JONG
0v>«
SPREEK NEDERLANDSCH.
Dit ia no eens een spelletje, waar
je tegelijkertijd bij kont leeren en Ne-
derlandsch spreken. Ja. er zijn heel
wat vreemde woorden onze taal binnen
geslopen, die we dagelijks gebruiken zon
der dat we er eigenlijk erg in hebben.
Maar nu gaan we er eens op letten.
Eerst een aardig versje, dat je zoo
noodig voor het spel gaat beginnen door
den leider van het spel laat opzeggen:
„Nu gaan we spelen: Taalverbond.
Een teder geve acht terstond
Of hij een woord vernemen mocht,
Dat in den vreemde is gezocht
Doe 't vreemde woord toch in den ban,
Als men 't in 't Hollandsch zeggen kan.
Houdt *t Nederlandsch in eereF
Daarop gooit hij een zakdoek naar een
der medespelers en doet een vraag, waar
in een vreemd woord voorkomt, b.v.:
„Wanneer kom je weer op visite?" De
aangesprokene moet nu het uitheemsche
woord in een zin, maar dan in 't Hol
landsch, verwerken, bijv.: „Als je weer
een feestje geeft kom ik bij je op be
zoek!"
Nu geeft h^, die het antwoord heeft
fegeven, den zakdoek aan een ander
oor en stelt een nieuwe vraag: „Krijg jij
veel cadeaux?" De antwoordgever zegt
dan: „Als ik jarig ben krijg ik meestal
veel geschenken."
Het komt er dus op aan het vreemde
woord juist en duidelijk in het Neder
landsch te vertalen. Wie geen vreemd
oord weet te bedenken of het Neder-
tndsche niet kan zeggen of verkeerd
vertaalt, moet een pand geven.
Met dit spelletje kun je je heel lang
bezighouden en je taalrijkdom wordt er
mee vergroot. Hoe meer woorden je kent
niet hoe meer woorden je zegt, hoe knap
per je wordt.
EEN GRAPJE VOOR
HET
Deze week heb ik iets héél bijzonders
voor jullie. Je moet er alleen een beetje
handigheid voor hebben in het teekenen.
Anders vraag je maar aan een van je
broertjes, zusjes, nichtjes, neefjes en
ooms of ze je even helpen.
We hebben voor dit optische grapje
(optisch beteekent: wat je kunt waarne
men met je gezichtsvermogen, je oogen)
alleen maar een stuk wit teekenpapier
van ongeveer 30 cM. lengte noodig, bij
een breedte van 10 cM. Vouw deze
strook doormidden (eerst een potlood
lijntje op de vouw!en leg het papier zoo
voor je, dat de vouw naar boven ligt.
Nu teeken je op het eerste blad een kind,
zooals afb. 1 aangeeft; het kind houdt
een bal in haar hand. Vraag nu aan je
vader, of wie er een schrijfmachine bezit,
of hij een velletje carbonpapier voor je
heeft en trek het kind nog eens over,
zoodat het op het onderliggende, onge-
vouwen deel van de papierstrook komt te
staan. Maar niet de armen. Die teekenen
wij later apart op het doorgedrukte tee-
keningetje bij, want de armen moeten nu
gestrekt zijn en de bal moeten we iets
hooger in de lucht teekenen (afb. 2). Rol
nu den onderkant van het bovenste pa
pier om een potlood en draai het potlood
snel omhoog, zoodat het papier geheel
er omheen rolt. Dan zal het net zijn, alsof
het kind de armen uitstrekt en den bal
omhoog werpt; rol je het potlood weer
snel terug, dan komt de bal weer van
zelf terug. Leuk, vtnd jullie niet?
Op deze eigenschap van ons oog, om
een beeld eenigen tijd vast te houden,
berust ook de film. De film immers be
staat uit een heele serie opeenvolgende
plaatjes, die allemaal een gevorderd sta
dium van een beweging aangeven. Om
dat ons netvlies (oog) het beeld nu nog
even vasthoudt, vloeien de beelden ge
makkelijk ineen! Hoe sneller de film
wordt afgedraaid, hoe vloeiender de be
weging wordt. Begrijp jullie dat nu?
Denk er eens over, dan is het niets moei
lijk. En dan.veel plezier met je aan
winst voor jfe verzameling spelletjes
grapjes en trucjes! Dag alletnaal!
OOM FERDINAND.
OW VAN TE LEEREN.
Tijdberekening.
De sage beschouwt Romulus als de
man, die de jaar verdeeling heeft ge
maakt. Hij stelde het jaar op tien maan
den met 304 dagen (oud-rom. kal). Mar-
tius: Maart was de eerste maand, om
dat de zon in die maand den equator
passeert; Aprillis de tweede, Ma jus de
derde, Junius de vierde, Quintilis dé "ijl
de; Sextilis de zesde, September de ze
vende, October de achtste, November de
negende, December de tiende. Numa
Pompillus voegde er twee maanden bij,
Januarius en Februarius. Hij bracht het
jaar op 351 dagen. Julius Caesar bracht
er verbetering in, hij regelde 't jaar naar
den loop der zon, veranderde echter den
naam Quintillis in Julius, omdat hij in die
maand geboren was. Later veranderde
Keizer Augustus de maand Sextilis in
Augustus. De tijdrekening van Julius
Caesar werd Juliaansche genoemd en in
Met haar groote, witte muts.
Met haar mooiste kralen,
En heuc Zondagsch jurkje aan
Liep Paulien te pralen.
Op den arm haar grootsée pop,
Tusschen twee vriendinnen,
Fluist'rend, giebelend met elkaar-:
Grapjes aan 't verzinnen,
PLAGERIJTJE.
Dicht de hoofdjes bij elkaar
Naar de pop gebogen:
Hoorden niet hoe Teun en Dries
Kwamen aangevlogen
Booze woorden en gegil:
Van het duinenwegje
Rolden pop en meisjes saam
Onder tegen 't hegje.
Met haar rokjes wijdgespreid
Lachend ze daar lagen:
En door haar plezier had Teun
Noch Dries pret van 't plagen
ÜLLLE HEYNEN.
1582 door Paus Gregorhis XIII verbe
terd, waarom deze tijdrekening die
we nu nog hebben de Gregoriaan-
sche wordt genoemd. Het jaar werd hier
bij gesteld op 365 dagen, 5 uur, 44 mi
nuten en 46 seconden. Daar we het jaar
steeds op 365 dagen stellen komen we in
de vier jaar 23 uur, 15 minuten en 4 se
conden te kort. Om dat verlies in te ha
len heeft Februari eens in de vier jaren
in plaats van 28 dagen er 29. We spre
ken dan van een schrikkeljaar. Om den
kleinen voorsprong van tijd weer goed
te maken nemen we van de vier eeuw
jaren slechts een als schrikkeljaar (het
jaar 2000).
grootouders dronken een stijve pint (0,6
liter) bier of een vingerhoedje likeur en
rekenden met ankers Bordieaux en een
okshoofd brandewijn. Het was een goede
oude tijd', toen men turfde, en toen de
koomenijsbaas nog telde met kruisjes
(dubbeltjes), rondjes (cent) en dwars-
streepjes (halve cent). Men sprak van
palm en streep, en van duim, vadem en
voet, als het in de lengte of in de diepte
der dingen ging, en men begreep elkaar.
Veel hing hierbij van de plaatselijke
opvatting af, doch er is éen algemeene,
nationale maat geweest, die ten allen tijd!
en overal in eere bleef, en dat was die
el, de oude, overoude lengtemaat van
Pharao's dagen tot heden. Tot heden,
want nu zal het weldra afgeloopen zijn
met de ellemaat, die de menschheid dui
zenden jaren eerlijk en trouw gediend
heeft. Het monster dat „eischen van dezen
tijd" heet, in nimmer verzadigd. Men heeft
het kunnen lezen: Een der eerste daden
van den Nederlandschen minister van Eco
nomische Zaken en Arbeid in het nieuwe
jaar 1933 was het zenden van een voor
ontwerp eener nieuwe IJk-wet ter fine
ivan advies aan de groote organisaties
van den handel en de nijverheid, nieuwe
bepalingen omtrent de contröLe op mo
derne meetinstrumenten, welke hoog noo
dig was geworden.
Bij de Ykwet van 1869 werd' de el offici
eel vastgesteld op 1 Meter.
Heel anders staat het met de toen
meteen verbodein oulde 70 c.M. lange
huiselijke dorpsche, strekeüjk© en zelfs
kleinstedelijke ellen, die zich nog in ons
land gehandhaafd hebben.
En dat hij zich krachtig handhaafde,
valt evenzeer te begrijpen, als men zijn
leeftijd kent: Reeds van Noachs ark©
worden de afmetingen in elle.i opgegeven
en Goliath mat 6 ellen en ۩n span.
Er Is niets nieuws onder de zon. Zelfs
dit voor-ontwerp eener nieuw© Ned'ar-
landsche IJkwet niet. Minis:er Verschuur
wil de levering van electriciteit contro,-
leeren door geijkte meatlosstellen. Wei-
nu, op efen papyrusrrol van om en bij
1350 vóór Christus, is de afbeelding ge
vonden van het wegen 'dier ziel van een
afgestorvene met behulp van ©en ge
merkt vedergewicht dJat in d© andere
schaal was geplaatst. „Men was dus blijk
baar overtuigd van de gevceligheiid der
toenmalige balansen", schrijft „De Vrije
Fries".
Wenken voor Pluimveehouders.
De bodembedekking in de
legnesten.
Voor het bedekken van de bodem van
de legnesten wordt vaak zeer verschil
lend materiaal gebruikt, zooals haksel,
turfmolm enz. Het meeste echter stroo.
Geen van deze materialen, ook stroo,
voldoet echter op den duur.
Wanneer men een nest dat eenigen
tijd gebruikt is nauwkeurig bekijkt, ziet
men dat in de meeste gevallen van het
doel van de bodembedekking, het zacht
opvangen van het gelegde ei, zoodat
de schaal niet beschadigd wordt, maar
heel weinig terecht komt. De dieren;
scharrelen namelijk meest al net zoo lang
in het nest rond totdat in het midden
de bodemplank vrijwel geheel bloot komt.
Bij het leggen dat in staande houding
geschiedt, komt het ei dan in de gun
stigste gevallen nog juist op 'de rand
van het nest terecht, waardoor de schok
gebroken wordt.
Heel vaak echter gebeurt dit niet en
valt het op de vrijwel onbeschermde
bodem waardoor groote kans op bre
ken van de schaal ontstaat vooral als
deze dun is. Maar ook al ziet toen
oogenschijnlijk niets aan het ei, dan zijn
er toch vaak fijne onzichtbare barstjes
in de schaal die later bij het verzenden
of bij het koken de schaal doen breken.
Den laatsten tijd zijn er daarom voor
zeer geringe prijs stroomiatjes in den
handel die in de nesten gelegd worden.
De kippen kunnen deze niet wegkrab
ben, zoodat het ei bij het leggen steeds
op een veerende onderlaag valt. Ook
bij het bevuilen van het nest, bijvoor
beeld bij het leggen van een windei
dat stuk gaat zijn ze zeer gemakkelijk,
daar in enkele ©ogenblikken tijd het
matje te verwijderen is. Ze worden daar
om dan ook veelvuldig en naar het schijnt
met groote tevredenheid gebruikt.
Nadruk verboden.
ECHTELIJK DRAMA. In de Kranestraat
te Den Haag zagen Dinsdagnacht
agenten van politie hoe uit een per
ceel, bewoond door den fotograaf H. R.
een vrouw hevig gillend en ernstig bloe
dend naar buiten kwam, gevolgd door
een man met een dolk in zijn hand.
Toen de agenten naderbij kwamen, rende
de man op hen toe en gaf een der agen
ten met het dolkmes een snede over
vier vingers van de linkerhand. De agent
loste uit noodweer twee revolverscho
ten en trof daarbij den man in een
been en in den buik. De gemeentelijke
geneeskundige dienst heeft de beide ern
stig gewonde personen naar het gem.-
ziekenhuis overgebracht. De vrouw kon
nog verklaren, dat ,haar man (de foto
graaf H. R.) omstreeks 1 uur opeens
krankzinnig was geworden en haar met
het dolkmes had aangevallen. De toe
stand van krankzinnigheid van R. werd
door de medici bevestigd. Uiteraard was
de agent van politie daarmede niet be
kend, toen hjj zijn revolverschoten loste.
De agent heeft zich ziek gemeld. De
getroffen fotograaf R. is 43 jaar, zijn
vrouw B. G. 33 jaar oud.
De fotograaf is inmiddels overleden.
VALSCH GELD. Het trok den laatsten
lijd, aldus de N.R.C., de aandacht van
de politie te Oud-Beijerland, Idat er valsch
geld in omloop wérd gebracht. Ónder
leiding van den burgemeester heeft de
politie in samenwerking met de rijks
politie een inval en huiszoeking gedaan
ten huize van L. C. B., aan den Zinkweg.
Een portemonnaie met valsche kwartjes
en dubbel jes, benevens :gips en ander
materiaal is in beslag genomen. B. is
gearresteerd én heeft een volledige be
kentenis afgelegd.
ZIJN EIGEN KIND OVERREDEN.
Woensdagmorgen reed de heer J. de
Groot te Schagerbrug (N.-H.) met
zijn vrachtauto achteruit van zijn erf,
zonder te bemerken, dat zijn tweejarig
zoontje zich in dé nabijheid van de auto
bevond. Het kind werd overreden. Bijna
onmiddellijk na het ongeval stierf het
kind.
VAK ffiMSKEMB MK VUfilI&a
Boven het Engelsche Kanaal hing
Woensdag een zeer dikke mist, waar
door het scheepvaartverkeer ten zeerste
werd belemmerd. Boven Londen woed
de dien dag een hevige sneeuwstorm.
Op vele plaatsen van de metropol stonzl
het verkeer bijna geheel stop. Een
gebrekkige vrouw te New York heeft
zich, volgens Reuter, van het leven be
roofd, omdat zij de radio van haar
buren niet kon verdragen. In een ach
tergelaten brief had zij geschreven: „De
nooit ophoudende radio heeft mijn ze
nuwen geschokt en mij het leven on-
verdragelijk gemaakt". In Amerikaansche
gezinnen is het nil. gewoonte om de ra
dio al heel vroeg in den ochtend aan
te zetten en den heelen dag te laten
spelen. Op plechtige wijze is Dins
dag te Cherbourg de uitvaart geschied
van het stoffelijk overschot van de 10
slachtoffers van den brand van de „At-
lantiqu e", van wie er slechts 6 her
kend zijn. Bij de uitvaart was o.a. aan
wezig de president-commissaris van de
Compagnie Sud-Atlantique en de gezag
voerder van het verbrande schip, ka
pitein Schoofs, die een laatsten groet
bracht namens officieren en bemanning
van de „Atlantique". Een record aan
tal electrocuties heeft het afgeloopen jaar
in de Sing-Sing-gevangenis (New York)
plaats gehad. Niet minder dan 28 ver
oordeelden hebben hun leven in 1932 op
den electrischen stoel beëindigd. Sedert
de nvoering van den electrischen
stoel in 1891 zijn in totaal 327 mennen
en vrouwen daarop geëxecuteerd. In de
cellen der terdood-veroordeelden ver
toeven thans 23 mannen en één vrouw,
die op "de voltrekking van hun dood
vonnis wachten. Het aantal volwas
sen personen in de Vereenigde Staten,
dat lezen noch schrijven kan, wordt vol
gens Reuter door een door president
Hoover ingestelde commissie op 4.283.753
geschal. In haar rapport verklaart de
commissie, dat het aantal analflabe-
t e n de laatste jaren is verminderd met
648.152, hetgeen met het oog op de toe
genomen bevolking zeer aanzienlijk is.
De politie heeft, naar Reuter meldt,
te Zagreb (Zuid-Slavië) een uitgebreide
en goedgeorganiseerde school ontdekt om
kinderen tusschen 5 en 18 jaar het b e-
delen in de straten te leeren. In de
school hing de plattegrond van de stad,
die in verschillende districten verdeelfd
was en waarop was aangeteekend in
welke districten het bedelen het meest
succes had. In Hollywood heeft zich
een typisch filmdrama afgespeeld,
dat geschikt zou zijn, om op het witte
doek te worden gebracht. Aziatische
dranksmokkelaars hebben geprobeerd om
geld af te persen aan anderen die in
dezelfde branche een fatsoenlijk stuk
brood verdienen. Bij een nachtelijke
vechtpartij vielen er dooden. 3 lijken
zijn gevonden: een van de slachtoffers
had eenigen tijd tevoren aan de politie
medegedeeld, dat hij door ©en bendie
Oosterlingen was bedreigd. Te To
kio hebben 200 Japanners, naar het schijnt
voor het toeerendeel agenten der Sin-
gernaaimachinefabrieken, een filiaal over
vallen en het meubilair en de naaimachi
nes verwoest. De politie arresteerde 100
Japanners. Ontevredenheid over de
contractvoorwaarden zou de oorzaak van
den overval zijn geweest. President
Hoover heeft in een tot het congres ge-
richten bijzonderen oproep een tekort
voorspeld der staatsfinanciën van
500—700 Imiill. dollar in het begrootings-
jaar, dat op 30 Juni eindigt, zonder dat
is rekening gehouden met de aflossin
gen op de staatsschuld. Hoover dringt er
daarom bij het congres op aan, dat het
de voorgestelde belasting op den om
zet aanneemt, opdat de opbrengst der
belastingen zal stijgen.
"nijverheid en techniek.
1908. IR. J. C. LOKKER.
1933.
In het begin van 1908 Verscheefn in |d©
Nieuwe Rotterdamsche Courant een ad
vertentie, waarin door de Philips Gloei
lampenfabrieken te Eindhoven toen
nog d© Firma Philips Co. ©en schei
kundig ingenieur werd1 gevraagd. Onder
de sollicitanten was ook Ir. J. C. Lokker,
toenmaals assistent aan ide Technisch©
Hoogeschool te Delft, die, na ld|e moedige
besprekingen, (door Ir. G. L. F. Filips
werd aangesteld'. De heler Lokker 'was ide
eerste ingenieur, die aan dit bedrijf ver
bonden werd. Hij werd den 30 Augustus
1885 te Zierikzee geboren, waar hij
de H.B.S. bezocht. In 1902 iging hij naar
Delft, waar hij in 1906 zijn examen voor
chemisch ingenieur deeld'. Na een jaar
assistent te zijn geweest, werd hij in 1908
bij de Philips' fabrieken aangesteld'.
De jaren kort voor en na 1908 waren
voor de techniek der electrische gloei
lampen van 'de grootste betekenis; in
dien tijd) voltrok zich de ontwikkeling
van de kooldraadlamp over de wolfraam-
draadlampen imet eerst gespoten en later
getrokken gloeidraadl naar de gasgevuld©
half-watt lampen met gespiraliseerden
gloeidraad', zooals wij 'die thans nog ken
nen. De jonge, vooruitstrevende ingeni
eur vond hier Idus een prachtig terrein
om zijn capaciteiten en werkkracht t©
kunnen ontplooien en zijn loopbaan bij
onze bedrijven bewijst, idat hij hiervan
uitstekend partij heeft weten te trekken.
In die jaren van snelle ontwikkeling der
gloeilampentechniek was het voor de
Philipsfabrieken, wier product toen reeds
een uitstekenden naam had! en steeds meer
werd igefvraagidi, leen levenskwestie om
gelijken tred te houldlem met de voort
brengselen van het buitenland. Nauwe
lijks nog was de fabricage van gloeilam
pen met gespoten wolfraamdraad aan den
gang, toen bekend werd', dat in de Ver
eenigde Staten reeds lampen met getrok-
eken draad werden vervaardigd. Dag en
nacht is er toen door Ir. G. L. F. Filips,
Ir. Lokker en de assistenten gewerkt, om
dit (doel ook te bereiken len na weken
van ingespannen arbeid smaakten zij het
genoegen, dat in het gloeilampenlabora
torium d© eerste Philips lamp met getrok
ken gloeidraad brandde (6 Dec. 1911).
Kort daarna, in 1913, deed de gasgevulde
halfwatt-lamp van zich spreken, weer
volgde in de fabrieken een periode van
koortsachtig wierken en weer wterden |de
moeilijkheden overwonnen, zoodat ook
met deze nieuwste verbetering |d!e Pihilips-
fabrieken mede vooraan bleven.
In die oorlogsjaren had1 die heieir Lokker
een werkzaam aandeel in ld© fabricage
van de verschillende producten, die de
N.V. Philips door d© omstandigheden ge
dwongen was te gaan vervaardigen.
Eensdeels waren Idit voortbrengselen ten
behoeve van anderen, zooals staaldraad,
koperdraad', kunstmest en lonten voor die
Staatsmijnen, anderdeels betrof het half
fabrikaten, (die Idle N.V. voor het eigen
bedrijf behoefd©wij hierinneren hier aan
de opening van ld© glasfabriek op 6 Jan.
1916. Van (dien tijd) dateert het streven
om zooveel mogelijk van het bemoodigd|a|
zelf te fabriceerenbehalve de glasfa
briek idanken hieraan vele andere takken
van het Philips' bedrijf, zooals Ide edel-
gasfabriek en de papierfabriek, haar ont
staan.
Toen Ir. G. L. F. Philips in 1922 zijn
functie als Directeur van onze N.V. neer
legde, werd Ir. J. C. Lokker benoemd
tot onderdirecteur. Sindlsdien is zijn aan
dacht in het bijzonder gericht op de ont
wikkeling van machines voor de fabricage
der gloeilampen. Ook bij ld© organisatie
der buitenfabrieken sp(e|eld© hij een be
langrijke rol.
Zaterdag 21 Januari zal een feestelijke
huldiging van Ir. J. C. Lokker in (d®
groote zaal van het Philips' Ontspan-
ningsgebouw plants vinden.
