IZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DINSDAG 25 JANUARI 1938
HM OPOEMOl
ZIERIKZEESCHE COURAMT
De Kern
V.
ABONNEMENT.
1797 - 1889
Prijs por 3 «tanden f 1,50, buiten Zierikieo f 1,80
Voor het buitenl. p. jaar f 10,Afsonderlijke
nummers 5 oent. Verschijnt dagelijks
Tel. No. 32. - Giro 137677
Dlrmteuri A. J. DE IOOZB Oltflevsr-Rsdacleori KI, KOSTEN
Uitgavei N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
94STE JAARGANG No. 13635
ADVERTENTIES t
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels en
daarboven 20 coat per regel. Reclames 40 cent
per regel. Bij contraot belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
De Zeppelins gaan weer vliegen
In April de eerste proefvluchten
Voorloopig een dienst op Noord-
Amerika
Het transatlantische Zeppelin-verkeer,
dat sinds het ongeluk te Lakehurst in
Mei van het jaar 1937 rust, aal in het
'begin van den zomer van 1938 weer
opgenomen worden. Het nieuwe lucht
schip LZ 130, dat imet heliumgas ge
vuld zal worden, is, naar uit Friedrichs-
hafen .geméld wordt, bijna gereed en
aal reeds in April de eerste proef
vluchten imlaken. De levering van het
Amerika ansche heliumgas vindt reeds
plaats en stuit na de onlangs wet Was
hington getroffen overeenkomst niet meer
op 'moeilijkheden.
Een tweede luchtschip de LZ 131
bevindt zich sinds eenige weken in aan
bouw en zal in de eerste helft van het
komiende jaar gereed zijn, zoodat er in
den zomer van 1939 weer twee moderne
luchtschepen ter 'beschikking van het
transatlantische yerkeer .staan.
Terwijl de thans zoo goed als gereed
zijnde LZ 130 slechts plaafs aan onge-
voor 40 passagiers biedt, zal het lucht
schip LZ 131, dat 18 meter langer zal
worden, 100 passagiers kunnen imédene-
im'en.
De LZ 129, het luchtschip „Graf Zep
pelin", komt voor het transatlantische
verkeer en in het bijzonder voor de
opnamle van passagiers, ondanks zijn ge
bleken betrouwbaarheid, niet meer in
aanmerking. Het zal nog slechts voor
transportdoeleinden boven het continent
gebruik kunnen worden, wijl de minister
van luchtvaart bepaald heeft, dat lucht
schepen zonder helium'gas geen passa
giers meer mogen vervoeren. En hoewel
hel mogelijk is, de „Graf Zeppelin" voor
de vulling im'et heliumgas te verbouiwen,
heeft men daarvan wegens de hooge kos
ten afgezien.
Naar Noord- of Zuid-Amerika
Onopgehelderd is nog de vraag, of de
nieuwe luchtschepen ook voor het ver
keer over het zuidelijk deel van den
Atlantischen Oceaan gebruikt zullen wor
den. Juist de tochten van Europa naar
Zuid-Amérika .zijn wegens den groolen
afstand bijzonder rendabel. Op deze route
heeft het luchtschip geen concurrentie
van de scheepvaart te duchten, terwijl
op de korte route naar de Vereenigde
Staten de snelle Oc'eaansehepen zooal
niet in tijd, dan toch zeker in het bieden
van meer comfort nog gemakkelijk met
de luchtschepen kunnen concturreeren. Het
verschil jn tijd is hier niet zoo groot,
als op het traject naar Zuid-Amérika.
Dr. Eekener heeft zich dan ook, naar wij
vernem'en, veel moeite gegeven, de voort
zetting van het verkeer naar Zuid-Ame
rika nogelijk te maken. Tot -nog toe ech
ter zonder succes, 'daar de Vereenigde Sta
ten aan de levering van heliumgas de
voorwaarde verbonden hebben, dat het
uitsluitend yoor het verkeer over het
noordelijk deel van den Atlantischen
Oceaan zal worden gebruikt. Daar de
-Buitschers voorloopig op de Noord-Ame-
rikaansche levering van Heliumgas aan
gewezen zijn dat Rusland ais leveran
cier van Duitschland zou willen optreden
is niet waarschijnlijk zal het zeppelin-
verkeer zich in de komende jaren wel
tot de noordelijke transatlantische route
beperken.
Het weer in 1937
Gemiddeld was de temperatuur over
hei geheele kalenderjaar 0°.3 boven nor
maal. De grootste afwijkingen kwamen
voor in Februari met 1°.9 boven en Maart
imiet 1°.5 beneden normaal. De winter
(Dec. 1936—Febr. 1937), de lente, de
zJomier en de herfst waren resp. 0°.9,
0°.2, 0°.3 en 0°.3 boven normaal. Het
meteorologische jaar was 0°.4 te warm-
De hoeveelheid neerslag was 8 pet.
boven de normaal van 705 mm. De
grootste afwijkingen kwaimien voor in
Februari en October, respectievelijk 162
pet. boven en 76 pet. beneden nonmiaal.
De seizoenen hadden in bovengenoemde
volgorde, respectievelijk 57 pet. en 32
pet. te veel en 15 pet. en 24 pet. te
weinig neerslag.
De vijf hoofdstations hadden geimiiddeld
1250 uren zonneschijn tegen 1553 nor
maal. De grootste afwijkingen kwamen
voor in Januari en April, resp. 8 uren
boven en 101 'uren beneden nonmlaal.
uren beneden normaal. De afwijkingen
voor de seizoenen waren respectievelijk
19, 155, 89 en 27 uren beneden nonmiaal.
Landaanwinst op Overflakkee
Inpoldering van 62 h.a.
j Het bestuur van den Anna Wilhelm!na-
polder aan den zuidkant van Oostflakkee
in de gemeente Ooltgensplaat overweegt
een groot stuk van het aldaar gelegen
gors in te polderen.
Opmietingen hebben getoond dat daar
mede ruim 62 H.A. land dat nu prac1-
tisch niets opbrengt in goed bouwland
Zouden zijn om te zotten.
De Grond Maatschappij, een zuster
maatschappij van de Ned. Heide Maat
schappij, heeft de begrooting voor dit
werk gemaakt. De polder wil trachten
dit werk in werkverschaffing uit te voe
ren en heeft de plannen bereids doen
toekomen aan het departement van soci
ale zaken, alsméde aan de Cultuur Mij.
Voor uitvoering van het plan is het
noodzakelijk, dat de regeering 100 pet.
subsidie verleent voor dit werk. Uit be
rekeningen is komen vast te staan, dat
alleen de kunstwerken en steenglooiïng
voor rekening van den polder zullen kun
nen komen, om fiet eenmaal verkregen
wei, Ir esp. bouwland rendabel te kun
nen maken.
f Indien het plan verwezenlijkt kan wor
den zullen aan dit werk 200 menscheii
gedurende ruimi 9 maanden arbeid kluin-
l nen vinden, wat voor het oostelijke deel
van het eiland een uitkomlst kan Zijn.
DE ZONDAGSWET
Geen fanatieke toepassing te wachten
Een blik rondom ons in het land ont-
1 moet, wat de handhaving van de Zon-
j dagswet betreft, een bonte verscheiden
heid van toepassing. Met het opruimen
dezJer wet alfeen is - men er niet,schrijft
minister H. van Boeyen in de Mem. van
Antwoord op het voorloopig verslag der
Eerste Kamter.
Naast het inzicht, dat door bevorde
ring van de Zondagsrust omstandigheden
kunnen worden geschapen, waardoor de
heiliging van den Zondag zal worden be
vorderd js er een uitermate levendig en
wijdvertakt verlangen naar verzekering
van Zondagsrust als algem'een socialen
maatregel.
Er valt ten aanzien viain deze materie
actie en reactie waar te nemen, beweging
groei en het gaat er nu m'aar om déze
niet alleen nauwkeurig gade te slaan
olm1, allengs datgene te zien worden,
wat te e eniger tijd een deugdelijke basis
kan vormen voor een regeling, die op
haar gebied vrede brengt, maar ook, tij
dens dezen groei uitwassen, die hier
of daar ontstaan, af te snijden, eenige
leiding te geven en het besef bij te
brengen, dat de overheid niet berusten
kan in een ontwikkeling, die zich niet
verdraagt eenerzijds met hetgeen sociale
eisoh is, anderzijds mét hetgeen als diep
ste overtuiging in de harten van ons
volk leeft.
Dea leden, in het voorloopig verslag
aan het woord, zal het duidelijk zijn,
dat de regeering geen strikte en uni
forme toepassing van de wet Zou willen
bevorderen in den zin, zooals zij dat
vreesden. Ook aan de wenschen van
fanatieke volksgroepen Zal de regeering
het oor niet leenen. Reeds hierom niet,
omdat het bewust extreme in een teere
im'aterie als deze, niet op Zijn plaats is
en niimmer een oplossing kan brengen.
Een millioen postzegels
en een misleidend sprookje
Herhaaldelijk vroeg Imiem onz© redactie
rejects of het juist is, dat voor teen imiilfiioen
gebruikte postzegels ©en t.b.c.-patiënt voo-r
een bepaalden tijd gratis in een inrichting
everpleegd kan worden. En telkens moet
dan het antwoord luiden: dat kan niet-
Dioich niettegenstaande deze pntkenning
hojoirt Jmlen nog maar al te vaak het tegen
deel beweren. Een paar cijfers laten zien,
hpeveel die zegels gemiddeld opbrengen,
hoe dergelijke verpleging niet mjogelijk is
Gebruikte postzegels, zjoowel Neder-
landsche als» buitenlandsche, woeden vaak
verkocht als z.g. kilo-goed. Zulk een kilo,
die gemiddeld 75 dent opbrengt, bevat
ongeveer Zeven acht duizend onafge-
weekte zegels- Deze prijs geldt zoowel
voor binnenlamdsche als, buiteolajndsche ze
gels. Slechts als zulk kilo,-goed bijzondere
zegels (dus b.v. kinderpostzegels e.d. be
vat), dan betaalt de handel er wel eens
iets imjeeer dan 75 cent voor.
Men kan dus zelf wel nagaan, welk
een enorm aantal zegels men mjoet heb
ben, olml tot een bedrag van b.V. vijtfhonl-
derd gulden te koimlen.
„Zonnestraal" wijst in het Ja/n.-numhner
opk op het veel voorkomend© euvel van
deze voorspiegeling. Al haar informaties
daarnaar bleven zonder resultaat. Het is,
zoo schrijft de redactie, een misleidend-
sprookje, dat valsche hoop |o|pwekt, bij
stakkerds,, die inaar hulp uitzien! En zij;
vpiegt er aan toe„De opbrengst van et
telijke millioenen postzegels, die men ons
schonk, leverde geen bedrag p,p, waar
mede de verpleging vopr een patiënt mo
gelijk is".
De bevolking in 1936
nam met 82414 toe
i Thans is door het Centraal Bureau v.
de Statistiek een overzicht van den loop
'van de bevolking in 1936 gepubliceerd.
Enkele belangrijke cijfers zijn daaraan
ontleend
De bevolking bedroeg aan het begin
van het jaar '8.474.506, aan het einde
8.556.920; een toeneming dus met 82.414
of wel 0.97 pet.
i De verdeeling van de geslachten was
49.83 pet. mannelijk eh 50.17 pet. vrou->
welijk, of wel een toeneming van 1007
i vrouwen op 1000 manneni. Er bestaat
dus een regelmatige nivelleering tusscben
de geslachten sedert de laatste 100 jaar.
i In de laatste jaren nejemt het percen
tage van de groote-stadsbevolking van
de totale bevolking af, dat van de kleine
gemeenten toe. Woonden in 1930 27.24
pet. der inwoners in steden met meer
dan 100.000 inwoners, in 1936 bedroeg
dit percentage 26.65.
De geboorten nemen af
i Nog steeds neemt het ruwe geboorte-
j cijfer, d.i. het aantal levend geborenen
per 1000 inwónérs af. Dit. is thans ge-
daald tot 20.16. In de grootste gemeen-
I ten is het 't laagst, in de kleinste het
i hoogst.
j Het aantal onwettig geborenen op 100
j nog steeds af, en bedroeg in 1936 1.52
per 100 geborenen. In de periode 1880—
1889 was dit aantal dubbel zoo groot!
Of deze afneming een symptoomis van
hoogere opvattingen omtrent zedelijk-
i heidsbegrippen, dan wel van een doeltref-
fender voorkoming van zwangerschap, zij
hier in het midden gelaten.
i Het anti oaanwettig gebbrenen op 100
geborenen is nog steeds het laagst in
Noord-Brabant, Zeeland, Friesland, Drente
j en Limburg; het hoogst in N.-Holland.
Het aantal doodgeborenen is in de
laatste jaren constant gebleven. Het be
droeg in de jaren 1934, 1935 en lg36:
steeds 2.51 pet. van het totale aantal1
geborenen. Het is moeilijk om als het
percentage reeds klein is dit nog meer
te doen dalen. Toch gelooven we, dat
dit in de toekomst het geval zal zijn.
De sterfte gedaald
De sterfte is iets gedaald en wel tot
8.68 -per 1000 inwoners. De daling treedt
in bijna alle provinciën en groepen van
gemeenten op. Een sterftecijfer van 8.68
zou met zich meebrengen een gemiddel
den levensduur van 1000! 8.68 115.2
jaar. Daar dit onmogelijk is (de gemid
delde levensduur bedraagt in werkelijk
heid ongeveer 63 jaar), is zoo'n laag
sterftecijfer niet blijvend en alleen het
gevolg van het nog steeds geldende ver
schijnsel, dat de mensch gemiddeld ouder
wordt, dus tengevolge van de leeftijds
verlenging. Zoodra dit ophoudt zal de
sterfte stijgen tot 100 63 15.9.
Het aantal huwelijken constant
Ook het jaar 1936 maakt daarop geen
uitzondering. Alleen in enkele na-oorlog-
sche jaren was het aantal huwelijken
iets toegenomen, om echter daarna weer
te dalen.
Daarentegen vertoont het aantal echt
scheidingen een steeds stijgende lijn, zoo
als uit de volgende tabel blijkt, waarin
dit aantal op 1000 gehuwde paren is
berekend
Uit de Nieuwsbode
van vóór vijftig jaar
1 2 4 2 9 Jan. 188 8. De loting voor
de nationale [militie zal plaats hebben te
Z i e r i k z e e pp Maandag 20 February
eJc, voor de gemeenten Zieirikzee, Brui-
nisse, Ooisterijand, Ouwerkerk, Drei schor
en Nieuwerkerk.
i I
j In de te R o zen d a al gehpuden
I vergadering Van Suikerfabrikanten is be-
sijolen, den prijk der beetwortelen, be- 1
nopdigd voor de cia'mlpagne 1888/89, Op
f 11 te handhaven.
De heer J. Enzlin te Z i e r i k z e e
exposeerde op de derde wintervergade- I
ring van het Nut twee naaimachines. Ie. 1
- een irondlpppende mlat'hine met twee
klossen, en 2e. eene rpteerende mlac-hisie
zoinder spoel.
Ojp( 1 [Febr. 1888 wait't 85 jaar geileden
dat den beer J. L. V. Oost te N ieu w er
ker k die j eugd werd toevertrouwd.
B,roiUwershaven telde 31 DecJ.
1887, 1591 inwoners. In den loop Van
het jaar 1887 verminderde de bevolking
Imlet 37 m. en 37 vr., totaal 74 personen.
Uit eene statistiek, betreffende de
ingel^jfden bij< de land- en zeemilitie ism
1885 blijkt, dat in het school-,arrondfisse-
mfent Zie rik'zee 3-03 o/0 lezen noch
schrijven konden. E©n gunstig cijfer,
wanneer mem in aanmerking neednt, dat-
in 12 arren disfeemienten het aantal meer j
dan 20 0/0 bedroeg.
Op de 1000 zielen werden in Ne-
derlrand in 1887 slechts 6,94 huwelijken jj
gesloten. Voordien wak de lust tot triolu- j
wen grooter. Iin 1873 werden op de 1000
zielen 8.57 huwelijken gesloten, in 1878
7.77, in 1882, 7.14.
1840-1849 0.10
1850—1859 0.15
1860—1869 0.18
1870—1879 0.23
1880—1889 0.35
1890—1899 0.57
1900-1909 0.76
1910—1919 1.11
1920-1928 1.64
1930—1934 1.86
1935 1.78
1936 1.89
De Zeppelins zullen den dienst
op Amerika weer beginnen
Fanatieke toepassing van de
Zondagswet is niet te ver
wachten
Onze bevolking nam in 1936
met 82.414 inwoners toe
De rente der Rijkspostspaarbank
blijft gehandhaafd
Overzicht van het weer gedu
rende het afgeloopen jaar
Regenbuien en kouder
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Gelukkig neergekomen
De arbeider W., wonende te St. Lau
rens, Is tijdens zijm werkzaamheden aan
boprd van het imb torschip Ruys, liggende
aan de werf der Koin. Maatschappij „De
Schelde" te V li s si i n g e n, in teen 15 m1-
diep ruim gevallen. Zijn medearbeiders
vreesden natuurlijk het tergste, doich de
tmjan bleek wel versuft, doch pogens.c'hijiii-
ljijik ongedeerd te zijn. Hij; werd naar het
ziekenhuis ter observatie overgebracht,
doch ppk daar werd geconstateerd d!at
W., behoudens een pijnlijk zitvlak, geen
letsel had bekolmten.
Het meisje en het mes
Terwijl een 18-jarige jongeman uit
Doornspijk achter het huis imlet zJij'n
im'eiisje stond te praten, dook plotseling
iemand uit het donker op, wiens opge
heven hand dreigend een imes flitste. Het
meisje, dat met het gezicht naar den
aanvaller stond toegekeerd en ziag wat
dezJe in zijn schild voerde, wilde nog
roepen, maar hel was reeds te laat.
De onbekende stak toe, en bracht den
jongeman twee diepe sneden over het
gelaat toe.
Bloedend gewond snelde de jongen het
huis van zijn meisje binnen, waar op
zijn hulpgeroep o.a haar 30-jarige broer
kwam toesnellen, die, toen hij zag wat
er gebeurd was, zich aanstonds naar
buiten wilde spoeden omi daar, zoo moge
lijk, den dader nog te kunnen achterhalen
Zoodra de broer zijn hoofd evenwel om
den hoek van de deur vertoonde, bracht
de onbekende, die was blijven wachten,
hem! een diepe snede in den hals toe. Ook
-de 'broer wankelde het huis weer binnen.
De politie stond met betrekking tot
den dader, aanvankelijk voor een raadsel.
Na voortgezet onderzoek im©ende ziij even-
we] voldoende aanwijzingen te hebben
om' tot de aanhouding van een neef van
het meisje te kunnen overgaan. Minnemijd
imoet de drijfveer van de daad zijn ge
weest.
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur
WEERBERICHT
Of deze toeneming een argument is
voor of tegen de voorstanders van het
gemakkelijker maken der huwelijksont
binding blijve hier bhiten beschouwing.
Wij gelooven dat zoowel voor- als te
genstanders deze cijfers te hunnen voor-
deele zullen gebruiken.
Het gevaar van de bisamrat
Onder leiding van ir. N. van Poeteren
van den Plantenziektekundigen dienst te
Wageningen is gistermorgen te 's-Herto-
igemboseh een vergadering gehouden van
de hoofden van den Waterstaat in de
1 prov. Noord-Brabant, Zeeland en Limburg,
zulks in verband met het vangen van
een linluskus- of bisamrat te Buidel. De
I vergadering, welke een huishoudelijk ka-
- rakter troeg, was voornamelijk gewijd
1 aan het gevaar voor de waterwerken,
welke in deze provincies gelegen zijn.
Hoogste barometers!. 777.3 te Zürich
Laagste 733.8 te Seydisfjord
Verwacht tot den avond van 26 Jan.:
Meest matige tot krachtige Zuidwestelijke
tot Westelijke wind, zwaar bewolkt met
tijdelijke opklaringen, waarschijnlijk re
genbuien, iets kouder.
Zon op: Zon onder:
26 Jan. 7,53 4,33
Maan onder: Maan op:
26 Jan. 0,09 4,03
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
26 Jan. 10,32 23,25 4,13 16,49
KORTE BERICHTEN
De politie heeft een geheim© organi
satie ontdekt, welke vertakkingen had in
enkele meisjesscholen te Warschau. De
organisatie werd geleid door een studente
die ontplofbare en chemische stoffen aan
de leden overhandigde.
De PooliscJhe minister van onderwijs
heeft allen directeuren van scholen te
Warschau opdracht gegeven te zorgen,
j dat alle maatregelen worden genomen oimi
politieke propaganda in de scholen te
voorkomten en te beletten, dat geheime
politieke bpnden worden gevormd.
De OCeaanvliegers Biseo en Mosca-
telii, die imlet Birumoi Mussolini, den zoon
van den Dude, een esöadrillevlucht naar
Zuid-A'mlerika gaan maken, zijn gisteroch
tend olml half acht te Rome opgestegen.
Hun bestem'ming is Rio de Janeiro. Zijl
zullen vliegen over Dakar en Natal. Het
is die bedoeling, dat zij het Snelheidsre
cord voor het traject over het Zuidelïjk
deel van den Atlantischen Octeaan mie teen
verbeteren. Na 8 ,uur vliegen zijn ze te
Dakar geland.
Een vrachtauto met militairen van
het 11e regiment jagers te paard uit
Vespul, welke naar Besianqon onderweg
was, reed gisteren tegen de balustrade
vam de spoorwegbrug van Vesioul en viel
olml. Van de twaalf inzittenden werden
vijf gedood en vijf anderen gewond, van
wie één ernstig. Twee werden niet ge
kwetst.
Bij proeven imiet een mortier in het
Imilitair-tethnisch laboratorium op het
FLnsche eiland Harakka ontplofte een gra
naat in den loop Van het wapen, dat uit
elkaar sprong, waardoor generaal Heikin-
heiimlo, inspecteur van de FinSc'he infante
rie, werd gedood en twee andere offH
c'Leren en een ingenieur ernstig werden,
gekwetst; kolonel Vanströmi, inspecteur
der artillerie, werd licht gewond.