ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Kin opgenoi MAANDAG 20 APRIL 1936 ZIERIKZEESCHE COURANT De Kern ABONNEMENT! Prijs per 3 maanden i 1,50, buiten Zierikiee 11,80 Voor het buitenl. p. jaar f 10,—Afzonderlijke nummers 5 oent Verschijnt dagelijks. Tel. No. 32. Giro 137677 1797 - 1889 DirecteurA. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur s M J. KOSTEN Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE. ZIERIKZEE 92STE JAARGANG No 12998 ADVERTENTIEN Tan 1—3 regels 60 oent, ran 4 regels ee daarboven 20 oent per regel Reclame* 4<> oent per regel. Bij oontraot belangrijke korting Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uw ONZE OUDE STADHUISKLOK Doodstil was het in de straat, wat ge heel niet te verwonderen was, daar het bijna middernacht zou zijn. Rinkelend hoorde ik de kettingen van het uurwerk verloopen, toitdat de pal ze met een rukje tegenhield. Eenige oogenblikken later klonkfen zwaar over mijn hoofd de twaalf sla gen op de oude klok. Onwillekeurig zag ik omhoog of ik soms de omtrekken der klok mocht ont waren, maar in de duisternis van den nacht waren ze voor me verborgen. Opblikkende zag ik alleen den schitte renden nachthemel waar de sterren „als de kustvuren der eeuwigheid" mij toe lachten en levensmoed inspraken voor den verderen weg. En toch kon ik mij niet losmaken van die oude klok. Als in alleenspraak kwam ik, vragende haar wait zij toch wel had aanschouwd in al de eeuwen die daar langs haar henen waren gewenteld. Sinds Pieter van Ghein in 1551 de klokkenspijs voor haar bereidde, was er veel gebeurd. Bijna alle vorsten die over ons gewest hebben geregeerd, hebben hare klanken gehoord, tot zelfs Philips II, die hier eenige dagen vertoefde, ja van Willem de Zwijger tot de laatste telg uit het Oranjehuis, alles hebben zij geteld de slagen door U, o klok, tijdens hun ver toeven te dezer plaats, gedaan. Hoe me nigmaal hadt ge ook de bev|0ilküng vaiiï stad èn land opgeroepen iom vre.ugde te bedrijven e'n feest te vieren, maar ook iotm in de droefheid te deelen. wanneer één van onze vorsten of vor stinnen gebracht werd naar hun laatste rustplaats. Ook wanneer de nood steeg en de stormen de dijken beukten zoodat het j_ vaar van doorbraak dreigde, hebt gij allen opgeroepen om mede te komen hel pen om het gevaar te bezweren. En wanneer de verschrikkingen van het vuur gezien werden en soms groote gedeelten van ons oude stadje in de asch werden gelegd, hoe verschrikkelijk klonken dan Uwe slagen over de velden en hoevelen repten zich om het vuur meester te worden. Wat zoudt gij veel kunnen vertellen als ge ons verhalen kon van de oip- roeren die ge overleefde. Oude klok, naarmate onze jaren klim men gaan we U hooger achten, want wat hebben wij menschen een kort leven vergeleken bij het Uwe. Maar ook in ons leven telt ge mee. Hoe hebben we verlangend uitgezien naar de klok van negen toen wij voor de eerste maal naar school mochten. Nog sterker was ons verlangen naar de- klok van twaalf, toen we den laatsten morgen het onderwijs moesten medema ken, want onze gedachten vertoefden maar alleen bij U, omdat voor U de beslissing zou komen met de laatste Sjlagi Hoe goed herinner ik mij nu ook weer hoe ik daar zat in de trouwzaal in een der heiligste uren mijns levens, wachten de totdat de laatste slag verklonken zou zijn en de ambtenaar van den burger lijken stand, uit -een zijdeur achter de tafel zou treden, om in deze voor mij verhevene stonde zijn dor en droog woord te spreken, zeggende: dat wij in den echt verbonden waren, terwijl het hem in 't geheel niet schelen kon mis schien, wat er van deze gewichtige daad worden zou. Maar hoe heb ik Uwe slagen geteld toen onze eersteling zou geboren worden. Hoe traag trilden Uwe tonen door den ether voor de moeder in dat smar telijke uur. En toch welk een jubel toen daarna door U het volle uur werd aangekon digd en ik daar stond bij een gelukkige moeder die de smarten vergeten was door het groote geluk. Nog denk ik aan een uur, toen in mijn woning trad een man in 't zwart en onmiddellijk nadat gij o klok 'n vol uur had verkondigd* mij vergunning vroeg te mogen begin nen, om een pand der liefde te gaan bergen in de zwarte aarde. Zoo vervliet dan mijn leven en gij hebt daarin geen kleine rol gespeeld. Nog telken dage zie ik naar U, daar onze maaltijden, ons werk, alles door U geregeld wordt. Maar ook dat zal eens voleindigd worden. Straks zal ook ik de oogen sluiten als mijn levenstaak vervuld zal zijn. Dan neem ik voor altijd afscheid van U, o dierbare klok, dan zal Uw werk voor mij geëindigd zijn, omdat ik dan zal henengaan naar het land, „waar de tijd zijn mate heeft verloren en de ver gankelijkheid zelve zal zijn vergaan". Strijd in Afrika om water en katoen Kan Engeland de Italianen aan het Tsana-meer dulden? In Enjg.elsche kringen slaat men met Ieede oofêien de vorderingen der Italianen in het {gebied van het Tsana-meer jgade, omdat men zich. rekenschap geeft van de ge vaarlijke verwikkelingen, die yopr de deur staan. Nu het {gebied van het Tsana-meer door de Italianen is bezet, komt het er minder opi aan, of het de eene !0if- andece Europeesche mogendheid is, die haar ko loniaal gebied uitbreidt ten 'koste van Abessinië. Hier staat veel meer op. het spel: het economische l.oit van geheel Noord-Oost-Afrika, de Ergelsch-Egypti- sc'he belangen in den Soedan en vap Egfypite. Want veel 'kostbaarder dan het gieheele kolonisatiegebied, daini alle schat ten die dié bodem in zijn schooit beijgt, is het Abessijhsche Iw'ater, dat van het Tsana-meer uit Zoo'wel de Abessijosche provincies Belasja, Godjam en Ageumdir als den Engelschen Soedan en Egypte maakt tot vruchtbare, in economisch op zicht begeerensw'aardige gebieden. Wie de onbeperkte macht in handen heeft over het Tsana-meer, houdt den- eclonomischën sleutel in handen van het (geheele Noord-Oostelijke deel van Afrika, van de Roode Zee tot Lybië, Want van het Tsana-meer uit iwbrdt de verdeelingi geregeld van het leven brengende Water van den Nijl. En van deze irigiatie-piojli- tiek hangt het eclompmisehe lot af van den Soedah, van Egypte en va/n, het Noord-West en van Abessinië. Daarvan hanjgit bloei of ondergang van deze lande'ru af. Het Tsana-meer, de bron des levens Zonder dén in- het Tsana-meer ont- sprirgënden Nijl is er igeen vruchtbaar heid mogelijk voor Egypte en den Soe dan. Het is het water van den Nijl, dat onontbeerlijk is voorden rijstbouw-' en de katoenpl antajgtes In het regenseizoen stro omen de Abes sijosche rivierén1 omlaag! van de ber gen, die het Tsana-meer omringen en voeren enorme massa's vruchtbaren löss- girond mede, welke de wateren van het meer op hun beurt aan den Nijl afstaan, die ze verder voert. Zooi lanjgi den men schen heugt is het den Nijl geweest, welke aan de oevers hum» vruchtbaarheid verleende, Ten tijde van de Farao's trok ken de Ejgyptenaren reeds evengoed nut uit het Nijlslib, als thans hun nazaten en de Bn{gielschem, die er reusachtige katoenpila!nts{ges hebben -aangelegd. Eerst in dén jomgsten tijd is men tot de slotsom (gekomen, dat de Nijl, de levenbrënjgiende stroom vpor deze lan den, zijn (veter niet ontvangt van den Witten Nijl e'n het Victoriameer, maar van deru Blaiutven Nijl, die in het Tsama;- meer ontspringt. Dpor naulwlkeurige on derzoekingen Werd vastgesteld, dat de watermassa's van dén Witten Nijl o(p! hun langen Weg bijna verdampen, ter- Wijl het water uit het Tsana-meer snel ler vloeit en zich in rijkeren overvloed u-itstort in den hoofdstroom, die er voor het'grootste deel d/o/or Iwtordt gev|oed. Toen dit éénmaal onpmst-ootelijk (was vastgesteld, brachten de Enigelsdhen al hun belangstelling over van het Victoria- meer naar het Tsanai-meer. Van dat oogenblik af Wo-edt de strijd om dit Abessijnsche gebied o'nder de koloniale mogendheden van Europa. Het bezit van dit meer is voor de daarbij betrokken mogendheden in de eerste plaats Engeland, Italië en Egypte van de grootste beteeken is. Engeland eveniwiel is den anderen vóór ge'wleest -en heeft zich, na langdurige en moeilijke onderhande lingen1, zich in economischen- zin mees ter gemaakt van 'het gebied om het Tsana-meer, djw.z. het water yam den Nijl De strijd om de katoen Zcola-rg Engeland zijn katoien zonder mc-eite kon betrekken uit Amerika- en Australië, stelde het geen prijs op eigen k-alcenaa'npliantingen, terwijl het boven dien onafhankelijk W|as vlam de Egyp tische katoen. Toén echter hinderpalen opdoken e'n; het niet meer zoo gemak kelijk ging Amerikaansohe en Australische katoen i'ni te voeren, iwlaardoor Engeliaind de mogelijkheid zag aankomen., dat het afhankelijk zou 'worden van Egypte, maakte het zich op zeer handige malriier los van de Egiy-pitische katoenmarkt. Het scheidde het gebied van den Boven-Nijl af van het inmiddels zelfstandig gewor den Egypte e'n lijfde het bij het Em pire in als bijzondere kolonie. Dat feit vormt een va'n de belangrijkste momenten in de Bngelsche koloniale ppiliitiek in j Afrika-. j In dit gebied gedij de katoen, dank zij' het water van het Tsania-meer, uit stekend. In 'den loop van enkele tien tallen jaren heeft Engeland enorme stuwdammen aangelegd en de vrucht baarheid van de'nj Soedan verhoogd. Dank zij het water van de'n Blauwen Nijl heeft Engeland ook een machtsmiddel in de" I hand tegenover Egypte. Door het (water van den Nijl af te leiden kan.het Egypte indien dit niet meegaande genoeg is, het onontbeerlijk slib onthouden, indien dit moodig blijkt. METAXAS, de opvolger vlam den 13 April loverlefdfen Demlertz'is, iaj.s eerste (minister en minis ter vlam buitenlandsche zaken va(m Grie kenland. De internationale politiek en het lot der wereld Hitier kan de spanning wegnemen Twee gebeurtenissen van het hoogste belang zullen ongetwijfeld haar stempel zetten op de internationale politiek en het lot der wereld: Duitschland's herbe wapening en de poging het Volkenbonds statuut toe te passen, aldus de Engel- seh-e eerste minister Stanley Baldwin, in een Zaterdag gehouden rede. Deze beide gebeurtenissen te zamen heb ben mij doordrongen van de volstrekte noodzakelijkheid tot uitbreiding en reor ganisatie onzer bewapeningen, indien Groot-Brittannië in staat zijn wil zijn Volkenbo!nidsvehplic'htingen te vervullen, of in laatste instantie zijn wereldpositie te handhaven. j Naar het schijnt beschikken i wij nog over geen enkel deug delijk mechanisme tot verhin dering van den oorlog, alvorens hij is uitgebroken, indien een der bij eéfi Conflict betrokken partijen zich vast heeft voorgenomen oorlog te voeren en niet bereid is het conflict aan een be spreking en arbitrage te onderwerpen. Sancties werken langzaam Sancties hebben slechts een langzame uitwerking en zij verliezen veel aan haar kracht, als zij niet gesteund kunnen wor den door een uiterste sanctie, namelijk een blokkade of wapengeweld. Gezien het groote aantal Volkenbondsleden valt moeilijk te zeggen, op welke wijze het besluit tot een blokkade tot stand zou kunnen komen. Collectieve veiligheid vooralsnog een fictie gebleken Groot-Brittannië streeft niet naar een nederlaajg) Cn de vernedering vam. Italië, doch het geeft zijn steun aan het V ol ie enbondsstatuut, dat het voor de geheelc wereld wet wenscht te zien wor den. Italië zou zich aan een ernstige vergissing schuldig maken, als het zich een verkeerd denkbeeld zou vormen van onze politiek tolt volled'tgie'n. steun aan het Volkenbondsstatuut, indien dit is ge schonden. Collectieve veiligheid zal nimmer ver werkelijkt worden, tenzij alle bij dit stel sel la-angesloteii! landen bereid zijn een aanvaller gelijktijdig met militaire sanc ties te bedreigen en zoo noodig tegen hem ten strijde te trekken. Aan tal van kanten hebben zich donkere wolken opeengepakt, doch de vooruitzich ten zijn niet in elk opzicht ongunstig. Voor de eerste maal hebben Frank rijk en D u i t s c h 1 a n d gelijktijdig voor stellen gedaan, die wij diepgaand zullen bestudeeren. Hitier heeft het in zijn macht meer dan gemand anders in Europa te doen voor het wegnemen der in Europa heerschende spanning en vrees, indien hij althans door den wil daartoe wordt bezield. Japan vraagt open deur op alle markten Rusland moet van de Mandsjoekwogrens terug met zijn soldaten. De Japan'sehe Minister van Buitenland- sche Zaken, Arita, zal in den Landdag een rede houden, waarin hij zal aan dringen op de noodzakelijkheid den vrij handel te handhaven en de openstelling zal vragen van alle markten van grond stoffen over de geheele wereld. In zijn redevoering zal Arita voorts wijzen op de noodzakelijkheid het natio nale bestaan van Japan te verzekeren en 't onderhouden van vriendschappelijke betrekkingen met de rest van de wereld, in overeenstemming met den geest van de Keizerlijke beschikking, welke werd uitgevaardigd, toen Japan uit den Volken bond trad. Bovendien zal Arita in zijn redevoering den wensch van Jpaan kenbaar maken, dat de Sovjet-Russische troepen, welke aan de grens van Mandsjoekwo geconcen treerd staan, zullen moeten worden terug getrokken, teneinde conflicten te vermij den tusschen Japan, Mandsjoekwo en Sov jet-Rusland als gevolg van de agressieve hoiu.dir(gl der Sovjets, welke de stabili teit van den vrede in dit deel van het Verre Oosten bedreigt. Arita zal eveneens wijzen op de nood zakelijkheid van het herstel van normale betrekkingen tusschen Japan, China, en Mandsjoekwo, dat allereerst een herzie ning zal moeten medebrengen als be langrijke factor voor den vrede in fyzië en de erkenning van de bijzondere si tuatie, welke in Noord-China is teweeg gebracht door de regeering van Nan king. Met de Vereenigde Staten zal men tot een samenwerking! -moeten kjojnen ter verzekering van een duurzamen vrede in den Stillen Oceaan. Japan is bereid tot een vrije en open hartige gedachtenwisseling met Groot- Brittannië, ten einde de betreurenswaar dige factoren uit den weg te ruimen, welke ae commercieele en diplomatieke betrekkingen tusschen Japan en Groot- Brittannië nadeelig beïnvloeden. De Koning van de Koninklijke H. W. A. Deterding zeventig jaar De direc'teur-gieneraal vain de Kon. Ned. Petroleum-Maatsohappij, een Neder lam der met een iwiereldnaam, herdacht Zondag zijn 70-stem geboortedag. Reeds 35 jaar staat de heer Deterdingi aam 't hoofd van een Iwlereldoolncern, dat het vloeibare gloiud exploiteert en distribueert. De eerste sporten vah de maatschappe lijke tedder Iwlaren voor hem zooals voior zloo vele jongelieden, H.B.S. te Amster dam, werkzaam bij de Nederlandsche Handelmaatschappij in Medan, waar 'hij zi-dh al spoedig onderscheidde. In, 1889 twlerd hij waarnemend agent te Medan, in 1891 sub-agent te Penang. Daar werd hij in 1896 als fret ware ointdekt door den directeur der Koninklijke, J. B. A. Kessler, die hem verzocht bij hem in dienst te treden. Toen Was zijn fortuin spoedig gemaakt. In 1897 Werd hij reeds Waarnemend directeur, in 1902 directeur- (gteneraal. Ontzaglijk veel heeft Deterding gedaan vópr de Koninklijke en voor de vele met haar gelfëerde concerns. Aan hem is voor het lofvergroote deel te danken dat een jo|nger nog betrekkelijk kleine maatschappij toit een vain de allergrootste jwlereld-comcerins uitgroeide. Een zeer belangrijk jaar in het leven der Koninklijke was 1907, toen de fusie tot stand klwlam tusschen de Koninklijke en de Shell, (Wat de positie van beide zeer versterkte. In den Wereldoorlog heeft het ooncer'ni den (geallieerden en zichzelf onschatbare diensten bewezen door deze mogienheden van de volstrekt onmisbare petroleum te voorzien, '«el- ke voorziening uitstekend werd georgani seerd. Onze Stadhuisklok Stanley Baldwin over het lot der wereld De strijd om water en katoen in Afrika Sb Henry Detering werd Zondag 70 jaar De luchtbeschermingsoefening op Zaterdag 16 Mei a.s. De Nationale Ontwapening Sportuitslagen De Nationale Ontwapening Een buitengewoon congres der Vrijz. Democraten neemt het bestuursvoorstel aan ter erken ning eener weermacht In een huitengewloon congres der Vrijz. Democratische Partij te Utrecht, onder presidium vam prof. Kranenburg, wlerd voorgesteld te gaan ijveren yotoir reorgani satie vam de land- en zeemiacht tot or ganen, bestemld voor de handhaving van bïnnenlandsche orde en rust, maar aoor imlede dienenide tot verdediging, ter mede werking laan een internationale rechts handhaving, tegen een oorlotgsaanval, ter- Wijl krachtige bevordering van internatio nale rechtspraak en internationale ont wapening doelstellig zouden moeten blij ven. Naiar het oordeel van het hoofdbestuur 'zlaü doior een (wijziging van het werk program in dezen geest de partij haar pacifistisch standpunt kunnen volhomden, slechts/ zou het doel van het te handhaven machtsapparaat aangepast iwlorden aan de veranderde internationale verhoudingen. Nadat o.a. de heeren Joekes, Ketelaar en Minister Oud het iwioord hadden ge voerd, werd gestemld over het apuemide- imlent-Amsterdaim op 't bestuursvoorstel toit wijziging van de ontwapeningspara graaf der partij, strekkende, volgens een rapport van Ejwbden, tot purtieele bewapening ten dienste van den Volken bond, Dit amendement werd verworpen miet 164 stennmen tegen 27 stemimem voor On 1 'bl-anco. Het bestuursvoorstel ter erkenning eener weermacht, werd daarna aangenomen met 165 steimlmen vopr en 29 tegen. KORTE BERICHTEN Addis Abeba zal worden verdedigd De burgemeester van Addis Abeba is op1 'het oogenblik, [maar United Press imeldt, bezig in de straten der hootfdstajd' een nieuwi leger te verzamelen, ten einde met deze samengeraapte strijdmacht een laat ste wiamhopige poging te doen, den op mars ch der Italiaansche troepen naar Ad dis Abeba te elfder ure te stuiten. De middelen, wiaiarmede Idle burgemeester dit resultaat wiil bereiken, staan echter in een weinig gunstige verhouding tpt de z|wiare taak, die hem wacht. Sneeuwstormen in Zuid-Duitschland Een) groep' Engelsohe scholierendie een Paaschuitstapje naar het Zwarte Woud maakten, zijn ondanks slechte weersom standigheden aan een wandeltocht in «de streek van Séhau-ins-land begonnen. De leider was eveneens een vreemdeling en dé groep geraakte al vrij spoedig in dik ken! mist en later in een heftigen sneeuw storm. De jongens, die gemiddeld 12—14 jaar oud wiaren, dwaal/den den geheelen dag rond tot z'iji 's avonds tegen half tien het gehucht Elofsgrumd bereikten. Vier jongens wiaren zoo uitgeput, dat zij daar z/ijn overleden, twee landeren zijn in aller ijl tiaar het ziekenhuis te Freiburg ver voerd waar er piok pog een is gestorven. Treinen bleven in de sneeuw steken De plotseling Iwleer ingevallen winter heeft in Zuid-Duitschland niet slechts slachtoffers, geëiseht, doch qojk groiote mai- terieele schade aangericht en enorme v«r* tragingen in het spoorwegverkeer to/t ge volg gehad. De buitengewone hevige sneeuw/val in het land van Berg, het ge heele gebied van den Midfdjenrijn, den Eifel, den Hundsrück en Beieren, ontaard de in den nacht van Vrijdag op Zatefldiag opnieuiwi in een sneeuwstorm», die -op S|oun- im'ige plaatsen zulk een hevigheid aannam, als sinds tientallen jiaren niet het het geval iw|as geweest

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1936 | | pagina 1