NIEUWSBODE
VRIJDAG 7 AUGUSTUS 1936
OPGENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
1797 - 1889
De Kern
ABONNEMENT i
Prijg per 3 mfc&ndea 11,50, buiten Zierikiee 11,80
Voor het buitenl. p. jaar f 10,—. Afzonderlijke
nummers 5 oent. Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteurt M J, KOSTEN
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
92STE JAARGANG No. 13189
ADVERTENTIEN i
van 13 regelt 60 eent, tan 4 regelt an
daarboven 20 eent per regel. Reolames 40 oent
per regel. Bij eontraot belangrijke korting
Inzending op den dag Tan uitgave vóór 10 uur
Het Spaansche Vreemdelingenlegioen
De toekomst van het
Spaansche protectoraat
Wéér diqnderen de kanonnen en knette
ren de mitrailleurs in de bergen van
Marokko. Ditmaal echter Zijn de vijanden
niet de fanatieke Mannen vejn den „Rogoii"
Abd-El-Krim1, maar hebben de veijojveraars
het top elkaar gemtunt in een bloedSgen
burgeijqorlog.
Het was het vreemdelingenlegiiqen dat
het signaal tegen de regeeritng vian het
„Friomte Popular'' als eerste op haar va
nen schreef, en van dit legmen plajatte
zich de opstand mlet een verbazende snel
heid v)oprt.
Wat is het Spaansche
Vreemdelingenlegioen
waarover thans de geheele wenald
spreekt? Men weet er maar heel weinfig
van af, in tegenstelling mlet het Fralnsche
legioen, dat een sensatstoneelejn roiep heeft.
Ondanks den (naam1, diem d|i)t legioen
draagt, bestaat het jmjeerendeels uit Spaan
sche soldaten, terwijl het kader volkomen
dioor Spanjaarden gevormd wordit. Het
legerkorps is betrekkelijk klein, het om
vat slechts een regiment, onderverdeeld
in 32 „banderas", zjopiaLs de doimpagnüeën
genoemd worden. Van belang is echter,
dat dit korps, dat u)it 20.000 imjansühappen
bestaat, een elite-kaste is.
Het hoofdkwartier van het legioen be
vindt zich in Tetoieah, mlaar de troepen
2iijn gewoonlijk over net geheele land
mat Zijn talrijke gehuchten en pasen ver
spreid, terwijl look sterke afdeeli'ngan ge
detacheerd Zijn in de bergtoppen van het
Atlasgebergte, dat laan den rand der wioie-
stijn gelegen is. Zelfs thans, na verloop
van tien jaren, p de rust in het lalnd
nog niet teruggekeerd; de m|ajine|ni vain
Abd El Krim zijn zfilöh van hun kracht en
behendigheid v|ó|lkomen bewust en maken
het de geregelde troepen 'niet gemakkelijk.
Het Spaansche vreem!delingenligi|0|en moet
dus steeds |op Zijn hoede zijn en altijid
klaar staan |ojm' te veühtcn. Aan 't legioen
is het dan look te danken, dait fi|n 1925,
onder leiding van den onlajngs veronge
lukten generaal Sanjurjio, de overwinning
van Abd El Krimi geen feit werd. De
(opmiarsch van de Ryf-kabylen werd ge
stuit en de ©verwinning, waarvajn Abd Ei
Krimi 'jieker was, ging juist in andere han
den ©ver.
De namien van leidende Spuainscihe op
standelingen en regeerijngsgetrouwe gene
raals Zijn in de geschiedenis van den
strijd tegen de Ryf-kabylen niet onbekend.
De leversten LopeZ en Capaz en de gene
raals Piojzjas, Mola en de LlantO' hebben
allen hun aandeel in den roiemrijkejn, strijd
gehad. Spaansdh-Mapojkko is een school
v|qor de vorming van militaire lieden ge
worden, een onverbiddellijke, maar voor
treffelijke schiopl van den guerilla-©©riog.
De strategische en politieke beteekenis
van dezen hpiek van Afrika, dia tegenover
Gibraltar lagt, is dppr het internationale
Statuut van Tiainger v|0|lkomien gekenmerkt.
In de laatste jiaren heeft Spanje er dan
iqok naar gestreefd, Zijn protectoraat tolt
gijoptere ontwikkeling te brengen. De
voortdurende aanwezigheid van een leger
van 50.000 ;mlan brengt veel leven werk
jbet (zidh mede, tmSaar |opk de ontwikkeling
van den hiijnbpiuw en vajn de(n' landbouw
en den aanleg vian nieuwe verkeerswe
gen, iq.a. van een ajutostraat dwars doior
het Ryf-gebied, die (mlet veel imergie is
ter hand gen(o|m,en) heeft de bedrijvigheid
in dezen uithoek van Afrika doen stijgen'.
Maar het protectoraat toonlt twee ge-
Zichten. Eenerz'ijds het aspect v|a|n de r|o}rru-
Imtelkamer van Afrika, bewiopmd door
krijgszuchtige bergstammen wfiler ©inafban-
keiijkszin fijn de|n ljopp 'der eeuwen ge
sterkt is en anderzijds het beeld vapj een
in de tjopkoimist rijk gebied, waarin Spanje
de vroiegere fouten in zijn. koloniale poli
tiek eens hpppt goed te ,m|akeni.
De tegenwoordige gebeurtenisssln in
SpaansCh-Maroikko staan 'Vporlpopig inog
in geen enkele betrekking tjo|t de jkjolpiniale
vraagstukken, ni|aar izJij kunnen er zeer
gemakkelijk invloed op (krijgen.
MIJNRAMP IN ENGELAND
57 mijnwerkers door een
ontploffing gedood
Een geweldige ontploffing in een kolen
mijn, naar alle waarschijnlijkheid ge
volgd door een brand, heeft Donderdag
morgen vroeg jgroote ontsteltenis teweeg
gebracht in de omgeving van de stad
Barnsley, in Yorkshire. In den i,qop van
den mOrgen Werd de schrik tot angsige
verbijstering, omdat men mpest aanne
men dat 58 mijnwerkers zich. bevonden
hebben op de plaats, waar de explosie
gebeurde.
De nooidseinen klonken overal in den
vroegen morgen. Zij 'werden doorgegeven
naar de naburige mijnen en met spoed
kwamen de reddingsbrigades naar Idle
plaats des onheils. Met man en macht
topig men onmiddellijk aan den arbeid.
1 mijnwerker gevonden
Een gebeurtenis, die de reddingsploe
gen eenerzfijds met nieuwen moed be-
zfielde, doch aan den anderen kant (dui
delijk aantoonde, hoe moeilijk' haar ar
beid zfoiUi W|orden en in welk een ge
vaar de opgesloten mannen verkeerden,
deed zfreh tegen het middaguur voior. Men
vond tpen namelijk op> een kilometer af
stand van de plek der ontploffing, den
mijnwerker Alfred Brown. Hij had ern
stige brandwonden aan gelaat en han
den en werd in ernstigen toestand naar
het ziekenhuis te Barnsley overgebracht.
Smachten do redders eenerzjijds het
genoegen een man te hebben bevrijd,
tegelijkertijd begrepen zlij, dat de om
vang Van de ontploffing en den brand
wei heel groot moet zlijn, als een mian,
die Zich op een kilometer afstand be
vindt, er ernstige brandwonden door be
komen heeft.
Den heelen dag hebben de 9 reddings
brigades onversaagd gearbeid, om te
trachten, de mijnwerkers, die tengevolge
van de ontploffing jn de mijn waren
ingesloten, te redden, ma;ar tevergeefs.
Door gas en vuur gedood
Dr. Henderson, een der drie artsen,
die de reddingsbrigades vergezelden, ver
klaarde bij zfijn terugkeer, dat het hier
een hopeloos geval betrof. „Wij heb
ben de meeste lijken kunnen bereiken",
zÓO zei de hij. „Sommige der mijnwerkers
z)ijn op1 slag gedood door het geweld der
explosie, terwijl anderen jn houdingen
werden aangetroffen, die doen ver
moeden, da,t Üij 'gestikt Zijn door gassen.
Een .ajaintal lijken Jwias zfwlaar verminkt".
I 21 dooiden Zijn naar boven gebracht.
Enkele sllachtoffers lagen in biddende
houding Het hlopfd van één der mijn-
j werkers werd ongeveer veertig meter
van het iidhjaam gevonden. Van siopi-
i mige. slachtoffers lagen de kleeren op
groioiten afstand van de lichamen ver-
wijderd. Do reddings-brigadies werden bij
haar werk bedreigd door vallend ge
steente, hetgeen hun arbeid ten Zeer
ste berroeiijjkte. Eén der brigades was
tpt vlak bij' Zeven ingeslptenen geko
men, toen vallende steenen verderen
voortgang onmogelijk maakten.
In de omgeving van de imlijb speelden
ziich hartverscheurende topneelen af on
der de 2000 mijnwerkers en de vrouwen
en kinderen der vermisten, die in den
stroom enden regen op berichten aan
gaande de reddingspogingen wachtten.
De brandkast van Amerika
15 treinen zullen 6000 ton
goud vervoeren
Midden Augustus is de
schatkamer gereed
Het Amerikaansche ministerie van fi
nanciën treft op het oogenblik alle voor
bereidingen voor het transport goudsta
ven ter waarde van zes milliard dol
lars naar de nieuwgebouwde, voor in
brekers niet te bereiken schatkamers te
Fort Knox in den staat Kentucky.
De gewapende macht, die ter bescher
ming van den grootsten goudschat ter
wereld wordt samengetrokken, bestaat
uit rijks- en gemeente-politie, postambte
naren eh sterke afdeelingen regeerings-
troepen. Zware machinegeweren, gasgra-
naten en vliegtuigen zullen bovendien
gereed worden gehouden om eventueele
rooversbenden te verhinderen zich van
het goudtransport meester te maken.
Het transport zal op 15 Augustus plaats
vinden. Het betreft hier het vervoer Van
6000 ton goud, waarvoor niet minder
dan 15 gepantserde treinen noodig zijn.
Volgens verklaringen van ambtenaren van
het ministerie van financien zal iedere
duim gronds van het traject waarlangs
het transport loopt vooraf nauwkeurig j
gecontroleerd worden. Het meeste geld
is afkomstig uit de schatkelders van de
munt te Philadelphia en het goud-con-
trölebureau te New-York.
„Wij mkaen thans aanstalten dit goud
naar Fort Knox te brengen", vertelde 'n
hooggeplaatste ambtenaar van het minis
terie van Financiën onlangs, „en wan
neer iemand zou trachten ons dat te
verhinderen, zou hem dat zeer slecht
bekomen. In dit verband zou ik er op
willen wijzen, dat de bewakers van het
transport uitstekend met de revolver
kunnen omgaan en dat zich onder hen
een aantal feillooze schutters bevinden".
De „goudvesting" ie Fort Knox zal
15 Augustus gereed zijn. Zooals wij on
langs reeds meldden is deze vesting een
twee verdiepingen hooge burcht uit staal
en beton opgetrokken* waaromheen diepe
kanalen loopen. Het geheele complex kan
in geval van nood onder water worden
gezet. Volgens menschelijke berekeningen
is de schat van Uncle Sam te Fort Knox
veilig.
N£*l*Vf*LK en om"sPannen> onrustig
en slapeloos. Men gebruike
hiertegen de zenuwstillende en zenuw
sterkende
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Glazen Buisje 75 et. Bij Apoth. en Drogisten.
KORTE BERICHTEN
Pan-Amerikaansche conferentie
op 1 September
Uit Buenos Aires wordt van officieele
zijde meegedeeld, dat de Pan-Amerikaan
sche Conferentie 1 September zal bijeen
komen. De volgende onderwerpen zul
len worden behandeld: de organisatie
van den vrede, de perfeetioneering van
de anti-oorlogspacten, die nog van kracht
zijn, benevens beperking van nieuwe ac-
coorden, oprichting van een inter-Ame-
rikaansch Hof, de neutraliteit, beperking
van de bewapeningen, veroordeeling van
hel gebruiken van geweld, vermindering
van tariefmuren en intellectueele samen
werking.
Het dagboek van een filmster
Bij de voortzetting van het proces door
de filmdiva Mary, Astor, gevoerd tegen
haar ex-echtgenoot, om de uitgesproken
scheiding ongedaan te krijgen en weer
hersteld te warden in haar rechten op
haar dochtertje is een dagboek van Mary,
in behandeling gekomen. Het is een zeer
openhartig dagboek met nogal compro-
mitteerende plaatsen over de schrijfster
zelf en haar vrienden. Uit het dagboek
en ook uit hetgeen zij bij de onder-,
vraging verklaarde, blijkt, dat er een
liaison geweest is met een vrij beken*
den tooneelschrijver, maar ook dat haar
man daarvan wel had geweten en haat
daarover niet al te zeer had lastig ge
vallen. Er is voor dit proces, dat in
Los Angeles gevoerd wordt, een ont
zaglijke belangstelling in de wereld der
filmsterren.
Vliegramp in Amerika eischt 8 dooden
Een vliegtuig van de lijn Chicago-
New Orleans is op 50 K.M. ten Zuiden
van St. Louis in den staat Missouri,-
neergestort. Alle acht inzittenden, onder
wie twee piloten, zijn hierbij om het
leven gekomen.
Het vliegtuig bevond zich op een
hoogte van 300 meter, toen het ongeval
plaats vond. Wat de oorzaak aangaat,
hierover tast men nog volkomen in het
duister. Het weer was helder en het
toestel was van een zeer modern type.
Troepenvervoer per vliegtuig
De Spaansche opstandelingen beschik
ken wel over eenige oorlogsschepen, die
hun zijde hebben gekozen, maar voor
een aanval durft men ze niet te gebrui
ken, daar ze geen duikbooten en jagers
hebben. De luchtmacht is zeer actief.
Op sommige dagen slaagde men er in
800 man door de lucht over de straafi
van Gibraltar te vervoeren.
Geen buitenlandsche hulp aan Spanje
De Fransche regeering heeft thans van
Engeland, Duitschland, Italië, Sowjet-Rus-
land, België, Tsjechowslowakije en Ne
derland bericht ontvangen, dat men in
stemt met het denkbeeld van non-inter
ventie in Spanje. Men wacht nog op
het antwoord van Portugal.
In Fransche diplomatieke kringen wordt
thans gewerkt aan de opstelling van een
tekst der overeenkomst. Hierbij zullen
alle leveringen van wapens, munitie, oor-
logsmaterieel of luchtvaartmaterieel aan
Spanje, Spaansch-Marokko en ander ge
bied onder Spaansche souvereiniteit wor
den verboden.
Predikbeurten te Zlerikzee
Ned. Herv. Kerk.
Zondag 9 Augustus.
Nieuwe kerk. 10 ure, ds. Bunjes.
Kleine kerk. 10 ure, ds. Reddingius en
7 ure, ds. Waardenburg van Haarlem.
Luth. Kerk.
Geen dienst.
Gerei. Kerk.
10.30 en 6.30 ure, dr. v. Lonkhuijzen
(Bed. H. Av.)
Chr. Geref. Kerk.
9.30, 2 en 6 ure, Leesdienst (oude tijd).
Leger des Heils (Poststraat)
10 Heiligingsdienst, 3.30 Openluoht-
aamenkomst (Nobelpoort) en 8 ure, Ver
lossingssamenkomst.
Gerei. Gem. (Bt.-Domusstraat)
9.30, 2 en 6 ure, Leeakerk. Maandag
avond 7 ure, ds. Ligtenberg van Lisse
(alles oude tijd).
Oud-Geref. Gem.
9.30, 2 en 6 ure, Leeskerk (oude tijd).
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Uit den trein gevallen
De bejaarde heer Dl van der P|0jl uit
Geldermjalsen, die met trein m|o|. 622 op
weg was van Geldermlalsen naar Utrecht,
is, ongeveer 500 Imleter bujïten het station
Gel derm'al sein, juist v©©r de Lta-
gebrug, d©or tot dusver mog onopgehel
derde (otorzlaak uit den trein gevallen.
De fm/an kwam juist (oip het pupstiuk! van
een wissel terecht on; Werd 'da|entengjev|o(lge
ernstig gewand. Met een schedelfractuur
Het Spaansche Vreemdelingen
legioen, dat het signaal tot den
opstand gaf
Een mijnramp in Engeland eischt
57 menschenlevens
De inbraakvrije schatkamers van
Amerika
Lichter kleuren voor de komende
automobielen
Spanje's economische en agra
rische toestand
Bij de Olympische kampioenen
te Berlijn
Iets warmer overdag
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
De economische toestand
van Spanje
Dalende uitvoer tengevolge van
de crisis
Herverdeeling van den grond
kan Spanje redden
Het decreet van de Splajansche regeering
ten laanzlien van de nationalisatie van
alle, v©p|r den oorlog belangrijke be
drijven, heeft in z'ijn tegenjwioiordigen
vorm noigi slechts een voprlooipg ka
rakter- TOCh heeft de regeering geen
t'wiëefl open gelaten, dat men daarmee
eerst aam het begin va,n een hervor
mingsproces staat, jwlaardojor de volks-
huishouding van Spanje i— viooropgestelld
dat het land in lafz'ien'baren tijd tot rust
luomt en in handen van de huidige re
geering blijft op gansCh andere basis
Oipgelrdkkeii zlou iwjorden.
In 'de geheele fwiereld is men er al
gemeen van p|vertiuigd, dat de finan-
cieele en economische toestand van
Spanje, doiO|r de steeds terugkeerende
burgeroorlogen en sociale onrusten, Wan
hopig is. Dez[e bie|w|eringen zijn lijnrecht
in strijd met het feit dat Spjamje een
Zleer r,ijk' land is, met gnooite reserves,
die in geen geva 1 reeds zijn opgebruikt.
Zeker kan de aanwezigheid van de eco-
nomisChi (moeilijkheden (niet geloochend
twtorden, maar .dez'e vinden voor een groot
deel hui oorzaak in de algemeene We
reldcrisis.
De financieele toestand
De peso, de Spaansche geldeenheid,
tolas gedurende ide laatste jaren van een
opmerkelijke stabiliteit, alhoiéwlel niet
ontkend kan Iwloirden, dat dit vaak met
g'ioioite toffers (gepaard ging. Ook heeft
Spanje 'zlijin deviezen-regeling, Iwielke
steeds streng is toegepast, maar die :n
vele opzichten soepeler is dan in am-
dere landen. In begin Juli, dus onmid
dellijk vjoiotr den aanvang van den hur-
gerooilog bedroeg de omloop van bank
biljetten 5,51 milliard, terWijl de voor
raad edel-metaal goud en zilver
een Waarde van 3,08 milliard vertegen-
Wfoieidjgde Dc bankbiljetten waren d,us
op dat ©ogenblik voor ougëveer 60 pet.
gedekt, terwlijij de dekking in den herfst
van 1835 67 pot. bedroeg.
Ovcv- hc» (geheel is dez»e toestand zeer
gunstig te roemen, en zfdnder tuffel
zjullen ter ook niet veel landen zJijh,
die een even hoog dekkingspercentage
hebben. Thans is er uiteraard een ver
andering in den 'toestand ingetreden, aan
gezien de Spiaansche regeering er naar
streeft (huar (goud vqorraad naar het bui
tenland te brengen.
De afhankelijkheid van het buitenland
Aanzienlijk' minder gunstig lis de toe
stand van den buitenlandschen handel
van Sp|amje. De Spaansche volkshuishou
ding is in sterke mate afhankelijk van
de Europeesche markt. Vopr alles is
Spanje een landbouWland. (Moer dan een
vierde deel van de bevolking vindt een
besta,am in den landbouW, ongerekend
de arbeiders en beambten, -die in de
agrarische industrieën m de grootte ste
den IwOrkziaam Zijn. Spanje imoet het dus
hebben van den uitvoer van landbouw
producten, Welke ruim 2/3 deel van den
totalen (uitvoer vormen. De voornaamste
afbemers van Spiaansehe landboiuwlproi-
diucten ziijn Engeland, Frankrijk, Duitsch
land er. de Vereenigde Staten. Tengevolge
van de Iheersdhende lamdboiuiw|cTisis is de
(Uitvoer van Spanje van jaar tjoit jaar
verminderd.
De buitenlandsche handelsbalans der
laatste drie jaren vertoont het volgende
tbeeldInvoeroiverscho t (in millioenen
pesetas), in 1933 166,84; in 1934 243,83;
in 1935 294,85.
Het is dus begrijpelijk, dat alle po
gingen van de regeering er op gericht
zlijn, den Uitvoer te vermeerderen, om
tenminste een eventwïcht te krijgen.
De verdeeling van het grootgrondbezit
De industrialiseeriilng ven het land is
qui&ntitatief zeer achter gebleven, doch'
qualitatief bij: moderne machines oïi
groote, moderne bedrijven. De econo
mische toestand Van Spanje is te ver
gelijken 'met den Russischen uit den voor-
oorlogstijdeen (groot landboulwland, met
Weinige, maar zieer goed uitgeruste .in
dustrieën en fabrieken in de igropte
steden.
De nationalisatie van de (industrie zjow
de Spaansche regeering, Wanneer zij in
derdaad grootscheeps che hervormingen
toiil doorvoeren, weinig baten. Van veel
meer belang is het, den landboujwl te
ontwikkelen en te mpderniseeren. Meer
no,g steeds is bijna de helft van den
grond in handen vati (Ongeveer 12.000
grootgrondbezitters, ondanks het feit, dat
de régeering er reeds toe overgegaan
is, eenige duizenden boeren land te ge
ven, do|oir enkele stukken grootgrond
bezit te onteigenen en te verdeelen. Maar
hierrr.ee is de k'wiestie nog wiet aflge-
loopen Bij' de verdeeling van den grond
gaat het er om, den boteren zooveel land
te sgeven, dat een rendabele productie
mogelijk is. Hiertoe zlou men den boe
ien credieten moeten verleenen, die 'hen
in staat zlouden stellen, hun bedrijf tech
nisch te vervolmaken. Slechts ©p dede
(w'ijzle is een intensieve bebouwing van
den grond 'mogelijk.
Het lot van Spanje, zlotowel politiek
als economisch, hangt af van de oplossing
van het agrarische probleem. De na
tionalisatie Of socialisatie van de indus
trie daarentegen blijft naar verhouding
van ondergeschikt belang.
