ZIERIKZEESCHE
KIEUWSBODE
In opoenoi
VRIJDAG 19 FEBRUARI 1937
ZIERIKZEESCHE COURANT
De Kern
ABONNEMENTi
PHjs per 3 maanden fl,50, buiten Zierikzee f 1,80
Voor het buitenl. p. jaar f 10,Afzonderlijke
nummera 5 oent. Versohijnt dagelijks.
TeU No. 32. - Giro 137677
1797 - 1889
Directeur s A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur M i. KOSTEN
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
93STE JAARGANG No. 13350
ADVERTENTIENi
▼an 1—3 regels 60 oent, van 4 regels en
daarboven 20 oent per regel. Reolames 40 oent
per regel. Bij oontraot belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
DE BURGERKRIJG IN SPANJE
In de bergpassen smelt de sneeuw
Spartaansche eenvoud en een
goed humeur in Madrid
De burgeroorlog' is in een oritiek stadi
um gekomnen. Sommigen willen dienst
plicht en daden zien, welke toch ®iet
helpen. Die stemming tegen de „verra
ders van Malaga'' is verbitterd en men
eischt dat zij, die verantwoordelijk zijn
voor de nederlaag, gestraft zullen wiorden
Men beseft thans, dat strenge maatrege
len en werkelijk vastbesloten leiding
noodzakelijk zijn. Het republikeinsche or
gaan „Politica" geeft toe dat het ver
keerd heeft gedaan de langdurige terug
trekking naar Madrid te hebben beschre
ven ais een „zegevierende operatie".
Uit de oomimuniqué's der laatste dagen
kan men opmaken volgens welke plan
nen de tegenstander te werk gaat. Zpo-
ais gemeld, begonnen begiini van de maand
de aanvallen op het front va® de rivier
de Jarama in de ridhting van Chi®chon.
Vandaar tracht hij zich een weg te bane®
door de vallei van de rivier de Tajuna,
waarbij: inderdaad de ring om Madrid ge
vormd w'ordt. Verder in het Noord-Oosten
kruist de Tajuna den weg van Guade-
iajara naar Cuemcla de laatst overgebleven
groote weg van Madrid naar Valencia.
Het ongewoon zachte wieer heeft gemaikt
dat de sneeuw in de passen van Guada-
rama aan het smélten is en ee®ige passen
ziullen thans wel begaanbaar zij®.
Generaal Miaja is, zooals gemeld, be
noemd tot opperbevelhebber van alle troe
pen, die direclt betrokken zijn bij' de
verdediging van Madrid. Generaal Pozas,
die to.t nu toe opperbevelhebber van de
operaties in Gentraal-Spanje wias, behoudt
het clomimaiido over de krijgsbedrijven
in de Sierra bij Guadeilajara en in Es-
-.«.«RA
- 5pO£>QWE0>EU
- PROVIHCJE &REN&
Generaal Miaja,
opperbevelhebber der Madrileensche
troepen
tremadura, dus de buitenste defensiefron
ten van Madrid. Deze reorganisatie bij
het opperbevel 'wordt een stap naar een-
hoofdigheid genoemd.
Generaal Miaja heeft een opwekking
aan het adres van de MadriLene® ge
richt, waarin men mogelijk optimisme
kan zien, maar wel begrip voor de Wer
kelijkheid. De boodschap is gunstig ont
vangen !bij de bevolking, die o®danks het
feit, dat zij het reeds bij'nai 5 maanden
hard te verduren heeft, het onverwoest
bare goede humeur heeft behouden. De
Spartaansche eenvoud, welke zoolang re
gel was in de arme landelijke districten
wan Spanje, heerscht thans i® de hoofd
stad. De Madrilenen ondergaa® dezen
eenvoud mei kalmte, waarmede de Spaan-
scihe boeren zoo vaak tegenover dreigen
de rampen hebben gestaan. Maar er
heerscht ongetwijfeld op groote schaal
gebrek in Madrid, bij de noui-dombatta®-
ten meer dan bij de militia. Voor de strij
ders wordt zoo goed mogelijk gezorgd,
maar hoe gaat het met de niet-strijders
De evacuatie is uiteraard zeer bemoeilijkt
en er Zijn nog altijd verscheide®e dui
zenden vrouwen kinderen in stad.
De vrouwen vinden klerk ge®oeg met het
jagen op voedsel en de kindere® spelen
den geheel en dag op straat, daar alle
scholen gesloten Zijn..
Staatkundig Geref. Partij
De candidaten voor de Tweede Kamer
Het te Utrecht gehouden jaarlijksche
congres van de Staatkundige Ger. Partij
heeft de volgende candidatenlijst voor
de Tweede Kamer vastgesteld: 1. ds. G.
H. Kersten, Rotterdam; 2. ds. P. Zandt,
Delft; 3. Ir. C. N. van Dis, Rotterdam';
4. ds. A. Pop, Ned. Herv. predikant te
Monster; 5. J. van Bochove, Zeist; 6.
B. Leemans, arts, Monster; 7. B. J. van
Putten, Kampen; 8. D. Kodde, Zoute-
lande; 9. A. J. Kersten; 10. D. van,
Leeuwen; 11. C. B. van Woerden; 12.
J. W. van Houdt; 13. W. van de Vaté,
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Kolendampvergiftiging
In den nacht van Woensdag op Don
derdag heeft zich in de woning van
een bejaard echtpaar aan den Anthonie-
dijk te Utrecht een geval van kolen
dampvergiftiging voorgedaan. Toen de
schoondochter gisterochtend de woning
binnentrad bleek het huis vol kolendamp
te staan. Man en vrouw waren bewus
teloos. Dank zij het snelle optreden van
politie en geneeskundigen dienst, is het
gelukt de levensgeesten van den man
op te wekken. De vrouw is echter over
leden. De man is naar het St.-Anthonius-
ziekenhuis overgebracht.
Wielrijdster door een auto overreden
Op den Odoornerstraatweg te Emmen
reed gistermiddag uit de richting Odoorn
een personenauto, bestuurd door dhr. J.
Wieiers uit E m m e n. Uit de richting
Emmen fietste de 60-jarige mejuffrouw
U. Drenth—Maath. Bij de boerderij van
Iden heer J. Boer, waar zij op bezoek
wilde, stak de wielrijdster vlak voor
den auto den straatweg over. Ze kwam!
daarbij' met den auto in botsing en werd
eenige meters ter zijde van den weg
geworpen. Zij bleek zwaar gewond te
zijn. Later is zij aan de gevolgen over
leden.
Paard op hol
Gisterenmiddag heeft te Alkmaar
een doodelijk ongeluk plaats gehad. De
ongeveer 55-jarige voerman J. Nagel
hout, werkzaam bij den houthandel Eeeen
aldaar, reed met een met hout beladen
wagen in den Doelenkluft, toen plotse
ling het paard schrok en op hol sloeg.
De voerman viel van den bok en kwam!
zoodanig op straat terecht, dat hij vrij
wel onmiddellijk dood was.
De ware Josephine
De romantiek is de wereld nog niet
uit. Dat bewijst de volgende huwelijks-
geschiedenis. Tien jaar geleden trad een
aanvallig meisje van de Veluwe in het.
huwelijk. Onder de toevallige toeschou
wers bij het raadhuis stond een vrijgezel
van middelbaren leeftijd, die met een.
schok tot het besef kwam, dat dat meisje
zijn lang gezochte ideaal moest zijn. Hij
zwoer bij zichzelf, dat als hij ooit in
het huwelijksbootje zou stappen, het met
haar zou zijn. De man verloor de bruid,
die zich in een groote stad vestigde.,
uit het oog, doch niet uit het hart. On
langs smaakte hij het genoegen haar in
zijn woonplaats weer te zien. Liefde
zoekt list. Zoo wist hij met de hem
overigens onbekende dame in kennis te
komen, die hem vertelde inmiddels we
duwe geworden te zijn. Het paar is toen
op den kortst mogelijken termijn in den
echt vereenigd.
Wanneer een algemeene mobilisatie
wordt bevolen, zullen de Turkscbe vrou
wen, evenals de mannen voor militairen
dienst worden opgeroepen. Dit is het
effect van een wet, die de minister
raad zal voorleggen aan de nationale
vergadering. De bestaande wetgeving-
houdt in, dat alle mannen van 20 tot
45 jaar dienstplichtig zijn. De nieuwe
wet zegt, dat bij oorlogsgevaar alleTurk-
sehe burgers, mannen, vrouwen en kin
deren tusschen de 16 en de 65 jaar,
land op een of andere wijze zullen moe
ten dienen.
Eduard Douwes Dekker
1820 (Multatuli) 1887
Den 19 Febr. 1887 overleed te Nieder
Ingeiheim (Rijn Hessen), de zeer be
kend ge..worden schrijver E. D. Dekker
-(Multatuü). Dekker werd 2 Mjaart 1820
te Amsterdam1 gehort T. Door zijn vader,
een scheepskapitein, werd hij oorspron
kelijk voor de studie, daarna voor den
handel bestemd, mnaar tenslotte nam deze
hemi in 1838 op een reis naar Jav'a mede,
waar hij iwleldra in een landsbetrekki®gl
geplaatst werd en het in 1851 bracht tot
assistent resident van Ambo®.
Na een Europeesch verlof in 1856 werd
hij te Lebak geplaatst. Overbekend is
zijn toespraak tot de iniandsiche hoof
den 'bij zijn komst in dat district e® ook
hier beginnen de strubbelingen met het
gouvernement, welke tot zijn o®tsla;g
ieidden. Daarop volgden 'zijn omzwer
mingen door Europa- Zijn laatste jare®
bracht hij door te Wiesbaden en te
Nieder-Ingelheim.
Hij had zich in Indië buiten alle let
terkundige traditie ontwikkeld en gaf
in 1860 in dc Max Ha velaar zijn erva
ringen in I®dië in romantische vorm
weer. Dit iw'erk maakte enorm veel op
gang. Van 1862—1877 verschenen zeven
bundels Ideeën, een me®geling van ver
tellingen, verhalen, parabelle®- en opmer
kingen. Daarin korne® voor „Woutertje
Pieterse". Multatuli is de belangrijkste
verschijning der 19e eeuWstehe letter
kunde voor 1880.
De grootere hartstochten en gedachten
van hjpt Europ-eesche geestesleven bracht
hij terug in o'nze litteratuur. Zijn. w'erk
is een -eigenaardig mengsel va® rationa
lisme en romantiek. Met zijn gedachte®
vertegenwoordigt hij het Euroipeesche ra
tionalisme en de Aufklarung, verlooche
ning van alle® godsdiénst, onbeperkt ver
trouwen in de- vèrstcm-deüijke o|n|t!wlikke-
ling en de wetenschap, doch hij doet dit
-met romantische uitbundigheid en geest
drift. Hij was grooter schrijver dan
denker.
Terwijl zijn denken soms van naïeve
oppervlakkigheid getuigt, blijven sommige
gedeelten van zijn proza, die dikwijls den
invloed van bijbelsche beeldspraak on
dergaan hebben, tot de allerschoonste
onzer litteratuur behooren.
In „Woutertje Pieterse" geeft hij een
schitterende satyre op onze kleinburger
lijkheid en bedompt gezinsleven; de Max
Havelaar is één lange aanklacht tegen
sociaal onrecht en sociale huichelarij'J
het daarin gevoegde gedicht „Saidja en
Adinda" is daarentegen een der schoon
ste romantische idyllen onzer letterkunde.
Op alle gebieden is hij -een voorlooper
en wegbereider geweest, in alle kringen
werkte zijn verschijning in die dagen
als een bevrijdende storm. Zonder hem
zou ook de litteraire kentering van 1880
niet denkbaar zijn. Het contrast tusschen
zijn onstuimige genialiteit en de engheid
van het geestesleven zijner dagen, de
vervolgingen, die hij daardoor te ver
duren had, verleidden hem dikwijls tot
een overdreven profetische pose.
Sport in 't kort
's-Werelds snelste sprinter, viervoudig
wereldrecordhouder en meervoudig Olym
pisch kampioen, Jesse Owens, is
bandleider geworden. Aan het hoofd van
een neger-jazzband denkt Owens a.s. zo
mer een tournée te maken door de Ver-
eenigde Staten, waarbij hij in bioscopen,
dancings enz. zal optreden.
Naar wij vernemen kan de beslissing
j over de kwestie of de voetbalwed
strijd tusschen Nederland en Bel
gië in het Olympisch Stadion te Amster
dam of in het Feyenoord-Stadion te Rot
terdam zal worden gespeeld, in den loop
van de volgende week tegemoet wor
den gezien. De K.N.V.B. moet wel snel
een beslissing nemen in verband met
de vele organisatorische beslommeringen
j welke een internationale wedstrijd met
zich brengen.
De staten Oklahoma, Texas, Kansas
en Colorado zijn vier dagen lang door
een hevigen zandstorm geteisterd, welke
het hevigst woedde in Texas, waar men
letterlijk geen hand voor oogen kon
zien en het geheele verkeer was gestag
neerd. Te Hugoton (Kansas) veroorzaak
te de storm een zware griepidemie. De
kerk moest als ziekenhuis gebruikt wor
den. Wegens de groote schade, toege
bracht aan de akkers en den oogst,!
vragen de boeren dringend om hulp
van de regeering.
Toepassing van het asfalt in de
weg- en de waterbouwtechniek
Donderdagmiddag hield de Zeeuwsche
Polder- en Waterschapsbond in de bo
venzaal van de Vergenoeging te Middel
burg eene buitengewone vergadering,
waarin de voorzitter, mr. P. Dieleman,
o.a. kon verwelkomen den Commissaris
der Koningin in Zeeland, den griffier
der Staten, de leden van Ged. Staten1,
de heeren v. d. Wart en Vogelaar, den
burgemeester van Middelburg, de hoofd
ingenieurs van den Rijks- en van den
Prov.* Waterstaat, enkele andere inge
nieurs en vele vertegenwoordigers van
aangesloten polders uit verschillende dee-
len van Zeeland. Maar vooral heette spr.
welkom Dr. Ir. M. J. W. Roegholt uit
Utrecht, die zich bereid had verklaard
-een inleiding te houden over: „Toepas
sing van het asfalt in de wegenbouw,-
kunde en de waterbouwtechniek".
Spr. begon met er aan te herinneren,
dat in ons land het eerst de asfaltee
ring van wegen is toegepast in de Kal-
verstraat te Amsterdam. Deze eerste
proef hield stand van 1873 tot 1903>.
Spr. zette de samenstelling en het ge
bruik van enkele soorten asfalt uiteen
en dit speciaal van die, welke als Ne-
derlandsche producten kunnen worden
aangemerkt, omdat zeer vele Nederland-
sche arbeiders bij de bereiding ervan,
werkzaam1 zijn. Spr. wees er vervol
gens op, dat een oude klinker-, straat-
of andere wegbedekking de beste ge
legenheid biedt om er een asphalt-dek-
laag op aan te brengen. Dat kan door
een drietal geschoolde werkkrachten ge
schieden, die dan terzijde worden ge
slaan door werklooze arbeiders uit de
omgeving vah den wegaanleg.
Deze wijze van werken is in Neder
land, in groote steden en op de belang
rijkste verkeerswegen uitgebreid toege
past. Maar ook op secundaire en ter
tiaire wegen is het veel toegepast, wat
ook een groote besparing in onderhouds
kosten tengevolge heeft. Meer dan 10
millioen M2. is in ons land zoo bewerkt.
Spreker stelde zijn gehoor daarop voor
nog vlugger als een Lindbergh e.a. een
sprong over de Oceaan te doen oml
hem1 gelegenheid te geven mededeielin-
gen te doen over zijn ervaringen op een
reis door een deel van Amlerika, waar
hij o.a. kennis kon maken met het wer
ken van reusachtige machines, die bijna
alle werkzaamheden, die voor het as-
falteeren van wegen noodig zijn, achter
elkaar en dit over groote breedte te ge
lijk kunnen uitvoeren.
Terwijl men in ons land alleen bij
het Julianakanaal en aan de Zuiderzee
werken asfalt voor waterwerken ge
bruikt, past men deze grondstof in de
Nieuwe Wereld, op ruime schaal toe
en zoo kon spreker mededeelingen doen
over de grootsche werkien op dit ge
bied bij de oeververdediging der Missi-
sippi. Rijshouten zinkstukken noch be
tonplaten waren voldoende om het zand
tegen te houden, doch het aanbrengen
van asphaltplaten bewees, dat deze twee
tot drie maal zooveel weerstand bieden
tegen het water dan oement-beton.
De machines, die voor de bereiding
gebruikt worden, zijn als het ware rij
dende fabrieken. De gebruikte platen zijn
lang 200 M., breed 70 M- en 5 c.M. dik.
Ook over het gebruik van asfalt bij
het bouwen van havenpieren te Gales-
ton, stond spr. stil en deed hij uitkomenj
dat men ook daarbij zeer groot succes
heeft bereikt, inzake den weerstand te
gen wind en water.
Na een korte pauze heeft een groote
serie lichtbeelden, zoowel van de wer
ken in Nederland als in Amerika nader
getoond wat met esfalt is te bereiken,
en hoe men werkt. Waar noodig gaf
de inleider nog toelichting. Hartelijk ap
plaus der aanwezigen en woorden van
den voorzitter waren den dank aan dr.
ir. Roegholt voor de genomen moeite
om deze materie op zulk een bevatte
lijke wijze te behandelen.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk.
ZIERIKZEE. Op Zondag 28 Febr. .a.s-
jioopi Ds. Gerritsen in 'de Nieuwe Kerk
'den Heiligen Doop te bedienen. De aan
gifte daartoe dient dooir een der ouders
persoonlijk te geschieden bij de Dpiops-
eommissie, 'die zitting houdt Woensdag
avond 24 Febr. v|an half zeven tot half
acht, in hei Ne'd. Herv. Vereenigingtsgeb.
Madrid wordt reeds 5 maanden
belegerd
Interessante ramingen betref
fende de vliegtuigenbouw
Het Kroonprinselijk Paar en de
Koningin te Mittersill
Vijftig jaar geleden stierf te
Nieder Ingeiheim, Multatuli
Asfalt in de wegenbouwkunde
en de waterbouwtechniek
Het voorloopig Nederlandsch
voetbalelftal samengesteld
Weinig verandering
Barometerstand van, hedenmiddag 2 uur.
WEERBERICHT
Hoogste barometerst. 770.5 te Biarriz.
Laagste 730.6 te Seydis-
fjord.
Verwacht tot den avond van 20 Febr.:
Krachtige tot matige Zuidwestelijke tot
Westelijke wind, betrokken tot zwaar be
wolkt, waarschijnlijk regen, weinig ver
andering in temperatuur.
Zon op: Zon onder:
20 Februari 7,07 5,21
Hoog- en laagwater te Zlerlkzee
HoogwaterLaagwater
20 Februari 9,40 22,40 3,12 15,53
Predikbeurten te Zlerlkzee
Zondag 21 Februari.
Ned. Herv. Kerk
Nieuwe kerk. 10 ure, ds. Reddiugius.
Kleine kerk. 10 ure, ds. Gerritsen en
7 ure, dr. Weeda.
Luth. Kerk.
Geen dienst.
Gerei. Kerk.
10, Leesdienst en 6 ure, dr. v. Lonk-
huijzen.
Chr. Geref. Kerk
9.30, ds. Hoogendoorn, 2 Leesdienst en
6 ure, ds. Hoogendoorn.
Leger des Heils (Poststraat)
10 Heiligingsdienst, 3.30 Openluoht-
samenkomst (Nobelpoort) en 7.30 ure, Ver-
lossin gs sam en koms t
Geref. Gem. (St.-Domusstraat)
9.30, 2 en 6 ure, dhr. Visser van
Rotterdam.
Oud-Gerei. Gem.
9.30, 2 en 6 ure, Leeskerk. Maandag
avond 7 ure, dhr. Kolijn van Papendreoht.
Verkouden Kinderen
Indien Uw kinderen hoesten of verkouden
zijn, wrijf dan 's avonds keel, rug en
borstje in met DAMPO, dan zijn ze weer
spoedig beter. Doos 30, Pot 50 ot.
Bij Apoth. en Drogisten.
H.M. „Hertog Hendrik", dat op een
oefentocht in de Middellandsche zee bij"
een der Cycladen (eilandengroep in den
Griekschen Archipel) vastliep, is vlot ge
komen. Schade is niet aangericht, waar
op het vaarplan is veryolgd.
