KLANKEN LANGS DE LIJN
Derde programma Z. R. C.
Dinsdag 11 Oot. 8 Bru%el Vlaams
9.20 Luxemburg; 10.50 London Regional;
12.20 Brussel Vlaams; 2.20 London Regio-
nail; 3.20 Deutschlandsender; 4.20 Div.;
4.30 Deutsehilandsender; 5.20 Brussel VI.;
7 Eigen gram.-ui tz.; 7-50 Brussel Vlaams;
8.10 Diversen; 8.20 Milaan; 9.10 Boeda
pest; 10.20 Brussel Vlaams; 10.45 London
Regionad.
RADIO-PROGRAMMA
Dinsdag 11 October:
HILVERSUM I 1875 en 301.5 ml-
KROi-uitzending 8—9.15 gram-; 10'g!r.;
1L30 Godsdienstig hailfuur; 12 berichten;
12.15 KRO)-Meiodisten; 1 Iglram,.; 2 vrou-
W'enuur; 3—4 en 4.05 gram-; 4.15 KRQ-
kamerorkest; 5 gram.5.15 KROl-orkest;
5.45 feflitatiébezoek; 7 berichten; 7-15 De
Noordelijke Peel; 7.35 spjortpraia-tjie; 8 be
richten ANP; 8.15 Stedelijk orkest van
(Maastricht; 9 Interviews; 9..20 vorvpllg con
cert; 10.05 Lajos Hailazs en zijn Zigeu
ners; 10.30 berichten ANP; 10.40 KRO-
Boys; 11,30—12 gram-
HILVERSUM II. 415,5 m.
AVROi-uitzending 8 gram.; 10 mor
genwijding; 10.15 (gram-; 10.30 voor de
vrouw; 10.35 Omroepjorkest11 huishou
delijke wenken; 11.30 Omroeporkest; 12.30
Het A VRO-Amusementsorkest1.15 orgel
spel; 1-45 gram-; 2 Omroeporkest; 2.45
kniples; 3.45 cello en piano; 4.30 kinder-
Ikoorzanlg; 5 kinderbaflfuur; 5.30 Het AVRO
Aeodian-orkest; 6.30 Het- AVRODiansor-
|kes)t; 7 vloor de kinderen; 7.05 Zang; 7.30
Engeflsche }es; 8 berichten ANP, radio
journaal; 8.30 De Bonte Dinsdagavond-
trein; 10 discönieuwS10.30 damnieuws';
'hierna: het ensemble Griinhut; 11 berich
ten ANP, hierna tot 12 De PiatlladianS*
DROITWICH. 1500 m.
11,40—11.45 en 12.20 gram.; 12.35 na<-
diotooneel; 1.15 zang; 1.35 orgelspel; 2
—2.20 dedlamatie; 4.15 Het Harp-kwiar-
tet; 4.50 zang en piano; 5.20 fluitvoor-
dracht; 5.40 Het Broedhurst septet; 6.20
berichten; 6.45 Juridische Causerie; 7.00
BBG-orkest; 7.50 Interviews; 8.20 BBC-
Viriétënorkest; 9.20 berichten; 9.45 „It oc
curs to me"; 10 Uit Parijs: Het Niationaall
orkest; 10.50 declamatie; 11.20 Grosvenor
House Dansorkest; 11.50—12.20 dansmu
ziek.
RADIO PARIS. 1648 m.
8.10, 9, UOl.10 en, 11.20 gram.; 12.40 Eillis-
orkest; 3.05 zang; 3.20 en 4.20 gram'.;
5.20 Cantrelle-orkest; 6.28 gram-; 6.35 en
7.20 zang; 7.35 gram.; 8.35 radiotaoneal;
10.35—11.05 Kamermuziek.
BRUSSEL 322 en 484 M-:
322 m. 12-20 gram.; 12.50 Qimlroepsajlon-
ork'est; 1.30 Omroepdansorkest; 1,50—2.20
gram.; 5.20 Omroepsailonorkesten gr.:
6.50 en 7.20 gram.; 8.20 Omroepkjleinoiït-
kest; 9.05 radiotooneal; 9.35 vervolg Con
cert; 10.30—11-20 giram.
484 m. 12.20, 1.30—2.20, 5.20 en 6,35
gram.; 7 viooflvoordracht8.20 radiotojo-
neejl met mluziek; hierna tot 11.20 gra|m>
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
7.30 pianovoordracht; 8-20 politiek' dag-
bla do ver zicht; 8.35 „Die Opernprobe"
9.10 gram-; 9.20 berichten; 9.50 kjameïj-
muziek; 10.05 berichten; 10.20—11.20 gr.
KERKNIEUWS
Geref. GeMi.
ST.-PHILIPSLAND. Dinsdagavond te 7
uur ds. Barth van Dordrecht,
THOLEN. Dinsdagavond 7 uur, ds,
Fr aan je van Barneveld,
Het jubileum van het
Groene Kruis.
Besmettelijke ziekten te Zierikzee
en zieken-verpleging aldaar.
Als van het oud archief te Zierikzee
in 1811 niet zooveel vernietigd was, 2 nu
men van het verleden onzer oude stad
veel meer weten. Toen is de igroote
bron van ^gegevens: de stedelijke reke
ningen uit de middeleeuwen, verdwe
nen, terwijl lootkl veel notulenboeken,
transportregisters en andere stukken, die
den ouden toestand deden kennen, voor
scheurpapier verkocht zijn. De opbrengst
van dit „Scheurpapier" beliep 596 francs,
een bedrag, dat voor ionderscheidene ge-
fortuneerden die toen nog 'te Zierikzee
gevonden werden, onbeteekenend was,
maar waartnlede zij' (kostbare gegevens
voor de plaatselijke geschiedenis hadden
kunnen kioopen en behouden. We zullen
hunne namen niet noemen. Dat zij' het
voor scheurpapier verkochte, dat in de
Meelstraat op straat lag en in 3e
waag onder het stadhuis' werd gewogen,
niet hebber, gekocht, bewijst dat zij, hoe
wel tot den beschaafden, ontwikkelden
en geforbmeerden stand behoorende, tor
taal het Inzicht misten in de belangrijk
heid van hetgeen toen werd opgeruimd.
We noemden o.a. de stedelijke reke
ningen. Het is bekend, dat de middel-
Tegen Slapeloosheid, Overspanning, Gejaagdheid, Onrust en Zenuwachtigheid,
gebrulke men de Zenuwstlllende en Zenuwsterkende Mijnhardt's Zenuwtabletten
gemeenteraad te nieuwerkerk
f 250 subsidia aan het Groene Kruis
In 1939 nog geen belastingverlaging
De op Vrijdagavond j.l. gehouden open
bare raadsvergadering werd door alle
leden bijgewoond en door burgemeester
Van Eeten gepresideerd. Deze deelde, na
het ambtsgebed en vaststelling der no
tulen, maar aanleiding daarvan mede, dat
de kosten ter bestrijding van den Co
loradokever door de betrokkenen zijn
betaald gewonden en dat uiteindelijk nog
een bedrag van 10 a 11 gulden over
schiet, hetwelk', naar de meening van
den voorzitter, een goede bestemming
zou krijgen inldieln het in de kas van
het Burgerlijk Armbestuur zou vloeien.
Hiertoe werd besloten.
De rekening over 1937 en de begroe
ting voor 1939 van den Vleeschkeuriihgs-
dienst, kring Oosterland, toonden resp.
als door Nieuwerkerk verschuldigd be
drag aan f523.46 en f538.72.
Besloten werd om adhaesie te betui
gen aan het adres va|n de gezamenlijke
onderwijsorganisaties aan den Raad van
Ministers om verlaging van de leerlingen-
schaal. Het verslag yan de Commissie
tot wering van schoolverzuim ver
meldde 4 oproepingen van ouders, wier
leerplichtige kinderen gedurende school
tijd behulpzaam waren geweest bij hei
verrichten van landbauwwerkzaamheden.
Na bespreking dienaangaande beloofden
de ouders, hun kinderen voortaan trouw
de school te Zullen doen bezoeken.
De afd. Nieuwerkerk van het Groienie
Kruis verkreeg m.a.st de gevraagde
subsidie a f250 als bijdrage in de
kosten der wijkverpleegster, evenwel,
overeenkomstig het voorstel van B. en
W., onder voorwaarde dat: le. jaar
lijks een rekening van ontv. en uitg..
aan den Raad Zal worden overgelegd en
2e. het werk dat het Groene Kruis be
oogt, speciaal het werk van de zuster,
niet het terrein van de vroedvrouw be
treedt. Aan A. Sies en A. C. v. Oeveren
werd op hun verzoek ontheffing van
schoolgeld verleend van 1 Septem
ber '38 tot 30 April '39. Jac. Kooijman
en Abr. v. d. Have werden vrijgesteld)
van een half jaar hondenbelasting. De
gemeentelijke vergojeding over 1936 aan
de „School met den Bijbel", ingevolge
art. 101 der L.O.-wet, werd vastgesteld
op f8.42 per leerling.
De heer Stoutjesdijk, rapport uitbren
gende over de controle der bieg r oo
ting voor 1939, dankte het Gemeente
bestuur voor het gevoerde bel'eid. Een
sluitende begrooting doet op 'zichzelf
reeds aangenaam aan, doch als de Com
missie goed heeft gezien, is de vorig
jaar reeds waargenomen lichtstraal
voor verlaging der belastingen grooter
geworden.
Dat op de begrooting een post voor
komt voor het aanschaffen vain een toe
stel tot het bijzetten der overledenen
in de groeve der vertering, deed dé com
missie goed. De voorzatter meende ook
dat er ©enig perspectief is. Dit jaar;
konden de belastingen nog niet verlaagd
worden, daar nog achterstand in te ha
len was, doch het vooruitzicht daarop
bestaat. Met het aanschaffen van het
beg naaf-toestel ,gtaait een weulsdh in
vervulling, waarvoor weth. v. Klinken al
jaren geijverd heeft. De heer Overbaeke
zou gaarne willen, dat het muziekgezel
schap, als contraprestatie voor de sub
sidie, wat meer Z, a ter d a g a v n d-
concerten gaf. De begrooting werd
hierna vastgesteld opt f55292.52 voor den
gewonen dienst en f 6300,28 voor den ka-
pitaaldienst.
Het aan de „School met den Bijbel"
toe te kennen voorschot, ingevolge
art. 55bis, le lid der L.O.-wet 1920, be
draagt f 9.02 per leerling, totaal f 1037.80.
De begroeting van het Burg. Armbestuur
werd vastgesteld op f 1940,66, onvoorzien
f 475.66.
Bij de rondvraag brachten de le
den diverse zaken naar voren als: klach
ten over verstopte goten, een verbogen
eevwsche rekeningen zeer uitvoerig wa
ren en een overvloed van gegevens be
vatten, waaruit het maatschappelijk le
ven dier dagen zoo goed loon gekend
worden. Ook voor het onderwerp van dit
opstel zouden Ze veel hebben kunnen-
toelichten.
Wijl yireten niet met welk jaar de in
1811 opgeruimde rekeningen begónnen.
Misschien wel in de 14e eeuw. Middel
burg heeft het voorrecht ze nog met
eenigie gapingen van 1365 af te be
zitten. Dordrecht heeft fragmenten van
1284 en Volgende jaren. Brugge, Gent,
Rijissel moeten series bezitten, beginnen
de mfet 1280.
In .igeschiedboeken wordt melding ge
maakt van de z.gjn. „zwarte dood
die in Europa tusischen 1347 en 1351 en
in ons 'land bepaaldelijk' tiuSschen 1348 en
1350 woedde. Men meent dat toen in
ons werelddeel 25 millioen menschen aan
de pest (waarschijnlijk pokken en pest)
gestorven rfjln. Bijna alle lijders stierven
binnen 3 dagen na het verschijnen der
pestbuilen. Men onderscheidde builen
pest en longenpest en wellicht waren
karavanen uit China afkomstig, de over
brengers der vreeselij'ke ziekte, die alle
maatschappelijke banden losmiaakte en
talloozen naar elders deed vluchten.
In 1468 werd ZierikZee bezocht door
de pest en dit was aanleiding, dat graaf
Karei y^n Bourgondië (Karei de Stoute)
die zijin rondreis deed om in de ver
bek, een doorslaande schoorsteen, door
de waterleiding-mpij. slecht bestrate weg
gedeelten, de slecht functionneerende rio-
leering te Capelle, een hinderlijke grep
pel en een voorstel tot het ververschen
van het '2 and in de bewaarschool en het
reserveeren van het oudie Zand tot het
bestrijden van eventueel© gladheid. Naar
een oplossing in deze aangelegenheid zal
gestreefd worden.
Besloten werd om ten behoeve der
brandweerlieden 3 nieuwe jassen en 1
paar laarzen aan te schaffen tot een
tataal bedrag van f28.20.
De voorzitter deelde inog mede, dat
de brandweer geheel is gereorgani
seerd. Als een te verwachten voorstel
tot aanschaffing yam een a 1 a r m e e-
ringssysteem te Zijner tijd zal wor
den aangenomen, zal aan de vele klach
ten na den brand van onlangs tegemoet
gekomen Zijin. Hierna sloot de voorZ.
de vergadering.
GEMEENTERAAD BROUWERSHAVEN j
Verhooging keurloonen
,n)£t 1 Januari a.s. j
i Raadsvergadering van 5 October. Alle
leden aanwezig. Voorzitter C. Gast, bur
gemeester. Bij de opening Zegt de voor
zitter dat sedert de vorige vergadering
belangrijke gebeurtenissen hiebben plaats
gehad. Spr. herinnert aan het 40-jarig
regeeringsjubileum van HM de Koningin,
in de vreugde waarvan ook onze gemeen
te heeft gedeeld én aan de internatioi-
male spanning van de laatste weken. Voor
de oorlogsramp 'Zijn we gelukkig gespaard
gebleven. Spr. hoopt dat ook in de toe
komst Zoo'n ramp kan worden voorko
men. Gunstig wordt beschikt op een ver-
Zoek van J. H. van der Cingel, om 1100
draineerbuizen beschikbaar te stellen voor
het door hem van de gemeente gepachte 1
bouwland. De door B. en W. aangeboden
begrooting der ink. enuitg. der gen
meente voor den dienst van 1939 wordt
gesteld in handen van een commissie
van 'pinderzoek, bestaande uit de heerefn
H. Verhoeff, J. vail Sluis en J. P. Priemi.
Na uitgebracht rapport van de raads
commissie, ad hoe,'"wordt voorloopig vast
gesteld de gemeente-rekening dienst '37.
Op den gewonen dienst hebben die ink.
bedragen f 56743.97, en de uitg. f55462.61,
Zoodat resteert ,een batig saldo van
f 1281.36. De ink. en uitg. op den kapi
taaldiens t hebben bedragen f34074;33.
Goedgekeurd wordt de rekening 1937
van het Burgerlijk Armbestuur. De ontv.
hebben beloopem f 3275.905 en de uitg.
f 3252.045, 'Zoodat het dienstjaar oplevert
©en batig saldo van f 23.86. Eveneens
wordt goedgekeurd de- begrooting van
het Burg. Armbestuur voor 1939, waarin
de totale ontv. en uitg. zijn geraamd op
f 3072.83.
Vastgesteld worclt een besluit tot toe
kenning van ieen vergoeding als bedoeld
in art. 101 der L.O.-twet 1920 aan de
school met (den Bijbel over 1936 vanj
f 12.68 per leerling- Op! verzoek van de
N.V. Bapk voor Ned. Gemeenten wordt
besloten tot wijziging van de rekening-
courant-overeenkomst met die bankinstel
ling.
Vastgesteld worden de gewijzigde be
grooting 1938 en de begrooting Voor het
jaar 1939 vlam dén Keuringsdienst voor
vee 'en vleesch van den keuringslkring
Brouwershaven. Om deze begrooting voor
1939 sluitend te malkén, wordt besloten
tot verhoioging vin het (keurloon, met
ingang yam 1 Januari 1939, voor runderen
met f0.50 en voor groote varkens imlet
f 0.25. Weth. van Hieuwenhuize verklaart
zidh tegen verhooging van het keurloon
vloor vaikens. Door de hermeting van
het kadaster van een gedeelte der ge
meente is het nopdig de daarbij gebleken
Verkeerde tenaamstellingen te oorrigiee-
ren, door het proi forma koppen en ver-
kbopen van eenige stukjes grond. Met
fllg. st. wordt daartoe besloten. Na de
rondvraag vdlgit sluiting.
naamste steden als graaf gehuldigd te
worden, de stad niet bezocht, maar daar
buiten, op den dijk van Borrendamim'e,
gehuldigd werd. ',rv'
In 1515 herschte de pest te Zierikzee
gedurende eenigie maanden en maakten
baljuw', burgemeester, schepenen en ra-
dien der stad op 31 Aug- van dat jaar
een keur, waarb'iji oja. bepaald werd, dat
van hiet gezin waar de ziekte is, niemiand
'zidh onder het publiek Mag b'ejgevendat
aan het b'e&mette huis een strojo'wisclh
lang en dik als een arm, moest uitgesto
ken WOirlden, 6 weken mpg nadat iemland
daarin aiek w|as geweest of igestp;rven;
dat neringen en winkels, waar een pest
ziekte was, 6 weken moesten gesloten
blij Ven; wie in een beshilet huis wopmt
of er ^gelijks komt, moet gedurende
6 wieken een witte roede dragen, lang]
li/2 iel; binnen genoemden termijn mo
gen aldaar |g|een kleederen, dekens enz-
uitgehaujgen worden oht te luchten; geen
bedden huisraad, enz. uit zulk huis mogen
Verkocht worden binnen 1 maand na de
6 Weken; door barbiers en anderen mag
geen bloed in pannetjes pf bekkens in
't venster gezet werden, fnaar moet dit
in den grond begfraven worden; geen
doode beesten Mogen op den openbaren
geworpen, maar begraven WOrden ter
plaatse wiaar geen verkeer is, een en
ander bij overtreding op een boete van
3 (pond aan den Graaf- Wie een hond
heeft moet dien buiten de stad brengen of
Uit Stad en Provincie
ZIERIKZEE. Algemeen bekend kan wor
den geacht het feit, dat vele wlerkne-
mers en werkgevers niet of onvoldoen
de op de hoogte zlijn met tal van Sociale
Wetten, waarmede Zij dagelijks te ma
ken hebben- Dit is een euvel waardoor
dikwijls een richtige uitvoering dezer
wetten ten Zeer bemqeilijkt wordt. Van
het grootste belang is dan ook dat
iedereen die hierm|ede iets te melden heeft,
volledig hiermede op de hoogte Zij. Om
hiertoe te geraken hebben de Raden van
Arbeid een speelfilm laten vervaar
digen, waarin de werking en de Zegenin
gen dezer wetgeving ten duidelijkste tot
uiting worden gebracht. Deze voorstel
ling, waarvan de organisatie berust bij
de drie plaatselijke vakcentrales, Zal ter
plaatse in de Concertzaal worden ge
houden op Donderdag 13 October a.s.
Ze is voor iedereen toegankelijk. Wij
verwijzen naar de advertentie in dit
nummer.
De pessimisten, die het hoofd heb
ben geschud en allerlei bedenkingen heb
ben aangevoerd, tegen de Z.IJMiJ.T.Oj.
hebben ongelijk gekregen; ;als Zoo dik
wijls. Taaie energie en eeh dosis opti
misme hebben het pleit gewonnen. De
Z.IjM.I.T.O. is geslaagd., Ruim 4000 be
zoekers passeerden de cointrölie. Vooral
Zaterdagavond was het heel druk. Te
druk soms, vooral in de nabijheid van
Daan Hooijkaas, de bekende conferencier,
die iedereen wilde zien' en hooren. Het
gedrang werd zelïs zoo erg, dat som
mige stands in de verdrukking dreigdfsn
te komen, Zoodat aan den conferencier
vriendelijk verzocht moest worden, zijn
liedje met een praatje stop te Zetten.
De standhouders kunnen, die een meer
dan de ander, met de behaaldje resultaten
tevreden Zijn. Deze show in groot for
maat heeft niet alleen laten zien wat
men hier als 'zakenman vermag, maar
men heeft elkaar bovendien gestimuleerd,
gesteund en gestuwd in de richting Van
een opgewekt zakenleven. De organisa
toren, en vooral de initiatiefnemers, kun
nen tevreden zijn met de bereikte resul
taten.
ELLEMEET. Ook dit jaar zal bij vol
doende deelname in de O.L. School al
hier een cursus herhalingsonderwijs ge
geven worden- Deze avondschool zal voor
jongens en meisjes, behoorende tot de
niet meer leerplichtige jeugd, toeganke
lijk Zijn op de dagen en uren zooals ver
leden jaar. Men kan zich vóór 23 Oct.
a.s. opgeven bij het hoofd der school.
De cursus begint Maandag 31 October.
SINT-PHILIPSLAND. Tijdens een kort
doch hevig onweer sloeg de bliksem m
een schuur van den korenmolenaar C. H.
alhier. De bliksem sloeg in door de dak
pannen en verliet zonder brand te stich
ten de schuur door een openstaand raam.
Een geveltop werd geheel vernield en
in stukken een eind weggeslingerd.
POORTVLIET. Dat het mond- enklauvV-
Zeer in deze gemeente tot groote uit
breiding is gekomen, blijkt wel hieruit,
dat tot op heden door 34 landbouwer^
hiervan aangifte werd gedaan.
Burgerlijke S'tand over September.
Geboren: Davida Elizabeth, d. van Mar-
tinus Jacobus feta en Carolina Maria Stok
man; Mattheus Leendert, z. van Jacob
Jansen en Anthonia Izabella Goudzwaard.
Overleden: Jozua Bierens, 74 j., cmgeh.
Loop der bevolking. IngekomenJan
netje Uijl van Tholen. Vertrokken: Cor
nells Suurland en gezin naar Scherpenis-
se; J. E. v. dSlikke en gezin naar
Tholen- Maria Wielaard en gezin naar
St.-Maartensdijk; C. J. van der Slikke en
gezin naar St.-Annalaind; Ph. C. van der
Male naar Goes; Joh. J. Nortier naar
Breda; Janna N. Goudzwaard naar Tho
len; Johanna D. Quist naar Vlaardingen.
THOLEN. Donderdag gin|gen de geruch.
ten door de gemeente, dat een overtre
ding had plaats giehad van art. 278 wet
boek van strafrecht. Zaterdag werd ons
medegedeeld, dat deze geruchten wiaar-
beid bevatt'en en dat de verdachte Zater
dagmorgen voor den officier yan justitie
te Breda is geleid.
Geen Engelsche voogdij
over Duitschland
Hitier verdedigt zijn politiek
Op een groote volksbetooging te Saar-
brüc'ken heeft Hitier Zondag een rede
gehouden, waarin hij' de voorwaarden van
de totstandkoming van een regeling met
de drie andere mogendheden behandel
de. Deze voorwaarden zijn geweest:
1. De innerlijke geslotenheid van het
Duitsche volk. Ik weet, wat wellicht velen
in de rest der wereld en enkelen- in
Duitschland nog niet schijnen te weten,
dat het volk van 1938 niet het volk van
1918 is.
2. De nationale bewapening, waarvOor
ilk spoedig reedsi zes jaar lang heb ge
streden.
3. De veiligheid van het rijk. Geen
mogendheid ter wereld zal het ;g|eluW-
ken, ooit door dezen muur te breken.
4. W|ij hebben opk buitenlandsch-poli-
tieke vrienden gewonnen. De as, waar
over men in het buitenland Zooi dikwijls
heeft meenen te kunnen spotten, heeft
bewezen, dat Zij' ook in de ernstigste
uren stand houdt.
Duitschland blijft waakzaam
De ervaringen der laatste acht maan
den", zoo zeide Hitier verder, „moeten
Duitschland sterken in den wil, Voor
zichtig te (zlijh en hooit iets na te (laten,
wiat tot bescherming van het rijk moet
worden gedaan. Duitschland staat tegen
over staatslieden, die eveneens den vrede
willen. Alleen regeeren Zij in landen, wtel-
kter innerlijke opbouw het mogelijk maakt,
dat deze staatslieden te allen itijde afge
lost kunnen worden door anderen, die
srede niet zoo1 zeer op het oog hebben.
In Engeland zou na een Chamberlain
j slechts Duff Cooper, Eden of Ghurdhill
j behoeven te komen dm! vast te doen staan
dat het doel dezer mannen zou Zijn,
direct een wereldoorlog te beginnen.
Hierdoor wordt Duitschland genoodzaakt
waakzaam en op verdediging' bedacht te
1 zijin,
I Nieuwe versterkingswerken
„Ik heb", aldus Hitier, „besloten de
uitbreiding van onze versterkingswerken
in |ii elwesten, zooals ik in mijn rede
te Neurenberg heb aangekondigd, met
verhoogde energie voort te zetten en ik
Jal thans de beide groote gebieden, die
I tot dusVer vóór onze versterkingswerken
lagen, namelijk het groote gebied van
1 Aken en het gebied van Saarbruecken,
j in deze versterkingen betrekken".
I Duitschland, zoo ging Hitier voort, is
als sterke staat te allen tijde bereid,
i met zijn oMgeving. «en politiek van ver-
standhouding te voeren. Duitschland kan
dat,* want het verlangt niets van an-
deren. Wij1 hebben geen wenschen, wij
hebben geen eischen, wij willen den
t vrede.
Geen Engelsche gouvernante
i Iets is er eéhter, dat Duitschland
wenscht, en dat geldt in het bijzonder
vloor zijn betrekkingen met Engieland.
Het Zou goed zijn, wanneer men in En
geland geleidelijk bepaalde allures uit
den tijd van Versailles zou laten varen.
De gouvernante-achtige voogdij over
Duitschland verdraagt Duitschland niet.
Informaties van Britjsiche staatslieden of
parlementsleden over het lot van Duit-
schers en van rijksonderdanen binnen de
grenzen van het rijk Zijn misplaatst.
Duitschland 'beklomlmlert zidh ook niet om
1 dergelijke dingen in Engeland. -
in een van stadswege daartoe bestemd1
schip, om verdronken te wprden, op een
boete van 27 schellingen. Geen varkens
len geiten mlajgj. men op straat laten lop-
pen, miaar ze opsluiten. Landlieden mo
gen Igeen Zuivel enz. in de stad brengen
uit plaatsen afkomstig wiaar de besmette
lijke ziekte is of Was, binnen 6 weken
na (hiet overlijden of de genezing van de
lijders, tenzij een witte roiede in de hand
dragende, 11/2 el lang.
In 1518 teisterde een pestziekte op
nieuw1 de stad, welke 3200 menschen weg
rukte. Er bleven toen no:g 3500 ctominu-
mi'cianten of misgangers over, uit welk
cijfer misschien een gevolJg|trekking kén
gemaakt Worden over het aantal bewor
ners der stad in die dagen.
In Oötober 1529 begon de zgn- Engel
sche Zwieetziekte, de later als gierstuit-
slag bekende ziekte, te Zierikzee te heer-
schen en wel te heviger, daar mPn oij
de behandeling ervan een verkeerden, weg
inslpeg en door tot sterker uitwaseming
te prikkelen de meeste lijders deed be-
'zW'ijken. In 1532 vertoonde zidh alhier
opnieuw1 de pest, toen genoemd „de
haastige ziekte" of „de Igiave Gods". Vol
gens opgaaf zou toen 1/4 der bevolking
In 3 Maanden tijds of meer dan 3000
Mlensdhen gestorven Zijn. In 1533 wer
den de appelen, in de huisjes op de
bruggen bevonden wordende, blijkbaar uit
vrees voor verspreiding der pest, wég-
gebracht om' in den [grond begraven te
worden.
De toen tfe Zierikzee wonende beroem
de geneesheer Levinus Le mini us, 't
meest bekend door zijn dikwijls herdr-ikf
geschrift over de verborgen wonderwezr
kén der natuur, had reeds opgemerkt, dat
epidemische ziekten in Zeeland minder
uitbreiding verkregen dan elders.
In 1537 had de stedelijke overheid weer
aanleiding om de overtreders van de
ordonnantie o|p de pest te vervolgen
en in 1545 werd de ordonnantie tegen be
smetting door de pest opnieuw uitge
vaardigd.
In 1557 heersdhte wederom de pest al
hier; 'het getal der begravenen in en
rondom de Sint Lievems Monsteikerk be
liep toen 1121 personen, ouderen en jon
geren. In Ï558 was dit 450. Als een biji-
zonderheid verhaalt Lemnius van 'de epi
demie van 1557, dat zij ophield na een
(hoogen en dreigenden watervloed, waar
door, naar zijn meening, het kwaad dat
111 de lichamen huisde, verdreven werd
door den schrik voor de zee.
In 1567 toen de pest in Holland veel
vuldig yoorkwam, wierd door den Raad
op 3 Augustus de verkOop van pruimen
verboden, uit vrees voor de genoemde
ziekte; maar reeds in September van
dat jaar had de pest haar intrede
te Zierikzee gedaan. Men nam toen een
chirurgijn als postmeester aan onf over
de lijders te practiseeren en verbood
den verkoop van kleedingstukken der
overledenen.
(Wordt vervolgd),
