ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Gratis lezen
VRIJDAG 17 DECEMBER 1937
OPGENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
AANBESTEDING.
De Kern
weerbericht
ABONNEMENT.
1797 - 1880
Prijs per 3 meenden f 1,50, bniten Zierikxee f 1,80
Voor het buitenl. p. jeer f 10,Afxonderlijke
nnmmers 5 cent, Verschijnt degelijks.
Tel. No. 32, - Giro 137677
Directeur i A. J. DE LOOZB Uitgever-Redacteur a H. Jè KOSTEN
Uitgavei N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEB
94STE JAARGANG No. 13604 i
ADVERTENTIEN_
ven 1—4 regeli 80 cent, ren 4 regels en
daarboven 20 eent per regel. Reclames 40 cent
per regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag ren uitgave vóór 10 uur
Zij, die zich vanaf beden op ons
blad abonneeren, ontvangen de tot
1 Jan a.s. verschijnende nummers
gratis I
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van Zierikzee zullen op Maandag 3
Januari 193 8, des namiddags 2 uur
ten stadhuize, bij enkele inschrijving
AANBESTEDEN:
Het onderhouden enz. van de
gebouwen, kunst- en andere
werken der gemeente, ge
durende het jaar 1938, in
verschillende perceelen.
De bestekken zijn vanaf 24 December
1937 ter gemeente-secretarie tegen beta
ling van 0.90 verkrijgbaar, alsmede aan
het bureau van gemeente-werken.
De aanwijzing heeft plaats Vrijdag 31
December 1937, des voormiddags 10 uur.
Zierikzee, 16 December 1937.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. SCHUURBEQUE BOEIJE, Burgemeester
P. F. WITTERMANS, Secretaris.
DE ROOSEVELT-DEPRESSIE
Zal hij zijn economie nog
kunnen doordrijven
Roosevelt ging de nieuwe economische
drisis te lijf, door eenige van zijn lieve-
lingstheoriën op te offeren. Maar dit wil
nog geenszins Zeggien, dat de president
nu tot geheel andere inzichten is geko
men. In economische kringen vreest men
in ieder geval, dat Roosevelt zich slechts
onder den druk der huidige omstandig
heden buigt, om straks, wanneer het
economisch apparaat weer is aangezwen
geld, opnieuw met zijn hervormingen te
beginnen. Reeds in Roosevelt's bood
schap aan Ihet Congres van 15 Nov.
1.1. viel het op, |dat hij de gebruikelijke
tir&des tegen de „economische royalis
ten", „saboteurs", „vrekken" enz. ach
terwege liet. Onder druk van den steeds
slechter wordenden gang v,an zaken ver
klaarde hij zidh kort daarop tot een
herziening van de belasting op onver
deelde winsten bereid. Terwijl regeering
en congres er met elkaar ovier streden,
of de belastingwet reeds in de huidige
zittingsperiode of eerst in die van Jan.
veranderd zou moeten w'orden, onder
nam Roosevelt vertwijfelde pogingen, het
bouwbedrijf in het geheele land te sti-
muleeren.
Men verwijt Roosevelt nu, dat hij zidh
reeds lang geleden met dit pnobleeinv
had moeten bezighouden. In het bijzion-
der het particulier bouwbedrijf is in de
laatste 'jaren verre ten achter gebleven
bij het overige economische herstel. Ter
opheffing van de bijna spreekwoordelijke
woningellende in de Amerikaansche ste
den zijn volgens een betrouwbare schat
ting minstens vijf hvillioen nieuwe wo
ningen noodig. Ook fabrieken, kantoren
enz1, zijn er in de laatste jaren zoo goed
als niet gebouwd. De oorzaken hiervan
zijn: te hooge materiaalkosten, te hjoge
loonen, stakingen en remlmiende bouw'-
voorsehriften.
Roosevelt heeft nu aan het Congres
een groot programimla vioor den houw
van nieuwe woningen voorgelegd. Er
zullen 'jaarlijks v,oor een bedrag van
12 milliard dollar 600.000 a 800.000 huizen
worden gebouwd. De particuliere onder
nemingen zullen irnet de uitvoering van
dit programma worden belast. De fe
derale regeering zal de noodige credie-
ten tegen lage renten ter beschikking
stellen. Tegelijkertijd en dit is eigen
lijk in tegenspraak met de New Deal-
politiek van „verhooging der koopkracht
door hoogere loonen" eisclht Roiose-
Velt van de bouwvakarbeiders, dat zij met
lagere loonen genoegen zullen nemen,
om het bouwprogramma niet in gevaar
te brengen.
De zig. „Utilities", dat zijn electrische
eentra les, gasfabrieken, telefoon- on te-
legraafmaatschappijen, trachtte Roosevelt
boft bet geven van bouwopdrachten te
bewegen, door aan de leiders van de
groote „Utilities"-groepen geruststellen
de Verzekeringen .over zijn politiek te
geven. Hij verklaarde, dat de Federale
Regeering niet van plan was de Utilities-
concerns te beconcurreeren of te nationa-
liseeren.
Verder tracht Roosevelt nu de nieuwe
economische crisis te bestrijden, door
loVenwieht in de staatsbegrooting te bren
gen, eveneens een eisch, die sinds jaar
en dag zeer dringend door de particuliere
ion dernemers wordt gesteld Roosevelt
tracht zelfs, in het belang van een hnog-
j noiodige bezuiniging, 200 millioen dollar
het wegenbiou wp rogramma te schrappen.
Oiok hier dus 'een geheel verlaten van
de zoo dikwijls verkondigde New-Deal-
theiOirie, dal de openbare uitgaven moe
ten stijgen, zoo dra de koopkracht van
het publiek daalt. Zoo is van den Nieu
wen koers van 1933 na vier jaren onder
de hamerslagen van het Opperste Ge
rechtshof, het congres en de particuliere
ondernemers, nog slechts een jammerlijk
skelet over gebleven.
China's positie niet ongunstig
De boodschap van Tsjang Kai Sjek
Overgave zou 'n ramp beteekenen
Het huidige Chineesehe Rijk past de
zelfde methoden toe als Europa of Ame
rika, wanneer het volk ingelicht dient
te worden over problemen die het heele
land raken. Zoo. heeft ook de leider
van China, maarschalk Tsjang Kai-sjek,
zich voor de microfoon gezet, om per
radio zijn volk toe te spreken. Nu heeft
iedere Chinees wel geen radio-toestel,
maar men moet ook het nevendoel, het
buitenland, niet veronachtzamen. Voor de
tribune is het gesprokene soms nog tot
meerder nut dan voor de bevolking zelf.
In zijn radioboodschap verklaarde de
maarschalk:
„Hoe de toestand zich ook moge wij
zigen, wij zullen ons niet overgeven, doch
moedig voorwaarts gaan. Overgave zou
een ramp beteekenen.
Onverschillig hoe de internationale toe-
stand zich ontwikkelt, wij1 moeten ons
uiterste best doen en niet te spoedig1
teleurgesteld zijn. Wij moeten geen nei-
ging toonen afhankelijk te willen zijn
i van anderen. Met het mandaat van de
Kwiomintang en van de regeering heb1
ik mijzelf verbonden onwrikbaar dezen
koers te volgen. Het verlies aan men
schelevens en aan eigendommen is niet
te ramen. De geweldige offers, die wij1
i thans brengen voor de verdediging van
i ons land tegen de aanvallers kennen hun
j weerga niet in de geheele geschiedenis
van China. Mijn positie en mijn verant-
j woordelijkheid staan niet toe, dat ik mijn
plicht verzaak. Alleen met een uiteinde-
lijke overwinning kan ik de partij, de
regeering en het volk een vergoeding
j voor de gebrachte offers geven,
i Sprekende over
de oorlogskansen
verklaarde Tsjang Kai-sjek:
I „Wij zijn er van overtuigd, dat de te
genwoordige situatie gunstig is voor Chi
na. Ons succes in de toekomst is niet
afhankelijk van een langdurigen tegen
stand in Nanking of in andere groote'
steden, doch van die in de dorpen in
geheel China en van de krachtige vast
beradenheid des volks,
j Eens zal de tijld komen, dat de mili
taire kracht van Japan volkomen uitge
put is en wij de overwinning zullen
behalen.
Ofschoon internationale sancties niet
worden toegepast, blijkt de kwestie, wie
het recht aan zijn zijde heeft ondubbel
zinnig uit de wijze, waarop de inter
nationale openbare meening reageert.
Sinds het begin der vijandelijkheden,
zijn de verliezen van het Chineesehe le
ger tot boven de 300.000 man gestegen.
Zoolang ik echter leef, zal ik mij tot
het uiterste inspannen |0m tot het bittere
einde tegenstand te bieden en de uitein-
delijke overwinning voor de natie te
verzekeren".
Bij een brand in een lucifersfabriek
te Chicago zijn Zes arbeidsters en een
arbeider in de vla mm'en .omgeko
men. Verscheidene arbeiders werden ge
wond, deels zwaar. De fabriek brandde
in enkele minuten tot op den .grond af.
Green, de Voorzitter van het Ame
rikaansche Vakverbond, theeft een op
roep tot de Amerikaansche arbeiders ge
richt, waarin ihij hen aanspoort, de door
het verbond afgekondigde boycot van
Japiamsche goederen doeltreffend
te maken.
TWEEDE KAMER
De leerlingenschaal bij het L. O.
Het kernpunt van de Donderdagmiddag
in de Kamer gehouden beschouwingen
vormde- de leerlingenschaal bij het La--
ger Onderwijs.
Zooals men weet. zijn die schalen bij
de laatste bezuiniging van 1936 aanmer
kelijk verhoogd. Niemand zal beweren,
dat deze besparingen, met als gevolg-
zeer groote klassen, in het belang zijn
geweest van het onderwijs. De hoofd
vraag van het lageronderwijs-debat liep
dan ook hierover, of thans reeds het
oogenblik gekomen is, die leerlingenschaal
weer te verbeteren.
Vooral de heer Suring (RK), die na
mens de fractie sprak, heeft een ster
ken aandrang op de regeering uitge
oefend tot verbetering der leerlingen
schaal.
De soc.-dem. heer ThijSsen en de li
berale dr. Vos spraken in gelijken geest.
Reeds hieruit kan men zien, dat in de
Kamer een sterke tendenz leeft voor
terugkeer tot beperkter leerklassen bij
bel lager onderwijs.
In het schriftelijk voor-overleg heeft
.minister Slotemaker de Bruine de ver
laging afgewezen, in verband met het
kostenbezwaar. Vooropgesteld moet nu
worden, dat deze weigering waarlijk niet
van den minister van Onderwijs alleen
afkomstig is, maar dat zij. deel uitmaakt
van de kabinetspolitiek. De heer Thijssen
heeft op loyale wijze dit feit nadruk
kelijk onderstreept.
Zooals vanzelf spreekt, hebben genoem
de voorstanders van een verkleining der
leerlingenschaal de opzichzelf zoo goede
zaak met een vuur van argumenten ver
dedigd. Ondanks de toewijding van het
personeel, hebben de groote klassen
aldus dr. Vos reeds merkbaren in
vloed op het onderwijs.
Op zij.n beurt klaagde de heer Thijs
sen, dat de regeering alles aan de de
fensie heeft besteed. De onderwijzers wer
ken zoo hard, dat toeneming van het
ziekte-verlof er het gevolg van is. De
sociaal-democratische woordvoerder la
ter ondersteund door zijn partijgenoot
Van Sleen sprak van een noodtoestand
bij het onderwijs. Hij meent zelfs, dat
de Kamer voor een „historische beslis
sing" staat.
Ook de heer Suring (RK) sprak in
verband met de verzwaring der leerlin
genschaal van een „onhoudbaren toe
stand". Hij. herinnerde er aan, dat zijn
fractie bij de algemeene beschouwingen
verklaard heeft, dat de hooge uitgaven
voor 's lands defensie geen barrière moch
ten zijn voor noodzakelijke voorzienin
gen op sociaal gebied.
Op korten termijn vraagt zijn fractie
verlaging der leerlingenschaal. Er zijin
10.000 werklooze onderwijzers. In een
poging tot werkverruiming wil de heer
Suring daar op zijn minst 4000 van aan
den slag gebracht zien.
De minister weet nu voldoende, hoe
de RK fractie er over denkt.
De Rijksmiddelen in November
In elf maanden f 57 millioen
meer dan de raming
De Rijksmiddelen brachten in November
f 38.310 millioen op, tegen f 34.414 mil
lioen in November 1936 en f 31.143 mil
lioen als 1/-l2 der raming.
In de eerste elf maanden van het jaar
bedroegen de totale ontvangsten f 399.230
millioen (v.j. f 337.240 mill.), bij1 f342.581
millioen als 11/12 der raming.
Wat de kohierbelasting betreft, was
eind November in totaal f 107.676 mil
lioen op kohier gebracht tegen f 99.496)
millioen op 30 November 1936.
Het kwartje van Romme
Hoe de opbrengst van de collecte
zal worden verdeeld
De minister van Sociale Zaken heeft,
naar de N.R.Ct. verneemt, in een aan de
gemeentebesturen gezonden circulaire me
degedeeld, dat hij, aangezien de opbrengst
van de collecte voor het kleeding-, schoei
sel- en dekkingsfonds in de verschillen
de gemeenten zeer uiteenloopt, in afwij
king van zijn vorigee circulaire, in over
leg met de gemeentelijke vertegenwoor
digers in de contact-commissie van rijk
en gemeenten voor steunverleening en
werkverschaffing, op billijkheidsgronden
besliOiten:
De verdeeling van het totale ingeza
melde bedrag zal in twee etappes ge
schieden en wel als volgt:
a. vóór Kerstmis zal over de daar
voor in aanmerking komende gemeenten
worden verdeeld een bedrag van onge
veer f 200.000;
b. elke gemeente, welke heeft gecol
lecteerd en spaarders in den zin van
de spaarregeling heeft, ontvangt vijftig
procent van de opbrengst der plaatselijke
collecte, alsmede vijftig procent van de
giften, welke door inwoners der gemeen
te rechtstreeks zijn gestort op de post
rekening van het fonds.
c. het resteerende gedeelte wordt aan
de gemeenten, welke hebben gecollec
teerd en spaarders hebben, toegekend
naar rato van het aantal spaarders op
20 November;
d. zoo mogelijk nog in Januari 1938
heeft een tweede verdeeling plaats van
de nog resteerende gelden bij welke ver
deeling zal worden uitgegaan van het
aantal spaarders op 8 Januari 1938.
Verder worden de gemeentebesturen
vrijgelaten in de keuze van de wij^e,
"waarop zij meenen de opbrengst der
collecte aan de spaarders ten goede moe
ten doen komen. Er mag echter nooit
een uitkeering in geld, doch alleen in
bonnen of goederen plaats hebben, ter
wijl de opbrengst ten goede moet ko
men aan spaarders, die op het tijdstip),
der uitkeering in de gemeente als spaar
der bekend staan.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Jacht op een smokkelaar
Woensdagavond werd. het anders zoo
riujstige Teteringen (N.-Bir.) plotse
ling in rep -e<n» roer gebracht doordat
ismel achter elkaaT eenige revolverschoten
klonken emi ismel wegrennende voetstappen
werden gehoord. Toen de bewoners uit
de huizen naar bfuitetn) snelden, zagen zijl
twee veldwachters die hun revolvers leeg
(schoten op een vluchtenden imian. Deze
bleek te zijn de beruchte smokkelaar A.
S. uit Teteringen, die eenigen tijd geleden
door de rechtbank te Rotterdam tot drie
imiaanden gevangenisstraf werd veroor
deeld wegens smokkelarij' en wiens aan
houding deswege was verzocht. S. 'had
echter de wijk naar België genomen tot
het de politie te Teteringen ter oore
kwaiml, dat hij tijdelijk bij teen kenniï^
in de Pontstraat te Teteringen vertoefde.
Toen men zich daarheen begaf om hem
te arrejsteeren, wist deze zich lojs te ruk
ken ien te vluchten- De ischoten van de
veldwachter schijnen geen doel getroffen
te hebben. De man 'wi(st in hët nachtelijke
duister te ontkoroien.
Gestolen brandkast gevonden
De recherche te Deventer heeft even
buiten de ;stad de brandkast itin !den grond
begraven teruggevonden, welke dezer da
gen te Zwolle its; gestolen bij Algra'is
Koffiebranderij en Theehandel. De brand
kast is wel beschadigd, doich nog niet
geopend. Het geld bevond 'ter zich Iraag in.
Een rechercheur zag, toen hij naar de
kaïsit speurde, eenige lois&e graszoden. Hij
leende van een boer een jschop oimi daar
den grond te peilen. Het werktuig stiet
op het m'etaal van de kajslt. De buit der
inbrekerte is nu terecht.
Men verdenkt van dit ImlilSdrijf drie be
ruchte Deventenaren, die inmliddels/ in
hechtenis Zijn genomen en die de kast
Imiet een eveneepIS' door hen geisitolien atuto
naar Deventer zouden' hebben vervoerd.
De uitlevering van Julius Barmat
Op het oogenblik wordt op het de
partement van justitie het dossier inzake
Julius Barmat bewerkt.
De rechtbank te Amsterdam heeft n.l.
haar advies aan de regeering, welks in
houd geheim is, uitgebracht, en dit ad
vies is bij de algemeene stukken over
Julius Barmat gevoegd. Zooals gebruike
lijk is bij belangrijke verzoeken om uit
levering, is men van de zijde van het
departement van justitie in overleg ge
treden met het ministerie van buitenland-
sche zaken. Wellicht nog deze week kan
de beslissing van de regeering tegemoet
worden gezien.
De gegijzelde journalist
De heer W. H. Vliegen, als voorzitter
Van de grootste fractie in den Haagschen
gemeenteraad, ffteft het seniorenconvent
uitgenioodigd tot een bespreking van het
geval van gijzeling vafi den journalist C.
L. Hansen. Deze bespreking zal Maandag
a-s- worden gehouden, voor den aanvang
Van de vergadering van den gemeente
raad. In gemeenteraadskringen acht men
het wenschelijk, dat de gemeenteraad
zich in dezle aangelegenheid iop de een
Of andere wijze zal uitspreken. De vorm
waarin dit zal kunnen geschieden, staat
echter ni<5g niet vast.
Zal Roosevelt zijn economie
kunnen doordrijven
De huidige situatie voor China
niet ongunstig
Klachten over verhooging leer
lingenschaal lager onderwijs
De Rijksmiddelen in 11 maanden
f 57 mill, meer dan de raming
Het kwartje van min. Romme.
De opbrengst der collecte
Regen of natte sneeuw
Barometerstand van hedenmiddag 2 u,ur.
Hooiglste baromieteirst. 774,9 te Abisko
Laagste 751,3 te Wisby.
Verwacht tot den avond' van 18 Dec-
Zwakke tot matige Noordwestelijke tot
Noordoostelijke wind, zwaarbewolkt to,t
betrokken, waarschijnlijk buien van regen
of natte sneeuw1, temperatuur om het
vriespunt.
Predikbeurten te Zierikzee
Zondag 19 December.
Ned. Herv. Kerk.
NIEUWE KERK. 10 ure, d9. Reddingius
KLEINE KERK. 10 ure, ds. Marsman
van Bruioisse en 7 ure, ds. Westerhof
van Nieuwerkerk.
Luth. Kerk.
Geen dienst.
Geref. Kerk.
10 en 6 ure, dr. v. Lonkhuijzen.
Chr. Geref. Kerk.
9.30, ds. Hoogeodoorn, 2 Leesdienst en
6 ure, ds. Hoogendoorn.
Leger des Heils (Poststraat)
10 Heiligingsdienst, 3.30 Openluoht-
werk (bij ongunstig weer in de zaal) en
7.30 ure, Verlossingssamenkomst.
Gerei. Gem. (St.-Domusstraat)
9.30, 2 en 6 ure, Leeskerk.
Oud-Gerei. Gem.
9.30, 2 en 6 ure, Leeskerk. Maandag
avond 7 ure, dhr. Zwovering van Ederveen.