IZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
MAANDAG 19 APRIL 1937
m OPCiENO]
ZIERIKZEESCHE COURANT
De Kern <-
ABONNEMENT.
Prijs per 3 maanden f 1,50, buiten Zierikiee f 1,80
Voor het buitenl. p. jaar f 10,Afzonderlijke
nummers 5 cent. Verschijnt dagelijks.
Teli No. 32. - Giro 137677
1797 - 1889
Directeur s A. J. DE LOOZE Oltgever-Redacteur a M J. KOS1 EN
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
93STE JAARGANG No. 13399
ADVERTENTIEN i
ran 1—3 regals 60 cent, ran 4 regels en
daarboven 20 oent per regel. Reclames 40 cent
per regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
VRIJER HANDELSVERKEER
schrijft „The Economist" is de tijd rijp
voor een vrij handelsverkeer.
Het Engelsche blad wijst erop, dat ver-
verschillende belangrijke staten, zooals
Italië en Duitschland gedurende de de
pressie, omdat zij niet konden beschik
ken over grondstoffen en voedingsmid
delen, zich op allerlei wijzen hebben
moeten redden, terwijl elders de prij
zen ineenstortten en men de tariefmu
ren verhoogde en contingenteeringen in
stelde. Met tal van Europeesche en Z.-
Amerikaansche staten werden betalings-
Overeenkomsten gemaakt, welke leidden
tot groote geblokkeerde saldi, welke men
thans slechts bij stukjes en beetjes kan
loskrijgen, desnoods voor munitie-leve
ring. Duitschland en Italië requi-
reerden zelfs alle buitenlandsch tegoed
van hun onderdanen; de exportsubsidie
in Duitschland, het zeer groote invoer-
saldi van Italië moesten worden gefinan
cierd door verkoopen van fondsen op
de buitenlandsche beurzen. Men is thans
zóó verstrikt in deviezenmaatregelen dat
nauwelijks is aan te nemen, dat die lan
den zelfstandig zich daaruit zouden kun
nen losmaken.
Onder deze omstandigheden krijgt de
groeiende beweging tusschen de andere
naties ten gunste van een vrijer handels
verkeer, welke actie wordt geleid door
de Vereenigde Staten, België, Nederland
en Scandinavië, een diepe politieke en
economische beteekenis.
Het blad herinnert aan het bezoek van
dr. Schacht te Brussel, en aan de woor
den, welke dr. Schacht daar gesproken
heeft; dat Duitschland zou willen mede
werken aan Van Zeeland's voorbereidende
werkzaamheden en dat Duitschland on
getwijfeld Rusland zou willen opnemen
in een internationale overeenkomst. Of
schoon dr. Schacht zijn persoonlijke mee
ning gaf kan de beteekenis van deze
verklaringen toch niet worden overzien.
Indien nog geen jaar van uitbreidende
handel en stijgende grondstoffenprijzen
het economische politiek aspect van Euro
pa kunnen wijzigen, dan leggen de mo
gelijkheden van politieke en economi
sche bevrediging, welke zou kunnen w,or
den verkregen door een besliste en ef
fectieve leiding, een verantwoordelijkheid
op de Britsche regeering om gebruik
te maken van deze gunstige gelegenheid
en om te voorkomen, dat deze voorbij
gaat.
Deze pogingen zijn al van tevoren
zeker van de onbeperkte medewerking
van de groep-Oslo, Frankrijk en de Ver.
Staten, terwijl de Dqnau-landen op het
oogenblik dichter bij een economische
harmonie zijn dan op eenig tijdstip in
de afgeloopen 7 jaren.
Wie wordt de 500.000ste
passagier der K.L.M.
De K.L.M. verwacht haar 5OO.0OOsten
passagier. Dat de K.LjM. in de zeventien
jaar van haar bestaan een half millioein
passagiers vervoerde geeft nog geen
scherp beeld van den omvang van haar
bedrijvigheid. Een duidelijker overzicht
van de ontwikkeling van het luchtverkeer
op de lijnen van en naar Nederland
mogen de volgende cijfers toonen: 1920:
345, 1921: 1664, 1922: 1414, 1923: 3937,
1924: 3648, 1925: 5729, 1926: 6275, 1927
12.916. 1928: 17.007, 1929: 19.131, 1930:
17.4-34, 1932: 21.327, 1933: 41.701, 1934:
85.969, 1935: 105.506, 1936: 114.791.
Op 1 Januari 1937 werd de 478.798ste
passagier ingeschreven. Thans is de K.
LJM. reeds aan haar 500.000ste passa-
giersbiljet toe. Binnen twee weken zJal
het eerste half millioen geboekstaafd zijn
en het zal voorwaar geen zeventien; jaar
meer duren, voordat de millioenste lucht
reiziger zich aanmeldt.
Steun voor proefnemingen met
den verbouw van maïs
De proefnemingen aangaande den ver
bouw van maïs hier te lande hebben een
dermate bevredigend resultaat opgele
verd, dat de minister van landbouw be
sloten heeft er toe mede te werken, dat
op eenigszins grootere schaal dan tot.
dusver het geval is geweest, proeven
ter hand kunnen worden genomen.
Daarom ligt het in het voornemen een
bedrag beschikbaar te stellen om aan
ernstige proefnemers, die ten minste tya
H.A. mais willen verbouwen, een tege
moetkoming te geven ter bestrijding van
de onkosten, welke aan het opzetten
van de proef zijn verbonden.
De proefnemingen dienen te geschie
den onder leiding van den landbouwr
Nu ol nooit voorlichtingsdienst.
Zij', die een ernstige proef van ten
minste 1/2 H.A. onder leiding van den
voorlichtingsdienst willen nemen kunnen
zich wenden tot het rijkslandbouwpraef-
station voor den akker- en weidebouwl
te Groningen, waar nadere inlichtingen
worden verstrekt.
Het Prinselijk Paar naar
Reckenwalde
Per gewone trein naar Berlijn
j Zaterdagavond zijn van het station
Amersfoort Prinses Juliana en Primp
Bernhard naar Reckenwalde vertrokken),
waar zij1 een bezoek aan de moeder
van den Prins zullen brengen,
j Ofschoon niemand wist dat de Prinses
en de Prins te Amersfoort in den, trein
Zouden stappen, hadden zich toch eenige
honderden voor het stationsgebouw ge
schaard. 1
Eerst arriveerde te acht uur de be
kende V 8 van den Prins, met den
kamerheer van H.K.H., baron Baud. Later
naderde van de richting Soest de hof-
auto, waarin het Prinselijk paar geZeten
was.
Toen de Prinses en de Prins waren
uitgestapt, werden zij) door de oimstan-
ders hartelijk toegejuicht, waarvoor de
Prinses, die blijkbaar niet op een derge-
lijke ontvangst had gerekend, zichtbaar
verrast dankte,
j Als twee gewone reizigers gingen de
Prinses en de Prins door de controle.
Op het perron waren ook belangstellen-
den aanwezig.
Zijl zagen het echtpaar in de gereser
veerde coupé binnenga a/n, waarna het
treinpersoneel onmiddellijk de gordijntjes
van de coupé sloot.
Samenvoeging van Polders
achten Ged. Staten gewenscht
Belangrijke kostenbesparing
Gedeputeerde S talen hebben een schrij
ven gericht aan de besturen der polders
en waterschappen in geheel ZeeuwiscCi-
Vlaanderen bewesten den Braakman, ten
einde de mogelijkheid te overwegen om
tot samenvoeging van de afzonderlijke
lichamen binnen één verband te geraken.
De polderbesturen kunnen hierover
in de maanden April tot Juini te hou
den poldervergaderingen deZe stukken
met die ingelanden bespreken, en naar
aanleiding daarvian aaini Gedeputeerde
Staten verslag uitbrengen. De plaln-neti
voor samenvoeging gelden eeln Zeventig
tal polders in het westelijk deel van
Zeeuwsch-Vlaanderen, bene veins uitwate
ring s w a te rscha pipe n
Gedeputeerde Staten stellen zich voor
dat voor geheel Westelijk Zeeuwsch-
VIaanderen een samenvoeging van de
tientallen groote en kleine polders moge
lijk is. Een niet onbelangrijke kostenbe
sparing wordt in de toekomst door sa
menvoeging bereikbaar geacht, terwijl
voor groiotere werken wellicht gemakke
lijker en binnen korten termijn de maat
regelen ten uitvoer gebracht kunnen wor
den. Dat van de Zijde der polderbe
sturen op behoud van groiotere zelfstan
digheid door het bestendigen van de se
dert tientallen jaren bestaande toestanden
Zal worden aangedrongen, laat zich wel
verwachten.
I „De Vier Bannen van Duiveland"
1 Vrijdag werd in hotel „de Meebaal" te
NiemweHkierk een «vergadering vian Inge
landen getoomd em van bovengemmemlden
polder, welk'e do|qr 48 stembevoegden
werd bijgewoond.
Voorzitter de dijkgraaf de heer G. L.
Kloimpe, secretaris de [heer A. v. d. Hom-
ten J.JZ., ontvanger-griffier.
De voorzitter opent de verg. met een
welkloimi aan de leden en, drukt er zijn
spijt over unit, dat de oud-dijkgraaf, de
heer Js. Boiumao, wegens ziekte afwezig
is, maar gelu'klkig er koimlen berichten
van herstel tot ons.
De voorzitter leest de volgende mede-
deelingen:
le. dat het bestuur 1100 ton steenslag
heeft aangekocht voor f3,77 per ton, op
den wal geleverd;
2e. dat gemhlen is Imiet het, jm|otorglëmiaial
in het afgeloopen jaar gedurende 156
dagen en 18 nachten en dat er gebruikt
is 29500 liter olie. In de reservloirs is
nog over 24000 liters. Oiml in Mei a.s. te
leveren is aangekocht 30.000 liters olie
tegen f3 per 100 liter. Dit geeft, verge
leken bij den prijs va|n heden, een winst
van f 1 per 100 L.;
3e. De achterstallige llasten over het
jaar 1935-'36 zijn allen a'angezluiverd;
4e. Het bestuur stelt voor f'10 te vor
teeren vOor de dit jaar te toomden land
bouwtentoonstelling van den Kring Sctoo,u-
wen-Diuiveland der Z.L.M. (applaus).
Verder doet hij1 vonjrlezing van, de vol
gende ingekomen stukken.:
le. o.a. Circulaire van Ged. St., 16 Oct.
193G, houdende toezending van een vojor-
stel apn de Pmov. Staten tot wijziging]
van het Alg. Reglement vpior de piojlders
en waterschappen in Zeeland en van het
Reglement vioor de p|o|lder- of' water
schapsambtenaren in' Zeelatod 1931;
2e. Missive van de Mij. vopr Gemt Cre-
diet te Amfeterdaml d.d. 19 Maairt 1937,
houdende imededeeling, dat het divi
dend over 1936 is vastgesteld op f80
per aandeel van f1000, enz.
De voorzitter leest daarna de begrpia-
ting voor het dienstjaar 1 Mei 19337 tolt
30 April 1938. Begonnen wordt met de
uitgaven. Op de 37 posten wias niet ééln
bemerking. Ook op de (ontvangsten, niet.
Deze izlullen bedragen f'54385,43 met een
post van onvoorzien vato f'586,02. De post
van onvoorzien is klein, Iziegt de vOiorz'.
maar aangezien de rente <en (aflossing van
de leening van D.E.L., op de volgende
begrooting niet meer zal vpiorkotoeu, als
zijnde afgelost, kan dit bedrag de post
van pnvoOTzien versterken, wanneer geen
buitengewone uitgaven dit bedrag ko.men'
vragen. Deze begrooting wiordt m;et alg.
stem|mlen goedgekeurd.
Bij de rondvraag towiami niets belang
rijks meer majar voren en sloioit de voor
zitter deZe kalme vergadering, die reeds
olm twaalf' uur geëindigd w.as.
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
WEERBERICHT
Hoogste barometerst. 761,7 te Biarritz
Laagste v 741,6 te Vestmanöer
Verwacht tot den avond van 20 April:
Zwakke tot matige Westelijke tot Zui
delijke wind, aanvankelijk meest half-
bewolkt met weinig of geen regen, later
toenemende bewolking, toet kanis op re
gen, iets 'Zachter.
Zon op: Zian onder:
20 April 4,54 7,06
Hoog- en laagwater te Zlerfkzee
HoogwaterLaagwater
20 April 10,51 23,26 4,14 16,55
Pleidooi voor toenadering der
Europeesche VcJkeren
Militaire of economische ont
wapening onmogelijk zonder
ontwapening van den geest
De Fransehe minister van buitenland-
sehe zaken Delbos, heeft Zondag op het
„ongres van de radicaal-socialistiiclhe par
tij' een groote rede uitgesproken over de
buitenlandsche politiek van Frankrijk.
Zonder eenig nieuw gezichtspunt te
openen heeft Delbos zich over de ver
schillende belangrijke problemen in op-
timlistischen zin geuit, daarbij speciaal
de wensch van de Fransehe regeering
naar voren brengend om door onderling
overleg de standpunten der groote na
ties nader tot elkaar te brengen.
Na den arbeid van Blum geprezen te
hebben, zeide Delbos, dat het radicaal-
socialisme niet alleen een politiek pror
gramtoa is, maar in ruimeren zin ook
een „geestesgesteldheid" die tegenover
de totalitaire stelsels de onwankelbare
trouw aan de individualist'sche tradjities
plaatst. Het is voor mij een groote
steun, aldus vervolgde hij, te weten*
dat ik, als ik de buitenlandsche politiek
bespreek, niet aljeen uit naam van
'mijn partij of zelfs uit dien der regee
ring spreek, maar vrijwel uit naam van
geheel Frankrijk, dat eenstem'mig een
vrede wil, tot stand gebracht in vrucht',-
bare samenwerking tusschen de volken
met eerbiediging van hun onafhankelijk
heid en vrijheid.
De niet-inmenging
Hun, die critiek oefenen op de niet-
inmenging in Spanje, stelde Delbos,
terwijl hij toegaf, dat er in de toepassing
aanzienlijke leemten zijn aan te wijzen
de vraag: „Wat zou het resultaat zijn,
als de deur wagenwijd werd opengezet
voor de inmenging van alle kanten, wan
neer de volken zich, door niets tegen
gehouden, lieten medesleuren in den
Spóanschen oorlog? Waarschijnlijk, zoo
niet zeker, zou een algemeene oorlog het
gevolg zijn". Delbos zette verder uiteen,
hoe Frankrijk m'et Engeland het initia
tief heeft genomen bij het voorstellen
van een zqo ruim mogelijk toezicht. Del
bos zeide, dat de Britsch-Fransche vriend
schap ook in het Spaansche vraagstuk
hecht is gebleken.
Overeenkomst blijft mogelijk
De groote democratische staten ver
wijderen zich van de politiek van blok
vorming: zij bedreigen niemand en wil
len niemand hun leer opdringen. Wie
zou zich dus toet recht kunnen ergeren
over de vreedzame uitstraling van hun
denkbeelden en over hun onbuigzamen
wil, die tegen iederen aanval te ver-
YVON DELBOS
dedigen? Wie zou kunnen twijfelen aan
de heilzame doelmatigheid van hun hou
ding? Zij, die zeggen, dat de democra
tie, en vooral de onze, aldus Delbos
zwak is, vergeten deze dingen, die
reden tot vertrouwen geven.
De ernstigste bedreiging is de vorming
van staten-blokken, die tegenover elkaar
staan, maar aldus de minister ik
blijf gelooven, dat een overeenkomst tus
schen volken, die onder de meest ver
schillende regeeringsvormen leven, mo
gelijk is. De 19e eeuw heeft dergelijke
blokken gekend en niettemin waren er
lange tijdvakken van vrede. Wel is waar
komen bij verschillen ten aanzien van
den regeeringsvorm thans de verschillen
in de internationale politiek Volken
bond en algemeene overeenkomsten te
genover tweezijdige overeenkomsten
maar een verschil van meening ten aan
zien van de methode kan niet onover
komelijk zijn.
Economische ontwapening
Zooals dr. Schacht onlangs te Brussel
gezegd heeft 'zloio vervolgde Delbos
onderstelt een economische overeenkomst
een politiek accoord. Men weet sedert
lang dat wij1 bereid zijn zoo een accoord
te sluiten, waarbij weer een goede at- J
mosfeer noodig is. Militaire of economfi-
sche ontwapening zijn niet mogelijk zon-
der ontwapening in de geesten en de
harten. Het is tijd, dat de moreele muren
tusschen de volken, die elkaar slechts
wenschen te begrijpen, in vreedzaamheid,
geslecht worden. Frankrijk verheugt zich
er over, daartoe een gelegenheid te kun
nen bieden door de internaitonale ten
toonstelling.
Terwijl wij deze dingen afwiachten
aldus besloot Delbos is het de plicht
en het doel der Fransehe democratie,
stoffelijk en geestelijk sterk te blijven»
Thans is de tijd rijp voor vrijer
handelsverkeer
Delbos houdt een pleidooi voor
Europeesche toenadering
Het Prinselijk Paar Zaterdag
avond naar Reckenwalde ver
trokken
Samenvoeging van talrijke polders
in Zeeuwsch-Vlaanderen
Wie zal de 500.000e passagier
van de K.L.M. zijn
Burgh I Goessche Boys 16—0
Iets zachter
VERSCHILLENDE BERICHTEN
De moord op pastoor Litjens
Noord-Limburg herademt
De spanning1, welkje in ihet Noord-Lim-
burglsche land gedurende 15 maanden
heeft getoeersdht, over het feit, of de af
schuwelijke tooiard op pastoor Litjens te
Geysteren, wel'ke een rilling van veront
waardiging! door den lande dee(di gaan,
ooit zou worden opgehelderd, is thans
verbroken.
De vier toisdadigers, die deZe ontzet
tende daad hebben gepleegd, zullen hun
gerechte straf niet ontgaan.
Het heeft te Geysteren weinig verwon
dering gewekt, dat de beide zoons dan
en Wiimke van den Witte van Wanssum
tot de hoofddaders betoooren. Imtmlers,
den naami „Witte van Wanssum" heeft
in, deze streek steeds weinig goeds voor
speld en stond in verband toet diefstal,
inbraak, roof', smokkelarij en oplichting.
De opde heer, die wegens verschillende
delicten voortdurend op voet van oorlpg
'met de politie verkeerde, slaagde er vaak
in zijn achtervolgers te verschalken, door
zich in vrouwenkleeren te steken en al
dus vertoornd zich uit :de voeten te (toeken.
De zoons blijken waardige opvolgers
van hpn vader (die (momenteel in het
Huis van Bewaring vertoeft) te Zijn. Zij
hebben op buitengewone sluwe en: laag
hartige wijze den overval op den pas
toor „in scène" gezet. Zij wisten, dat
pastoor Litjens hen beide maar al te
goed kende en daarom .achtten Zij het
geraden zich de hulp te Verzekeren van
personen, die voior den geestelijke vol
komen vreemd waren.
Daartoe begaven Zij Zich nqar een dans-
lokaai te Venlo, waar zij een lomtmjoating
hadden,1 met den chauffeur H.., bijgenaamd
de Krik, een onguur type, die Zijn spo
ren op het gebied der c'rimlinaliteit reeds
had verdiend. Nu ontbrak nog eeni vierde
toani en dit (moest een groote sterke kerel
zijn die den pastoor .makkelijk weerloos
kon miaken. De beide gebrs. J. (Wimjke
eni Jan van de Witte van. Wanssum) Zou
den dan wel Zorgen, dat Zij vlug de buit
te pakken kregen. De Krik had spoedig
zijn mannetje gevonden. Het was Zekere
J. D., bijgenaamd den Dut, een .reus van
een kerel.
Deze Dut, die niet Zulk een berucht
type is als Zijn Confraters, heeft Zijn
werk toaar al te goed uitgevoerd. Zijn
geweldige kracht is het slachtoffer noiod-
Lottig geworden, want de aanvaller heeft
Zooi stevig de doek om! den hals van den
pastoor gewonden, dat de ongelukkige
werd geworgd. Vo|ord,ien heeft tusschen
den) pastoor en zijn. aanvaller een wlorste-
ling| plaats gehad, wa'arbïj het slachtoffer
denj Dut in zijn duim heeft gebeten. Hier
door werd een gedeelte van diens hand
schoen afgerukt, hetwelk later in den
tuin van de pastorie is teruggevonden^.
Deze wanhoopsdaad van den stervende
is een sterke aanwijzing van- schuld ge
weest tegen den misdadiger. Want de
verwondingen van den Dut werden door
kameraden in een café te Venlo opge
merkt, hetgeen den dader ten slotte ju
de gevangenis heeft gebracht.
Auto ramt een reeks boomen
Zaterdagavond heeft op den weg Eind
hoven—Venlo. onder de gemeente Ven-
r ia ij een ernstig auto-ongeluk plaats ge
had, waarbij de heer Th. Raming, eige
naar van eenige confectiebedrijven te
Eindhoven en Venlo en wfonnachtig te
Eindhoven, zoodanig werd gewoinid, dat
directe overbrenging naar het ziekenhuis
te Venray dringend geboden wias.
De heer Raming, die toet zijn l(uxe
