ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
tABDUSIROOP.
DONDERDAG 23 JULI 1936
OPGENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
De Kern
Benauwd?
ABONNEMENT.
1797 - 1889
Prijs per 3 maanden 11,50, buiten Zieriksee i 1,80
Voor het buitenl. p, jaar flO,—Afzonderlijke
nummers 5 oent. Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M J. KOSTEN
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
92STE JAARGANG No. 13177
ADVERTENTIENi
ran 1—3 regels 60 eent, ran 4 regels aa
daarboven 20 eent per regel. Reolames 40 eent
per regel. Bij eontraot belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10uur
OPSTAND IN SPANJE
De burgeroorlog golft op en neer
De berichten uit het door burgeroorlog
verscheurd wordende Spanje wijzen er
niet op, dat het einde van den strijd
nabij is. Eveneens is nog allerminst dui
delijk, hoe de afloop er van zal zijn.
Eén ding staat vast, n.l. dat de mate-
rieele en moreele schade, welke in deze
dagen het toch reeds zoo zwaar be
proefde land wordt toegebracht, enorm
zal blijken te zijn. Degenen, die zoo
straks voor de taak zullen staan om in
Spanje weer leiding te geven, zullen
wie zij dan ook mogen zijn het niet
gemakkelijk hebben om in den aange-
jrichten chaos weer lijn en evenwicht!
te brengen.
Neemt men kennis van de „legerbe-
richten" der twee elkaar bestrijdende
partijen, dan krijgt men den indruk,
dat de regeeringstroepen een centrale
stelling nemen met Madrid als middel
punt, vanwaar zij uitzwermen om de
opstandelingen naar verschillende kan
ten het hoofd te bieden.
Dreigde aanvankelijk het gevaar voor
de regeering hoofdzakelijk uit het Zui
den, waar de rebellen uit de Marok-
kaansche basis via Algeciras trachtten
terrein te winnen, thans blijkt niet
tegenstaande de optimistische schildering
van den toestand in de regeeringsbulle-
tins dat ook uit het Noorden de
hoofdstad wordt bedreigd, zij het ook
dat door de herovering van Sevilla de
druk uit het Zuiden weer verzwakt is.
Uit het opblazen van bruggen en het
vernielen van spoorlijnen volgt intus-
schen, dat de burgeroorlog een steeds
feller karakter aanneemt en dat de re'
geering vastbesloten is tot het uiterste
te gaan ten einde de thans begonnen
krachtproef met sucoes te doorstaan.
De strijd door de radio
Wanneer het niet over zulke ern
stige kwesties ging, zou men zich kun
nen vermaken met het volgen van den
strijd der radiozenders, waardoor de
woordvoerders, der elkaar bekampende
partijen, om beurten berichten uitzen
den, die veelal met de wij aarheid in
strijd zijn. In het buitenland krijgt men
dan ook geen betrouwbare gegevens,
waaruit de zuivere toestand is te con-
strueeren. De strijd schijnt heen en weer
te blijven golven, zonder dat een der
partijen beslissende successen boekt
Maar de indruk, die de verstrekte te
legrammen wekt is, dat in het Noorden
van Spanje de opstandelingen aan de
Winnende hand zijn, hoewel hun aan
voerder, generaal M o 1 a, bij een ge
vecht, in de buurt van San Sebastiaan,
gesneuveld zou zijn. Het heele Noor
den van Spanje, met uitzondering van
Bilbao en Barcelona, neemt aan den
lopstand tegen de regeering deel. De
rebellen schijnen hier sucoes te hebben-
Britsche onderdanen uit Malaga ver
tellen, dat een groot deel van de stad
door brandstichting is verwoest. De toe
stand is er vreeselijk. Auto's met ma
chinegeweren, bemand met commiunisten,
rijden door de straten en de loyaal ge
bleven troepen hebben zich bij de com
munisten aangesloten. De Britsche onder
danen hadden allen sinds Zaterdag, toen
de revolutie te Malaga uitbrak, hun toe
vlucht gevonden op een Britsch vaar
tuig, dat in de haven lag.
Nog steeds worden steden en dorpen
in de buurt van Gibraltar gebombar
deerd, door vliegtuigen en oorlogsche
pen, die elkaar ook onderling bestrijden.
De regeering biedt krachtig
tegenstand
Zoowel te Toledo als te Guadalajara
aldus wordt in het officieele communi
qué der regeering over de herovering
dezer beide steden gezegd is urenlang
hevig gestreden. De opstandelingen bo
den verbitterden tegenstand. Toen de
regeeringstroepen evenwel den steun kre
gen van artillerie en bombardements
vliegtuigen, waren de rebellen gedwongen
zich over te geven. Vooral de militaire
academie te Toledo, het voornaamste
steunpunt der revolutionnairen, heeft bij
de luchtaanvallen zware schade opge-
loopen. Tal van rebellen zijn gevangen
genomen.
De regeeringstroepen werden bij de
herovering van Toledo en Guadala
jara ter zijde gestaan door de guardia
civil en de arbeidersmilitie. Hoeveel
tdooden en gewonden de strijd heeft
gekost, is tot dusver niet bekend.
Omtrent den strijd te Toledo wordt
door Reuter nog gemeld, dat vooral
de rechtsche bezetting van het Al
cazar (den ouden Moorschen burcht)
zich tot het laatst toe verdedigde. Zij
moest echter ten slotte zwichten voor
de aanvallen van de guardia civil en
de stormtroepen, die evenals bij de be
storming der militaire academie, daad
werkelijk door bombardementsvliegtuigen
gesteund werden.
Voorts meldde de radiozender te Se
villa, (die zich in handen der rechtschien
bevindt), dat op de reede van Cadiz
drie oorlogsschepen der regeering door
revolutionnaire vliegers tot zinken zou
den zijn gebracht. De oorlogssschepen
waren bezig de stad te bombardeeren,
toen zij eensklaps door de vliegers wer
den bestookt, die er alras in zouden
zijn geslaagd alle drie schepen tot zin
ken te brengen.
Kerken als ziekenhuizen
De Gatialaainsdhe regeering heeft alle
leidende personen, die Jmi-et-republiklein-
sch &)ijn, laten larresteeren. ViOorts heeft
Zij' beslag laten leggen |0>p kerkelijke Mo
numenten, zoioals de opde kathedraal te
Barcelona. Op ia! deze bouwwerken1 is? een
biljet jgeplakt Met de wjoorden„In be
slag genomen door de regeering der
generaliteit viam1 CataliOinië, om er lokalen
voior het volk in te vestigen". Verschillen
de kerken Zijn- tiot ziekenhuiz'ejn ingericht.
Generaal Gioded en talrijke andere of
ficieren en burgers, die aan den opstand
hebben deelgeino-Mlen, w|orden oog .altijd
in het [ministerie van BiipneinjlandsChe Za
ken gevangen gehoudqn.
Voorts is een aantal opstandige officie
ren gefusilleerd, |Omdait -zij bij de, inneml'pg
van de lartilleriekaZerme Dr-essan-es, pa dat
de ,n(itte vlag gehesehen was, Met een
Mitrailleur pp een groep aanvallers ge
schoten Zouden hebben.
De oppervlakte van Nederland
Totaal 3.285.865 H A. - 7 steden
hebben meer dan 100 duizend
inwoners
Bij' de drukkerij Albani te Dein Haag
is een djaor het 'centraal bureau voor
de statistiek samengesteld pverziïcht ver
schenen van de |0|ppervtakte der Neder-
landsche gemleenten |0p 1 Japqari 1936.
Met de Iwletten, waarbij1 gedeelten van, het
Zuiderzeegebied, die te vjoren niet gie-
Meentelijk w'arem ingedeeld, aap de op
pervlakte van enkele gemeenten Vierden
toegevoegd, is vpor ^opver opMeting
plaats had, rekening gehioluden, terWlij'l
de [Oppervlakten Zijin verminderd im'et Idle
tof de gemeente behoorenide Wateren, lz|oo-
3ls dezie bekePd zijp gew |o-rden ter ge
legenheid vap de volkstelling vap 1930.
De totale grootte
De tiOtale oppervlakte van het Rijk be
draagt 3,285,^65 h.a., |0|vier de verschillende
provincies verdeeld als volgt: Gelderland
502,353, Nojord-Brabaint 497,199, Overijssel
336,829, Friestand 332,885, Npord-Hpllainld
294,345, Zuid-H|0|lland 292,502, Drentne
266,344, Gnctnimgen 229,509, Limburg
219,088, Zeelapd 178,575 en Utrecht 136,238
j De geMeenfcen Met meer dap 100,000
j inwt. hebben, een tpltale oppervlakte vap
39,640 h.a., (mlet 2.267,025 infw|opers, de
gemleenten met 50,001 tpt 100.000 m(w>.
87,520 h.a., Met 906,177 i'nlwl., de geimeen!-
ten Met 20,001 t|o|t 50,000 jqwL 147,926
h.a. imiet 957,923 ünjwl., de gemeenten met
5001 tot 20,000 ihiw!. 1,482,444 ha. met
2,579,973 i'mwl. eP de gemleentep met 5000
en (minder iintoi. 1,528,335 h.a. )miet 1,763,408
i'nlwl. i
De kleinste gemeenten
De kleinste (Oppervlakte heeft Stad
Vpllenhove |m(et 5 hi.a|., de grootste Apel
doorn jmlet 33,961 ih.a. Beneden de 100 h.a*
Zijn iniog Valkenburg wiet 46, Nieu|wpoprt
Met 55, Ammerstol im'et 60, Urk met 81
en Schio|oinboven |Met 83 h.a.; bovein. d©
20,000 h.a. behalve Apeldoorn, de gCMeön-
teni Ede (m|et 32,932, Eimmein miet 29,100,
Ermeloi piiet 20,929, Oostelli'ngwierf met
22,544, Opsterlanjd jmlet 23,066 en West-
stellïngjw'lerf |mlet 22,820 h.a).
Amsterdam is gropt 14,986, Rotterdam
10,488, 's-Gravenhage 6618, Eindhojven j
6443, Groningen 2796, Haiarlemj 2452 eP
Utrecht 2300 h.a,'. (dit izijp de plaatsen I
?m|et jmleer dan 100,000 i|n|w|opers).
Verder v|ollgeP hier pog de resteerende
provinciale hoofdsteden,': Leeujw'larden 1667,
Assen 5517, Zlwjolle 2005, AraheM 6732,
Middelburg 1371, 's-Herl(olgenbosöh 2234
en Maastricht 3214 hj.a-
Vap de proiviniciën is het dichtst be-
Vfolkt Zuid-Holland (m|tet 710,7 imvV. per
vierk. kilioimleter, daarop volgen Noord-
Holland miet 548,5, Utrecht met 331,9,
Limburg Met 269,1, N|OOrd-B-rabant met
196,1, Grioinimgen Im'et 380,1, Gelderland
mpt 177,4, Overijssel imiet 164,3, Zeeland
M)et 141,7, Friesland (mot 124,7 éni Drenthe
mfet 89,5. Het gemiddelde vlojor het ge-
heele Rijk bedraagt 257,9 (op 1 Januari
1830 slechts 80,2).
Het nieuwe rijwielplaatje
De minister va;n financiën 'heeft inde
St.Crt. bekend gemaakt, dat in de peri
ode fvjan 1 tot en met 8 Augustus geen
boete Zal worden geëischt voor het rijden
met een fiets 2bnder belastingipi'aiatje.
De A.N.W.B. merkt ten aanzien 'hiervan
op, da,t dezo maatregel getroffen werd
om te voorkomen, dal Zij, die onwillens
ver2luimen met ingang van 1 Augustus
het nieiuwe plaatje in gebruik te nemen,
direct onaangename gevolgen daarvan on
dervinden. Men apprec'ieere -deZe pret
tig aandoende departementale Opvatting
en malce er geen misbruik vap, zoadat
de toepassing alleen beperkt bl'ijve tot
diegene viopr |w|ie Zij' besteMjd is.
Dus verder ieder den lsten Augustus
het nieuwe belastingplaatje pip zijn rij
wiel!
Distributie van onvermengde
margarine
Inschakeling van den kleinen
handel verdient de voorkeur
De minister van sociale zaken heeft
ter kennis van de gemeentebesturen ge
bracht, dat de distributie van onver
mengde margarine aan werkloozen en
daarmede gelijkgestèlden, welke tot nu
toe geschiedde door de Nederlapdsche
Zuivelcentrale, per 20 Juli is overge
nomen door het departement van soci
ale zaken.
2. De Nederlandsche Zuivel centrale
blijft bij de distributie optreden als or
gaan namens het departement van soci
ale zaken, belast met de uitvoering van
bepaalde met de distributie van onver
mengde margarine samenhangende werk
zaamheden.
3. De vastgestelde prijs waartegen de
onvermengde margarine aan werkloozen
en daarmede gelijkgestelden wordt ge
leverd, blijft gehandhaafd op 44 cent
per kilogram, e.g. 11 cent per 250 gram.
4. De kostprijs per kilogram, waar
voor de levering aan de gemeente zal
plaats hebben bedraagt 42 cent.
Het staat ter beoordeeling van de
gemeentebesturen om de distributie in
de gemeente met uitschakeling van den
kleinhandel rechtstreeks van gemeente
wege te doen geschieden, dan wel den
kleinhandel daarbij in te schakelen. De
minister wijst er echter op, dat, indien
van dezen laatste voldoenden waarborg
kan worden verkregen dat het product
door hem uitsluitend aan de volgens
de bestaande regelen daarvoor in aan
merking komende personen zal worden
verstrekt, zijnerzijds aan de inschake-
keling van den kleinhandel de voorkeur
wordt gegeven.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Het bedorven kliekje
In het igezin van den heer A. W.
Schilt te Goiuda 'heeft zidh) een geval
van vergiftiging voorgedaan, waardoor
man, vropw en vier kinderen naar het
van Itersonzieken'huis moesten worden
veryoerd.
De vrouw had 'smiddaigs biopntjes en
aardappels opgewarmd, die van den ya-
rigen dag waren overgebleven. Vermoe
delijk' waren de levensmiddelen reeds
eenigerma,te bedorven, wamt na het hul-
tigen ervan werd het heele gezlin onwel.
Een ontboden geneesheer trof 's avonds
allen vrij' ernstig ziek aian en achtte
overbrenging naar het Ziekenhuis ge-
wenstbt. Per auto van den geneeskundi
gen dienst aRjn de ouders en kinderen
er heen gebracht-
De toestand van de twee jongste kin
deren was, 'het ernstigst. Vermoedelijk
zjulien allen echter spoedig het zieken
huis kunnen verlaten.
De lachende saxophone
Een 'handelaar in muziekinstrumenten
£e Gouda is de dupe geworden van
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
een brutalen oplichter. Een jongeman
kwam1 in *ii£n winkel naar den prijs
infoirmeeren van een sajxpphone, die zijn
vriend, die de zo.on van een bekend
ingezetene heette te z'ijïi, zöju willen heb
ben. Hij wilde echter het instrument*
even laten zien, alvorens tot den koop
te besluiten. De geen kwaad vermoedende
winkelier gaf' de saxophone mee, en
heeft sinds dien noch den jongeman,
noch het 'kostbare instrument terugge
zien. Aan het opgegeven adres was de
jongeman niet bekend. Bij de politie
is aangifte gedaan.
Verdronken
Gistermiddag is pain het strand te
IJMuid-en, nabij stnajidpaal 57, de 19-j.
K. Brandenburg, die Met -andere jjojngelui
dajar w|as gaiam baden, te ver in zee ge
rankt. Djoor OP het strand a^niwleZige per-
spinen wiezfi getracht Met een boot hean
te hulp te kom'en, (mioar tot twleemaal
tloe is de bojot vol Wiat-er geloopen. De
jlojngemian is jiamimerlijk verdronken- Hij
Iwlas Z;aterdag pas vfo|or 'het onderwijzers
examen geslaagd.
Haastige spoed
Gisterenlmliddiag (ongeveer half één is
de 43-jiarige gehuwde L. N., wonende te
D e 1 f z ij 1 (Gron.), onder een rangeer-
trein geraakt. Hij Zou Met zijp dochter
|op reis gaan, Imja-ar had Zich iets verlaat
•en stak i|n (Zijn haast de spoort) aap piv-er.
Diaarbij' Imlerkte hij den naderenden ran-
geertrein niet |op. Zijn dochter kon nog
Van de baan k|0M|en, Maar de heer N.
Zelf Wlerd gegrepen en (overreden. Hij
De opstand in Spanje golft
heen en weer.
De nieuwste nieuwe spelling
gewijzigd.
De oppervlakte van Nederland
ruim 31/* millioen H.A.
De brandstichting te Oosterland
voor 't Haagsche Hof.
Weer regenbuien!
Als Gij 's nachts niet slapen kunt
door de benauwdheid op Uw borat.
Als Uw ademhaling moeilijker en pijn
lijker wordt door de verstopping van
Uw luchtpijptakken, neem dan Akker's
Abdijsiroop. Gij zult Uw benauwdheid
overmeesteren, want de slijm zal zon
der moeite loskomen. Vanaf den
eersten lepel begint de verlichting.
Dot opgeblazen, benauwde gevoel
zal verdwijnen ert na korten tijd zult
Gij geen spoor meer van die* borst-
benauwdheid bemerken. Neem dus bij
Zal het rechterbeen m|oietein massen. Eén.
geneesheer verleende de eerste hulp,
twlaarma het sLachticxffer naar het Acade
misch Ziekenhuis te Gr;oining€|a werd
Wijziging in spelling-Marchant
Het nieuwe besluit
Het nieuiwle koninklijk besluit betreffep-
de de exam'en-spelliing is in de „St-aats-
iciourant'' afgekondigd. Het bepaalt, dat
d-e toevoeging, vervat im kbniinklijk© be
sluiten- van 28 Augustus 1934, geleZen
iwjoirdt als Vlolgt:
Bij het schriftelijk wlerk Volgt de ad-
spirant de scUirijf'w)ij-Ze volgens De Vries
en Te Winkel, imiet de navlolgepde laifwlj-
ki'ngem:
1. de ,j€" iw|ordt aam het eiin-d van open
lettergrepen fni'et verdubbeld. De „ee"
blijft echter aan het eiinde Van. eem- ;w(oiord
alsmiede i'n lafleidiingen -ep samonstellijn'-
gen Van. (wjqorden Oip -ee.
2. de ,jOi" |w|ordt aa'n het eind' Van open
lettergrepen niet verdubbeld. De woo"
blijft echter Vtopr „ch" in de 'woorden:
goochelen, goochem, loochenen, alsmede
i'n hun 'afleidingen en saimiefastellingen.
3. „sch" fwj0;rdt -alleen geschrev-ön,
(«laar de ,,'ch" gespro-ken wordt. Echter
behoudt het achtervoegsel -isch d-e thans
gangbare spellilng.
4. de verbuigingsuitgangen „e" e|n „en"
van het lidiw|qord „een" van „geein1' -en
Van de bijvoeglijk gebruikte bezittelijke
Voornaamwoorden „mSjh", ^uw", „Zijn",
„hun", „haar", :m|ogen wlorden weggelaten
behalve in staahde uitdrukkingen als hare
h|0)0gheid, te Zij'nieln huize, -en in bijzon
dere taal en bijZo)rndere stijl.
5. De naamfvialsuitgalng -m bij' lidwjopr-
d-en, v|oor(naaMw|oorden, bijvo-eglijke (naaim-
w|oprden oif daarmlede gelijkstaam|d!e ver
buigbare wloprden Tn(ag worden Wegge
laten, behalve:
u. in stjaiamide uitdrukkingen en iini bij-
!z|oindere taal én' bijzomdere stijl.
b. in het énkelVOfud bij' 'de namén van
(Mnnlnelijke persionen, bij' de namejn) vap
dieren, die öf -uitsluitönd een -miapmelijk
ihdividu 'aainiduildien, öf eem gebruikelijk
afleidsel |0ip -in ter laanduiding van het
vriouwielijk individu niaast Zich hebben,
benevens bij' wjoprden, die -een k©n(n|elijk
Mannelijke Zelfstandigheid aanduiiden.
in he. Vervallen besluit luidde dez|e
regel als Volgt: i
„De naaMvalsuitgang n lof lid-wtojor-
den, VoomniaaMwloorden, bijvoeglijke naam-
Wloprd-en of -daarmee gelijkstaande ver
buigbare fwjojo rden, wordt behalve iini staan
de uitdrukkingen ials (onder 4 bejd|o-eld,
slechts gebruikt in het enkelvofud bij de
njamien van imanlijke persiomeln- en bij de
mjam'en van dieren, die uitsluitend -eefn
Manlijk iindividu laanduildiep".
6. Oinvermlinderd hetgeen geldt voor
staande uitdrukkingen, bijZojnidere taal en
bij'zonderen stijl, richt imen zich bij de
v|oor,niaaMw|oordelijke aam-duiding van zelf
standigheden en bij het -gebruik vap den
twteeden naaMval enkelvoud naar het be
schaafde taalgebruik, -Met dien verstande,
dat Zij', haar, der, dezer, enz^jniet gebruikt
Mogen wlorden mret betrekking tot de
;n(am[eii- vpn (miapnelijke persfojneh, van die
ren, die öf uitsluitend een Mannelijk) indi
vidu aanduiden, öf een gebruikelijk af
leidsel |oip -in ter laanduidimg van het
vrtoiuw'elijk individu naast zioh hebben,
benevens Met betrekking tpt de woord-en,
die een kennelijk miapnelijke zelfstajnKlig-
heid aanduiden, en (d'at hij', izljn, hen, hu-tK,
des, dezes, enz. niet gebruikt -m|ogen war
den Met betrekking t|o|t de maanden van
Vr|o|uwlelijke personen en de naMem va^i)
dieren, die uitsluitend een vrjopWtelijk in
dividu laiandui'd'en-.
De (opde redactie via|n d-elzien regel luid
de:
„B-ij' de v|ö|omaaimwOordeli]ke aandui
ding van zelfstandigheden en bij het ge
bruik van genitiefvormen als der, dezer,
des, richt imien Zich mpar het beschaafde
spraakgebruik".
