BIJVOEGSEL Zierikzeesche Nieuwsbode IEVLLLETON I1E L G A'S WEDDENSCHAP -A behoorende bij de van Vrijdag 13 Dec. 1935, No. 12892 Brieven uit de Residentie De Volkshoogeschool te Bakkeveen Bakkeveen is een Friesch dorp bij hei grenspunt der provinciën Crenthe, Gro ningen en Friesland, te midden van eene zeer armoedige en min of meer achter lijke streek. Daar, zijn eenige energieke en geloovige jongemannen bezig om een Volkshoogeschool te stichten, die ze „Al- lardsoog" hebben gedoopt. Allard van Scheltiinga bouwde daar in de achttien de eeuw eene boerderij en gaf ieder van zijn drie zonen een stuk grond pm te ontginnen. In den gevel der boer derij metselde hij een wijd geopend! oog, dat over de drie zonen moest waken. De heer van der Wielen, die al in Ame rika en Australië geboerd had, kocht een eeuw later het oiude spiul op. Hij is een wijsgeer, farmer en profeet, zijn neef, Dr. <y. d. Wielen, een idealist, zoomede twee andere wakkere jonge mannen, Drs. de Vries Reilingh en mr. Guermonprez. Men heeft al een buurt huis met allerlei cursussen, kampen voor werklcozen, idealen en praktijk. De be kende Hengelosdhe architect Jan Ja.ns, ook in Zierikzee bekend door de Juliana- sc'hool, heeft er een openlucht-theater gebouwd, schitterend van aanleg en ac- c'oustiek. De Volkshoogeschool is in aan bouw met eigen krachten en zal binnen kort hare roeping gaan vervullen. Eene kleuterschool heeft men geopend voor al de kinderen uit den omtrek, het buurt huis haalt de huismoeders uit de een zaamheid, kortom het is daar een soort van geestelijke ontginning itn volmaakte harmonie van dienen en werken. Op een Septemberdag hebben we daar een bezoek gebracht onder leiding van Dr. Rademaker, den bekenden Redacteur van het „Vaderland". Wat ons ihet meeste aantrok was, dat daar eene ern stige poging wordt gewaajgd om tusschen de versplinterde groepen van ons volk weer een brug te bouwen. Er moet tcdh eindelijk weer een besef komen van saamhoorigheid zonder vooroefening in het concentratiekamp. De Volkshooge- school-cursussen bestaan ,uit studenten', boerenzonen, onderwijzers en arbei ders. Alle gezindten op gods/dienstig en politiek 'terrein zijn er welkom. Ieder mag vrij zijn meening zeggen, maar moet ook geduldig een ander aanhooren, Idiat is de nationale gedachte van onderop en niet van bovenaf. De Volkshoogeschool moet de huidige orisis overleven, omdat zij een crisis^bestrijdt, die ons volk al jaren teistert: zij wil eene levensschool zijn. Eenige Friesc'he gemeenten subsi- dieereu de winterdursussen voor hunne werkeloozen, Nationaal crisis-Comité en de Maatschappij tot Nut van het Alge meen geven belangrijke bijdragen, maar de Volkshoogeschool wil een blijvend In stituut worden tot Nationale opvoeding zonder N;.S.B.-tendenzen. We hoorden een toespraak van Dr. van der Wielen en begrepen toen, dat in Nederland nog mannen zijn, die uit de politieke chaos van thans een betere samenleving wil len opbouwen, die op onderlinge waar deering en verdraagzaamheid gericht zal wezen. Het wordt hoog tijd. Wie pas heeft gelezen dat mr. Jan Duijs zidh heeft afgescheiden van zijne S.D.A.P.- fraotie, Professor Hugo Vissdher van de zijne n.l. de Gereformeerde en Mr. dr. Westerman ook al verloochend is door Nationaal Herstel, dan moet men zich wel afvragen: waar gaat dat heen met ons Parlement? Is er nog niet genoeg Hij die spreekt wat werkelijk in hem leeft, zal ook menschen vinden die naar hem luisteren. scheiding? Blijkbaar niet, maar de eenig- ste partij, die zich over dat alles ver heugt, de N.S.B., zal' vandaag of mor gen ook wel uit elkaar springen. Wie op politiek terrein werkzaam is geweest, zal den ondergrond van al ideze stroo- mingen wel moeten toeschrijven aan eene ongebreidelde zucht om elkaar vliegen af te vangen, al hebben deze gevleu gelde beestjes ook geen politieke be- teek'enis. Men zal eindelijk moeten be seffen, dat het algemeen belang primair is boven alle andere belangen. Eene po- lï-ieke partij, die alleen groepsbelang en kiezerswinst ziet via publieke tribune en propaganda-vergadering, en eigenbelang) laat prevaleeren boven de belangen dei- samenleving, die ondergraaft de saamhoo- righeid. En zoo halen we hier de woor den aan, waarmee een Zierikzeesjch Raadslid de politieke arena heeft ver laten: „Ik bemerk nu, dat mijn geest gaat vervluchtigen, dat ik de aardsdhe raadszaal kwijt raak en dat mijn geest vlucht naar 't nirwana van gewezen raadsleden, naar die oorkien, waar geen vreugde meer heersclht, maar ook geen droefenis". Dat is inderdaad een cri de eoeur van iemand, die ook in de poli tiek de alsem heeft geproefd. Uit de smeltkroes der huidige partij belangen zal toch eindelijk het vader land weer gelouterd te voorschijn ko men. Men mag Italië nog zoo veroor- deelen om zijn avontuur in Abessinie, eerbied moet men hebben vopr de op offering van al die vrouwen en man nen, die hun liefste en dierbaarste be zit willen offeren op het altaar van het vaderland. Ook wie geen fascist is, moet zooveel toewijding en vaderlandsliefde kunnen waardeeren, al hebben we da/n ook' geen eerbied voor den veldtocht die een ander van zijn kostbaarste be zit wil berooven, Laten wij ook zonder goud; zilver en' oud ijzer de fiancKen. ineen slaan en ons samen bezingen op wat ons vereenigt, dan kan het niet anders of er zal een nieuw Nederland herboren worden, waarin naast vrijheid ook is gebondenheid. We hopen nog eens den dag te beleven, dat op BI Augustus alle Nederlanders het Wilhelmus zul len aanheffen als uiting van trouw aan vorstin en vaderland. ZIERIC. UIT HET NOORSCH 7 Nadruk verb:dejt Vluchtig sprak ze over het eten ein het huishouden. Ze leefden, eenvoudig en gezond; overdaad, van welken aard dan ook, verk}oi0'3 ze niet ,ijn haar huis, EJn terwijl ze midden in dit onderwerp Was, Vroeg ze op een fopp, die geen tegen spraak dulde: Jia, u hebt iz'eker gesoupeerd? Ik/had noch gedineerd, (nodh gecoupeerd; tmlaar het leek mij op dat opigenblik dat ik, door dit te bekennen, een groiote tact loosheid zjou begaan; dus (glimlachte ik, ja, dank u, dat Ihad ik. Ja, ik wil Imiet alle genoegen wat Voor u klaar Zetten, (zei ze, (miet een, stem), die heel wiat beminnelijker klonk. Maar als u Iper sé niets wilt hebben, Het is trouwens iojo(k niet geZoud, zooi laat |Oip den aviolnd, nog te eten. Nee, dat is het ook niet, glimlachte ik en Was het met haar eens, Vond dat het 'moeilijk Iwtas, haar den eersten avond den besten al tegen ,te spreken. Daarna kreeg ik een overzicht van de Concertzaal-Bioscoop Rakoczy Mars'c'h. Budapest de laatste dagen voordat de manoeuvres be ginnen. Een goede reden voor luitenant Tarjan om zich nog eens te amuseeren. Maar niemand zou hebben verwacht, dat hij dit nu juist in het Concertgebouw zou doen. Dit heeft dan ook een spe ciale reden. Hij heeft namelijk een meisje ontmoet, dat een diepen indruk' op hem heeft gemaakt. Ook vernam hij dat zij met haar viader naar 'het con cert zal gaan. Het meisje echter wil niet veel van hem weten De manoeuvres zijn begonnen. Het es kadron, waarbij luitenant Tarjan dient en onder bevel staat van ritmeester Ar pad, wordt voor drie (dagen ingekwar tierd 'in een klein dorp. Ternauwernood aangekomen, ontmoet hij het meisje uit Budapest. Zij staan nu heel wat vriend- schappelijker tegenover elkaar en maken een afspraakje voor 's avonds 9 uur. Tarjan is weliswaar uitgenoodigd iop het kasteel bij den graaf', maar hij zal er wel wat op vindenHet afspraakje gaat echter niet door, want het meisje blijkt ook jop het feest van den graaf aanwezig tc Zijn, ze is n.l. diens doch ter en de zuster van Arpad. Tarja en het meisje, Vilma, krijgen elkaar lief. Arpad zal er met zijn va der over spreken. Maar deze doorleeft moeilijke tijden. Hij heeft wissels moé ten afgeven, die in handen zijin gekomen van een Amerikaan, Merlin. Hij ziet - zich genoodzaakt het kasteel en zijn land goed aan Merlin af te staain. Er is echter nog één kans, als Vilma en Mer linDe graaf laat Tarjan roepen. Hij is nu arm, Tarjan ook1. Zal hij Vilmia het leven kunnen verschaffen, hetgeen 2ij gewend is? Staat hij haar geluk niet diverse dienstmeisjes, die Ze gehad had, Tea, die altijd en altijd snoepte; Ma- thilde, die bezloek van heeren ontving; Inga, die stal, ein» iLue'y, die onder het lafwasschen sigaretten rookte. Nu 'hield Ze het niet langer uit, nu 'mloest ze een beschaafd iemland om1 ziiclh heen hebben, en ze geloofde, j/a, ize was er vast van overtuigd hier kleurde ize en stalmield.n Wat dat W'e het samten goed zoude:? kuninen Vinden. Hierna kw'aonein de Verschil lende goede eigenschappen van de kinderen aah di beurt. Ze Waren legio. De oudste jicpg'en W'asf derim'ate begaafd, dat de onderwijzer Verklaard had, dat hij ham niets méér ha,d te leeren. Het oudste iméisje had uitgesproken pnaclisehen aanleg. De vele deugden der andere kinderen ontgimgclrt ttnle helaas, daar ik langzamerhand duize lig begon te Worden van te veel praten en te fweiiaig voedsel. Ik liet den gfiiimilach, dien ik tot nog tple krampachtig had behouden, vallen, en dat hielp, daar (zé tm'e nu, ina. verloop van tijd naar het tm'eidekamértje loodste en 'me goiedem- nac'ht w'emschte fm'et een paar vriendelijke Wioorden, ein dat ik 'niet Vóór 6 uur be hoef dej op te staan' Half versuft zétte ik (me op den ramd van het wankele Engelsche ledikant ojm) een overzicht te verkrijgen over im"n hei ligdoim.' en mijn gedaiclhten te verZam'elen Het iwiais het gewone fmiodel zolderka mer, de houten wanden (waren Fel sau De Vlootconferentie te Londen 's Werelds grootste mogendheden Zijn in Londen bij elkaar Om weer iets te ondernemen Tegen 't wapeningsgevaar, De vermindering der vloten, Daar draait het reeds jaren om, Maar voor elk der allergrootsten Is de vloot een heiligdom. Engeland, tot nog toe bogend Op zijn oppermacht ter zee Heeft z'jn hoop geheel gevestigd Op zijn drijvende armee. De Amerikaanscthe Unie Houdt Japan liefst in bedwang En de laatste acht zijn zeemacht Van het allergrootst belang. Echter, een bewapeningswedloop Vindt men ook weer niet gewenscht, Dus is men er over bezig Dat de aanbouw wordt begrensd 't Kan zoo niet maar altijd doorgaan Daarvan is men zich bewust. Maar d'expansiezucht der gelen Maakt de blanken ongerust. J. in den weg, nu, nu zij juist een rijk huwelijk kan doen? Tarjan zwicht voor deze argumenten en schrijft Vilma een afscheidsbrief. Ritmeester Arpad vat deze brief ech ter als een beleediging op. Hij meent dat Tarjan Vilma alleen in de steek laat, omdat zij arm is.'Het gevolg is een duel. waarbij Tarjan. zwaar gewond wordt. Dan eerst beseft hij, dat hij Vilma niet kan missen. Hij gaat naar haar toe Maar zij wil niets meer van hem weten. Plotseling hoort zij van Merlin de waarheid. ^Zij "haast zich de ziekenauto achterna, waarmede Tarjan naar Buda pest worat vervoerd.... En als Tarjan weer genezen is, zaL niets hen meer kun nen scheiden. Ik dacht maar zoo Als men twee vliegen in één klap wil sla,an, dan slaat men wel eens beide mis en doet men zic'h zelf soms pijn. Maar todh zijn er no,g velen, die prp- beeren die kunst machtig te worden. Ik bedoel niet de kunst om mis te slaan er. zich pijn te doen. Maar de kunst om twee zaken in éénmaal te bereiken. En soms zelfs is 'het 'heelemaal geen kunst. Bijvoorbeeld goed en goedkoop. Dat kan de burger, die onze beste Hollandscihe land- en tuinbouwproducten uitmuntend door kwaliteit, voor een be spottelijk lage prijs kunnen koppen. Maar daardoor verwend roepen ze moorid! en brand als de prijs een ietsje omhoog gaat en mopperen ze op de steun. En tccih is ook dit wel weer verklaarbaar, want tegenwoordig vooral moet ieder op de kleintjes letten, meer dan ooit. Twee vliegen in één klap slaan doet men ook, als mien margarine oftewel walvischenboter koopt. Dan heeft men kceienböter meteen. Maar of dit meng sel goed en goedkoop is, is een andere kwestie. i Gek' met veevouder slaat men meer malen twee vliegen in één klap, omdat er meerdere noodwendige voedingstof fen zich in bevinden. En daarom slaat men daarbij wel eens meer dan twee vliegen in één klap. Naast vet, eiwit en zetmeel ook nog verschillende vitami nen. Deze bleken, nadat men al lang vermoedde, dat er aan bepaalde voe ders bijzondere waarde gehecht moest worden, van groiote waarde te zijn. Men had dit in de praetijk al onwetend aangevoeld en daarom prefereerde men bepaalde producten. Ook bij de bemes ting valt hetzelfde waar^ te nemen. Men had meermalen een bepaalde voorkeur b.v. voor Chili en die, voor keur werd door sommigen dwaas ge vonden. Maar in de laatste tijd blijkt, dat het vooral zijn allerlei nevenproduc ten, minimaal van hoeveelheid weliswaar, die van groote beteekenis voor de groei zijn. Zooals jodium, borium enz. Nu valt imOn geschilderd. Het meubilair Was 'zop eenvoudigj 'als |m!aar mlogelijk tw|as. Behalve het kleine roestige, spijker- e(n< nagel vaste ding, dat eetn 'kachel anioest vop^ stellen, bestolnd de inrichting Uit een vurenhouten, cofm'mlode, een gaatjes stoel, het reeds bovengenoemde ijzeren ledi kant, een. ijzeren driepopt, (wlaar in een ronding een waschkeim hing en een spie gel, welks eenige doel blijkbaar was, iem'and van zii ijdelheid te genezen. Ik Weiger temm'iwste met groote (Stelligheid aan te in erna n dat bet sdheeve, platte gezicht mret het lage Vo,orbo|ofd, dat (ml. aangrijnsde, eenige gelijkenis had Irtiet het gelaat van omdergeteekende. Het heeft geen zin, jmiijn geVoelens van dien avond verder te ontleden. Laat ik er im'e toe beperken dat het restant van tante Aleksamdra's roolmlwiafeJs me (be vrijdde-, van de ergste Waaging in fde jmlaalg- streek, en dal ik |mie tegen de nachtelijke koude Wapende dopr imiln trui en m'n Wintermantel bovenop het dunne gewat teerd katoenen, dek te leggen. Toen ik het raa'm1 openzette, kreeg ik een vagen glimp van het uitzicht. Een, vierkante, ingebouwde binnenplaats, tm'et twee 'vuil nisbakkem, en een naar Voren springend uitbouwsel tm'et een-twee-drie-vier-vijf fcimlalle' langwerpige raa-m'pjes, dat geen na dere verklaring behoefde, trok im,z|omder- heid| im'ijn 'aandacht. Maar een klein stukje boven het bovenste raampje bl(o|nk, waar achtig, een ster! Bijha riep ik: „hallo de voorliefde van vroeger wel te ver klaren Iets soortgelijks heeft men met slakkenmeel. Ook dat had bij vele goed achtgevende boeren een vroeger onver klaarbare voorliefde. Tot men later be merkte, ,dia.t naast het feit, dat deze mest stof zoo- mooi en zioo gloed diopr de bouw- vioor trekt, het niet het minst de groote hoeveelheid kalk is, die men npoit re kende en toch igaf', omdat ze nu een maal in slakkenmeel aanwezig is, die dit product zoo- waardevol idloet zijn. Wat men vroeger al aanvoelde. En zöö /loeg men twee vliegen in een klap, zonder het zelf te weten. In meerdere gevallen. Het menu voor de heele week Zondag: Tioim'atensoepgebraden, kjonijnspinazie (bus); aardappelen; citroenpudding. Maandag Gehakt; lk(ool (m'et uien; rijst; zpetzuur Vanj peren'. Dinsdag Versche gebraden hami; doppers (bus); gebakken aardappelen; maizenapudding. Woensdag Garbonadön; worteljes; gekjojojkte aard appelen; 'cboooladepudidiing m'et vanille saus. I Donderdag Biefstuk; (andijvie; geïrioolkte aardappe len; fruit. V r ij d a g Gestoofde kabeljauiwStaiart; Hjoillandsdhe saus; gekookte aardappelen; appelmoes met beschuit. Zaterdag: Rolpens; roiode kjopilgekhoikte (aardap pelen; griespuddinig. Recepten van de Keukenprinses Gebraden k o M ij n. Beiioioidlgd1 konijn;, 100 graim1 boter, izjout. Bereiding: het schoongemaakte klonijn Wordt gezlouten iin de hazenpan met de boter bruin en gaar |gebraden. Gedurende het braden |m)oet hel vleesch dikwijls be dropen wiordeh. De jus Wordt mei water en een scheutje jni'elk lafgemMkt. Braadtijd li/2 uur voor een talm1 kiofnijn. TaWme konijnen zijn (mieestal veel ;g root er en vetter dan (wilde. Eén konijn heeft licht gekleurd Vleesch, een ha,as heeft donkn- vleesch. Citroenpudding. BenCjOjdigdhet Jsapj van 3 cfitrocfnlere, 4 eieren, 1 d.l'. rijn- daar!'' en ik kaapte er heelémlaal van op. De hemel zij gedankt, ,d,an behoefde ik tenminste niet iederen keer de straat - ip ojmf te zien, Wat ik aan mjoest trékken n's ik uit Zou gaan. Daarna Zette ik imlh iwe'klker op 6 en sprong! in, |m"n bed, Wat !mte dadelijk zeer nadrukkelijk te kennen gaf, idat het niet. bestand was tegen Veel istrapatzen. De Vooruitzichten v|opr den dag van mjorgen, waren oimi de waarheid te zeggen, niet al te bemoedigendinlaar (aan alles kom't een einde zei de Imtan, hij stierf en de koorts Zakte. Het duurde niet lang (of ik had door, Waar 'en» de schoen jwro'ng in m'n nieuw' tehuis. Die mloest trouiwens pip verschei dene plaatsen te gelijk' [knellen. Het was niet enkel het geld, (dat er niet was. De chaos,, die pre van alle kanten aan staarde, toen ik den- volgenden jolchtend een ohderZoekingsto/dht in de Ikeulken be gon, de geweldige bende in kasten en laden en overal, deden !me bijna rillen; en ik geVoelde dat tante Alexandra's] Woorden van netheid en (orde, pndanks alles, niet op onVruchtbaren 'bodem waren gevallen. Gewapend tmet stoffer, e'mfiner en poetsdoek deed iik) Vergeefs een aan val op de drie vertrekken onizer woning, (miaar overal Werd ik begroet dolor on geduldige standjes van halfslapende (men schen en woest ik 'mé hatastiglijk, terug trekken. Ik trachtte daarna |de keuken en de gang aan een inteftisieve kunstbe- of bessenwijn, 175 graim' suiker, 12 gram gelatine. Bereiding; het citroensap en de wijn iwlorden/ met de schil 'Va(i 1 fcitroen in een goed gesloten pannetje verwarmd en de geweekte gelatine er in opgelost. De eier dooier iwiordt m'et de suiker Zeer schuimig geroerd, het verwlarmtie citroensap er bij gevoegd en goed rperend pp de kachel gebonden. Zoiodra, deze massa iwat be koeld is, Wordt Ze diopr het stijf geklopte eiwit geslagen en, als de gelatine niet m'eer zakt in de roo'mi gegioten, die (mét eiwit omgespoeld pf met plie bestreken is. Citroenpudding Wordt pnder jsiaus maar (met bisk'wie of droge (gebakjes gegeven. Kool met uien. Benoodigd: 250 gr. gesnipperde uien, 200 gram zeer fijn ge sneden savplje kool, }/2, L. melk, 50 gr. slaolie, 10 gram zout, stukje SpaanscJhe peper, iets suiker. Bereiding: De uien worden gebakken in de slaolie, zpodra de uiten bruin be ginnen te worden, wordt er een gedeelte van de kool bijgevoegd; is deze hoe veelheid geslonken, dan wordt weer kool bijgevoegd tot alle tooi op en het ge heel lichtbruin is. Daarna wordt de Spaan" scihe peper en een gedeelte van de melk er bij gedaan, ^oodra de melk ver kookt is, wordt weer melk bijgevoegd; als de kool gaar is, komt er de rest van de melk bij. Het geheel moet zeer voch tig blijven. Maizenapudding. Benoodigjd: 1 L. melk, 80 gr. maizena, 85 gr. suiker, I/2 stokje vanille, citroenschil of oranje waterA 1 a 2 eieren. Bereiding: J)e eierdooiers wprden met de maizena geroerd, de suiker worldit er bij gedaan en zooveel melk, tot het een dun papje geworden is. De rest van de melk wordt met vanille of Citroen schil gekookt. Zpodra de melk köipkt, wordt er zooveel van bij de eierdooiers gegoten, tot ze goed verwarmd zijn; dan wordt het in de pan teruggegoten en de pudding al roerende 5 minuten gekookt, waarna het stijfgeklopte eiwit er zoo vlug en zoo warm mogelijk doorgeklopt wordt. Men kan er koude bessensap bij geven. Gestoof de ka b e 1 j au ws ta a r t. Benoodigd: 1 ikabeljauwstaart, 80 gr. bo ter, sap van f/2 Citroen, eenige schijfjes uitgetande Citroen, paneermeel. Bereiding: De afgeschubde en gewas- schen kabeljauwstaart wordt in een vpiur- vaste schotel gelegd, hierbij wordt wa ter en zout gevoegd en citroensap. De boter ^vordl er in stukjes verdeeld op gelegd. De schotel wordt, met een dek sel bedekt, ongeveer 1/2 uur in een niet te heetc oven gezet. Als de visch dan bijna gaar is, wordt het deksel er af genomen, wat paneermeel over de visch gestrooid, schijfjes uitgetande citroen er op gelegd en geheel gaar en bruin Jgje- bakken. 'I Werking te onderwerpen, en toen de be woners vian het huis eindelijk ontwaakten uit een verkwikkend en slaap en 'teekenew v'an leven begonnen te vertonnen was ik reeds doodmoe en ha|d blaren op knieën en handen. Tegen' acht uur kwamen de drie oudsle kinderen in de fk'euken pm) een stukje te eten( voor !Ze maar (sehjciol gingen. Mevrouw Kvlad rtiet te Zien. In aller ijl zette ik den koffieketel op het gas en met Vereende krachten scharrelden We alles bij 'mekaar, (wla,t eetbaar Was, een half broodje, een hompje kaas, Wat 'mlargarine ein, een drup je zUre room: Wiat er lOfver bleef, at ik Zelf op. De kinderen» |wlaren lief en vrien delijk, (maar de oudste jongen, hiji, iwien de onderwijzer (niets pileer te leeren had, vond blijkbaar dat tmlijia (kennis wel de gelijk uitgebreid diende te [warden. Dit twias dan ook te|o|o; alleen was het erger lijk, dit te hooren 'c(ofnstateeren diopr een snotneus van 13 jaar. Tegen inegen uur kWlaiml de jongste, een schat Van 'n kereltje, tmet oogen als flonkerende sterren, in de jk'euken om te zeggen, dat tmfoeder het ontbijt (op bed wilde hebben. Een' tamelijk optimis tische wensdh var» iemtand, die den etens- voorraad kende. 1 (Wctdt vervo\f\g\d).

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1935 | | pagina 5