ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 18 FEBRUARI 1937
lm OPOENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
SCHOUWEN
IN DE CRISISJAREN
De Kern
Uit Stad en Provincie
ABONNEMENTi
1797 - 1889
Prijs per 3 maanden f 1,50, buiten Zierikzee f 1,80
Voor het buitenl. p. jaar f 10,Afzonderlijke
nummers 5 oent. Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. - Giro 137677
Directeur i A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur t M J, KOSTER!
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
93STE JAARGANG No. 13349
ADVERTENTIENi
▼an 13 regels 60 oent, ran 4 regels en
daarboven 20 oent per regel. Reclames 40 oent
per regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
Is, zooals wij in ons eerste artikel
he"bben doen zien, het bevolkingscijfer
van Schouwen onder den invloed van de
crisis al niet terug geloopen, anders
staat het met de financieele verhoudin
gen onder de burgerij. Bij den aanvang
van het besproken tijdvak waren 4098
bewoners in de rijksinkomstenbelasting
aangeslagen, dit is 17.6 pet. Volgens de
laatst bekende officiesle gegevens is dit
aantal gedaald tot 2764, of 11.9 petj.
Het aantal belastingplichtigen liep onder
den druk van de crisis dus met bijna,
één derde terug!
Tezamen hadden de belastingplichtigen
aanvankelijk een jaarlijksch inkomen van
f8.824.000, dat is gemiddeld per aange
slagene f 2031. Dit totale bedrag is ge
daald tot f5.224.000 of per aangeslagene
gemiddeld f 1890. Het totale inkomen is
op ons eiland dus met 37.2 pet. gedaald.
Omgeslagen over alle inwoners be
droeg het totale jaar-inkomen aanvan
kelijk f 358 per hoofd, later slechts f 225.
In Zierikzee was het aantal aangesla-
genen in het begin van de besproken
periode 1360 of 20.1 pet. van de inge
zetenen, die met elkaar een jaarinkomen
hadden van f 3.092.000 en dus gemiddeld
per aangeslagene f 2273. De7e aantallen
en bedragen daalden tot 1059 aangeslage
nen (d.i. 15.3 pet.) met een totaal inko
men per aangeslagene van f 2103.
De meeste belastingplichtigen woon
den verhoudingsgewijze in Renesse en
Brouwershaven, waar resp. 23.8 en 21.7
pet. der ingezetenen in de rijksinkom
stenbelasting waren aangeslagen. Daar
tegenover stonden Oosterland met 11.9
pet., Ouwerkerk met 11.2 pet. en Kerk-
werve met 12.4 pet. als gemeenten met
de minste belastingplichtigen. Brouwers
haven liep in dit opzicht het sterkst te
rug; hier daalde het percentage aange-
slagenen van 21.7 tot 12.5! Ouwerkerk,
waar het aantal aangeslagenen reeds zoo
gering was, zag dit in den loop (der
crisisjaren nog verder dalen, n.l. tot
slechts 8 pet.
Ook aan den vermogenstoestand op
het eiland zijn vanzelfsprekend ernstige
deuken toegebracht. De bewoners, die in
de vermogensbelasting waren aange
slagen hadden met elkander aanvankelijk
een bezit van ruim 53 miljoen. Volgens
de laatst bekende opgaven is dit ver
minderd tot f34 miljoen. Het aantal
in deze belasting aangeslagenen liep te
rug van 927 tot 743, wat dus overeert
komt met een daling van 20 pet. Het
gemiddelde vermogen van de aangesla
genen ging terug van 57 tot 45 duizend
gulden, dus met 21.1 pet., terwijl het
totale bezit met 35.6 pet. achteruit ging.
Omgeslagen over de geheele bevolking
bedroeg het vermogen aanvankelijk f 2284
per hoofd, welk bedrag gedaald is tot
f 1470. In Zierikzee, als grootste gemeen
te van Schouwen, was begrijpelijkerwijze
het grootste deel van het vermogen bij
een- Hier hadden de aangeslagenen ge
zamenlijk oorspronkelijk een bezit van
f 14.367.000, welk bedrag sedertdien ver
minderde tot f 10.942.000. Het gemiddeld
inkomen per aangeslagene daalde in Zie
rikzee van 55 tot 47 duizend gulden),
Noordgouwe had aanvankelijk het groot
ste vermogen per aangeslagene, n.l. 122
duizend gulden, hetgeen gedaald is tot
86 duizend gulden. Daarna volgde Zon-
nemaire, welks aangeslagenen gemiddeld
92 duizend gulden bezaten, een bedrag
dat tot 53 duizend gulden is gedaald,.
Tenslotte laten wij hier nog volgen
hoe groot het totale bezit van de aan
geslagenen in elke gemeente was en in
welke mate dit tijdens de crisisperiode
gedaald is. Brouwershaven van 3 mil
joen tot 1 miljoen 830 duizend gulden;
Bruinisse van 3 miljoen 558 duizend tot
2 miljoen 485 duizend gulden; Burghj
van 1 miljoen 464 duizend tpt 1 miljoen
gulden; Dreischor van 3 miljoen 606 dui
zend tot 2 miljoen 265 duizend gulden;
Duivendijke van 1 miljoen 36 duizend tot
348 duizend gulden; Eikerzee van 882
tot 349 duizend gulden; Haamstede van
3 miljoen 338 tojt 3 miljoen 118 duizend
dulden; Kerkwerve van 1 miljoen 475
duizend tot 743 duizend gulden; Nieu-
werkerk van 4 miljoen 448 duizend tot
2 miljoen 167 duizend gulden; Noord-
gouwe van 5 miljoen 386 duizend tot
3 miljoen 700 duizend gulden; Ooster
land van 2 miljoen 792 duizend tot 1
miljoen 567 duizend gulden; Ouwerkerk
van 792 tot 504 duizend gulden; Renesse
van 3 miljoen 590 duizend tot 1 mil
joen 435 duizend gulden; Zierikzee van
14 miljoen 367 duizend tot 10 miljoen
942 duizend gulden; Zonnemaire van 3
miljoen 414 duizend tot 1 miljoen 691
duizend gulden.
In Noordwelle en Serooskerke is het
getal aangeslagenen in de vermogens
belasting zoo beperkt, dat mededeelin-
gen omtrent de vermogenstoestand ge
legenheid zou kunnen bieden tot het
maken van persoonlijke gevolgtrekkin
gen. Wij moeten ons er daarom van
onthouden, deze beide plaatsen in bo
venstaande opgave op te nemen.
Engeland's bewapening een
bolwerk voor den vrede
15 honderd millioen pond voor
bewapening
In het Engelsche Lagerhuis heeft Ne
ville Chamberlain, de minister van fi
nanciën, zijn ontwerp-begrooting ad 1500
millioen pond voor defensie ingediend
en verdedigd.
Behalve voor degenen, die deskundig
zijn op dit gebied, is het inderda,ad
uiterst moeilijk, zich er rekenschap van
te geven hoeveel kostbaarder de militaire
uitrustingen thans zijn dan zelfs aan 't
einde van den grooten oorlog. Cham!-
berlain -herinnerde er dan aan, dat het
bedrag van 1500 Imilliioen pond niet
als eindbedrag kan worden beschouwd.
Indien de omstandigheden het toelaten
dit bedrag te verlagen, zal de regeering
dit maar al te gaarne doen, maar het
is evengoed mogelijk, dat 1500 millioen
pond te weinig blijkt te zijn.
Wat de leening van 400 millioen pond
betreft, zeide Chamberlain, dat indien
deze leening niet door zou kunnen gaan
elk jaar 112 millioen pond aan extra
belastingen zou moeten worden opge
bracht. Volgens zijn meening zou een
dergelijke verzwaring van den belasting-
'druk leiden tot het uitdrogen der belas
tingbronnen, terwijl het economisch her
stel er door belemmerd zou worden.
Ondanks de leening zal drie kwart van
de financiering der defensieuitgaven toch
nog voor rekening van den belasting
betaler komen.
De plannen van Engeland zijn niet
gericht tegen eenige mogendheid of groep
van mogendheden, maar het acht zich
verplicht een program voor te stellen,
dat noodig wordt geacht voor de vei
ligheid en voor de verwezenlijking van
de politiek.
Met eer. toespeling op een de vorige
week door Attlee gemaakte opmerking
zeide Chamberlain, dat het absoluut niet
juist is, dat deze maatregel tot ,een
oorlog zou kunnen leiden, daar hij de
handhaving van den vrede beoogt.
De geheele wereld weet ,dat het Brit-
sche Rijk zijn geheelen invloed zal aan
wenden om voor zich en allen den
vrede te handhaven.
„Onze toenemende kracht is waar
schijnlijk het machtigste bolwerk in dienst
van der. vrede.
Overtuigd als wij zijn, dat dit probleem
essentieel is voor onze veiligheid, als
mede een belangrijke factor voor de
veiligheid van andere naties, zou het
ons onmogelijk zijn onze voorstellen in
te trekken, besloot Chamberlain.
Ds. Kersten en Prof. Visscher
Geen vereeniging van C.N.A. en
S.G.P. vóór de a.s. verkiezingen
Op de algemeene vergadering der
Staatkundig Gereformeerde Partij, gehou
den in Tivoli te Utrecht, heeft ds. G.
H. Kersten een rede gehoudemi over „Vier
hoornen", de 'wereldmachten, die de,n
strijd tegen Israël hebben aangeboinjden
(Zacih. '1 :1 8).
Door het monster-verbond imet Rome
te sluiten aldus spr. hebben de
z.g.n. christelijke partijen gemeene zaak
gemaakt met onzen aartsvijand. Zij zij|n
verraders van ons volk geworden. Niet
alleen de coalitie, die Colijn weder vCil
herstellen, zal ojisi land verderfelijk zij|n,
maar ook de doalitie-Kuijper is ons land
op de allerschrikkelijkste wijze verder
felijk geweest.
Toit op heden hebben wij, zoo vervolgde
spr., het stilzwijgen belw'aard over de
pogingen tot eenheid te gerake|n met
prof. Visscher en de Christelijke Nati
onale Acitie." De hoop, dat er nog ver
andering ten goede komein zou, heeft ons
met de voorzichtigheid van het stilzwij
gen 'bezet. De zaak der vereeniging gimg
ons te zeer ter harte, dan dat wij deze
door lofntijdige publicaties in gevaar
vv enschten te brengein. Thans is de hoop
vervlogen, dat de CN.A. met de S«G.P,
voor de a,s. verkiezingen tot een partij
zich 'zal vereenigen. Ik heb met grooten
ernst op die vereeniging steeds aa|nge-
drengen. Zij is echter daarop afgestuit,
dat prof. Visser in art. 36 der geloofsbe
lijdenis wilde lezen vrijheid van gods
dienst. Met dit laatste kan ds. Kerstenj
zich niet vereenigen.
De nieuwe toestellen voor
de K.L.M.
De Super Electro, een twee-motorig
metalen verkeerstoestel
De ^K.L.M. heeft besloten tot aankoop
van drie Lockheed Super Eleütra-vlieg
tuigen, w'aarvan tlwlee bestemd zullen zij|n
voor den dienst in W<est-Itadië, terwijl het
derde vliegtuig voornamelijk dienst zial
doen hier te lande op de biomienlandsche
luchtlijnen der K.L.M. De aflevering va|ni
de drie bestelde Lookheed-vliegtuigen
kan in den loop vaini den komenden zo
mer tegemoet worden gezien.
De Jvoc'kheed Super Eleetra is het
nieuw'ste product van de Amerika ans'Che
Loidkheedfabrieken van de Loökheed Air-
Oraft Corporation te Biurbank (Califoruië)
en een verbetering vajn de Lockheed Elee
tra, die in Europa voor de eerste maal
w'erd aangekocht door de Poolsdhe lucht
vaartmaatschappij1.
De Super Eledtra is een tweemotorig
metalen verkeers toestel, een vrij dragende
middendekker van een lichte alumi(niium-
legering. De vleugels hebben een span
wijdte van 19,96 meter, de lengte van
hei toestel is 13,40 meter en de hoogte
3,49 meter. De ruime cockpit is voorzien
van een 'dubbele stuurinrichting. De ca
bine is uiterst geriefelijk ingericht
en zal, daar de K.L.M. vliegt met een
bemanning va|n drie personen, ruimte bie
den aan elf passagiers. De lengte vajn
de dabine is 5,80 meter, de hoogte 1,91
meter en de breedte 1,66 meter. De
wanden zijn gevuld met geluiddemlpepcfe
stof, zoodal het geluid der motoren in
de clabine tof een minimtum is beperkt.
Die voor. Nederland bestemde .machines
zullen elk worden uitgerust met t]wiee
Wrig'ht-mo,toren van het type Cyclone
F. 52, elk met een capaciteit van 760 p.k.
en in den start met ee|ni vermogen va.n
875 p.k.
Deze geven het vliegtuig op een hoogte
Van 1770 meter een maximum-snelheid
van 400 k.m. per uur, en bij een motor
vermogen van 2 maal 450 p.k. op een
hoogte van 3000 meter een kruissnelheid
van 342 k.m. per uur. Het benzineverbruik
bij kruissnelheid bedraagt 1.2 liter per
k.m. ^n dus uiterst zuinig. Bij proef
nemingen is gebleken, dat de machine
op één motor nog kon stijgen tot 3000
meter.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Moutfabriek afgebrand
De eigenaar gearresteerd
Gisterenavond is brand ontstaan, in de
groote moutfabriek „Aurora" van 'den
heer H. W. F. Beckers te Gennep. Het
vuur breidde- zich met groote snelheid
uit en het duurde niet lang, of het .ge
heele cOmlplex ston'd in lichter laaie.
De brandweer van Gennep, die slechts
'de beschikking heeft over een handbrand-
spiuit, kon niets uitrichten. De fabriek
was 'daardoor tot algeheele vernietiging
gedoemd. Tegen half negen werd het
geheele stadje door den vuurgloed hel
verlicht. Omstreeks 'dat uur stortte de
achtergevel in, waarna spoedig meer in
stortingen volgden.
Ook hierna minderde de brand nog biet
in hevigheid en uren lang blevein de
vlammen hun grillig spel voortzetten to;t-
'dat zij' geen voedsel inteer konden vinden.
Van 'de fabriek restten toen nog slechts
een geweldige puinhoop en brokstukken
van muren, waaruit nu en 'dLain- de vlam
men hoog oplaaiden.
De eigenaar van 'de fabriek, die o,a.
eenige jaren geleden pogingen, heeft ge
daan het goud in de „Lutine" te berei
ken, welke poging is mislukt, is kort
na 'het begin van den brand door den
brigade-ebimm'andant van de Koninklijke
Marechaussee, onder verdenking van
brandstichting, gearresteerd. Het is reeds
de 'vijfde m'aal in de laatste jaren, dat
jdeze fabriek in vlammen opgaat.
De fabriek Was gelegen aan 'den Rijks
weg Nijmegen—Venlo, aan de Zuidzijde
van Gennep. Het is 'een zeer groot com1-
plex, 'dat ongeveer 35 meter hoog, 60
meter lang en 40 meter breed was. (Het
gebouw is in December 1934 groiotendeels
dopr brand vernield en daarna vrijwel
geheel opnieuw opgebouwd).
Tegen auto opgeloopen
Een 37-jarig m'ain te P a p e n d r e C h t
liep voior zijn woning tegen een auto. op.
Hij bekwam' zoodanig letsel, dat hij' vrij
wel 'direct na aankomst in het gemeente-
lijk ziekenhuis te Dordrecht overleed. De
voorruit van 'de autoi versplinterde, doch
'de bestuurder kreeg geen letsel.
Wervelwind over Bergh
Boven de gemeente Berglh stak gister
avond om' half acht, plotseling een wer
velwind oip, vergezeld gaande van onweer
en hagelbuien, waardoor eenige huizen
werden 'beschadigd. In Beek (b'ij Bergh)
waa,r 'de storml het hevigst woedde, wer
den verscheidende huizen beschadigd. Van
een woning werd het dak afgerukt.
Onder een vrachtauto
Gisterenmorgen heeft bij 'de Kolksluis,
even voor het dorpje UpZamd, oen ongeluk
plaats gevonden, dat aiain een 45-jarigen
arbeider, den heer Spaans, het leven heief t
gekost. Spaans reed als passagier op een
vrachtauto! mede en kwam bij' het af
springen onder den wagön terecht. Hij'
werd op slag gedooid. De im'an was ge
huwd en 'vader van vier kinderen.
KORTE BERICHTEN
De Queen Mary is gisteren van
Southampton naar New York vertrok
ken. Het schip heeft acht weken in het
droiogd|0|k gelegen en 2000 man hebben
er aan gewerkt om twee nieuwe schroe
ven aan te brengen en andere wijzigin
gen in de constructie uit te voeren»
waardoor de trillingen van het schip
tot een minimum worden beperkt.
Het grootste deel van Malaga,
een der mooiste steden van Spanje, is
thans een ruïne. Bij het uitbreken van
den oorlog sloegen de vlammen van
vandalisme hoog op, waardoor de mooie
gebouwen van de stad, na geplunderd
te zijn, werden vernield. In de hoofd
straten en in de woonwijken van de
aristocratie ziet men de meeste voor
beelden van vernieling. Veelal staan van
de huizen alleen nog maar de vier bui
tenmuren overeind.
Volgens den correspondent te Ber
lijn van de „News Chronicle" loopt daar
het gerucht, dat von Ribbentrop
de ambassadeur te Londen, ambtsmoede
is en het niet zou betreuren als Hitier
hem terugriep. De oorzaak zou zijn de
volkomen mislukking van het werk, waar
voor de Führer hem uitzond: hij heeft
geen overeenstemming tot stand gebracht
met Engeland en niets bereikt in de
koloniale kwestie.
Een Nederlandsch schip, de „Do-
besa", dat in de scheepsberichten al
eerder genoemd is omdat leden der be
manning onderweg in de Oostzee van
boord waren geloopen, is door oorlogs
schepen van Franco aangehouden, om
dat het oorlogsmateriaal aan boord zou
hebben. De „Dobesa" behoort aan de
Maatschappij Rambon, die eerst in 1936
is opgericht.
Bij een verbouwing aan de beken
de brug te San Francisco, de lang
ste hangbrug ter wereld, is een gedeelte
naar beneden gestort. Hierop bevonden
zich vele arbeiders. Men vreest, dat 10
van hen verdronken zijn.
De Rijksmiddelen hebben in Januari
1937 pipgebraCht 130,364,218 (een twaalfde j
;der raming is f31,143,750) tegen in Jan. j
vlam het vorige jaar f27,743,568.
Wat ide kohierbelastingen betreft, zba j
is in kohier gebracht f 32,462,894 (v'. j.
Januari f33,114,181).
De „Daily Telepraph" imeldt uit New
Yoirk, dat een 29-jarig predikant der
Pinkstergemeente te Matiewan in West
Virginië in het huwelijk is getreden met
een mleisje van 14 jaar. De ouders van
't meisje keurden dit huwelijk volkomen
goed. Daar volgens de wetten van West-
Virginië personen onder de 15 jaar niet
kunnen trouwen, werd het huwelijk vol
trokken in een stad in Nojoird-Carolima.
Schouwen in de crisisjaren
De deuken in de vermogens
Engeland's bewapening een bol
werk voor den vrede
Ds. Kersten over de „Vier
Hoornen" die den strijd hebben
aangebonden
De her-indeeling van de Zeeuw-
sche gemeente en polders
Nadere bizonderheden over de
nieuwe K.LM.-toestellen
Veel zachter
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
WEERBERICHT
Hoogste barometerst. 768.2 te Biarritz
Laagste 730.0 te Isafjord.
Verwacht tot den avond van 19 Febr.:
Matige, tijdelijk krachtige, Zuidwestelijke
tot Westelijke wind, zwaar bewolkt tot
betrokken, waarschijnlijk eenige regen,
aanvankelijk veel zachter.
Zon op: Zjotn ouder:
19 Februari 7,09 5,19
Eerste kwartier 4,10
Hoog- en laagwaler Ie Zierikzee
HoogwaterLaagwater
19 Februari 8,19 21,09 1,48 14,23
ZIERIKZEE. Op het Stadhuis had gis
terenavond, onder presidium van den
burgemeester, ©en vergadering plaats van
de plaatselijke landstormcommissie, in
welke bijeenkomst mede tegenwoordig
waren Luit. Eckhardt, de secretaris van
de Prov. Landstormcommissie Zeeland,
alsmede pastoor L. Brink, lid van de
gewestelijke landstormcommissie. Deze
vergadering was speciaal belegd om ken
nis te maken met den nieuw benoemden
secretaris, luit. Eckhardt en den nieu
wen commandant, welke laatste, door
plotselinge ongesteldheid, evenwel ver
hinderd was.
In het bestuur van de plaatselijke com
missie kwam wijziging. Voorzitter blijft
burgemeester Boeije, secretaris werd de
heer J. A. Biermasz en penningmeester
de heer J. M*. Uijl.
Na afloop der vergadering begaf men
zich naar school B, waar in een der,
lokalen door de landstormers schiet
oefeningen werden gehouden. Pastoor
Brink sprak tot ide daar aanwezigen een
hartig propagandistisch woord, evenals
de nieuwe secretaris. De plaatselijke lei
der, de heer J. E. van den Broek reikte
de het vorig jaar behaalde prijzen uit,
waarna ds. Joh. Gerritsen het slotwoord
sprak.
Op de bovenzaal van de sociëteit
„Concordia" kwam gisteravond de Win
keliersvereniging is jaarvergadering bij
een. De voorzitter, de heer Crombeeke,
gewaagde in zijn openingswoord van de
flinke opkomst, waarop hij eenige fei
ten memoreerde welke 1936 hebben ge
kenmerkt. Het speet hem te moeten mee-
deelen, dat de heer W. Merle om ge
zondheidsredenen ontslag heeft moeten
nemen. Hij huldigde hem als flink voor
zitter en bestuurslid.
Uit het jaarverslag van den secretaris,
de heer N. v. d. Wolf, bleek o.m'., dat
J
