ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
WOENSDAG 3 MAART 1937
OPCiENOl
ZIERIKZEESCHt COURANT
Halfvastenmarkt
De Kern e 9
ABONNEMENT*
1797 - 1889
Prijs per 3 maanden fl,50, buiten Zierikzee f 1,80
Voor het buitenl. p. jaar f 10,Afzonderlijke
nummers 5 oent. Verschijnt dagelijks.
Tel, No. 32. - Giro 137677
Directeur i A. i. DE LOOZE Uitgever-Redacteur i M J. KOST Pt
Uitgave: N.V. ZlERIKZEESCHE NIEUWSBODE. ZIERIKZEE
93STE JAARGANG No. 13360
ADVERTENTIENi
ran 13 regels 60 cent, van 4 regels en
daarboven 20 cent per regel. Reclames 40 cent
per regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
„Die van der Stede mogen boven
„hare somersche markt stellen en
„houden een vrije Jaermarkt van
vijftien dagen lank geduurende,
ingaende met den eersten Alaen-
„dach in den Vasten en uitgaende
,,'s Maendachs na halfvasten
bij privilegie van Keizer Karei in
date 7 November 1531.
(Kroniek van Smallegang»-)
Mei weemoed in de ziel gedenken we
aan den dag van morgen, den oudtijds
zoo drukken dag van halfvastenmarkt}.
Ja eertijds was deze druk, doch. thans
zelfs geen advertentie meer daaromtrent
in onze Nieuwsbode.
Stukje voor stukje onzer oude glorie
la;at men verdwijnen ein wi de naaste
toekomst zal niets meer er den vreem
deling aan herinneren dat onze stad,
eens de tweede in Zeeland werd ge-<
noemd. Daarom wenschen wij het leven
dig te houden en er elkander steeds
weer aan te herinneren, opdat toch nog
iets voor het nageslacht behouden moge
blijven.
Hoe zien we met bedroefd gelaat dat
het morgen zal zijn als andere Donder
dagen en een rij (en) van automobielen
ons Havenplein zullen ontsieren.
Hoe denken we terug aan weleer dat
daar op Halfvastenmarkt de carrousels
draaiden, de oliebollenbakkers de lucht
bezwangerden met die echte oudhol-
landsche geuren van hun baksel.
Hoe hebben we als kinderen gestaard
op het werk van den wafelbakker die
op zijn eikentalhouten een product be
reidde dat zijn weerga niet vindt.
Hoe hebben we geluisterd naar draai
orgels en imet bange gezichten „Koperen
Ko" aangezien.
Hoe zijn we bang in huis gerend als een
bijna naakte hardlooper, im-et tinkelende
bellen voor de huisdeur onzer ouders
stond te treveltrappen.
Nog hooren we in de beurs de uitroep
„sta op en laat je wegen, als goad, wordt
je hier gewogen"!
Nog zien we staan den blok en het
kleine kraampje waar je koek kon kap
pen en waar we als schoolknapen rond
geschaard stonden, om het op den grond
gevallen stuk koek machtig te worden
en naar binnen te werken. Ook allerlei
galanterieën waren toen in kraampjes
uitgestald en bijna geen enkel kind kwam
op zulk een dag op tijd op school.
En dat alles het was slechts een uit
vloeisel van de vroegere grootheid.
Want vioor dien tijd stomdén ide krfcimen-
en carrousel opgesteld in de PoststraatJ.
Alles wachtte toen op zulk een markt
dag om inkoopen te doen tegen de Pa-
schen die aanstaande was. Toen werd
op de markten veel meer verhandeld
want thans mag het nauwelijks marktdag
meer heeten, daar vrijwel alles thuis
gekocht en verkocht, wordt.
Eertijds bezat Zierikzee een meehandel
die beroemd was en moest elk aange
voerd vat eerst naar het gebouw der
imeekeure in de Meelstrajat gebracht wor
den.
En de aangevoerde kaas in het
jaar 1655 werd er niet minder dan 164890
ponden aangevoerd moest eerst ter
wage gebracht Iwiorden, alvorens zij op
de markt werd toegelaten.
Ook werden op halfvastenmarkt veel
Paascheieren aangevoerd en verkocht, om
dat men de stad niet zoo dikwijls kan
bezoeken. Want snelverkeer zoo-als, wij
het nu, kennen, besfco|nid toen wog niet en
alle inwoners van Schouwen en ook velen
uit Duivelend konden onze oiude veste
in de wintermaanden meestal niet anders
bereiken dan per Schouwsche schuit,
waar de nu sinds eenige jaren gedempte
Karnemelksvaart een aanlegplaats boocl
voor Schomwsc'he, de Krapn voor Dui-
velandsch© bezoekers. Er was in die
dagen vrij wat meer leven en bewleginS
in de stad.
Ook had Zierikzee in 't jaar 1720 nog
75 koopvaardijschepen die hier thuis be
hoorden, terwijl dit aantal in 1747 ge
stegen was tot 97. Van .1640 tot 1711
was hier ook een visischersvloot die ge
middeld 80 vischho-ekers' in de vaart had.
Toen was Zierikzee enkel leven em
beweging en op tlagen als halfvaste|n!-
markt waren velen thuis èn om1 hu|nne
waren te verkoopen en io|m: Vain het
gezellig marktverkeer te genieten, waar
bij de bierkroes zal geschuimd en de
bokalen geklonken zullein hebben. Veel
wia-s er toen dat de iwielvaart vergrootte,
wat Iwie heden nog kunnen aanschouwen
in de enkele oude gevels die wijzen
op een tijd van welvaart.
En niet daai imlet weemoedsged'achten
vervuld, slaan wij dit alles gade en
we betreuren 't dat niets of b'ijh'a in-iets
ons meer herinnert aa\n die dagen van.
w'eleer, dan een privelegie wjat we vin
den in oude kroniek-en en we gevoelen
de diepe waarheid van het wlp-ord van
Bilderdijk:
„en alles verwaasemt, vervliegt en
verdwijnt".
Eden antwoordt von Ribbentrop
Engeland denkt niet aan over
dracht van mandaatgebieden
Antwoordend |op ©en vraag vain een
1 der arbeidersaifgevaardigjdan in het En-
gelsche Lagerhuis, waf het bescheid was
i v,a,n de regeering op Duitschland's kolo
nialen eisch, zei de Eden, dat tijldeins Zijó;
afwezigheid tot den onderminister, l,o'r|di
Cranborne, de vraag gericht was, of' hij'
oimJ ongegrond© hoop in Diuitschlajnid weg
te 'nem'en in duidelijke bewoordingen wil
de zeggen, dat de Brits-ohe regeering niet
-vioornemlens was eenig gr,o|nidgebied, dat
door Grojot-Brittannië wordt beheerd, af
te staan. i
Lord 'Cranborne heeft tpien geantwoord
dat de regeering Zulk een overdracht
niet in overweging had geln|o!m!eai en ©pk
thans 'niet in overweging iniaJml.
Die Verklaring blijft de politiek der
Britsche regeering en ik heb1 ook hoe
genaamd niets aan dat alntwoord tpe te
vfoegen.
Dit is dus het antwoord pp de relde
van 'Von Ribbentrop te Leipzig, welke
in 'diplom'atiek© kringen in. Loiniden al?
een indiscretie wordt beschouwd en ge
heel tegen de diplomatieke gebruiken ,vO,oir
een ambassadeur bij' het Britsche hof'
Het -antwoord werd dopr het Lagerhuis
■mét 'een goedkeurend gemoimpelontvan
gen.
Eden wanhoopt niet aan een
nieuw Locarno
Voorts was het ,v|an belang wat Eden
zeide over een overeenkp|mlst, welk© als
een 'nieuw Lo-Camo- Zo|u kupfnen worden
beschouwd. Hij had onlangs verklaard,
dat de bewapening ,van Groot-Brittainm-ië
zou kunnen worden gebruikt em indien
het geval zich zou voordoen, inderdaaidi
Zou worden gebruikt vlopr de verd-eldligin'g
vian Frankrijk en België tegeln- eeimiigte-n
niet uitgelokten aanval, Zulks in. pver-
eenstemlming imiet de verplichtingöni, wel
ke uit de verdragen voortvloeien. Indien:
een nieuw Verdrag zpu k'uoimem worden
tot stand gebr'aicht, dan is Groioit-Brittan-
nië bereid een dergelijke verplichting op
zich te nemlen jegens D;uitsChlain,d. Zoo
iets zou. precies in den geest zijn van-
het Britsche volk.
Tal vhn factoren o-iml. het Spaiamsche
Conflict, hebben den voortgang der be
sprekingen o-v'er nieuwe overeen,kolmistem
-vpor West-Europa in den weg gestaan,
m'a'ar nu dit Conflict minder aan uitbrei
ding onderhevig schijnt, schijnt er oio;k
m'eer kans op sudées te bestaan.
,,Wij' Zijh nog niet bereid te wanhopen
aan de mlog'elij'kheid de belanghebbenld©
naties rond de tafel te vereenigein en;
resultaten te bereiken".
De bewoners van Addis Abeba
gestraft
Hoe Italië den aanslag op
Granziani heeft gewroken
In Frankrijk en ook elders zijn berich
ten ontvangen, welke bevestigd worden
van de meest bevoegde zijde en waar
uit blijkt, dat de Italiaansche repressailes
in Addis Abeba na den aanslag op maar
schalk Graziani zijn uitgevoerd op de
meest afschuwelijke wijze. Na den aan
slag zijn alle weerbare Italianen in Ad
dis Abeba drie dagen lang aangemoe
digd om inboorlingen om het leven te
brengen zooveel zij maar wilden en op
welke wijze zij dat maar wilden.
Gewapend met geweren, revolvers,
bommen, messen >en knotsen, die in
groote hoeveelheden werden uitgedeeld,
zijn groepen zwarthemden en Italiaan
sche arbeiders door de woonwijken van
de inboorlingen geloopen, eiken man,
vrouw of kind doodend, die zij tegen
kwamen. Anderen, die met vlammenwer
pers en blikken petroleum gewapend wa
ren, staken de hutten in brand en scho
ten allen dood die trachtten te ont
snappen.
Onmiddellijk nadat de bom naar maar-
PRINS OTTO VAN HABSBURG
d-e Opstenrijiksche kroonpretendent, die
zoo langen tijid betrekkelijki in het ver
borgen heeft gel-eefd op 't kasteel Steen-
©ckerzeel in Belgisch Brabant, heeft den
laatsten tijid in steeds sterker im'ate 'de
belangstelling v;an de* internationale pers
gehad.
Men kreeg na afloop van -de besprekin
gen tusschen Von Neurath, den Duitsobem
minister -vian bu,it-enla|nidsche Zaken, en
den Oostenrijkschen 'bondskanselier, Vom
Sch]uschnigg, den indruk', dat Duits'ch-
land's pogingen omi te verhinderen-, dat
het buis Habsburg in Oostenrijk weer tot
de -oude imlacht zou ko|men, -niet ImJ&t suc
ces waren bekroond. De laatste dagen
is evenwel gebleken, dat Italië althans
iv|oorl|0|opig niet voor een restauratie van
de Habsburgers vloeit. Men blijkt er daar
de vloorkeur aa-n te geven de spil Rioimie-
Berlijh -niet te verzwakken door Oosten
rijk toe te geven op -een punt, dat in
Duitschland uiterst -st'erk verzet zou ont-
imjo-et-en.
Prins O-tto- zal nog wat ralojet-en wachten
vioor hiji den OoStenrijks-chea grojnd als
-m|onarc'h kan betreden. Me|n zal zien
herinneren, dat hij; Ih-et eiinid vhsi de vorige
week een half' uurtjie op Oostenrijkscn
gebied heeft doorgebracht. De kroonpre
tendent heeft toen |n»AZijh zuster Adel-
heid tot het Oostenrijks-che grensstation
Biuehs begeleid. Per a-uto is hij via Liech
tenstein naar Zwitserland teruggekeerd-
Daar pleegt prins Otto 'met Zijn mo.eder,
Zijh 'broers en zijn Zusters dikwijls te
Vertoeven, wanneer hij' (niet op het kasteel
Steen-oiCkerzeel verblijft
schalk Graziani was geworpen, hebben
Italiaansche troepen het terrein omsin
geld en eiken arbeider, die zich daar
binnen bevond doodgeschoten. Andere
troepen werden er op uitgestuurd omi
naar wapens te zoeken en verdachten
te arresteeren en, zooals reeds gemeld,
zijn ongeveer 2000 inboorlingen bij die
gelegenheid gearresteerd, waarvan het
meerendeel is doodgeschoten. Het aantal
slachtoffers bij dezen massamoord be
draagt ongeveer 6000.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
De moord te Den Haag
Er bestaan gegronde vermoedens -out
te 'miogen aannemen, dat de politie te
Amlsterdam een im'an gearesteerd heeft,
die de da|der pf een der djaders is ge
weest van den moord ;o(p den garagehou
der Hes uit Haarlem, die Vrijdagiavomld
jl. na een bezoek aan de automlairkt ver
moord werd gevjonden in Zijln auto. op
den Bezu.idenhoutscheweg te 's-Gra-ven-
hage.
Bedoelde -man is Maandag gearresteerd)
in een hotelletje op het Damrak wegens
diefstal v'an een cpistuu-m1. Reeds onmid-
d.iellijk kwa-ml de politie het gedrag van
den -man zeer vreemd voor. Hij k|o|n geein
aanvaardbare verklaring geven va|n de
redenen, waaro-m' hij' in het hotel het
©ostuumi van een ander gesto-lein m aan
getrokken had. Zij'n verklaring, dat hij
in droinkenschap Zou hebben gehandeld,
'bleek niet jiuist te zij'n ien toien de politie
de signalementen (négimig ivlan de perso
nen, die ervan verdacht werden (dein
mloiord lép den heer Hes te hebben ge
pleegd, kwamen, 'merkwaardige punten v.ain
overeenstemming Imlet den arrestant aan
ajain het licht.
Een gevaarlijk spook
Een gevaarlijk spook schijnt zich in
Bergen (N.-H.) op te houden. Het ver
genoegt zich niet met bonzem op deu
ren en ruiten, -maar houdt er liefheb
berijen op nu, die oorzaak Zijin gewor
den, dat men de hulp van de politie
heeft ingeroepen, die tot dusver ook vokm
een raadsel -staat.
Dezer dagen werd des avonds laat
de boekhandelaar Thomas aan de Doirps-
slraat opgeschrikt dooir een gekletter te
gen Zijn ruiten. Het -maakte de|n indruk
o-f iemand daar met kleine steentjes; te
genaan had gegooid, -maar toien de be-
wloners zich naar buiten begaven;, Was er
niemand te zien. Qngeveer een half uur
later gebeurde precies -hetzelfde en bij
onderzoek van de ruit bleek, dat daar
in verschillende kleine gaatjes zate|h.
De politie werd m-et het raadsel in
kennis ^gesteld en constateerde, dat er
vermoedelijk met hagel was geschoten,
maar geen der bewioners heeft het ge
luid van schoten -gehoord. Men verdiept
Zich o-p het dorp in gissingen cm is
het 'alleen hierover -eens, d|at een actie
van eventueel© grappenmakers to-eh wel
een te geviaarlijken vorm heeft gekregen.
De potvisschen
In de Parkhaven te Rotterdam is Dins
dag ook de twteede po-tvisch, geisleept
door een sleepboot, uit Terneuzen aan
gekomen. Dit is het grootsite exemplaar,
dat meer dan 19 meter lang is. Het
Maandag aangekomen exemplaar is reeds
ten deele „ontkleed". Het desitructie-be-
drijf "'te rlooge Schie heeft o*p een kade
van de Parkhaven de lagen buikspe-k
Vian het dier reeds verwijderd. In de
•maag v-an het dier zijn overblijfselen
gevonden van de ledematen van inkt-
'viss'chen, 'waarmede deze soort iwfalvis-
sch-en zic'h vo-ed-en.
Twee arbeiders bedolven
Gistermiddag is bij het verrichten van
rioleeringswerk te Ede (Geld.) een ern
stig ongeluk gebeurd. Op een gegeven
oogenblik stortte een der wanden van
een twee meter diepe sleuf in, met het
gevolg, dat twee arbeiders onder de
aarde werden bedolven, de een tot aan
het middel, de ander tot aan de borst.
Eén van beiden, zekere Van de Pol, bleek
ernstige inwendige kneuzingen te hebben
opgeloopen. Hij is naar het Juliana-zie-
kenhiuis te Ede Vervoerd. Zijn toestand
was gisteravond zorgwekkend. De andere
arbeider werd slechts licht gekwetstl
Engeland zal geen mandaats-
gebieden aan Duitschland afstaan
Italië straft de bevolking van
Addis Abeba zwaar
Dr. Krofta meent dat de ge
dachte der democratie veld wint
Otto von Habsburg wacht op
de Oostenrijksche kroon
Een der daders van de moord
in Den Haag aangehouden
Weinig verandering
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
WEERBERICHT
Hoiogste baroimiet-erst. 775,0 te Helsingfors
La'agste 745,0 te Aberdeen
Verwacht tot den ftvond van 4 M-aiart:
Meest matige Zuidelijke tot Oostelijke
wind, nevelig- tot half- of zwaarbewolkt,
weinig of geen neerslag, des ujachts ternl-
peratu-ur om het vriespunt, o,verd|ag wei
nig vera-nderiqg in temperatuur.
Zon op: Ziom ouder:
4 Maart 6,45 5,43
De samenwerking van de
democratische staten
heeft gezegevierd
Dr. Krofta over den intern, toestand
In de cr-mimissie van buUenlaindsche zé-
ken van Tsjecho-StoWakije, heeft dr*
Krofta een overzicht gegeven van den
internatioinal-eini toestand.
V-an de drie clentra van spanning en
onrust, welke door de onderlinge be
trekkingen der groote miogendhedesn en
hun politieke en oecto.nomische tendenzen
worden gevormd, noemde Krofta als
eerste
het Middellandsche Zee-bekken
In dit gebied 'wprdit d-e k'wlestie van
Abessinië geleidelijk geliquideerd. Het
Engelsch-Jtalhanseh-e aceoord met betrek
king lot den nieuw€|n- stand van zaken
is -algemeen met voldoening begroet. Dit
acloord kwam ook de vermindering van
de internationale spanning ten igoede, die
de diredte of indirecte bemoeiingen v-aini
ivreemde staten in ^Spanje had te weeg
gebraicht.
Behalve fiet Engelsch-Italiaansch ac-
c'oord geven ook het Zuid-Slavisch-Bu.1-
gaarsche (verdrag de overeenkomst tus-
s-clhen Syrië en Frankrijk, de ratificatie
'van het Engelsch-Egyptiscihe verdrag, -als
mede de beslechting van het conflict
olver Alexandrette het recht om te zeg
gen, dat in het Oostelijke deel -van de
Middellandsche Zee de hemel is opge
klaard en de vrede is gesterkt.
Overgaande tot
Duitschland en Europa,
constateerde Krofta. dat sinds het uit
stellen van de clonferelntie over een
nieuw' Lociarno het standpunt van Enge
land en Frankrijk' eenerzijds, van Duitsch
land anderzijds ten aanzien van de on
deelbaarheid van den vrede weinig is
veranderd. Toch schijnen in Hitler's laat- I
ste rede eenige passages op een zekere
toen-adering te wijzen. Zoo verklaarde
Hitler 'bijvoorbeeld, da-t de Zoogenaamde
periode van verrassingen thans voorbij
is, dat Duitschland l-oya-al wil meewer
ken bij' de oplossing van de gemeenschap-
pelijk-c Europeesche vraagstukken, dat
Duitschland niet tegen hét denkbeeld van
Dr. KROFTA
de Minister vian buitötil'aiadséhe zakep
in Tsjecbo-Slpwakij'e,
den Volkenbond is, mits deze wordt ge
reorganiseerd en dat hij broniniemvergif-
tiging doior intematio|n{ale propagajn-da
Veroordeelt.
Als tweeden haard van onrust iwjees
Krofta op
Het Verre Oosten
De belangstelling, die Engeland en Amle-
rika vioor gang van zaken daar koes
teren, leidt vanzelf tolt de vraag welk
standpunt de groote Amerikaansche de-
moCratie ten aanzien van problemien van
Europa thans inneemt. Ook nu blijft Ame
rika zijn ouden afkeer van verbintenissen
jegens de Europeesche staten trouw",
maar op de vraag of de republikeinen
van de nieuw© fwlereld het oude Eiuropa
kunnen helpen om de dataslrophe te
ontgaan, waardoor het bedreigd Iwlordt,
antwoordde president Roosevelt bevesti
gend en verklaart hij te gelooven, dat
dit ook in Amerika's macht ligt.
Resumieerend meende Krofta, dat na
het ciritieke jaar 1936, waarin overal ont
plofbare stoffen waren opgehoopt, 1937
zlijn opvatting zal bevestigen, dat men
olver het -ergste punt van de internatio
nale politieke ©irisi's heen is. De gedachte
ider demociratie en der samenwerking van
de democratische istaten heeft gezegevierd
en wint steeds meer veld.