NIEUWSBODE
WILHELMINA
40 JAAR KONINGIN
MAANDAG
SEPTEMBER 1938
OPOENO!
Z1ER1KZEESCHE COURANT
1707 - 1880
De zegen van een ongestoord bewind
Zes September 1938. Veertig jaar geleden dat onze
Koningin plechtig in de Nieuwe Kerk te Amsterdam werd inge
huldigd. Als achttienjarige aanvaardde Zij de Regeering na een acht
jarig regentschap van Haar Moeder. Vastberaden en wijs is Zij steeds
voor ons gebleven, al die moeilijke jaren in heden en verleden. De
trouw en aanhankelijkheid van ons volk omringt Haar tot nu toe.
ABONNEMENT
Prijs p. 3 maanden fl.BO, buiten Zierikzee f 1.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijk©
nummers vijf cent Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. - Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
95STE JAARGANG No. 13822
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 8Q cent, van 4 regels eni
daarboven 2Q oent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
DE „HOPE DES VADERLANDS
BIJ DE GEBOORTE
In heel het land knalden de schoten
en werd allerwege onder het gebeier
der klokken de driekleur uitgestoken. Een
ware feeststemming maakte zich in en
kele oogenblikjken van het Nederlandsche
volk meester. Men staakte het werk en
de vaderlandsche kleuren tooiden ieders
borst. Het langverwachte was gebeurd.
Het vorstelijk Huis was met een telg ver
rijkt en het Nederlandsche volk heradem
de, nu het voortbestaan van het voor
Nederland zoo zegenrijke geslacht van
Oranje opnieuw verzekerd was. j
En men had zich niet ten onrechte on-
gerust gemaakt, want in 1884 overleed
de laatste der drie zoons, die Willem III
uit zijn eerste huwelijk met Koningin; 1
Sof ie geboren werden. Op vierjarigen
leeftijd is het kleine Wilhelmientje dus j
kroonprinses geworden en dat blijft Zij,
want Haar Vader sukkelt ernstig met J
de gezondheid en wanneer het prinsesje I
tien jaar is, verliest zij Haar Vader,, j
De hoop van het Nederlandsche volk is
geheel op deze eene telg gevestigd.
Doordat Zij Haar Vader zoo vroeg
moest missen, heeft de kleine prinses
ongetwijfeld veel van het echt, onbe
zorgd kinderlijke plezier aan zich voor
bij zien gaan. Immers reeds vroegtijdig
werd een begin gemaakt met een Zeer
serieuze opvoeding en na den dood van
Haar Vader is die opvoeding nog inten
siever voortgezet. Terecht was de Ko
ninklijke Moeder en Weduwe Emma er
van overtuigd, dat Haar Dochter meer
zou moeten weten dap andere kinderen
van Haar leeftijd.
DE INHULDIGING
Den Zesden September 1898 had de in
huldiging in Amsterdam plaats.
Schrijdend onder een geheel van netten
vervaardigde arcade legde de jonge vor
stin den wieg af van het Paleis op denj
Dam naar de Nieuwe Kerk. Op het hoofd
groeg Zij den koninklijken diadeem; een
hermelijnen koningsmantel lag in beval
lige plooien om haar schouders. In allen
eenvoud was het een diep aangrijpend
moment.
Voor den trppn, waar Zij naast Haar
Moeder had plaats genomen, was een
tafeltje neergezet, waarop de Grondwet
in rood fluweel gebonden lag op een
rood fluwieelen kussen, temidden van
kroon, Rijksappel en scepter.
Hier hield de jonge Koningin Haar eer
ste rede voor de verzamelde Staten-Gene-
raal en andere hoe ge cpllegles van Staat
Die rede, ofschoon op jeugdigen leeftijd
uitgesproken, w'as vervat in een taal, zoo
rijk aan vorm, stijl en uitdrukking, als
wij nadien nog dikwijls bij openbare ge
legenheden, waar H.M. de Koningin het
w!oord voerde, (hebben kunnen beluisteren.
Toen reeds was de jeugdig© vorstin zeer
populair, want geheel tegen het proto
col in werd Zij luide toegejuicht. De
moeilijke taak, die Haar te wachten stond,
heeft Zij terstond ernstig opgevat.
DE EERSTE JAREN
Ben aantal daden, die ook in symboli
seren zin kunnen worden opgevat, staat
aan het begin van Harer regeering. In de
eerste plaats w'erden aap H.M. de Ko
ningin-Moeder dppr Haar Dothter de
Grootkruisen der prden van Oranje Nas
sau en den Nederlamdschen Leeuw uitge
reikt. Deze piëteitsvolle daad onderstreep^
te, hoeveel de Kppimgin-Wledlu w.e tijdens
Haar regentschap had |g|edaian voor Ne
derland. Verder herinneren w'iji ons, hoe
de jonge Koningin in den strpolmlemd©
regen de eerste steen voor den bp,uw
van het WlilheltmSna Gasthuis legde. Dan
denkt fmfen aan die wijze, waarop zij aan
het verlangen van den Russischan CZaar
gehoor ig!af, hier in Nederland een Vredes
conferentie sam|en te roepen. Tenslotte
natuurlijk de overbekende daad, te dan
ken aan het persoonlijk initiatief van
Koningin Wiilheimina, dat het oprlogts-
sdhip de „Gelderland" najar de Delagio- j
b'aai werd gestuurd, om! den bejaarden
President Paul Kruger veilig! maiair Ne-
derl'and te brengen.
HET HUWELUK DER KONINGIN
Half October ontvingen de Kanjers der
Staten-Generaal 'een Koninklijke b|op;d-
sclhap van Hare Majesteit, Waarin Zij
Hare verloving a,ankiondig!de hi|et Zijne
Hoogheid Hertpjg Hendrik van Mecklen
burg- Schwerin. Blijdschap ging oyer het
land, dat de jonge Kpningim nu niet
langer alleen zou zijn. De inzegening vajb
het huwelijk in de Groiote Kerk te Den
Haag was een aangrijpend mpmjent.
Na een jaar werd de geboorte van een
vors tel ijken telg aangekondigd, maar die
'blijde verwachting ging helaas niet in
vervulling. Geruimen tijid zweefde Ko
ningin Wilhelmina tusschen leven en dood
maar werd tenslotte aan Haar huis en
volk teruggegeven. Eerst vele jaren later
wordt in de bekende Kerstboodschap van
1908 het Volk verwittigd van een tweede
blijde verwachting. In het volgend voor
jaar wordt dan Prinses Juliana geboren.
Weer is het voortbestaan van de Oranje
dynastie Voor een volgende generatie ver
zekerd. En thans heeft zich reeds weer
een nieuwe generatie achter de Koningin
geschaard. Misschien is deze rustige ze
kerheid, dat Haar werk naar menschel ijk©
berekening weer geruimen tijid zal wor
den voortgezet, Haar bij het vieren van
Haar veertigjarig regeeringsjubileum wel
de grootste vreugde.
DE REGEERING
Gemakkelijk is het bewind van onze
geëerbiedigde vorstin allerminst geweest
Ma ar moeilijkheden zijn er oim overwon
nen te worden en op dien weg is Ko
ningin Wilhelmina Haar volk altijd voor
gegaan. Waarschijnlijk is dit, nogj afge
zien van Ha<ar hooge levensopvatting en
levenshouding, de oorzaak van Haar groot
prestige en gezag).
Wat die moeilijkheden betreft, her
inneren wij slechts aan de groote spoor
weg- en havenbedrijfstaking. Wij noem
den reeds de Vredesconferentie, die meer
moeilijkheden dan profijt sorteerde. Bo
vendien voltrok zich omstreeks de eeuw
wisseling een omwenteling in de biin-
nenlandsehe politiek. De liberale idee van
Thorbecke wordt op den achtergrond
gedrongen. Verscheidene malen heeft de
Koningin zoowel geestelijk als materieel
haar steun verleend bij de watersmooden,
die ons land' in den loop' der jaren heb
ben 'geteisterd. Zeeland en de Zaan
streek werden voor den oorlog in het
bijzonder Zwaar getroffen. Met Haar ge
maal was de Koningin steeds de eerste
om de 'helpende hand te bieden. Door
dergelijke daden wist Zij' zich een on
vergankelijke plants te veroveren in het
hart van Haar volk.
FEESTVREUGDE EN SOMBER
VERSCHIET
In 1913 vierde men in Nederland het
eeuwfeest van de bevrijding, de Onaf-
hankielijkbeidsfeesten, die overal in den
lande plaats hadden. Den 26sten Novem
ber vaardigde de Koningin een procla
matie uit, waarin1 Zij het herwonnen va
derland prees. Overal gaf het volk on
dubbelzinnig blijk van zijn verknochtheid
aan het Huis van Oranje. Nog geen jaar
later zou de atmosfeer echter vervuld
zijh van geheel andere geluiden.
Intusschen onderhield Nederland met
de buitenlandsche mogendheden uitste
kende betrekkingen, welke hun uitdruk
king vonden in de bezoeken der staats
hoofden aan onze vorstin en omgekeerd.
Zoo bezocht het Belgische Koningspaar
ons land, de Fransche president Armand
Fallières, de Duitsehe Keizer Wilhelm II
■en Koning Christiaam van Denemarken,,
even voor den oorlog, welk bezfoek door
Hare Maejsteit eerst na den wereldoorlog
werd beantwoord.
DE WERELDOORLOG
Men kan het 'zien als de ironie der
feiten, dat aan den vooravond van den
wereldoorlog het Vredespaleis met tal
van schoone woorden werd geopend. Nog
geen jaar later werden de verdragen
als vodden verscheurd en hechtte men
niet langer aan internationaal fatsoen.
De volken stonden tegen elkaar op. Het
werd gaandeweg een wereldstrijd, die
Zijh slagvelden in Europa had.
Den 31sten Juli 1914 onderteekende HM'
het mobilisatiebevel, des middags te half
twee en in den avond waren reeds 90
pet. van de 200,000 man op de been.
Het aantal vluchtelingen steeg al spoe
dig tot 700,000. De oorlog begon (zich
geducht te doen voelen en de ouderen
herinneren hem zich als een zwarte vlek
in de wereldgeschiedenis. De Koningin
ging Haar land vopr in al wat betrof
het handhaven van vrede en neutraliteit.
Op den dag voor den Wapenstilstand,
die eindelijk het kanon tot zwijgen zou
brengen, verschenen in ons land de Duit
sehe keizer en zijn zoon, de kroonprins.
De regeering aarzelde geen ©ogenblik,
aan den aandrang op haar uitgeoefend,
de vluchtelingen over de grens te zetten,
weerstand te bieden en te weigeren.
Uit deze dagen dateert ook de idéé
der Belgische Franskiljons hun land af
te ronden, natuurlijk ten deele van ons.
De zaak werd gederigeerd naar de Pa-
rijsche vredesconferentie, waar onze toen
malige minister van buitenlandsche za
ken, jhr. mr. dr. Van Karnebeek, zijn
Belgische collega Hymans op een dus
danig duidelijke wijze heeft toegespro
ken, dat men aldra in Belgische krin
gen de gedachte opperde, maar van deze
annexatie-plannen af te zien,
DE PERSOON VAN
KONINGIN WILHELMINA
Dikwijls 'wordt beweerd, dat het parie-
ImJentaiire bestuur een vroju)w beter ligt dan
•een mian, hetgeen uit den aard der zaak
duidelijk zal zijh. Men noemt in dit geval
als overtuigend voorbeeld meestal Konin
gin Victoria, imiaar blijven wij1 binnen de
landsgrenzen, dan zouden wij allereerst
Koningin Wilhelmina willen noemen.
Als iO(m strijd waardeerem en "bewonde
ren opk buitenlanders Haar scherpzinnig
heid, Haar omvangrijke kennis, Haar won-
dersterk talent. Algemeen vereert men
haar en die vereefring is te danken aan de
hopge en vpprnatme wijze, waarop Zij
steeds Haar taak weer ten uitvoer heeft
Wij' herinneren aan een tweetal uitspra
ken. Bij de inhuldiging zei de de jeugdige
vorstin, dat Zij' zou regeeren zooals het
van een Koningin van het Huis van Orajnje
werd verwacht. Die woorden is Zij' ge
trouwelijk nagekomen, steeds vopr oogen
houdend het oud-Nederlandsc'he devies;
„Je imlaintiendrai".
En diezelfde gedachte kwam ook tot.
uitdrukking enkele jaren geleden, toen
Zij zeide: „Wij' willen onszelf zijn en
blijven."
Toen Koning Wiillemi III in 1889 aan
het einde van Zijh tppn veertigjarige re
geering stond/ heeft Hij1 gezegd: „Mijn
volk zal van Mij getuigen, dat ik Mijn
Koninklijk' W)oprd bij' het aanvaarden Mij
ner Regeering gestand heb gedaan." Deze
woorden kunnen wij op1 den zesden Sep
tember herhalen, nu Zijn Dochter ©en-
zelfde mijlpaal heeft bereikt. Hopen wij!
allen van harte, dat Ziji ons ten zegen nog1
lang (gespaard moge blijven.
BIJ HET ZILVEREN H U WE LIJKSFEEST VAN DE KONINGIN IN 1926