ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1938
OPGENOi
ZIERlKZEESOffi COURANT
Praag geeft toe aan Hitler's eisch.
De Kern
ABONNEMENT
1707 - 1880
Prijis p. S maanden fl.60, buiten Zierikzee f 1.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke
nummers vijf cent Verschijnt dagelijks.
TeL Na S3. - Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
95STE JAARGANG No. 13836
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 oant, van 4 regels en/
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. BI) contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10. uur.
Een radiorede van de regeering van Tsjecho Slowakije.
Ook Polen en Hongarije verlangen hun aandeel.
Heden komen Chamberlain en Hitier te Godesberg bijeen.
D e regeering van Ts j echo- Slowakij'e
heeft Engeland en Frankrijk meegedeeld,
dat zij zich onvoorwaardelijk neerlegt
bij de haar door die staten voorgelegde
plannen. Zij hoopt en vertrouwt echter,
dat diezelfde mogendheden haar hulp en
bijstand zullen verleenen, wanneer het
land mocht worden aangevallen.
Om deze verklaring van Benesj los te
krijgen, heeft Engeland en Frankrijk zeer
veel moeite gekost, maar men had die
moeite kunnen sparen, want deze ver
klaring komt te laat, nu Polen en Hon
garije met eischen komen, waardoor een
nieuwe phase in den ernstigen toestand
is ontstaan.
Polen en Hongarije eischen hun 'deel
De Poolsehe ambassadeur heeft n.l. .op
het Britsche ministerie van Buitoni. Zaken
een uiteenzetting gegeven van de stelling
zijner regeering, volgens welke eenzelfde
standpunt ten aanzien van de Poolsdie
aanspraken op Teschen en Karvina moet
worden ingenomen, als in de BritSch-
Fransehe voorstellen, indien deze afstand
van het Sudetenduitsdhe gebied aan
Duitschland beoogen. Dezelfde opvatting
is uiteengezet door de Poolsehe .ambas
sadeurs te Parijs, Berlijn en Rome. De
Hongaarsche gezant heeft een bezoek ge
bracht aan Halifax en hem in kennis ge
steld van het standpunt zijner regeering,
volgens hetwelk alle minderheden in
Tsjechoslowakije op dezelfde wijze als de
Sudetenduitsdhe behandeld moeten wor
den.
Chamberlain voor nieuwe problemen
Chamberlain ziet zich heden, wanneer
de conferentie te Godesberg bevindt, in
een heel andere situatie geplaatst dan
vorige jveek "te Berchtesgaden,
Zal Hitier het Eingelsdh-Fransche plain
aanvaarden en zoodoende een vreedzame
regeling mogelijk maken, of zal hij
nieuwe eischen stellen en bij weigering
daarvan bevel geven Tsjechoslowak'ije
binnen le jukken? Wat zullen de regee
ringen van Frankrijk en Engeland in
dat laatste geval doen? De toestand is
thans critiek. Wprmeer Hitier de voor
stellen van Engeland en Frankrijk aan
vaardt, dan zial men kunnen herademen,
want dan pas is onmiddellijk oorlogsge
vaar geweken!
Tsjechoslowakije stond alleen
toen het door Duitschland werd bedreigd,
luidt het hoofdthema van de radiorede-
voering, die gisteravond door den Praag-
schen zender werd voorgelezen. Ze stond
voor de keuze van een oorlog, die niet
alleen den staat, maar ook het wezen
van de natie, het voortbestaan, zoowel
van de Tsjechen als van de Slowaken zou
hebben bedreigd.
„De regeering is thans vastbesloten;, al
dus de radiomededeeling, imlet al Ihaar
kracht en met vasten wil de rust in het
'land te bewaren en, :w!at ook moge ge
schieden, de vrijheid en de zelfstandig
heid der natie onder de voorwaarden, die
Dr. EDUARD BENESJ
aldus nieuw geschapen worden, te be
houden.
Dr. Benesj kion tezamen imiet de re
geering, niet anders dan de voorstellen
en waarborgen der beide groote mogend
heden aannemen- Er bleef niet anders
over, daar wij alleen stonden.
De regeering, die den staat onder de
nieuwe levensvoorwaarden leiden zal, 22a!
ook -jn naam vian het volk de nationale
vergadering bijeenroepen, die ongetwij
feld het besluit van de regeering onder
den druk ]jan het noodlot genomen, zal
goedkeuren. De regeermgi is ier vast van
overtuigd, dat Zij1 met alle imiedewerking
van het volk den Tsjechoslowaakschen
staat opnieuw Zal opbouwen en verder de
erfenis van het'verleden zal behoeden en
verder ontwikkelen.
Rusland bereid Tsjechoslowakije
te steunen
In een in he Volkenbomndsvergiadering
uitgesproken redevoering heeft Litwinow;
verklaard, dat het noodzakelijk was alle
middelen uit te putten, welke in staart:
zouden zijn een gewapend conflict te
bezweren. Jtog geen drie daglen geleden
heeft de Sio w j etregeer ing gevraagd
of 'zij, overeenkomstig het Sowjet-Riusl-
sisch-Tsj echoslo waaklsdhe pact, bereid
was haar onmiddellijke en doeltreffende
hulp te verleenen in geval Frankrijk,
getrouw aan zijn verplichtingen, hetzelfde
Zou doen. Hierop gaf de Sow jet-regeering
onmiddellijk een volkomen duidelijk .en
positief antwoord. „Onze militaire auto
riteiten zijn direct bereid deel te nemen
aldus Litwinow, aan een conferentie met
de militaire vertegenwoordigers van
Frankrijk en Tsjechoslowakije om de
maatregelen onder oogen te 'zien, welke
de toef tand.' vereisdit.
Litwinow1 heeft in zijn redevoering in-
tussichen niet duidelijk gemaakt wat de
houding, var. Sowj et-Rusland zou zijin,
wanneer Tsjechoslowakije door Duitsch
land zou worden aangevallen en Frank
rijk met het oog ,op de tegenwoordigle
omstandigheden geen hulp ;aah Tsjecho
slowakije zou willen verleenen.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Door machine gegrepen.
Op de werf van de NederlandsCbe
Dokmaatschappij1 aan de overzijde van
het IJ te Amsterdam) is een 32-jarige
bankwerker door een draaimachine ige-
grepen. Hij' werd met groote kracht te
gen den grond geslingerd, waar hij; met
een vrij' ernstige hoofdwonde bewusteloos
liggen bleef. Vermoedelijk kreeg hij ook
een hersenschudding. De geneeskundige
dienst heeft het slachtoffer naar het
Wilhelminagasthiuis vervoerd.
Motorrijder tegen auto gebotst.
Op de Zandvoortsehelaan te Heem
stede zijn een auto en een motor
fiets met elkaar in botsing gekomen.
De 27-jarige M. D. uit Haarlem, reed
met een snelheid van ongeveer zeventig
kilometer uit de richting Vogelenzang!
op een motorfiets de Zandvoortsehelaan
in, op weg naar Haarlem. Hij' heeft hierbij
'de bocht te ruim genomen en botste tegen
een rechts van dein weg staan den auto,
D. vloog over de motorkap en viel eenige
meters verder nee/*.
In zorgwekkenden toestand Ls Du naar
het Di.acooessenlhiuis te Haarlem ver-
voerd. Het motorrijwiel werd geheel ver-
nield.
Matroos bekneld en overleden
Gisteren werden vanwege de hyarine in 1
de B,u itenhaven te Vlissingen werk- 1
zaambeden verricht. Een zlwlaire balk is
daarbij iBiain het rollen gegaam, w'ardoor
de 24-jarige matroos 1ste klasse Wi. S
bekneld geraakte en ieen bekkenfractuur
opliep. Het slac!htp[ffer werd omntiddel-
lijk per ziekenauto naar het ziekenhuis
„Betbesda" gebraCht. Hoewel 'm|en eerst
niet vo|oir Zijin leven Vreesde, is de tpe-
stand vain den (mlain plotseling verergerd*
's Middags is hij1 aiain 'Zijn verwondingen
overleden. S. die gehuwd was, was kort
geleden Wet Hr. Ms, Sumatra uit Indië
teruggekeerd.
Kind door kermiswagen
overreden en gedood
Gistermiddag is te NieuW-Namen (ge
meente KI in ge) een idroévig ongeluk
gebeurd. De zesjarige P. Cleys, die daajr
op den weg spelde, geraakte oip Zeker
opigdnblik jojnder een kermiswagen. Een
der wielen ginjg de kleine over het hoofd,
dat geheel werd verbrijzeld. Na. politio
neel onderzloek is het lijkje vrijgtejgjeven*
Ernstige auto-ongelukken
Gisteravond is dr. J. R., die met zijn
auto in de Lange Nieuwistraiat te Sdhie-
daW; need, in botsing gekomen mlet den
18-jarigen L. Verlinden, die jm,et de fiets
uit de andere richting wilde passeeren.
De botsing Wlas 'zjopi hevig), dat het spiait-
bloird van den autpi zppwel ials het rij
wiel, dat nog b'ijha nieiuw wlas, ernstig1
werden beschadigd. V. werd ernstigl ge
wénd ien is in zorgwekkenden topstamd
naar het gemeente-Ziekenhuis vervoerd,
Wlaar hij na laankojmst is overleden. De
autoi is in b'esliag fgjénphibn.
Op een .gevaarlijk kruispunt te
Almiersf o;pirt heeft 'zich gisteravond h
ernstig ongeluk voorgedaan, waarbij, een
naar schatting 50-jari[gen tot dusverre on
bekende wielrijder olm het levten is ge-
koimen. De 'wielrijder wilde den Utreeht-
sclheweg oversteken, op het (m|°ment dat
Wet grojote snelheid een penspnenautoi na
derde. De Wlan werd door den auto ge
grepen en tegen den igOirnd.gesmakt. Ern
stig gewond werd de Wan naar het zie
kenhuis „De Lichtenberg" vervoerd.
Eenigen tijld na aanko[mist aldaar is hij
overleden.
Gisteravond1 Wilde joip den rijksweg
's-HertOigenb|osch—Tilbur|g| een &n|0|t)oiririj'-
der, die ter hopgte van H e I v o i r t een
garage kw|am uitrijden, den weg over
steken. Op datzelfde oogenblik naderde
uit de richting 's-HertogenbosCh een per-
somenauto'. De bestuurder kjom een aanrij
ding iniet Weer voorkomen. De |m|o;toirrijtier
werd een eind weggeslingerd en bleef
Wet ernstige inwendige kneuzingen en
gebroken beenen liggen. Op advies van.
een geneesheer werd het slachtoffer naar
het groot Zieken|gasthu.is te 's-Hertogen-
bosch gebracht. Zijin tpjestand is zeer Zorg
wekkend.
Da Rijksveldwacht
Volgens de begrooting, „van justitie zal
het personeel der r'ij'ksveldwacht wor
den uitgebreid met tien brigadiers, 19
rijksveldwachters en tw'ee rijksredher-
'cbeurs. i
Het aantal Sistricts-Comimiandanten der
rijkisveldwacht Zal met één Wo.rden uit
gebreid, welke eomimlandant speciaal voor
den rivierdienst wordt bestemd.
Op de b egroo t i n g is een nieuwe tpost
uitgetrokken voor klosten van een examen
ter Verkrijging van het rijkspolitiediploma
Het vliegtuig der toekomst
Constructie van stratosfeertoestel
nu reeds mogelijk
In alle landen met een 'hooger ont
wikkelde luchtvaartindustrie wordt sinds
jaren gezocht naar de voorwaarden, Waar
aan een vliegtuig moet voldoen, dat be
stemd is om op grootere hoogten te
vliegen. Men meent, dat de ontsluiting
van dergelijke „hooge wegen" voor het
luchtverkeer aanzienlijke voordeelen Zal'
bieden, want men weet, dat reeds op
een hoogte van 6000—8000 M. ongeveer
dezelfde toestanden als in de stratosfeer
heerschen. De voor de luchtvaart Zoo
gevaarlijke temperatuur-schommelingen,
die de ijsafzettingen tengevolge hebben,
kolmlen hier weg te vallen. Storm, nevel,
ijs en onwieer Zouden dus onder deza
luchtwegen liggen. Naast deze voordee
len, die vooral aan den passagier ten
goede zouden komen, gelooft men bo
vendien, een aanzienlijke opvoering van
de snelheid te kuinnen bereiken.
Het materiaalvraagstuk ri
De moeilijkheden, die het bereiken van j
dit doel in den weg staan, zijn uitslui-
tend van techjnisch-canstructieven aard. 't
Daar nauwkeurige wetenschappelijke bie-
rekeningen niet mogelijk is, is men op
de empirische ontwikkeling aangewezen, i
De experimenten strekken zich reeds over
een tiental jaren uit, zonder dat zij tot
nog toe tot een bevredigend einde zijn
gebracht. j
De oorzaken daarvan zijn van verschil- j
lenden aard. Evenals bij de duikboot in
het water, moet plok een voor de stra-
tosfeer bestemd vliegtuig aan een be-
paalden druk weerstand kunnen bieden.
Bij het vliegtuig staat de zaak intus-
schen eenigszins anders dan biji de duik
boot; de lucht is een factor, die nog
bepaalde geheimen voor ons verbergt,
wat begrijpelijk is, indien men weet, dat
hier rekening moet worden gehouden met
verschillende, van elkaar geheel onaf
hankelijke omstandigheden.
Reeds op hoogten, die boven de 8000
M. liggen moet met een temperatuur
van ongeveer 45 graden onder nul re
kening gehouden worden. Neemt men nu
voor de dichter bij de aarde gelegebi
sferen een temperajtuur van 15 graden
boven nul pan, dan wil dit zeggen, dat
het materiaal, waaruit het vliegtuig ge
bouwd wprdt, bij de vlucht naar genoem
de hoogte een temperatuursverschil van
ongeveer 60 graden te overwinnen heeft.
De gevolgen' hiervan Zijn warmtespan-
ningen in de verschillende deelen van
het vliegtuig, die een bijzonder onder
zoek behoeven. Ook de verandering van
de eigenschappen der materialen bij' ver
schillende temperaturen eischt eem Zorg
vuldige keuZe van het bouwmateriaal. Aan
deZe feiten hebben de constructeurs wel
is waar vain het begin af hun aandacht
besteed, maar men is toch nog steedd
niet, wlaar (m'en weZen moet ten vele ex
perimenten Zulleln ongetwijfeld nog noo-
dig zijn.
Een luchtdichte cabine
Want het vliegtuig der toekomst moet
niet slechts uiterst stevig en veilig Zijn,
maar ook een luchtdichte cabine bezitten,
wiaarin ongeveer dezelfde luchtdruk
heerscht als in 'de nabijheid der aarde.
Dat beteekent gelijktijdig, dat de wand
v,am de cabine, die immers door een aan
zienlijk dunnere buitenlucht omgeven is,
trachten Zal, dit verschil in druk op te
heffen, d.w,JZ. dat hij zal uitzetten en
Zelfs scheuren kan, indien de construc
tie niet stevig |g,enoieg is. Ora dit te be-
reiken moet de constructie van de ca
bine aanzienlijk zwaarder worden. Zoo
Zouden reeds bij een hoogte van onge
veer 6000 M'. de vensters op de dubbele
dikte van* de thans gebruikelijke moeten
worden gebracht.
Al deze moeilijkheden hebben tot nog
toe .v erhinderd, dat er een verkeers
vliegtuig met een cabine, waarin oen nor
male luchtdruk heerscht en dat dus voor
het vliegen op grootere hoogten geschikt
Zou Zijn, vervaardigd werd. Wel is waar
wordt, Zoowel in- Amerika alsook in.
eenige Europeesche landen reeds naar
de oplossing van dit probleem geZocht,
maar het is niet waarschijnlijk, dat deze
experimenten binnen afzienbarien tijd tot
een voor de luchtvaart bevredigend re
sultaat Zullen leiden.
Hoog- en laagwater te Zierikzee
l Hoogwater: Laagwater:
23 Sept. 2,02 14,16 7,20 19,45
Praag heeft de eischen van
Engeland en Frankrijk ingewilligd
Chamberlain's voorstellen tot be
houd van den vrede
Eden ongerust over den huidigen
gang van zaken
Rusland zou bereid zijn Tsjecho-
Slowakije te steunen
Constructie vanstratosfeertoestel
nu reeds mogelijk?
Weinig of geen neerslag
WEERBERICHT
Hoogste barometerst. 773.7 te Sortavala
(Finland)
Laagste 739.3 te Vest-
manöer
Verwacht tot den avond van 23 Sept.:
Meest matige Zuid- tot Zuidwestelijke
wind, nevelig tot licht- of half bewolkt,
weinig of geen neerslag, weinigver
andering in temperatuur.
Zon op: Zon onder:
23 Sept. 5,47 5,56
jMajan op: Maan onidér:
23 Sept. 5,20 5,22
Volle maan 20.54
De bekende Engelsche vlieger Da
vid L1 e w e 11 y n, die eenigen tijd re
cordhouder op den afstand Londen
Kaapstad is geweest, is bij een vlieg
ongeluk te Lympne (Eng.) oim het le
ven gek o m e n. Het ongeluk geschied
de bij het dememstreeren van een vlieg
tuig. Zijn metgezel, een adspirant-vliegler,
werd zwaar gewond.
STANDHOUDEN GEBODEN.
Iedere crisis brengt dichter bij een oorlog
Oud-minister Eden heeft te Stratford
on Avion een rede gehouden, Waarin hij
verklaarde, dat de internationale toe
stand nog steeds slechter Wordt. Onge
twijfeld is het Engelsche volk Zeer onge
rust over den gang van Zaken. De over-
tuigingl wint veld, dat een voortdurend
terugwijken slechts kan leiden tot een
groeiende vierWarringi. Men wieet, dat men
thans imbet stand houden. Hiji hoopte dat
het nog niet te laat zial zijn.
Er Zijn eenige Im'ensdhen g|eweest, die
geloofden, dat, indien de onmiddellijke
kwesties konden worden opge-<*st, donder
wapengeweld, Im'en in ruime imiate zou
z/ijh tegemloet gekomen aan de verlangens
Van alle Europeesche 'mogendheden eb de
Crisis voorbij' 'zlou züjln. Ik acht die hoop
niet gerechtvaardigd- De waarheid is, dat
iedere crisis ons dichter tot den oorlog
brengt. Wij g,15j|den steeds hreer
naar 'den 'afgroind a f-
Eden herinnerde er aan, dart hij in Juli
gezegd heeft, dat hoewel 'mén moet
streven naar ontspanning in den toe
stand, Wen toch ergens stand moet hou
den, oim' niet het zelfrespect en het
respect van anderen te verliezien. Zelfs
als de gievaren van thans vermeden kun
nen worden, zullen er nieuwe oprijzen,
otm|dat het geweld den voorrang heeft en
recht en orde pp den achtergrond worden
gedron|gien.
Als een dergelijke toestand Zou voort
duren, Zou hij1 spoedig ptndraglellijk wer
den. De toestand is thans reeds zeer
gevaarlijk. Eden herinnerde er dan, dat
ANTHONY EDEN
biji vrolegere tijdvakken vian spanning!, En
geland ten slotte steeds den böventoion
had gevoerd en zeide er niet aan te tw'ijr
feien dat dit thans pipnieuW Zou geschie
den.
Het is nog niet te laat vppr het brengen
van verandering in de ppVattimjgjÊii, olm;
volgens de wOprden van Huil, te begrij
pen, dat alle vplkew een groot
belang hebben biji een vrede
imet gerechtigheid, biji oeoonomi-
schen voprspoed en stabiliteit en biji een
toestand van orde en recht. Indien men
deze waarheid geweld blijft aandoen, zal
jmbn niet kunnen ontkomen aap' de uit
eindelijke rajnVp' ®n het is de hoogste taiaW
der staatslieden, die palm'p af te wénden.
