lieriknisclie Nieuwsbode
NOORD-STER
TWEEDE BLAD
Het zijn de slechtste vruchten niet waaraan de wespen knagen,
Het zijn de domste menschen niet die naar een VELO vragen.
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor 10 ct
Twéé flacons,
voorden prijs vaneen
4
hihosrtiidi bij dt
Vrijdag 23 Nor.^934, Ho. 12700
Lectuur en Jeugd
Als je zoo'n oud vergeeld boeteje in
handen krijgt getiteld: „Mengelingen in
Proza en Poëzie", met de ondertitel,
„voor deugdzame en leergierige kinde
ren", dan kan ik mij ?£no levendig voor
steilen, dat in dien zoogenaamd goeden
ouden tijd de kinderen niets voor lezen
voelden; dat „Brave-Hendrik-gedoe" moet
hen al gauw' verveeld hebben en zoo
groeiden er geslachten en geslachten op,
die niet geleerd hadden, dat lezen een
genot en verrijking beteekent. Het is
moeilijk voor ons, wier kinderen het
ééne boek na het andere verslinden, dat
in te denken en toch spreek ik slechts
van één generatie terug.
Voor ons evenwól, rijst de tegenge
stelde moeilijkheid. 'Mogen wSj dan maar
toelaten, dat de kinderen willekeurige
verhalen te hooren krijgen? Neen, w'ij
moeten toezicht oefenen op de schrij
vers van verhalen en de goede toela
ten, de slechte verwerpen". Dit, las ik....
ja, waar denkt u 'dat ik.'dit las? In een
modern paedagogisch tijdschrift? Of in
een verslag over een opvoëdkundig© le
zing vah professor Zus of Zoo, die de
a^'dfient wil vestigen op de zoo nood
zakelijke selectie der kinderlectuur?
Als ik nu vertel, dat de hierboven
aangehaalde zinsnede van Plato afkom-
stig is, die van 427—347 vóór Christus
f leefde, dan dringt het tot ons door, dat
deze juiste opvatting over het wdl of
niet toelaten van willekeurige verhalen
voor onze kinderen, langzaam, ja te lang
zaam tot het menschdom doordringt.
Jan Ligthart heeft het zoo ontroerend
mooi gezegd: „In ieder kind bloeit, stil
verborgen, een wonderbloem". Aan ons
moeders, vaders, en opvoeders, de taak
om deze wonderbloem in al haar schoon
heid tot bloei te laten komen, aan ons
om in de verschillende perioden leiding
te geven. Neem nu b.v. de boeken over
Indianen, hoeveel strijd is er gevoerd
over het wiel of niet laten lezen van
dergelijke sensationeele verhalen. Voor
op dient gesteld te wiorden, dat jon
gens en ook vaak meisjes van 1213
jaar, zelfs ouder, dikwijls dol zijn op
deze lectuur, zij moeten geweldige avon
turen beleven, zij moeten een uitweg vin
den voor al hun ontw'akende energie, hun
behoeften aan avonturen en groote be
levingen.
In dién tijd is het d,an ook dubbel
noodig leiding te geven, daar hun pm-
verzadigbare behoefte aan sensationeele
verhalen tot gevolg zou kunnen hebben,
dat ze alle Indianenboeken gingen ver
slinden en het is juist daarop, dat ik
wijzen wil. Een enkel Indianenboek is,
m.i. zelfs noodzakelijk, maar het kwjaad
zit in het eenzijdige verslinden van inlets
anders dan zulke grove, ruwe lectuur,
dat moét fjmaakbedervend w'erken.
Onze kinderen willen en moéten „hel
den" vereeren, die in ontelbare geschied
kundige verhalen, verheerlijkt zijn; de
kinderen zijn nog in de periode van strijd
en verdediging, de hereditaire belasting
eischt zijn aandeel op en daardoor kun
nen zij nog niet weten, dat zich niet
verdedigen, dikwijls hooger kan staan
en oneindig moeilijker kan wiezen, dan
in opstand te komen en het zwiaard om
te gorden.
Dit alles ligt nog buiten hun bevattings
vermogen, daarom laten wij hun in dien
tijd een goed IndianenboeK lezen; wij
leven daarbij mee, Wij praten met hen
over de helden uit die verhalen en wij
vlechten zoo terloops ons oordeel er
doorheen en vertellen van andere hel
den, b.v. een Pasteur, xiie ontelbare men-
schenlevens redde, of wij geven hun één
der werken van Albert Schweitzer in
handen.
Het is ook bij kinderlectuur niet zoo
zeer de stof wiaar het om gaat, als wel
de manier, waarop de stof behandeld
Wlordt.
Zoowtel sport, folklore als techniek
W|ordt in de jeugdboeken op boeiende
wijze bewterkt, jammer genoeg lezien de
meisjes over 't algemeen veel te wieinig
van dergelijke lectuur, de 13-, 14-jarige
kiest zidh al bij voorkeur een verhaal
met 'n happy end uit, want dat het goed
afloopt" is een uitgesproken eisch van
en vóór hen.
Zoo'n jong ding tusschen mal en
dWaas, die geregeld mijn bibliotheek met
haar. bezoek vereerde, slaakte eens de
verzuchting". „Wat neb je tegenwoordig
toch een mooie boeken, ik vind het alleen
zoo doodjammer, dat het altijd uit is
als het juist zoo fijn Wordt, nooit hopr
je eens hoe het verder met ze gaat".
De „ze" zijn natuurlijk de „hij" en de
„zij" van het happy end. Ik had 'geen
moed, noch den lust haar jong idealis
me te verstoren. Waarom zou ik haar nan
vragen brengen, waar in het leven al
die zielsgelukkige verloofden bleven,
waar toch ter wereld deze menschen
te vinden zijn, die beweerden het groote
geluk gevonden te hebben?
Wat toch is het doel van' veel te
leurgestelde ouderen, om de jeugd voor
al zooveel mogelijk van de ellende te
vertellen, die hun vast en zeker le 'wach
ten slaat, terwijl nog nooit één mens dl
geweten heeft wat komen en igebeuren
zal. Ik vertroebelde haar geloof en ver
wachting in de toekomst niet en al vind
ik een noodgedwongen happy end in
roman en film uit den booze, voor de
jaugd lijkt het mij beter het uitzicht
op 'het ideale mogelijk te houden.
Wij moeten niet vergeten, dat het le
zen en het verslinden van dergelijke boe
ken, één der vele Wegen is om gedurende
de puberteitsjaren hun vaak vage en
onbegrepen gevoelens te realiseeren. Hun
verlangen naar het goede en het schoon©,
het streven naar het ideale, het wakker
worden van altruïstische gevoelens, dit
alles is toe te juichen; bij goede leiding
kunnen deze opbouwende gedachten ver
edelend werken.
iiwn E!Ï1LAM1D7~
Uiverbemanning voor de microfoon
In afwijking van het gepubliceerde pro
gramma zal de K.R.O. op Zaterdagmid
dag van 4—5 uur een uitzending ver
zorgen uit den Dierentuin te 's-Graven-
hage. Parmentier en zijn mannen zul
len daar gehuldigd worden door Min. -
Marchant, door iden 'heer Verbeek, voor
zitter van de Kamer van Koophandel
en anderen.
Zondagavond, 25 November om 8.15 u.
komt in overleg; met de K. L.M. ide
Uiverbemanning vdor de K.R.O.-micror
foon, geïnterviewd door A. Viruly.
Ons dagelijksch brood
Verbetering bakwiaarde
der zachte tarwe.
Bij het station voor Maalderij en Bak
kerij te Wageningen zijn proeven geno
men met een preparaat, dat wellicht
van gro ote be teekenis kan zijn vo or den
Nederlandischen tarwebouwl.
De opzet dezer proeven was te pnder-
zoeken of inderdaad zooals de samenstel
ler van het preparaat meende, inland-
sche tarwebloem vermengd met een ge
ring percentage van dit preparaat en
zonde? menging dus met buitenlandsche
bloem brood van dezelfde of nagenoeg
dezelfde kwaliteit zou leveren als brood
gebakken van bloem van de gebruike
lijke samenstelling (65 pet. buitenland
sche en 35 pet. inlandsehe tarwe).
De proeven hebben een gunstig resul
taat gehad en thans worden maatrege
len getroffen om het preparaat op groote
schaal te fabriceeren en tot toepassing
ervan in de practijk over te gaan. Het
gaat bij dit preparaat in hoofdzaak om
uit sojaboppen gewonden lecitine. Dit
product, da' vroeger zeer duur w;as, res
teert thans ais bijproduct uit de door
de Urilever verwerkte sojaboonen, zop-
dat de prijs belangrijk lager kan zijn.
„Jazz", een schreeuw der vertwijfeling?
Voor de Hervormde jongeren heeft
Prof. dr. A. H. de Hartog te Amsterdam
aldaar een lezing gehouden over „Jazz.
Spr. begoh met op te merken„ idat sinidls
den oorlog |het vertrouwen in de cul
tuur is verstoord en dat men sindsdien
een terugkeer naar do natuur heeft ge
zocht, waarvan o.a. ook.het Zoeken naar
onderc-ullurcele waarden een verschijnsel
is. Hoe men ovei de Jazz, zijn wezen en
ontslaan moge denken, zeker houdt dit j
vt rschnijsel verband met negergeest en
(zooals he' woord aangeeft) een chao
tisch woelen.
Hij ziet i: hei Jazz-verschijnsei niet I
slechts een „psychische genussfreudig-
keit", maar tevens een sdhreeuwl der ver
twijfeling,* een tuimeling in het ontbinden
de en verwaaiende Wlaarbij de saxofoon
als een herfstwind waait over den trom-
roffel des doods, den ondergrondsdhen
rhythmus. Hier is een willen vergeten,
eea afsrhudder. van de cultuur en daar
om ook een helsch lawaai.
Meu heeft geen fijne zenuwen meer.
Dat d? jeugd zich bezinne op zichzelf
en haar vermaken, die iets hebben van
narcose tegen „eltschmerz"
SMOKKELARIJ VERLOOPT
De smokkelarij langs de Limburgscih,-
Duitsche grens, staat tegenwOordijgj na
genoeg geheel stil.
De tijd, waarin gepantserde smokkel
auto's door het grensgebied jaagden is
voorbij. Vooral de zware straffen en
hooge geldboeten, door den Duitschen
strafrechter opgelegd, het buitengewoon
streng en doortastend optreden der Duit-
sche kommiezen, hebben den smokke
laars den schrik op het lijf gejaagd.
De houten keeten, welke men in den
bloeienden smokkeltijd op 100 a 200 M.
van ld|e Duitsühe grens verwijderd, aan
trof en in welke z.g. igrenswinkels de
smokkelaars hun voorraad pleegden in
te koopen, pm deze vervolgens over de
Duitsche grens te brengen, zijn ver
dwenen.
„DE LUTINE"
Het contract tusschen Lloyds te Lon
den eenerzijds en de Scheepvaart-Mpij.
Texel en de Scheepvaart Mpij. G. Doek-
sen en Zonen anderzijds aangaande het
bergingswerk op de „Lutine", is weer
met >een jaar verlengd. Gedurende diet
wlintermaanden zullen ;de werkzaamheden
echter worden stop gezet. Volgend voor
jaar Wordt het werk, waarmee men nu
reeds drie jaar bezig is, met nieuw©
energie voortgezet.
Het oorspronkelijke plan: de wlrakstuk-
ken opruimen en daarna het „Lutine"-
terrein voel voor voet systematisch met
alle beschikbare hulpmiddelen te onder
zoeken, z'al |ook volgend jaar worden
gevolgd.
WISSELLOOPER GEARRESTEERD
Na een speurtocht in verscheiden
groote stedlen is |d|e> AlkmaarsChe re_
Cherche er in geslaagd de hand te leg
gen op 'dien voortvluchtigen wisselloioiper
A. G„ idie vorige week Donderdag er
va,n idjoor was gegaan met medeneming
van ruim f7000, welk bedrag hij' voor Idie
Midjdienstands Bank te Alkmaar naar
'dje Nederlandsche Bank moest brengen.
De man is in idjen Haag idopr AlkmaarsCh©
poliiie-agenten gearresteerd. Hij was nog
in het bezit van f 6500.
WETHOUDER VERMIST
Zandvoprt's wiethodder votpr Sociale Za
ken, idie 'heer Molenaar, wprid't sedert
Maandag vermist. Men weet niet, waar
die heer Molenaar zich bevindt, doch
gevreesd worldt, dat hij evenals 2 jaar
igelediein, in jde duinen zwerft en aan
een tijdelijke geestesstoornis lijld't.
UIT 'T RAAM GESPRONGEN
In Krooswijk (Rotterdam) is pUeze week!
's nachts een 21-jarige vrouw uit een
raam van de tweedie verdieping gesprpn-
gen uit angst vppr een man, Idie zij op
haar kamer aantrof. De vrpuw is ernstig
gewond in 't Ziekenhuis Coptlsingel op
genomen. De politie hield in verband
met dit vpprval een varensgezel aan,
zich op de kamer van Ida vrouw bevond.
Waarschijnlijk heeft de zeeman eenige
ruzie gekregen met zijn vriendin en haar
gedreigd, waarop de juffrouw uit het
raam is gesprongen.
VM tëÜJLKUE m fML
In een idiorp in het idjistrict Lam
berg is thans eindelijk |de bandiet
Maczugs gearresteerd, idie gedurende pan
vql jaar- idle schrik van heel Galicië is
geweest. Al idien tijid] ontkwam hij aan
idle vervolgingen van idle politie, tót hij
eindelijk bij 'een boer, waar 'hij een
schuilplaats had gezocht, werd' gevonden.
Maczugs lag daar in een hol, hetwelk
door een hondenhok, dat er boven op
stond, aan het oog was onttrokken.
Een igroep Belgische werkloozen
vertrok eenige maanden geleden pier fiets
naar Abyssinië en de Belgische Gongo-
kolonie, ten einde aldaar, zoo mogelijk,
aan iden arbeid te kunnen komen. Na een
afstand van 6200 K.M. te hebben afge
legd^ door Frankrijk, Zwitserland, Italië,
Zuid-Slavië, Griekenland, Turkije, Pales
tina en Egypte, heeft de Belgische ne
geering bevel gegeven idje karavaan tie
Kaïro tegen te houden en tei replatriëiere|n.
Dit is dan ook geschied. Du moedige fiet
sers zijn nu te Brussel teruggekeerd.
Bij een vliegifeest te Bangkok (Si-
am) is een ernstig ongeluk gebeurd. Een
vliegtuig, idat aan idle feestelijkheden deel
nam, viel in twee stukken temid|dien van
die toeschouwers. Vijf menschen wenden
gedjoold >en 19 zwaar gewond.
Korte berichten
De Batavier II, Waarmede Prinses
Juliana naar Londen vertrok, heeft ten
gevolge van den dichten mist aan den
Theemsmond, ernstige vertraging gehad,
zoodat de prinses eerst in den middag
te Londen arriveerde, 'w'aar zij door
prinses Alice (viterd verwelkomd.
Bij aanneming van de wiet op den
totettelijken tijd door de Eerste Kamer
zal dus in de toekomst Nederland le
ven volgens den midden-Europeeschen
tijd. De zomert ij d zal vervallen. 40
minuten langer licht in den winteravond
20 min. korter licht in den zomertdij
zal er het gevolg van zijn. De wet treedt
bij idle nieuwe zpmerldienstregeling dier
spporwiegein in werking.
Houders van 5 o/o obligatiën „Din
teloord" hebben dermate van het hun
verleende voorkeursrecht gebruik gemaakt
dat van |de f 500.000, waarvan de plaat
sing iwlas verzekerd, slechts een deel en
op 'd|a vrijie inschrijvingen niets kan wor
den toegewezen.
In de Tweede Kamer heeft Min.
de Wilde bij de behandeling, der Post-
begrooting medegedeeld, dat een voor
stel van de oommissie voor den zender-
bouiwl reeds in den Raad van Ministers
is behandeld en de Kamer weldra zal
bereiken.
Te Leiden is in den ouderdom van
62 jaar overleden prof. dr. W. de Sit
ter, directeur van de Sterrenwacht en
hoogleeraar aan de universiteit aldaar,
een der grootste sterrenkundigen ter
wiereld.
In verband met het voornemen tot
boulwl van een tunnel onder het Noord
zeekanaal is bij het departement van
Waterstaat een plan in voorbereiding.
De uitwlerking hiervan zal nog geruimen
tijd duren.
Uit Stad en Provincie
ZJERIKZEE. De Zierikzeesche Winke-
liers-vereeniging heeft Woensdag bij
haar leden een inzameling gehouden voor
de 'óp 12, 13 en 14 December a.s. t
houden bazar voor 't crisiscomité. Pad
vinders en tambours van „Olympia" ver
leenden daarbij hun waardeerende, klin
kende medewerking.
HAAMSTEDE. In de zaal van Hotel
Bom trad Dinsdagavond j.l. in de ver
gadering der afdeeling Westel. Schor
Wen der Ned. Vereeniging van Huisvrou
wen, 'welke vergadering ook toenjganke-
lijk was voor belangstellenden, mevrouw'
Jeanne de Greiff—Quisl op met decla
matie van poëzie en proza. Na opening
door de voorzitster mevr. Klunder, die
■spreekster en publiek welkom heette, gaf
mevr. de Greiff verschillende gedichten
en prozastukken ten beste, o.a. van Ada
ma van Scheltema, H. Roland—Holst, A
v. Kollum, Jacqueline v. d. Waals e.a.
Uit de vele bdijragen willen wlij noe-
Uw apotheker of idlrogist heeft gedu
rende ©en beperkten tijid! een voorraad
z.g. Reuze Pakken Kruscben Salts, welke
behalve idien gewonen f 1,60 flacon nog
een gratis proefflacon bevatten. Ge kunt
dus tnu een gratis proef met Kruscben
Salts nemen en ontvangt bovendien meer
Kruscben Salts voor hetzelfde geld).
In bet buitenland is door opkpppers
met Kruschen Salts geknoeid. Men koope
daarom in geen geval Kruschen Salts in
buitenlandsche verpakking, doch uitslui
tend in ongeschonden Hollandsche ver
pakking met de naam N.V. Rowtntree
Handels Maatschappij op verpakking en
etiket van de flacon gedrukt.
Alleen bij dit echte Kruschen Salts
zult U baat vindien, in geval! van rheuma-
tiek, hoofdipijn, ischias, zwaarlijvigheid) en
tallooze andere kwalen.
men: „Voor jou en mij", „Moeder", „Win1
terstilte", „De mijnwerker", „De Zieken4
zuster" en „Oudejaarsavomdgesdhiedenis"*
De mooie klankvolle stem der spreekster
en haar gevoelvolle voordracht brachten
haar gehoor onder den indruk. De voor
zitter whs zeker de tolk van het pu
bliek, toen zij onder applaus mevrouw!
v. d. Greif—Quist dankte voor haar pres
tatie. Het bestuur der afdeeling heeft
een gelukkige keuze gedaan; wij houden
ons voor meer dergelijke avonden aan
bevolen.
BURGH. In de heg om de algemeene
begraafplaats, die met andere 'werkzaam
heden tot de wettelijke hoogte van 2
M. Werd afgesnoeid', is in den nacht
van Dinsdag op Woensdag jX dioor bal
dadige handen een vak ter lengte van
enkele meters tot op pl.m. 1 M. hoogte
uitgehakt, waardoor die regelmaat thans
verbroken is. Wij willen hopen, dat deze
laffe daad, -waarnaar de politie een on
derzoek instelt, niet ongestraft moge
blijven.
ST.-PHILIPSLAND. Tot tijdelijk onder
wijzer aan de O.L. School no. I alhier
is benoemd dhr. P. Peute van Zierikzee*
De zakjescollecte voor de zending!
heeft alhier f 106.36 opgebracht.
ST.-MAARTENSDIJK. Maandagavond
trad in idle zaal van den heer Nelisse
voor het Nutsdepartement alhier op me*
vrouw F. Koote-Gerrese uit Rotterdam*
De vergadering werd door den heer Bre
vet geopend, Idie in korte welgekozen
bewoordingen het 150-jarig bestaan idler
Maatschappij herdacht, waarvoor hij een
welverdiend' applaus oogstte. Vóór de
pauze besprak mevr. Koot© „Katrien
wordt soüdaat", het boek van Adrienne
Thomas. Reeds dadelijk had de spreek
ster ide aandacht van de geheele zaal*
Gebaar en stem waren in zoo'ni voornaam
evenwicht, idat het geheel een overweldi
genden indlruk maakte. Gedurende deze
voordracht was het in Ide zaal muisstil.
Na de pauze werden nog eenige humo
ristische stukken met groot talent voor
gedragen. Met groot genoegen kan het
Departement op dezen avond' terugzien.
I. Jan, Harnien en Vjkkle.
Jan Durf en zijlm vriend Harmen Pret
Kenden elkaar reeds van de school;
Ze zaten samen in één bank
En hadden soms de grootste jool.
Ze gooiden propjes na.ar het bord
Als meester aan het schrijven was,
Een andre keer .weer liepen ze
Op hand' en voeten cloor de klas.
Soms klauterden ze uit het raam
En sprongen één twéé in, den tuin...
Ze lieten dam de school de school
En gingen rollen in het duin.
Hun ouders wisten soms geen raad
Met dat ondeugend dartel stel...
Hun lessen leerden ze haast niet
Maar allerhande grappen wél.
En luister eens. daar kwam nóg bij,
Dat nog cén was in> het verbond:
Hun grootste trouwste beste vriend
Was-Vik, dc mooie poedelhond.
(Nadruk verboden).
DE WERELDREIS VAN HARMEN PRET. JAN DURF EN HUN HOND VIKKIE.
Die ging' steeds met dc jongens mee
Naar zee, naar bei, rjaar strand en boscb,
En met huil drietjes ging het 'dan
Heel wild en lustig erop los!
Voor lezen, rekenen en faal,
O neen. daar voelden ze niets voor.
Maar Spanje, China, Azië
Gaven ze steeds een mild gehoor 1
De poedel met zijn wijzen kop
Begreep haast daadlijk elk bevel;
Hij kon veel mooie kunstjes eti
Hij deed ook alles even snel.
Ze droomden 's nachts van d'Arabieren
En van liet doutkre Afrika.
Of van de Roodhuiden, die leefden
lm 't hartje van Amerika.
Maar toch, bij één les op de school
Letten de jongens op voor zes,
En dat was 's Maandags tusschen drie
Eb vier bij d'aai'drijkskundcles.
En dam beleefden z'avonturen
Met leeuwen in een duister would,
E11 zij waren dan met die beestjes
Gewoonlijk al héél gauw vertrouwd!
Dat was een uurtje maar hun hart.
Hè heerlijk al die verre lauden,
Dan zatcm Jan en Harmen licusch
Gewoonweg stil te watertanden!
En 's nachts op die gedroomde tochten
Over het groote wereldrond.
Werden ze steeds trouw vergezeld
Door Vik, den slimmen poedelhond.
Maar 's morgens bij het wakkerworden
Riepen ze dan met groot verdriet:
Ajasses, het waren slechts droomen,
En écht waren dc reizen niet!
(Wordt vervolgd.)
Dc blauwe zeeën te bevaren
Dqor landen tuifen in den treint
Dat zou dachten ze hij htm eigen
Toch wel het allermooiste zijn!
