ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE MAANDAG 27 JULI 1936 OP6ENOI ZIERIKZEESCHE COURANT ONTZAG De Kern T- ABONNEMENT: Prijs per 3 maanden I1,50, buiten Zierikzee f1,80 Voor het buitenl. p, jaar f 10,—AJsonderlijke nummers 5 oent. Verschijnt dagelijks. Tel. No. 32. Giro 137677 1797 - 1889 DirecteurA. J. DE LOOZE Uitgever-RedacteurM J KOSTEN Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE 92STE JAARGANG No. 13180 ADVERTENTIENi ran 13 regels 60 eent, ran 4 regels en daarboven 20 eent per regel. Keolames 40 eent per regel. Bij eontraot belangrijke korting Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur „Er is geen ontzlag meer"; ziedaar een in onz'e dagen dikwijls aangehaald wo,cxrd. .Men wii het dan doen schijnen alspif alle eerbiedige vrees voioir iets of iemand verdwenen is. Men twijfelt aam het geestelijk over wicht van bepaalde personen, misschien en men houde mij dit ten giaede hi|oigelij'k twijfelt Imcn aain het geestelijk overwicht van zichzelf. Ont20g vindt z'ijn oorsprong in .gezag, in z'eggemtij Dit zeggen houdt in een zekere wéts- bevoegdheid en dezle bevoegdheid is macht. Om nu gezjag zóó uit te oefenen, da-t dit ontzlag wordt, is het moodig dat de dragers van dit gezlag hartelijk mede gevoelende menschen zijn, die hun macht niet misbruiken maar persoonlijk vervuld ajljn van het groi&te igewidht, van de heilige roeping van hun hoogheerlijke taak. Ter illustratie het volgende: 'tWas in den zlomer van het jaar 1924. De lichtingen waren opgeroepen voor Hiefhaling-ssoiefeningejn en de tenten wa ren jöpgesiage.n achter de igroiote straf gevangenis te Breda. In dat kiamlp Waren saimien .gelegerd 4000 mam. Onder hen. (wlaren er uit lalle oorden jdes lands, Oioik yit het overj'ordaam&che, uit ZeeuwscJn-Viaanderen. Als altijd gingen de mannen 's avonds de stad in en dronken hun glas bier, mogelijk dat eenigen wel eens meer ge bruikten da,n dat voor henzlelf en an deren goed was. Maar de vrojlijkheid, die er onder hen heerschte, veranderde spoedig, daar de Vlamingen schijnbaar te veel hadden gebruikt. Door het ontactisch optreden door een sergeant der militaire politie, .ojntstond een tumult, da,t in razlarnij dreigde om te slaan. Het regenachtige weer had medege werkt om 'het nachtverblijf' in de tenten niet tot het aangenaamste 'te doen be- hooiren en de toch reeds geprikkelde gemoederen veroorzaakten relletjes. Tenten werden in brand gestoken en de officieren waren hun pntz'ag kwijt en ten einde raad. Doch in den meur gen, volgende na de- zien rumoerigen nacht, verscheen te .paard op de plaats des onheils generaal C. J. Snijders. Midden in het kamp zult ge denken, liet hij de oproerkraaiers desnoods hen die ontactisch opjtraden vo.0r 'Zich brengen, nam zijn rijzweep en rostte als een waanzinnige op1 de in opstand geweest zijnde personen. Niet alzjO|ö mijne lezers! Langzjaam liet hij zijn lier paard dat Van loingeduld trappelde gaan (maar idle plaats die hij vooir dit oogenbiik had verkozlen. Weemoedig stonden zijn fiere oogen toen hij den chaos overzlag. Op1 de uit gekochte plaats stpnd hij stil en staar de ofm 'zk'h heen. De generaal! de generaal! ZO|0: klonk het van tent tot tent. Ais bedeesde kinderen vergaderden ziclhiailen 0m de plaats waar hun mees- Ier stond. Dan hief de generaal z'idh op in het zjadei met een vain hartzeer trillende stern, riep hij het uit zfopdat het de verste hoeken va.n het terrein vervujde MANNEN!! Dit woiOrd, mannen, het doortrilde iedere zenuw van. de harten van ai deze jonge mannen. Dit „mannen" had geklonken en zjij gaven zich over en luisterden naar de woorden die hun. generaal sprak. Hij verzjöcht hun om toch te gehoor zamen, om elke baldadigheid te vermij den, om rich te .neigen t,o.t hunne supe rieuren. En de jongens? Sommigen hadden tra nen in de obgen, sommigen maaikten zfidhzeif verwijten om hunne domheid, maair het rumoer was gestild. De dagbladen hebben, er in die dagen kolommen aam. gewijd en zoover mij bekend zijn er geen straffen gevallen. En zjoo iets is ontzagwekkend. Ui|t zjuik een da,ad spreekt ontzag. Ontzag is niet een. overdadige .uitoefentimg van een rechtsbevoegdheid van bepaalde per sonen, lOntzjag is niet misbruik maken van de hem geschonken o»f opgedragen madht, Ontzlaig is geestel lij k ove r- w i oh t. Niet dopr kracJhts- of macihitsdaden krijgt men ontzjag, maar door diep men schel 'jk medegevoel. En dit medegevoel moet men niet zoe ken bij den egoïst, niet b|ij hen, die Zichzelven voelen, omdat zij, zooals Mul- tatuii het uitdrukt, „door gebrek aan gewicht naar boven. 'rijn gevallen", maar men moet het zloeken bij de welwillende menschen, die doioir hun daden betoonen dat zfij groot zijn, hoe klein zij ook mogen schijnen. Ontzjag het is het dement der maat schappij, dat 'zlóó hecht wekt, dat geen storm van revolutie in staat is, heit bouiwfwerk te verbreken. DE WAANZINNIGE WERELD Pacifisten worden bewapenaars De armste landen hebben een kostbaar oorlogsapparaat Het opschrift boven dit artikel zou aan leiding kunnen geven, dat men de ge volgtrekking maakt: zeker weer een pas verschenen boek. Niet alzoo mijne le zers! In dezen natten zomer willen we even wijzen op droge feiten van den dag, op de beurs nog wel, de baro meter van het politieke weer. En die staat niet gunstig, hoewel daar eenige levendigheid, valt te bespeuren, doch niet in den goeden hoek. 1 De ijzer- en staalwaarden zijn ge vraagd; de bewapeningsaandeelen zijn in trek. Europa is aan 't potverteeren Meer dan iets anders teekent dit de huidige situatie in ons oude wereld deel, want iedereen heeft het over be wapening en bewapeningsuitgaven. Deze invloed strekt zich zeer ver uit; zoo wordt b.v. in de laatste weken de ef fectenbeurs te Stockholm omhooggetrok ken door de .aaindeelen Grapgesberg, 'net bekende ijzererts-concern. Deze aandee- len zijn sedert begin 1935 toen ze nog slechts 521/2 °/o noteerden gestegen tot 176 0/0 op 17 dezer, terwijl ze begin 1936 nog 69 stonden. Ware het nu, dat het economisch her stel zulke vorderingen had gemaakt en het ijzer- en staalverbruik daardoor zoo sterk toiegenoimlem, men zJou 't toej.uichejn, imlaar ioip het Oiogenblik kam men dezo stijging van dat verbruik hoofdzakelijk toeschrijven aan de grootere vraag naar kanonnen en oorlogsschepen. Op die ma nier gebruikt het al zoo zwaar geteis terde Europa zijn laatste middelen op. De bewapeningswedloop moet ophouden Misschien omdat wij dit opsoupeeren nu al een reeks jaren aanschouwen, zijn we al wat afgestompt op dit punt. Maar wanneer een scherp opmerker als prof. Butler, de president van het Amerikaan- sche Carnegie concern, na een reis door Europa, verklaart, dat het hopeloos mis gaat, tenzij dadelijk hulp wordt gebo den, dan geeft dit toch aanleiding om eens even te bedenken waar we naar toe gaan. Prof. Butler richtte een oproep tot het Amerikaansche volk om het hhndels- crediet weer te herstellen. De vraag is echter: wie is nog bereid om crediet te verstrekken aan de verschillende lan den, die alle deviezen, waarover ze de beschikking kunnen krijgen omzetten in directe en indirecte oorlogsvoorbereidin gen? Prof. Butler heeft zijn oproep tot het verkeerde adres gericht: het is niet Amerika, dat weigert crediet te verlee- nen, het zijn de credietbehoevenden, wel ke die verstrekking onmogelijk maken door hun houding. De oproep had daar om tot Europa moeten gericht zijn om op te houden met den bewapenings-» wedloop. De wereld van tegenstrijdigheden Het is overigens niet onbegrijpelijk, dat prof. Butler zich vergist heeft. Het is of alles de „omgekeerde wereld" is. Niet alleen zijn de pacifisten van giste ren de bloeddorstigste bewapenaars van heden en vormen de armste landen zich het kostbaarste oorlogsapparaat. Ook op ander terrein zien we de meest zonder lingen ommekeer: terwijl bijvoorbeeld de handelsvloot v^fri onze lage landen aan de zee, vanouds bekend als zeevaarders, nog steeds inkrimpt, treedt.... Zwitser land onder de rij der zeevarende naties met een eigen dienst BazelLonden! Symptomen van een overeenkomstige actie 'zJij'n reeds in io|ns land te ontdek ken: met grooten aandrang wenscht men in den Amsterdamschen gemeenteraad den aanleg van bergen in het nieuwe Amsterdamsche bosch! Dit zijn teekenen des tijds: gelukkig onschuldige teekenen, maar helaas typeerend voor wat er in het groot in onze wereld thans gebeurt. De crisis zou zeker al lang volkomen z'ijn geliquideerd, wanneer ïben niet zop- lang op dë verkeerde manier had gedok terd. Daardoor is de wereldhandel extra ingekrompen, en hoe krijgen we nu alle overheidsbemoeiing weer weg? Auto stort in een ravijn Zondagmiddag heeft op een hellenden weg bij Besenfeld een zeer ernstig on geluk plaats gehad, waarbij 20 menschen het leven hebben verloren. Een S.A.-afdeeling uit Mannheim maak te een uitstapje naar het Zwarte woud. In een vrachtauto met aanhangwagen hadden 63 mannen plaats genomen. De auto reed uit het Neckerdal over Alten- steig napn- Besenfeld en moest vandaar langs de Besenfelder helling naar 'het Murgdal afdalen. De bestuurder kende dezen weg blijk baar niet en reed op de verkeerde ver snelling, zoodat de vaart van 3e wan gens steeds gromt er werd en tenslotte minstens 60 kilometer bedroeg. In een bocht gebeurde het ongeluk. De wagens reden over den wegrand en stortten bijna verticaal naar beneden. Zij vielen ongeveer 8 Meter. Alle inzit tenden werden uit de wagens geslingerd en verschillenden kwamen daaronder te recht. Vijftien S.A^-mannen waren op slag (dood, vier stierven korten tijd later. Bovendien is een meisje bij het ongeluk om het leven gekomen. De overige inzittenden werden allen gewond, sommigen zwaar, anderen min der ernstig. De bestuurder is gearresteerd en in een cel van een ziekenhuis opgenomen. Mussert eri »De Groene« Een verzonnen persgesprek De aandachtige lezer zal zich onge twijfeld het artikel herinneren, dat vo rige week door ons werd gelanceerd over een Interview, gehouden tusschen den leider van de N.SJ3.-beweging in ons 'land en de heer Brouwer, redacteur van de „Groene Amsterdammer", het be kende radicale weekblad. Op dit persgesprek is een ander ge volgd, n.l. in het Utrechtsch Dagblad, waarin de heer Mussert verklaarde, dat het gesprek in de Groene van A—Z ver- OPSTAND IN SPANJE »Nog houdt het schrikkelijk pleit om dwang of vrijheid aan Nog draagt des Spanjaard's erf de revolutievaan« Met een viarpnit |0ip Tollen's gedicht zlo|u imlan, heèl kort, den' Spaansicbqn. war- bioiel kunnen schetsen. Nog steeds woedt met grioote verbittering dez'e burgerstrijd, die uitlioiopt op fascisme of 'comtmiunistm'e. Thans gaat de eindspurt in. Madrid' wordt bedreigd, p|f juister Lospya, waar Izjie'h de bnopmen bevinden, .die de hoofjdlstad v,a|n drinkwater moeten voorzien. Indien Llosoya genomen wordt, zjal Ma drid binnen de zlevein idjagen z)o|mder wa ter zijn en het zial zich, dian |m[0|ete|n over geven. Diaanoim spaininejn 'zfoowel de reeht- sche trioepen nis de rooiden zich tot het uiterste in lolm1 Liosoya in hun macht te krijgen. Op het |opgeniblik zijn de recht- sche troepen bez'ig iajl hun troepen, te ver zamelen |0|m Ze te icioinic'entreerem op Lo- stoiya en de verdedigers vain Majdrid, die zieer gioed beseffen welk belang de strijd heeft, welke binnenk|oirt zjal uitbreken, vechten frnet huin rug tegen den mu:ur. Indien de rechtóchen suces hebben en de watervioiorrieniinig van Madrid afsnij den, zal de rioiode Spaansche regeering vian het Freinte Popular vallen. I|ndien de rechtschen het verliezlen, dan beteekfent, dat nnver.miijdelijk dat (die regeeripig en het land icloirnhnunistisch worden. Indien Spanje clom'muniistis'dli wordt, kan Frank rijk aangestoken worden. Hitier heeft ver klaard, dat h'ij; in'iet kan toestaan, dat Duitschland een. 'doimlmunistischem nabuur krijgt en dat hiji dan z'al Imloeten aa|nVal len. Zoo friet (m!em, dat hetj lot van Europa afhangt van den strijd die zlal uitbreken |o)mi de beheersching vian 'dat onbekende plaatsje in Spanje, dat het water aan Madrid levert. De Spaansche regeering optimist „Een vreeselijke strijd wioiedt op het |0|0ge:nblik tusschen de krachten via|n de demlocratie en die van: het fascisme. De reactie va|n dan uitslag, waarover de re geering iraiet den (masten twijfel koestert, Zial zich tenislioitte voelbaar |m|aken, tot ver loiver de grenzen van Spanje!" Deze verklaring legde de Spiauitisehe Im'i'nister-presideint José Giral iaf in den loop van eein interview aan een öorres- piond-ent van het Intern. Nieuws Bureau. „De regeering was het slachtoffer van 'm'i'litaire krachten iln Spanje met slechts enkele uitzjoh'deringen die van zijns waren tie regeeriing te vernietigein door lomverwaiahts toe te slaan. Wij (wisten echter van hu|n, plannen af. H,u|n plannen werd vopral de bodem: ingeslagen 'dioor den 'steun en de loyaliteit van »de vloot en 'het gnoptste gedeelte vian de lucht- Imlacht". „Het is waai' dat de rev|oilutie ver ver breid was en sterk", ziop ging1 de |minister president Giral voprt. „De rebellen: imleen- den daanoim, dat zlij' Majdrid omsimgekli hadden en dat (die regeering iitil de val Zat. Vertrouwende op dan imloreelen steuin van het SpaianSche v|0|lk, sloeg de regeering, Ofschoon zlij' op dat opgenblik nog zwak ker was dan de Vijand, (dieze bij Madridi snel en stoutmtoedig terug en vërnietig'de daardpor alle illusies van de revolutiom- nairem". Overgaande tot .het politieke aspect z)ei de imiinister-presideint: „Dit is de groptste en fineest uitgebreide revolutie, welke JOSÉ GIRAL, de Spaansche minister-president Spanje iopit gekénd heeft en de gevplgem ervan zullen zopveel gewicht voor de historie van Spanje zijn als dit land in de laatste 100 jaar nog niet heeft im'ede- gemiaakt. H,et (zlal een gevecht tjojt het bittere einde zJijin en die hetl Verliest..." 1 De president (mlaakte een ziwaai met zJijn 'hand, die duidelijker was dan (woor den konden Z'ijn. Hij zeide vopirts nog dat het vertrouwen van de regeering niet alléén1 gebaseerd was op de suCCesslen vian het slagveld, im|aar ook opr den. praich- tigen geest bij' heft vjotlk, in, het bijzonder bij' de jeugd, die 'zingéad ten strijde trekt, wetend, dat (rij vedht v|0|or de vrijheid •en' hojoge idealen". ,?De loyaliteit vian de vloot", aldus be sloot Giral het interview, „verhinderde Volkomlen het plan, het vreemdelingen legioen en lajndere troepen van Marokko naar Spanje jpver te brengen. Sleclhts1 een 1000-tal manschappen rijn de Straat vian Gibraltar jo;ver kunnen komen en die le- genmlaicht is thans vernietigd. Algericas is weer in handen vian de regeering". Vele vreemden vluchten De Amerikaansche gezant Bpwers heeft Spanje mtet vrouw en dochter per schip verlaten. Het Italiaaiasche schip „Prinses Maria", kwam met 1600 vluchtelingen uit Barcelona te Genua aan, waar twee Brit- sc'he terpedojiagers 300 vluchtelingen, van verschillende nationaliteit, aap land zet ten. Te Gibraltar aangekomen vluchtelin gen verklaarden dat zlij hebben gezien, hpe te Malaga een honderdtal perspinén, priesters, fascisten en anderen, werden ineeigesidhiofen, in hoofdzlaak door kinde ren tusschen 14 en 17 jaar, die roipde dassen en, hemlden droegen en gewapemld waren met pistolen, geweren, bijlen en knuppels. Iin de hoofdstraten z'ijln 52 ge bouwen Vrij'wiel door brand verwoest. Hpnderden rijln gedopjd, terwijl het aan tal gewenden volgens dezefn zegsinlan de duizend overschrijdt. Te Gibraltar is een Britsche torpedo jager aangekomen met een 150-tal Brit sche en Amerikaansche vluchtelingen uit Malaga aan boord. Zij verklaarden, dat te Malaga minstens 500 en 2000 gewon den zijn gevallen. De 300 voornaamste gebouwen van de stad zijn vernield. Een andere Britsche oorlogsbodem zag bij het passeeren van de straat van, Gibraltar, dat twee onderzeeërs Tarifa bombardeerden. Barometerstand van hedenmiddag: 2 uur. De waanzinnige wereld De toestand in Spanje nog steeds onzeker. Het „verzonnen" persgesprek De Zeeuwsche Polderbond ver gadert te Tholen De macht der 200 families ge broken Voetbal, Korfbal en Athletiek Later iets koeler zonnen was. Een krasse beschuldiging. In het pas verschenen nummer van „Vova" schrijft de redactie een uit haar duim gezogen persgesprek met „De Groene", om het „gelogen" persgesprek bespottelijk te maken. Een verweer is dit artikel niet, wat jammer is, want deze kwestie had men ernstiger dienen, te behandelen. „Vova" maakt zich er af met een ironisch artikeltje. Op Mussert's ontkenning antwoordt de heer Brouwer, dat hij zijn persgesprek letter voor letter staande houdt. Het spreekt vanzelf, dat „De Groene" niet tot de publicatie van het verslag over is gegaan, dan nadat de heer Brour wer verzekerd had, dat zijn verslag vol komen betrouwbaar was. Van groot belang is ook de vraag, of het behoorlijk is den inhoud van een dergelijk gesprek aan de openbaarheid prijs te geven zonder machtiging van de wederpartij. Bij een interview is het veelal gebruikelijk de andere partij den tekst van het verslag ter goedkeuring voor te leggen. Maar regel is dat niet, Het gesprek van de heeren Mussert en Brouwer was echter geen» interview. De redactie van „De Groene" meent stellig niet onbehoorlijk te hebben ge handeld. Allerminst past dat verwijt van onbehoorlijkheid aan de N.S.B.* die zich niet heeft gegeneerd een brief via|n den heer Heldring aan den heer Asscher, die kennelijk een vertrouwelijk karakter droeg en die toevallig aan het ver keerde adres was bezorgd en door een ander dan den geadresseerde geopend, te publiceeren. En die bovendien onlangs een verslag publiceerde, van een ver gadering van den Vrijheidsbond, welke vergadering eveneens kennelijk van ver- trouwelijken aard was. VERSCHILLENDE BERICHTEN Alleenwonend heer vermoord In het Groningsche dorp Opende, ge meente Grootegast, is in den nacht van Vrijdag op Zaterdag, de 72-jarige heer Zetsma door inbrekers overViaillen en ge- wolrgd. Een bedrag via|n ruimt f 100 "wiordt vermist. Men gelooft, dat de oude man nog getracht heeft door te schieten de aan dacht van de buren te trekken. Een zieke vrouw heeft wel schoten gehoord en haar man geroepen, doch deze heeft er ver der geen aandacht aiau geschonken, den kende dat er weer op kipen werd ge- Bij het onderzoek is aan het licht gekomen, dat de heer Zetsma juist Za terdag voor twee weken uit logeeren zou gaan. In verband daarmee had hij: een geldsom in huis, grooter dan gewoon lijk, 11.I. f700 a f800, daar hij uitkeer

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1936 | | pagina 1