ZIER1KZE ESC H E
NIEUWSBODE
MAANDAG 24 AUGUSTUS 1936
IN OPOENO'
ZIER1KZEESCHE COURANT
TORENUURWERK.
CRISIS-NUT
De Kern
ABONNEMENT i
1797 - 1889
Prijs per 3 maanden 11,50, buitea Zieriksee 11,80
Voor het buitenl. p. jaar flO,—Afzonderlijke
Dammers 5 cent. Versohijnt dagelijks.
Tel. No. 32. Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteurs M. J KOSTENI
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
93STE JAARGANG No. 13203
ADVERTENTIENi
ran 13 regels 60 eent, ran 4 regels am
daarboven 20 eent per regel. Reolames 40 oent
per regel. Bij eontraot belangrijke korting
Inzending op den dag ran uitgave vóór 10 uur
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van Zierikzee maken bekend, dat het
uur- en slagwerk iri den Stadhuistoren,
wegens jaarlijksche reparatie BUITEN
WERKING WORDT GESTELD van Maan
dag 24- tot en met Zondag 30 Augus
tus a.s.
Zierikzee, 24 Augustus 1986.
Burgermeester en Wethouders vidojTnoemd,
J. SCHUURBEQUE BOEIJE, Burgemeester
P. F. WITTERMANS, Secretaris.
Liet schijnt toch eigenlijk onnoodig om
aan de crisis de slechte tijd
nog woorden te verspillen. Ieder onzer
is er van overtuigd, omdat het door
allen aan den lijve gevoeld wordt,
v Niemand ontkomt aan dien druk, maar
zonder onderscheid moet ieder daarin
deelen.
Handel en industrie gaan achteruit en
waar in deze dingen ons ruilsysteem ge
legen is, daar moeten allen den druk
daarvan gevoelen. Er is bijna geen or-
ganisati^die geen subsidie ontvangt van
Rijk, Provincie of Gemeente, evenals bijna
alle bedrijven of zich persoonlijk op de
been moeten houden.
En alle deze dingen zijn uit de nood
zakelijkheid geboren, t-erfwÜjl 'het tonmo-
gelijk schijnt ook maar iets daarvan op
te heffen. Overal wordt gerekend om
toch maar zooveel mogelijk van dien
steun te genieten in welken vorm zij
dan ook maar bemachtigd kan worden.
Want aller levensregel is nu eenmaal
gebaseerd op dezen toestand en geen
onzer kan nalaten deze te helpen besten
digen. In deze tijden leeren allen den
ken in een en dezelfde richting. De
staatskas is voor alle bedrijven gewor
den als de buffer die de stooten aan de
eindpalen opvangt en met geen moge
lijkheid schijnt dit te kunnen veranderen.
De regelmatige stijging van ons wer«
keloozencijfer doet ons het ergste vree
zen, als er niet spoedig verandering
kome, welke verandering wij verwach
ten van de toestanden pun ons, maar
in of door onszelven meenen wij het
niet te kunnen veranderen.
Hoe zijn deze dingen toch zoo ernstig
geworden? vragen wij ons menigmaal af.
Wij allen hebben toch ook andere tij
den gehad en gekend die ons vrij wat
meer luxe veroorloofden als in onze
Hebben wij in die dagen wel voldoen
de acht geslagen op onszelven?
Hebben wij toen niet geleefd als in
een land zonder zorgen?
Waren wij toch wel nuchter genoeg om
te beseffen dat voor hen, die niet over
zichzelf waken, een tijd van hoogcon
junctuur noodlottig kan zijn, ook al is
voor het oog der menschen alles weelde.
Hebbein iwe |o|ns niet schuldig gemaakt
aan nalatigheid in Welk opzölclht dan
ojoikj?
En nalatigheid moet verslappend wer
ken èn voor de bedrijven èn voor het
persoonlijk leven.
Zulk een verslapping doet een bederf
groeien in persoonlijk en zakelijk leven,
'twelk zóó ondermijnend werkt, dat de
minste schok, zulk leven totaal zou kun
nen vernietigen.
De gemakkelijkheid, waarmede wij al
les konden doen, schakelde een nauw
keurig bezien, een wikken en wegen to
taal uit. En daarmede gaven wij prijs,
wat we het allerminst kunnen missen,
ni. onze zelfstandigheid.
Want daar juist komt het in alle le
vensomstandigheden op aan, dat wij dit
groote goed zorgvuldig bewaren en be
schermen. En die zelfstandigheden heb
ben wij prijs gegeven en zijn afhanke
lijk geworden.
Er is bijna geen beroep dat in ons
Nederland niet van uit den Haag ge
regeld Wlorden en rdit Valt |0jns vrije
burgers zeer zwaar.
En welk nut zal deze beproeving nu
c voor ons hebben?
Zullen wij trachten onze zelfstandig
heid te herwinnen?
In onze dagen is er meer te bemeC-
ken een drang naar organisatorisch ge
meenschapsleven, dan naar zelfstandig
heid.
Hoe grooter de organisatie door ons
gemaakt wordt, hoe meer wij onze zelf
standigheid prijs geven, daar in elke or
ganisatie de helft plus één beschikt.
De beproeving zal dus nog sterker
worden daar zij noodzakelijk moet be-
Wlerken den ondergang ider minderheden.
Wie dus dien ondergang voor zich
zelf aan ziet komen, zal grijpen naar
de middelen om zich vrij te maken om
zijn zelfstandigheid te bewaren.
Hij zal gaan zien op zijn eigen werk
en zal zelf den toetsteen daarvoor aan
leggen, hij zal beginnen streng tegenover
zichzelf te zijn en dit wordt de macht
die hem zal opheffen.
Zoo ontstaat weer het zelfbewustzijn
dat verantwoording tegenover ons zelf
eischt, maar tevens alle lijdelijkheid van
ons wegneemt en ons kracht geeft om
de toekomst tegen te treden en elk ge
vaar op zijn juiste waarde te schatten.
Wij gaan weer schiften in onze on
dernemingen en durven alleen dat aan
grijpen, wat wij zoover menschen dit
mogelijk is zelf kunnen overzien en
komen weer terug tot de oude en be
proefde wijsheid wat reeds de oude In
diërs in hunne Veda's zongen:
Mijd te ondernemen wat voor d'uitslag
meest
Van anderen afhangt; maar wijd al Uw
kracht
Aan 'tgeen gijzelf ten uitvoer brengen
kunt
Ai wat van anderen afhangt baart U pijn,
Genot alleen wat gij, gijzelf vermoogt.
DE SPAANSCHE BURGEROORLOG
Oviedo in de knel
Dynamiet en lood
De muren van de Simancia-kazeme te
Gyon, de Spaansche vesting in Asturië,
aan de Golf van Biscaye, hebben het af
moeten leggen tegen de dynamietpatro-
nen van de mijnwierkers, welke, onder
mitrailleurvuur van de rebellen, de ka
zerne bestookten. Zij slingerden de pa
tronen over de muren en dan weerklonk
kort daarop het geraas van een ex
plosie en schoot een wolk van stof
en puin de lucht in.
Aan weerskanten werden zware ver
liezen geleden. Gaten werden in de mu
ren geslagen, maar onmiddellijk vulde
zoo'n gat zich met verdedigers en ma
chinegeweren en dan ratelde opnieuw
een moordende kogelregen op de mijn
werkers in, nieuwe slachtoffers eischend.
Totdat tenslotte de voortdurend aanhou
dende explosies haar verschrikkelijke uit
werking op de verdedigers in die mate
hadden (doen gevoelen, dat btaven de
ruïne van de kazerne een witte vlag
verscheen. De kazerne was gevallen,
maar voor de beschadigde muren was
de grond bedekt met lijken, terwijl ach
ter de muren twee derden der bezetting
den dood bleek te hebben gevonden.
Na deze bloedige zege zijn de mijn
werkers den opmarsch naar Oviedo be
gonnen om de 15000 man, die rond deze
stad gelegen zijn, te versterken. De eer
ste colonnes schijnen inmiddels reeds te
zijn aangekomen. Wanneer voldoende ver
sterkingen- zijn aangevoerd, zullen de stel
lingen der kleine bezetting van de As-
turisdhe hoofdstad concentrisch afgeval
len Iwiorden, terwijl tegelijkertijd idle re-
geermgsvliegtuigen tof een bombardement
van de stad zullen overgaan.
Madrid bedreigd
De nieuwsbronnen uit Spanje vloeien
traag en hetgeen opwelt is niet altijd
van goed gehalte, d.w.z. het is niet
volkomen betrouwbaar, maar toch valt
te constateeren, dat de rebellen hun aan
vallen, met meer of minder succes voort
zetten.
Volgens de berichten uit de hoofdkwar
tieren der opstandelingen wordt de druk
op Madrid steeds grooter en kan een
direct offensief tegen de hoofdstad bin-
nen enkele dagen worden verwacht. j
In het Noorden vorderen de rebellen
slechts heel langzaam, terwijl in hjet Zui
den de toestand weinig dll -*iet veran-
derd is.
De markies van Quintatar, die gede
legeerde is van de Junta van Burgos In
Portugal, heeft in een interview ver-
klaard, dat het leger van zijn partij bin- j
nen drie oï vier dagen de troepen der
Madrileensche regeering ook in de om'-
streken van Madrid zullen aanvallen. j
De inbezitneming van de boofdstaicfl,
zou volgens den markies daarna niet lang
meer op zich laten wachten.
Na de overwinning zal Spanje wor
den geregeerd door een militaire dicta
tuur. Vervolgens zal een regiem worden
gekozen, dat tot het welzijn van het
land zal moeten strekken.
Overal vloeit burgerbloed
Een Catalaansche colonne, heeft ge
tracht de stad Ja en bij verrassing aan
te vallen. Zij werden verslagen door de
rebellen, die zich meester maakten van
een volledige batterij kanonnen, 20 ma
chinegeweren en een groote hoeveelheid
Mausergeweren.
Vliegtuigen der opstandelingen zijn bo
ven 't Alcazar van Toledo verschenen,
waar zij proclamaties neerwierpen, wel
ke den rebellen opwekken den tegen
stand voort te zetten, aangezien de be
vrijdende troepen in aantacht zijn en
snel naderen.
Voor den zender van Sevilla heeft
generaal Queipo, de Llano medegedeeld
dat de regeeringstroepen heden in een
gevecht bij Cordoba verslagen zijn,
waarbij zij een belangrijke oorlogsbuit
op het slagveld achterlieten. De gene
raai voegde hieraan toe, dat de regee-'
ringstroepen eveneens bij Guadelupe ver
slagen zijn, zulks in strijd met hetgeen
door de regeering wordt gemeld.
In de buurt van Saragassa heeft
een afdeeling Afrikaansche troepen de
regeeringsstrijdkrachten verslagen, die
tal van dooden en gewonden, zoomede
16 vrachtwagens, een nieuwe ambulance
auto en 10 kisten munitie, op het ter-
reis van den slag achterlieten.
De kerk in het Derde Rijk
Een krachtig manifest ter
verdediging van het ge
loofsleven
Zondag is in de beiijidlende Duifcsdhe
'Kerk een scherp- gesteld maniefst voor
gelezen, ivijaarin 'krachtig/stelling wordt
genomen tegen de systematische bestrij
ding dopir d'e overheid van het Christelijk
gei«,o|f in 'hét land van Maarten Luther.
Reeds op 10 April l1935 hebben, de toen
malige voiorloopige leiding der Duiitsthe
evangelische 'kerk1 en de broederraicJen
een schrijVen Itot den F.uhrer geridhlt.
Heit klinkt ,als een schreeuwt uit diepen
nood, iwlanneer dit scihrijlven aid|us be
gint: „Het is in het Duitsclhe volk1 ziolo
ver gekomen, da)t de eer van Duitsohe
staatsburgers met voeten (w'|o|rdt getreden,
omdat zij Christenen Zijn. De Christe
lijke bevolking van Duitschland Onder
vindt met veroinl'wlaardiging idiat zij: ter
Iwliile 'van haar 'Chrisftelijk! geloof op iedere
(w'ifze, in de pers, in het! theater, in iezlin-
gen en massavergaderingen (wlord't bespet
en gehoond. Alle pogingen hierin veran
dering "ffe brengen zijn vengeefsch ge-
!w|eeslt, vooral omdat ons in toenemende
matte bijna iedere mogelijkheid oim ons
in het openbaar te 'Weer te stellen, wioirdt
ontnomen".
Wij zeggen dit alles met diepe smart,
zooi gaat het in het manifest verder.
Wij zijn bereid voor den staat en ,onS
Duitsohe volk goed en bloed te offeren,
maar Mj' 'willen ons voor Gods rechter
stoel niet laten zeggen: „Toen het evan
gelie in Duitscfhe landen Werd bestreden,
toen hebt gij Igeziwlsgen en hebt uw' kin
deren zonder tegenstand' aan den vreem
den geest overgelaten.
Trouw aan de overheid, maar
Wat aan de ziel van een volk Iwlcxrdt
misdreven, kan niet (goed gemaakt woor
den door uiterlijke, economische, poli-
tieken, of soltialen opbloei Rechtvaar-
digheid verhooigt een volk,
maar de zonde is een sohand'-
v i e k der natiën. Christenen zijn ver
plicht de overheid te gehoorzamen, zloo-
iang zij: niets verlangt, fwlat tegen Godjs
gebod ingaat. i
Wij moeten het recht jb'ebben voor het
Duitschc Volk van het geloof zijner vade
ren in alle openbaarheid en vrijheid te
getuigen. De voortdurende bespionneering
van het kerkelijk (werk moet ophouden»
Het verbod van 'kerkelijke vergaderingen
in openbare zalen moet Iwiorden opge
heven. De banden, die de kerkelijke pers
en de chistelijke liefdaidlghelid- in haar
wleijkl verhinderen, moeten losgemaakt
Iwiorden. Vóór alles moet er een eind aan
komen, dat staatsinstanies zich Onafge
broken in het innerlijk leven der !kerk
mengei». ten gunste van hen, die door hun
leven en handelen de vernietiging van id'e
Evangelische Kerk beoogen. Ér moeteen
eind aan komen, dat 'het door optochten,
feesten, demonstraties en andere betoo
gingen juist op Zondagochtenden vele
evangelische christenen onmogelijk Iwbrdt
gemaakt jle gods-diens toeef n ing te be-
zöieken.
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
Engelsche vliegboot verongelukt
Twee dooden en negen gewonden
De vier-motorjge Short-vliegboot Sci-
pio van de Imperial Airlwlays, moest
Zaterdagmorgen op zijn vlucht van
Alexandria naar Brïndisi een nopidllan-
ding uitvoeren, aan de kust van het
eiland Kreta. Twee passagiers zouden
daarbij om het leven zijn gekomen, de
overige inzittenden, n.l. 5 passagiers, be
stuurder en drie leden der bemanning!
werden gewond.
Daar zich een tot dezelfde maatschap,-
De geest van Locarno moet
bewaard blijven
De Sovjet eischt voor Trotski e.a.
de doodstraf
De Spaansche rebellen zouden
Madrid bedreigen
Scherp manifest der Duitsche
Belijdende Kerk
Hoe het gewas er voor stond
op 17 Augustus
Sportuitslagen en Marktberichten
Warm weer
pij behoorend benzine-depótschap niet
ver af bevond, konden de gewonden
gered worden.
Van Malta uit is een vliegboot en van
Haifa uit is de Britsche torpedojager
Durban voor het transport van de slacht
offers vertrokken, daar zij anders, we
gens den zwaren storm, welke thans aan
de kust van Kreta heerscht, aan boord
van het depötschip zouden moeten blij
ven. De vliegboot „Scipio" is tengevolge
van de zware zee gezonken. Onder de
dooden zou zich een officier bevinden,
wiens lijk nog niet is gevonden.
Snel een nieuwe Vredesconferentie
De geest van Locarno moet bewaard
blijven, maar het verdrag moet
worden gewijzigd
Zal Europa in tw'ee blokken uiteen
vallen of eer. S.laltenbomd vormen?
Dit is hét nieulwle probleem, da,t door
de gebeurtenissen in de [Mi^'deilandsche
Zee, in het Rijnland en in 'het Dpnau-
t'ekken gesteld Iwlordit.
Het probleem |w|ordt gecompliceerder
omdat Europa nieit alleen uit het Eur-o-
peescihe Iwlereiddeel besta,aft- Het is in
.gelijke mate een Afrika,ansc'h, Aziatisch,
Amerikaansoh en Oeanisoh stelsel.
Sedert vijf eeulwén heeft Europa de
andere 'wlerelddeelen gekoloniseerd. Euro
pa heeft aan de kusten en in hun 'bin
nenland zijn volkeren., Iwfapens en in-
dustriën gevestigd. Europa heeft 'deze
fwlereiddeelen met zijn moderne middelen
van ojp'boiuwl en vernietiging uitgerust,
met de totaliteit van die tegelijk schep
pende en vernietigende techniek, die zich
Europeesche beschaving noemt.
Terwijl de andere mogendheden ;op an
dere vastelanden, zooals Japan en d'e
Vereenigde Staten, bijna geen gebieden
tluiten hun landsgrenzen bezitten, heeft
het meerendeei der Epropeesche Staten
zooals Engeland, Nederlanid', Italië, Rus
land, België, Spanje en Portugal, pp de
geheele planeet koloniën gevormd, die
dik'w(ijls grooter en dichter bevolkt zijn
dan het moederland zelf. En de landen
die geen koloniën bezitten, vestigen over
de geheele wereld hun filialen, die men
in 'werkelijkheid odlk slechts als „ko
loniën" binnen de landen, in Iwlier schoot
zij zich ontwikkelen, aanduiden kan.
Een moeilijk probleem
Het probleem Europa is dus niét een
voudig en beperkt zich niét tot Europa
alleen, schrijft Henry Berenger, president
van de Fransdie Senaatscommissie voor
Buitenlandsche Zaken. Het is tegelijk een
„binnenlandsche" en „buitenlandsche" aan
gelegenheid. Iedere Europeesche unie
moet noodzakelijk een inter-ctontinen,taal
karakter gragen, Iwfat met zich mede
brengt, dat zij moeilijk ,op duiurzjame
Wijze verwezenlijkt kan worden.
Sir Samuel Ho,are heeft indertijd zeer
goed ingezien, toen hij: in September
van het vorige jaar in Genève de her
verdeeling van de groinldlstoiff'en en in-
Ker-koloniale samenlwierking eisdhlte. De
tegenwoordige minister van Marine sprak
Itoen ais chef van het ministerie van bui
tenlandsche zaken en pp griofnd van "die
ondervinding, 'die hij vroeger, als staats
secretaris van Britsch-Indië, opgedaan haid
Zijn realistische taal verrastte de beroeps-
historici aan het meer van Genève bui
tengewoon. Het was immers de taal van
de reeële noodzakelijkheid'; ide latere ge
beurtenissen hebben het befwlezen.
Wanneer Europa een nieufwen wereld
oorlog 'wil vermijden, moet het zich op
een congres voorbereiden, (wlaar de prin-
clipieeie verschilpunten op tafpSjt Iwior
den gebracht en verstandige oplossingen
gevonden 'wlorden.
Men zal tuisschen de verschillende Euro
peesche landen een vorm1 van vrije en
succesvolle samenwerking moeten vinden,
die den oorlog verhinldfèren en de wel
vaart wieder herstelt,
i Di't nieuwie Europeesche probleem zal
binnenkort door de vijf mogendheden
Frankrijk, Engeland, België, Itali)ë en
Dui'tschland gesteld Iwiorden, die in Sep
tember bjjeen zUilen komen vopr het
afsluiten van een nieuw» Lotiarnp.
Een gieuwl LoCarno? Zeker, en men
moet er zich iolver verheugen. Locarno
wias een voorname datum, zeven jaar
na Versailles. |Maar sindsdien zijn op-
nieufwl tien jaar verlnopen. De machts
verhouding heeft zich géwlij'zigd. De we
reld is omgedraaid». Hét gaat er dus om,
den geest van Loéarnoi te behouden,
maar de wioorden te vernieuwen, terwijl
men deze aan de veran'djerde verhou
dingen in Euyopa en in de 'wereld' aanpast
De Spaansche burgeroorlog
Deze verhoudingen hébben zich iz|0|p:-
danig ontwlikkeid, (dfat het niet meer mo
gelijk zal zijn, den vrede alleen in het
Rijnland te verzekeren. Hitier heeft dit
ingezien, 'toen hij Lpclarno Iwtegens de
Fransch-Russische toenadering iQpzegde.
Ook Mussolini heeft dit aangegeven, toen
hij .als 'bemiddelaar optrad' t,usschen
Diuitschiand en Oostenrijk bij het slui
ten van het verdrag, dat het evenlwiïcht
in het Donaiu-bekken en de toekomst
van d§ JJididieilandsche Zee in hét ge
ding brengt. Tenslotte heeft »o|oïc Eden
hetzelfde gemeend, toen hij in het
Engelsche Lagerhuis verklaarde, dat En
geland zijn garantie pp de Rijngrenzen
niet zoodanig Mi opvatten, dat het zich
nu vootr het lot van het overige Europa
niet .jneer interesseert.
Ooit de Spaansche gebeurtenissen zijn
niet in het Rijnland uitgebroken. Zij' vin
den hun oorsprong 'tusschen Marokko,
Gibraltar en de Balearen, dat iw'U zeg
gen, in een van de gevoeligste punten
van het Europeesche leven, aangezien
hier tegelijk de belangen van het BritscJhé
Iwiereidrijk en de Fransche republiek sa
men treffen.
Hét fwtare te Wenschen, dat Europa
en Afrika naar aanleiding Van de Span-
sche tragedie niet ppniewlwl met dien ras
sen-, godsdienst- en ikteoiogischen strijd
beginnen, die verschillende eeulwten hun
geschiedenis met bloed gédlrenkt heeft.
Geen verstandige Europeaan kan jwlen-
schen, dat men daarmédfe ppnieuW! be
gint. Iedere goede Europeaan moet ho
pen, dalt men geen stnnamen bloed meer
zal laten vloeien, om de (uitsluitende
heerschappij: van een dogma pif een ras
sentheorie in stand 'te gouden. Deze hëer-
schappij zou overigens nooit geconsoli
deerd tklunnen Wlorden. Na den massai-
mpoird Zou. men zich toch 'wleer met el
kaar moeten verzoenen. Steeds Iweer zai
hét uur van Voltaire slaan. Daarom kan
men d en stap van de Fransche regeering
om Wij» de tmogendhédlen er olp aan te
dringen de neutraliteit inZake IdénSpaan-
schen burgeroorlog te bewbren, slechts
toejuichen.
