IZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
VRIJDAG 16 OCTOBER 1936
OPGENOI
ZIEMKZEESCHE COURANT
1797 - 1889
DE SPAANSCHE BURGEROORLOG
Hoofdpijn, Kiespijn. A'eewftat0™ SSf
De Kern
ABONNEMENTi
Prijs per 3 maanden f1,50, buiten Zierikzee i 1,80
Voor het buitenl. p. jaar f 10,—. Aiaonderlijke
nummers 5 eent. Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. 1. KOSTES
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
93STE JAARGANG No. 13249
ADVERTENTIENi
Tea 13 regelt 60 eent, ren 4 regelt ca
daarboven 20 eent per regel. Reclames 40 eent
per regel. Bij eontraet belangrijke korting
Intending op den dag ran nitgave vóór 10 uur
Stroomingen in het
Nationalistische kamp
Naar alle waarschijnlijkheid, zal het
nog slechts een kwestie van dagen zijn
alvorens de nat. troepen triumfeerend
Madrid binnenrukken. Zeker is de burgei-
oorlog met de inname van Madrid nog
niet geëindigd, de strijd om Catalonië en
Valencia zal dan aog gevoerd mjqeten
worden, maar aan buiten- en binnenland
zal de nationalistische regeering dan de
eisch stellen, als eenige wettelijke macht
erkend te worden, d.w.z. als eenig in
stituut, dat deze wettelijke macht mag
uitoefenen ten verbindende verdragen kan
sluiten.
De nationalistische junta in Burgos
heeft generaal Franco met onbeperkte
volmachten uitgerust en de generaal
heeft, hoewel ook zonder in bijzonderhe
den te treden, zijn programma voor de
wereld uiteengezet. Dit programma komt
neer op een wederopbouw van het na
tionale Spanje met zijn groote traditie
en het herstel van de vriendschap met
alle staten, afgezien van Sovjet-Rusland,
dat zich, zooals begrijpelijk, niet te zeer
in de gunst van Franco en zijn man
nen mag verheugen.
De fascisten
Naast het leger van generaal Frgnco
en zijde aan zijde met hem staat de
Phalanga Espanola (fascisten), die vol
gens een officieuze mededeeling met
100.000 man aan nationalistische zijde
strijden. Stichter en leider van de partij
is, zooals bekend, de zoon van den vroe-
geren dictator Primo de Rivera, don
José Antonio Prima de Rivera, die zich
in Madrid in gevangenschap bevindt en
voor een revolutionaire rechtbank is ge
daagd. Zijn plaatsvervanger en huidig
leider is don Federitfo de Urrutia.
Urrutia en de secretaris-generaal van
de fascistische partij, den Francisco Bra
vo, hebben verklaard, dat de fascisten,
na het einde van de militaire dictatuur,
waaraan zij zich geheel zullen onderwer
pen, dan staat volgens hun eigen idealen
zullen hervormen.
De traditionalisten
Een tweede groote nationalistische or
ganisatie zijn de tradionalisten, die, naar
hun chef de Fal Conde verklaart, on
geveer 70.000 man op de been hebben
gebracht, de zoogenaamde requettes, wier
moed in den burgeroorlog spreekwoor
delijk is geworden. De traditionalisten on-
Primo de Rivera Jr.
derscheiden zich van de fascisten hoofd
zakelijk door hun monarchistische prin
cipes. Zij zijn legitimisten, aanhangers
van de absolute Godsgenade en ontken
nen daarom ook de rechtmatigheid van
koning Alfons' regeering. Hun koning
was de kortgeleden bij een auto-ongeluk
om het leven gekomen don Carlos, die
bij testament prins Xavier van Bourbon
tot zijn opvjojlger benoemd heeft.
Da aanhangers van koning Alfons
Minder talrijk in het nationalistische
kamp zijn de aanhangers van de Renq-
vacion Espanola, strijders voor een libe
rale monarchie, die voor den terugkeer
van koning Alfons zijn en de leden van
de Accion Popular, de katholieke partij
londer Gil Robles, die men hun vela
onderhandelingen met de vroegere regee
ringen in Madrid voor het uitbreken van
den burgeroorlog verwijt. Door den
moordaanslag op Calvo-Soteo, die voor
de generaals aanleiding was den burger
oorlog te ontketenen, heeft de Renovation
Espanola haar kundigsten leider verloren.
Ook generaal Sanjurjo, die het opper
bevel in de plaats van generaal Franco
op zich zou nemen, maar met zijn vlieg
machine boven Portugal verongelukte,
was een trouw aanhanger van Alfons
XIII.
Intusschen zullen alle vragen ten aan
zien van den toekomstigen staatsvorm
onopgelost blijven. Zij worden eerst weer
actueel, indien na een overwinning der
nationalisten het gewone leven in Spanje
zal zijn hersteld.
De nieuwe koers van België
De angst voor verplichtingen
België wenscht een zelfstandige
politiek te voeren De Fransche
pers ontstemd
De rede, die koning Leopold deze week
heefc gehouden in den ministerraad, die
haar goedkeuring verleende aan den
tekst der wet, strekkend tot verlenging
van den militairen diensttijd, heeft heel
wat opschudding in het Europeesche po
litieke hoenderhok gebracht.
De wederbezetting van het Rijnland
en de schending van de verdragen van
Locarno plaatsen België strategisch bijna
terug in den internationalen toestand van
voor den wereldoorlog, aldus de Belgi
sche Koning.
Deze aardrijkskundige toestand dwingt
België een deugdelijk militair apparaat
te onderhouden, dat in staat is iederen,
buurstaat te weerstaan, welke het Bel
gisch grondgebied zou willen gebruiken
om aan anderen staat aan te vallen.
Door zich van deze taak te kwijten
werkt België op eminente wijze mede
aan het handhaven van den vrede in
West-Europa en dwingt het den eer
bied af van de landen, welke bij dezen
vrede belang hebben.
De verplichtingen van België moeten
evenwel niet verder gaan. Iedere een
zijdige overeenkomst verzwakt de po
sitie van België, ook een defensief ver
bond, want hoe snel de hulp van een
bondgenoot zou kunnen komen na een
aanval van een 'vijand, toch zou België
den eersten stoot dan reeds hebben op
gevangen en erdoor geschokt zijn.
Daarom moet België, zooals kort ge
leden de minister van buitenlandsche za
ken zeide, een zuiver Belgische politiek
volgen, welke zich plaatst buiten de
conflicten van de buurstaten.
De Parijsche pers is over dezen po-
litieken zet allerminst gesticht en zij ont
houden aan de rede het commentaar niet.
Zoo aarzelen sommige bladen niet Leo
pold met Hitier te vergelijken.
Het waren juist L'Oeuvre en L'Echo
de Paris, aldus de Nation Beige, die
onder de felste voorstanders van het
noodlottige verbond tusschen Frankrijk
en Sovjet-Rusland moeten worden gere
kend. Dit verbond heeft de taak van
de Belgische voorstanders van de alliantie
met Frankrijk, bijzonder moeilijk gemaakt.
De Belgische openbare meening heeft er
nimmer of nooit aan gedacht van de
verdediging van het nationale grondge
bied af te Iz ien en door dit feit zelf
heeft zij ook niet afgezien van de ver
dediging der wegen langs welke een in
vallend leger Frankrijk zou kunnen be
reiken.
De openbare meening is verschrikt door
de gedachte dat België meegesleept kon
worden in een oorlog „voor de schoone
oogen van de Sovjets". Deze vrees is
het, welke men in de Koninklijke rede
terugvindt, tezamen met de bezorgdheid
ten spoedigste het militair statuut van
België te verbeteren en een steviger ver
dediging van zijn grenzen te verzekeren.
Dit beteekent dat, eens het militaire
ontwerp goedgekeurd, een aanval op
Frankrijk over het Belgische grondge
bied heen, op een sterkeren en beter
georganiseerden tegenstand zou stuiten
dan tot dusver het geval was.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Doodgevallen
De 44-jarige ongehuwde loodgieter J.
Jansen te Hulst is bij het verrichten
van werkzaamheden in een 9 M. hooge
dakgoot van de in aanbouw zijnde kan
toorgebouwen der tapijtfabriek Clinge te
Kapellebrug naar beneden gestort. Het
slachtoffer is kort daarop aan de beko
men verwondingen overleden.
«■-"ZACHT VAN SMAAK -PRUS 7Qct
Door het breken van een der ha
ken var. een hangsteiger is de 58-jarige
schilder L. P. uit Amsterdam, die aan
het werk was aan den gevel van een
huis aan den Korten Zijl weg te O v e r-
veen van 14 meter hoogte neergestort.
Met gecompliceerde arm- en beenbreu
ken en een bekkenfractuur werd het
slachtoffer naar het Elisabethsgasthuiq
te Haarlem overgebracht, waar hij is
overleden.
Door een ziekenauto overreden
De 51-jarige landbouwer M. Nijsden
te Moorveldgeulle is gisteren bij het
uitrijden van een zijweg op den Rijks
weg onder de gemeente Ulestraten
(Limburg) aangereden door den zieken
auto van het ziekenhuis te Sittard. Nijs
den werd op slag gedood. Het lijk is
naar het klooster te Meerten gebracht;.
Op de plaats van het ongeluk stond een
melkwagen, waardoor de chauffeur, die
bovendien nog een vrachtauto achterop
reed, den landbouwer niet heeft opge
merkt.
Bedrijfsleider verduistert f 40.000
Bij de politie te Alkmaar is dezer da
gen aangifte gedaan van verduistering
van een bedrag van f 40.000, ten nadeele
van J. Eeoen, houthandel te Alkmaar.
Deze verduistering zou gepleegd zijn
door den bedrijfsleider, den 56-jarigen
W. N., die een zeer groot vertrouwen
genoot bij de firma.
Het onderzoek heeft reeds uitgewezen,
dat genoemde bedrijfsleider het laatste
jaar bij wedreAnen in binnen- en bui
tenland groote bedragen heeft verloren
en dan geld uit de kas der firma heeft
genomen.
Sinds de vorige week is de man spoor
loos verdwenen. Het accountantsonder
zoek heeft nog geen definitieve eindcij
fers opgeleverd, maar het verduisterde
bedrag wordt op ongeveer f 40.000 ge
schat.
TOONEEL EN FILM
„In den grafkelder der Pharao's"
Zooals wij gisteren reeds mededeelden
loopt deze week inplaats van de eerst
geannonceerde film „In de Catacomben
van Parijs", die Fox Film Corporation
beschadigd had terug ontvangen, eene
andere film, eveneens naar een der de
tective-romans van Earl Biggers, in welke
Warner Oland evenzoo de hem toever
trouwde rol van Charlie Chan vervult;.
Deze film verplaatst ons naar Egypte
en is getiteld: „In den grafkelder der
Pharao's".
Het Fransche Oudheidkundig Genoot
schap zendt Charlie Chan naar Egypte,
om een onderzoek in te stellen naar
het verdwijnen van een aantal waarde
volle voorwerpen uit een zending, die
door Professor Arnold en zijn staf, be
last met het doen van nasporingen naar
het graf van den Egyptisdhen hooge-
priester Ameti, naar Frankrijk verscheept
is. Wanneer Chan in Arnold's verblijf
plaats arriveert, treft hij daar Tom Evans,
een van diens assistenten; Carol Arnold,
zijn dochter en Snowshoes, zijn bedien
de aan. Men deelt Chan mede, dat Prof.
Arnold reeds ruim een maand vermist
wordt, waarna hij vervolgens voorgesteld
Wordt aan de rest van het gezelschap,
bestaande uit Dr. Anton Racine, een me
dewerker van Prof. Arnold; Edfu Ahmed,
een Egyptoloog; Barry Arnold en Nayda,
het Egyptische dienstmeisje. Professor
Thurston laat Chan nu het laboratorium
zien en terwijl zij het omhulsel van een
mummie aan een nauwkeurig onderzoek
onderwerpen, komt er aan het licht, dat
Prof. Arnold's lichaam erin verborgen is.
Dr. Racine verricht de lijkschouwing
doch verklaart niets te kunnen vinden,
hetgeen Chan's argwaan reeds terstond
opwekt.
Dien nacht betreden Chan, Evans en
Snowshoes, Ameti's grafkelder en wordt
er een aanslag op hun leven gepleegd,.
Vervolgens wordt Barry Arnold ver
moord en de detective gelooft, dat het
antwoord op al deze misdaden in de
graftombe zal worden gevonden. Chan,
Evans en Snowshoes betreden het graf
dan opnieuw, doch nu wordt Evans door
een onbekenden aanvaller neergeschoten.
Weer thuis verklaart Chan, dat Evans
zijn aanvaller zal aanwijzen, wanneer hij
tot bewustzijn is gekomen. Daar Dr. Ra
cine echter afwezig is, wordt er een
andere dokter gehaald, die twee kogels
uit Evan's borst verwijdert, waarna Ca
rol Arnold de verpleging op zich neemt.
Dr. Racine mist vervolgens een lancet
uit zijn instrumententasch.
Professor Thurston komt nu Evans be
zoeken en onder het mom, haar voor
eenigen tijd te willen aflossen, zoodat
zij wat kan rusten, stuurt hij Carol weg?.
Wanneer hij echter met den zieke alleen
is, haalt hij het lancet uit zijn zak, met1
het doel, Evans voor eeuwig het zwij
gen op te leggen.
Op dit moment stapt Chan met een
revolver in de hand door het raam het
vertrek binnen, en met Thurston's gevan
genneming is dit raadselachtige aller
Charlie Chan-mysteries opgelost.
pijnen te verdrijven is een Mijnhardt's
Poeder. Per stuk 8 ot.doos 45 ct.
Bij Uw Drogist.
AANBESTEDINGEN
De weg Steenbergen St.-Philipsland
De rijkiswaterstaiat heeft aanbesteed net
aanleggen van het 2e gedeejlte weg |nio. 18
van het rijkswegenplan in: de gemleentein
Steenbergen en Nieuw Vossiejmcer. Laag
ste inschrijvers waren: Bi. Bruil, Doetin-
ichejml f'183,500 bij- gebruik van Ned. steen
slag en split; M. Andriessen, Scherpe-
nisse f146,000 bij' gebruik van iasfalt en
porfierslag.
KERKNIEUWS
Dr. P. J. Kromsigt
Dr. P. J. Krolmisigt, em. Herv. predikant
te 's-Gravenbage, wordt heden 70 jaar.
Na in 1891 door het Provinciaal Kerk
bestuur van Drenthe tot proponent te zijn
bevorderd, dienldie dr. Krolmisigt de ge-
imteenten S c h e r p e n i s s e, W ierden,
Rotterdam) en Amsterdam). Na op 1 Oct.
1934 eervol emeritaat verkregen te heb
ben, heeft hij1 zich te 's-Gravenhage ge
vestigd. l
100 jaar Zondagschoolarbeid
in Nederland
Deze (mlaand wordt herdacht, Idlat een
eeuw geleden in ons Jalnd de Zonldiag-
schoolarbeid een laanvlaing iniafmf. Dit aan
vankelijk Ikjlein begonnen werk, dat eelni
Vijftigtal jiaren in Engeland z'n oorsprong
genolmien had, is allengs uitgegroeid tot
een wereldolmlvattenden Evianigejisatie^ar-
beid. Vele duizenden, Vervreemd van de
Kerk, hebben op Zondagscholen de eenig-
ste aanraking imtet het Evangelie gehad.
Jaarlijks wordt dan pok op den Idlerden
Zondag Van October en den daaropvol-
genden Maandag eeln bidstond gehoudöni
Voor den Zond agScho|Oiliarb e id
Ook te Zierikzee zal, naar wij1 verne-
Imlen, dit thans het geval zijn en, we) in
den avonddienst in ,'die Nieuwe Kerk op
a.s. Zondag, onder leiding van IdJs. Ger
ritsen. Tevens za,l daar het eeuwfeest
Van dezen belangrijken arbeid herdacht
worden.
Met de kinderen Zal dit geschieden op
het gewone Zondagschooluur des mid
dags in het Vereenigingsgebouw.
ONDERWIJS
Landbouwonderwijs In Zeeland
Gedurende den aanstaanden wijrtter zul
len! in Zeeland op de opvolgende plaatse|nl
eerstejaars algemteene JandbouwcUr,sussen
worden gegeven: Aagtekerke, H au mi
st ede, Hoek, Koewacht, Kruiningen,
Kwadendamime, Ovezande, Scherpe-
nisse, Seroosikerke (W.), Stave-
nisse, Stoppeldijk en Veere.
Tweedejaarscursussen Worden gegeven
te St.-Annaland, 's-Heeremhoek, St. Jan-
steen, IJzend'ijke, 't Zand, Z i e r i k z e ie
en Zuiddorpe.
Te Scharend ij' k e zal een cursus
voor volwassenen gegeven twördeini in be-
drijfscontrole.
VERKOOPINGEN
Stroomingen in 't Nationalistische
Spaansche Kamp
De nieuwe koers in België wekt
ontstemming in Frankrijk
De wedvlucht om de wereld
De tarweschandalen in de Betuwe
berecht
Aanbesteding wegvak van
Steenbergen St.-Philipsland
Iets kouder
SCHERPENISSE. Ten overstaan van
Notaris Meulenberg, en ten verzoeke van
dei erven van wijlen L. v. d. Hoveinl, iwterd
alhier verkocht, een woonhuis en erf,
staande aan den Rijksstraatweg Inlasr Go-
rishoek. Kooper werd dnr. G. Andriesse,
vopr f 680.
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
WEERBERICHT
Hoogste barpmieterst. 770,7 te Rochefort
Laagste 734,4 te Nordöyan
Verwacht tot den avond van 17 Oct.:
Matige in het Noorden nog krachtige,,
Westelijke tot Noordwestelijke Wind, half-
tot zwaarbewolkt, Weinig of geen regen,
iets kouder.
Zon op: Zom onder:
17 October 6.30 17.01
Tijd van hoogwater en laagwater
HoogwaterLaagwater
17 October 3,45 15,53 9,— 21,26
Predikbeurten te Zierikzee
Zondag 18 October.
Ned. Herv. Kerk.
Nieuwe kerk. 10, ds. Gerritsen en 7 ure,
idem (Gebedeure 100 jaar Zondagschool-
arbeid in Nederland).
Kleine kerk. 10, ds. ReddiDgius en 7
ure, ds. Pijnaoker Hordijk.
Lutb. Kerk.
10 ure, ds. mr. de Jongh van Amersfoort.
Geref. Kerk.
10 en 6 ure, dr. v. Lonkhuijzen.
Chr. Geref. Kerk.
9.30, ds. Hoogendoorn, 2 Leesdienst en
6 ure, ds. Hoogendoorn.
Leger des Heils (Poststraat)
10 Heiligingsdienst, 3.30 Openlucht-
samenkomst (Nobelpoort) en 7.30 ure,
Verlossingssamenkomst.
Gerei. Gem. (St.-Domusstraat)
9.30, 2 en 6 ure, Leeskerk.
Oud-Gerei. Gem.
9.30, 2 en 6 ure, Leeskerk. Maandag
avond 7 ure, ds Blaak van St.-Filipslana.
RECHTZAKEN
De Tarwe-schandalen in de Betuwe
Voor het gerechtshof te Arnhem! is gis
teren in hooger beroep behandeld de
zaak tegen den 52-jarigen Arrnhemtschen
gra,anhandela|ar A. F. J., die in eersten
aanleg voor de rechtbank te Arnhemi [heeft
terecht gestaan wegens oplichting iin; zijn
functie van opslaghouder en keurimieester-
taxateur bij' de gewestelijke tarWie-organi-
satie voor Gelderland, Utrecht en Over-
ijsel' in de jaren 1932, 1933, 1934 en 1935.
Verdachte is door de rechtbank te Arn
hemi vrijgesproken, tegen welke uitspraialkl
de officier van justitie hooger beroep
had laangeteekend.
Zooals imten zich zal herinneren, heb
ben de zoogenaamde tarwe-schandalen in
de Bietuwe in den zoim'er va,n 1935 heel
wat gerucht gemaakt. Tlal vian personen