ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
ZATERDAG 14 AUGUSTUS 1937
OPGENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
DE TOREN VAN K0UDEKERKE
De Kern
r;i r I WI G. a.
v- V
ABONNEMENT.
1797 - 1889
Prijs per 3 maanden f 1,50, buiten Zierikzee f 1,80
Voor het buitenl. p. jaar f 10,—. Afzonderlijke
nummers 5 oent. Versohij nt dagelijks.
Tel. No. 32. - Giro 137677
Directeur i A. i. DE LOOZG Oftgevar-Redacteur i M. J. KOSTEN
Uitgavei N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
93STE JAARGANG No. 13498
ADVERTENTIES
van 1—4 regale 80 oent, van 4 regels en
daarboven 20 oent per regel. Reolames 40 oent
per regel. Bij oontraot belangrijke korting
Inzending opalen dag van uitgave vóór 10 uur
CHINA-JAPAN
De uitbarsting te Sjanghai
De gebeurtenissen te Sjanghai vloeien
voort uit. het uitbreidingsplan, dat Japan
sedert 1927 mtet regelmatige tusschenpoo-
zen in China tot uitvoering brengt.
De uitbarsting te Sjanghai kan dam ook
niet anders worden gezien dam, int ver
band met de Japansc'he actie in Noord-
China, welke het beslagleggian beoogt op
de provincies Hopei en Tsjahar. In 1933
wisten de Japanners de domSlitarLsatie van
het oostelijk deel van Hopei af te dwin
gen, dat zij twee jaren later begiftigden
m'et een z.g. „automooimi bestuur", gevolgd
door de stichting van eeni „politieman raad
voor Hopei en Tsjahar" onder Japansch
toezicht. Het klaarblijkelijk doel dezer
autonomistische politiek was dit gebied
afvallig van China te imiak'en. Daarna zoiu-
den 'de provincies Soeijoean, Sjaatoawg
en Sjansi volgen. De opziet gelukte mist
volkomen, voornamelijk ten gevolge van
het verzet der militaire leiders in Noord
China.
Einde 1933 meenden de mogendheden,
niet werkeloos te mogen toezien en.
zij richtten een gemeenschappelijke mota
tot Japan waarin zij aandroogëij op „eer
biediging 'door alle naties van de bepa
lingen der plechtig aangegane va id ra
gen". O o k thans h eb ben d e vier
mogendheden een gemeen
schappelijke nota tot Japan ge
richt.
Nog steeds wordt niet openlijk van
een Japansch-Chineeschen oorlog gespro
ken. Toch is te Tokio, reeds een „verlies-
lijst" gepubliceerd, waaruit blijkt, dat de
Japanners in het tijdvak Vato, 7 J(uli (da^tum'
van het incident bij de Marco Polo-brug)
tot 3 Augustus 364 dooden hebben ver
loren en 869 man werden gewond.
Duizenden Chineezen blijven uit de Noor
delijke districten naar de Chineesche wijk
stroomen, waardoor de bruggen versperd
worden. Er deden zich deerniswekken
de tooneelen voor. Door een paniek be
vangen troepen menschen ijlden door de
straten trachtend beschutting te vinden
terwijl in de verte granaten ontploft.
Ondanks de gedurig weer naar voren
geschoven berichten dat beide partijen
tot eiken prijs een oorlog willen ver
mijden, kan men niet lamger meer opti
mistisch zijn over het verder verloop van
het conflict.
Opstand in Paraguay
Asunc'on door muiters bezet
Vrijdagimlorgen vroeg is onder de troe
pen van de Zuid-Amerikaansc'he Repu
bliek Paraguay een muiterij uitgebroken.
De hoofdstad Asuncion is door de mhi-
ters, die 't aftreden derf regeering eis'chen
bezet.
President Franco heeft onder den druk
der militairen het door hen geëiSchte j
ontslag van de regeering aanvaard..
De president, die eerst gevlucht was,
is later, in gezelschap van eenig!e afge
treden ministers en van den leider der
opstandige beweging, kolonel Paredes, in
De Plompe Toren gerestaureerd
Evenals menig Sohouwsch dorp isKou-
dekerke bezweken voor het geweld
der wateren, ofschoon het ruim vier
eeuwen geleden nog een eind landwaarts
in stond. Maar de 16e eeuw met haar
geduchte stormvloeden was ook voor f
plaats noodlottig. Geleidelijk naderde de
zee zoo dicht, dat in 1581 de zeedijk
dwars door de kom van het dorp moest
gelegd worden en in 1583 werd de
kerk afgebroken. Slechts de toren bleef
staan en werd beschouwd als een baak
ten nutte der scheepvaart. Bij die bron
van bestaan had Zierikzee groot belang
en deze stad zorgde dan ook en nog
tot het begin der 19e eeuw voor de
instandhouding van dit oude bouwwerk,
dat daarna sedert lang aan de Depaif-
tementen van den Staat heeft behoord
en nu ten name staat van het Depar
tement van Defensie.
De vierkante toren, die van baksteen
is opgetrokken, heeft drie geledingen en
eindigt in een acht zijdigen top met
galmgaten en een boogfries. Het ingangs-
poortje aan de Oostzijde gaf vroeger
toegang tot de kerk, in den Noordwfest-
kant is een beschadigde steenen spiltrap
en van een steenen gewelf is de aanzet
bewaard. Misschien heeft de vroegere
kerk, die aan St.-Maarten gewijd was,
twee torens bezeten, waarvan de nog
bestaande de Zuidelijke was. Tusschen
die torens was dan de ingang der kerk
1
zijn paleis teruggekeerd. Hij1 zal een nieuw
'kabinet vortrtien.
Kolonel Paredes heeft in een oomimium-
qiU|é aa,n de oud-strijders verklaard, dat
president Franclo aan het bewind zal blij
ven, terwijl hiji de verzekering gaf, dat
zijn beweging geenszins de terugkeer vain
de liberalen beteekfent. De troepen zijn
naar hun kazernes teruggekeerd, zonder
dat het tot 'botsingen is gekd|mlen.
Volgens te Rio de Janeiro, uit Asuncion
ontvangen berichten is de militaire piutsch
zonder bloedvergieten verloopen. Na, bet
aftreden van de regeering hebbeen de lei
ders van den opstand vain President
Franco geëischt, dat deze een junta van
officieren zou vormlen. President Franco
heeft toen een proülamiatie (uitgevaardigd,
waarin hiji verklaarde, dat de nieuwe re
geering zal handelen overeenkomstig d,e
revO'liutionnaire beweging van Febr. 1936
De stad heeft haar noirmJale aanzien her-
nolmlen.
Te voet naar Indië
Twee Nederlandsche jongelui
namen den weg over land
Te Medan zijn na een vier maagden
lange reis uit Nederland aangekomen, al-
.dius de „Deli Courant", de heeren H,.
Fleury en C. v. d. Scheer, die een groot
gedeelte van den twaalf duizend kilo
meter langen weg te voet aflegden.
De reisgenooten zijn jongelieden, wiein
het-in het Nederland niét; ai te best ging,
omdat zij, voortdurend m'et werkloosheid
moesten kampen. Ziji besloten daarom
naar Indië te vertrekken. Geld[ lOlmi de reis
op de gebruikelijke wijze per vliegtuig
of boot te maken, ontbrak echter, Zcioldat
er niets anders opzat dan den eemwu-
digsten weg te volgen, te vost.
Zij Iktoie'hten een stevig paar schoenen,
een sterk pak en een fliinkein rugzak,
en met nog enkele gul dans op zak ging
de tocht naar het Oosten.
Stamboel werd na vele weken bereikt
en Van hier wist m'en via Beyrouth naar
Alexandrië te kdm'en. Daar begon, feitelijk
pas het groote avontuur. Loopend,1 varend
en meerijdend op vrachtauto's en bu#stea
wisten de avonturiers tenslotte Britsch-
Indië te bereiken, Waar zij in Calcutta
pogingen deden om! een boot (naar Ned.-
Indië te vinden.
H,et zoeken bleef niet zonder succes
en in het einde der vorige week debar-
keerde het tweetal te Belaw'an. Voor de
jongens is 't te hopen da|t deze 12000
K.M. toiöht, beloond wordt mèt een hun
passende betrekking.
Hötelrat slaat zijn slag
Amerikaansche het slschtoffer
Ten nadeele van een Amerikaansch
echtpaar, dat in het Palacehotel te Ko
penhagen logeerde, is voor een waarde
van Kr. 14.000 aan sieraden gesloten. De
diefstal geschiedde terwijl het echtpaar
sliep. De kamerdeur was niet op slot,
zoodat de hotelrat gemakkelijk zijn slag
kon slaan. De sieraden bevonden zich
in een eveneens niet gesloten kistje <op
en daardoor wordt het verklaarbaar dat
ons gebouw aan de Westzijde geen poort
of toegang heeft en slechts door de nog
aanwezige opening uit de kerk te be
reiken was, wellicht om in ztjn beneden
verdieping als doopkapel dienst te doen.
Spongen van het schuine beloop van het
kerkdak zijn nog aan de Oostzijde van
den toren zichtbaar.
Sedert tientallen jaren evenwel heeft
men aan onderhoud van den toren niets
meer gedaan <jn is dit oud bouwwierk
zichtbaar door den tand des tijds ge
schonden Zoowel wind en regen als het
door stormweer opgezweepte zilte zee
water hebben de steenen aangetast van
dit aan den binnenvoet van den Schelde-
dijk staand gebouw, dat zeker 5 eeuwen,
maar vermoedelijk meer honderdtallen
van jaren over zijn kruin heeft zien!
heengaan.
De toren van Koudekekerke is danig
in verval en bij niet spoedig ingrijpen
zal dit in zulk versneld tempo toena
men, dal dan zonder buitensporig hooge
en derhalve niet meer bijeen te brengen
kosten, geen degelijk herstel meer mo
gelijk is.
Nu nog kan restauratie met een be-
trekkelijk matig bedrag plaats hebben en
de Commissie, die zich gevormd heeft;
om gelden voor dat goede doel bijeej\
te brengen, mag zich verheugen in den
steun van het Rijk en van andere auto
riteiten, mits dan ook van particuliere
zijde blijken van finantieele medewerking
niet achterwege blijven. Om nu het be-
noodigd bedrag voor de restauratie, be
de toilettafel. In het donker heeft de j
dief zelfs kans gezien de echte van de t
niet-echte sieraden te onderscheiden wat
intusschen ook te wijten kan zijn ge-
weest aan de omstandigheid dat de echte
afzonderlijk lagen. De diefstal werd pas
ontdekt toen de Amerikaansche dame des
morgens haar sieraden wilde aandoen.
1 Van den dader ontbreekt elk spoor,
j Men vermoedt dat het iemand is ge-
weest, die eveneens in het hotel logeer
de en daarbij de practijk van hotelratten
j heeft toegepast door te probteeren of er
kamerdeuren ongesloten waren. Is er dan
iemand in een kamer wakker, dan ver
ontschuldigt hij zich.... om verderop zijn
geluk te beproeven!
VERSCHILLENDE BERICHTEN
De vleeschvergiftiging
te Harenkarspel
Rijkskeurmeester geschorst
„Zaterdag voor een week werd ik bij
den veehouder geroepen, die mij zeide,
dat ik een noodslachting moest doen van
een veulen, dat niet goed meer was",
aldus de slager D. te Kerkbuurt (N.-H.),
bij wien tientallen menschen vleesch koch
ten besmet met para-typhusbacillen. ,,'t
Was weer het oude liedje", zeide hij
en daaruit maakte ik op, dat het dier
aan darmontsteking leed. Ik heb het toen
geslacht en het laten keuren en toen heb
i ik de slager erkende het ronduit
de#fout begaan, niet te vertellen, dat
het dier waarschijnlijk ziek was. Immers,
1 de darmen werden niet zwart....
Wat is hiervan het gevolg geweest?
Het veulen is snel geslacht, daarna ge-
keurd en toen Zaterdagavond, in die ijs-
kast gedaan, waar ook het andere vleesch
1 lag. En nu neemt men aan, dat dit
1 paardenvleesch, waarop -tie bacillen zich
I reeds bevonden, het andere goedge
keurde en inderdaad gezonde vleesc h
heeft besmet en dat daardoor zoo-
Veel menschen ziek zijn geworden!
Niet uitsluitend het gebruik van het
paardenvleesch, maar ook het nuttigen
1 van het besmette rundvleesch uit de ijs
kast werd dus oorzaak van deze dorps-
1 tragedie. Want op den drukken k ermis -
Zaterdag was de geheele ijskast leegge-
kocht en „Jap en alleman hadden er
van gegeten"....
- „Ik ben er kapot van en ik kan mijn
zaak wel sluiten", aldus de slager.
Behalve de slager ondervindt ook de
rijkskeurmeester de gevolgen van zijn
tekortkoming. De keurmeester, die het
rundvleesch van den slager heeft gekeurd
en van een vierkant merk voorzien, is
door den burgemeester van Oud-Karspel
voor onbepaalden tijd geschorst.
-Souvenirs" van de Jamboree
De Engelsc'hen, die Vrijdagochtend voor
een groot deel de terugreis van Vogelen
zang naar Engeland aa(nvia,ardden, dedejnl
het 'begin per extra treinen aiaar Hoek
van Holland.
Het aantal „sonvernir^s" dat zij1 en am-
groot op pl.m. f5000— bijeen te bren
gen, doet de Commissie voor die res
tauratie een beleefd doch dringend be
roep op Uw gevoel van instemming met
haar streven en zal zij elke gift, grooti
of klein, voor dat goede doel gaarne
in ontvangst nemen.
Zij verzoekt U vriendelijk, haar vraag
ook aan U bekende belangstellenden over
te brengen en zegt U bij voorbaat har
telijk dank voor Uwe finantieele en ze
delijke medewerking".
Als a;nt\viOiord op de gezionden circu
laire :m|oicht de Commissie van alle z'ijden
finantieele medewerking lOntvatnigleni, zelfs
werden bijdragen verkregen vail H.M. de
Koningin, van Wijlen de Kom[i(n|gin-Moe'der,
van Prinses Juliana en van Wijleln, Pri|n|si
Hendrik!.
Deer de Wilde bijdragen van velen had
de Goimlm'issie een zoodanig succes, dat
de restauratie van den Toiren als ver- I
zeikerd tan worden beschouwd.
Tpen volgde een langdurig werk rntet
het Rijk en tmlet Monumentenzorg.
Het einddoel was 'bereikt; de Toren
zioju grondig worden gerestaureerd, en
als uitkijktoren worden ingericht.
De kundige architect de heer' Jansen uit
den Haag, had de leiding' van de verbou
wing.
Het metselwerk werd [Opgedragen aan
den heer H. Lemfeoiml te Bprgh, het tim
merwerk heeft de heer W. Gilijamise to
Haamstede uitgevoerd.
Bij de officieele opening v'ani den Toren
zal wel gelegenheid Zijn op^ een en atndier
najder terug te komen.
dere padvinders !m!eenaimlen, is legio ge
weest. Maar vele Engelsehen wilden ook
nog iets anders hebben. Toen de treinefnl
ongeveer bij den Hoek waren, bemerkte
't controleerend treinpersoneel, dal tien
tallen 'biordjes „Verboden rookten", „He
klasse", „noodreml", „W. G" e.a. verdwe
nen wlaren. Het bleek, dat de reizigers
Zidh daarover ontfer)mjd hadden, want bij
een gehouden controle door den leider
van het 'Contingent bijl aamlkoimist te Hoek
v'an Holland, werd een groote mand ge
vuld met deze bordjes, die( als ^souvenir"
de reis over de Noordzee bijna hadden
meegemaakt. „Sorry".
Automobilist maakt reeks van
slachtoffers
Gistermorgen wilde een Utrechtsche
personenauto, komende uit de richting
Amstelveensche weg, met zeer groote
snelheid de brug aan het einde van den
Overtoom naar het Surinameplein te
Amsterdam oprijden. De wagen ge
raakte hierbij een 15-jarigen fietser, die
voor hem reed. De jongen werd tegen
den grond geslingerd, waar hij met een
schedelbreuk bleef liggen.
De bestuurder van de auto raakte door
dit ongeluk de macht over zijn stuur
kwijt en reed op de brug tegen een te
gemoetkomende auto, die hij in de flank
raakte. Daarna botste hij op tegen een
auto, die voor hem reed, waarna hij zijn
stuur omgooide, het trottoir opvloog en
langs den muur scheerde. Onderwijl pak
te de autoi ^en 40-jarige vrouw mee,
die op het trottoir stond. Weer gooidie
de bestuurder zijn stuur om; nu kwam
hij met een lantaarnpaal in aanraking,
die zijn noodlottigen tocht uiteindelijk
stuitte., De vrouw had een bekkenbreuk
opgeloopen. Beide slachtoffers zijn naar
het Wilhelminagasthuis vervoerd.
Slaapwandelaar ontwaakt op een drooglijn
In het holst van den nacht, toen alle
bewoners van het huis in de Karthuizzr-
straat te Amsterdam den sïaap des
rechtvaardigen genoten, ging de slaap
wandelaar op avontuur. Hij stapte zijn
bed uit, ging naar den zolder en wrong
zich door het dakvenster naar buiten.
Eenigen tijd balanceerde de man op de
dakgoot, maar zijn evenwichtsorganen
bleken door den slaap een weinig ge
stoord te zijn.
Toen hij daar zoo schommelend heen
en weer liep, hielde hij wat te veel naar
buiten over en tuimelde naar beneden.
Maar de buren van de tweede verdie
ping hadden hun bloemetjes buiten staan
in een bloembak. Hierop kwam da on
gelukkige slaapwandelaar terecht. Veel
tijd om te midden van den zoeten bloe
mengeur weer verder te dutten had hij
echter niet. Nogmaals tuimelde hij om
laag en nogmaals werd zijn val gebro
ken, thans op prozaischer wijze. Hij kwam
namelijk op de lijnen terecht, waaraan
buurvrouw van de benedenverdieping haar
wasch droogde.
En bungelend op deze drooglijnen is
de slaapwandelaar verwonderd ontwaakt,
ongedeerd en niet weinig verbaasd over
zijn eigen vreemde capriolen.
Hieronder Volgt nog een overzicht van
de bij de restauratie van den toren uit
gevoerde werkzaamheden.
Aan de buitenzijden zijn alle slechte
of Verweerde steenen uitgehakt en an
dere, er voor gekochte steenen (moppen)
ingemetseld. De voegen zijn uitgehakt
en opnieuw' iogevoegcT. Vooral in de
boogjes onder de borstwering en boven
de galmlgaten waren veel profielsteenen
die vernieuwd moesten worden. Op plaat
sen waren de boogjes geheel verdwenen.
De borstwering is weer gelijk' gemaakt
aooals zé vroeger geweest is en de
ingestoken waalsteenen zijn vervangen
door mloppen. De Oostzijde van den toren
bleek veel ongunstiger te zijn dan de
andere zijden, daar er stukken waren
uitgevallen van 40 c.M. diep; daardopr
was een pilaster tusschen de galmlgaten
zeer verzwakt. Dit vorderde belangrijke
wierkzaamheden; de boog boven de in
gang moest geheel wlorden vernieuwd.
Alle binnenzijden van den toren zjijm
evenals de buitenzijden, behandeld. De
steenen trap is geheel hersteld, veel
treden waren verdwenen. Over de stee-
nen trap kw'arm imen op een kruisgewelf,
hetwelk geheel verdwenen iwias, maar
waarvan de aanzetten nog te zien waren
Een nieuw kruisgewelf is nu aangebracht.
Boven het gewtelf zijn drie ztolders
gemaakt, waarvoor in de oude openingen
Zware eikenhouten balken zijn aange
bracht en waarop de vloeren gelegd zijfn.
Boven deze houten vloeren, op 1.20 (M-
van af de bovenzijde van den toren is
een betonnen vloer gemaakt met een
In Sjanghai raakten Japanneezen
en Chineezen slaags
Muiters hebben de hoofdstad
van Paraguay, Asuncion, bezet
Een vliegongeluk bij Hannover
eischt acht dooden
De vleeschvergiftiging te Haren-
karspel - Keurmeester geschorst
Jacob Hamel liet de luister
vinken in Zierikzee zingen
Later koeler
Barometerstand van hedenmiddag! 12 uiur.
WEERBERICHT
Hoogste baromteterst. 766,7 te Andanes'
Laagste 753,6 te Den Helder
en Vlissingen
Verwacht tot den avond van 15 Aug.:
Matige tot zwakke Zuidelijkte tot Weste
lijke, later wellicht Noordwestelijke Wind,
betrokken tot zwaarbewolkt, regenbuien,
aanvankelijk weinig verandering in tem
peratuur, later waarschijnlijk koeler.
15 Augustus
16 Augustus
Zon op:
4,43
4,45
Zon onder:
7,24
7,22
Overboord geslagen en verdronken
Donderdagmiddag voer door het ver
bindingskanaal te Groningen de tjalk
„Neerlandia", schipper P. F. B., te Gro
ningen- De tjalk werd opgeduwd door
een motorbootje, waarin zich de beide
zoontjes van den schipper bevonden. Bij
het aanzetten van den motor is de 5-
jarige Anton door den schok over bo(ord
geslagen. Onmiddellijk sprong de vader,
die niet kon zwemmen, te water. Hij
moest door voorbijgangers, die eveneens
in het water waren gesprongen, op het
droge worden gebracht. Het jongetje is
verdronken.
opening voor de trap; deze vloer is af
gedekt met harde tegels, eVenzoo is de
bovenzijde van de borstwering van deze
tegels vjoorzien. De borstwering is met
een halve steen verzwaard.
Tof toegang naar de zolders z-ijh eiken
houten trappen gemaakt met de eoodige
leuningen. Voor de galmgaten Zijn
eiken luiken geplaatst. De hoofdingang
is dichtgemaakt met een eikenhouten deur
Alle andere openingen Worden van glas
voorzien, 2|otodat de vogels niet in den
toren zullen kuunen nestelen.
Schrijver dezes houdt zich overtuigd
dat velen in en buiten ScJhO|Uiwen— Dui
velend zich m'et de totstandkoming van
deze grondige restauratie van onzen
ouden toren zullen verheugen; hij heeft
reeds mogen genieten van het prach
tige uitzicht, dat boven op den toren,
te aanschouwen valt.
TI ij twijfelt niet of in de toekoms't
zullen velen gebruik maken van de ge
legenheid den toren van Koudekerke te
bezichtigen. De beklimJming van dit oude
•monument is ongetwijfeld een attractie
voor Westelijk Schouwen mieer.
Schrijver dezer is dankbaar dat hij!
zoow'el aan de voorbereiding viaJn de
restauratie als 'bij de uitvoering van de
werkzaamheden zijn bescheiden medewer
king heeft mbgen verleenen.
