1ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DINSDAG 14 SEPTEMBER 1937
OPCiENOI
ZIEMKZEESCHE COURANT
1797 - 1889
De Kern
ABONNEMENTi
Prijs per 3 maanden f 1,50, buiten Zierikiee f 1,80
Voor het buitenl. p. jaar f 10,Afzonderlijke
nummers 5 cent. Versohijnt dagelijks.
Tel. No. 32. - Giro 137677
Directeur i A. J. DE LOOZB Oltgever-Redacteur i M. J. KOSTEN
Uitgavet N.V. ZIER! KZEESCH E NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
94STE JAARGANG No. 13523
ADVERTENTIEN i
ran 1—4 regals 80 oent, ran 4 regels en
daarboven 20 eent per regel. Reclames 40 oent
per regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
MASARIJK OVERLEDEN
De eerste president en grondlegger
van den Tsjechow Slowaakschen
Staat, Thomas fMasarijk,} is heden
morgen 3.29, op zijn slot Lany, in
den ouderdom van 87 jaar overleden
De laatste berichten over den toestand
van den hoogbejaarden oud-president van
Tsjeehow-Slowakije, Thomas Masaryk, de
den het ergste vermoeden. De grijze
staatsman had een longonsteking opge-
loopen, welk proces zich uitbreidde, met
als gevolg toenemend verval van krach
ten. Slechts met groote moeite slaagden
de doktoren er met injecties in het hart
aan den gang te houden, totdat het he
denmorgen te 3.29 uur voor goed stil
bleef staan. De grondlegger van den
staat, Tsjechow Slowakije, is niet meer.
Massarijk's loopbaan
Thoim'as Msaryk1 werd den 2en Maart
1850 te Hodonin in Moravië geboren,"wlaar
zijn vader koetsier w'ap op een keizer
lijk landgoed. Eerst bezocht hij, een
Tsjechische school te Cejkonië, later een
Duitsche school te Hustopez. Aanvanke
lijk kwaml hij in de leer bij eau smtid
te Weenen, vervolgens bij een hoefsmid
te Cejc in Moravië, waarheen zijn
ouders verhuusd waren. Een onderwij
zer die Wist wat er in den jongen Tho
mas stak, Wist zijn ouders te bewegen,
oimi hun oude plan, den j,ongein te laten
studeeren, weer op te vatten.
Hij 'kWami op 15-jarigen leeftijd op het
gyimlnasioim! te Brao en studeerde yer-
volgens te Weenen en te Leipzig. Zoo
wel op het gymnasium als op de hooge-
sehool droeg hij zelf doiqr les te geven,
in de kosten van zijn studie; bij. Te Leip
zig leerde hij Charlotte Garrigue kennen
de dochter van den directeur van de
German ia Insurance Co|m)pany te Nöwi
York, met Wie hij' in 1878 te Brooklyn
in het hiuiwlelijk trad. Het jaar daarop
vestigde hij zich als privaat-docent te
Weenen.
Via de wetenschap in de politiek
Toen in 1882 de universiteit te Praag
werd gesplitst, in een Duitsche en Tsje
chische afdeeling, Werd Masaryk tothoog-
leeraar aan laatstgenoemde benoemd. Hier
geraakte hij via, de Wetenschap in de
politiek. In 1861 werd hij gekozen tot
lid van den OostenrijksOhen Rijksraad,
doch na twee jaar trad hij af. In 1907
THOMAS MASARIJK
werd hij; opnieuw gekozen. Hij waar
schuwde tegen de expansiepolitiek op
den Balkan en toonde de vervalschiwgen
aan, w'aarmiee de regeering door jhiet hoog-
verraadproces van Zagreb de annexatie
van Bosnië en HerzegloWina had trachten
te rechtvaardigen.
Toen de oorlog uitbraik1 z!0icht Masaryk
in het buitenland (eerst in Nederland)
contact imiet de vrienden van zijin volk
a,an de zijde der Entente. Te Praag te
ruggekeerd bereidde hij imiet zijn vrien
den reeds de eerste stappen toit organi
satie en vrijmlaking va,n zijn voilk voor.
Te Weenen raakte in hij: in verdenking.
Toen hij in December 1914 te Rome ver
toefde, bereidde mien zijn arrestatie bij
zijn terugkeer voor. Benesj kreeg hier
van kennis en Waarschuwde zijin, vriend
en leermieester, die niet in zijn laiwd te-
rugjkeerde voor de oorl|o|g ten einde was
en de Tsjechen de zoo vurig begeerde
vrijheid verlangd had|den.
In Mei 1934 werd hij op 85-jarigen
leeftijd voor de vierde maal tot presi
dent der Tsjechow-Slowaaksche- republiek
gekozen. Zijn eerste verkiezing tot pre
sident van de toen juist gevormde re
publiek, geschiedde den 14en November
1918, dus onmiddellijk na den wapen
stilstand. Zijin vierde presidenteele pe
riode duurde tot 14 December 1935, op
welken datum hij aftrad. Zijin vriend en
leerling Eduard Bènesj volgde hem 18
December d.a.v. op.
Mevrouw Masaryk is in 1923 overle
den. Haar familienaam heeft George Gar-
rigue Masaryk tot de zijne gemaakt.
De bomaanslagen in Parijs
Wie zijn da schuldigen?
Alle gezagsdragers in Frankrijk
zijn gemobiliseerd om de daders
van de bomaanslagen op Zaterdag
avond te vangen.
De Fransche politie werkt onder hoog
spanning om de daders van de Balka-
neesche aanslagen op te Sporen iom' ze
daarna aan den rechter over te leveren.
Maar.... het zoeken gaat niet vlot. Men
heeft nog geen spoor van de bombar
diers kunnen ontdekken.
Het onderzoek wordt ten zeerste be
moeilijkt, eenerzijds door het feit, dat
de concierges der gebouwen van de Rue
de Presbourg en de Rue de Bossière
slechts een zeer vaag signalement van
den bezorger der helsche machines kun
nen geven, en anderzijds door de om
standigheid, dat in de puinhoopen zelfs
niet het kleinste stukje van de bommen
gevonden is. De bekende politiedokter
Paul heeft daaroimi opdracht gekregen
op de twee lichamen der slachtoffers
een lijkschouwing te verrichten om te
onderzoeken of niet in de spieren of
ijl het bloed sporen te vinden zijn van
springstoffen die althans eenige aanwij
zing zouden kunnen geven nopens de
samenstelling van de bommen.
De regeering heeft een belooning van
100J300 francs uitgeloofd aan hem of
haar die aanwijzingen kan geven, welke
leiden tot aanhouding van de daders./
Het Communistische blad „Ce Soir" heeft
dat voorbeeld gevolgd, door 25.000 francs
voor hetzelfde doel beschikbaar te hou
den.
De schuldvraag
blijft natuurlijk de gemoederen sterk be
zighouden. In de gematigde bladen wijst
imen er op, dat de daders, als zij had
den gehoopt een burgeroorlog in Frank
rijk te ontketenen, zich deerlijk vergist
hebben, omdat het Fransche volk zich;
plot,selling bewlust is geworden van de
gevaren die het bedreigen, zijn twisten
zal vergeten en zich nauw aaneensluiten,
om front te maken tegen de gemeen
schappelijke vijanden.
Voor de Volksfrontpers blijft het „in
ternationale fascisme" de dader. Er is
echter in zooverre een vooruitgang in
haar bewegingen te bespeuren, dat zij
steeds sterker het accent legt op de,
buitenlandsche nationaliteit der schuldigen
en minder dan gisteren de „handlangers
van het fascisme in het binnenland" aan
de verachting der Volksfronttroepen prijs
geeft.
CHINA-JAPAN
Japan's financiën in de knel
De 'Prawda publiceert een artikel over
de binnenlandsche moeilijkheden van
Japan. Tolgeos berekeningen van de
Duitsche pers, die niet zonder ongerust
heid de moeilijkheden van den bondge
noot Waarneemt aldus het blad, geeft
Japan dagelijks van 20 tot 25 millioen yen
uit voor China en, tegen het einde vain
het jaar zouden dez'e uitgaven bij1 'be
nadering stijgen tot het vier- of vijf
voudige. Volgens in de Japamsche 'bla
den uitgesproken verwachtingen zal de
geheele 'Japansche begroeting het vol
gend jaar stijgen tot vijf milliard yen
Waarvan drie mil liard zal weggaan
voor militaire uitgaven. Een dus
danig vooruitzicht Wekt klachten in bree-
de kringen. 'Reeds nu is het duidelijk,
dat de oorlog in China den reeds ge
spannen o economisch en toestand valm Ja
pan ten zeerste verergert. Een aantal
textielfabrieken is bankroet gegaan. De
koersen der iJapaosche obligaties zijn te
Londen piet 15 pet. gedaald. De uit
gebreide aankoop en van oorlogsmateri
aal in het buitenland hebben geleid tot
een rampspoedige Wegvloeiïnig van grond.
Het Partijcongres te Neurenberg
door Hitier gesloten
met een felle aanval op het
communisme
Hitler heeft het congres der nationaal-
socialistische partij te Neurenberg beslo
ten met een groote rede, welke in hoofd
zaak één felle aanval op het internatio
nale bolsjewisme en op de Joden was*
Hij waarschuwde de democratische re
geeringen en speciaal Frankrijk en En
geland tegen een uitbreiding van het
bolsjewistische gevaar, in verband waar
mede hij uitvoerig de gebeurtenissen in
Spanje en het door Duitschland ingeno
men standpunt behandelde.
Hitier begon zijn rede met vast te
stellen,- dat sedert 1936 het nationaal-
socialisme nieuwe vorderingen heeft ge
maakt. Hij zeide zeer onder den indruk
te zijn gekomen van de geloofsbelijde
nis der nieuwe Duitsche generatie.
Het tweede gedeelte der rede was ge
wijd aan de vraag, wat er wel van
Duitschland zou zijn geworden, als het
in 1914 een gemakkelijke overwinning had
behaald? Uit den nood van Duitschland's
ineenstorting kwam de nationaal-socia-
listische idéé te voorschijn. Thans wordt
een strijd gevoerd tegen een ware we
reldziekte, die de volken dreigt te ver
pesten, een volkskanker, waarvan het bij
zondere kenmerk de internationale ver
spreiding is.
Wie geen besef heeft van den om
vang van dat wereldgevaar zal te ge
makkelijk alles opzettelijk overzien, wat
misschien het bestaan van dat gevaar
kan bewijzen. De aanval wordt gericht
tegen de substantie der volken als zoo
danig. De bolsj ewisfiisiche wereldrevolutie
werkt als een sluipend vergif. Niemand
kan zich redden uit het politieke gevaar
van het communisme door het bestaan
daarvan te bestrijden.
Ik geloof gaarne, vervolgde Hitier, dat
het den staatslieden der democratische
wereld niet aangenaam is zich met de
communistische problemen bezig te hou
den. Eens zullen zij dat toch moeten;
doen, of hun democratie zal in puin
vallen.
Smokkelaarsbende door sneeuw
storm overvallen
De St.-Bernhardshonden
kwamen te laat
Italiaatnsche smokkelaars, die een
hoeveelheid koffie via den Grooten
Sint Bernhard in veiligheid dach
ten te brengen, zijn ouder zeer tra
gische omstandigheden tijdens een
sneeulwistormi oimi het leven gekomen
Een hiunner heeft, hoeWel hij toen, reeds
in groot gevaar imioet hebben verkeerd,
nog kans gezien uit een der berghutten,
•wlaarin hij een Iséhiuilplaats ihad gezocht,
telefonisch hjulp te vragen. Onmiddellijk
'werd door het St. Bemhard klooster een
hulpactie o>p touw gezet. Te midden van
een dichten nevel, terwijl ean sneejuW-
stoirml het voortgaan haast onimjoigelijk
maakte, baande imlen zich met de honden
een 'Weg to,t imien eindelijk opi het lichaaim!
stiet van een der Italianen. Hoewel go-
heel (uitgeput, Wlas hijl nog in- leven, doch
enkele tfnlnipten later reeds gaf hij den
geest. Uit een paar gestaimlelde zinnen,
die de m!ao nog had kunnen uitbrengen,
imeende im'en te moeten opimiakan, dat
hij' im>et zijn broer, een pnderdeeli vorm'die
van een bende van twaalf smlokkeliaars.
Den broer heeft mlen echter niet kunnen
ontdekken en mlen kan imiet zekerheid
a am n enten, dat deze eveneens tijdens het
noodweer oml het leven is gekoimlen. Van
de 10 andere smokkelaars ontbreekt ieder
spoor.
Daar de isdhiolen in verband m'et de
zich steeds uitbreidende epidemie van
kinderverlaMim/ing te Chicago ge
sloten zijn, hebben de radio en de pers
ten behoeve der 300.000 leerlingen de
taak der volksscholen overgenomen. Vijf
radiostations zenden dagelijks eenigié^uren
lang omdeiwijscursuisfsen uit. De bladen
publiceeren des avonds het huiswerk voor
den volgenden dag.
Naar aanleiding van ehn diefstal van
18 'millioen drachmen (ongeveer f290.000)
'pit een .kantoor van de Bank van
Griekenland, heeft de politie ver
scheidene arrestaties verricht. Het gestor
len geld is teruggevonden. De leider van
de dievenbende schijnt vroeger heldiende
geweest te zijn van de bank en is eeiq
oud-kamerlid.
MEI-LING-PONG,
de vrouw van Tsjang-Kai-Sjek,
heeft in een, voor Amerika bestemde,
radiotoespraak verklaiaird, da,t China, hoe-
(wiel het slecht voorbereid is, vastbeslo
ten is de Japanneezen (tot den do,old te
bestrijden. Japan heeft volgens haar
China aangevallen omi te voorkomen, diait
de stelselmatige hervorming van het land
die zooveel .succes beloofde, voltooid Iwer'd
Voorts heeft mevrouw' Tsjiang Kai-sje:k
Uitdrukking gegeven aan haar verwonde
ring over het stilzwijgen der Westersche
mogendheden over den Japan schen ooir-
log tegen China;.
Indien de geheele Westersche wereld
onverschillig is en haar verdragen prijis
geeft, z|ullen iwlijl, ChineeZen, oms best 'doen
oimi te trachten te strijden tot de over-
iwiinning of de volkom'en nederlaag. On
danks de mloderne wapening der Japan
neezen houden onze soldaten goed stajijd.
De sympathie van het buitenland is/noo-
dig, aldus mevr. Tsjiang Kai-sjek, daar
twliji afhangen van de wijsheid en recht
vaardigheid der naties om! Ide Wereld
en China te redden.
De macht eener vrouw
Franco zwicht voor een foto
Het pleit ongetwijfeld voor generaal
Franco, dat de krijgsverrichtingen hem
niet zóó in beslag nemen, dat hij totaal
ongevoelig is ivioior de vriendelijke vloor
den eener vroufv
Dezer dagen zond een Amerikaansche
aetride mrs. Harold Evans Dahl, de jeug
dige ei chtgenoote van een „stunt"-(vlie-
ger, die zich sedert Juli van dit jaar in
de militaire gevangenis te Salamanca be
vindt, een pathetischen brief aan Franco
met het dringend verzoek haar man vrij
te laten. De vlieger, die aan de zijde der
linksehen streed, Was bij Brunete gevan
gen genomen toen hij in een parachute
uit zijn stukgeschoten vliegtuig daalde
en in de rechtsiöhe linies terechtkwam'.
IMi&vr. Harold E)vans Dahl Wist wat zij
deed, toen zij in 'den brief aan Franco
een..|... foto van zich zelf sloot. Zij is
een aantrekkelijke verschij'ning.
Franco moet de foto aandachtig hebben
bekeken. Hij schreef althans persoonlijk
terug en deelde mede, dat hij bereid Ivias
Dahl vrij' te laten. Eén voorwaarde stelde
hij' echter: dal de regeering te Valencia
een gevangen genomen rechtsdhen vlie-
ger tegen Dahl zal uitwisselen.
Uitwisseling van 50.000
Spanjaarden
Een vertegenwoordiger van het Inter
nationale Rooide Kruis te Genève vertoeft
te Salamanca, teneinde met de regeering
Van Franco, te onderhandelen over de
uitwisseling van 50.000 Spanjaarden. De
republikeinsche en nationalistische regee-
ringew zijn het in beginsel over deze uit-
(wlisseling eens, doch thans moet nog
onderhandeld Worden ;over eenige detail
kwesties, die moeilijkheden opleverden..
De vertegenwoordiger verklaarde aan
United Press, dat het Internationale RO|0-
de Kruis nu reeds een bedrag van vier
millioen francs besteed heeft vopir hulp
verleening aan Spanje: het bedrag Werd
gelijkelijk tusschen beide partijen ver
deeld en is besteed voor geneesmiddelen
aan de nationalisten en voor geneesmid
delen aan de republikeinen.
TWintig vrachtauto's van het Ropde
Kruis zijn te Madrid aangekomen, ten
einde nog meer burgers uit de Spaanscbe
hoofdstad naar veiliger plaatsen piver te
brengen. De Fransche en Bdtscihe regee
ringen hebben aan twee schepen op
dracht gegeven, om Madrileensche kin
deren en bejaarde personen naar Frank
rijk over te brengen.
Hitier sluit het congres te
Neurenberg met een felle rede
De president-bevrijder van
Tsjecho-Slowakije, Masarijk,
hedenmorgen overleden
De Chineezen wijken slechts
langzaam voor Japan's geschut
Hat mond- en klauwzeer heeft
een periodiciteit van vier jaar
Onze gezant te Brussel, Mr.
J. A. N. Patijn, Minister van
Buitenlandsche Zaken
9 Frankrijk's politie zoekt de
bommenleveranciers
Aanvankelijk kouder
Barometerstand vaa hedenmiddag 2 uur.
WEERBERICHT
Hoogste barometerst. 761.3 te Vardö.
Laagste 736.3 te Stockholm
Verwacht tot den avond van 15 Sept.:
Zwakke tot matige Westelijke tot Zui
delijke wind, zwaar bewolkt tot betrok
ken, tijdelijk regen, aanvankelijk iets
kouder.
Zoo op: Zon onder:
15 September 5,33 6,15
Hoog* en laegwaler to Zlerlkzee
HoogwaterLaag water
15 September 10,04 22,52 3,28 16,15
Deze uren zijn genoteerd volgens zonnetijd
China wijkt langzaam
voor het moorddadig
vuur der Japanners
Een igrcot deel van den gezichtseinder
van Sjanghai wordt verduisterd dood
rook, die opstijgt, terWijl onder die rook-
sluiers vlammen aanduiden, Waar het ge
vechtsterrein is. Op verscheidene plaat
sen in dg stad Wordt nog gevochten;
Niemand vleet wie de branden veroor-
Zaken, maar overal waar de Chineezjen
gedwongen z'ijn terug te trekken, vlamt
de brand op om den Japanschen aanval
te belemmeren. Tallooze geboulwen z'ijn
verbrand, maar de internationale neder
zetting is betrekkelijk onbeschadigd-
Het is^ haast ongelooflijk, dat de Chi
neezen tegenstand blijven bieden, daar
Zij' hevig onder vuur Worden genomen.
Eerst komen de Japansche soheepiska-
nownen, die tonnen staal over afstanden
van 10 tot 20 mijl wegslingeren, van de
kruisers en torpedojagers in de Jangtlse
en Whaugpoe.
Voeg daarbij het vuur van het Japan
sche veldgeschut. En in de derde plaats
Wordt er nog een .onafgebroken bombar
dement onderhouden met de zWiaarste
brandbommen, die bij hun ontploffing
steenen honderden voeten in 'de licht slin
geren, en met een enkele uitbarsting
heele rijen huizen in puin Knerpen.
Desondanks houden de Chineezen huh
posities tot het laatste oogenblik vast.
Wanneer de Japanners, in de meening,
dat de vijand verpletterd is, vlug voor
uit trekken, worden zij plotseling neer
gemaaid door het vuur van machine
geweren van den vijand, die men reeds
verslagen waande,