aanzienlijk ten goede is ge
komen, schijnt onder den invloed der
politieke factoren te zull-en moeten wijken
vioor den druk' der Arabieren, die met
de oorspronkelijke bewoners niet samen
j willen Werken tot opbloei va-n het land
aam de Jordaan.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Overreden en gedood
Op- den weg van Pey naar Koningfs-
bosch te Echt (L.) is, gistermiddag een
ongeluk gebeurd, waarbij een 13-jarige
jongen werd gedood en zijn broertje
werd gewond.
De jongens reden- naast el'kiaar ojpi de
fiets. Achter Ihen kwam een vrachtautoi
aanrijden. De bestuurder van -deze au,to
m-oes-t plotseling naar rechts uitwijken,
omdat een auto-, welke Van de tegenge
stelde zijde kwam, naar links ZwehWte
om een wandelend kind te ontwijken.
Het ge Volg. was, dat -de twee 'kinderen,
Zoontjes uit het gezin Jeuken te P-ey,
-door de vrachtauto werden -aangereden,
kwamen te vallen en onder de vrachtauto
geraakten. De dertienjarigje jongen werd
op slag gedood. Zijn broertje brak een
been.
Gistermiddag fietsten te De Kriiml (O.)
drie jongens, die uit school kwamen
naast elkaar. Hierbij' raakte een jongen,
die aan den buitenkant reed, den trap
per vkn den middelsten, den 13-jarigen
Joldersma. DeZe viel en kwa'm' met zijn
hoofd onder het achterwiel van een juist
p-asseerende vrachtauto. De jongen werd
op slag gedood.
Prins Bernhard bezoekt 100-jarige
Na de openingsplechtiglheid van; de
K-E-M.A. op het landgoed Den Brink te
Arnhem te hebben bij-gewoond, heeft
Prins Bernhard zich gisteren naar het in
de onmiddellijke nabijheid van het land
goed ligjgende rusthuis Hoogstede bege
ven, waar de oudste inwoner van Arn
hem, de heer J. B,. Labots, die gisteren
juist Zijn honderdisten verjaardag vierde,
wordt verpleegd,
Z1.K.H. heeft zich -ee-nigen tijd op min
zame wijze onderhouden met den krassen
grijsaard, die no.gj helder van geest is
nog dagelijks een wandelingetje maakt
-en z'ijln pijpje rookt. De Prins wenischte
hem toe, dat hij' nog imletnig' jaar van
z'ijiu levens-avond zou mogen genieten'.
Motor botst tegen trailer
Donderdagnacht is -e'en motorrijder op
een stilstaand-en trailer, staande- op' -de
Loolaan te Apeldoorn gereden, met 't ge
volg, dat hij' vrijwel terstond werd (gedood.
De trailer, welke geladen was met
steenem, stond ter rechterzijde van den
weg, de chauffeur sliep in de cabine.
Deze heeft van de botsing niets gemerkt.
De ch-auffeur van een eenigen tijd later
passeeren-de vrachtauto uit Enschedé, Zag
-den doedel ijk gewonden motorrijder ligr
gen -en stopte. Hij' begaf zich naar de
cabine van den trailer, w-a-a-r hij' den
chauffeur slapende aantrof.
Financieel Weekoverzicht
14 0 et ober-
Er valt reeds allerwege een zeer sterke
terugslag waar te nemen na de optimis
tische stemming, die 'Zich Zoo luidruch
tig manifesteerde na het slagen van de
conferentie te München.JZoodat men zich
nauwelijks kan- voorstellen, dat deze eerst
twee wieken gel-edm heeft plaats gevon
den. Deze minder gunstige ontwikkeling
van de politieke toestanden heeft tot een
sterken internationalen druk op het pond
sterling geleid; Wallstreet daarentegen
staat de laagste dagen geheel ondier in
vloed van het gunstige verloop d-er con
junctuur.
De ontwikkeling van de eco-inomi-
sch-e conjunctuur behoeft hier te
lande niet pessimistisch te worden be
oordeeld, zooals gebleken is uit enkele
gegevens, die dezer dagen werden ge
publiceerd. De omvang van den buiten-
landschen hand-el houdt zich tamelijk goed
op peil; vooral de maand September gaf
gunstige cijfers te zien. Al valt een te
ruggang tegenover het vorige jaar te con-
stateeren, het huidige niv-eau van den in-
en uitvoer is nog steeds circa 50 pet.
hooger dan vóór September 1986. Een
aangenamen indruk maakt ook het be
richt, dat de werkloosheid medio Sep
tember van dit jaar het laagst was se
dert 1932.
Desondanks was de markt voor binnen-
landsche Industrie-aande-eleti on
der invloed van de algemeenie stemming
-ongeaiiimeerd. Sléchts enkel© uitzonde
ringen vallen te constateeren, o.a. -aandee
l-en Fokker. Veel meer dan- naar aandee-
Jen gaat d;e belangstelling zoo-wel hier
als in het buitenland uit naar de grond-
stoffenmarkten, waarvan het verloop va'n
een drietal vooral voor onze beurs van
belang is, n.l. rubber, petroleum en koper
Rubber. Onder invloed van de ver
scherpte restrictie, het gestegen verbruik
en de gunstige verwachtingen omtrent
een v-erdere toeneming daarvan, is de
rubberprijs geleidelijk opgeloopen van 'n
dieptepunt van 51/2 d. tot 8i/g d. per Ib.
Petroleum. Als gevolg van de weers
omstandigheden lueeft de Zomercampagn©
van benzine niet aan de verwachtingen
beantwoord. Het voorraadsurplus, waar
mede men het winterhalfjaar ingaat, zinkt
echter in het niet, indien men de stijging
der voorraden van stookolie beschouwt,
welk artikel dan Oicnk aan den grootsten
prijsdruk bloeit staat.
Een werkelijke verbetering in d-e voor-
raa-dsituatie van stookolie kan slechts
worden bereikt door vermindering der
winning van zware stookoliën (beperking
der raffinage). Gezien- het verleden der
raffinage-industrie mag de verwachting,
dat men erin- zal slagen deze te biereiken,
niet 'Zeer hoog worden aangeslagen, zoo
dat vooralsnog de situatie van de petro;-
1-eumindustrie in- de Vereenigdie Staten
niet gunstig lijkt.
Koper. Voor -dit metaal bestaat de
laatste dagen weel belangstelling. Op hiet
huidige niveau van 46 dollar per ton
kunnen alle koper produceeretidie maat
schappijen rendabel werken, terwijl de
maatschappijlen met lagen kostprijs, zoo
als bv.. de -ondernemingen in Rhodesië,
groote winsten kunnen maken*
Zwendelbank te Amsterdam ont
maskerd. Tekort 1x/9 millioen
In 10 jaar vervoerde de K.L.M.
14500 pass. van- en naar Indië
De Raad van Rotterdam oefent
critiek op ben. mr. P. J. Oud
De Poolsche stratosfeerballon
gedeeltelijk door brand vernield
Iets warmer overdag
Zondag 16 October
voorm. 10 uur ds. REDDINGIUS
TekstPsalm 90 12.
OnderwerpHerfstgedaohten.
KLEINE KERK, 's avonds 7 uur,
ds. PIJNACKER HORDIJK.
xUtijfinnif
HERVORMDEN
Voor Uw spijsvertering.
PSnel en goed
IJKla helpen hierbij
aftijd een poeder of cachet van Mijnhardt.
Mijnhardt's Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 cc.
Cachets, genaamd „Mijnhardt jes" 2 st. 10 ct. Doos 50ct.
Barclm)eterstand van hedenmiddag 12 uur.
WEERBERICHT
Hoogste barometeris't. 769,1 te Neurenberg
Laagst© 742,0 te T-artu
(Estland),.
Verwacht tot den .a-vbnd van 16 October:
Zwakke to-t matige 'win-d uit Zuidelijke
richting-en, gedeeltelijk' bewolkt, "waar
schijnlijk droog weer, overdag, iets war
mer.
Zon op: Zon onder:
16 Oot. 6,27 5,04
17 Oot. 6,29 5,02
Matan op: Maan onder:
16 Oot. 11,07 1,32
17 Oot. 2,06
