ZIERIKZEESCHE KIEUWSBODE SEIZOEN n OPRUIMING ZATERDAG 25 JULI 1936 OPGENO' ZIERIKZEESCHE COURANT Fa. Johs. den Boer De Kern ABONNEMENTi Prijs per 3 maanden f 1,50, buiten Zierikaee 11,80 Voor het buitenl. p. jaar f 10,—. Alxonderlijke nummers 5 cent. Versohijnt dagelijks. Tel. No. 32. Giro 137677 1797 - 1889 Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M J. KOSTE Hl Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE 92STE JAARGANG No. 13179 ADVERTENTIEN i ran 13 regels 60 eent, ran 4 regels an daarboven 20 eent per regel. Reolames 40 oent per regel. Bij eontraot belangrijke korting Inzending op den dag ran uitgave vóór 10 uur DE SPAANSCHE OPSTAND Volslagen anarchie Smeulende kerken en gewapende jeugd Hoe ernstig de toestand in Spanje moet zijn, blijkt wel het duidelijkst uit het feit, dat de vreemdelingen langs alle mogelijke wegen het land verlaten. En dat onder deze vreemdelingen zich consulaire ambtenaren bevinden onder streept den ernst der feiten. Spanje verkeert in volslagen anarchie! De berichten van de elkaar bekampende partijen spreken elkaar zooals dat bij oorlogvoerenden gebruikelijk is steeds tegen, zoodat men tot nu toe in West- Europa niet kan beoordeelen, wie nu aan de winnende hand is. Echter drei gen in de gebieden, die nog in de macht der regeering zijn, de anarchisten en communisten de overhand te krijgen. Het gezag der plaatselijke autoriteiten verdwijnt. Overal knallen de schoten; overal vloeit burgerbloed. Bomaanslagen en kerkbranden zijn aan de orde van den dag. Onder deze omstandigheden is het be grijpelijk, dat generaal Franco, de op perbevelhebber der rèchtsche strijd krachten, vol goeden moed blijft. Een indruk uit Barcelona In de Catalaansche hoofdstad, Bar- colona, is de militaire opstand bedwon gen, maar de wanorde, het verbranden van kerken en kloosters, het plunderen van magazijnen, duurt voort. Barcelona heeft nu den treurigen roem, om na jaren lang de stad te zijn ge weest van welke men beweerde, dat door de grootere beschaving der be volking, geen kerkschending mogelijk was, in twee dagen alles wat tot nu tóe in Spanje op dit gebied is ge presteerd te overtreffen. Op sommige plaatsen is een geheel huizenblok mee vernietigd, met winkels en al. Intusschen viert de gewapende jeugd hoogtij en terroriseert al een beetje de stad. De voedselvoorziening is nog eenigs- zins gehandhaafd. Banken zijn gesloten^ Vele groote gebouwen zijn eenvoudig gerequireerd door de arbeiderscomitié's. Zullen zij naderhand deze gebouwen ontruimen? Auto's van landgenooten en vreemdelingen worden nog steeds zon der een i ge order van de autoriteiten door de arbeiders uit de garages ge haald. Het beeld van Barcelona is eigenlijk zoo: smeulende kerken, vensters en bal kons met witte lakens, stukgereden auto's aan de kanten van de wegen en straten, die onveilig worden gemaakt door wild rijdende gewapende mannen in de meest eigenaardige standen. Meestal het ge weer in den aanslag om zich een hou ding 'te geven en daarbij een sigaar rookende. De vreemdelingen vluchten Met volle kracht varen diverse oor logsbodems van verschillende naties naar Spaansche havens, teneinde de vreemde- LARGO CABELLEROj de leider der Spaansche socialisten. lingen aan boord te nemen, die door den opstand in de knhl zijn geraakt. In de Spaansche wateren bevinden zich op het oogenblik talrijke Britsche oor logsschepen te San Sebastian. Reeds zijn vele vrreifidelingen door deze schepen aan boord genomen. Het Engelsche oor logsschip „Devonshire" is te Palma, de hoofdstad van Mallorca aangekomen, eveneens om Britsche onderdanen en vreemde vacantiegangers aan boord te nemen. Voorts heeft het Amerikaansche mail schip „Exeter", dat op weg was naar New York, van de reederij bericht ont vangen, de passagiers aan land te zetten en naar Barcelona te gaan om hier de Amerikaansche onderdanen aan boord te nemen. De Duitsche pantserschepen „Admi raal Scheer" en „Deutschland" zijn uit gevaren en worden binnen enkele dagen voor de Spaansche kust verwacht. Italië zond het mailschip „Prinses Mafalda" naar Barcelona, om zoo noodig Itali- aansche onderdanen aan boord te nemen. Koning Alfons staat klaar De ex-koning van Spanje, die op het oogenblik op een kasteel van de Met- ternichs in Tsjechoslowakije verblijf houdt, heeft een speciale correspondent van de Evening Standard een interview toegestaan, waarin hij verklaarde, dat alleen uitroeiing van de linksche par tijen Spanje zou kunnen redden. „Ik ben er van overtuigd zeide de koning, dat alleen een rechtsche regeering, ge steund door het leger Spanje een ge lukkige en zorgelooze toekomst kan be zorgen. Als mijn land mij roept zal ik klaar staan". De koning ontkende eenige plannen voor een onmiddellijken terugkeer te hebben en sprak zijn meening uit, dat fwat er op het oogenblik in Spanje /gebeurde, een zuiver nationale bewe ging was. De aanslag op Koning Edward McMahon voor de rechtbank McMahon, die de vorige week door de politie werd gegrepen toen hij met een geladen revolver in de hand in de me nigte naar voren drong toen de koning voorbij reed, in Vrijdag voor den poli tierechter ftn Bowstreet verschenen. De procureur-generaal zeide, dat bui ten en behalve de beschuldiging van het in het bezit hebben van een revolver met het doel het leven van anderen in ge vaar te brengen, nog andere beschul digingen werden voorbereid krachtens hoofdstuk II van de wet van 1842 be treffende verraad. Intusschen behandelt dit hoofdstuk niet het geval van hoog verraad, maar bepaalde andere delicten. Het eerste dezer delicten, waarvan McMahon wordt beschuldigd, is: 1. het vertoonen van een revolvler in de na bijheid van den koning, met de bedoeling de openbare orde te verstoren; 2. het te voorschijn halen van een revolvfer in de nabijheid van den koning met de bedoeling den koning te doen ontstellen. McMahon zeide na zijn arrestatie voor de rechtbank: „Ik wou dat ik de zaak behoorlijk gedaan had. Ik had gemak kelijk op den koning kunnen schieten, maar ik heb de revolver weggeworpen". Hij zeide ok: „Ik heb willen protes teeren, ik heb de kogel voor den koning willen afschieten, maar ik ben het hoofd kwijtgeraakt". Een kellnerin, die als getuige was opgeroepen, verklaarde dat McMahon den 15den Juli naar het café was gekomen, waar hij klant was. Hij had tegen haar gezegd: „Ik ga weg; je zult mij niet meer terug zien. Er gaat iets ver schrikkelijks gebeuren. Je zult het in alle kranten lezen. Na de verklaring v,ain de buffetjuffrouw verscheen- iajs getuige de pjojlitie-iage'rut die den larm! v|ain Mac M^ah|qn omlaag had geduwd, toen hij hem een verdaidhte be weging had iz'ien im(aken. Getujge werd izleer uitvoerig dopr den rechter Ondervraagd, do'ch het slot was dat getuige bekeninein m|o|est, dat alles 'zjoo gaqw int zijin iwerk' wias gegaan, dat hij niet (oinder eede kan Zeggen of Ide hand vjain den arm1, dien hij omlaag' ge duwd had, een pisto|o! bevatte. Wel had) get. een vfoprwerp door de lucht zien Vliegen, dat terzlijde yam 'sKj0|ni|ngs paard jop den openbaren weg terecht iwlas ge- kOmlen en dat een geladen pistool bleek te Zijn, imlaar het blijft (oinizeker of ver dachte het pistjoiol reeds in de richting van den Kjo|niing had geworpen, toejnl de agent Zijin larmi neerdrukte dajn wel ;ojf het pistOjol tengevolge v.ajn dezie hande ling uit Verdaichte's haind gevallen is. Op verzoek van den verdediger weqd de 'zlajak een week verdaagd. Profiteerde U al van onze Nog niet? Doe 't dan nu! Nog honderden koopjes in alle afdeelingen. Frankrijk steunt de Spaansche republikeinen Twintig millioen aan oorlogsmateriaal Naarmate de burgeijoprlioig in Spanje vjoprtduurt, dreigt 'hij1 oiok in Frankrijk ernstige gev|o)lgeni te 'ziullen hebbön in den 'zijn Van een verbittering v,an da stehilming tussohen rechts en links. Aanvankelijk be paalde hel Imleeleven met de gebeurtenis sen In- het buurland fzlich. t|0it het hopeh op de loiverwinimmg vattv de partij1, waarmede imien sympathiseerde, hetgeen uitkwam in de Voorspellingen én c|olmJme|ntiaren der partijbladen. Nu echter de vraag vain1 het 'Verleenen van bijstand do|or de levering van loiorlogsbehoeften. gesteld is, Zijn hef tige polemieken ontstaan ejn neemt de verdeeldheid tioie, welke reefdis door den uitslag v;ain de verkiezingen en de maat regelen clopr de Vplksfrolnitregeering was ioinitstaain. Met griojote Verontwaardiging hielden de rechtsche bladen, dat minister-president Blum bez)ig| is te tv|oidoem aanj de (hem- door de Spaansche geestverwante regeering gie- dane verzloiekem. Volgens hen- is ©en oiver- eenkiomlst gesloten, waarbij leveranties van allerlei iojorlogsm'ateriaal worden toe gestaan. Het Vreemld© is, dat dit gebeurd Z|o,u, zijn buiten tegenwoordigheid vajn den heer Bilnml, die per vliegtuig naar Lon den 'vertrek, imlaar het is dan, toich in elk gev'al Imiet zijn goedvinden ep overeen komstig fc'ijn aanwijzingen geschied. Internationale tusschenkomst voor een wapenstilstand 7 In ieen tweetal Fransch© haVefns hebben Spaansche vrachtschepen im;unitie ingela den, terwijl een 4-tal bombardements vliegtuigen Zijn. gestart volar de Spaan sche republikeinen. De geZam'enlijke leveranties van Frank rijk aan Spanje 'zpfuden eep. totaal van frs. 20 imlilliioien vertegenwoordigen, die clointanit betaald Izlijh. Volgens de „Action Franchise", die go|ed ingelicht schijnt, im]aar welker mede- deelingen t|0ich (altijd een (ziekere reserve vereischen, lz|o|u als gevolg van de hou ding der Franisehe regeering eep militair attaché van een groiote Imlogendheid (waarschijnlijk Italië) aan het ministerie van (qorlog Izlijin kom'en verklaren, dat indien Frankrijk (zich (niet van jjnlmemglilng in de binneplandsche aangelegenheden Van Spanje |onthield, zijn regeering zich gerechtigd izjoju achten viah haar kant de Opstandelingen Vap wapens ejni imfupitie te vjoprzlien. Anderzijds ziop mien in Portugal onge rust tzfijin (qver de FraOsche hulp, die den burgeroorlog in- Spanje tztop verlengep. In Berlijn wordt gesproken oVer de 'mO- gelijkheid van- een interpatiiqnale inter ventie (oiml de partijen in Spanje tot een wapenstilstand te brengen- Men geeft z'ich rekenschap van de gevaren, die een dergelijke inmenging, gegeven de tegen woordige verhoudingen in Europa:, mede brengen <z)oju. Het overschot aan vrouwen daalt In de kleinere plaatsen meer mannen dan vrouwen Uit het pas verschenen en door het Centraal bureau voor de statistiek sa mengestelde gegevens betreffende de be volking der Nederlandsche gemeenten blijkt, dat het overschot aan vrouwen over 1935 opnieuw is gedaald (1008 vrouwen per 1000 manne» van de be volking). Op 1 Januari 1935 bedroeg het aan tal inwoners des rijks in totaal 8,392,026 (4,177,256 mannen en-4,214,770 vrouwen). Het overschot vrouwen bedroeg toen dus nog 37,514 of 1009 vrouwen per 1000 mannen. Op 1 Januari 1936 was het in wonertal gestegen tot 8,474,506 (4,220,674 mannen en 4,253,832 vrouwen) met een overschot aan vrouwen van 33,158 of 1008 vrouwen per 1000 mannen. Deze daling is veroorzaakt door ver trek, vestiging, geboorte en sterfte. Het vertrek, dat in totaal grooter was dan de vestiging, overtrof dit wat de man nen betreft met een aantal van 6921, zoodat hierdoor de mannelijke bevolking met een aantal van 443 meer achter uitging dan de vrouwelijke. Door ge boorte-overschot nam de mannelijke be volking met ©en aantal van 50,782, de vrouwelijk© met 45,983 toe, zoodat hier door de bevolking met 4799 mannen meer dan vrouwen toenam. In totaal leverde dus 1935 voor de bevolkingsvermeerde- Volslagen anarchie in Spanje De vreemdelingen nemen de vlucht Frankrijk steunt de Spaansche republikeinen De aanslag op Koning Edward Toenemende misdadigheid in Nederland Het overschot aan vrouwen daalt George Bernard Shaw 80 jaar De Vierdaagsche geëindigd Nog regenbuien Barometerstand van hedenmiddag 12 uur. ring 4356 mannen meer op dan vrouwen. Op 1 Januari 1830 bedroeg het aan tal vrouwen per 1000 mannen nog 1045 en sindsdien is het overschot steeds dalende met uitzondering van een ge ringe opleving (van 1889 tot 1899 steeg GEORGE BERNARD SHAW 1856 - 26 Juli - 1936 De Iersehe dramaturg, essayist en romanschrijver George Ber nard Shaw viert op 26 Juli zlijn tachtigste verjaardag. Ieder kent Shaws werk, en zoo, niet, dan kent men toch z'eker zijn baard. Men weet, dat hij gewaagde dingen zjegt en bewonderd wordt. Hij is een socialist, die met afijn socialisme een loopje is gaan nemen; een realist en spotter, die „St.-Joan" schreefeen Nobelprijs ver achter, die een Nobelprijs kreeg; een ten- topmsteller van mensc'helijke aanmatiging, die Zichzelf prijst, en een grappenmaker, die het naar men wil ernstig meent. Shaws geestesproducten behooren tot drieërlei igenre: hij schreef romans, es says en tooneelstuk'ken. Overal behan delt hij gewoonlijk in de eerste plaats maatschappelijke verhoudingen. Wiordt er aan de individuen aandacht besteed, dan bestaat de achtergrond meestal uit meer of minder economische gebeurtenissen. Met romans begon hij en hield er ook weer tijdig mee op, want zin bleken niet zlijn sterkste uitdrukkingsvorm. Een Oostenrijker ontdekt zijn talent Shaw is door het buitenland ontdekt en het eerst ten toolneele gebracht. Het was een Oostenrijker, Siegfried Tre- bitsdh, die op aanraden van een der beste Engelsche critici omstreeks 1900: William ArcJher, stukken begon te lezbn van een Iz'ekeren Bernard Shaw. Trebitsch, zelf een bekend schrijver, werd door geestdrift aangegrepen, en nadat hij tien werken van Shaw achter elkaar had doorgenomen, wendde hij zich tot de theaterdirecties, lm de overtuiging een ontdekking gedaan te hebben. Om Shaw te intro du ceeren schreef Trebitsch ar tikelen ;over hem in de „Neue Freie Presse", maar niettemin viing hij bij alle directies bot. Eindelijk1, na een jaar, had hij succes. ArCher zelf had te kennen gegeven, dat Shaw wel aardig Was, maar niet overweldigend en Herz beweerde, dat er npoit olf te nimtmer een stuk van dien Shaw zlou worden opgevoerd. Ze vergisten zich, De eerste tooneelstukken In 1898 durfde het Weensche Raimund Theater het aan, „the Devil's Pupil" op te voeren,*dat een dertigtal jaren nadien ook biji ons ^geïntroduceerd werd met Saalborn en Chrispijn jr. 't M)0iet intus schen gezegd, dat Shaw in andere opvoe ringen b^j ons tevoren een gunstig ont haal had gevonden. „The Devil's Pupil" werd ©en succes in Weenen, en nadat Reinhardt „Can dida" tot een opvoering had gebracht, begon men ér ook in Londen over te denken, Shaw te spelen. Diat gebeurde in 1904, maiar „Candida", dat |in 1894 werd geschreven, kwam er voorloopig niet aan te pas. Shaw, die vóór ziijn dertigste jaar misschien geen gemaal maar toch wel tz/eer lezenswaardig werk te voorschijn bracht, verwierf als auteur pas op zijn veertigste bekendheid fin. het. buitenland en op zijn vijftigste in. zijn vaderland. Eén generatie heeft hem eenvoudig over geslagen. Ontroering zonder spot Met „Pygmalion" verpiverde hij ten slotte het tojoneelpubliek van de heele wereld. Toen de thans vermaard ge worden „Plezierige en onplezierige too neelstukken" gepubliceerd werden, had Shaw nog geen Engelsch publiek ver zameld. Tot de „unpleasant plays" behoo ren „Mevrouw Warrens bedrijf" en „De huizfen van den weduwnaar", hier te lande ook met veel sudoes opgevoerd. Van de „pleasant plays" is het beroem- ste „Arms and the man" (Wapenen ©n de menscJh.) Over de waarde van Shaws wérk looipen de nreeningein. uiteen; dat hij gedurende de Jaatste kwart eeuw de meest op den voorgrond tredende too- neelsührijver der Westersche wereldwas, wordt door niemand betwist. Sommigen houden vooral van zijn oudste tooneel stuk'ken, die scherp, humoristisch en flit send zlijn. „Cadida" wordt een van de beste geacht. Anderen meenen, dat hij zlijn eigenlijke meesterwerk met „St.- Joan" heeft geleverd en daar valt veel voor te Zeggen, want in dit stuk be reikt Shaw iets, dal schijnbaar met tot z|ijn natuur behoort: hij ontroert zonder te spotten, het lijkt, of hij boven zich- zlelf uitstijgt om een hoogte als Shakes peare te bereiken. De werken luit de laatste jaren zlijn zwakker: de scherpte is eigenlijk verdwenen, de handeling ont breekt.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1936 | | pagina 1