ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Kin opgenoi
MAANDAG 20 APRIL 1936
ZIERIKZEESCHE COURANT
De Kern
ABONNEMENT!
Prijs per 3 maanden i 1,50, buiten Zierikiee 11,80
Voor het buitenl. p. jaar f 10,—Afzonderlijke
nummers 5 oent Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. Giro 137677
1797 - 1889
DirecteurA. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur s M J. KOSTEN
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE. ZIERIKZEE
92STE JAARGANG No 12998
ADVERTENTIEN
Tan 1—3 regels 60 oent, ran 4 regels ee
daarboven 20 oent per regel Reclame* 4<> oent
per regel. Bij oontraot belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uw
ONZE OUDE STADHUISKLOK
Doodstil was het in de straat, wat ge
heel niet te verwonderen was, daar het
bijna middernacht zou zijn. Rinkelend
hoorde ik de kettingen van het uurwerk
verloopen, toitdat de pal ze met een
rukje tegenhield.
Eenige oogenblikken later klonkfen
zwaar over mijn hoofd de twaalf sla
gen op de oude klok.
Onwillekeurig zag ik omhoog of ik
soms de omtrekken der klok mocht ont
waren, maar in de duisternis van den
nacht waren ze voor me verborgen.
Opblikkende zag ik alleen den schitte
renden nachthemel waar de sterren „als
de kustvuren der eeuwigheid" mij toe
lachten en levensmoed inspraken voor den
verderen weg.
En toch kon ik mij niet losmaken van
die oude klok. Als in alleenspraak kwam
ik, vragende haar wait zij toch wel had
aanschouwd in al de eeuwen die daar
langs haar henen waren gewenteld.
Sinds Pieter van Ghein in 1551 de
klokkenspijs voor haar bereidde, was er
veel gebeurd.
Bijna alle vorsten die over ons gewest
hebben geregeerd, hebben hare klanken
gehoord, tot zelfs Philips II, die hier
eenige dagen vertoefde, ja van Willem
de Zwijger tot de laatste telg uit het
Oranjehuis, alles hebben zij geteld de
slagen door U, o klok, tijdens hun ver
toeven te dezer plaats, gedaan. Hoe me
nigmaal hadt ge ook de bev|0ilküng vaiiï
stad èn land opgeroepen iom vre.ugde
te bedrijven e'n feest te vieren, maar
ook iotm in de droefheid te deelen.
wanneer één van onze vorsten of vor
stinnen gebracht werd naar hun laatste
rustplaats.
Ook wanneer de nood steeg en de
stormen de dijken beukten zoodat het j_
vaar van doorbraak dreigde, hebt gij
allen opgeroepen om mede te komen hel
pen om het gevaar te bezweren. En
wanneer de verschrikkingen van het vuur
gezien werden en soms groote gedeelten
van ons oude stadje in de asch werden
gelegd, hoe verschrikkelijk klonken dan
Uwe slagen over de velden en hoevelen
repten zich om het vuur meester te
worden.
Wat zoudt gij veel kunnen vertellen
als ge ons verhalen kon van de oip-
roeren die ge overleefde.
Oude klok, naarmate onze jaren klim
men gaan we U hooger achten, want
wat hebben wij menschen een kort leven
vergeleken bij het Uwe.
Maar ook in ons leven telt ge mee.
Hoe hebben we verlangend uitgezien
naar de klok van negen toen wij voor
de eerste maal naar school mochten.
Nog sterker was ons verlangen naar de-
klok van twaalf, toen we den laatsten
morgen het onderwijs moesten medema
ken, want onze gedachten vertoefden
maar alleen bij U, omdat voor U de
beslissing zou komen met de laatste Sjlagi
Hoe goed herinner ik mij nu ook weer
hoe ik daar zat in de trouwzaal in een
der heiligste uren mijns levens, wachten
de totdat de laatste slag verklonken zou
zijn en de ambtenaar van den burger
lijken stand, uit -een zijdeur achter de
tafel zou treden, om in deze voor mij
verhevene stonde zijn dor en droog
woord te spreken, zeggende: dat wij in
den echt verbonden waren, terwijl het
hem in 't geheel niet schelen kon mis
schien, wat er van deze gewichtige daad
worden zou.
Maar hoe heb ik Uwe slagen geteld
toen onze eersteling zou geboren worden.
Hoe traag trilden Uwe tonen door
den ether voor de moeder in dat smar
telijke uur.
En toch welk een jubel toen daarna
door U het volle uur werd aangekon
digd en ik daar stond bij een gelukkige
moeder die de smarten vergeten was
door het groote geluk. Nog denk ik aan
een uur, toen in mijn woning trad een
man in 't zwart en onmiddellijk nadat
gij o klok 'n vol uur had verkondigd*
mij vergunning vroeg te mogen begin
nen, om een pand der liefde te gaan
bergen in de zwarte aarde.
Zoo vervliet dan mijn leven en gij
hebt daarin geen kleine rol gespeeld.
Nog telken dage zie ik naar U, daar
onze maaltijden, ons werk, alles door
U geregeld wordt.
Maar ook dat zal eens voleindigd
worden.
Straks zal ook ik de oogen sluiten als
mijn levenstaak vervuld zal zijn.
Dan neem ik voor altijd afscheid van
U, o dierbare klok, dan zal Uw werk
voor mij geëindigd zijn, omdat ik dan
zal henengaan naar het land, „waar de
tijd zijn mate heeft verloren en de ver
gankelijkheid zelve zal zijn vergaan".
Strijd in Afrika
om water en katoen
Kan Engeland de Italianen aan
het Tsana-meer dulden?
In Enjg.elsche kringen slaat men
met Ieede oofêien de vorderingen
der Italianen in het {gebied van
het Tsana-meer jgade, omdat men
zich. rekenschap geeft van de ge
vaarlijke verwikkelingen, die yopr
de deur staan.
Nu het {gebied van het Tsana-meer
door de Italianen is bezet, komt het er
minder opi aan, of het de eene !0if- andece
Europeesche mogendheid is, die haar ko
loniaal gebied uitbreidt ten 'koste van
Abessinië. Hier staat veel meer op. het
spel: het economische l.oit van geheel
Noord-Oost-Afrika, de Ergelsch-Egypti-
sc'he belangen in den Soedan en vap
Egfypite. Want veel 'kostbaarder dan het
gieheele kolonisatiegebied, daini alle schat
ten die dié bodem in zijn schooit beijgt,
is het Abessijhsche Iw'ater, dat van het
Tsana-meer uit Zoo'wel de Abessijosche
provincies Belasja, Godjam en Ageumdir
als den Engelschen Soedan en Egypte
maakt tot vruchtbare, in economisch op
zicht begeerensw'aardige gebieden.
Wie de onbeperkte macht in handen
heeft over het Tsana-meer, houdt den-
eclonomischën sleutel in handen van het
(geheele Noord-Oostelijke deel van Afrika,
van de Roode Zee tot Lybië, Want van
het Tsana-meer uit iwbrdt de verdeelingi
geregeld van het leven brengende Water
van den Nijl. En van deze irigiatie-piojli-
tiek hangt het eclompmisehe lot af van
den Soedah, van Egypte en va/n, het
Noord-West en van Abessinië.
Daarvan hanjgit bloei of ondergang van
deze lande'ru af.
Het Tsana-meer, de bron des levens
Zonder dén in- het Tsana-meer ont-
sprirgënden Nijl is er igeen vruchtbaar
heid mogelijk voor Egypte en den Soe
dan. Het is het water van den Nijl,
dat onontbeerlijk is voorden rijstbouw-'
en de katoenpl antajgtes
In het regenseizoen stro omen de Abes
sijosche rivierén1 omlaag! van de ber
gen, die het Tsana-meer omringen en
voeren enorme massa's vruchtbaren löss-
girond mede, welke de wateren van het
meer op hun beurt aan den Nijl afstaan,
die ze verder voert. Zooi lanjgi den men
schen heugt is het den Nijl geweest,
welke aan de oevers hum» vruchtbaarheid
verleende, Ten tijde van de Farao's trok
ken de Ejgyptenaren reeds evengoed nut
uit het Nijlslib, als thans hun nazaten
en de Bn{gielschem, die er reusachtige
katoenpila!nts{ges hebben -aangelegd.
Eerst in dén jomgsten tijd is men tot
de slotsom (gekomen, dat de Nijl, de
levenbrënjgiende stroom vpor deze lan
den, zijn (veter niet ontvangt van den
Witten Nijl e'n het Victoriameer, maar
van deru Blaiutven Nijl, die in het Tsama;-
meer ontspringt. Dpor naulwlkeurige on
derzoekingen Werd vastgesteld, dat de
watermassa's van dén Witten Nijl o(p!
hun langen Weg bijna verdampen, ter-
Wijl het water uit het Tsana-meer snel
ler vloeit en zich in rijkeren overvloed
u-itstort in den hoofdstroom, die er voor
het'grootste deel d/o/or Iwtordt gev|oed.
Toen dit éénmaal onpmst-ootelijk (was
vastgesteld, brachten de Enigelsdhen al
hun belangstelling over van het Victoria-
meer naar het Tsanai-meer. Van dat
oogenblik af Wo-edt de strijd om dit
Abessijnsche gebied o'nder de koloniale
mogendheden van Europa. Het bezit van
dit meer is voor de daarbij betrokken
mogendheden in de eerste plaats
Engeland, Italië en Egypte van de
grootste beteeken is. Engeland eveniwiel is
den anderen vóór ge'wleest -en heeft zich,
na langdurige en moeilijke onderhande
lingen1, zich in economischen- zin mees
ter gemaakt van 'het gebied om het
Tsana-meer, djw.z. het water yam den Nijl
De strijd om de katoen
Zcola-rg Engeland zijn katoien zonder
mc-eite kon betrekken uit Amerika- en
Australië, stelde het geen prijs op eigen
k-alcenaa'npliantingen, terwijl het boven
dien onafhankelijk W|as vlam de Egyp
tische katoen. Toén echter hinderpalen
opdoken e'n; het niet meer zoo gemak
kelijk ging Amerikaansohe en Australische
katoen i'ni te voeren, iwlaardoor Engeliaind
de mogelijkheid zag aankomen., dat het
afhankelijk zou 'worden van Egypte,
maakte het zich op zeer handige malriier
los van de Egiy-pitische katoenmarkt. Het
scheidde het gebied van den Boven-Nijl
af van het inmiddels zelfstandig gewor
den Egypte e'n lijfde het bij het Em
pire in als bijzondere kolonie. Dat feit
vormt een va'n de belangrijkste momenten
in de Bngelsche koloniale ppiliitiek in
j Afrika-.
j In dit gebied gedij de katoen, dank
zij' het water van het Tsania-meer, uit
stekend. In 'den loop van enkele tien
tallen jaren heeft Engeland enorme
stuwdammen aangelegd en de vrucht
baarheid van de'nj Soedan verhoogd. Dank
zij het water van de'n Blauwen Nijl heeft
Engeland ook een machtsmiddel in de"
I hand tegenover Egypte. Door het (water
van den Nijl af te leiden kan.het Egypte
indien dit niet meegaande genoeg is,
het onontbeerlijk slib onthouden, indien
dit moodig blijkt.
METAXAS,
de opvolger vlam den 13 April loverlefdfen
Demlertz'is, iaj.s eerste (minister en minis
ter vlam buitenlandsche zaken va(m Grie
kenland.
De internationale politiek
en het lot der wereld
Hitier kan de spanning wegnemen
Twee gebeurtenissen van het hoogste
belang zullen ongetwijfeld haar stempel
zetten op de internationale politiek en
het lot der wereld: Duitschland's herbe
wapening en de poging het Volkenbonds
statuut toe te passen, aldus de Engel-
seh-e eerste minister Stanley Baldwin, in
een Zaterdag gehouden rede.
Deze beide gebeurtenissen te zamen heb
ben mij doordrongen van de volstrekte
noodzakelijkheid tot uitbreiding en reor
ganisatie onzer bewapeningen, indien
Groot-Brittannië in staat zijn wil zijn
Volkenbo!nidsvehplic'htingen te vervullen,
of in laatste instantie zijn wereldpositie
te handhaven. j
Naar het schijnt beschikken i
wij nog over geen enkel deug
delijk mechanisme tot verhin
dering van den oorlog, alvorens
hij is uitgebroken, indien een der bij
eéfi Conflict betrokken partijen zich vast
heeft voorgenomen oorlog te voeren en
niet bereid is het conflict aan een be
spreking en arbitrage te onderwerpen.
Sancties werken langzaam
Sancties hebben slechts een langzame
uitwerking en zij verliezen veel aan haar
kracht, als zij niet gesteund kunnen wor
den door een uiterste sanctie, namelijk
een blokkade of wapengeweld. Gezien
het groote aantal Volkenbondsleden valt
moeilijk te zeggen, op welke wijze het
besluit tot een blokkade tot stand zou
kunnen komen.
Collectieve veiligheid vooralsnog
een fictie gebleken
Groot-Brittannië streeft niet naar een
nederlaajg) Cn de vernedering vam. Italië,
doch het geeft zijn steun aan het V ol
ie enbondsstatuut, dat het voor de
geheelc wereld wet wenscht te zien wor
den. Italië zou zich aan een ernstige
vergissing schuldig maken, als het zich
een verkeerd denkbeeld zou vormen van
onze politiek tolt volled'tgie'n. steun aan
het Volkenbondsstatuut, indien dit is ge
schonden.
Collectieve veiligheid zal nimmer ver
werkelijkt worden, tenzij alle bij dit stel
sel la-angesloteii! landen bereid zijn een
aanvaller gelijktijdig met militaire sanc
ties te bedreigen en zoo noodig tegen
hem ten strijde te trekken.
Aan tal van kanten hebben zich donkere
wolken opeengepakt, doch de vooruitzich
ten zijn niet in elk opzicht ongunstig.
Voor de eerste maal hebben Frank
rijk en D u i t s c h 1 a n d gelijktijdig voor
stellen gedaan, die wij diepgaand zullen
bestudeeren. Hitier heeft het in zijn macht
meer dan gemand anders in Europa te
doen voor het wegnemen der in Europa
heerschende spanning en vrees, indien
hij althans door den wil daartoe wordt
bezield.
Japan vraagt open deur op
alle markten
Rusland moet van de
Mandsjoekwogrens terug
met zijn soldaten.
De Japan'sehe Minister van Buitenland-
sche Zaken, Arita, zal in den Landdag
een rede houden, waarin hij zal aan
dringen op de noodzakelijkheid den vrij
handel te handhaven en de openstelling
zal vragen van alle markten van grond
stoffen over de geheele wereld.
In zijn redevoering zal Arita voorts
wijzen op de noodzakelijkheid het natio
nale bestaan van Japan te verzekeren
en 't onderhouden van vriendschappelijke
betrekkingen met de rest van de wereld,
in overeenstemming met den geest van
de Keizerlijke beschikking, welke werd
uitgevaardigd, toen Japan uit den Volken
bond trad.
Bovendien zal Arita in zijn redevoering
den wensch van Jpaan kenbaar maken,
dat de Sovjet-Russische troepen, welke
aan de grens van Mandsjoekwo geconcen
treerd staan, zullen moeten worden terug
getrokken, teneinde conflicten te vermij
den tusschen Japan, Mandsjoekwo en Sov
jet-Rusland als gevolg van de agressieve
hoiu.dir(gl der Sovjets, welke de stabili
teit van den vrede in dit deel van het
Verre Oosten bedreigt.
Arita zal eveneens wijzen op de nood
zakelijkheid van het herstel van normale
betrekkingen tusschen Japan, China, en
Mandsjoekwo, dat allereerst een herzie
ning zal moeten medebrengen als be
langrijke factor voor den vrede in fyzië
en de erkenning van de bijzondere si
tuatie, welke in Noord-China is teweeg
gebracht door de regeering van Nan
king.
Met de Vereenigde Staten zal men
tot een samenwerking! -moeten kjojnen ter
verzekering van een duurzamen vrede
in den Stillen Oceaan.
Japan is bereid tot een vrije en open
hartige gedachtenwisseling met Groot-
Brittannië, ten einde de betreurenswaar
dige factoren uit den weg te ruimen,
welke ae commercieele en diplomatieke
betrekkingen tusschen Japan en Groot-
Brittannië nadeelig beïnvloeden.
De Koning van de Koninklijke
H. W. A. Deterding zeventig jaar
De direc'teur-gieneraal vain de Kon. Ned.
Petroleum-Maatsohappij, een Neder lam der
met een iwiereldnaam, herdacht Zondag
zijn 70-stem geboortedag. Reeds 35 jaar
staat de heer Deterdingi aam 't hoofd van
een Iwlereldoolncern, dat het vloeibare
gloiud exploiteert en distribueert.
De eerste sporten vah de maatschappe
lijke tedder Iwlaren voor hem zooals voior
zloo vele jongelieden, H.B.S. te Amster
dam, werkzaam bij de Nederlandsche
Handelmaatschappij in Medan, waar 'hij
zi-dh al spoedig onderscheidde. In, 1889
twlerd hij waarnemend agent te Medan,
in 1891 sub-agent te Penang. Daar werd
hij in 1896 als fret ware ointdekt door
den directeur der Koninklijke, J. B. A.
Kessler, die hem verzocht bij hem in
dienst te treden. Toen Was zijn fortuin
spoedig gemaakt. In 1897 Werd hij reeds
Waarnemend directeur, in 1902 directeur-
(gteneraal.
Ontzaglijk veel heeft Deterding gedaan
vópr de Koninklijke en voor de vele
met haar gelfëerde concerns. Aan hem
is voor het lofvergroote deel te danken
dat een jo|nger nog betrekkelijk kleine
maatschappij toit een vain de allergrootste
jwlereld-comcerins uitgroeide.
Een zeer belangrijk jaar in het leven
der Koninklijke was 1907, toen de fusie
tot stand klwlam tusschen de Koninklijke
en de Shell, (Wat de positie van beide
zeer versterkte. In den Wereldoorlog
heeft het ooncer'ni den (geallieerden en
zichzelf onschatbare diensten bewezen
door deze mogienheden van de volstrekt
onmisbare petroleum te voorzien, '«el-
ke voorziening uitstekend werd georgani
seerd.
Onze Stadhuisklok
Stanley Baldwin over het lot
der wereld
De strijd om water en katoen
in Afrika
Sb Henry Detering werd Zondag
70 jaar
De luchtbeschermingsoefening
op Zaterdag 16 Mei a.s.
De Nationale Ontwapening
Sportuitslagen
De Nationale Ontwapening
Een buitengewoon congres der
Vrijz. Democraten neemt het
bestuursvoorstel aan ter erken
ning eener weermacht
In een huitengewloon congres der Vrijz.
Democratische Partij te Utrecht, onder
presidium vam prof. Kranenburg, wlerd
voorgesteld te gaan ijveren yotoir reorgani
satie vam de land- en zeemiacht tot or
ganen, bestemld voor de handhaving van
bïnnenlandsche orde en rust, maar aoor
imlede dienenide tot verdediging, ter mede
werking laan een internationale rechts
handhaving, tegen een oorlotgsaanval, ter-
Wijl krachtige bevordering van internatio
nale rechtspraak en internationale ont
wapening doelstellig zouden moeten blij
ven.
Naiar het oordeel van het hoofdbestuur
'zlaü doior een (wijziging van het werk
program in dezen geest de partij haar
pacifistisch standpunt kunnen volhomden,
slechts/ zou het doel van het te handhaven
machtsapparaat aangepast iwlorden aan de
veranderde internationale verhoudingen.
Nadat o.a. de heeren Joekes, Ketelaar
en Minister Oud het iwioord hadden ge
voerd, werd gestemld over het apuemide-
imlent-Amsterdaim op 't bestuursvoorstel
toit wijziging van de ontwapeningspara
graaf der partij, strekkende, volgens een
rapport van Ejwbden, tot purtieele
bewapening ten dienste van den Volken
bond, Dit amendement werd verworpen
miet 164 stennmen tegen 27 stemimem voor
On 1 'bl-anco.
Het bestuursvoorstel ter erkenning eener
weermacht, werd daarna aangenomen met
165 steimlmen vopr en 29 tegen.
KORTE BERICHTEN
Addis Abeba zal worden verdedigd
De burgemeester van Addis Abeba is
op1 'het oogenblik, [maar United Press imeldt,
bezig in de straten der hootfdstajd' een
nieuwi leger te verzamelen, ten einde met
deze samengeraapte strijdmacht een laat
ste wiamhopige poging te doen, den op
mars ch der Italiaansche troepen naar Ad
dis Abeba te elfder ure te stuiten. De
middelen, wiaiarmede Idle burgemeester dit
resultaat wiil bereiken, staan echter in
een weinig gunstige verhouding tpt de
z|wiare taak, die hem wacht.
Sneeuwstormen in Zuid-Duitschland
Een) groep' Engelsohe scholierendie een
Paaschuitstapje naar het Zwarte Woud
maakten, zijn ondanks slechte weersom
standigheden aan een wandeltocht in «de
streek van Séhau-ins-land begonnen. De
leider was eveneens een vreemdeling en
dé groep geraakte al vrij spoedig in dik
ken! mist en later in een heftigen sneeuw
storm. De jongens, die gemiddeld 12—14
jaar oud wiaren, dwaal/den den geheelen
dag rond tot z'iji 's avonds tegen half tien
het gehucht Elofsgrumd bereikten. Vier
jongens wiaren zoo uitgeput, dat zij daar
z/ijn overleden, twee landeren zijn in aller
ijl tiaar het ziekenhuis te Freiburg ver
voerd waar er piok pog een is gestorven.
Treinen bleven in de sneeuw steken
De plotseling Iwleer ingevallen winter
heeft in Zuid-Duitschland niet slechts
slachtoffers, geëiseht, doch qojk groiote mai-
terieele schade aangericht en enorme v«r*
tragingen in het spoorwegverkeer to/t ge
volg gehad. De buitengewone hevige
sneeuw/val in het land van Berg, het ge
heele gebied van den Midfdjenrijn, den
Eifel, den Hundsrück en Beieren, ontaard
de in den nacht van Vrijdag op Zatefldiag
opnieuiwi in een sneeuwstorm», die -op S|oun-
im'ige plaatsen zulk een hevigheid aannam,
als sinds tientallen jiaren niet het het
geval iw|as geweest