ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 27 AUGUSTUS 1936
OP6ENOI
ZIERIKZEESCHE COURANT
DE SPAANSCHE BURGEROORLOG
De Kern
ABONNEMENT:
1797 - 1889
Prijs per 3 maanden 11,50, buiten Zierikxee 11,80
Voor het buitenl p. jaar ftO,—- Afzonderlijke
nummers 5 oent Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. Giro 137677
DirecteurA. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur i M J KOSTEN
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
93STE JAARGANG No. 13206
ADVERTENTIENi
▼an 13 regels 60 eent, ran 4 regels aa
daarboven 20 eent per regel. Reclames 40 eent
per regel. Bij eontraot belangrijke korting
Inzending op den dag ran uitgave vóór 10 uur
Bij de Baskische smokkelaars
Een uur voor zonsopgang.... De nach
telijke klimpartij over de bergpaden van
de Pyreneeën met een bende Baskische
smokkelaars, die centenaarslasten roode
Baskische mutsen, medicamenten en als
„bijzondere waar", spionnen, in het op
roerige Spanje brachten en met balen
tabak en zijden kousen naar Frankrijk
terugkeerden, heeft mij zeer vermoeid,
schrijft de bijzondere correspondent van
United Press uit Behobie (Fransch-Spaan-
sc'he grens). De Basken zijn echter nog
frisch. Men ziet het ben aan, dat zij
aan dit „werk" gewoon zijn. De smok
kelhandel is sinds eeuwen een van de
meest in het laatje brengende „indus
trieën" van de Baskische bevolking ge
weest. Ja geweest! De burgeroorlog
heeft den smokkelhandel, dit bloeiende
zaakje der Basken, bijna geheel lam
gelegd. Vooral de wapensmokkel moest
stil gelegd worden en wel hoofdzakelijk
om twee redenen: ten eerste is het
bijna onmogelijk, ojp de oontrabande-
markt in Frankrijk "wapens voor het
trasport naar Spanje te koopen en ten
tWeede heeft de Fransche regeering de
Spaansch-Fransche grens met een dicht
cordon mobiele garden afgesloten. En
deze lieden vatten hun taak zeer ernstig
op en liggen dag en nacht op alle
smokkelaarspaden op den loer.
En de Baskische smokkelaars zouden
vermogens kunnen verdienen, wanneer
zij ojp het oiogenbiik nog ge'Weren, mu
nitie en handgranaten naar Navarra zou
den kunnen smokkelen. Geweren, die
normaal voor 20 dollar per stuk in de
Fransche contrabande-centrales te koo
pen waren, worden op het oogenblik
door de nationalisten in Noord-Spanje
voor 50 dollar gekocht.
Dertig dollar per geweer
30 dollar zijn er aan één geweer
te verdienen en naast het risico dat)
zij loopen, hebben de Basken geen ver
dere moeilijkheid te overwinnen dan een
bergrug van 1200 meter, die in het nach
telijk uur overklommen mjoet worden.
IMaar wie het op het oogenblik nog
waagt, te smokkelen, moet wel bijzon-
derj pi andig zijn; vooral mag hij geen
muilezels meer gebruiken, doch moet zijn
waren op den rug over het gebergte
sleepen. De Basken zijn lichamelijk voor
deze taak als geschapen; het zijn breed
geschouderde kerels, die over dezelfde
paden van Frankrijk naar Spanje trek
ken, welke ook reeds door hun voor
vaderen gebruikt werden. Zij kennen
iederen weg, al is het ook het smalste
pad, dat langs den rand van een ga
penden afgrond leidt.
Iedere Carlist wil zijn
roode baret hebben
De smokkelaars hadden hun roode bas-
kenmutsen in Spanje zeer voordeelig aan
den man gebracht. Deze baretten waren
bestemd voor de Carlistische vrijwilli
gers, die klaarblijkelijk niet zonder deze
hoofddeksels konden strijden. Reeds vele
maanden voor het uitbreken van den
burgeroorlog kochten de Carlistische aan
voerders duizenden en nog eens duizen
den van deze roode Baskenmutsen in
Frankrijk op en verdeelden deze onder
hun aanhangers. Een zending van eenige
duizenden stuks kon voor het begin van
de vijandelijkheden niet meer afgeleverd
worden; thans weigeren de Fransche
autoriteiten de mutsen vrij te geven,
waarbij zij als reden opgeven, dat der
gelijke roode Baskenmutsen behooren tot
de uniformen van de opstandelingen.
Aan deze mutsen verdienen de smok
kelaars thansjh et meest. In Frankrijk
koopen zij de petjes voor 40 centimes het
stuk; in Navarra betaalt men er hun 15
frank voor, want iedere Carlist wil eerst
zijn Iijoode muts hebben, alvorens hij
zich als recruut bij de Mola-troepen
laat aanwerven.
De strijd rond Irun
Fel Iwtoedt de 'burgeroorlog in en bo
ven Irun, het [onmiddellijk aan de Fran-
scihe grens geieegen stadje, dat, dopr
de regeerin'gstroepen bezet gehofuden
wordt en een belangrijke voorpost vormt
van San Sebastian.
Een hevig geveclht ontspon zich om
het jj'ezit van het fort San MarcJial, dat
den sie<u,tel vormt tolt Irun. Den gehee-
•ien dag en avond Meerklanken de heu
vels aan Meerszijden van de grensrivier
de Bidasson van het artillerievuur. Bei
de partijen hebbben zich op de helling
van deze heuvels genesteld en hebben
hun mitrailleurs verdekt opgesteld in de
"cosschen. Die rebellen bombardeerden
voorts uit vliegtuigen onophoudelijk de
geteisterde stad.
De phase in den strijd, die van beide
kanten zeer fel gevoerd fwlerd, moet in
verband gebracht lw lorden met het geheel
der 0 peraties, die ontketend zijn over helt
geheeie front in Navarra en die Irun,
Pasajes en San Sebastian ten doiei hebben.
Tot laat in den avond kon men aan
de Fransch-Spaansche grens de artillerie
uit de richting van Iruin hooiren, Maar
zich op 'het oiogenbiik een gevecht op
leven en donid moet afspelen. De op
standeiingen hebben geen enkel ireëel sucj-
oes 'bereikt en de verdedigers Meten zich
in hun versterkte posities te handhaven,
zoowel voor Irun als vloor San Sebastian.
Men vreest groote verliezen van beide
zijden.
In het Zuiden blijven de rejgeerings
troepen melding maken van vorderingen
in de richting van de steden Granada,
Cordoba en andere, die nog in handen
der opstandelingen zijn. Dagelijks M|0ir-
den luchtaanvallen op Majorca uitgevoerd
De regeeringskbuiser Miguel de Cer
vantes heef't gisteren verscheidene salvoi's
gelost op de stad Ceuta op de Mar*
kaansche 'kust, na te voren de Spaansche
kust, ten Westen van Gibraltar, te heb
ben gebombardeerd.
Geheim Japansch
vlootbouwprogramma
Tokio wenscht Japan tot de sterkste
zeemogendheid te maken
Volgens een opzienbarende bewering
van het dagblad „Jiji", dat te Tokio
verschijnt, heeft de Keizerlijke Japan-
sche Marine besloten, over te gaan tot
de uitvoering van een geheim vlootbouw
programma, dat Japan tot de sterkste
mogendheid ter zee zou maken. Dit pro
gramma zou voorzien in den bouw van
een groot aantal eenheden der kleine en
snelle scheepscategoriën, zooals torpedo
jagers en duikbooten, dus oorlogssche
pen, die voor de verdediging van de
Japansche eilandenwereld, die niet zoo
heel uitgestrekt is, als men dikwijls aan
neemt en dus groote slagschepen met
een groote actie-radius overbodig maakt,
van de allergrootste beteekenis zijn.
Het Japansche blad schrijft woordelijk:
„Het feit, dat Japan aan het eind
van dit jaar door geen enkel verdrag
meer gebonden is, veroorlooft het de
Japansche marine een vloot te bouwen,
die zich in alle opdichten aan de na-
tionalen wenschen van het volk en de
geografische eischen van het land aan
past.
Bij de uitvoering van dit nieuwe vloot-
en luchtvloot-bouwprogramma zal Japan
zich in geen enkel opzicht naar het
Engelsche en Amerikaansche voorbeeld
richten. Weliswaar zal ook Japan slag-
schepen bouwen, die gelijkwaardig of
zelfs superieur zijn in kwalitatief!
opzicht aan de groote oorlogsschepen
j van de andere zeemogendheden, maar
wij denken er niet over ten aanzien,
j van deze scheepseenheden een vloot-
bouwwedstrijd te ontketenen.
Het vlootbouwprogramma zal, door
verbetering van de contra-spionage, vol
komen geheim gehouden worden. „Want",
zoo verklaart het blad, „de oorlogswa
penen van een staat zullen des te krach
tiger zijn, naarmate de andere staten
er minder van weten".
Scandinavië naar de stembus
Revolutie in het Noorden
ondenkbaar
Alle Scandinavische landen, Denemar
ken, Zweden en Noorwegen, staan aan
den vooravond van belangrijke Verkiezin
gen. Op 15 September beginnen de ver
kiezingen in Denemarken en dan volgen
eenige weken later Zweden en Noor
wegen.
Deze drie landen liggen op het oogen
blik schijnbaar ver van alle onrusthaar
den in Europa af. Maar daarom is het
toch verkeerd de economische en poli
tieke beteekenis van deze staten te on
derschatten en te gelooven, dat de ko
mende verkiezingen een interne aange
legenheid van de Scandinavische volken
zijn en dat het overige Europa zich om
het resultaat daarvan niet behoeft te be
kommeren. Iedereen weet, dat juist de
Scandinavische Staten, met Zwitserland,
België en Nederland, het zeker niet te
onderschatten „blok der neutralen" vor
men.
Bovendien zijn deze landen Europee-
sche exportgebieden van groote beteeke
nis. Denemarken voorziet half Europa,
vooral Engeland en Duitschland van agra
rische producten. Zweden is rijk aart
ertsen en voorziet de Europeesche in
dustrielanden van staal, ijzer en hout.
En Noorwegen exporteert buiten hout.
jaarlijks vele millioenen tonnen visch en
Stabiliteit, die Europa
te denken moet geven
De Scandinavische landen zijn monar
chieën en hebben allen sinds jaren so
cialistische regeeringen. In Zweden is
intusschen de socialistische regeering af
getreden om plaats te maken voor een
overgangskabinet, maar er valt niet aan
te twijfelen, dat de komende verkiezin
gen den socialisten wederom successen
zullen brengen en zij ook ditmaal de
nieuwe regeering zullen vormen.
Het meest interessant zijn de verhou
dingen in Denemarken, waar het socia
listische kabinet Stauning—Munch reeds
zeven jaren ononderbroken het land re
geert, waarbij het door de burgerlijk-
radicale partij gesteund wordt. Toch be
staat er in Denemarken, Zweden of Noor
wegen geen Volksfront, want in deze
drie landen is de 'communistische aprtij.
uiterst zwak. De Deensche verkiezingen
hebben ditmaal slechts betrekking op de
bezetting van de Eerste Kamer, het z.g.
Landsting. De Tweede Kamer, het Fol-
keting, werd in October 1935 ontbonden
en de nieuwe verkiezingen brachten de
regeeringspartij een groote overwinning.
De regeering beschikt hier over 82 van
de 149 afgevaardigden.
iGeheel anders is de toestand in het
l andsting, waar de regeering slechts
over 41 van de 76 zetels beschikt. Dat
is weliswaar nog steeds de meerder
heid, maar slechts een zeer kleine en
de oppositie is hier bijzonder sterk, daar
een deel van de boeren, die met de
agrarische politiek van de regeering niet
tevreden zijn, achter haar staat. De so
cialisten hunnerzijds hebben verklaard,
dat zij, indien zij de oppositie bij de ko
mende verkiezingen zouden slaan, het
geheeie Landsting zullen afschaffen, want
Denemarken zou geen behoefte hebben
aan een Eerste Kamer. Deze bedreiging
heeft de oppositie beantwoord met een
versterkte agitatie in het geheeie land,
en er bestaat dan ook geen twijfel aan,
dat de verkiezingsstrijd ditmaal zeer ver
bitterd zal zijn.
In ieder geval zijn Denemarken, Zwe
iden en Noorwegen op het oogenblik
de drie meest betrouwbare steunpunten
van de Tweede Internationale. En dat
zullen zij ook na de verkiezingen blijven.
Ongeluk of misdrijf?
Een vrouw verbrand
Gistermiddag zijn in een keuken van
een pand aan de Delftsche straat te Rot
terdam bij de voorbereidende Merk-
zaamheden om kleedingstukken met ben
zine te wasschen, benzinedampen in
brand geraakt. Er volgde een explosie
•waarbij de vrouw des huizes zeer ern
stige 'brandwonden over het igeheele
lichaam opliep. Zij is later in het zie
kenhuis aan den Coolsingel aan de ge
volgen overleden. Haar man, die lichtere
brandwonden heeft opgeloopen, is, mede
op grond van enkele uitlatingen van de
vrouw, gearresteer d. Het onderzoek wordt
voortgezet.
Reeds geruimen tijd leefden man en
vrouw, die beiden 46 jaar oud zijn, in
onmin met elkaar en de plannen om
uit elkaar te gaan hadden reeds zulke
vaste vormen aangenomen, dat een echt
scheidingsprocedure aanhangig was. Des
niettegenstaande zou het echtpaar gister
middag omstreeks 5 (uur gezamenlijk een
boterham eten. De man begaf zich naar
de keuken om koffiewater op te zetten.
In afwachting van het moment, waarop
het water zou gaan koken, besloot zij
vast eenig voorbereidend werk te doen
voor het reinigen van enkele van zijn
kleedingstukken, welke hij met benzine
Milde wasschen. Aldus de N.R.C.
De man deed eerst de benzine in
een emmer, waarna hij de kleedingstuk
ken in een teil met water uitspoelde.
Vervolgens wierp hij het water weg.
en goot hij de benzine in de teil over.
Het gevolg was, dat zich in de keuken
heel wat benzinedampen ipphoopten..
Benzinedampen ontploffen
Toen de kleedingstukken goed onder
de benzine waren gedompeld is de man
naar den kelder gegaan, om waschknij-
pers te halen. Juist op dat moment is
zijn vrouw naar beneden gekomen, om
dat zij vond, dat het zoo lang duurde
eer het water kookte. Zij zag toen, dat
het gas onder den ketel slechts laag
brandde. Zij draaide daarom de pit wat
hooger op. Onmiddellijk volgde een oor-
Verdoovenden knal; de benzinedampen
wlaren töit 'Ontploffing 'gekomen. Op. hett
zelfde oogenblik laaide als het ware
een steekvlam door de keuken. Het vuur
tastte de kleeren van de vrouw aan, die
in minder dan geen tijd in lichterlaaie
stonden.
Inmiddels was de man uit den kelder
teruggekeerd. Toen hij de steekvlam zag
draaide hij zich onmiddellijk om. De
vlam raakte evenwel zijn hoofd en hij
kreeg ernstige brandwonden aan het ach
terhoofd en in den nek. De man rende
naar de belétage en daarna de straat
op, de straatdeur achter zich dicht trek
kende. Het gevolg was, dat zijn vrouw
niet naar buiten kon komen. Luid om
hulp gillende rende zij door het huis;
onderwijl probeerende zich van haar
brandende kleeren te ontdoen.
Haar man aangehouden
,De bovenburen, die door den knal
van de ontploffing waren opgeschrikt
en reeds de trap waren komen afhollen,
zagen de vrouw opeens voor het raam
van de voorkamer van het sousterrain.
Zij trapten de ruit in. en konden zoo
bij de vrouw komen. Juist op dat mo
ment kwam een auto van de posterijen
langs rijden. De chauffeur stopte onmid
dellijk en hij wierp het bluschiapparaat
dat hij in zijn wagen bij zich had, door
het venster. Hiermee kon men de bran
dende kleeren blusschen.
Overdekt met brandwonden werd de
vrouw naar het ziekenhuis aan de Cool
singel overgebracht, waar zij nog een
verhoor is afgenomen. i
Aanvankelijk legde zij voor den man j
zeer bezwarendeverklaringen af, maar i
even later zei zij, toch niet te gelooven,
dat haar man het opzettelijk had ge
daan. Onmiddellijk na deze uitlating heeft
zij het bewustzijn verloren. Zonder meer
Bloedige gevechten in 't Noorden
van Spanje
Japan streeft naar de opper
macht ter zee
De nieuwe gouverneur generaal
naar Batavia vertrokken)
Vrouw verbrand. Haar man
aangehouden
Het vliegtuig der toekomst
Zeeuwsche Voetbalbond
Nog warm weer
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
bij kennis te zijn geweest is zij gister
avond overleden.
Mede naar aanleiding van nog enkele
andere verklaringen heeft de politie even
wel aanleiding gevonden om den man,
nadat hij in het ziekenhuis was behan
deld en verbonden, aan te houden en
aan een verhoor te onderwerpen. Hij ont
kende ten stelligste, dat hier van eenig
opzet sprake was, al moest hij toe
geven, op hoogst roekelooze wijze met
de benzine te zijn omgesprongen.
De luchtvaart over 50 jaar
Wat wij beleven, is nog
slechts de dageraad der
groote gebeurtenissen
Voor hen, die naiuiwie betrekkingen on
derhouden met de luchtvaart, is het niet
zolo moeilijk om te voorspellen Mat over
een halve eeuM verwezenlijkt Zou kun
nen zjj'n.
Sedert ruim 10 jaar, schrijft Alan J.
Gotham een bekend EngeiscJh vlie
ger beoefen ik de luchtvaart en ge
durende deze periode heb ik, bébo(ud|ens
de proefvluchten, ruim 650.000 K.M;- af
gelegd, met vele soorten toestellen, in
tal van verschillende omstandigheden en
in vrijlwlel alle deelen van de wereld.
Naar die 'meening zal pver een halve
eeuiwl het vliegtuig dat dan ongetwij
feld geheel van metaal zal zijn vervaar
digd 'geheel verschillen van het toe-
tel van thans. De romp van het toesltel
van thans zal dan geheel zijn verdwenen.
De voorspelling, dat het dan tegelijker
tijd zobwiai de pasagiers als de goederen
zal vervoeren, aal wlellicht een verrassen
de profetie lijken. Naar de meening van
den Britschen piloot teal hel hand els vlieg
tuig oyer 50 jaar een oppervlakte van
ongeveer 100 M2. hebben.
Pasagiers en goederen zuilen diojor de
vleugels van een toestel met 3 dekklen
worden gedragen. Niet alleen zullen de
passagiers in eik dezer vleugels gerief
lijk zitten, maar Izlij zullen er oojk kunnen
eten en slapen en zelfs zullen Zij' zich
op de brug kunnen vertreden, zoioals
op de groote oceaanst-opmers. Om zich
zulk1 een vliegtuig schematisch voor te
stellen, heeft men slechts de doorsnee
van een mailboot noodig, die ons het in-
Mendige van zulk een 'vliegsclhip, vertoont.
Het vliegtuig de toekomst
En nu de motoren! Het vliegtuig der
toekomst zal ongetMijfeld meer dan één
motor bezitten en naar alle (Waarschijn
lijkheid zullen het Dieselmotoren Zijn,
Waarmede ze worden uitgerust. Ongetwij
feld zal de totale kracht van deZe md-
toren 10 duizend P.K. bedragen. Verder
zal er vermoedelijk meer dan, één schroef
zijh, maar in tegenstelling met onze hui
dige machines, zullen deze schroeven niet
elk met een motor zijn verbonden. De
schroeven zuilen zoodanig zijn gekoppeld
dat iedere motor er tegelijkertijd meer
dan een in bel wieging kan houden. Op
deze Wijze zal het noOdig zijn, alle mo
toren aan den gang te houden, wlanneer
geen grooter dan een normale snelheid
fwiordt vereischt.
Een der voornaamste gebreken, die de
luchtvaart van thans, met betrekking tot
een cJomfortabel vervoer aankleven, is
het iaiwlaai.
Aan dit 'beztwaar zal men in de toe
komst in aanzienlijke (mate tegemoet kun
nen komen; men heeft immers nu reeds
grooten omvang gemaakt met de con
structie van „geiuidlooze" vliegtuigen. De
snelheid dezer machine onzer drommen
zal ongeveer 400 K.M. per uur bedragen.
Met een geMidht van 50" ton zal zij1 onge
veer 125 passagiers kunnen vervoeren.
Amerika—Europa vice vers*
In 1980 zullen Zij het meerendeel der
moeilijkheden hebben oveiMlonnen, wat
den strijd betreft tegen de elementen.
Het vliegen over den Atlantischen Ooeaan
zal een kwestie van routine 5Üjtn geworden
Het draadloos richting aangeven heeft
reeds zijn deugdelijkheid bewleZen, zoo
dat de 'piloot in de toekomst „blind"
zal kunnen vliegen. Hij zal dan met ab
solute zekerheid kunnen vertrofulwten op
den grootsten bondgenoot van den vlie
ger, de radio.
De omvang en het gewicht der toe
komst vliegtuigen zullen zoodanig Zijn, 'dat
het vooir den piloot physiek onmogelijk
zal _§ijn, er op dezelfde WijZte mee i6|m
te springen, als met onze huidftgte ,;kisten'\.
Dan zullen alle noodzakelijke manoeuvres
(worden verricht met behui'pi van een
kleinen hefboom, die tussclhen duRn en
vinger wtorden bewogen, evenals,dit thans
met het stuurwiel van een mailboot heft
De actieradius dezer toestellen zal
ongeveer 1600 K.M. bedragen. Men kan
zich heel gemakkelijk" •voorstellen, dat
over een halve eeuw de wereld bedekt
zal Zijn met een uitstekend georganiseerd
en onderling verbonden net van lucht
lijnen. De steeds grootere gemieigidheid
om! per vliegtuig naar het buitenland te
reizen, zal oorzaak zijn, dat men over
een halve eeuW 'zijn vac'antie zal kun
nen dooirbrengen in Egypte, Indië Austra
lië of Zuid-Afrika!