ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Iff OPGENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
DONDERDAG 11 FEBRUARI 1937
»DAT GEVAARLIJKE PACIFISME«
HINDERWET.
De Kern
ABONNEMENT.
1797 - 1889
Prijs per 3 maanden f 1,50, buiten Zierikiee f 1,80
Voor het buitenl. p. jaar f 10,Afzonderlijke
nummers 5 oent. Versohijnt dagelijks.
Tel, No. 32. - Giro 137677
Dlrscteur t A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur i M J. KOSTER
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
93STE JAARGANG No. 13343
ADVERTENTIENi
ran 13 regels 60 oent, van 4 regels en
daarboven 20 oent per regel. Reclames 40 oent
per regel. Bij oontraot belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
Toen het menschdom na den wereld
oorlog1 tot bezinning kwam en ging be
seffen dat 13 millioen gezonde menschen-
levens nutteloos waren opgeofferd, dat
stroomen menschenbloed nutteloos waren
vergoten en dat nutteloos de mensche-
lijke vernietigingsinstincten 4 jaren lang
hadden gewoed, hield men het algemeen
voor uitgesloten, dat zulk een verschrik
king ooit weer zou terugkeeren.
Men dat waren de burgers in alle
beschaafde landen, de eenvoudige men
schen, het groote publiek.
Zij die zelf in de oorlogshel waren,
geweest, drongen de herinneringen aan
het verschrikkelijke doorleefde weg naar
hun onderbewustzijn.
Geen heldenverhalen kwamen los: ze
zwegen over hun loopgraventijd, evenals
ontslagen patiënten zwijgen over het,
goddank, verlaten krankzinnigengesticht.
Maar in de zielen van eenige oud com
battanten hadden de verdrongen oorlogs
herinneringen een zoo felle kracht, dat
zij uitgroeiden tot beklemmende obses
sies en tenslotte naar buiten braken als
biechten en jammerklachten. Zoo ont
stonden de oorlogsboeken en oorlogs
gedichten van Latzko, Sassoon, Re
marque.
De heele wereld las in diepe ontroe
ring deze werken en zij deden e.en tw'ee-
voudigen dienst: zij bevrijdden millioenen
oudstrijders van hun oorlogsobsessie: „ja
zoo was het!" Zij deden millioenen men-
schen de realiteit van den oorlog be
seffen en met huiverende afschuw zeg
gen: „dat nooit weer!"
De diepe afkeer van den oorlog nam
langzamerhand vaste vormen aan. Na de
verslagenheid kwam de bezinning; gezond
verstand, geweten en godsdienstig besef
begonnen luid en krachtig te spreken,
Er groeide een bloeiende en rijk gescha
keerde vredesbeweging over bijha de
geheele wereld. Optimisme en geloof aan
'n betere toekomst vervulden vele harten.
Hoe de Volkenbondsgedachte groeide
Rijk geschakeerd werd die vredesbe
weging. Naast de enkele individuen die
uit persoonlijke christelijke overtuiging
alle oorlogs- en krijgsdienst principieel
verwierpen, waren daar de millioenen
oudstrijders, die elkaar over de grenzen
de hand reikten, de kerken die zich ver-
eenigden in den wereldbond der kerken,
de vrouwen wier moederhart eindelijk
tot actie en daden drong. De volken
bondsgedachte groeide over de geheele
wereld en werd een nieuwe kostbare
aanwinst van de menschheid. Geen uto
pisten, maar nuchtere menschen van alle
standen en beroepen, artsen, ingenieurs,
journalisten, kunstenaars, werkten voor
den wereldvrede.
Door de actie der vredesbeweging ging
men algemeen beseffen, dat een nieuwe
wereldoorlog door de groeiende oorlogs
techniek nog grooter catastrophe zou
worden dan de vorige. Door de actie
der vredesbeweging werden de intriges
der belanghebbende oorlogsindustrieën in
het licht gesteld. Wapenfabrikanten wer
den voor het forum der openbare mee
ning ter verantwoording geroepen. En
enkele staatslieden, uit eigen aandrang
of onder suggestie van de publieke opi
nie in hun landen, spraken woorden en
deden daden van opbouwende en waar
schuwende kracht. Br ian d, Hender
son, Smuts, Baldwin, Roose
velt e.a., steunden door hun daden en
hun woorden de naar boven strevende
menschheid.
En tijdens de ontwapeningsconferentie,
waar millioenen en nog eens millioenen
burgers uit alle landen in petitionnemen
ten en betoogingen tegen den oorlog ge
tuigden, werd telkens weer door staats
lieden verkondigd, dat een hernieuwde
bewapeningswedloop, die op een misulk-
ken van de conferentie zou volgen, on
getwijfeld zou voeren tot een nieuwen,
oorlog.
De weg naar den vrede is steil!
Maar zij die geloofden, dat de weg
naar den vrede recht en gemakkelijk
was, ontdekten spoedig hun vergissing.
Al gauw na den oorlog, verkondigde
in het Zuiden een luide hartstochtelijke
stem wederom de oude gevaarlijke oor
logsleuzen. Daar werd in redevoeringen
en artikelen het oude gif uitgestrooid
dat geleidelijk het menschdom doordrong.
In de Encyclopaedia Italiana schreef
Mussolini gevaarlijke woorden, die
voor latere en gelukkiger generaties als
symptomen zullen gelden van de gees
telijke verwarring in de eerste helft!
der 20ste eeuw.
j „De oorlog drukt het merk van den
adel op de volken, „de fascist verwerpt
alle algemeene verbroedering", „achter
het pacifisme verschuilt zich de vluqht
voor den worstelstrijd en de lafheid te
genover het offer". Woorden die gevaar
lijker zijn dan 1000 bombardementsvlieg
tuigen.
Mussiolini zong zijn oorloigsepos, drilde
zijn tot een kudde geschaarde volksge-
nooten, hield het Italiaansche volk op
1 „kookhitte van oorlogsstemming" en ver-
vulde de zieltjes der Italiaansche kinde
ren met haatgedachten. Vanaf een tank
i legde deze moderne held politieke ver
klaringen af.
Een geniaal demagoog en organisator.
een gevaar voor de Europeesche samien-
leving.
Is hij die dit schrijft een communist?
Neen, een gewone Nederlandsche dokter,
Idie „het jammer vindt voor de men
schen".
Al spoedig kwam de echo uit Duitseh-
land. De landen, die door het ongeluk
zalige vredesverdrag van Versailles .ge
hoopt hadden hun overmachtsposities be
vestigd te zien, herstelden niet bijtijds
de begane fouten. De eenige manier die
ze konden vinden om het gevaar te
keeren was bewapenen en zoo kwami
de bewapeningswedloop weer op gang.
De verkeerden in de beklaagdenbank
Intusschen was de hoop reeds lang
vervlogen, dat de oorlog was uitgeban
nen, zooals kn 't K 11 o g ig ip a o t door
pl.m. 50 staten plechtig was beloofd. In
Zuid-Amerika, in Mandsjoerije, in Abes-
sinië, in Spanje streden alweer menschen
tegen menschen en stroomde het bloed.
De petroleum- en staal-aandeelen ste
gen snel en de wapenindustrieelen zaten
niet meer op de bank der aangeklaag
den, maar werden Iwleer geëerd en mach
tig. Zijn het daemonische krachten die
het menschdom naar een nieuwe ver
nietigingswaanzin drijven? Enkele dier
krachten kennen we, domheid, slechtheid,
gebrek aan persoonlijk zelfvertrouwen,
gebrek aan geloof in de mogelijkheid
van het nieuwe en betere.
Ik sprak zoo straks over de rijkge-.
schakeerde vredesbeweging, die pl.m. 1930
groeide. De pacifisten, zij die zich in
spanden om een herhaling van de ramp
te voorkomen, zullen niet dan met ver
bittering en teleurstelling kunnen den
ken aan al degenen, die niet hebben
meegeholpen toen het tij gunstig was,
die in scepticisme en luiheid geen hulp
boden, doch slechts ontmoedigende kri
tiek hadden. Een groote persoonlijke
schuld hebben millioenen menschen van
deze generatie op zich geladen, een schuld
zoo groot dat zij niet beter verdienden,
dan dat een oorlog hen wegvaagt, als
er maar geen kinderen waren.
Een oude leugen
Maar hoe listig is de mensch als hij.
zich van schuldgevoel wil ontdoen. Even
denken! Ja natuurlijk, de pacifisten zijn
de schuld! Hadden die niet zoo gewerkt
tegen den oorlog, dan zouden onze lan
den niet relatief militair zwak zijn. Daar
in zit het gevaar. Als alle landen maart
militair sterk waren, zou er geen oor
logsgevaar bestaan; niet de pacifisten
maar de militairen en de wapenindus
trieelen zorgen voor het evenwicht dat
den vrede moet handhaven. Een oude
leugen! Zelfs een Aartsbisschop van York
heeft het dezer dagen verklaard in een
„goed gedocumenteerde rede": „De paci
fisten vormen een veel grooter gevaar
voor den vrede dat het steeds kleiner
wordende groepje professioneele sabel-
rinkelaars".
De Aartsbisschop van York zal toch
ook wel weten dat niet de militairen
gevaarlijk zfijin, .'djo-öh de technische en in-
dustrieele machten die hun de oneervolle
moderne wapenen in de hand drukken.
Hij zal toch wel beseffen dat een mi
litair evenwicht zonder gelijktijdige pa
cifistische gezindheid den oorlog niet zal
kunnen voorkomen.
Het pacifisme, dat is de anti-oorlogs
tendens in den ruimsten zin, is dat een
gevaar? Zouden rede, menschelijkheid en
gezond verstand gevaarlijker zijn voor
het menschdom dan domheid en brute
instincten
De pacifisten zullen doorwerken. Zij
zullen aan de rede ©n de menschelijk
heid op den duur de overwinning ver
zekeren. Zij volharden en gelooven en
kunnen eenvoudig niet anders.
Dr. J. ROORDA, Haarlem.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van Zierikzee maken bekend, dat de be
slissing op het verzoek van de Firma,
J. W. ROMEIJN te Zierikzee, om in
perceel D 89-90, kadastraal bekend in
sectie B, no. 456, 457 en 1887 een gas
motor door 2 electromotoren, elk van
5 P.K. te mogen vervangen, door hen
is verdaagd tat 1 Mei 1937, op grond
dat van het Hoofd van het 2de Dis
trict der Arbeidsinspectie nog niet is
ontvangen het bericht, als bedoeld in
art. 7 bis, 2e lid der Hinderwet.
Zierikzee, 9 Februari 1987.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. SCHUURBEQUE BOEIJE, Burgemeester
P. F. WITTERMANS, Secretaris.
Wat filmsterren verdienen
Het Am'erikajanscihe blad' Variety, publi
ceert Ide inkomens van sterren eu regis
seurs oiver 1935 en het imioet idien „man, in
the Street" imün oif meer idiuizelen bij; het
Zien vian idieze cijfers.
De bovenste vier plaatsen van ide lijst
wonden ingenomen d|qor Paramoiu|nt-ao-
teprs en -actrices en ideze vier gelukkigen
nemen ieder jaar het vtolgende liefelijke
bedrag mee naar huis
Mae West 480,833 idoliar, Mariene Die
trich 368,000 idlollar, Bing Crosby 319,907
Idjo-llar, Gary Cooper 311,000 dollar. Onder
aan idle lijst staat de bandleider Eddy Du-
dun, die verschillende musicals gemaakt
heeft, Imiet het kinderachtig© bedr,ag van
slechts 65,000 dollar.
Ook Idie regisseurs kunnen behoorlijk©
banksaldi hebben. Frank Boirzage, die de
Dietrich-füto „Begeerte" maakte, verdien
de 242,000 dollar. Cecil De Mille staat
aanzienlijk' lager Imiet 72,000 idolllar en
King Vidior staiat er tyijSistSifimn (met 140,000
Idiollar.
Men Imbet natuurlijk rekening houltien
imet (de waarlijk fantastische uitgaven, die
vooral Idie sterren hebben te d|0|en. Belas
tingen, feesten, personeel, publicity en
idiuizend-en-een andere belangrijk© dinigein
slokken (heel wat op, im[aar het (ojvierbli]'-
venid© ,is tioidh nog wel igen|qeg oim> rond
te komen.
Massa-arrestaties in de Oekraïne
en den Kaukasus
De Poolsche „Express P|o|ranny" bericht
uit Moskou, dat Podtisjev, de secretaris
vian het uitvoerenid' comité vlan de Oekrai-
ne, 'dje tweede secretaris vian ide commu
nistische partij] in Idit district en 200 spoor
wegbeambten in hechtenis zijn genomen.
Verlder zonden verscheidene arrestaties
zlijfn verricht onfder de leiders van fabrie
ken ten in Ide coimhiissiriaten ivojoir industrie
en volksgezondheid, alsmede in rechter
lijke kringen.
Naar het blad verder mleldt, zijn te
Gharkov en Poltawa (d;e voorzitters van
Ide gemeenteraden gearresteerd met
eenige leiders van de plalrtij1 ©n regiaerings-
fumCtiionarissen.
Ook in Iden Kauklasus imjoieten talrijke
personen in hechtenisz'ijn getaoimteh, lo.a,
Ide plantsverv. president van de Kaukasus
republiek.
De Oslo-besprekingen te 's Hage
Noorsche regeering aanvaardt
de Nederlandsche uitnoodiging
De Noorsche regeering heeft ide uitntoo-
diging der Nederlandsche regeering tot
het deelnemen a;an een conferentie te
'S-Gravenhiage van ide staten der Conven
tie van Oslos ,'aanvaard.
Het Prinselijk paar te Boedapest
Bezoek aan het parlementsgebouw
Het A.N.P. imlelldt uit Boedapest:
Prinses Juliana en Prins Bernhard heb
ben Woensdagmorgen een bezoek ge
bracht ;aan het parlementsgebouw.
In ide zittingzaal vian het huis van af
gevaardigden onderbrak de heer Rupert,
Idie jufst een interpellatie hield, zijn rede
omi het Prinselijke pa'ar, idat plaats nam
in |de loge van de diplomaten, woorden
ven welkoiml toe te rpepen. Hij gaf voorts
uitdrukking a;an z'ijn eerbied jegens het
Prinselijk palar, waarbij hij in herinnering
bracht ihet giastvrije onthaal, (diait Honglaar-
sche kinderen na den ooriiog in Nederland
hebben gevonden. Hij noemlde deze hulp
verleening een bewijs van wlaanachtigie
mienschelijke solidariteit.
Alle afgevaardigden verhieven zich van
hun zetels en begroetten het Prinselijk
paar imiet geestdriftig handgeklap.
De Prinses en die Prins vertoefden on
geveer tien imiinuten in gezelschap van
den quaestor v/an het huis in de zittings
zaal en maakten vervolgens een rondgang
fdioor het get»o|uw.
Het was inmiddels hjalf drie geworden
en het vorstelijk paar hegaf zich ver
volgens voor een lunch naar een restau
rant.
De Boiédapester bladen vermlelden het
Uitvoerig en alle Hongaren zijn n)og trot-
scher dan zij' ooit jal waren |op hun natio
nale keuken, nu zij weten, fdjat de zooi po
pulaire gasten o.a. geroioisterd© „Vogas",
d;e visch die alleen in het Balatonmeer
leeft, Ide beroemde Hongaarsche ganzen-
borst en paprikia-kip gegeten hebben.
Na de lunch njam het vorstelijk paar
voor eenigen tijd afscheid. De Prinses
ging in het Kunsthistorische en in het
Kunstnijverheidsmfuseum schilderijen en
Hongaarsche weefsels bewonderen, ter
wijl Prins Bernhartd in een muziekzlaak
gramofoioinpllaten en een pick-up kocht,
b enevens leen (harm|onic(a; Ide rekening staat
in alle bliajden en de winkelier prijst zich
gelukkig.
TWEEDE KAMER
De Grondwetsherziening afgehandeld
De Tweede Kamer tolas Dinsdag nog
niet geheel van de grondwetsherziening
af. In de eerste plaats moest nog ge
stemd worden over twee amendemeuften
van den heer Aibarda (s.d.), betrekking
hebbend op het onder de wapenen roe
pen en houden van dienstplichtigen. In
het regeeringsvoorstei staat, dat na af
kondiging der mobilisatie onverwijld ©en
wet toit regeling daarvan bij de Staten-
Generaal moet worden ingediend. Dit
„onverwijld" wilde de heer Aibarda ver
vangen door „binnen 24 uur".
In zijn tweede amendement tolilde hij
een soortgelijke toestemming van het par
lement ook doen gelden voor vrijwilli
gers, waarbij' hij speciaal het oog had
op den bijzonderen vrijwilligen land
storm.
Beide amendementen werden verwer
pen, het eerste mét 48—26, het tweede
met 46—28 stemmien.
Toen ontspon zich nog onverwacht een
uitvoerig debat over een andere door
den heer Aibarda aan de orde gestelde
kwestie. Hiel (wetsontwerp tot herziening
der grondwet behandelt zooals men wiedt,
zeer uiteenloop ende kwesties1 als de hier
boven genoemde, de benoeming va®
staftsseoreitarissen, de opheffing der par
lementaire onschendbaarheid, de uitslui
ting van verkiesbaarheid eniz. Aangezien
verschalende fracties voorstander van de
eene en tegenstander van de andere be
paling zijn, en de eindstemming! niet
per paragraaf, maar over het geheele
wetsontwerp imoelt geschieden, vreesde de
heer Aibarda een onzuivere stemming
en verzocht hij den minister, de voor
speller. in verschillende nieuw© (wetsont
werpen te jwjiilen splitsen en deze zoo
spoedig mogelijk in te dienen.. Toen mi
nister do Wilde, die betoogde, dat het
daartoe thans te laat was en dat daar
minstens vier wieken mee gemloeid zou
den zijn, hierop niet verder 'wilde ingaan,
diende de heer Aibarda een motie van
Orde in.
De heer Joekes (v.d.) en Wendeiaar
(lib.) 'waren het mal den heer Aibarda
eens, doch meenden den minister een
dergelijk besluit niet te mogen opdrin
gen. De motie werd met 48—27 slteml-
men verwo rpen
heden (Donderdag) zal de eindstem
ming (bi ver hel onderwerp plaats heb
ben. Dan is de Tweede Kamer geheel
van de grondwetsherziening af.
t Dinsdag werd nog behandeld de be-
grpoting voor Suriname, welke z.h.s. werd
goedgekeurd, terwijl de Woensdagmiddag
en -avond werden getwlijd aan de Indische
Begrooting.
De 300.000 inwoners van Louisville
in Kentucky hebben na het zakken van
het water vele straten en huizen in
slechten staalt teruggevonden. Ettelijke
straten zijn gesloten wegens het instor
tingsgevaar van door water andermijnde
huizen. Volgens een offiCieele raming
hebben de plunderaars eem schade van
een ir.ülioen dollar veroorzaakt.
De Mexicaansche President Carde
nas heeft een decreet onderteekend,
waarbij amnestie toordt verteend aan die
genen, die zich sedert 1922 hebben
schuldig gemaakt aan daden van opstand
Pif muiterij. Tienduizenden gestraften zui
len van dezen maatregel profiteered
9 6
De reis van het Kroonprinselijk
paar
Einde der staking bij de
General Motors
Noorwegen komt ter Oslo
conferentie
Grondwetsherziening in de 2e
Kamer afgehandeld
Droevig ongeval te Zandvoort
Hoofdprijzen der Staatsloterij
Nog buiïg en vrij koud
WEERBERICHT
Hoogste barometerst. 764,3 te SodonkiLe
(Finland).
Laagste 739,9 te Lester
(Zuid-Noorwegen)
Verwacht toit den avond van 12 Jan.:
meest matige, tijdelijk krachtige, wes
telijke tojt noordelijke wind, gedeelte
lijk bewolkt, waarschijnlijk nog enkele
hagel- of regenbuien, des nachts tempera
tuur om het vriespunt, overdag weinig
verandering in temperatuur.
Zon op: Zon onder:
12 Februari 7,25 5,06
Eerste Kwartier 18 Februari
Hoog- en laagwater te Zierikzee
HoogwaterLaagwater
12 Februari 3,30 15,56 9,06 21,09
De influenza-epidemie
Het ziekteverloop is niet bijzonder
gevaarlijk geweest
De afdeeling Volksgezondheid van den
Volkenbond is als resultaat van de rap
porten over de influenza-epidemie van de
afgeloopen maanden tot de conclusie ge
komen, dat het ziekteverloop niet bij
zonder gevaarlijk is geweest. De sterfte
is niet hooger gekomen dan het peil
van 1932-'33 en kan niet vergeleken wor-.
den met de ernstige cijfers van 1918-T9.
De epidemie begon in de Vereenigd©
Staten in ongevaarlijken vorm, en ver
spreidde zich in November en December
over noord-west-Europa. In de laatste
helft van December begon het sterfte
cijfer al te dalen. Het aspect van de
influenza in Europa was echter niet zoo
onschuldig als in de Vereenigde Staten.
Groot-Brittannië, dat het eerst aan de
beurt was, vertoonde een scherpe stij
ging in het totale sterftecijfer (in Lon
den van 9 pel. tot 22 pet.) De meerder
heid van de overledenen waren ouderen
(94 pet. menschen boiven 'de 65 en 5
pet. beneden de 25). In Duitschland steeg
het sterftecijfer van 12 pet. in de week'
van 15 November tot 20 pet. in de
week van 15 December. De influenza
was in Kopenhagen het ergst in de laat
ste week van December en in A m-
sterdam in de eerste week van Jan.
Spanje, Frankrijk, Zwitserland, Roe
menië en Zuid-Slavië hadden slechts on
gevaarlijke ziektegevallen.
Vijftig advocaten moeiten de vijf-
lig verdachter, in heit zoogenaamde proces
der „doode zielen" verdedigen, allen ad
ministrateurs van helt fonds voor oor
logsverminkten te Belgrado (Joegoslavië)
die zich 20 millioen dinar hebben' toe
geëigend door zelf de uitkeeringen op
te strijken, nadait de rechthebbenden wa
ren overleden.