ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
WOENSDAG 7 OCTOBER 1936
OPGENO]
ZIERIKZEESCHE COURANT
1797 - 1889
De Kern
DE SPAANSCHE BURGEROORLOG
ABONNEMENT.
Prijs per 3 Meenden 11,50, buiten Zierikxee i 1,80
Voor het buitenl. p. jeer flO,—Afzonderlijk©
nummers 5 eent. Yersohijnt degelijks.
Tel. No. 32. Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
93STE JAARGANG No. 13241
ADVERTENTIENi
vea 1—3 regela 60 eent, ren 4 regeli ee
daarboven 20 eent per regel. Reolames 40 cent
per regel. Bij ©ontreet belangrijk© korting
Inxending op den dag ren uitgave vóór 10 uur
Ontslag
buitengewone dienstplichtigen
Met injgainig Vlati 1 October van dit jaar
zijb Wegens geëindigden dienstplicht uit
den dienst ontslagen de buitejitféWiïna
djenstplk/htii&fir, die dit jaar 40 jaar oud
fwforden of zijln, geworden. De buitenge
wone dienstplichtigen, die als onderoffi
cier of als officier tot de im'arine-reserv'e
behooren, zifn echter tmlet ingang V!an dien
datum) ontslagen, vloer zojcwer zij dit jaar
45 jaar oud 'wlorden of Zijin geworden.
Met betrekking tot dit ojntslag 'w lorden
korporaals niet als onderofficier be-
schoUwld. I
ZiJn die een bewijs van dit ontslag wen-
sc'hen te ontvangen, kunmejni dit navra
gen. ter secretarie vian de gemeente, Waar
zij! Wonen iof, indien zij! aldaar niet in het
register van dienstplichtigen ingeschreven
staan^ 'vant de gemeente, W|aar zij' voor den
dienstplicht zijn ingeschreven. Behooren
zij' als dienstplichtige tot de sterkte vajn
een onderdeel der landmiaicht of behooren
zij' tot de sterkte van de zeemlaic'ht, dan
imioet het beiw'ijs van ontslag worden aan
gevraagd bij' de daarbij, betrokken Imilitai-
ra autoriteit. Welke autoriteit dit is, kun
nen belanghebbenden ter gem'eente-se'cTje-
tarie Vernemlen.
Zierikzee, 6 October 1936.
De BURGEMEESTER van Zierikzee
J. SCHUURBEQUE BOEIJE.
De economische gevolgen
van de devaluatie
Dood van het goudbloc en op
leving van den wereldhandel
De onderlinge verhouding tusschen dol
lar, pond sterling en Fransdhen franc
is dikwijls verantwoordelijk gesteld voor
den slechten eclonoimiscihen toestand,
waarin de wereld verkeert. De de.valrji-
ties van de laatste weken hebben dien
tengevolge de beurzen en zekere goede
renmarkten sterk gestimuleerd. Bij' rustig
'overleg blijkt echter, dat de devaluatie
'op zichzelf den wereldhandel nog geen
verlichting byengt; zij verwijdert wel
licht eenige hindernissen en bereidt mo
gelijkerwijs den bodem voior gemeen
schappelijke bemoeiingen voor met het
doel, de bestaande handelsbelemmeringen
pip te heffen belemmeringen, die ten
deele de vroegere valutasituatie veroor
zaakten, m'aar ten deele ook door hajar
veroorzaakt Werden.
De 'onmiddellijke gev.olgen van de de
valuatie der g'oudbloe-landen zijn van
al te grioote beteekenis. Weliswaar is
in Engeland de goudprijs gestegen, m'aar
speciaal ten aanzien van de hloiogte van
den gloudprijs blijkt, dat er nog veel on
zekerheid blijft bestaan, vloloral ten op
zichte van de verhouding tusschen dollar
en p'Oind: Mot de pond-dollar-verhouding
zal ook de goudprijs Zwenken, indien
Parijs alsnog niet een vrijen goudhandel
invPiert een mogelijkheid, die zeer
twijfelachtig1 is. Intussehen verwacht Lon
den een verder stijgen .vanden gojudprijs
to,t 144 shilling per ounce tegenover
137 pip 25 en 140 op 28 September
dus een verder dalen van den piondem-
kioers tot de verhouding vain 1 4,86
tegenover den dollar.
Prijsschommelingen niet overschatten
Terwijl dus de m'aatstaf der valuta's
nj©g schominelt, blijven de goederenmark
ten betrekkelijk vast, vioioir zloover de
•waren niet onmiddellijk uit devaluatie-
gebieden stammen. De prijsschommelin
gen, die zich ziuiver technisch op grond
van de devaluatie moeten vooridoen, be
hoeven niet overschat te Worden. Hier
beslist tenslotte niet de valuta, maar de
wet van vraag en aanboid. Eerst wanneer
een nieuwe geest der saim'en werking over
de internationale markten is gevaren,
eerst wanneer de handelsbelemmeringen
Werkelijk verwijderd zijn en de devaluatie
heeft geleid tot algemeene regelingen en
herstel van vertrouwen, eerst dan kan
mien rekenen OP een opleving in de vraag
naar grondstoffen. Hoe de gOederenprij-
zen zich dan zpllen vormen, moet aan de
toekoimSt overgelaten worden. Daar de
productie van vele grondstoffen op het
oogenblik1 kunstmatig begrensd is, zul
len de schroeven het restrictie-apparaat
wel wat losser gedraaid iwlorden, wanneer
de gnoptere vraag ztulks toelaat. In geen
geval kunnen dus de prijzen der grond
stoffen veel stijgen1. Voor zoover grond
stoffer als rubber, tin, koper, enz. in
de koloniën van de vroegere goudbloki-
Ianden geproduceerd werden zijn hun
prijzen door de devaluatie zlonder meer
reeds gedaald, en voor zOovierre dien
tengevolge of door de latere stabiiisitie
der verhoudingen de vraag stijgt, kan een
oplioopen der prijzen wiorden vermeden
dooir vermeerderde productie, die 'den
producent evenveel voordeel brengt als
de prijsstijging.
Een economische conferentie
Aan een algemeene regeling tuss'chen
de voornaamste landen staan intussehen
voorloop ig riog eenige hindernissen ia
den weg. De houding der regeeringen
tegenover de gevolgen van de devaluatie
w'oirdt niet slechts dooreconomische (over
wegingen bepaald. Politiek' en economie
zijn tegenwoordig overal zoo imlet elkaar
verknoopt, dat een goede gang vjan eco
nomische zaken Zich OP geen enkele
wijze fm'eer van het overige leven van pen
viofk: laat scheiden. Voor Engeland staat
pip het loogenblik de herbewapening op
den vOOirgrond, oim'dat slechts daardoor
de vrees ivoor oorlog uit te bannen is;
de Britsche herbewapening wederom is
slechts dan mlfigelijk, indien het geld
goedkipiop' blijft en de renten laag go-
houden wiorden. Alle aandacht van de
economische politiëk richt z'klh dus op;
dit eene punt en het besluit de politiek
van het giojedk|0|ope geld te handhaven,
zal ook in de toekom|st in de allereerste
plaats de gedragslijn der BpitSChe poli
tiek bepalen.
Een algemeene stabilisatie der verhou
dingen als gevolg van de devaluatie in
de giOjudbloc'-lainden blijft intussehen een
doel, dat de moeite w'aard is hfet te
bereiken, ook al schijnt het nog zeer
ver te liggen. Zij zOjU de internationale
handelsbelemmeringen overbodig smaken
en daarmede een opde w'aairhieid aan
de Overwinning helpen: gojud en geld
zijn tenslutte sledhts hulpmiddelen van
het ruilverkeer, niet echter de meesters.
ANNEXATIE IN ALLE STILTE
Engeland verovert 3 millioen
vierkante mijlen aardbodem
De Australische regeering heeft
besloten, aam de Zuidpopl een
land- em waterdo|mplex in een
Uitgestrektheid van 3 tmilli|0|sn
vierkante mijlen als Australische
bezitting ouder de Engelsche
Kroon te Proclameeren.
Er gebeuren groote dingen in het Zuid
poolgebied. Indien Washington niet een
scherp profest laat hiooren, zal de Austra
lische rggeering binnen weinige dagen
plechtig procjlajneeren, dat al het land
ten Zuiden vam den 60sten breedtegraad
van het zuidelijk' halfrond en tusschen
den 45sten en 160sten graad oosterlengte
in het eigendom' van het Britsch im
perium is overgegaan.
Dit gebied, waarover de Engelsche vlag
Zal gaan Waaien, is opgeveer zop groot
als Australië zelf. Intussehen zullen in
dit nieuwe dolmljn de walvisschën en
zee-olifanten de eenige onderdanen en
de komingspinguins eenz'ame vazallen zijn.
Zelfs de naam is reeds gevonden en pip
de officjeele zeekaarten met de hand
aangegeven. De eigenlijke dojappleditig-
heid zal doior een expeditie verricht wor
den, die no>g in /den loop van dezen
herfst zal vertrekken, om gedurende en
ant-artischen zomer de noodzakelijke op-
metingen in het eeuwige ijs van de Zuid
pool te doen.
De groote slag
Sinds het jaar 1928 stond vast, dat
oip zekeren dag Engeland dez'en groeten
slag naar het bezit van de ant-aretis
z|0|u slaan. Reeds tevoren had men in
alle stilte de gebieden in het bereik van
Nieuw-Zeeland, in beslag genomen en
eenigen tijd later de Falkland-Dependency
en de Weddellz'ee tjoit Engelsche bezitting
verklaard.
Toen Byrd, de Amerikaan, van den
Walvischbaai uit in den zuidelijken zomer
van 1929—1930 zijn* vlucht over de Zuid
pool maakte en het door hem overvlogen
land t|0it Amerikaansche bezitting ver
klaarde, protesteerde Engeland in Was
hington. Het Witte Huis gaf toe en Byrd
werd gedesavoueerd. Het resultaat was,
dat lE.ngeland nog meer aandacht aan
de Zuidpool besteedde en den grooten
slag voorbereidde, die dezer dagen val
len zal.
Op het eerste gezicht heeft een derge
lijk enorm' bezit in de Zuidpool geen zin.
Tusschen zonneschijn en eeuwigen nacht
Maar Engeland heeft plannen die ver
der reiken. Gedurende dien ant-arc'tischen
zom'ei kan men aan de Zuidpoiol zonne
baden memiefli als in Sl.-Mjoritz. Verder
heeft imten reeds reusachtige projected
Olntw|orpen, om den eeuwigen Mind in
de Zuidpoolgebieden dienstbaar te maken
aan electrische centrales. De Engelsche
fotografische expeditie, die in den herfst
vertrekt, zal bovendien in den Ross-sec-
l|0|r een kolenmijn trachten te vinden,
die daar liggen impet en meer dan 1000
mijl lang zou zijn.
Men 'kent poik het bestaan van' andere
mineralen, die intussehen onder een ge
weldig ijsdek bedolven liggen. Zeifs van
smaragden d^oiomt men overeenkom
stig de vaststellingen, die an'en in de
laatste vier jaren diopr middel van zeer
gevioielige apparaten heeft kunnen doen.
Dieren van de Noordpool zullen naar de
Zuidpoiol wjorden overgebracht. Pels-
farms, vissdherij-statiiojns, electrische cen
trales: dat zijn de toekomstprojecten.
Belangrijker echter is, dat men met
een nauwkeurige kennis van het ant
arctische 'klimaat het w'eer viopr het ge-
heele zuidelijk halfrond van onze aarde
kan voorspellen. De meteorologen van
de Zuidpoiol, die Britsche weerprofeten
in Ihiet Australisch Ant-arctisch Territo
rium' Zullen dus ten opzichte van Zuid-
Afrika en Zuid-Am'erika een 'Zeer be
langrijke taak te vervullen hebben.
Andorra en den
Spaanschen Burgeroorlog
De kleinste republiek ter wereld tracht
haar onafhankelijkheid te bewaren
De kleinste republiek ter wereld, het
berglandje Andorra met zijn iets meer
dan 5000 inwoners, die in dertig dorpjes
in een dal van de Pyreneeën wonen,
heeft haar uiterlijk onder den indruk
van den Spaanschen burgeroorlog ge
heel veranderd. Een „politiemacht" van
dertig Fransche gendarmen waakt over
de politieke en staatsrechterlijke on
schendbaarheid var» de republiek, die
haar onafhankelijkheid in het jaar 1278
gekregen heeft en in het jaar 1806 van
Napoleon een grondwet ontving. De Fran
sche gendarmes patrouilleeren op het
oogenblik de hoofdstad van het land
en de wegen af. Aan de openbare ge
bouwen zijn plakkaten opgehangen, waar
op te lezen staat, dat alle bijeenkom
sten van buitenlanders verboden zijn. Dit
verbod geldt met bijzonderen nadruk
voor de vertegenwoordigers van linksen
Spaansche organisaties.
De Raad van vierentwintig, de regee
ring van Andorra, dat onder de souve-
reiniteit van Frankrijk en den Spaan
schen bisschop van Urgel staat, zoekt
uit vrees voor het overslaan van de
revolutie uit Spanje hulp bij de Fran
sche regeering, zooals zij dit reeds in
het jaar 1933 gedaan heeft, toen een
schaar van 60 jonge boeren het par
lementsgebouw! vain Andorra) bezette ien
den Raad tot invoering van het alge
meen kiesrecht voor mannen dwong, wat
tenslotte na „langdurige onlusten" ook
gelukte. Indertijd herstelden Fransche
gendarmen weer orde en rust. Ook thans
hebben de regeeringsautoriteiten van de
republiek Andorra aan den bevelhebber
van de gendarmerie, die eenigen tijd ge
leden „Andorra la Vieuille" binnenrukte,
volledige vrijheid tot handelen gegeven
in alle aangelegenheden, die betrekking
hebben op de orde en rust van het
land. Er werd echter uitdrukkelijk op
gewezen, dat de gendarmerie uitsluitend
als politie- en niet als militaire macht
te beschouwen is; buitenlandsche troepen
kunnen het land niet betreden, zonder
de territoriale integriteit van de repu
bliek te schenden.
Naar alle waarschijnlijkheid zal bin
nen korten tijd ook nog een Fransch
ski-regiment naar Andorra verlegd wor
den maar ook slechts met het doel,
om de post uit Andorra over de sneeuwl-
bedekte Pyreneeën naar Frankrijk te
brengen. Vroeger werd alle post uit
Andorra over Puigicerda in Spanje naa,r
het Fransche plaatsje Bourg Madame
gebracht. Dit is op het oogenblik ten
gevolge van den burgeroorlog in Spanje
onmogelijk.
WEERBERICHT
Prijsverhooging beteekent
niet altijd Prijsopdrijving
Moeilijkheden voor den winkelier
De Nederl. Kruideniersbond, de Fede-
ratiev'e bond vam 'wlinke 1 iersorganisaties
in het koloniale 'wlarenvak Febtowikjo, en
de R.K. bond van kruideniersvereenigin-
gen, vereenigd in het comité van samen-
wferking, hebben een adres aan het mini
sterie van handel, nijverheid en scheep
vaart gezonden', Waarin rij verkleinen, (fat
Hoogste barometerst. 770.4 te Aberdeen.
Laagste 749.5 te Marseille
Verwacht tot den avond van 8 Oct.:
Zwakke tot matige wind uit Noordelijke
richtingen, gedeeltelijk bewolkt, weinig
of geen neerslag, iets zachter.
Zon op: Zon onder:
8 October 6.14 5.21
Tijd van hoogwater en laagwater
HoogwaterLaagwater
8 October 7,58 20,45 1,26 14,04
zich! 'moeilijkheden beginnen voor te doen,
W(eikei oorzaak Zijn, dat verschillende arti
kelen in prijs zullen tnloeten W(orden ver
hoogd. De importeurs v'an zuidvruchten)
hebben de prij'zfem met 20 percent ver
hoogd vöior alle artikelen, Welke uit het
buitenland Wjorden geïmporteerd en deze
Verhooging ook toegepast op 'de loicjo-
voorraden. 1 1
Voorts! stijgen ook de prijzen1 vjojor pro
ducten v|aini eigen bodem. Voor peulvruch
ten liggen; de prijzen, vergeleken bij die
Van vóór 27 September j.l. reeds f2 per
lOQt k.gj. hooiger. 1
Deze prijsstijgingen rijn oprZaaik, dat de
detaillisten de prijzen voor al deze arti
kelen. zuilen Imloeten verhoogen.
Het publiek besc'hoiu[w|t dergelijke prijs-
verhoogingen echter als prijsopdrijving,
daaroiml neemt de kleinhandel nog een raf-
Wlachtende' houding iaan en diurft niet tot
prijsverhooging over te gaan'. Lang kan
deze toestand echter niet duren, aange
zien de kleinhandel niet voldoende Weer
stand! bezit om' Zijln' artikelen Zonder 'Winst
óimf te zetten. 1
De Economische gevolgen van
de devaluatie
De snelheidsrace der 3 Ameri
kanen om een aardbol
Madrid wordt steeds nauwer
omsingeld
Tarwe-Centrale hervat haar
verkoop
Prijsverhoogingen zijn niet altijd
prijsopdrijvingen
Prins Bernhard overschreedt de
maximumsnelheid
Iets zachter
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
Aranjuez, de laatste schakel
in den ring om Madrid
Volgens een mededeeling van den
Spaanschen minister van oorlog hebben
de regeeringstroepen thans na een kort
gevecht het vliegveld van Huesca bezet.
Aan het front van Toledo hebben de
rechtschen daarentegen weer eenigen
voortgang gemaakt. Naar van deze zijde
vernomen wordt hebben de troepen, die
onder bevel staan van generaal Varela,
vorderingen gemaakt met hun opmarsch
van. Toledo naar Aranjuez. Zij
zijn daarbij gestooten op de regeerings
troepen en eenige gevechten zijn daarbij
'geleverd. Aranjuez heeft als een be
langrijk spoouwlegknooppunt bijzondere
strategische beteekenis. Wordt de stad
bezet, dan is daarmede de ring om Ma
drid geheel gesloten.
Radio-Jerez heeft medegedeeld, dat de
regeeringstroepen weer een heftigen
aanval op Oviedo hebben gedaan.
Vliegtuigen wierpen meer dan '400 bom
men op de stad. Tegen den avond deed
het garnizoen een uitval, waarbij de be
legeraars verliezen leden. De rechtsche
troepen in de streek van Oviedo zijn
versterkt. In den sector Saragossa werd
een afdeeling der regeeringstroepen op
de vlucht gedreven.
Dertig vliegtuigen van Franco's lucht
macht hebben Madrid gebombar
deerd. Een arsenaal werd geheel ver
nield. De rechtsche luchtmacht heeft ook
Malaga weer gebombardeerd. Generaal
Franco heeft verklaard voor den aanval
op Madrid 150.000 man beschikbaar te
hebben.
De hoofdstad wordt bedreigd
en gebombardeerd
Sinds Largo Caballero in begin Sep
tember aan de regeering kwam, is de
burgeroorlog gevoerd met toenemende
druk van de zijde van de opstandelin
gen van buiten, maar ook met toenemen-
den druk van binnen uit. Het leger van
Largo Caballero heeft ongeveer 30
mijl ten noorden van Madrid, een sterke
defensieve stelling ingericht. Deze lijn
van versterkingen gaat in westelijke rich
ting verder en beheerscht de vier groote
toegangswegen naar Madrid uit het N-.-
westen. Het werk is bijna geëindigd en
zal den verdedigers van Madrid van
grooten steun zijn.
De bedreiging van de hoofdstad heeft
den vakvereenigingen er ook toe ge
bracht te beseffen dat men er met aan
leg van de defensieve stellingen onder
de schaarsche deskundige leiding aan
deze zijde niet is, en dat naar meer een
heid van commando behoort te worden
LARGO CABELLERO
gestreefd. Dit had men al lang geleden
moeten inzien. De moeilijkheid is ook
een goeden commandant te vinden.
Ook de toestand in de hoofdstad zelf
vereischt éénhoofdige leiding. De vijand
staat op sommige plaatsen nog maar
30 mijl van de poorten van Madrid).
De vluchten van vliegmachines boven
Madrid zijn wel niet gevaarlijk, daar
de vliegtuigen alleen maar pamfletten
uitwerpen, maar de gezichten van de
Madrilenen worden toch steeds langer
naarmate de maan aan den hemel was^.
De bevolking houdt zich schuil
voor de terroristen
De Frente Popular-regeering heeft nog
geen einde kunnen maken aan de ter
reur. De gevangenissen kunnen de ar
restanten niet meer herbergen. Een groot
deel van de bevolking van Madrid houdt
zich schuil, uit vrees voor het leven,.
Honderden van deze ongelukkigen zou
den zich gaarne bij de politie aanmel
den, alls zij maar wisten dat er rechlj
gedaan zou worden. Maar zelfs perso
nen, wien door ministers wed aangea-
den zich aan te melden, omdat zulks de
veiligste methode zou zijn, hebben met
hun leven betaald voor het vertrouwen
op de autoriteit van hun raadgevers1.
Zij werden uit de gevangenissen gehaald
en zonder vorm van proces doodgescho
ten. De verdachten en „ci-devants" van
1789 zijn er weer, in het Spanje van
dezen tijd. De lijst van te controleeren
gevallen van moord en terreur is lang
en niet eens meer geheim. Het is alsof
er geen einde zal komen aan dezen af
schuwelijken toestand, en alsof men met
niemand meer medelijden heeft. Blijk
baar moet de vernietiging dotorgaan tot
zij zichzelf vernietigt.
