ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
CrdckfreestfjfJei
OPGEN
ZIERIKZEESCHE COURANT
Ernstig Vliegtuigongeluk in Indië
De Kern
WOENSDAG 13 OCTOBER 1937
ABONNEMENTi
Prijs per 3 maanden f 1,50, buiten Zierikiee f 1,80
Voor het buitenl. p. jaar f 10,Afzonderlijke
nummers 5 cent, Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. - Giro 137677
1797 - 1880
OlrecUuri A. J. DE LOOZB Uitgever-Redacteur i M. i. KOSTEN
Uitgavei N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
94STE JAARGANG No. 13548
ADVERTENTIES
ran 1—4 regels 80 cent, ran 4 regels en
daarboven 20 cent per regel. Reclames 40 cent
per regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
Het critieke punt in Londen
Wijkt de regeering voor den druk
Dat mien z'ich te Londen op een teritiek)
punt bevindt, wlordt steeds duidelijker-
Men heeft de Vereenigde Staten voor
een gem'eenschappel ijkte Engeisdx-Ameri-
kaansche politiek gewionnen, waarbij: mien
door -middel van een conferentie der
negen mlogendheden een gesloitejni front
tegen Japan 2(ou vormen, zoodat dit land
ten slotte wiel goedschikfsi of kw'aad-
schikis Zijn actie in China ziou 'mloeten
staken. Alvorens mien hierop aan kan
sturen, dient echter de verhouding tot
Italië te zijn opgehelderd en op dit ter
rein staat de Spaiansche kIWasitie op den
voorgrond. Tusschen de Engellstóbe -en
Fransche regeering mlo-st in dit op-Zicht
volkomen overeenstemming zijn bereikt.
Trp,u-wens ook! na de publicatie van
de Italiaansche nota is dezle, eensg-ezindj-
heid tusschen Londen en Paripsi nog eens
ter dege onderstreept. Toch kbrnlt de
teleurstelling over Itaüë's afwijzend ant-
Wjo-ord, ook al k|oin imien Moeilijk iets
anders verwachten, sterker in Frankrijk
tot uiting dan in Engeland. Zoo ernstig
als te Parijs Ziet mien in Londen den toe
stand thans nog niet in en, de ont&temj-
imling uit zlich daar dan ook niet in zUlkte
scherpe plannen als in Frankrijk Wiorden
geopperd. Voor de Fransche bedreiging
de grens aan de Pyreneeën Weer open
te stellen voelt imisn heel Weinig
en het is te verwachten, dat Londen
onder Fransche prestele aan een onder
de gegeven omstandigheden zoo gevaar
lijken stap Zijn goedkeuring Zou hechten.
Bovendien wordt er op de Engelsche
regeering een pressie uitgeoefend van
binnenlandsch politieken aard. Labour
Partij en Liberalen roeren zich al eenige
weken. Op den partijdag van Labour
Partij zijn zeer ondubbelzinnige uitlatin
gen gedaan. Zoo heeft men onomwonden
te kennen gegeven, dat rnlsn er in de
kringen dezer partij vast op rekent, bin
nen niet al te langen tijd weer aan het
roer te staan. „Deze vreesachtige, af
getobde regeering moet weggevaagd wor
den!" heeft Hugh Dalton in de verga
dering uitgeroepen. Nu behoeft men na
tuurlijk aan dergelijke propagandistiscne
uitspraken geen al te groote waarde toe
te kennen, doch dit neemlt niet Weg, dat
de Labourpartij, als het to.t verkiezin
gen komt, een niet te onderschatten te
genstander voor de conservatieven kan
worden, speciaal, wanneer in liberale krin
gen de stemming veld wint, welke in
het verkiezingsparool, dat de Liberalen
voor de verkiezingen in North Islington
hebben uitgegeven, besloten ligt. Dit ver
kiezingsparool luidt: „Liberalen, stemt
Labour!"
De Labour Partij heeft de boycotpro-
psganda tegen Japan met gro-o.te letters
in haar 'banier geschreven. Als de regee
ring, als dc conservatieven haar in dit
opzicht den 'Wind uit de zeilen willen
nemlen, dan mjoeten iz'iji ten aapzien vap 't
conflict in het Verre Oosten met eenig
resultaat \*jqr den dag kunnen komen.
In toonaangevende politieke kringen staat
men, zo-oals 'Wij Zagen, op het standpunt,
dat allereerst de Middellandsehe-Zeepro-
blemen uit de w'ereld geholpen moeten
-worden. In zooverre zouden eventueele
drastische maatregelen van de zijde van.
Frankrijk dus een goed voorbereiden, bo
dem kunnen, vinden. Kunnen: maarvo-or-
la-opig schijnt Londen er nog heel w|einig
voiar te gevoelen.
Londen staat voor een zeer ernstige
beslissing, doch het aarzelt terecht, Frank
rijk in de eerste o-ntsteimlmling en teleur
stelling over Italië's weigerend antwoord
maar dadelijk aan te moedigen tott een
stap, Welke misschien al -heel spoedig 1
oijheraden zou blijken te Zijn geweest. I
Intusschen is de openbare meening,
zooals deze in de pers tot uiting komt, j
over deze 'kwestie z'eer verdeeld. In
Labourkringen acht men de -openstelling
der Pyreneeëngrens, m'its Bin-el .ean door
tastend geschied, een uitermate doeltref
fend middel om Italië tot matiging te
dWingen, dus juist het tegenovergestelde
van Wat men anderzijds vreest. Mian
ziet hierin het eenig mogelijke antwoord
op de Italiaansche 'weigering. i
Bommenwerwerper in zee gestort
Vermoedelijk 9 dooden
Voorlooplge berichten meldden
Woensdagmorgen, dat de T 16, ol
de T 13, waarschijnlijk een bommen
werper, tijdens een nachtvlucht
tusschen Soerajaba en Batavia Is ver
ongelukt.
Er zouden vermoedelijk 9 dooden
te betreuren zijn. Er waren nog geen
nadere bijzonderheden bekend, be
halve dat als plaats van het ongeval
wordt genoemd het vlsschersdorp
Brondong, waar vroeger ook het s.s.
«Van der Wijck» Is vergaan.
Nader wordt geseind:
Dinsdagavond om half tien maakten de
T 16 en de T< 13, twee nieuwe Marine-
vliegtuigen, die -een tocht hadden ge
maakt van Priok naar Soerabaja, een
noodlanding bij' Tandjoeng AWarawar aan
de Noordkust van Java, aangezien het
onmogelijk was tengevolge van het slech
te zicht om het Westgat van Soerabaja
binnen te loopen. De T 13, welke zich.
in -de nabijheid van de T 16 bevond1!,
is door onbekende oorZaak loodrecht
neergestort. Het moet als zeker worden
aangenomen dat alle inzittenden om het
leven zijn gekomen. Bij het afzenden
van dit bericht was het toestel nogi
(drijvende. De cabine is verbogen. Een
onderzoek binnenboords onder water was
nog niet mogelijk geweest. Visschersprau-
wen, w-elke in de buurt waren, verleen
den assistentie. Zes vliegtuigen zochten
de omgeving af naar drenkelingen. Een
lichter en het Gouvernements vaartuig
„Pollux" Zijp op weg naar de plaats
va-n de ramp.
De inzittenden van de T 13 waren:
Kap-t.-L|uitenant ter Zee H. G. de Bruijne
(geboren te Zierikzee),1 H. Urbanus, Of
ficier van den MarmestoomvaartdienslJ,
'M. Vethake, 1-e Officiervlieger, P. S.
Pronk, sergeant-vlieger, F. H. Plevier,
korporaal-telegrafist, F. J. S. de "Groot
ien G. J. Zuijderhoudt, militiematrozen,
beide in opleiding voor zeewaarnemer,
de korporaal-vliegtuiglmjakers G. J. Rutte
-en A. A. Goedhart.
De heer H. G. de Bruijhe, kapitein-lui
tenant ter zee, werd den 4 October 1894
te Zierikzee geboren. Hij' bezocht de HBS
waar zijn vader directeur was. Na het
eindexamen ging hij naar Willemsoord
om opgeleid te worden bij de zeemacht.
Speciaal legde hij; zich als luitenant ter
zee toe op het zich ontwikkelend' vlieg-
wezen. Zoo was hij: in 19'21 gestationn-eerd'
op Soest-erberg, toen hij-, bij het vertrek
Zijner ouders uit Zierikzee, aan de over
kant van de aanlegplaats aan de Prov.
Bioiot, im'et Zijn vliegtuig o|mis]-oeg en
vrij ernstige verwondingen op-liep. Het
vorig jaar vertrok hij. met H.M. „D|ö
Ruijiter" .aan boord Wiaiairvan hij! als eerste
(Ojffi-cier dienst deed, naar Indië, Hvtejair hij!
benoemd' werd tot commandant van het
vliegkamp te Soerabaja.
Naar verluidt, zullen de hertog en
ide hertogin van Windsor 6 November
met de „Bremen" van den Nord-Deut-
sche Lloyd naar Amerika vertrekken.
Mrs. Roosevelt, de echtgenoote van den
president, heeft verklaard, dat zij' den
hertog en de hertogin gaarne zal laten
zien, wat in Amerika op het gebied'
van de opruiming van krotwoningen
wordt gedaan.
Parijs wil alle records slaan
De wereldtentoonstelling blijft trekken
Gevolgen in mode en kunststijl
De Parijsch-e wereldtentoonstelling is
hard op weg, al haar beroemde voor
gangers den lo-ef af te stekten. Reedsi
heeft zij meer dan 23 m i 11 i o e n be
zoekers geboekt en dit Cijfer groeit nog
dagelijks met eenige honderd duizenden
aan. Het is een oude ervaring, dat ten
toonstellingen van deze soort in het na
jaar het "meeste bezoek trekken en dit
geldt in het onderhavige geval natuurlijk
nog zooveel te sterker, daar deze ten
toonstelling echt .als een cJoiCquete virou-w'
op zich heeft laten wachten zooals
Ziji die zich nooit aan een afspraak kun
nen houden, omdat Zij- zich eenvoudig
niet van den spiegel kunnen losmaken!
-en altijd nog een lintje of' strikje p-f
lokje hebben terecht te steken. Doch als
zij dan ook eindelijk .in al haar kunst
matige schoonheid voor u staan, dan
vergeeft men haar gaarne het lange wach
ten. Zoo zijn er dan nu dagen, dat het
aantal bezoekers het half millioen dicht
nadert.
Hoe de toeloop geregistreerd wordt
Het is zeker niet gemakkelijk, van een
dergelijke menschenmassa boek te hou
den. Ook behandelt men de bezoekers
niet individueel, evenmin als men in tij
den van overstroomingsgevaar de aan
stormende watermassa's met liters mjeet,
doch de waterstand afleest van de peil
schaal. Zoo'n peilschaal heeft ook de
tentoonstelling gekregen, een totalisator,
die als een soort van reusachtige ther
mometer de massa registreert, waarbij
elkle graad een toest rooming van duizend
nieuwe bezoekers befceek-ent. 23 millioen
dat is een voorloopig resultaat, waarmee
men voor den dag kan komen. Een ge
beurtenis, die zulke massa's, d.w.,z. meer
dan -een procent van de totale bevolking
van -de aarde, op de been brengt, is
en blijft een.... gebeurtenis. En toch, als
men bedenkt, dat de Parijöche wereld
tentoonstelling van het jaar 1867 door on
geveer 10 millioen menschen werd be
zocht, dan zou men eigenlijk verwach
t-en, dat in onzen tijd met zijn geweldig
Hoe Mussolini bewaakt wordt
300 burger-agenten schaduwen hem
Tijdens het bezoek) van (Mussolini aan
Hitier viel de algemeene aandacht op
de uitgebreide voorzorgsmaafregelendie
genomen wier dep' -om ev-entueele aansla
gen te voorkomen. Ook in Mussolini's
eigen laud laat men nooit na voorzorgs
maatregelen te nemen. In een dezer da
gen verschenen, -boek1 „In Plain Clothes"
Vertelt Harold Brust, die aan Scotland,
Yard verbonden is geweest, iets. -over de
methoden, die men daarbij toepast.
Die Italiaansche politie bepaalt zi-dh er
niet alleen toe het eten. te onderzoeken,
ma-ar inspecteert ook zorgvuldig de Cor
respondentie en speciaal de pakketjes,
die helsdhe machines zouden 'kunnen ver
bergen. Elk voertuig Iwloirdt aan eeni zorg
vuldig onderzoek onderworpen, voordat
IMtessolini er in slapt. Inderdaad vond
men eenmaal een bcm, die aan de auto
ivlas v-astgebonden.
Behalve door de fascistische en mili
taire Iwlachten, wordt Mussolini door
meer dan 300 agenten in burger „ge
schaduwd".
De korte Iwieg tusschen zijn huis, en-
zijn bhreau iwiordt zorgvuldig bewaakt,
als zijn 'Klagen met groote snelheid voor
bijflitst. Soms rijdt hij op een motorfiets,
een stofbril voor zijn oogeu, een^valhelm
op het hoofd en altijd in razend, tempo.
Als het op 'het program staat, dat hij
in het openbaar moet verschijnen, wfor-
den alle lantaarnpalen aan een onderzoek
onderwerpen en de huiseigenaren zijn
'wiettelijk verplicht toegang tot de daken
van hun huizen te verleenen. Langs de
trottoirs zijn alle openingen van de riolen,
bedekt met een fijn netwerk om te
voorkomen, dat men daarin een bom
verbergt.
Als Mussolini een redevoering houdt,
gebruikt hij' altijd een balcon iqf een
speciaal ojpgeri-chte verhevenheid.
De schrijver herinnert aan Zijn eersten
tijd bij, Scotland Yard, toen Mussolini
in Londen Iwteonde en geregeld de kleine
café's b'ij' de Shaftesbury-avenue bezocht
om zijn ziw'arte koffie te drinken en
Italiaansche kranten te lezen. In die
dagen stond hij bij de Italiaansche politie
!n kW la den reuk aldus de schrijver
en nu wteagt de Italiaansche politie'haar
leven om hem te btesc'hermten.
verbeterde verkeersmogelijkheden, de toe
stroom van bezoekers mog onnoemelijk
veel grooter zou zijn.
Verwend publiek
Feti-elijk staat thans het geheele ten
toonstellingswezen aan een keerpunt. Het
is al lang niet meer genoeg, steeds meer
-en grooter en volmaakter voorwerpen ten
toon te stellen. Kon Parijs anno 1867
nog met -een kanon van Krupp worden
overbluft, thans is het publiek in dit;
o-pzicht heel wat veeleischender gewor
den. Geen radio, televisie of vliegtuigen,
noch complete spoortreinen, al zijn ze
ook nog zoo modern en snel, vermogen
ons meer bijzonder in verbazing te bren
gen. Wij zijn daarvoor door de film te
zeer met de laatste vorderingen d-er tech
niek vertrouwd. En is eigenlijk de heele
techniek niet een beetje overbodig ge
worden? Niet de machine, doch demensch
staat in het centrum van onze zorgen
en belangstelling. Bij! een wandeling fang's
de verschillende tentoonstellingsgroepen
valt het in elk geval op, hoe zeer eq
in d-e keuze van het tentoongestelde ma
teriaal in dit opzicht een verandering is
gekomen. De belangstelling voor het po
litieke -en sociale overvleugelt al h-et an
dere, hoe de menseh leeft, hoe hij werkt,
hoe hij zijn ontspanning zoekt dat
is h-et, wat het publiek in de eerste
plaats wil wieten.
Wordt de tentoonstelling verlengd
De mogelijkheid van verlenging der
tentoonstelling wordt op h-et oogenblikj
te Parijs overwogen. Wel staat thans
reeds vast, dat verschillende buitenland
sche paviljoen-en hun poorten aanstaand'
voorjaar niet m-eer Zullen openen, doch
iaan den anderen kant zijn er ino-g altijd
een paar bouwwerken, die nog op ope-
ning wachten. De meeningen over een 1
omzetting van internationale in nationale
tentoonstelling zijn dan ook zeer ver
deeld. Men heeft berekend, dat de ge
meente Parijs al een half milliard aan
nieuwe kosten zou krijgen en het lijkt
Zeer de vraag), p-f dit bedrag onder Welken
vorm dan ook bijeengebracht zal kun
nen worden, want nu al, bij' den hui-
digen opzet, zijn de inkomsten ongeveer
de helft minder dan geraamd werd.
Duitschland's garantiebeloften
Het standpunt onzer regeering
Naar aanleiding van het bericht om
trent het sluiten van een verdrag do-o,r
België en Duitschland, meen-en Wlij' goed
te doen schrijft 'het Hbl., heb standpumit
der Nederland-s'che regeering z-oioals
dat tot uiting gekomen is na de rede
va.n den Duitschen rij'lts kanselier op dep
30sten Januari van. dit ja-ar in herimne-
ring te brengen.. Op schriftelijke vragen
J van het Eerste Kamerlid mr. van Vesis'em!
heeft n.l. -den 13den Februari de toen-
J malige minister van Buitenlandsche Za
kten, jhr. De Graeff, het volgende gte-
antwoord: D-at w'ij met alle waar-
deering voior de uit het aanbod sprekende
1 goede bedoelingen, niet bereid zouden
1 zijn nopens de onaantastbaarheid van
ons grondgebied met eenig land een ver-
drag te sluiten.
j Die onaantastbaarheid is voor ons een
axioma, dat zich niet leent als 'onder-
Wierp voior den door ons te sluiten ver
drag". Uiteenzetting, van het standpunt
der Nederlandsche regeering, 'welke door
minister De Graeff bij de behandeling
1 der begroioting van Buitenlandsche Zaken
in de Eerste Kamer op den 17eu Maart
Maart 1937 is herhaald.
Uitbreiding van de Weermacht
Wanneer de plannen nopens de uit
breiding van de weermacht tot uitvoe
ring geraken, zal zich een sterke behoef
te a an bnd-erofficierskader doen gevoelen.
Met het oog daarop worden reeds nu
maatregelen getroffen om in die behoefte
te voorzien. Hiertoe zal worden nage
gaan, wie der dienstplichtige onderoffi
cieren van de verschillende regimenten
of korpsen, behoorende tot een der lich
tingen 1934, 1935 of 1936 en geboren
op of ba 1 Januari 1914, alsnog genegen
zijn om voor den tijd van zes maanden
op den voor capitulanten geldenden voet,
vrijwillig in wlerkelijken dienst te komen
(te blijven).
Zoodra belanghebbenden drie maanden
zullen hebben gediend, zal nader op hun
aanvraag worden beslist.
dat is bepaald i
In „Crackfree"
gestevèn.
„Crackfree" vlekt niet,
baalt de kleuren weer
op. Strijkt gemakkelijk
en is zuinig in gebruik.
f ABRIKAAT: N.V. „ONDER ONS". DE RRIM (O.)
Maakt alle stoffen als niauw
Druk op de Engelsche regeering
van verschillende zijden
Hoe voor de veiligheid van den
Duce wordt gewaakt
Een nieuw vliegongeluk in Indië
eischt 9 dooden, allen militairen
De vestigingswet op het klein
bedrijf wordt nog niet toegepast
Ook de vierde partij tusschen
de schaakmeesters weer remise
Toenemende kans op regen
WEERBERICHT
Hoogste 'b-arometerst. 771,8 te Val-entia.
Lasgiste 752,5 te Reykjavik
en Isafj-OTd.
Verwacht tot den avond van 14 October
z'wak'ke tot matige, in het Noorden later
IwlelliQ'ht toenemend-e, wind uit Westelijke
richtingen, zwaarbewolkt tot betrokken,
toenemende kans lop regen, 'wteinig ver
andering in temperatuur.
Zoo op: Zoo onder:
14 October 6,26 5,05
Hoog- en leegwater te Zierikzee
HoogwaterLaagwater
14 October 9,05 21,59 2,37 15,18
KORTE BERICHTEN
Vpo:r het transatlantisch!
lu-cht verkl-e e r is de af geloop-en Zo
mer buitengewoon belangrijk) geweest.
Amerikaanse lie, Brits-die en DuitsicJh-e wa
tervliegtuigen hebben teZajmlen 22 vludhl-
ten ©ver den Nonrdel ijken Atlantischten
Oceaan gemlaiakt, die alle tmiet de groot
ste regelmatigheid Zijn uitgevoerd. Duide
lijk! is aangetoond, dat de Atlantische
Ooeaan niet langer een hindernis voor
het wereldlucht verkeer Zal' Zijn.
Uit Gijon wordt gemeld dat het
stadje Cangas de Onis, gelegen op eeni-
gen afstand van Oviedo, met den g r o nd
gel ij k is g-e maakt door luchtstrijd
krachten der rechtschen tijdens een lueh|t-
raid, die slechts vergeleken kan worden
met die op Guernica. Honderden gewone
en brandbommen maakten de stad tot
een puinhoop. Het aantal dooden is niet
bekend, aangezien de stad ontruimd is.
