IZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
WILHELMINA, 40 JAAR KONINGIN
De Kern
WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1938
OPGENOl
Z1ER1KZEESCHE COURANT
Neem 'n AKKERTJE
J
ABONNEMENT
1707 - 1880
Prijis p. 3 maanden fl.50, buiten Zlerikzee f 1.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijk©
nummers vijf cent Verschijnt dagelijks,
TeL Na 32. - Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
95STE JAARGANG No. 13823
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels eol
daarboven 20 oant p. regel. Reclames 40 oant
p. regel. Bi] contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10. uur
Aangrijpende plechtigheid op den veertigsten ver
jaardag van de kroning van Koningin Wilhelmina,
in de Nieuwe Kerk te Amsterdam
Als het gebed verklonken is, klinkt door
de kerk het choraal uit cantate 192 vain
Joha'n Sebastian Bach, pp woorden van
Niclolaas Beets: „O, on verge etbre stond'"
Plechtig en gedragen klinkt de mluziek
van den mieester, die onder leiding van
prof. Willem Mengelberg w|ordt uitge
voerd, door het kerkgebouw, waar allen
onder den indruk zijn van het plechtig
mfomeot.
Als de minziek geëindigd is, betreedlt
de vfopirzitter van de Eerste Kamfer der
Staten-generaal, mlr. W;. L. Baron de Vos
van Steenwijk, den katheder, olm! het
adres van hulde der Eerste Kamer vopr
te lezen, waarin herinnerd wordt aan
alles, wat de Koningin den traditiën van
haar roemruchte voorzaten getrou'w', zich
één betoonde Imiet haar vplk, gedurende
het aan zegeningen rijke, bilaar dikwerf
o Zoo zorgvolle tijdperk van haar negee
ring.
Dan volgt de vpp|r!z!itter der Tweede
Kajmler, Mr. J. R. H. van Schaiik, die het
adres van deze Kamer der Volksverte
genwoordiging, herinnerd aan de liefde
van Oranje voorleest, herinnerd aan de
liefde van Oramje voor Nederland en
van, Nederland voor Oranje.
Het derde adres van hulde is van de
gezamenlijke 'commissarissen der Kominlgin
en wordt voorgelezen door den oudste
hunner, de Cofmhiissaris der Koningin in
de povin'cie Friesland, Mr. P. A. V. Ba
ron van Harinxmla thoe Slooten, die
herinnerde aan bet devies, dat Oranje
voor Nederland nppit genoejg kon doeln.
De ,'driie adressen van hulde Worden na
voorlezing aan de Koninjgin overhandigd-
Rede van Dr. H. Colijn
Op den dag, dat heel Nederland feest
vierde bij' het veertigjarige regeeringsju-
bileum van Koningin Wilhelmina, is dit
heugelijke feit op plechtige wijze her
dacht met een nationale gedachtenisvie
ring in de Nieu,we Kerk te Amsterdam,
de plaats, wiaar veertig jaar geleden de
jeugdige vorstin tot Kpningin Werd ge
kroond'.
Voordat tegen elf uur de Koninklijke
Familie hat Paleis verliet, hadden ajllie
genopdigden hun zetels ingemjomlem. Rechts
van de plaats der Koningin' zat de minis
ter-president, dr. H. Colijn, en rechts van
hem' de overige leden der regeering in
ambtskleedij. Op de tweede rij', achter
den minister-president had plaats geno
men de president van de Eerste Kamer
Baron de Vos van Steenwijk, terwijl naast
hem! op de tweede rij1, sommigen in uni
form1, sommigen in landsdracht, de hier
te lande aanwezige Indische vorsten en
hun vertegenwoordigers hadden plaats ge
nomen. De eerste stoel van de derde rij
wierd ingenomen dopr den voorzitter der
Tweéde Kamer, Mr. Van Sohaik, naast
Wien de ministers van Staat gezeten Wa,-
ren, terwijl dit vak verder werd ingeno
men, behalve door de leden van den.
Raad van State, door hooge regeerings-
amhtönaren en andere hopgWaardiigheids-
bekleeders.
Het eerste vak ter linkerzijde van den
doorgang! van het Koninklijk podiumi af
gezien, werd ingenomen dopr de lenen
van het diplomatieke corps.
De eerste stoel van het volgende vak
bleef vpprloopig no'g leeg. Hier zou de
burgemeester van Amsterdam, dr. W- de
Vlugt, nadat hiji het Koninklijk gezin bin
nen had geleid, plaats nemen. Hier zaten
•ook de Commissarissen der Koningin in
de elf provincies.
Ongeveer achttienhonderd personen
hadden alle plaatsen in het kerkgebouw
bezet
Op het ïniuziekpodium hadden vijftig
leden van het Concertgebouworkest en
150 daimes en heeren van het Amsterdamu
sdhe toonkunstkoor plaats genomen voor
het kleine orgel, dat bij! deze gelegenheid
zou worden bespeeld tijdens ae plechtig
heid.
Het is bijna elf uur als gejuich buiten
aankondigt, dat de Koningin het paleis
heeft verlaten en even later betreedt de
Koninklijke falmilie het Kerkgebiouw.
De plechtige herdenkingsdienst
Het Wilhelimlus, in een der variaties,
welke Piet van Egmlond op hef groote
orgel speelt, ruischt dopr de ruimte als
de Koningin, gevolgd door de prinses
en den prins dopr leden der 'dommissia
(naar 't podiUm wordt geleid, terwijl allen
zich van hun zetels hebben verheven. Op
den im'iddelsten stoel neemt de Koningin
plaats, rechts v,an ha,ar Prinses Juliana
en ter linkerzijde Prins Rernhard, terwijl
de leden der hofhouding op de rijen stoe
len daarachter plaats nemien.
Dan 'Zwijgt het orlgbl en zingt het toon
kunstkoor a-tlapelLa twee coupletten van
het Wilhelmlus, het eerste en het veer
tiende: „Oorlof mijn arme schapen".
Van den kansel spreekt ds. P. J. de
Jong bet gebed uit, aanvangende met:
„U alleen, U lpven wij»;
Ja wij' loven U, O' Heer,
Wlant Uw Gunst, zop rijk van eer
Is tot onze vreugd nabij,
Dies vertelt mien in pns land
Al de woind'ren Uwer Hand".
Dan is bet moment gekomen vpor de
gropte herdenkingsrede, uit te spreken
dopr den voorzitter van den, Ministerraad,
dr. H. Colijn, die den katheder heeft
beklolmmen en 'zijn irede a anvlaingt met
een herinnering aam het Wopird van den
psalmist, waarin wordt ;gefw(aal'gd valn ge
dachten, die 'Zich binnen in! ons vermenig
vuldigen, Welk wopird Wlellicht beter dan
iets anders uitdrukking jgeeft aan de ge
voelens, die ons in deze dagen vervullen
Veertig jaar is het geleden, dat in dit
zelfde kerkgebouw eiem achttienjarige yojr-
stin onder inroeping van de,hulp van den
almiaohtigen God, het verbond tusschen
Oranje ien Nederland, dat in wezen kan
bogen op 'een bestaan van niet veel min
der dan vier eeuwen, pledhtiglijk kwam
vernieuw'en.
Als we de regeerin|gsjaren sinds 1898
trachten te overzien, aldus dr. Colijn,
Worden we Iwiel het meest getroffen door
de tegenstelling op bijna elk terrein van
het leven, maar Wellicht het meest op
zienbarend op internationaal terrein, tus
schen het begin en het eind dezer veer
tigjarige periode.
Ongetwijfeld waren er ppk tög|en het
einde der negentiende eeuw allerlei moei
lijkheden in de Wereld, maar bij' verge
lijking tusschen den algemeenen wereld-
toestand in 1898 en in 1938, kan men
de kleuren op zijn palet voor 1898 bijna
niet licht genoeg en op dat van 1938
nauwelijks donker genoeg nemien om de
tegenstellingen naar Wlaarde te doen uit-
komen. Spr. trekt deze vergelijking door
vo:or wat betreft het oorlogsrumoer,
de vrijheid van goederenverkeer, de
veiimiindering der 'welvaart in onze dagen
en de vorming van nieuwe Staatkundige
eenheden, waarbij vorstenhuizien mPt na
men, welke de eeuwen doprklpnken Wer
den terzijde gesteld.
Groeiende gehechtheid asn
't Oranjehuis
Onder de zegeningen dezer veertig jaar, I
die in een rede als deze niet alle zelfs! j
maar voor venm'elding in aanmerking
kunnen komen, wil spr. nochtans wijzen
op één, waarover hij kan noch mag
zwijgen, n.l. het heugelijk verschijnsel
van de groeinde gehechtheid van pns
volk aan het Oranjehuis. Dat ook de per
soon van de vorstin hierbij niet zonder
beteekenis is, behoeft niet nadrukkelijk
te worden gezegd. Ons regjeerend vor
stenhuis is in oorsprong zuiver nationaal
en wortelt in denzelfden bodem, waar
uit .ook onze nationale zelfstandigheid
opkwam.
Het huis „yan Oranje leverde in den
eersten Willem den gromdleggler van die
zelfstandigheid en de latere loten van
den Stam hebben haar onder de groot
ste moeilijkheden weten te bewaren. Uit
deze eenheid van volk en vorstenhuis
resulteert ^k het grondige begrip van
wat .Jiet regeeringsbeleid voor het Ne
derlandsche volk vordert, dat ialis igeen
411der volk afkeerig' is van dienstbaar
heid. JLerbied jjj/ordt bij dit volk niet
ingeboezemd door vrees en men verzet
zich stijfhoofdig tegen willekeurig
krachtsvertoon, jnaar het is meegaand
als het met verstand behandeld wordt en
zijn rechten en vrijheden worden ge
waarborgd.
Herinnerend aan het meeleven in het
'geheele land met de slagen, welke het
Koninklijk gezin tweemaal hebben getrof
fen en met de groote vreugde, dat daar
na Haar deel is geworden, eindigde dr.
Colijn met Jjet uitspreken van zijn ohr-
wrikbaar geloof in de heilzame werking
van het voortbestaan van den bajnid, tus
schen Nederland en Oranje en het uit
spreken van 'aller vurige hoop, dat het
volk van Nederland ook in de toekomst
het vorstenhuis zal blijven /omringen imiet
Zijn warme leefde en Zijn ongebroken
trouw.
De Koningin dankt voor de
gesproken woorden
Het bleef eenigeti tijd stil na de indruk
wekkende rede van dr. Colijn. Toen zette
koor ©n orkest cantate 51 van Bach
„Jauchzet Gott Jn. alle Landen" in.
Hierna, nam de Koningin zelf het woord
om Haar dank te 'betuigen voor de ge
voelvolle woorden, in deze plechtige nre
tot Haar gericht:
„D;eze historische plaats Van samen
komst, alwaar imlijne vaderen en ik den
eed aflegden op de grondwet en door de
Staten-Generaal werden ingehuldigd, ver
hoogt nog .hiervan de beteekenis.
Met voldoening en waardeering zie ik
terug op' de thans achter ons liggende
40 jaren als eep tijdperk van ononder
broken goede en vruchtbare samenwer
king .tusschen yoiks ve r t egenwoor d Lgjng
en Kikjoii. die een niet te overschatten
beteekenis heeft gehad voor ons volks
bestaan en allen, die 's Rijks gebieden
bewonen.
In alles één met mlijn volk, in den
ken en voelen, in liefde voior z'ijine vrij
heid en rechten <*n voor zijne 'Onafhanke
lijkheid, behoud ik van de afgelpppen
40 jaren een blijde herinnering.
In zorgvolle en benarde omstandighe
den, in beproevingmaar ook in dagen
van vreugde Zijn wij nog nauwer saam-
gegroeid en heb ik mij gedragen geweten
door de liefde en het vertrouwen van
mijn voilk.
Dank zij Zijn vlijt, taaiheid en uithou
dingsvermogen en zijn vasten wil, zijh
bestaan en onafhankelijkheid ten allen
tijde met Gods hulp te handhaven, kun
nen wij, den druk der tijden ten Spijt,
op vooruitgang en ontwikkeling, 'bogen,
heigeen ons aanzien bij de andere vol
ken 'ten goede is gekomen en hiun ver
trouwen in ons nog heeft versterkt",.
Na het slotgebed van dis. de Jong
bracht het koor het „Hallelujah" uit het
oratorium „De Messias" van Haendel, ten
gehoore, terwijl tenslotte koor en orkest
het zesde couplet vian het Wilhelmus)
inzetten „Mijn schilt ende betrouwen' z'ijt
Ghy, t), Godt, mijn Heer".
Hiermede wa® de plechtigheid ten einde.
De hulde der Nederlandsche jeugd
voor het Palels
Een overweldigende hulde heeft Dins
dagavond de vaderlandsehe jeugd op den
Dam te Amsterdam aan de Koningin ge
bracht.
Om een uur .of kwart ov'er zeven
Feestelijkheden te Brielle afgelast
De burgerij ontstemd
De burgemeester van Brielle, de heer
Collette, hoeft alle feesten afgelast in
verband met een geval vian kinder
verlamming, zulks ingevolge advies
v;an den inspecteur voor de volksgezond
heid. Per rhdiorcentrale en stadsomroe
per \verd het besluit bekend gemaakt,
hetgeen voor d^ inwoners van Brielle
een groote teleurstelling beteekende.
Gisterochtend 9 uur is een deputatie
naar den burgemeester geglaan, doch men
trok onverrichterzake terug. Het be
stuur van de Oranje-vereenigimg e«i no,g
eeni'ge andere personen zijn. hierna nog
bij den burgemeester geweest, pltnl hem
te verzoeken opi Zijn besluit terug te
komen, hetgeen evenmin succes had. Men
heeft vervolgens den burgemeester nog,
verzocht alleen de kinderfeesten te laten
vervallen, doch ook dat wilde de bur
gemeester niet.
De teleurstelling der inwoners veran
derde toen in woede. Zij' eischten intrek
king yan het verbod en schoolden Samen:.
De pplitie moest herhaalde rnfalen xjuim
baan maken. Eén persoon is in arrest
'gesteld. De straatversieringen zijn iuit
protest afgerukt en vertrapt. De bur
gemeester heeft 'politie-versterk!ng laten
aaprulkken.
marcheerden ze af van het Stadion, de
duizenden vertegenwoordigers van onze
jongeren uit alle Nederlandsche gemeen
ten en van .alle landelijke organisatie®
van jongeren. Met honderden en hom-
derden vlaggen trokken ze er op af,
met eigen muziekcorpsen en met eigen i
ordebewaarders. Deputaties van lande- i
lijk© vereeni'gingen liepen voorop, dan
volgden de gemeentevlagjgen van Ned.~
Indië en de vlaggen van Suriname en
Curasao, en vervolgens k*wamen de ge-
meentevlaggen .provinciegtewijs, alfabe
tisch gerangschikt, zoodat Drente voorop
liep en van de Drentsche gemeenten
AnLoo aan het hoofd ging.
Zoo ging het langls verlichte en ver
sierde straten^ naar den Dam, waar r.uyn'
half negen de eerste Tijen opmarcheer
den, En toen kwam een lange stoet,
die meer dan een half uur lang voorbij'
trok en zich vervolgens op het midden-
Damterrein een plaatsje zocht in het
felle licht van de schijnwerpers.
Daar stonden dan onze jongeren, hel
belicht, met boven zich een wond van
vlaggen, die vaak niet meer afzonder
lijk te 'zien waren en dan ineen vloeiden
tot één schoone kleurendeiningi.
Daar stonden dan onze jongeren en
kieken naar de verlichte ramen van het
Paleis en wachtten, wachtten op- hun
Landsvrouwe.
En daar, daar gaan de balkondeuren
al open iehi H.M. de Koningin treedt,
gehuld in een Jj elite avondmantel |m!et
bont afgezet, naar buiten, onmiddellijk!
gevolgd door Prinses Juliana en Prins
Bernhard.
Aan het toen opklinkend1 gejuich' scheen
geen einde te komlen. De vorstelijke Fa-
Im&He dankte telkens en telkens weer.
Maar dam tppmt de jeugd ook haar
discipline, als op een daartoe gejgieve^
teeken, plotseling alles stil wordt. Een
frmiziekdorps laat een kort voorspel hoo-
ren en plechtig klinkt dan uit de dui
zenden kelen het aloude „Walt heden nu
treden".
Als hiervan de laatste tonen zijn ver
klonken, komt ook de burgemeester van
Amsterdam op het balclon en hem vplgt
ieem 'groepje jiomigleimlanmen uit het Dreat-
sdhe Anlooi de eerste gemeente in de
stoet die met hun vlag hier zijn ge-
noodiigd opdat H.M. de Koninjgin de ge-
legenheidi verkrijjgt een korte plechtigheid
te verrichten. Aan deze vlag van het
kleine Anloo, hecht die Nederlandsche
Landsvrouwe nu im'mers persoonlijk een
wimpeltje in oranjekleur met in blauwe
letters het opschrift: Jeugdihulde. Wf
Amisteridami. 6 September 1938.
De aanhechting van het wimpeltje op
de Anloosche vlag, is dan voor alle an
dere vaandrigs op den Diaimi bet teeken
o|m' het hun toevertrouwde pand op de
zelfde w'ijze te verfraaien. En opeens
domineert dan in dat kleurenwoud het
oranje.
Weer klinkt mluziek en allen, de jeugd
ten de toeschouwers achter de afzetting,
zetten gezamenlijk het Wilhelmus in.
En er is slechts één uiting en slechts
één dank: de duizenden zingen het Wil
helmus, blojotshjop/ds, eenvoudig, oprecht
en héél gelukkig.
De gedachtenisviering v/h Regee-
ringsjubileum te Amsterdam
Rede van den minister-president
en dankwoord van de Koningin
De hulde der jeugd te Amsterdam
werd een spontane manifestatie
De burgemeester van Rotterdam,
mr. P. Drooglever Fortuyn, over
leden
De feestviering op verschillende
plaatsen in Schouwen-Duiveland
Iets warmer
bij Rheumatische pijnen, Spierpijn enz.
WEERBERICHT
Hoogste barpjmieterst. 766,3 te Röst
Laagste 755,3 te Hamburg
Verwacht tot den avond v)au 8 Sept.:
Zw'akke tot imlatige veranderlijke wind,
betrokken tot Zwaar- of halfbewolkt,
Waarschijnlijk eemige regen, later iets
W'armer.
Zon op: Zon onder:
8 Sept. 5,23 6,32
Maan op: Maan onder:
8 Sept. 5,35 3,51
Hoog- en laagwater te Zierikzee
HoogwaterLaag waiter
8 Sept. 1,56 14,07 7,30 19,48
Rotterdam's Burgemeester
Mr. P. Drooglever Fortuijn f
Een knap magistraat is heengegaan
Dinsdagmorgen is de burgemeester van
Rotterdam, mr. P. Drppglever Fortuijn,
(die in het begin der vorige week op
imiedisch advies volstrekte rust moest
ncjmJen, te 's-Gravenhage op ruim 69-j.airï-
gen leeftijd overleden.
Het overlijden van mr. DcropgleVer For
tuyn is geheel onverwacht gek-omen. Ach
teraf is gebleken, dat hij1 reeds een paar
Jm'aal een inzinking had, .gehad, maar zidh
daar toen overheen had gezet. O.a. heeft
hij' na zojoh drisis de laatste vergadering}
van de Vereen iginjg* Van Nederlandsche
Gem'eenten gepresideerd 'en dat hij' dat
had gekund, had hem blijkbaar het ge
voel bijgebracht, dat Zijn toestand nogal
imieeviel 'en hijl er wel overheen zlou ko-
Imlen. De vorige week echter kon hiji plot
seling niet /meer voort en hij moest zijn
arbeid neerleggen om in Den Haag rust
te gaan zoeken. Op aandringen van zijn
schoonzoon, dr. F. W. Zeylmuns vanEm-
miichoven, heeft hiji zich Zondag in diens
kliniek, de Rudolf Steinerkliniek te Sche-
veningen, laten opnem'eti. Het verblijf al
daar scheen hemi goed te doen. De indruk
Was, dat hiji sedert Zjondag reeds wat
vooruitgaande W|as.
Maandagavond is hij blijmoedig en ver
trouwend op zijn herstel gaan slapen»
Dinsdagochtend olm' z'es uur echter is Ihiji
Zonder eeniigen doodstrijd of pijln de
'eeuwigheid ingegaan. Zijn overlijden moet
volgens het inzicht van de geneesheer en
aan een plotselinge toestand van uitput
ting worden toegeschreven, die zijn
sterke Constitutie niet heeft kunnen over
winnen. 1