ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
WKm OPOEN^^H
WOENSDAG 15 JUNI 1938
ZIERIKZEESCHE COURANT
17S7 -
Tandpasta Ivorol (volgens nieuw recept) geeft volop volwaardig schuim,
D© Kern
bij uw examen
ABONNEMENT:
Prijs p. 3 maanden f 1.60, buiten Zierikzee f 1.80
Voor het buitenland p. jaar £10. Afzonderlijke
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. - Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
94STE JAARGANG No. 13752
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 8(1 cent, van 4 regels en'
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uw
LICHT OVER OSS I
Mr. Wendelaar verdedigt zijn voorstel
Aan de Memorie van Antwoord van
den hoer Wendelaar op het Voorloopig
Verslag over zijd initiatief-voorstel in
zake een enquête oveir Oss wordt het
volgende ontleend:
Bi| de indiening van mijn voorstel ben
ik, schrijft mr. Wendelaar, er blijkens
de Memorie van Toelichting van uitge
gaan, dat de Kamer in haar groote meer
derheid de inlichtingen, gegeven naar
aanleiding van de interpellatie-Drop op
7 April j.l. voldoende achtte. Pijhlijkl
verrast zullen dan ook naar mijin mee
ning zoowel de minister als vele leden
der Kamer zijn geewest, toen zij reeds
spoedig daarna bemerkten, dat de pu
blieke opinie he timet de conclusie der
Kamer niet eens was.
De loop van Zaken eischt, dat deze
zaak opnieuw in behandeling komt.
De eisch, dat deze zaak opnieuw in
behandeling moet komen, doet de vraag
rijzen, waarom deze zaak niet als af
gehandeld mag worden beschouwd en
alsnog nadere opheldering noodig heeft.
Uit de rede van den minister van Jus
titie blijkt, dat deze zich persoonlijk dag
aan dag op de hoogte heeft gesteld van
de (binnenkomende rapporten en verba
len over hetgeen te Oss geschiedde, dat
hij1 op grond van die rapporten en ver
balen zijn meening heeft gfevonmld e|m
zijn maatregelen heeft genomen en dat
hij aan de hand daarvan op 7 April
zijn inlichtingen aan de Kamer heeft
verstrekt.
Als desniettemin bij! vele leden der
Kamer nog vragen zijh gerezen en de
meening heeft postgevat, dat niet alle
feiten geacht mogen worden vast te
staan, dan blijken de inlichtingen van
den minister niet bevredigend te zijln ge
weest. Hadden deze wiel een blijvende
bevrediging geschonken, dan ware er
thans geep aanleiding om de noodzake
lijkheid te uiten, dat over de onderwer,-,
pelijke zaak het volle licht komt te
schijnen. Dit had de minister dan op 7
April al moeten ontsteken.
Het voorstel tot het houden van een
enquête is nog de eenigle ewig, die voor
de Tweede Kamer openstaat om meer
licht in deZe zaak te laten doordringen.
De „Karimata"
een technisch wonder
Het ideale werktuig voor
de „Lutine"-schatten
Rustig werken de machtige machines
docr, daig en nacht zonder ophouden
en het mag zeker wel als iets heel]
bijzonders worden beschouwd, dat de ge
heele, zeer ingewikkelde installatie der
„Karimiata" nog gieen oogenblik heeft
gehaperd. Het gevaarte is zoo van die
werf naar het Lutine-terrein gesleept,
zonder practisoh te hebben proefgedraaid
Een woord van hulde aan de N.V. J.
en K. Smits Scheepswerven, die dezen
grootsten tinbaggermolen ter wereld in
acht maanden hebben gebouwd, is hier
zeker op zijn plaats.
Al het zand, nu al 40.000 M3., dat bo
ven wordt gebracht, wordt in de ko
lossale waschinricht'ng zorgvuldig onder
zocht. Alles wat geen zand is wordt af
gezonderd. Een groote hoeveelheid kleine
Lu'inespijkerj, s.ukkien koper van dehjurd-
bedekking, alsmede een zilverstuk werden
reeds uitgediept. Alles op die „Karimata"
is uitermate sterk en zwaar. De zware
^aggeremmers, die van speciaal staal zijn
gemaakt, zijn zóó sterk dat zij dwars.'
door een wrak heen kunnen baggeren
en de stukken hiervan bovenbrengen. Het
vaartuig zelf is buitengewoon zeewaardig.
Zelfs toen er hooge golven stonden, kon
er toch nog worden doorgewerkt.
Maandagnacht echter kwam er te veel.
Windstooten van veel kracht werden ge-
geregistreerd. De zee was zoo hoog, dat
het vóór- en achterschip werden bedol
ven. Toen m'oest het baggeren worden
gestaakt en ook Dinsdag kon wegens
hooge zee niet worden gewerkt. De „Ka
rimiata" blijft echter op [iet „Luitine"-ter
rein liggen. Dinsdagavond brak plotseling
door een opkomenden breker de ketting-
schijf, bestaande uit een tweeduimsket-
ring met een vijftons anker. Gelukkig
lagen er echter nog een aantal ankers
bit, Zoodat er geen gevaar was voor
op drift slaan. Doch ook wanneer deze
staaldraden waren gebroken, zou meat
moeilijk van gevaar hebben kunnen spra
ken. Immers de sleepbooten „Holland",
„Texel", „Volharding" en „Neptunes", te
zamen meer dan 3000 PK lagen in de
onmiddellijke nabijheid gereed om op het
dat tandaanslag en apijsresten absorbeert en emulgeert. Daardoor worden de tanden wérkelijk wit en de mond bijzonder frisoh en rein. Tube 25 en 40 ot. Extra groote tube 60 ot.
leerste sein vast te maken. De „Kari
mata" is hét schip voor de „Lutine'".
Het personeel van de BillitonmpijL is bij
uitstek deskundig. De kans dat de Lu,-
tineschatten nu eindelijk zullen worden
geborgen, is ongetwijfeld zeer groot.
RAADSOVERZICHT
Zierikzee, 14 Ju,m 1938
Nadat de raad op 8 ,Maart IJ. vergia^
derd had, kwam' het college 'hedenimiid,
dag! voltallig, bijeen. Twee korte plech
tigheden waren allereerst aan de orde.
In de eerste plaats herdacht de burge
meester zijn ambtsvoorganger, die in
Maart overleden is. Bij zijn graf sprak
de 'burgemeester, namens Zierikzee, woor
den van afscheid en da^k voor de beste
krachten, die burgemeester Rannink aa|n
deze ge|meente gaf.
De tweede plechtigheid betrof de in
stallatie van den heer A. v. d. Houten,
die de plaats van dr. Bongerd inneemlt.
Met een hartelijk woord heeft de bur
gemeester hem geïnstalHeerd.
De vereeniging} „Volkswoningen" blijft
het smiartekind van Zierikzee. Het te
kort 'bedraagt meer dan de waarde van
de woningen, die men per stuk op1 nog
geen f2000 schat! Ze z'ijn indertijd ge
bouwd (onder Rijkstoezicht, wat niet
deugdelijk is geweest. Dat de gemeente
Zierikzee er nu voor opdraait, populair
gesproken, is dan ook niet juist. Precies
de verhouding, tussdhen Rijk, gemeente
en vereeniging kent m'ein niet en daarom
is de vraag gewettigd, wat de fin in
cieele consequentie Zou zijn, indien het
tot Jiquidatie kwajmi van de vereeniging'.
„Sarn.saim" met het tekort op de reke
ning, voor Rijk en Gemeente, ieder even
veel was billijk. Maar hoe denken
de heeren in Den Haag daarover?
Inlusschen gaan de gebouw,en er niet
op vooruit, lokmdat imen ook te weinig
voor onderhoud toucheert.
Met de verwanmlingsinstariatie vian de
school in 't Vrije is 't mis. De buizen
Zijn versleten. Geen wonder. Ze lagen
letterlijk in de modder. En dat is olm
roesten te voorkomen niet de 'plaats.
Maar wie Zal een nieuw buizenstelsel
betalen van 'plUmi. f3200. Het school be
stuur Zag niets liever dan dat de ge
meente zulks deed, (maar de gebeente
legt de hand op- de wet en op de
beurs. Voo.r constructiefouten schijnt het
niet noodig te Zijn gelden te voteeren.
Hoogere instanties zullen uitspraak moe-
ten doen. De eofenim-., welke onlangs een
inspectietocht door somlmiige stadsdeelen
hield, om onhoudbare woningtoestanden
op- te nemen, heeft succes gelhad. Eenige
woningen zuilen het sdhandbbrd op den
mkiur krijgen, dat zhlks g|een imenschelijke
onderkomens inteer zijn. Van dierlijke
wordt niet gerept.
De huisvrouwen van onze goede stede,
die de kraakzindeldjkheid vara Nederland
I i-n d-ein vreemde, méde helpen hoog hou
den, zul lm in dat streven worden belém'-
Imétfd. De onin|0|0dige, spuit-, schuur- en
schrobfestijnemi, op Vrijdag en Zaterdag
gaan tot het verleden behopren. Het zand
'wordt bij idiiie plaspart ij-en vian tusschen
de straatsteen-en gespoten, geschuurd of
geschrobd, waardiop-r het plaveisel aan
deugdelijkheid Inboet en nieuw onder
houd vraagt, wat der gemeente geld kost.
I Om1 aan deze nieuwe wettelijke bepaling
te wennen, zal tijld vorderen!
1 Onze haven slibt dennfate aan, dat er
binnen afzienbaren tijd weer gebaggerd
zal moeten worden. Er is sedert de laat
ste baggerpartij' 75 c;.M. slib meer in de
haven gekomen-. Hoe dat kjojmlt?
1 Wel, de ingewijidew geven d-e Provin
ciale Boot de schuld. Deze Zwaait met
draaiende schroef aan 't Luitje, waar
door de losgewoelde modder bij hoog
water verder de haven in wiordt gevoerd.
Was d-e „Karimiata" maar beschik
baar, dan w|as de Imodder in enkele da
gen verwijderd. Maar zoo vlug zal het
w-el ini-et gaan.
Nu we het toch over modder hebben,
denken we onmiddellijk aan 't Halve
Maantje, welker Schoonheid bedreigd
l|eek, om'dat (mlen het als mOdderdepiot
s'cbeen te zullen bestemlmlen. De schoon
heidsminnaars kunnen gerust zijn. Het
„Halve Maantje" blijft!
Er komt Voorlioopig, wel mpd-der in,
tot 30 c.M. beneden het m'aaiveld, maar
die miodider wlo-rdt er later weer uitge
haald.
De disöussies over de rioleering pas
ten zich wonderwel aan bijl d-e mOdder-
d-ebatten. Een ingenieur van de MABEG
heeft plannen voorgelegd omtrent be
tere en afdoende riplieering. der stede
lijke ongerechtigdheden, en om. het aan
leggen van irin-grlolen en een zuigpers-
pomplnstallati-e bij1 de Miereweg, die het
vuil zeewaarts Zal voeren, aanbevolen.
Mochten -die ongerechtigheden schadelijk
zijn voor de vopr demi oever liggende
visscherijen, dam zal een andere instal
latie de bacteriën tapeten dlopden, viopr
ien aljeer het vieze water de haven in
wordt gepompt. Eer Imen echter Zop
v-er is, zal er nog wel (Wat water
het Havenhoofd schuren.
Zeeuwsche Landbouw-Maatschappij
In de gisteren in het Schuttershof te
Goes gehouden hoofdbestuürsvergadering
van de ZLM, deelde de voorzitter, mr.
P. Dieleman mede, dat het Dag. Bestuur
het landbouwcomité verzocht heeft met
kleni -er bij! -de regeering op aan te
dringen om d-e oude aardappelreg-eling
welke voor 1936 heeft gegolden, weer
in te stellen, en tevens de denaturatie-
vergoeding voor de betere soorten con
sumptie-aardappelen op een vroeger tijd
stip, bLv. op' 1 November te doen ingaan.
Wat betreft de aardappelenteelt-rege
ling 1938 heeft het dagelijksch béstuur
zich niet kunnen vereenigen met de ver
hooging der teeltheffing van f 30—50 p.
H.A. Ten aanzien van de overneming der
consumptie-aardappelregeling door den
georganiseerden landbouw, verklaard-e het
Dag. Bestuur zich in beginsel hiermede
accoord-, mits de teeltheffing belangrijk
lager wordt gesteld dan .hans het geval
is en een. eventueel tekort voor rekening
zal komen van het landbouwcrisisfonds.
Besloten werd1 nogmaals pogingen aan
te wenden om te komen tot v-erhooging
van den tarweriefhtprijls. Als de
tarwerichtprijé niet hooger wordt gesteld
Zal de met tarwe bebouwde oppervlakte
in Zeeland' nog verder worden inge
krompen.
Inzake den steun aan kleine boe
ren is verzocht de huidige steunrege
ling te wijzigen. Thans is dé toestand
zoo, dat verschillende grondgebtuikers
niet van de regeling ku-nnen profiteeren,
omdat het gemeentebestuur geen mede
werking wil verleenen.
Wederom z'ijh pogingen aangewend om
te komen tot wederinstelling va-n dei
tweede postbestelling op het
geheele platteland. Bezorgdheid werd uit
gesproken over het voortdurend oploo-
pen der p ach tpr ijl zen. Dit feit, dat
geenszins kan worden gemotiveerd door
de huidige prijzen der landbouwproduc
ten, wordt beschouwd als gevolg van
de groote vraag naar grond.
Inzake d-e stichting van een Zeeuwsch
pachtbureau werd' medegedeeld, dat
de moeilijkheden, die met de andere
organisaties in Zeeland- Zijh gerezen over
de benoeming van -een secretaris, nog
niet zijn opgelost. De onderhandelingen
duren -echter nog voort.
De instelling van een landbouw
raad wordt geacht niet in het belang
van den landbouw te Zijln.
Besloten werd bij! het landbbuwcomité
aan te dringen op verlaging der keurloo-
nen, dje volgens de vleeschkeuringiswet
worden geheven.
In verband- met het 100-jarig bestaan
der ZLM in 1943 werd besloten een ge
denkboek te doen samenstellen.
Het hoofdbestuur besloot mej. L. H.
S. Biermasz te Zierikzee, leerar.es aan de
Prinses Juliana-school, een vaste aanstel
ling te geven.
In de algemeene vergadering der ZLM
hedenmorgen te Goes gehouden, heeft
de algemeen voorzitter, mr. P. Dieleman,
een rede gehouden tover:
„De jonge boer en zijn medewerking
aan de reconstructie van ons volk"
Door den overgangstoestand, die er on
twijfelbaar Zeker is, k-olmén er allerlei
nieuwe organisaties naar voren en vol
gens spreker zullen er zich grootere een
heden gaan afteeken-em op breed en grond
slag. Er is alom stórm en niet alleeni
in Vlaanderenland. „De Blauwvoet" vliegt
overal in de wereld en d-e Roland luidt
ook overal d-e Zwaarste klok. Waar is,
waar staat de jonge boer in dezén storm?
De jeugd heeft aan den opbouw d-er
maatschappij: zulk een belangrijke taak
te vervullen. Zulks overeenkomstig het
karakter vain een bepaalde provincie.
De ook bijl de ZLM in wording zijnde
jeugdorganisatie zal daarvan meer en
meer doordringen en een heilzame wer
king uitoefenen, nieuwe wijh en nieuwie
lederen zakken gevend, maar tevens de
waardeering der ouden niet uit -het oog
verliezende en haar blesparen voor den
tijid, waarin zij noodig is.
De liefde voor den bodem van Zee
land', tot dat oude en trouwe, dat altijd'
weer nieuwe, jonge, blijldle, God ver-
eerend, volk der Zeeuw-en, spore allen
aan tot eenheid', tot samen staan en
-strijden tegen elke poging tot versplin
tering, al moet dé strijld bloedig zijn
tegen het eigen bloed, de eigen familie
soms. Vooral dé landbouw-er weet, dat
hijl nuchter de Zaken als zaken moet
beschouwen. De feiten als feiten moet
nemen.
Toen het leidend beginsel werd, dat
„alles geoorloofd is, wat niet is ver-
boden de vrije ontplooiing der persoon
lijkheid noemde -mén dat was 't .ge
volg de grootste verwarring en versplin
tering en tuchteloosheid. Verwarring ook
tusschen d-e goederen die God in de
natuur aan allen gaf, en die welke die
mensch in vereeniging daarmede voort
bracht. 1914 kon niet uitblijven.
Zek-er bracht dé wereldoorlog die crisis
mede, doch men mag toch niet verge
ten, dat ook zonder dat de toestand on
houdbaar was. De bezitters en beheer
ders van het kapitaal, klein in aantal
stonden tegenover de btezitlooze arbei
ders, de arbeiders ook die van hoofd
met die van de hand.
Dit leidde tot de revolutie in Rusland,
waartegenover zich een heel andere
kracht ontplooide, die eerst in Italië
en daarna in Duitschland zich deed gei
lden. Men greep er naar de dictatuur,
en kwam niet tot samenwerking van
verschillende politieke partijlen, maar een
vernietiging daarvan. Beide systemen heb
ben hetzelfde principe: „De gemeenschap
eerst". Zijl staat boven het particuliere.
Gemeen nut gaat voor eigen baat. Een
beginsel, dat zeer zekier, ook ten onzent
meer in acht mocht genomen worden,
wanneer daarbij! de gewetensvrijheid en
de hoogere. wetten, die de mensch aan
God binden, ni-et worden vertreden.
Vroeger was: veroorloofd1 is all-es, wat
niet verboden is; nu wordt het méér
en m-eer, verboden is, alles wat niet
is toegestaan. Dat is een even gevaar
lijke stelling, wier toepassing op den
duur zedelijk en stoffelijk ruïnelus zal
Zijh voor een volk. Dit alles dringt te
streven, ook in het eigen land1, naar een
betere maatschappijl-inrichting.
VooTial voor ons land komt daarbij' het
hoogst belangrijk feit, dat de sameinwer-
king der volkeren geheel verstoord is
en ied-eren staat tra-cht, vooral voior het
geval van oorlog, zich zelf te kunnen
heljpen. Dit imoet vooral de jonge land
bouw-er ten strengste in het oog vatten,
Het autarkisch streven zou Zeeland toit
een ongekende hoogte kunnen bren!g|en,
oimldat 't het lan'dbouivl-and bij uitnemmd-
heid is er voor tientallen-, zoo niet hon
derden nog een bestaan zou kunnen wor
d-en igevopiden. De ZLM zal gloed doen
in vereeniging met de jongeren-organisa
ties, vooral pok dit vraagstuk -dpor te
denken- fn daarna uit te 'werken. Spr.
roept allen, ouderen en jongeren, daar
voor pp tot eenheid, en 'wijlst er mét
voldoening op, dat leden van Landbou-w
en Maatschappijl in geenemdeel-e de ZLM
•willen ondermijnen', taiaa'r integendeel' hun
led-en aansporen tot het lidmaatschap
daarvan. Er Imtoet dian ppk alles gedaan
borden Iwlat Imiaar mlotgellijk is, o(ml ver
splintering en verwarring te doen op
houden.
Hijl moet begrijpen, dat zijn organisa
ties het vereenigingspunt moeten Zijln van
allen, -die ten plattelande wonen en daar
in belang stellen of daarbij belang heb
ben. Om b.v. op deze wijlze te zor
gen voor onderwijs. Ook vakonderwijs,
moet worden gestreefd naar vak- of be
drijfsorganisatie en daarbij moet vooral
de jonge landbouw nieuwe positie kie
zen en leiding geven. Spr. wil nu geen
oplossing geven hoe organisatie-ordening
en plan moeten Zijln, maar aller studiën
en gedachten moeten hierop gespannen
blijlven en worden. Men mag zek-er niet
zeggen: „Het is altijld zoo of zoo ge
weest en het zal mijh tijd wel uithou
den". Met alle onderscheidingen in ge
loof en levensopvatting is te rekenen,
Mr. Wendelaar verdedigt zijn
beleid in de zaak-Oss
De «Karimata», hèt werktuig om
de «Lutin*»-schatten te bergen
De Zeeuwsche Landbouw-Maat
schappij vergaderde te Goes
Gemeenteraad van Zierikzee
.'t Halve Maantje" blijft bestaan
Eenige regen
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
WEERBERICHT
Hoogste barometerst. 772.9 te Valencia
Laagste 748 3 te Stockholm
Verwacht tot den avond van 16 Juni:
Meest matige, in het Noorden tijdelijk
toenemende, Noordwestelijke tot Noor
delijke wind, betrokken tot zwaar be
wolkt, later opklarend, aanvankelijk eeni
ge regen, later afnemende regenkans,
iets koeler, vooral des nachts.
Zon op: Zon onder:
16 Juni 3,39 8,22
16 Juni
Maan op:
10,14
Maan onder:
7,03
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
16 Juni 4,52 17,03 10,16 22,48
Een trouwe vriend
Neem 'n "Akkertje" is ook
vóór het examen terecht
hel gebruikelijke gezegde.
imiaar imén mag die niet uitbuiten en
veeleer moet men Zoeken naar harmo
nie in deze verdeeldheid om uit alle die
het beste te puren voor het volksgeheel.
Inzake den strijld over het pachtbu
reau steke ieder d-e hand in eigen boe
zem -en zoeke eerst schuld bijl zichzelf.
Men -heeft noodig, mannen met kennis
en onafhankelijkheidsgevoel; men moet
samen trachten invloed uit te oefeneni
bij"! <je mannen der politiek, dat zij zor
gen, -dat er in de wetten geen belemme
ringen Zijn voor de ontwikkeling en voor
de inneming van den landbouwenden
stand van de hem passende positie in
het volskgeheel. Daarnaast kan niet ge
noeg nadruk gelegd worden op de op
voeding.
Van buitenge wonen invloed is de
vrouw en dus ook haar vorming voor
het leven van het gezin van d-en boer
en dies voor het geheele platteland. Ook
de verhoudingen in het gezin word-en
