ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DINSDAG 23 AUGUSTUS 1938
OPGENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
De Kern
ABONNEMENT
Prijis p. 3 maanden f 1.50, buiten Zierikzee f 1.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijk»
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks,
TeL No. 32. - Giro 137677
1707 - 1889
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
94STE JAARGANG No. 13811
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels enJ
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
Franco's antwoord
luidt teleurstellend
Voorloopig geen terugtrekking
der vrijwilligers
Het ©enige positieve resultaat
van de overhandiging] v,an het
lang verbeide antwoord van
Franco op het voorstel der non-
interventie-coimmissie inzake het
terugtrekken der vrijwilligers uit
Spanje, is dat er geen positief re
sultaat is bereikt. Br gebeurt
voorshands niets.
De oorzaak hiervan is niet dat Franco's
antwoord een besliste weigering, zou in
houden. Bij eerste lezing krijgt mien zielfs
den indruk dat het den weg opent naar
een spoedige liquidatie van de aangele
genheid der non-interventie, waarmede de
desbetreffende 'dom! missie zich al sedert
het najaar 1936, toen zriji het levenslicht
aanschouwde, beziggehouden heeft. Maar
een nadere beschouwing doet zien dat
Franco zijn goedkeuring1 afhankelijk
stelt van bepaalde voorwaar
den o.a. de toekenning der rechten vaal
oorlogvoerende voorafgegaan an de eva
cuatie der vrijwilligers, terwijl juist het
Britsche voorstel, dat door de non-inter-
tviemtie-cOimimissie tot het hare. werd ge
maakt, het terugtrekken der vrijwilligers
als eerste eisch. voor de toekenning der
belligerenten-rechten noemt.
Ten opzichte van het aantal vrijwilli
gers, dat zou moeten worden terugge
trokken, toont Frandoi een zekere royali
teit, welke feitelijk echter ruimschoots
ten voordeel© der rechtschen zpu strek
ken. Het stelt het cijfer 10.000 Voor:
aan beide zijden houden tienduiziend Vrty-
willigers moeten vertrekken.
Daar evenwel in French's gelederen het
aantal buitenlanders dat der linkschen
verre overtreft, zouden de buitenland-
sdhe strijdkrachten der rechtschen nume
riek sterk in de meerderheid blijvien. Het
viOiorste1, der non-interventie commissie
dat zooals mien weet door de regeerin|g|
te Barcelona reeds werd aanvaard
hield een terugtrekking mn een evenredig
aantal vrijwilligers aan beide zijden in.
Toch bevat het antwpord van de regee
ring te Burgos twee constructieve punten
van beteekenis. Allereerst de bereidheid
van Franco tpit het instellen van twee
veiligheidszones in het link
se he gebied; twee havens, waarin de
toevoer van levensmiddelen appr neutra
len voor vijandelijke daden gevrijwlaard
zou 'Zijneen aan de Katalaansche kust
'en een in de nabijheid van Valencia.
Voorts de slotverklaring in de nota, ml.
dat Frainiela's negeering nooit zal toestaan
dat ©enig deel- van Spanje ©conotmisdh
aan. een (andere (mogendheid zou worden
„verpand". Is dit een antwoord op de
reeds herhaaldelijk tot uitinig gekomen
bezorgdheid dat de Italianen zich blijvend
op de Bal ear en hebben geïnstalleerd
hetgeen hun een buitenjgejmeen gupstigo
positie in 'de Middellandsche Zee zou
(verschaffen, en dat de DuitscherS vOor
hun hulp Imet een gebied in Spaansdh—
Marokko; zouden worden beloond?
Aan den anderen kant Wlordt mien door
de veie bezwaren welke Franco in zJijn
nota oppert plmtrent de feitelijke ©viaciu-
atie der vrijwilligere en door de vele
voorwaarden, waarvan hij deze afhanke
lijk steltgstijfd ia zijin verbloeden dat
Franco zijn buitenlandse he s t r ij d-
krachten moeilijk missen kan. Steeds
weer scheen een beslissende slag nabij,
,maar telkenmale liep deze te pletter te
gen de weerstand der linkschen. Wlordt
Franco nu vlan zijn buitenlandsche steun
beroofd dan zO,u hiji vierder van z'ijh doel
af zijn dan ooit. E|r is dan ppk geen reden
aan te nemen, hetzij1 er een onverwacht
'comiproinïis tpt stand (mlocht komen, dat
de burgeroorlog zijn derden winter niet
zou ingaan.
Negentiende Yzer-bedevaart
Hulde aan de Vlamingen die
sneuvelden bij Diksmuide
Het jg niu ial jaren, dat er te Dikjs,-
miuide op den derden Zondag* vatn Augus
tus een drukte vlan 'belang heenseht, wel
ke veroorzaakt wordt door de duizenden
en nog eens duizenden bedevlaarders- Dit
jiaar was die driulkte zoo mogelijk nog
grooter dan anders. Duidelijk is dan oiok
gebleken, dat de perspolemieken, die aam
deze 19e bedeviaart voorafgingen, niet
den minsten nadeeligen invloed hebben
gehad op de belangstelling,. Integendeel,
iedereen! had den indruk, dat er dit
jaar nog meer volk was dan in 1937.
Om 11 uur begint de eigenlijke plech
tigheid. Aan het altaar verschijnen de
priesters en de H. Mis ter nagedachtenis
van de Viaamsche gesneuvelden en voor
den wereldvrede wordt oud-aalmoezenier
Hansen opgedragen.
De strijd der Vlamingen
Ook nu bleek weer, dat de strijd van
de Vlamingen tegen de eenzijdige pro-
Fransche politiek met onverminderde
kracht wordt voortgezet. Zoo verklaarde
Filip de Pillez'ijm namens de Vlaaimjsohe
Oud-Strijders o.a.: „Nadat de wekroep
van de Viaamsche Oud-Strijders, hier te
Diksmuide, over heel Vlaanderen de cam|-
pagne „Los van Frankrijk" had wakker
gemaakt en op onmiskenbare wij'ze den
volkswil tot uitspraak had gebracht, werd
eindelijk een begin gemaakt taiet een
politiek van zelfstandigheid naar buiten.
Het gevoel van veiligheid werd sterker
'bij1 al degenen, die beseffen, dat een
zijdigheid in de militaire politiek en ver
bintenissen met een groote mlogemdheid
of bloc van mogendheden den joorlog
dichter bij onze grenzen brengen".
Zelfbeschikkingsrecht geëischt
Het indrukwekkendst was zeker die re
de vpn prof. Frans Deels, die weer met
groote felheid voor het Viaamsche volk
het beloofde, maar nog steedis gewei-
gierde zelfbeschikkingsrecht eischte. Uit
Zijn woorden sprak veel bitterheid, maar
toch ook vertrouwen in een goede toe
komst: „Wij zijn een volk, dat 30.000
mannen offerde voor een zelfbeschik
kingsrecht, diat werd beloofd en niet ge
schonken; een volk, met wel'kfs hulp men
diplomatiek en buiten onzen wil het zelf
beschikkingsrecht van andere vollklen
wurgde. Wij1 zijn een volk, dat men wel
licht morgen zou willen dwingen tot een
offer van honderdduizenden om de vrij
heidsstrijd van andere volkeren te helpen
versmachten.
VOLKSFRONT GEBROKEN
Daladier maakte een eind aan
het volksfront
Zijn eisch is hard werken en
gezonde financiën
De beteekenis van de radiorede door
den minister-president Dialadier uitge
sproken, kaïn bezwaarlijk worden onder
schat. Door de besliste wijze waarop
hij' verklaard heeft, dat de veertigurige
weeik', tot diujsver slechts toegepast in
Frankrijk en Mexico, niet gehandhaafd
kan worden, heeft hij een eind gemaakt
aan bet verbond tus&chen radioalen, so
cialisten Cn icötalmiuinisten, dat iais het
Volksfront betiteld wordt. Was de band
tusischen deze zioo heterogene partijen
den laatsten tijd reeds aanzienlijk losser
geworden, inuen kan thans zejggen, dat
zij geheel uiteengevallen zijn, nu de voor
naamste gefm'eenschappelijke eisChen niet
langer eenstemlmlg gesteund worden. 2
socialistische ministers hébben hieruit de
consequentie getrokken en hujli ontslag
ingediend. Zij zijn inmiddels clopjr twee
anderen ministers vervangen.
De toespraak van Dialadier geeft nog
weinig of geen ©lanwijzkig^ai! omtrent de
maatregelen, die de regeering wil nelmlen
om "de verdediging 'wan den franc te ver
zekeren. Maar eir blijkt wel uit, dat de
minister-president het vertrouwen in de
toekomst van Frankrijk als het voorn,aainv-
ste element daarin beschouwt. Daarom
stelt hij vopirpp, dat dit vertrouwen her
steld moet worden en dit kan slechts
ajs men weer aan het werk gaat zJooals
vroeger. Komt bij de werklieden het be
sef terug, dat de gevaren, die Frankrijk
bedreigen, een algemeen© opoffering
eischen van een zucht naar meer luxe
of igemiak ook van de zijde der
patroons), dan zal het niet moeilijk z'ijin
de stemming te doen omslaan en een
eind te miaken aan de kapitaalvlucht.
Het is een feit, dut de heer Dialadier
wel driedubbel gepantserd moet zijn oimi
tegenover de .aanvallen, die van socialis
ten en comim|unisten zullen loskomen1, zijn
weg te vervlolgen. Dat er krachtig verzet
van deze zijde te verwachten is, Valt
reeds te voorspellen uit de geruchten
over een lalgemeene staking in het haven
bedrijf, die voorbereid zou worden, oi^er
een aanstaande actie van ambtejnirein en
uit de stakingSbedreigipgjen van mijW- en
textielarbeiders in het Noorden. Met
hand en tand zullen de werkliedelnf de
eenmaal behaalde voordeelen verdedigen.
Dr. KURT SCHUSSCHNIGG,
tide vyand des volks", zal voor een
speciale rechtbank te Weenen terecht staan
Schuschnigg het slachtoffer
De volksvijanden» voor het gerecht
Het Duits'che Staatsblad kondigt een
wet af, inzake de verantwoordelijkheid
van leden van vroegere Oostenrijksdie
bonds- 'en landsregeeringen len hun, me
dewerkers", die zich bij hun optreden
in het openbare leven schuldig ihjebb'en
gemaakt aan rechtsehending of aan han
delingen, welk© als volksvijandig kunnen
worden beschouwd. Zij zullen voor een
staatsgerecht te Wieenien, de plaats des
misdrijfs, ter verantwoording wohdetn ge
roepen'.
De leden van de Staatsrechtbank wor
den op voorstel van den rijksminister
van binnenl. zaken door den Führer en
rijkskanselier benoemd.
Van welingelichte Zijde wordt verklaard
dat deze wet, welke rieeds lang wierct
verwacht, uitsluitend van toepassing Zal
zijn op de groote rijksmisdadigers. Er
kunnen nog geen mieded|eelingen worden
gedaan over het aantal personen, dat
voor het gerecht terecht zal staan. Dat
zal eerst mogelijk zijn, als rijkscommis
saris B r c k e 1, die bevoegd is tot het
indienen van aanklachten, de bestudiee-
ring der documenten zal hebben voltooid
Het feit dat de processen te Weenen Zul
len worden gevoerd en niet te Berlijn!
of Leipzig, verklaart men uit den wenseh
Oostenrijksche aangelegenheden in Oos
tenrijk zelf te behandelen.
Het decreet, dat een speciale recht
bank te Weenen zal worden ingesteld
om recht te doen over leden van het
„oude regiem" maakt duidelijk welke
bedoelingen de nationaal-socialisten heb
ben met Schuschnigg en zijn aanhangers.
Het decreet betreft alleen de voornaam
ste verdachten, onder wie waarschijnlijk
Schuschnigg en ex-burgemeester SchmitZ
van Weenen. Bürckel is thans bezig de
acte van beschuldiging op te stellen.
Waarschijnlijk zullen ook de chef van
de stormtroepen van het Vaderlandsche
Front, de rechtere, die de moordenaars
van Dollfuss hebben veroordeeld en de
hooge politie-ambtenaren, die thans in
het concentratiekamp Dachau zitten, te
rechtstaan.
Uit .de Nieuwsbode
van vóór vijftig jaar
Van 22—27 Augustus 1888. Naar
wij1 vernemen zal onze aanstaande kermis
bezocht worden door het Tooneelgezel-
schap der Nieuwe R'damsche Schouwburg
dir. Alex Faasisen. Het repertoir bevat
de nieuwste stukken, als: Hans vondeling,
van Puffelen Zin.; Een Millioeniepoiom.
Voorts aal de kermis bezocht worden
door: Twee stoomjuchtballoinisStop(m|-
velocipède; Theater Amusant Bonefamg;
Panopticum van Spoirk, etc
De afstand v,an Bergen-op-Zpom
naar Zierikzee is door twee wielrijders
Uit eerstgenoemde plaats in 13/4 uur
afgelegd, het overzetten over de Een
dracht en het Zijpe hieronder niet be
grepen. j
Bij' de te Zie rik Zee igehoiuden
verkiezinig voor een lid van den gemeen
teraad waren door de 551 (kiezers 291
stemirrien uitgebragt. De heer M. C.
Mjuloick Houwer, die gekozen werd, ver
wierf 146 stemmen.
Benoemd tot onderwijzeres aan de
openbare school te Brouwershaven
mej. M. L. van der Weel te «Colijnsplaat.
Benoemd tot leeraar in de Geschie
denis en Aardrijkskunde aan het gym
nasium te Tiel, de heer A. Landimlan te
Zierikzee. I
In „Noh Semper" te T hol en had
een alleraairdiglst feestje plaats bij de ge
legenheid dat het fanfarecorps „Concor
dia" een nieuw vaandel ten geschenke
werd aangeboden.
24 Augustus werd de hernieuwde
synagoge te Zierikzee plechtig} inge
wijd. Bij die gelegenheid hield de heer
H. M. van Beem een boei jende rede, ter-
Wijl de heer B, S. v. Kloeten, fu|ng.
voorlezer .een woord van dank sprak
voor de ondervonden medewerking.
In 4e Belgische gemeente Diaimi-
premy geraakte de dronken chauf
feur E. Mingiaux in groote vaart met
Zijn voertuig op het trottoir, waarbij
een 30-jiarige vrouw met haar tweejarig
kind werden gegrepen. Zij waren op
Siiaig1 dood. De toegeschoten menigte wilde
den dronkaard bijlna lynchen, doch de
poiitie kon hem nog tijdig arresteeren.
De begrafenis van mgr. H1 i n k a
is in de in rouw gedompelde fSfad Rosen
berg geschied in tegenwoordigheid van
60.000 boeren, die uit geheel Slowakije
te voet waren overgekomen. Bij de plech
tigheid heeft minister Hodzja het woord
gevoerd.
Franco's bezwaren tegen het
terugtrekken der vrijwilligers
Daladier maakte een eind aan
het Fransche Volksfront
Dr. Kurt Schuschnigg c.s. zal voor
speciale rechtbank verschijnen
Conflict tusschen de regeering
en den graanhandel
DeYzer-bedevaart naar de vlakte
van Diksmuide
Iets warmer
Neem 'n AKKERTJE
bij Hoofdpijn, Zenuwpijn, Vrouwenpijn
WEERBERICHT
Hooigste barpiiheterst. 766,7 te Rodhefort
Laagste 747,8 te Vestmlaeoer
Verwacht tot den avond van 24 Aug.:
Zwiakke tot imiatige Noordelijke tot Ooste
lijke wind, heldere koude nacht m'et
dauw, overdag licht- tp.t halfbewolkt,
droog weer, iets warlmier.
Zon op: Zon onder:
24 Aug 4,58 7,06
Maan op: Maan onder:
24 Aug. 3,41 6,06
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
24 Aug. 1,21 13,45 6,53 19,27
NICOLAUS HORTHY,
de Hongaarsche Rijksbestuurder,
brengt een officiéél bezoek aan Hitier
Amerika aan de stembus
Politieke moraliteit
der Amerikanen
Wanneer het Amierikaausche volk pver
leemige maanden naar de stómfbüs trekt,
zal het niet slechts het geheel© Huis
vlam Afgevaardigden en een derde van
den Senaat pieuW' moeten kiezen, maar
ppk een aantel gouverneurs, opperburge
meesters en -andere politieke bestuurs
ambtenaren, zopdait het kan vpprkoimien,
dat in ©enige steden de afgevaardigd©
of senator op hetzelfde stembriefje staat
als b.v. de gouverneur of de burfgjejmteestelr
Overweginjgen van locual-pplitiek karak
ter kunnen derhalve onder omstandig
heden voor de zending van een persoon
lijkheid naair het federale parlement van
beslissende beteekenis zijh.
Berkley gouverneur
Biiji de primaire verkiezingen, die tot
nog toe in twinti|g staten plaatsgevonden
hebben, gaat bet er enkel en alleen oimi,
of de democratische pf republikeinsclie
partij Imlet de voorgestelde oandidaten aC-
doprd gaat pf niet. Dat de Ropsevelt-rd-
geeriin|g en de leiding dier democratische
partij1 vioorlpiopig no|g geen reden tpt jui
chen hebben, heeft het resultaat vian de
primaire verkiezingen (hierbij stemtoon
slechts de ingeschreven partijleden) in
den staat Kentucky, wia&T de voprzitter
van de detnlocratlsche fractie in den fe
deralen Senaat, Biarkley, slechts Inlet
een kleine meerderheid de overwinning
behaalde, hoewel, pf misschien juist om
dat Roosevelt perspionlijk in den verkie
zingsstrijd tengunste van Berkley inge
grepen had, aangetoond.
Het is kenmerkend vppr de politie
ke moraal van Amerika, dat in dit
geval beide partijen elkaar in wöprd 'en
geschrift van oim'kopperij der kiezers be
schuldigden, zonder hiermede bijzonde
re opwinding pnder de bevolking op te
wekken.
(SSS® siii® Omkooping hij de stembus
Volgens een melding van de Associa
ted Press verklaarde de ei htgenoote van
den verslagen gouverneur, dat de fede
rale regeerimgl in den lopp van den ver
kiezingsstrijd uit federale middelen 250
(m'illioen dollar uitgegeven of in den vorfml
vian steun 'aan de werkloozen beloofd
zou hebben, p/ml Berkley's overwinning
zeker te Imaken. Het liefst ware het th,ans
inievrouW' Chandler, wanneer haar imlan
zich uit de politiek terug 2lou trekken.
„U weet", verldaarde zij1 aan de Am;eri-
kaansche reporters, „dait men in de po
litiek geen gield verdienen kan, in het
bijzonder dan niet, wanneer iemand een
zoo psychopatisdh geval van eerlijkheid
is als mijn (mlan".
Roosavelt favoriet?
Naar het resultaat van de November-
verkiezingen mag'1 hnen Im'et recht nieuws
gierig! zijn, Wijl de primaire verkiezingen
nauwelijks een juist beeld van de sterk
ste der republikeinSche oppositie geven
len men imoet afwachten, in hoeverre Rop-
sevOlt zijn dikwijls aangekondigde plain,
de rijen der democratische partij' van
alle New Deal-tegenstanders te zuiveren
zal verwezenlijken. De vraag, die op het
opgenblik nog niemand beantwoorden kah
luidt: Waren de verkiezingen in Ken
tucky in werkelijkheid slechts een Pyr-
rhus-overwinning, of jmio|gen zij als een
sym'ptopimi voor de aanhoudende popula
riteit vian Roosevelt gelden?
