ZIERIKZEESCHE
■1^—lit
NIEUWSBODE
—WOENSDAG 6 APRIL 1938^^^s££sJII
OPCiENO
ZIERIKZEESCHE COURANT
De Kern
r
ABONNEMENTs
Prijs per 3 assnden f 1,50, buiten Zieriksee f 1,80
Voor het bnitenl. p. jeer f 10,Afionderlijke
*u«mor» 5 «ent. Verschijnt degelijks.
Tel. No. 32. - Giro 137677
1797-1880
Olrscfsar i A. i. OG LOOZS Ollgever-Sedieteari fif. Ji KOSTEN
Uitgavei NoV. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEB
94STE JAARGANG No. 13695
ADVERTENTIES i
ren 14 regels 80 eent, ren 4 regels ee
deerboren 20 eeet per regel. Reclames 40 oent
per regel. Bij eontreot belengrijke korting
Inzending op den deg ren aitgere vóór 10 uur
DE STRIJD IN SPANJE
Met den rug tegen een muur
Vaak geslagen, nooit ontmoedigd
De atmosfeer in het republikeinsche
deel van Spanje is zeer gespannen. De
groot© crisis is op handen. De repu
bliek en de revolutie, en de regeering-
Negrin, die deze beide vertegenwoordigt,
vechten met dein rug tegen een
muur. In de afgeloopen drie maanden
is de groote ommekeer gekomen. De
hoop welke zoo toenam toen het nieuwe
republikeinsche leger te Teruel met zoo
veel sucoes in den strijld werd gewor
pen, is de bodem ingeslagen.
Teruel heeft juist een gevaarlijke reac
tie gewekt.
Generaal Franco kreeg meer steun van
Duitschland en Italië, die dicht in de
buurt zijn, terwijl Rusland en Mexicoi
ver af liggen. De democratische landen
Engeland en Amerika bleven geheel,
Frankrijk ten deele neutraal. Het nieuwe
republikeinsche leger, dat al onvoldoen
de getraind en nummerïek zwakker is,
heeft bovendien de beschikking over min
der oorlogsmateriaal. Maar het zal blij
ven doorvechten, want de geest on
der de mansnc'happen is zoo sterk,
ofschoon de bataljons zich voor den
vijand verstrooien, zij zich later ween
vereenigen en terugkeeren naar de vuur
linie. De individueele Spanjaard drultft
-den stempel van zijn karakter op dat
van het regimentvaak geslagen,
nooit ontmoedigd.
Rekening houdende met den geest on
der de soldaten kan men niet voorspel
len hoe de strijd zal loopen. Nog altijd
telt het republikeinsche leger veel man
schappen en het beschikt over een for
midabele hoeveelheid oorlogsmateriaal.
De militaire machine is op solide wijze
georganiseerd en men behoeft nog geen
ineenstorting te verwachten.
Nog altijd biedt het een krachtig in
strument voor een resoluten commandant.
De strijd moet voortgaan, want daar de
partijen tijdens het evenwicht aan de
fronten van eenige maanden geleden niet
tot een schikking konden komen om ver--
(der in vrede samen te leven, is del
kans nog veel kleiner, nu een van hen
de overhand schijint te krijgen. Franco
zal thans zeker geen aanvaardbare voor
waarden stellen.
Marechaussee te Oss maakte
ernstige fouten
verklaart minister Goseling
Op de betreffende vragen van het
Tweede Kamerlid Wijnkoop heeft de mi
nister van Justitie geantwoord, dat aan
de brigade Koninklijke Marechaussee te
Oss opdracht is gegeven zich tot nader
order van opsporingsonderzoek te ont
houden. Surveillance- en bewakingsdien
sten kunnen ook verder op normale wij'ze
worden verricht, terwijl het geenszins in
het voornemen ligt de brigade Konink
lijke Marechaussee te Oss op te heffen
of in sterkte te verminderen.
Van staking van loopende justitieele
onderzoeken is geen sprake. Dat even
tueel e klachten ter Zake van misdrijven
voor het oogenblik tot de plaatselijke
politie behooren te worden gericht
overigens een normale figuur is juist.
Voorts verwijst de minister naar het
door den Regeeringsp eredienst verstrek
te communiqué, uit welk stuk tevens blijkt
dat hetgeen door de brigade Koninklijke
Marechaussee te Oss is verricht, geens
zins in het algemeen is gedesavoueerd),
integendeel. Dat juist nu moest worden
opgetreden, is gelijk evenzeer in het
communiqué tot uitdrukking komt een
uitvloeisel van de omstandigheid, dat
voor kort van b'egane ernstige fouten'
in bepaalde opsporingsonderzoeken is ge
bleken.
In een sp ionnaige-pro ces, dat
Voor de rechtbank te Bern heeft gediend,
is Tödli, de voornaamste verdachte, tot
drie maanden gevangenisstraf veroor
deeld wagens het verstrekken van inlich
tingen omtrent personen van Zwitseredhe
nationaliteit aan den amti-öo'mtoiuinisti-
schen „Weltdiemst" te Erfurt, welke ideze
doorgaf aan Duite'che inlidhtingenidliecisten
Tödli verzamelde inlichtingen over uit
Rusland geëmigreerde personen en stelde
deze gegevens ter beschikking Van Brfurt
TWEEDE KAMER
De belasting-verzwaringen
in verband met da Defensie
Zooals imen zich herinnert, beoogt het
regeerings voorstel de opbrengst van de
inkomstenbelasting en van de dividend
en tantième-belasting te versterken. Een
en ander tot gedeeltelijke dekking voor
de verhoogde defensie-uitgaven. Wordt
het Voorstel wet, dan zullen de opcenten
van de inkomstenbelasting «met 10 wor
den verhoogd. Geraamde opbrengst f4.7
imiLlliioen. Vervolgens zullen f 5.5 rnjilli-
oen worden gevonden door de bestaande
33 opcenten der dividend- en tantièmle-
'belasting toet 40 te verhoogen. De voor
zieningen zijn als tijdelijk bedoeld en
Zullen gei'den van 1 'Mei 1938 tojt 1 Mei
1939.
Met dez'e totale extra-'mlMdelen vian
f10.2 toillioen zijn echter de verhoogde
defensieuitgaven nog niet gedekt. Ver
geleken met 't jaar 1937 zijin immers die
uitgaven toet f13.7 toillioen gestegen.
Daarbij' komit dan noig de uitbreiding van
het contingent, de verlenging! van den
eersten oefentijd, Zooals die zijn aanvaard
iin de wijziging v!an de Dienstplichtwet.
Hiervoor rekent toien voor het jaar 1938
op ongeveer f9.4 toillioen. Daarenboven
imloet worden Voorzien in de kosten van
de recente vervroegde invoering van den
eersten oefëningtstijd. Ruw' geschatte kos
ten f8 toillioen. Van de verhooging der
defensie-uitgaven van 1938 (vergeleken
toet 1937) toet pl.m. f34 8 miliioen, zug
de Kamer zich gister de eerste raming
gepresenteerd.
Als verdere dekking-lmiddelen komt dan
nog in aantoerking om. de technische
herziening en uitbreiding van de omzet
belasting. Ook is' er sprake van een
verhooging van de personeele belaistingl.
Wat deze beide laatste eventueele mid
delen betreft, heeft gisternaitoiddag de
woordvoerder der r.k. fractie, itor. Teu-
lings, nadrukkelijk Vastgesteld, dat hij'
deze belastingverfioogingen der regeering
■ernstig ontraden moet. IntoGisdien heeft
diezelfde afgevaardigde de voorstellen,
welke thans aan de orde Zijh, aanvaard
baar genoemd. Terecht doet hij uitkotoien,
dat de defensie-versterking een onaf-
Wendbare eisoh lis. Maar aan dekkinjg
der kosten kan ev'enimiin worden omtko,-
toen. Wel geeft hij de regeering in over
weging zoo spoedig imiogelijik toet een
defensie-leening met een zeer laag rente-
type voor den dag te kotoen.
Indien ooit, dan is daarvoor thanis het
psychologische imioftnent aanw'eztilg.
RECHTZAKEN
Strafzaak Hansen berecht
De indertijd, vooral in journalistieke
kringen zoo geruchtmakende zaak-Hansen
is gisteren voor de Rechtbank te 's-Gra;-
venhage behandeld Naar men zich zal
herinneren, verschenen in 't Ochtendblad'
van Het Vaderland, van 21 September
1937, in 't gemeenteraadsoverzicht eenige
zinsneden, betreffende een geheime
zitting, waarover de burgemeester van
's-Gravenhage, mr. S. J. R. de Monehy,
van den schrijver van het stuk, den
journalist C. L. Hansen, nadere verklaring
vorderde, 'hoe hij aan gegevens voor dit
artikel was gekomen.
Hansen weigeiyie toen den naam te
noemen van het gemeenteraadslid' of een
ander, die hem deze gegevens had ver
strekt, en bleef in die houding volharden
ook toen er een gerechtelijke instructie
werd geopend tegen 'het gemeenteraads
lid N.N., wegens schending van geheimen
(art. 272, „W.v.S.") en Hansen op grond
van art. 221, „Wetboek van Strafvorde
ring", als weigerachtige getuige, werd
gegijzeld. De gijzeling welke begin
December begon, duurde tot de laatste
dagen van die maand.
De officier van justitie bestreed de
meening, dat de beroepseer van den
journalist aangetast zou worden, wanneer
hij* aan zijn verplichting tot spreken voor
den rechtercommissaris zou voldoen.
Rechtsorde en rechtszekerheid in ons
land eischen, dat die plicht tot spreken!
blijft gehandhaaft.
Tenslotte kon spr. dit geval niet als
een principieele zaak bezien en rekening
houdend1 met den in gijzeling doorge-
braChten tijd al bestond die gijzelng
geheel buiten de onderhavige strafzaak
vorderde spreker een geldboete van
f 300 subs. 100 dagen hechtenis.
Mr. G. A. Boon, die den heer Hansen
verdedigde, betoogde, dat de journalist
niet mag spreken, zelfs niet tegen den
j rechter-commissaris. Hoe dikwijls de jour-
i
nalisten elkaar op allerlei gebied bestrij
den, hierover zijn zij het eens. Pleiter
wilde dan ook alleen een verechoonings-
recht, geen verechooningsplicht.
Wanneer Hansen zijtn zegsman had ge
noemd, zou hij! in het oog van zijn col
lega's in achting zijn gedaald. Wanneer
niet een verschoonin£srecht voor journa
listen wordt aangenomen, dan zal haast
nooit iemand 'hun meer iets toevertrou
wen. De verschillende rechtsbelangen
moeten tegen elkaar worden afgewogen
en op grond hiervan concludeert pleiter
in dit geval tot vrijspraak.
De uitspraak is bepaald op 19 April'.
Zijn vader doodgeschoten
De Utrechtsche rechtbank heeft gis
teren d„en 28-jarigen G. L., die op1 28
September j.l. in de Schaarweyidierbo'sf
©clhien bij Zeist na een twist zijn vader
doioid! heeft geschoten, veroordeeld tot 2
jaar, miet aftrek van de voorloopige hech
tenis (ongeveer een half jaar).
De vader had zijn zoon, die van nature
een zacht barakter had, tsteedis moeilijk
heden in den weg gelegd en op den be-
wusten dag waren de omstandigheden
den jongeman te imlachtig 'geworden, zoo-
dat hij een jachtgeweer nam' en fcijh
vader in huis 'doodde. Volgens den des
kundige was verdachte verminderd toe
rekeningsvatbaar. De officier van justitie
had, rekening houdende met de omstan
digheden, wegenis doodslag vier
jaar ,gevangeniisstiraf gieëischt
CREME
een
voor UjvhwzL
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Auto door pui van café gereden
Maandagavond pmi elf uur, toen het
haveneiland Biireezand' op den Afsluit
dijk Wieringen—Friesland, in verband met
de vend<uist er ingsoefening in de noorde
lijke provinciën geheel in het duister was
gehuld, iis een vrachtauto, boimienide van
Groningen en geladen miet vis'ch, waar
schijnlijk door de duisternis, plotseling
van den weg afgeweken en het café
v,an den heer Blom binnengereden. De be
stuurder van d!e auto bekwam vrij) ern
stige verwondingen.
De pui van het Café werd ingedrukt,
terwijl de auto, na eenige mieters de zaal
te zijn binnengereden, doof den vloer
zakte.
In het Café werd grooite schalde aan
gericht; de auto werd vernield.
Vliegveld Vlissingen wordt uitgebreid
Het luchtvaartterrein Vlissingen,
dat reedis 'eerder vergroot is, zal binnen
kort wederom aanmerkelijk worden uit
gebreid. Aan iden Zuid westkant van het
terrein zal n.I. ruim! 9 ha grond wonden
aangekocht en onteigend. Na egalisatie
Zal dit stuk bij ide luchthaven worden
gevoegd- Hierdoor zal de startbaan N.Oj-
Zi.W., die te wenschen laat, een voldoende
lengte krijgen. Het ligt in de bedoeling
aan de Noord-zijde van 't vliegveld gron
den aan te hoopen, teneinde daar in de
toekomst plaats vopf enkele hangars te
hebben.
Fietser aangereden en gedood
Gistermiddag reed de heer ds. Van der
Endt, predikant biji de Ned. Herv. Geml.
te Groenloo, per auto in de ('richting
W i n t e r s w ij k—Groenlo. In de buurt
van oafé De Kappe kwam de 60-jarige
heer F. Sclhurenk, landbouwer, per fiets
van tegengestelde richting. Tot giwten
Schrik van den autobestuurder kwam de
heer Schurenk plotseling op onverklaar
bare wijze voor de auto. 'Een hevige
botsing volgde, |m|et het gevolg, Idjat de
landbouwer nagenoeg onmiddellijk over
leed- Het politie-oniderzoek wees uit, dat
den autobestuurder geen schuld treft.
In officieele kringen te Weenen
wioirdt, volgens den correspondent aldaar
j van de Daily Telegraph" meegedeeld',
1 dat Idr. Mik las, de vroegere Oositen-
rijksehe bondspresident, binneeikort ver
gunning zal krijgen ergens; buiten Weenen
j in Oostenrijk verblijf te houden. Ontkendi
wordt idiat hij order heeft gekregen het
land te verlaten. Hij: bevindt zich thanu
te Weenen onder een zachten vofm' van
politietoezicht.
Uit de Nieuwsbode
van vóór vijftig jaar
Van 4—9 April 1888. Tussdhen de dijk-
9 en 11 van den Anna Frisopolder heeft
een oeverafschuiving plaats gevonden van
153 M., gemeten langs de vroegere laag-
waterlijn en zich tot 18 M. binnen die
lijn uitstrekkend.
Beroepen te Steenbergen ds. A.
M. Venker te Brouwershaven.
De oud-strijder van Waterloo, Jaco
bus Daniëlse te S t.-M a a r t e n isi d ij K,
vierde zijn 94e geboortedag.
In de Ravenstraat te Zierikzlee
brak brand uit in de woning van D. v,
d. Houten, terwijl de bewoners afwe-
zfig waren. De brandweer slaagde er in
het huis te behotu'den, imiaar de inboedel
ging verloren.
In den ouderdom van 68 jaar over
leed te 's-Gravenhage, Jhr. Mr. C. de
Jonge, geb. te Zier ik zee, sinds 1875
raadsheer in het gerechtshof te 's-Graj-
venhage. Te Zierikzlee vervulde Jhr. de
Jonge eenige jaren het ambt v^n gemeen
te-secretaris.
Te St.-Philipsland geraakte het 3-
jarig dochtertje van J. W. door het spelen
met lucifers in brand, wiaarbij het kind
zloodianige verwondingen opliep, dat het
aan de gevolgen daarvan overleed.
Te Breda overleed in den leeftijd
van 45 jaar, de president der arrondisse
mentsrechtbank Jhr. tor. B. M. de Jonge
van Ellemeet, voordien regter in de regt-
baink te Z i e r i k e| e e.
Te Przeremska nabij Lodz (Polen)
Zijn 2 6 boerderijen met 64 woon
huizen een prooi der vlammen ge
worden. Hierbij! wenden 130 personen dak
loos; twiee bejaarde idiorpelingeai zijn in
de vlamlmlen omgekomen. In een ander
dorp in hetzelfde district, Posadowka, zijn
11 boerderijen door brand verwoest. Ook
hier kwam een boer in de vlammen om.
In het Roemieenische doirp Valeni,
in het departement Gahul, zijn imleer dan
honderd) huizen dooreen geweldigen
brand verwoest. Bijna al het vee ia
in de vlammen oimjgekomen. Twee men
seden zijn om het leven gekomen; tal
rijke pensionen werden gewond. Men
vreest dat het aantal slachtoffers nog
grooter zal zijn. Troepen helpen mede 't
vuur te bestrijden.
Nog geen ineenstorting van het
linksche Spanje te verwachten
Komt er een Defensie-leening
met een laag rente-type
De gegijzelde journ. stond voor
de Haagsche Rechtbank terecht
Maréchaussee te Oss maakte
ernstige fouten, zegt de Minister
Geschiedkundige bizonderheden
over de Ned. Herv. Kerk te
Haamstede
Weinig of geen regen
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
WEEKBERICHT
Hoogste barometerst. 773.5 te Valentia
Laagste 738.6 te Jan Mayen
Verwacht tot den avond van 7 April:
Meest matige, Noordwestelijke tot Zuid
westelijke wind, betrokken tot zwaar- of
half bewolkt, weinig of geen regen, wei
nig verandering in temperatuur.
Zon op: Zon onder:
7 April 5,24 6,42
Mnan onder: Maan op:
7 April 1,28 10,16
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
7 April 7,09 19,34 0,26 12,58
De aarde wordt beschoten
Storingen door zonnevlekken I
Trommelvuur uit het heelal I
Professor Guthenik van de universi-
teits-sterrewaeht te Berlijn meent, dat
er in de komende dagen groote sto
ringen van electrischen aard op het
zonne-oppervlak te verwachten zijh.
Het is waarschijnlijk, dat wederom
een schitterend poollicht, als in het
begin van dit jaar op het geheel©
noordelijk 'halfrond te zien was, waar
genomen zal kunnen worden.
Electrische ontladingen vinden voort
durend op het zonne-oppervlak plaats.
In de groote telescopen worden zij' als
„zonnevlekken" zichtbaar gemaakt. De
aard van deze storingen in den gas-
mantel van de zon, dien men „chomos-
feer" noemt, is nog niet geheel opge
helderd. Men vermoedt, dat men hier
te doen heeft met een electrische
spanningsnivelleering, zooals deze op de
aarde in den vorm van onweders op
treedt. Intusschen Zijh deze zonne-on^
weders veel grooter zij1 strekken zich
over een oppervlakte van honderddui
zenden kilometers uit.
Steeds wanneer de zonnevlekken op
duiken, worden van.de zon enorme aan
tallen kleine electrische deeltjes afge
schoten. Het zijh de zoogenaamde elee
tronen, die met een buitengewoon groote
snelheid door het wereldruim razen.
Slechts een zeer klein gedeelte daar
van treft de aarde en veroorzaakt daar
electrische storingen. Men vermoedt dat
catastrophale veranderingen in het weer
het gevolg van een dergelijke „beschie
ting" uit het heelal zijn. Geleerden
van de Weensche sterrewacht hebben
vastgesteld, dat er ook een zeker ver
band bestaat tusschen de aardbevings
perioden en de activiteit van de zonne
vlekken. Men tracht dit daardoor te ver
klaren, dat in streken, die b.v. door reus
achtige sneeuwstormen geteisterd zijn,
spanningsverschillen op het aardopper
vlak ontstaan. Want de vele honderddui
zenden centenaars sneeuw, die plotseling
op een bepaalde landstreek komen te
drukken, moeten toch op een of andere
wij'ze een uitwerking hebben. Deze span
ningsverschillen van het aardoppervlak
nivelleeren zich. De gebeurtenis, die de
menschen een aardbeving noemen, vindt
plaats.
.Er zit iets in de lucht
Op het oogenblik bevindt zich een reus
achtige „zonnevlek" in beweging naar
het midden van de zon toe. Het geheele
overige zonne-oppervlak is „helder",
d.w.z. afgezien van een zonnevlek in de
westelijke zöne en een, die juist aan
den Oost rand zichtbaar wordt, zijin op het
oogenblik geen aanzienlijke storingen
waar te nemen.
Juist op dit oogenblik, nu er op de
zon klaarblijkelijk slechts weinig „loos
is" is het, dat de astronomen verwach
ten, dat zich bepaalde invloeden op de
aard merkbaar zullen maken. De geleer
den kenmerken dezen toestand, waarin
de zon een onschuldig gezicht trekt, maar
toch dikwijls hoogst actief wordt, met
de veelzeggende woorden: „Er zit wat
in de lucht..w" Het is nu de vraag, of
het geweldige storingscentrum, dat juist
op het oogenblik het midden van de
zon, dus 'het critieke punt genaderd is,
zich door een trommelvuur van electro-
nen op onze planeet merkbaar zal ma
ken. Heeft deze electronenhagel inderdaad
plaats, dan zijin er verschillende storin
gen te verwachten. Dan zal het schit
terende noorderlicht weer aan den he
mel te zien zijh, het telegraaf-bedrijf
worden gestoord en misschien de
aardbevingsperiode aan grootere schom
melingen onderhevig zijin.
