ZIERIKZEESCHE
KIEUWSBODE
WOENSDAG 19 AUGUSTUS 1936
!1N OPüEMOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
DE SPAANSCHE BURGEROORLOG
De Kern
IEDERE SPANJAARD IS EEN VIJAND
ABONNEMENT.
Prijs per 3 maanden 11,50, buiten Zierikiee 11,80
Voor het buitenl. p, jaar flO,—Afzonderlijke
nummers 5 cent, Versohijnt dagelijks.
Tel, No. 32. Giro 137677
1797 - 1889
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteuri M i KOSTEN
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
93STE JAARGANG No. 13199
ADVERTENTfENi
ran 13 regelt 60 cent, ran 4 regels en
daarboven 20 eent per regel. Reolames 40 eent
per regel. Bij eontraot belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
De rebellen nestelen zich in het
Westen; de regeering handhaaft
zich in het Oosten
Na een maand burgeroorlog in Spanje
kan worden geconstateerd, dat de rebel
len zich in het Westen van het Schier
eiland gevestigd hebben, beschikken over
geoefende troepen en een kleine over
macht in de lucht. De regeering houdt
in het Oosten stand, heeft de beschik
king over de meeste havens, het groot
ste gedeelte van de vloot en de indus
triesteden, uitgezonderd Saragossa.
Van het Zuiden af te beginnen heeft
men in Andalusië een aantal Moorsche
afdeelingen, die een aanval op Malaga,
de haven die totdusverre door het vol
komen van de buitenwereld afgesneden
Volksfront zoo goed verdedigd is, voor
bereiden. Verder in het Noorden heeft
de regeering troepen gezonden tegen Gra
nada en Cordoba, welke steden in een
hopeloozen toestand schijnen te verkee-
ren. Het tweede gevechtsterrein is Ba-
da joz, waar de rebellen dan pas een
overwinning behaald hebben. Het derde
ligt om Madrid, In de bergen ten Noor
den van Madrid is een stilstand inge
treden en van Toledo naar het Zuiden
is er voor de rebellen nog geen door
komen aan. De vierde gevechtszone is
bij de Balearen, waar het overwicht van
de regeering zeker is en het vijfde ligt
(rondom Saragossa en Huesca in Ar-
ragon, waar de Cataloniërs en de Ar-
ragoneezen hun traditioneelen strijd voe
ren. De eersten voor de regeering en
de laatstgenoemden voor de rebellen.
Tenslotte vechten verder naar het Wes
ten de Basken, ondanks hun katholicisme
en conservatisme met hartstocht voor 't
Volksfront, tegen het volledige leger van
generaal Mola,
Een interview met generaal Cabanelias
Het dagblad Diario de Noticias publi
ceert den inhoud van een interview van
zijn specialen correspondent met gene
raal Cabanellas, den leider der voorloo-
pige regeering te Burgos.
Ten aanzien van den toekomstigen re-
geeringsvorm verklaarde de generaal, dat
het voorbarig is reeds thans iets te ver
klaren, aangezien op het oogenblik de
militaire kwesties en de in verband daar
mede volstrekt noodzakelijke maatregelen
op den voorgrond staan. Wanneer in
Spanje weer rust zal heerschen, zal de
natie gelegenheid hebben te beslissen,
welk politiek en sociaal systeem zij voor
het land het geschiktste acht.
Wat de Spaansche fascisten betreft,
verklaarde Cabanellas, dat zij geestdrif
tige en waardevolle medestrijders in deze
moeilijke dagen zijn. De toekomst zal
toonen of hun denkbeelden in het volks
bewustzijn geworteld zijn.
De slag bij Medellin
Het blad Politica meldt, dat de neder
laag, die den rebellen te Medellin is
toegebracht, het meest op den voor-,
grond tredende feit is sedert het begin
van den strijd. Het blad geeft verder
de volgende bijzonderheden:
Men wist reeds verscheidene dagen,
dat een colonne naar het Noorden op
weg was dwars dolor Estremaidlura. Gis
termorgen verrasten twee groote bombar
dementstoestellen der regeering, geladen
met bommen, de colonne, toen zij uit
Medellin vertrok, begeleid door 300 wa
gens. Het bombardement begon, verschei
dene vrachtwagens vlogen in stukken,
de paniek was onbeschrijfelijk. Toen de
vliegtuigen hun voorraad bommen hadden I
uitgeput, verschenen nieuwe regeerings- j
vliegtuigen, terwijl de eersten terugkeer
den naar hun bases om nieuwe bommen 1
te gaan halen. Deze operatie werd vijf
maal herhaald, de colonne opstandelingen
werd volledig vernietigd.
Daden van terreur in Catalonië
Volgens mededeelingen van reizigers
uit Barcelona zou de stad een schier nor
malen aanblik bieden, behoudens dat men
veel gewapende mannen ziet. De rest
van Catalonië biedt denzelfden aanblik,
maar de executies van priesters, werk
gevers en bekende aanhangers van de
rechterzijde duren vrijwel overal voort.
Deze executies, die geschieden in den
loop van razzia's en volgens van tevoren
opgestelde lijsten, wekken groote be
zorgdheid bij de regeering. Volgens som
mige inlichtingen zouden deze summiere
execluties langs de wegen reeds eenige
honderden bedragen. Onder de slachtof
fers bevinden zich de bisschop van Le-
rida, de vroegere dommiss aris van jdte
generaliteit te Lerida tijdens de regeering
Lerroux en het radicale oud-Kamerlid
Palau. De industrieel Saleta werd dezer
dagen te Barcelona gedood.
De daden van terreur zouden zoo tal
rijk zijn dat de verantwoordelijke per
sonen van de vakvereenigingen en van
de politieke partijen er naar streven er
een eind aan te maken door strenge straf
fen op ;te leggen aan de daders.
De generaliteit tracht het zeer geschok
te economische leven weer normaal te
mkaen.
Thans ook gasaanvallen
De Nationale junta te Burgos zal de
buitenlandsche regeeringen en het bu
reau van het Roode Kruis te Genève
in kennis stellen van het feit, dat de
regeeringstroepen gebruik maken van
strijdgassen.
Reeds eerder werd melding gemaakt
van het gebruik van gas door de re
geeringstroepen aan het front van Gua-
darrama. Er werd aan toegevoegd, dat
de commandant der artillerie aan den
correspondent van Havas verklaarde, dat
slechts ter verdediging van gifgas
bruik werd gemaakt.
Generaal Mola verklaarde naar aan
leiding van het gebruik van gas, dat
deze monsterachtigheid moest geconsta
teerd worden. Men dient te weten, zoo
liet hij er op volgen, dat ook wij gas;
hebben, maar wij hebben er nooit over
gedacht, het tegen Spanjaarden te ge
bruiken.
De verontwaardiging te Burgos is al
gemeen. Men verklaart er, dat het bom
bardeeren met gas een nieuw bewijs is
dat de regeering van Madrid in het
nauw zit.
San Sebastiaan gebombardeerd
De cbmmandant van de rebellen vlotor
San Sebastiaan, had aan de bevolking
van San Sebastiaan een ultimatum ge
steld zich over te geven en de gevan-*
gen gijzelaars uit te leveren.
Aan dit ultimatum was een hevig bom
bardement van de nationalistische oor
logsschepen „Almirante Cervera" en „Es-
pana" voorafgegaan. Onmiddellijk na het
begin daarvan had de aanvoerder der
roode troepen den belagers der stad
laten weten, dat alle 1200 gijzelaars*
graaf Romanones het eerst, doodgescho
ten zouden worden, wanneer de beschie
ting niet dadelijk ophield. De natkxnalis-
ten stoorden zlidh hieraan niet en zetten
het bombardement voort.
Dat richtte zich hoofdzakelijk op hét
verouderde fort Guadeloupe, waar de
granaten insloegen, de bezetting dekking
zocht en langs de berghelling naar Irun
vluchtte.
Toen namen de scheepskanonnen ook
den verbindingsweg Giua'dteloupeIrun ian-
der vuur. Ook het radiiO-Zenidlstation van
de regeering werd het zwijgen opgelegfd.
Cultuurstrijd Japan-China
Is de strijd der Ch neezen topeloos?
Hand in hand met -de Japamscihe
expansiefeclod ingen in China, op
politiek .gebied igaan de Japansche
pogingen, China ook dultureel met
Japiansdhe ideeën te doordringen.
Naast de milittire voiorbereidngen en
bewegingen van Japan in China wordt
tegenwoordig een buitengewo-on felle
Chineesdh—Japansche cultuurstrijd Op zeer
breede schaal gevoerd, waarvan die bte-
teekenis in de Ontwikkeling van het Verre
Oosten niet te onderschatten is. De groo
te massa, bemerkt niets van dezten groe
ten cultuurstrijd. Slechts de ontwikkeldfe
Chineezlen zien het gevaaT, dat tiet rijk
bedreigt, en zijl hebben inmi|d)djels vele
vereenigingen gesticht, om in Chna dezle
Japansche pogingen v|o|or de „hegemonie
in het Verre Oosten" tegen te gaan. De
belangrijkste v'an dez'e vereenigingen is de
Liga t^r verdediging van 'de Chinees-the
ctultuur.
Onlangs kondigden zij 'd'en volgenden
oproep af: „De militaire verdedigings-
voorbereidingen ter verdelging van ons
stadsgebied zijn thans niet meer vol
doende. Wij! mOeten Id'a.arnaast even fel
voor de cultureele verdediging van ons
la,nd Vechten........ Wij moeten een sterk
cluiRuurl'ront 'in het leven roejpien, om
den vreemden aanval tegen onzte eigen
cJultuur a,f te slaan."
De Japansche invasi
Overal in China zijn er bewijzen te
Over, met welk een stuttees de Japlain-
sdhe cultuurstrijd in het Chineesche Rijk
gevoerd wordt. Zoo maakte b.v. |d'e po
litieke Raad van Tsj-ahmar en Hofpei eeni-
Igen tijd geleden bekend', dat ;aile leerboe
ken, die in Chineesche onderwijskringen
Van de lagere school tot de universiteit
toe, gebruikt wOrden, moeten worden
„herzien". Studenten, die hiermddle geen
genoegen namen, verklaren, dat de
nieuwe leerboeken een Japamsdhe geest
ademen. Verder woridlen Chineesche cioja-
ranten, de ,eem na de am'dfer, doop Japan
sche ondernemers g^Woöht, of financieel
ondersteund. Chineesche raid|iiol-stations
Zenden JapainscJhe miuziek uit, Japansche
toaneelstjukiken en Japiamsche lezingen. Er
worden studentenvereenigingën jgevpirmitf
welke ojpi (kicusten van de Japansche re
geering een reis naar Jaipian mogen ma
ken. Japansche firma's doorkruisen het
land in (aale richtingen, om de Chineezfen
met nieuwe Japansche producten ver
trouwd te biaklen. In kringen van Chi
neesche nat'onialisten en intelleotueelen
vat men de Jiapiansche pogingen .als
volgt samen: „Jiapian doet al het mogelijke
om het Chineesche denken frr Zijn in
vloedsfeer te trekken".
Japan denkt te winnen
De Japanners willen het Ipit, dat de
Chins", de gouden hord|en, de tartaren,
de Mpngioien van Dsjimgis KJiapi en de
Miandsjoes getroffen heeft, vermijden. Zij
willen hun militaire macht over Oiotst-
AZië door de overminning van. |de cul
tuur van D-ai Nippon Over de Chineezfen
tot een duurzlame maken.
Japan onderneemt steeds nieuwe, steeldjs
grootere pogingen, om dit doei te berei
ken. Zoo stelde den Japianschen Rijkste
1 miilioen yen „v,oor de verbreiding van
de Japansche 'cultuur in de huurlakeien"
ter beschikking, „opdat de machtsinvloted!
van ^apian niet slechts opi het geweld,
maar polk' lep, den geest g ebaseerd wprtdjt".
De Chineezen schrijven het mislukken
van de pogingen der vroegere verove
raars van China om bun machtspiolsitip
in stand te houden top, aan het bewon
derenswaardige vermógen van het v|0jlk
van Cathay om vreemde stammen in
zii-ah op. te nemen. De Japanners meenen
echter uitgevonden te hebben, dat Idle ver-
ojveraars van China dojor iets aindeijs
te gronde Zijn gegaain. Zij1 gelopven, dat
de indringers, menischen van niet z(eer
hpoge duituur, iz/ijn 'ten onder gegaian, om
dat de ChineescJhe cultuur opi een veel
hoo'ger ipeii stond.
Omdat de Japanners i'düt gelopven, ver-
zjühnen ze geen gelegenheid om hun „c|ul-
tpurbereiders", waarin zliji hun leger zien,
jn het veld te sturen, pm de Cihmee2|en ip
de scholen, in de couranten en biblip
theken, de radiostations en theaters, id|e
Academie voor Komsten en universitei
ten Van de superioriteit van de Japan
sche over de Chineesche cultuur te
overtuigen.
De verkoop van vliegtuigen
naar Engeland
De regeering had voor
zorgen genomen
Minister Qojijm verzekert in zijp airat-
Wpord op de vragen vain het perste Ka-
m'erlid, den heer Pioilak, betreffende den
verkoop van tw'ee oudere Nederliapidsdhie
vliegtuigen naar Engela|nld, dat de regee
ring de tnpodige vponziorgen heeft geltto-
im'en, dat bedpielde vliegtuigen inidlerdaaldl
in handen via|n den Britschen kfopper Zou
den kiopien. - j i
De vergunning v|opr den verkoop heeft
de regeering gegeven fop 8 Aug!, j.l. Deze
verkiopp betrof twee Fokkertoestellen van
het type F 7 Bi aiain de Crilly Ai tfways
Ltd., a:an welke maafschapp ijde K.L.M.
pok reeds in het verleden oudere toestel
len had verkjofdht.
Aangezien de uiteindelijke bestieSmmihg
van een vliegtuig, dat naar het btuiitenl-
land 'wloirdt verkocht, uit den laaijdl der
Zaak niet kan Vvprden geöojnitroileerd, doch
er althans v|opr |m|oest iwOrden gez'orgd,
dat de levering plaats bad pvereemkom-
stig de transactie, iw'aarvppr goedkeuring
iwerd verleend, beeft de regeering aan
de K.L.M. de vfoprWaarde gestelld), dat
de beide Vliegtuigen d|o(or Nedierlandstehle
pilioiten maar Engel a|nd Izpuden word er*
gevilogen en daar dopr den BritScbcjnl
klopper IZouden 'wlorden overgenoimle(ni, ter-
w'ijl Zij de Nederlandsche besc-hei|d|en, bij
de Vliegtuigen beb|oprend, Iw'eder naar Ne
derland imposten terugbrengen.
Aan dezien eisch is viojdaan, daardoor
hielden de beide vliegtuigen' van hot tijd
stip, van de aflevering af pip van Neder
landscbe nationaliteit te Zijn en waren
Zij pvergegaan in het bezit van deh koo-
Per- i II!
De verkiopp van oudere vliegtuigen aan
andere verkeersmlaatschappijen is een
npnmlale en veelvuldig voorkomende
transactie, aan Welke de regeering geep
hinderpalen in dep) Weg pleegt te leggen.
Zij v|o|nd in de pmjstandigheiidi, diat in
een ander Eurjopeesch land eqn bfupgler-
loprlog (woedde, geen aanleiding thajns idPn,
Verkloop van de betrokken twee vliegtui
gen aan een bejnia fide Britsche verkeers-
Imaatschapplj te bemloieilijken. Daar Zich
in Engeland vele vliegtuigen van Neder
landsche herk|o|m|st bevinden, is voorts
niet bekend, dat juist deZe beiide vlieg
tuigen een andere dajnl de gedachte m|o|r-
talale bestemming hebben gekregen.
Het is niet juist gebleken, dat een
Spanjaard bijl de onderhandelingen1 over
den verkiopp van dëZe vliegtuigen betrok
ken was.
Reeds vóór de vrager zijn vraigen tpt
de regeering richtte, is een andere onder
handeling p|v:er verkoop van vliegtuigen
op fw'ensch der regeering, afgebroken, apfn!-
gezien de kjqoper niet als een bopa fide
verkeersmOatschappij kjop. Worden be-
schlbu'w'd. In afwachting1 Van de ijniter,n|atio-
nale pop-'-ntervpnitie-oivereenkOarist, Waar-
v|opr thans door de grpote imlogendhelden
Overleg Wordt gepleegd, heeft de regee-
rirg besloten, voor 'zfoover haar bevoegd
heid strekt, p|ok te Verhinderen, dat tij
dens deze |o|nderhan|deli|ngen burgerlijke
vliegtuigen naar Spanje Zo|u|de|ni worden
geleverd.
De concentratie van het
bizonder onderwijs.
Het wil niet vlotten
Zpp snel als het laptwPord van de
regeering op de vragen vlain mr. P.
Droog lever Fortui jn, met betrekking "tot
den stand van het vraagstjuk1 van idle
schooi concentratie b!ijl het 'bljzlonder on
derwijs, is afgekomen, zloio weinig kaïn
dit bescheid bevreidögen. Zij! deelt in
De Spaansche Burgeroorlog
Het gebruik van gifgassen
De rifkabylen in dienst der
Spaansche rebellen
De cultuurstrijd tusschen Japan
en China
De verkochte oude K.L.M/ers
De onderwijs-concentratie
Betrokken met regen
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
antwoord op- de eeTste vraag mede, dat
de werkzaamheden vlan Idte Staatscom
missie ad hocl rog niet' zloover zijn ge
vorderd, Id'at zijl haar standpunt reeds
heeft kunnen bepalen. In verblamd hier-
Interview met een inboorlingen
aanvoerder.
Y ben Assar, die in 1925 en
1926 den oorlog tegen Abd El
Krim als verslaggever aan het
front van de Rifkabylen mee
maakte, vertelt in onderstaand
artikel een gesprek, dat hij met
een der Marokkaansche bevelheb
bers van het leger van gene
raal Franco had tijdens zijn ver
blijf in Sevilla.
Ik heb deze weken geen Spanjaard
in het door rebellen bezette gebied ge
sproken, die niet, wanneer van de Mo
ros", de inboorlingentroepen uit Marok
ko, sprake was, stil werd. El Tercero,
het vreemdelingenlegioen, wordt genoeg
gevreesd en het verwonderd niemand,
dat deze soldaten zonder nationaliteit
zoo meedogenloos vechten en geen barm
hartigheid kennen of verwachten. Maar
de vrees, die men voor hen heeft, haalt
niet bij de vrees, die men voor de kleur
lingen, die Franco met honderden tege
lijk over de Straat van Gibraltar bracht,
koestert. Steeds weer hoorde ik het ge
zegde, dat de strijd voor de Mohamme
danen hetzelfde is als voor de Spaan
sche boeren de „matanza", het slacht
feest is hun dorpen, dat het midden
houdt tusschen een godsdienstige plech
tigheid en een uiting van bloeddorst.
Vervolgens ontmoette ik iemand, waar
mee ik kennis had gemaakt in de jaren
1925 en 1926, één van die oude vecht
jassen. die' geholpen had den opstand
van Abd el Krim te onderduklten, na
dat hij in Adschdir onder de vanen van
den Emir gestreden had. Tegenwoordig
is hij aanvoerder van een groep Ma
rokkanen maar toen ik hem aan het
noordelijk front van de rebellen ontmoet
te, zag hij er eerder uit als een slach
ter. Hij was met zijn jongens juist van
een „uitval" teruggekeerd. Hij herkend3
mij pas toen ik hem aansprak:
„Mahmoed ben..., heb je me vergeten,
Kasbah Seloean en....?"
„Nee, ben Assar, Inschallah... jij ook
hier.... hier bij de matanza?"
Daar was weer dat woord, deze fa
tale uitspraak van den oorlog. Mahmoed
was ouder geworden. In 1925 had men
hem nog kunnen aanzien, dat hij eens
studeerde aan de Medrisch in Cairo, de
grootste universiteit van de Mohamme-
Idaansche wereld nu was hij niets
meer dan een kabyl wat had hem,
hier naar toe gebracht, hoe beschouwde
hij dezen oorlog? Ik vroeg hem:
„Waarom ben je hier Mahmoed?
„Ik ben hier tegen Spanje, tegen de
witte honden, tegen hen, met wie wij
altijd strijd gehad hebben! Ik ben hier,
omdat het gemakkelijk is, begrijp je
me?"
Franco betaalt goed.
Ik meende hem te begrijpen, maar ik
wilde van hem meer hooren, alles hoo-
ren, wat deze man, deze Afrikaan, die
in Spanje als een moordenaar vecht, te
vertellen zou hebben.
Jullie hebt je door Franco laten aan
werven.... goede betaling, wat?"
Hij grijnsde: „Ik verdien drie maal
zoo veel als in vredestijd..., en wanneer
we een stad innemen.... enkele ureiy...
zonder toezicht".
Plunderen of requireeren, men kan 't
noemen, zooals men belieft, is een on
derdeel van iederen oorlog.... maar het
loslaten van kleurlingen in blanke ste
den was tot nog toe geen gewoonte.
Mahmoed knikte:
„Hierdoor denken de heeren, dat ze
ons gekocht hebben. Daarmede zouden
wij betaald zijn. Omdat zij weten, dat
wij niet, zooals vele Christenen, bang
zijn voor den dood, moeten wij voopj
gaan en den weg vrijmaken.... voor hen.
JKijk, ben Assar! Jij kent ons, jij bent
geen Spanjaard. Jij herinnert je nog
wel, hoe ze ons uitgezogen hebben, ver
sjacherd hebben, verkocht en „veroverd"?
Jij bent jonger dan ik, maar ik hebi
meegemaakt, hoe Lyautey, in 1912 in Fez
den Sultan afzette en Yoesoef tot Sul
tan uitriep. Ik heb nog den oorlog van
Raisoehlis beleefd. Al heb ik hem zelf
niet meegedaan. Wij hebben het hun
niet gemakkelijk gemaakt! In 1921 bij
Annual, toen heeft Abd-el-Krim ze neer
geslagen, toen was het de eerste Ma
tanza tegen Spanje, die ik mocht mee
maken! Hadden in 1925 de Franschen
pns niej; teruggeslagen, dan zou Fez
in onze handen gevallen zijn.... de Spaan
sche grandes zouden ons niet tegen heb
ben kunnen houden. Maar dan, toen ik
zag, dat ook Aschdir verloren was, toen
zijn velen van ons, niet zonder dat Abd
el Krim het wist, naar de Spanjaarden
overgeloopen. Het is beter je over te
geven dan op den dag van vergelding
te wachten en je te laten afslachten.
Wij hebben ons overgegeven en nu spe
len we voor bloedhond. Bij wie we ons
aansluiten, is hetzelfde. Aan welke zijde
wij de broeders van onze vijanden doo-
den, is hetzelfde.... als wij maar tegen
Spaanjaarden vechten! Tien jaren lang
hebben we gewacht, geen van ons had
nog hoop, den dag der wrake te zullen
beleven. Nu zitten we hier in Spanje
en je kunt er zeker van zijn, dat wif
het niet vrijwillig zfcillen verlaten!"
