ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DINSDAG 14 JULI 1936
OPGENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
De Kern
ABONNEMENT!
Prijs per 3 maanden 11,50, buiten Zierikxee i 1,80
Voor het buitenl. p. jaar flO,—Afxonderlijke
nummers 5 cent Versohijnt dagelijks.
Tel. No. 32. Giro 137677
1797 - 1889
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-RedacteurM J. KOSTEN
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
92STE JAARGANG No. 13169 I
ADVERTENTIENi
ran 13 regels 60 eent, ran 4 regels ea
daarboven 20 eent per regel. Seolames 40 eent
per regel. Bij eontraot belangrijke korting
Inxending op den dag ran uitgave vóór 10 uur
Herijk van Maten en Gewichten.
Rectificatie.
De zitting voor den herijk van maten
en gewichten voor hen, wier familie
naam, naam van firma of vennootschap
begint met een cjer letters:
V, X, Y en Z,
wordt niet gehouden van 131/2—I6I/2
uur, zooals is medegedeeld, doch:
Donderdag 30 Juli van 9—12 en 131/2—
16 uur.
Noodlijdende Fransche kolonie
in Noord-Afrika
Onlusten en stakingen
Arabische en communistische
invloeden
De vele berichten over onlusten, sta
kingen, enz. in de N.-Afrik. Frapsche
bezitting, spedaal in Algiers, zeggen op
zichzelf niets. Deze gebieden, zijn sinds
jaren |o(ntevreden en oprustig; hier volg
den met korte tussehenruimten reyojlu-
ties op revoluties; programma na pro
gramma1 werd er opgesteld, lotm deZe
deelen van. het overzleesche Frankrijk
economisch gezjojnd en politiek rustig te
maken; de gouverneur-generaal van Al
giers, reisde dikwijls voor besprekingen
naar Parijs en. dikwijls waren vertegen
woordigers van de Parijsehe regeerinig
in de Noord-Afrikaansche gebieden. Her
innerd zij aan de reis van den Franschen
minister van1 Bmnenlandsche Zaken naar
Algiers, nu een jaar geleden. Frankrijk
tracht dus op alle mogelijke wijzien spe
ciaal in Algiers de veie moeilijkheden
te overwinnen. Een wonder is dit niet:
een Zestiende deel van den Franschen
uitvoer gaat naar deZe meest belang
rijke bezitting. Deze gijoote beteekenisj
kreeg Algiers niet slechts, wijl het zoo
door de natuur begunstigd is, doch ook
omdat het door een tolunie economisch
met Frankrijk verbonden is. Algiers 'js
economisch een provincie van Frapknjk
en ditzelfde geldt voor het bestuur, want
Algiers bestaat uit drie Fransche depar
tementen, die weliswaar dofor den gou
verneur-géneraal bestuurd worden, doch
evenals alle Fransche departementen on
der den minister van Bmnenlandsche Za
ken staan.
De slechte economische toestand
Algiers telt ongeveer 7 milkpen in
woners, waaronder 800.000 Europeanen,
vooral Franschen, verder Spanjaarden en
Italianen. Het meerendeel der inboor
lingen Zijn Arabieren, dioteh de Kabyieu
(of Berbers voiMen in het Oosten en
de Joden in de steden belangrijke min
derheden. Economisch gaat ihet den in
boorlingen en ook den Europeeschen ko
lonist en Zeer slecht, daar sinds jaren
bijna alle producten van het land slechts
Met verlies verkocht kunnen wlorden.
Algiers' rijkdiotm' tolas eens de wijn, hoog
geschat in vele deelen van de wereld.
Sinds 1880, toen met de economische
aansluiting een aanvang werd gemaakt,
werd de wijnboujw1 systematisch bevor
derd. Indertijd waren slechts 20.000 hec
taren met den wijnrank beplant, om
streeks de eeuwwisseling waren het er
reeds 150.000 en thans ziouden het zeker
al 300.000 hectaren geweest Zijn, indien
niet in 1933 een zware crisis was uit
gebroken. Deze crisis fe een gevolg van
een overproductie aan wijn op Franseh
gebied. De kolonisten en imboorlingen
kunnen hun \yijn nauwelijks verkoopen,
de wijnranken, hun trots, ziijn bijna waar
deloos geworden en verbitterd hooren
de eigenaars toe, tolaPpeer door de Fran
sche autoriteiten, dje eens toit den wijn
bouw aanspoorden, thans worden aan
geraden: Vernietigt de wijnranken, neemt
uw toevlucht tot andere cultures. Wat
tmtoet men; in plaats van den tofijp gaan
verbouwden? Tarwe [misschien? Frankrijk
zp'owel als Algiers hebben reeds een
tarwe-overschot. Groenten of vruchten
dan? Deze producten levert Frankrijk's
bodem zelf en moet Frankrijk bovendien
00$ uit Italië en Spanje betrekken, nn-
dien het zfijn industrieproducten naar deze
landen wil blijven leveren. Een beschei
den lichtpuntje vormen de cpderaardsehe
schatten. De fjasfor- en ijzerertsWmnipg
gaat het b.v. goed en de Zrnk-, lood-
en kwikzilvermijnen zijn wel voor het
grootste gedeelte geheel stilgelegd, doch
Parijs heeft beloofd het weder in be
drijf stellen van dezfe mijnen financieel
te steunen.
Islamieten en communisten
Uit dezle economische moeilijkheden
trekken de communisten en de Islami
tische beweging vojordeel. De Moham-
medaansche beweging is wetosto'aar in
Algiers nog niet ziop sterk als an andere
deelen van Afrika, doch Zij is toch van
inVlped, toSjl haast religieuse ook poli
tieke drijfveeren een hartig woordje mee
spreken; want in deze drie Fransche
provincies is de meerderheid der bevol
king, de Mphammedaansche, politiek rech
teloos- Belangrijker was in den laatsten
tijd de communistische agitatie. Zppals
bijna overal hebben de communisten zich
oioik hier aan de omstandigheden weten
aan te p assen.
Mogelijk waren de successen- der com
munisten slechts, wijl de economische
toestand ztieh zop verscherpt heeft. Daar
om kan het Algerijnsche probleem dan
ook als overwegend economisch be
schouwd worden. De daarop betrekking
hebbende problemen- heeft Frankrijk tot
nog toe niet kunnen oplossen. Het was
gemakkelijk Algiers dfe tolunie op te
dringen-. Het gevolg daarvan was echter,
dat het naar buiten- melt hoioge tarief-
muren omgeven Algiers zijn waren voor
het grootste gedeelte slechts in Frank
rijk kon afzietten. Daar Frankrijk geen
behoefte meer heeft aan de Algerijosdhe
producten, mjoet Algiers andere ,afzjeft-
gebieden zjoekön. Verkoopen. kan het
slechts naar andere landen, indien het
daar ook goederen koopt. Er bestaat
dus voor Algiers een zékere noodzakelijk
heid zijn handelsbetrekkingen ,uit te brei
den. De gouverneur-generaal van Algiers
trachtte een tijdlang in deZe richting
een oplossing te vinden, maar tot nog
toe is uil dit streven niets geworden.
De leider der Spaansche
monarchisten vermoord
Wraakneming in het spel?
De gevolgen niet te overzien
Een Reuterbericht meldde Maandagmor
gen uit Madrid, dat de leider van de
parlementaire monarchistische partij,
Calvo SjOitello, die verscheidene malen
in de Cortes uiting had gegeven van zijn
sympathieën voiotr het fascisme door de
stormtroepen was gearresteerd.
Een later bericht meldde, dat het lijk
van SjOtelio op het kerkhof te Madrid
tolas gevonden.
Waarom de moord geschiedde
Omtrent dezien moterd wordt onder het
grootste voorbehoud wat de juistheid er
van betreft, het volgende medegedeeld:
Waarschijnlijk betreft het een wraak
neming voor den moord op den politie
officier, Castillo, die, toen hij Zondag
avond Zijn vfining te Madrid verliet,
door een schot getroffen werd. Men ver
moedde, dat fascisten dezie daad bedre
ven hebben.
Toen bij den algemeenen veiligheids
dienst het bericht bekend werd van den
moord op Castillo, moet een vriend van
den vermioforde, (eveneens een cofm'mu-
nist), het besluit hebben genomen wraak
te nemen. Met een aantal gelijkgezinden
ktolami hij pvereen Calvo Sotelio, te ver
moorden. Aan de uitvoering vain dit
wraakplan sChijn-en 20 personen te hebben
deelgenomen. Zij maakten zich meester
van een overvalwagen van den veilig
heidsdienst en reden naar de woning
van SotellOi. Een officier en drie beamb
ten meldden z'ioh aan de deur van de
appartementen van den monarchistisdhen
leider. Dfeze weigerde aanvankelijk oepn
te diofn. Pas toen hij vain den eohc'ierga
van zfijn woning bericht had gekregen,
dat er een politieauto, met een. aantal
agenten voor de deur stond, wilde So
telio openen. Zoodra de agenten waren
binnengetreden bedreigden zJij hem met
revolvers en gelastten hem mee fe gaan.
Sotellcx vroeg toestemming om (te tele-
fOneeren met den minister-president, om
naar de reden van Zijn arrestatie te in-
formeeren. Het werd hem edhter niet
toegestaan en men bracht hem op sftraat,
waar men hem in den politie-auto deed
plaats nemen.
Hoe de moord geschiedde
In dezien wagen hebben Zij hem op
beestachtige wijze afgemaakt. Nadat men
hem met een revolverschot gedood had,
hebben de onverlaten het lijk met bajo
netsteken nog verminkt. Om vier uur
in (dela nacht leverden de moordenaars
het lijk gevlopdem te hebbein. De gees-
den daar aanwezigen geestelijke zeiden,
hett lijk gevonden te hebben. De gees
telijke waarschuwde de autoriteiten, die
inmiddels reeds door de vrouw Van Calvo
Sotelio waren gewaarschuwd. Dez|e had
raamfelijk argWaah gekregen, toon (z8/ de
auto een andere richting Zag nemen,
dan die waarin het bureau van den vei
ligheidsdienst was gelegen. Zij stelde zich
telefonisch in verbinding met een'vriend
van haiar man, die Zich ofp zijn beurt
met de autoriteiten in verbinding stelde,
die volslagen onbekend bleken te Zijn
met de arrestatie van Sotelio.
Groote opgewondenheid te Madrid
Het bericht van dan mo.ord ging met
groojte snelheid door de stad en er ont
stond een opgewonden stemming, die het
verdere verloop van de gebeurtenissen
nog hoogst onzleker maakt. Een dele
gatie uit de redhtsche partijen is -naar
het kerkhof getrokken, waar het lijk van
Sotelloi op een baar is gelegd. Het kerk
hof wordt bewaakt door een sterke po
litiemacht.
De'S'paansche regeering heeft Maandag
middag den -moord op den leider van
de monarchisten toegegeven en ver
kïaard, dat Zij maatregelen getroffen
heeft om de daders van deze vreeselijke
daad te straffen. Er Zijn twee speciale
rechters benoemd, die het onderZoek zul
len leiden.
Tot dusverre zijn drie arrestaties ver
richt, namelijk van twee agenten en den
chauffeur, die den ,auto bestuurde waar
mede de agenten Sotelio van zijn woning
gehaald hadden.
De toestand is ernstig
De president van de Cortes Barrios
verklaarde: de toestand is van een zpio
danigen ernst, dat het onmogelijk is ite
voarZien, wat er gebeuren zal. Deze
moord bewijst, dat Zekere staatsinstellin
gen plet fupietiioppeeren, Zooials zij dat
behooren te doen. Wanneer officieele in
stellingen aldus handelen, z'al 'het moei
lijk zijn te voorkomen, dat 'particulieren
Zich op straat schuldig maken aan uit
spattingen..
Er is strenge Censuur ingesteld ojpi
de publicatie van berichten omtrent den
moord. Alleen de officieele lezing mag
weergegeven worden.
Het Duitsch-Oostenrijksche
accoord
De houding van Italië
De Oostenrijksche bondskanselier dr.
Schuschnigg heeft in een telegram aan
^fussolini kennis gegeven van de Met
Duitschland tjot stand gekoimen regeling
en Met vreugde herinnerd ,aan de bespre
king, Welke hij te R|0|Cea delle Capvimate
Met Mussolini heeft gehad.
In Zijn apttojojord zegt Mussolini
Schuschnigg dank en verklaart hij dat
de ""ÖQstenrijkscfh-Duitsche overeenkomst
dioor allen, die hart hebben voor de zaak
des vredes, (Met voldoening moet wiorden
begroet.
Tenslotte verklaart Mussolini zidh ge
lukkig te prijzen Schuschnigg de verze
kering te kunnen gevep van de vjolkolmtep
vriendschap en samieintoierking van Italië
Met de federale regeering, in mvereen-
stemjming met de protocollen van Rome,
Welke de basis Zullen blijven der betrek
kingen, tussdhen Italië en OpjSteprijk.
Opheffing van de sancties
tegen Italië
Bij Kon. besluit van 10 Juli Zijn inge
trokken de Kop. besluiten van 16 Oüt.
tot vaststelling van een verbod van uit
voer van wjapenen, munitie en laorlogs-
materiaal naar Italië en zijn bezittingen
en van 14 November, houdende een ver
bod van uitvoer van bepaalde transport-
dieren en grondstoffen naar Italië en
zJijn bezittingen en het verbod van cre-
dieten aan1 Italië.
De minister van buitenlandsdhe Zaken
heeft, gezien de algemeene maatregel van
bestuur van 14 November, houdende een
verbod van credieten aan Italië en hou
dende een verbod van invoer van goe
deren uit Italië, geZien de aanbevelingen
van de vergadering van den Volkenbond
van 4 Juli j.l. en van het coördinatie
comité van 6 Juli betreffende de ophef
fing der sanctiebepalingen tegenover
Italië met ingang van 15 Juli.
In afwachting van de intrekking van
bovengenoemde algemeene maatregelen
van bestuur,
bepaald, dat met ingang van 15 Juli
1936 algemeene dispensatie wordt ver
leend van de in bojvengepoemde alge
meene maatregelen van bestuur vervatte
verboden.
Opleving in de scheepvaart
Geen opgelegde schepen
meer te Rotterdam
Vpor het eerst sinds ja-ren, pa het uit
breken vap de "crisis, zlijtn er thans in de
RioitterdaMsche haven geen opgelegde
schepen Meer. I J
Vele jaren iZijn de <wlerkl|Ops neergelegde
schepen, in de Waalhaven yopral en ook
in andere havens, zjooals de MerWehaven,
de symbolen geweest van den ongupst
van den tijd. Het Maximum-aantal |opge-
legde sdhepen is ip de Riotterdiaimsche
haven 128 gewleest, mil. ip 1932.
Dat het aantal (opgelegde schepen ver-
(minderde en thans tpl nul is gereduceerd,
is voor een deel heit gevolg van het weer
in- de vaart brengen van schepep, waar
voor geruiMen tijd geen Vlerk kop worden
gevjonden; vo,or een deel ook, opildat er
een aantal schepen is verkjopht naar
Rusland en paar Italië en da|n Zijp
er een aantal schepen in dep Ijofop van
de jaren gesloopt.
Al geeft het feit, dat er th,aps in de
haven vap Rotterdam! geen opgelegde
schepen Meer to [orden aapgetroffen nog
geen reden |opi te juichen, toch mag dit
evenals de laatste statistieken (OpiitrePt
het havenverkeer, een symptoom geppemd
tolopden Van een betere gang vap
Zaken in de scheep vaartdampte11
de laatste jaren gewlepd was.
KORTE BERICHTEN
Herdenkingsplechtigheid te Verdun
Ter herdenking van den 20step ver
jaardag van dep strijd (o(mi Verdunt hackten
Zich Zondag op de hoogten van DouauMont
de vertegenwoordigers verzameld vap de
loud-strijders van bijna alle lamiden, die
aan den (oorlog hebben deelgenopiJep. Aam-
toiezig waren 30.000 FraPsdhe |oiud-strij
ders, benevens 500 Duitechers, verder Ep-
gelschen, Belgen, Italiapen, Amerikanen,
Grieken, Rolen, Portugeezen, RoemPnep,
Tsjechen, Russen en Zuidslaven.
De Franschen voerden een fakkel mede
toelke [ontstoken was op het graf. vap den
(onbekenden soldaat te Parijs. Op hetljmili-
taire Kerkhjof van Verdun werd deze fak
kel lofvergereikt aan een van de vier sol
daten die [opbe'Weeglijk voor het graf vap
de zeven icpbekende soldaten stopden.
De pledhtigheid (werd dppr een groote
Menigte bijgewjoppd.
Wijnbergen door orkaan verwoest
Een hevige orkaan heeft in de bekende
-wijnstreek Asti (Italië) gijopte verwoes
tingen aangericht. De storm duurde :0P-
geveer een half uur. Wijnbergen en
heele bosschen werden volkomen ver
nield, evenals de te velde staande oogst.
Zware bo,Oimen werden ontworteld; een
boer is dolor den bliksem gedood, ver
scheidene persojnem Zijn getwopd. Tal
rijke huizen zijn van hun daken beroofd.
De zware regenval der laatste dagen
heeft geleid tojt een sterk iwassep van
den waterstand ip het Qopilomeer. Het
water staat reeds 21/V meter boven .nor
maal peil. Op vele plaatsen is het meer
buiten zijn oevers getreden. Het voor
naamste p-lein van Como staat onder
water. Er moesten kleine bruggetjes ge
bouwd worden voor het publiek.
Hevige aardbeving
De havenstad Taltal (Chili) is do.otr een
hevige aardbeving geteisterd, welke ge
volgd werd door een vloedgolf. Meer dan
de helft der huizlen is vermeld. Over
het aantal dootden is nog niets bekend,
doch men vreest, dat dit Zeer hoog is.
Onder de honderden huizen, welke z'jjn
ingestort of beschadigd, bevinden zich
vele openbare gebouwen, Zooals het stad
huis, het fao.ofdpostkantoor en het stede
lijke ziekenhuis. De verbinding met de
het dichtsbij gelegen stad Anjtofagasta is
verbroken, waardoor geen nadere inlich
tingen verkregen konden worden. Reeds
Zijn reddingsploegen onderweg, om bij
het opruimingswerk hulp te verleenen.
In de stad izprgeP zwaargewapende gen
darmes vo.oir de handhaving van de orde.
De vloedgolf heeft behalve te Tadtal
ook in andere aan het Noorden van de
kust gelegen plaatsen gro.ote schade,
vooral aan de telefoonleidingen en de
wegen, aangericht.
De hitte in de Ver. Staten
Uit New York wordt gemeld, dat de
hittegolf, die gedurende 11 dagen de
Vereenigde Staten, heeft geteisterd 1431
slachtoffers heeft gemaakt. De aange
richte schade bedraagt volgens de laat
ste schattingen ten minste 300.000.000 dol
lar. Een arts te Michigan heeft verklaard
gedurende vele jaren dat hij praktiseerde
nimmer een zoo groot aantal sterfgeval
len in Zoo korten tijd te hébben meege
maakt. Een groot gedeelte van de men-
schen stierf doordat zij door de warmte
bevangen werden, doch pok wlerd de
toestand van een aantal pafaënten dopr
Spaansch Monarchistenleider
vermoord
Opheffing
Nederland
der sancties door
Opleving in de scheepvaart
Zomervergadering B.V.G.
Marktberichten
Waarschijnlijk nog regenbuien
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
IEDEREN DAG 130.- CONTANT
Deelname-formulieren bij Uw winkelier ol drogist
Ned. Opekta Mij., Singel 400Jel. 37059, Amsterdam C
hittegodf steeds ernstiger. Het is mag
onzeker of de regens die in Midden en
West-Amerika gevallen Zijp een blijvende
verkoeling! 'gebracht hebben.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Onrechtmatig steuntrekken
De directie van Maatschappelijk Hulp-
betiopn em die vptn het Gemeentelijk bu
reau Vioor Werkverschaffing ip Dep Haag,
hebben inaMens de gemeente 's-Grav€P-
hlage bij de politie aangifte gedaam van
(onregelmatig steuntrekkem in 14 geval
len, tjot een bednag yam f1500. I
Winkelsluitingsmisère
Uit Middelburg schrijft pijen aap
de N.R.C.:
Een der braindenjde ktolesties te Middel
burg is en blijft steeds die vap het [open
Zijn van de tofinkels |op Zondag in het
seizoen. De voor twee jaar geledep. aaP-
genjopien bepaling, dat aan wüakels in
een bepaald stadsdeel en in bepaalde
branches v,oor enkele uren ontheffing vam
het sluitingsverbod kop totarden verleen-d,
is nietig verklaard. Men is nu toteer terug
gevallen tpjt den toestand, dat'alle Iwfin*
kels, Waar briefkaarten, curi'Ofsa en sou
venirs verkiotcpt tolordeui, des ZopcLags dicht
zijn en blijven, en alleen enkele tofipkels
in fruit en snoeperijen op bepaalde uren
'open mogen zijn.
Hies funest dit voo-r bepaalde totiPkeliers
is, bleek pra, jj. Zondag toteer, toen. eem
600 tjoit 700 Duitschers, Franschen en En-
gelschen hier vertoefden, opn niet niet te
gewagen van enkele kleinere gezelschap
pen. Er is alle reden aam te nemen, dat
look in de volgende wtekem weer flinke
gezelschappen Franschen pset een boot
aankopten en ook zij zullen dap Weer de
deuren der tofinkels gesljo-ten vindep.
Gloeiende kolen en asch over
het lichaam gekregen
Te (omstreeks twlee uur Zondagmjadht
heeft zich, z)o(o goed en zoo kjwlaad als
dit nog ging, aam het huis van den bri
gadier van politie te Kralingsdheveer ver
voegd de 55-jarige J. den Outer uit Ou
derkerk a.d. IJssel, die nachtwaker is
bij de Zoutziederij N.V. Kolff en Vis.
De nachtwaker stppkte in het gebouw
het vuur io(p en vermoedelijk doordat hij
het nopster uittrok, had hij een groot ge
deelte van de gloeiende kolen en asdh
lotver het lidhaam' gekregen. De man, die
totaal uitgeput tolas en ernstige brand-
to (oorden over het geheele lichaam1 had,