IZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
INDISCHE
RIJSTTAFEL.
S VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1935
OPüENO!
ZUERIKZEESCHE COURANT
1797 - 1889
EERSTE BLAD |J
Algemeen Overzicht
Port- en Sherrywijnen.
TAFELKLEEDEN
en KLEEDJES -
BINNEN LAND
ABONNEMENT:
Prijs per 3 maanden 11,50, buiten Zierikzee f 1,80
Voor het buitenl. p. jaar f10,Afzonderlijke
nummers 5 cent. Verschijnt des Maandags,
Woensdags en Vrijdags. Tel. No. 32. Giro 137677
Directeur: A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur JM. J. KOSTEN
Uitgave: N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE, ZIERIKZEE
92STE JAARGANG No. 12830
ADVERTENTIEN:
van 13 regels 60 cent, van 4 regels en
daarboven 20 cent per regel. Reclames 30joent
per regel. Bij contract belangrij|ke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 ure
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Engeland moet sterk zijn
Voorvechter van de Volken
bondsgedachte Zonder
kracht.igeen macht De
beslissende dag voor Memel
Engeland- staat voor zeer moeilijks
binnenlandsohe problemetn, die binnen
kort* het onderwerp zullen vormen van
heftige gedadhtenwisselingen, want de
verkiezingen zijn niet ver meer af. Docih
op dit ©ogenblik is de blik van iederen
Engelsdhman niet naar binnen, maar naar
buiten gericht en zijn wij getuigen van.
het zeldzame schouwspel van een volk1,
dat als één man achter de regeejring
staat.
Engeland kan zich er terecht over ge
vleid gevoelen, dat, zoodra de buiten-
landsc'he politieke toestand aanleiding!
geelt tót bezorgdheid, de andere landen
gewoon zijn zich tot Engeland te wen
den, om de leiding in handen te nemen.
Hierin ligt zonder eenigen twijfel de
erkenning opgeslofen van Engeland's
prestige en beteekenis in het internatio
nale doneert.
Ook in dit geval hebben zij niet te
vergeefs een beroep gedaan op het Ve,r-
eenig'de Koninkrijk. Engeland heeft zich
aan het hoofd gesteld van de oppositie,
met de groote redevoering, die de En-
gelsche minister van Buitenlandsehe Za
ken enkele dagen geleden voor de ver
gadering van den Volkenbond heeft ge
houden; en het is een heugelijk feit
te kunnen vaststellen, dat Sir Samuel
Ho are niet alleen sprak voor een eens
gezind Groot-Brittannië, dioth- dat zijn
woorden ook grooten bijval en steun
vonden bij allen, tot wie hij in Genève
sprak.
De Toekomst van den
Volkenbond.
Engeland nam een groot risido op zich
dppr de v!erklarin)g, dat het bereid' is
om zijn verplichtingen tegenover den Vol
kenbond na te komen. Doch de toe
komst van dit lichaam staat op het spel.
In vroeger tijden trachtten de volkeren
zich door midddel van bondgenootschap
pen tegen oorlog te beschermen, in dien
zin, dat zij de legersterkte van een land
neutraliseerden, door er de gelijke sterk
te van een ander land tegenover te stel
len. Dit systeem heeft langen tijd veel
succes gehad; doch het heeft toch niet
den groetsten oorlog kunnen verhinde
ren, dien de wereld ooit heeft gekend.
Het Engelsche volk heeft de idéé van
den Volkenbond omhelsd, omdat het in
dien Bond het eenige pendant ziet van
het oude systeem, het eenige middel om
door een gemeenschappelijk samengaan
de veiligheid van alle leden van den
Bond te waarborgen. In het onderhavige
geval zou het er toe kunnen leiden,
dat Engeland zich de vijandschap op
den hals haalt van een land, waarmede
het altijd op goeden voet heeft gestaan
en w'elks strijd om zijn vrijheid en on
afhankelijkheid- te verwerven in een tijd,
dio achter ons ligt, Engeland's bewon
dering en sympathie heeft gew'ekt.
De stap, door Engeland gedaan, ver-
eischte zoowel moed als vertrouwen;
moed ten aanzien van het risicJo, dat
het op zich laadde, en het vertrouwen
dat het den juisten weg had ingesla
gen. Doch het samengaan met Frank
rijk', en door de verklaring van alle an
dere betrokken landen, is deze stap ge
billijkt. De stap is gebillijkt doch of
de verklaringen van Engeland én Frank
rijk', en of de Volkenbond een oplos
sing voor het hangende vraagstuk zal
kunnen vinden dit is iets, dat eerst
in de toekomst zal kunnen blijken.
Het conflict heeft in elk geval aan den
dag gebracht, dat Engeland zijn verde
digingsmiddelen tot een gevaarlijk mi
nimum had teruggebracht. Dit betreu
renswaardige feit heeft hel vertrouwen
geschokt in Groiot-Brittannië's bereidwil-
m ligheid, om zijn verplichtingen na, te ko
men, in de oogen van zijn vrienden, ter
wijl het anderen heeft aangemoedigd,
die op niet zoo vriendschappelijken voet
staan met Engeland en daariin aanleiding
hebben gevonden om te meenen, da.t
zij Engeland met onverschilligheid, zoo
niet met geringschatting, konden behan-
j delen. Dit kan een groote natie zich
niet laten aanleunen en het is ook niet
bevorderlijk aan de zaak van den vrede.
Engeland heeft bij een oor
log niets te winnen.
Er is geen enkel volk der wereld aan
te wijzen, dat sterker naar het behoud
van den vrede streeft, dan Engelalnd.
Geen enkele mogendheid ter wereld heeft
meer te verliezen bij een oorlog, dan
Engeland. Het heeft «er 'daarentegen ini>ets
bij te winnen. Een oorlog mo«et onfeil
baar den wereldhandel verlammen, en
op dezen wereldhandel berust het ge-
heele bestaan van Engeland.
Engeland's strijdkrachten vormen voor
niemand een bedrejg|ing en het beste
bewijs voor deze bewering is wel, dat
niemand zicih er ook door bedreigd ge
voelt. Het heeft geen sterker bewape
ning noodig, 'dan onmisbaar is vo;or zijn
verdediging en voor het nakomen van
zijn verplichtingen. Zijn bezit aan Ko
loniën, dat over «de geheele w'ereld var-
spreid is, gevoelt zich veilig, dank zij
de bescherming van het moederland; en
zelfs de Dominions en Indië zouden zich
in hun veiligheid bedreigd gevoelen, als
het niet de Engelsche vloot was, die
de zeeën beheerschte.
Het is een onbetwistbaar feit dat Groo-
Birittannië, op grond van zijn politieke
situatie als hart van het Britsclhe impe
rium, op grond van zijn geografische
ligging als eiland waardoor het al
tijd min of meer buiten de Europeesohe
verwikkelingen blijft vóór alles even
wel op grond van het ho-oge aanzien,
dat het allerwege geniet, meer kan bij
dragen tot het behoud - van den vrede,
dan welk a'nder land ook.
Kracht verleent Macht
Wil Groot-Brittannië echter, dat zijn
stem met den noodigen eerbied wordt
aangehoord, w'il het in staat zijn om aan
al zijn verplichtingen, welke het op zicih
genomen heeft, te voldoen, dan moet
het ook sterk genoeg zijn, om aan dat
woord de jnüodigei kracht bij' te zetten.
Alleen op die wijze kan het zijn roe
ping vervullen, de rol te spelen van
vredebewaarder in Europa.
Engeland heeft geheel alleen getracht
tot ontwapening over te gaan, in de
hoop, dat andere landen dit voorbeeld
zouden vo'gen. Het is evenwel geble
ken,. dat dit een absolute, kostbare en
gevaarlijke vergissing is geweest. Thans
is het oogenblik gekomen, om de oogen
te openen voor de feiten; het oogenblik,
waarop Engeland tot de erkenning moet
komen, dat in 'deze wereld niet tot ont
wapening kan Wórden overgegaan, al
vorens men de zekerheid heeft, dat dit
voorbeeld door de anderen zal worden
gevolgd, doch dal het gevaarlijk is om,
zonder die zekerheid, het voorbeeld te
góven.
De verkiezingen in Memel.
Zondag den 29ste September, de dag,
waarop de bevolking van het Memelge-
bied een nieuwen landdag moet kiezen
en daarmede over zijn toekomstig „lot
wordt beslist, staat voor de deur. De
laatste toebereidselen zijn getroffen en
vol spanning Ziet de bevolking den Zon
dag tegemoet. Men is het er algemeen
over eens, dat de Duitschers in Memel
een zwaren gang voor den boeg heb
ben. Werden de verkiezingen gehouden
zooals zij1 door het statuut worden voor
geschreven, Zoodat de bevolking vrij en
onbel'n vloed haar stem kon uitbrengen,
dan zou de eenheidslijst van het Memel-
gebied zeker 90 pc't. der stemmen op
zich vereenigen. Doch thans gaat het er
meer dan ooit olm, te strijden tegen Lil-
tausche terreur, tegen de lagen en lis
ten van de duizenden Lttihauers, die
uit alle deelen van het kleine rijk «naar
Memel zijn gekomen om de inheemsche
bevolking terroriseeren. Buitendien is 't
systeem, volgens hetwelk de verkiezin
gen zullen worden gehouden, met een
zoo boosaardige listigheid in elkaar ge
zet, dat het niet alleen de vrije ver
kiezingen op alle mogelijke wijzen be
lemmert, doch tevens vervalsching op
Voor
naar Firma RISCH.
groote schaal mogelijk maokt en bekend
making van den uitslag tot in den treure
kan uitstellen.
Anti-cumulatie-ontwerp
De i Indiening van het wetsontwerp tjot
Wijziging ©n aanvulling v'ain dó Pensioen
wet 1922 lehi ©enige andere wetten, vo<ff
zopver h'et |getricht is op verdere beper
king van cumlulatie vlan pensioen met in
komsten pf mót pensioenen, genoten uit
of in verband «met ©enigerlei functie in
publiekem dienst, heeft, blijkens het voor-
loopig ve.rslag, bij vele Tweede Kamer
leden instemlmiing] gevonden.
Ten a anziem van die cumlulatie van zop-
gehaaanjdla politieke pensioenen imiet an
dere pensioenen ien inkojmlsten uit fund-
ties in publieken idienst Zijn inderdaad
langzamerhand misstanden ingeslopen,
welke en dit geldt onder die huidig©
tijdsomstandigheden in bijzpnldere (mate
mpetein worden opgeheven. Is cumulatie
van inkomsten uit pVerheidslkassen niet
onider alle omstandigheden af' te keuren,
hiertegen rnpeten thans beperkende maat
regelen worden «getroffen, voor zoover
dlezle cumulaties in de huidijge economi
sche en sociale noodten tot ongewensehite
verhoudingen hebben geleid.
Brug of tunnel
In het ontwerp" tot financiering van
den versnelden bruggenbouw, kamt een
aanvraag voor van f 19.400.000 voor den
bouw van bruggen te Rotterdam en
vijf andere plaatsen. Zooials bekend is,
is men ten aanzien van de tweede oever
verbinding te Rotterdam nog steeds wach
tende op 'de 'beslissing der commissie,
die zal uitmaken of het tunnelontwerp
van den Rotterdamschen dienst van ge
meentewerken of het brugplan zal wor
den uitgevoerd.
De beslissing kan thans spoedig wor
den verwacht. De kosten van den brug-
bOuwi te Rotterdam wórden volglens het
bestaande plan op f 13.500.000 begroot,
van den tunnelbouw op f 15,000.000.
Samenwerking, eisch
Meer dan bij de schuldvraag!, inzake
het tlonfliet tussöhen de regeering en
de roomscJh-katholieke fractie, heeft het
land belang bij' de vraag hoe nu verder
de verhouding tusschem het kabinet en
de sterkste politieke giroiep in de Ka
mer zich zal ontwikkelen. Hoe breeder
de basis voor samenwerking tusschen re
geering en parlement kan zijn, hoe be
ter. Hoe kleiner de kans op een her
haling van de politieke Crisis, hoe min
der aanleiding voor de onrust, welke
thans opis de positie ijfen den gulden
dreigt aan te vreten. Wanneer het pu
bliek den indruk krijgt dat er bi] de
partijen waarop de regeering moet steu
nen een ernstige wil aanwezig is om
in goed vertrouwen gezamenlijk aan de
verdediging van onze volkswelvaart te
werken en niet te prob'eeren om elkan
der met allerhande leuzen politieke suc-
desjes afhandig te maken, waardoor het
troebele water kan ontstaan waarin po
litieke en monetaire speculanten zoo
gaarne visschen, dan zou de taak der
regeering aanmerkelijk worden verlicht.
De Juli-crisis heeft 'bewezen wiat er ge
beurt wanneer de tegengestelde indruk
bij het publiek postvat.
Herziening der Warenwet
Het Hoofdbestuur van den Koninkl; Ned.
Middenstandsbond! beeft zich tpt /die Twee-
dó Kamer gewend Invet een adres om zijn
zienswijze kenbaar te mlalken betreffend©
het Ontwerp van Wet tót verlaging Van
die openbare uitgaven door vervanging
van die Warenwet door een andere wet
betreffende boedanigheid en aanldluiiding
vann waren.
Hoezeer het Hoofdbestuur pok prijs stelt
op volledige handhaving der Warenwet,
heefft het teigen dit denkbeeld toch ld©
volgende overwegende bezwaren
le. Is het in strijd! m|et het beginsel, dat
handhaving) der Warenwet overheidstaak
is, die vervuld en betaald mioet wordien
uit de algem'eene middelen;
2e. is het ini strijd m)et de algemeene
opvatting, die ook bij die regeering over-
Thans in voorraad
verschillende Artikelen
voor de
heersoht, «dat de vaste lasten op het be
drijfsleven móeten W|0|rden v e r 1 a a «g d
3e. is heit allerminst zeker, d;at de ge
meenten «die volle 50 pCt. der kjosten zul
len blijven dragen en zouden de bedrijfs
lasten' dus stijgen naar mate de gemeente-
bestureim zich -aan deze taak onttrekken.
Ijn' elk geval zou zóó danige retributie
afhankelijk! móeten zlijh van de bedrijfs-
groófte iep het belang, dat de betrokken
ohderneimler bij 'handhaving van den sta
tus qupi heeft.
Het Hopfdbeistuur is va|n oordeel, dat
de treiëele bezuiniging, welke mót de vppr-
igesteilde herziening der Warenwet kan
wórden bereikt, niet van zoodanige be-
teeikeinis is, dat de daaraan verbonjdien
talrijke inadeielen, Zij: het tijdelijk gedu
rende den ongunstigen toestand van
's Lands financiën, zóu den kunnen wor
den aanvaard.
Derhalvei Wórdt het dringend verzoek
tot de Kamieir gericht op het onderhavige
wetsointWieirp niet aan te nemen.
TWEEDE KAMER
Ook de politieke storm uitgewoed
P.rof. Aalbersiei heeft Woensdag geant
woord op de reide va|n minister Conjn en
uit idezei rede is kome|n vast te staan,
dat de kabinetscrisis thans definitief een
eilmdiei heeft genomen en er geen vrees
behoeft te bestaa|n voor een conflict tus-
scheh 'diet grojotste fractie en het nieuwe
ministerie!-Golijn.
Ijn zijn redia betpogcle professor Aal-
bersö, idiat de diepere oprzaak va'n het
conflict van 23 Juli al) lag in '.t maeninjgis-
verschil in 't Vorigei kabinet, over het
verdeir te Volgen regeeringsbeieid. Dit
maeininjgsverschil betrof die handels-, de
ordonings- len de welvaartspolitiek. Daar
om ook ko|n spr?s fractie nieit meewerken
aan d© vorming Van leien parlementair ka
binet. Zij meiende, dat men op die pun
ten nieit kón rekenen op' die medewerking
der libieiralein.
Ons motief aldus spr. is laUeien
gewleiest het landsbelang, zop;als w'ij dit
zien. Het is voor een groote fractie vaak
moeilijk om tel bepalen, wat het landsbe
lang) eischt. Ben groote fractie heeft niet
da vrijheid, die (die Vrijlz.-fdföm. fractie zich
heefft veroorloofd1, om teigen een begrcp-
tiugshoofdstuk te stemmen. Laat een
groote fractie op het woord1 va|n critiek
de daad va]n afkeuring Volgen, Idlan is
er a,a|nstonds een cónfliCt. Vaak is het
neem; keuze van het minste van tw'ee kwa-
die(n.
Tha|ns het program dier uit haar as-
Sche opgerezen regeering:
Had dr. Colijn zijn rediei van Dinsdag
op 23 Juli gehouden, dan was naar alle
waarschijnlijkheid hleit conflict niet ont
staan. Nu is de jonggeborene in ons
midden lein Wij1 Zullen trachten zoo lang
mogelijk er loyaal mee samen te werken.
Wanneer de regeering er niet spoedig
in slaagt de productiekosten te drukken,
is spr. overtiuigd dat aalni de dieValuatie
niet zal zijn te ontkomen. Doch dan is
ïrilen ter, ImOt devaluatie alleen, zeker nog
niet. Integendeel, dan zullen dezelfde
maatregelen als thans noodzakelijk is,
moeteini worden genomen.
Het kabinet draagt in dezen tijd een
zeer zware verantwoordelijkheid en Iwlij
zijiru bereid, aldus de prof., daarmede ten
volle rekening te houden, doch laat
het kabinet er dan óók van overtuigd zijn
dat pok wij onz'e verantwoordelijkheid
ten vollie beseffen.
Na de rede van prof. Aalberse, was
het woord aan den leider van Idle sociaal
democratische Kamerfractie, ir. J. W. Al-
barda. Deze laakte scherp de houding
der Katholieke fractie, Welke hij ver-
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur.
Predikbeurten te Zierikzee
Zondag 29
Ned. Herv. .Kerk.
Nieuwe kerk. 10 ure, ds. Pijnaoker
Hordijk.
Kleine kerk. 10 ure, ds. Gerritsen.
Luth. Kerk.
Geen dienst.
Gerei. Kerk.
10.30 en 6.30 ure, dr. v. Lonkhuijzen.
Chr. Geref. Kerk.
9.30, ds. Hoogendoorn, 2 Leesdienst en
6 ure, ds. Hoogendoorn (oude tijd)
Leger des Heilë (Breestraat)
7.30 Bidstond, 10 Heiligingsdienst, 3.30
Openluchtsamenkomst Nobelpoort en 8
ure, Verlossingssamenkomst.
Geref. Gem. (St.-Domusstraat)
9.30, 2 en 6 ure, Leeskerk (oude tijd)
Oud-Gerei. Gem.
9.30, 2 en 6 ure, Leeskerk (oude tijd)
weet, dat zij een kabinetscrisis heeft ver
oorzaakt zonder zich ta voren de zeker
heid tia bebbeni verschaft, die te ktinnen
oplossen. Dia heer Albarda meende, dat
de R.-K. KamiieTfractie geen benij-
idenswaatrdiga positie had, en nog niet
heeft. Zij veroorzaakte de crisis,
ial spreekt de heer Aalberse dat nu wel
teigen en al neemlt de spciaal-demoöra-
tische leider haar dat niet kwalijk. Wat
hij haar wel kwalijk bleek te nemen is,
dat zij tot vo.rmlmg van een kabinet
met dia sociaal-democraten alleen niet
wilde overgaan. Wie een crisis Verwekt
mOet zich tie vor^tai zekerheid! verschaffen,
die ta kunnen oplossen en zulks hebben
de katholieken nagelaten. Dit is een lichl-
zinniiglheid geweest»
R.K. eni S.D. hebben hier vijftig zetels,
doch daarbuiten zou een kabinet een veel
breedere basis hebben gehad. Daarom
noemlde sp;r. het z|op onjuist, dat er geen
aanleiding bleek voor een RoOmBch-Roóf
de regeering. Die had kunnen rekenen
op 63 stemlmieni in de Kamer. De katho
lieken hebben het niet gewild en zijn
inu, als SimSons met afgeknipte haren,
de politieke gevangenen Van dr. Colijn
en zijn regeering.
Kritiek op de regeeringscrisls,
die niet had behoeven en
mogen ontstaan
Bij -de Donderdag voortgezette zitting
der Tweede Kamer heeft dp woordvoerderi
der C.H. Partij, Jihr. de Geer, t.o.v.
Idle nu weer achter ons liggende kabinets
crisis o. ht. opgemerkt, Idlat zij miet had
mogen ontstaan. Van weerszijden heeft
men een steek laten vallen.
Hebben wij te miaken met een nieuWl
Kabinet? Deze vraag mloet ontkennend;
worden beantwoord. Er had kunnen blij
ken, dat bij dei formóti© met een schoone
lei zou worden! begonnen.
Dit is geenszins het geval geweest. Mi
nister Golijn is miet Zijn puide Kabinet
teruggekomen). Wij hadden deze crisisi niet
'móeten hebben, zij is tot niets nut ge
weest ©n heeft staatsrechtelijk schpde ver
oorzaakt.
Ook 'economisch heeft zij schade ver
oorzaakt. Onze igoudvoorraad is vermin
derd. Ook wie devaluatie wenschen, moe
ten willen, idat zij zal kómen onder de
sterkst mogelijke waarborgen, jdlait Zij« den
toestand] zullen beheerschen. Daarom' is
©en. zoo groot mogelijke goudvoorraad
van onschatbaar nut. Wil men verdere af
brokkeling van dien goudvoorraad voor
komen ien ide irente weer dpen dalen idan
is evenzeer noodig, dat niet door wette
lijke maatregelen het crediet ondermijnd
wordt.
De heer Bi er erna was van meaning,
dat de ingediende vaste lasten ontwerpen