E. HOLTY-APPELS,
Elmas Sabine
HUMS,
VEL0 DE wringer
VEL0
Modsrne Overhemden,
Extra koopjes.
LOUIS DAVIDS
COSTUMES
abonnement
advertentien_
Firma
NIEUWSTRAAT D 236.
Wij doelen- U mede,
dat wij de opruiming
steeds voortzetten.
Alles moet weg.
Ulsters,
Winterjassen,
Regenjassen,
Costumes.
Pantalons.
Manchester-Jassen.
Alles wordt tegen getaxeerde
pnizen
Naast Meubelhandel Gebr. LOKKER.
ConcBrtzaal Sound Bioscoop
RAMON NOVARRO
Een Liefde in Weenen.
Nieuwjaarswenschen.
Nlouwsjaarswenschen.
Rookt nu
11 cent per 20 stuks.
binnenland.
N.V. „Da Concertzaal"
Firma
NIEUWSTRAAT D 236.
Smoking Costumes,
Blauwe Costumes,
Viaigt onza SORITA HEMD,
PANTALONS.
HOEDEN 1,90 gld.
Naast Meubelhandel Gibr. LOKKER.
Uit Stad en Provinoie.
Prijs p|. 3 maanden 1.50, franco
p. post ƒ1.80. Voor het buitenl.
per jaar ƒ10.—. Afzonderlijke
nummers 5 cent. Verschijnt des
Maandags, Woensdags en Vrij
dags. Tel. No. 32. Postgiro 137677.
Zierikzeesche Nieuwsbode
Maandaa 1Q Dec 1932 zierikzeesche courant. 89ste jaargang - No.i2404
IVIddlIUdy 13 UCb. IUOZ. Dir. A. J. DE LOOZE' Uitg-Redacteur U J KOSTEN
van 1—3 regels 60 ets., van 4
regels en daarboven 20 ets. per
regel. Reclames 30 ets. per regel.
Bij contract belangrijke korting.
Inzending op den dag van uit
gave vóór 10 ure.
voor hoeren en kinderen.
Doet nog uw voordeel.
Wl] verkoopen tegen elk
aannemelijk bod.
Deze week
ZIJ, dia zich van af haden op
ons blad abonnasren, ontvangsn
da tot 1 Januari vsrichljnsnde
nnmmart gratis.
In het met 1 Jan as.
nnmmer van ons blad worden evenals
vorige jaren opgenomen.
De prijs hiervan is van 1—5 regels
75 oent, elke regel meer 16 cent.
De inzending kan geBohieden tot en
met Donderdag 29 December,
uiterlijk 's voormiddags 10 ure.
ZIERIKZEESCHE STRAATNAMEN.
IV.
Na de Venkelstraat volgt nu de Nieu
we Boogerdstraat. Het (deel onzer stad,
waar deze nu gelegen is, vinidt men in
1368, 1384, 1418 tem volgende jaren ver
meld als „de niewie port", „de Nieu-
poord", enz. Die naam' wijst op nieuw aan
den stadsgrond toegevoegd gebied. Tot
©msttreeks 1630 blijft deze naam voor
komen; maar ook in 1625 wordt de
Nieuwe Boogaertstrate vermeld. In een
kohier van 1632 Wordt gesproken van
„de Nieupoort met ide Boomgartstraat"
en uit de daar opgenomen opsomming
der huizen, kan men de gevolgtrekking
maken, dat de straat van (de Nieuwe
Havemi tot de Krepelstraat de Bopmgaxt-
strate was, terwijl het deel van daar
tot de St.-D>omusstraat toen nog als „de
Nieupoprte" bekend Was. Omstreeks dezen
tijd gaan |de tweenamen samensmelten
en heet de straat nu wel bijna zonder
afwisseling de Nieuwe Boojngaertstrate.
In 1620 wordt nog gesproken van ,;de
BQOgertstrate, anders genaempt ideBrou-
werie-strate", wat zal wijzen op de bier
brouwerij „ld© Witte Leeuw".
De verder liggende op de Nieuwe Ha
ven uitkomende straat vonden wij voor-
het eerst in 1622 vermeld als ,4e Seven-
huijse strate", een naam, die in over
eenstemming was (met het toen daar ge
vonden getal huizen aan de Westzijde.
Het Luitje, zooals wij het nu kennen,
bestraat en met gemetselden kaaimuur,
bestond tot omstreeks 1650 nog niet, maar
Ln de perste helft der 17ö eeuw werd op
©enigen afstand van den borstweringmuur
naar het Blauwe Bolwerk een op palen
in het water staande smalle brug of
STEUN AAN DE SUIKERBIETENTEELT.
De Minister van Econ. Zaken en Ar
beid heeft op de vragen van den heer
Braat betreffende het verleenen van steun
van Regeeringswege voor alle hier te
lande gegroeide suikerbieten en betref
fende den handel in garantiebewijzen
voor de teelt van suikerbieten geant
woord:
Op advies van de Commissie in zake
steun aan de suikerbietenteelt is reeds
vóór eenige weken overwogen, of aan
alle bieten garantie kon worden toege
zegd. Daar echter de mogelijkheid bestond
dat daardoor de raming der kosten zou
worden overschredeil, en de gestoelde re
gelen en uitzaailimieten, indjien eenmaal
gesteld, behooren te worden nageleefd
en gehandhaafd, is daartoe niet overge
gaan. Intusschen kan worden medege
deeld, dat op dit ©ogenblik de oogstra-
mingen, zij' het nog niet geheel zekler,
toch zoozeer vaststaan, dat de kans op
overschrijding van het gestelde maximum
als uitgesloten mag worden geacht.
Dientengevolge zullen zeer waarschijn
lijk alle bieten, die aan binnerilandsche
suikerfabrieken geleverd zijn, door. ga
rantie kunnen worden gedekt. Het teniet
doen van gedane transacties is vrijlwel
onuitvoerbaar, en zou bovendien zoozeer
schade doen aan het verantwoordelijk
heidsgevoel, dat daartoe geen maatrege
len kunnen worden genomen.
STEUN VOOR DE VLASINDUSTRIE.
Op de vragen van den heer Snoeck
Henkemans in verband mlet het niet ver
leenen van medewerking door sommige
gemeentebesturen aan ide tojepassing der
van Regeeringsw'ege genomen maatrjege-
len ten bate van de vlasindustrie, heeft
de Minister 'van Binnenlandsch© Z,aken ge
antwoord, dat hij1 niet zal nalaten zoo
de medewerking van een gemeentebestuur
niet aanstonds mocht worden verkregen,
krachtige pogingen aan te wenden dat die
medewerking toch wordt verleend.
AMBTENAARSSALARISSEN.
Na v erschillenlde in Ide Centrale Com
missie voor Georganiseerd Overleg ver
tegenwoordigde organisaties gehoord te
hebben, meent ide Regeering, haar in ide
millioenennota aangekond/gde voornemens
aldus te moeten wijzigen, Idat de verhoo
ging van den aftrek voor ongehuwden
ivajn 3 t©(t 5 pCt. ko>mt te vervallen en dat
de tijdelijke salariskorting, met 1 Maart
1932 ingevoerd, in jdfien zin Wondt ver
hoogd, dat voor ongehuWd(en 5 pCt. en
voor gehuwden 4 pCt. méér zal worden
gekort Idan in ide geldende regeling. De
besparing op die uitgaven hierdjoor te
verkrijgen, wordt (nader geraamd op f ll,3
millioen. Dit bedrag komt derhalve naast
de f7 millioen 'sjaars, welke bespaard
werdlen Idoor Ide sinlds 1 Maart, 1932 vigee-
rendfe regeling. De nieuwe korting zal
ingaan 1 Januari 1933 en zal, doordat zij
tot stand! komt in (den vorm van Ipen
verhooging der bestaande korting, gel
digheidsduur hebben dot 1 Maart 1935.
DE RIJKSMIDDELEN.
De maand November geeft weer een
sterke daling van inkomsten tegenover de
overeenkomstige maand van 1931 te zien,
Loopt licht, wringt krachtig. Zeer solide
gebouwd. De eenige werkelijk-roestvrije wringer.
Zware rollen met rubber van de allerbeste kwaliteit,
dat gegarandeerd niet loslaat! Vraagt de condities!
Nederl. Wasch- en Wringmachines
SINDS 30 JAREN AAN DE SPITS.
293
die met 9.3 millioen een record-terug
gang beteekient. In de ieerste elf maan
den van dit jaar brachten de middelen
f366.9 'mill, op, d.i. niettegenstaande
de verhoogingen (invoerrechten van 5 op
8 o/0 en benzinebelasting, tezamen c.a.
f 26 mill.) f 42.Q mill, minder dan
het vorige jaar, hetgeen als men rekje-
ning houdt imet de mutaties in de ver
schillende middelen, uitkomt op een na-
deelig verschil van ruim f 45 mjill. Beden
kelijker is nog, dat niettegenstaande die
versterking der middelen met f 26 milk
ide opbrengst in de eerste elf maanden
nog f 16.4 mill, beneden de ramiing bleef.
Als wij even aannemen dat December on
geveer een even grooten terugslag als
November laat zien, dan zullen de mid
delen in 1932 waarschijnlijk ongeveer f 25
mill, minder opbrengen dan de raming.
De Rijksinkomstenbelasting, die iin de
laatste twee of drie maanden van het
jaar gewoonlijk ruim' pleegt te vloeilen,
laat dit keer een zeer sterke daling zien
van niet minder dan f 3.6 mill., d-.i. een
vermindering tegenover het vorige jaar
met een derde.
Zeer teleurstellend is voorts de aan
houdende daling van alle accijnzen. Voor
de afgelqopen maand vormen slechts
de geslachtsaecijns, die enkele duizenden
meer opbracht dan in October 1.1. en de
tabaksaccijns, die een ton meer opbracht,
uitzonderingen, maar overigens zijn ialle
opbrengsten ook weer lager, zoowel te
genover November 1931 als October 1932.
MAALPERCENTAGE TARWE VAN
25 OP 40.
Verlenging van den duur
van de wet Lot 1 Oct. 19 3 7.
De minister acht het, gezien de tegen
woordige prijsverhouding, volkomen ver
klaarbaar dat door de landbouworganisa
ties een krachtige aandrang wordt uit
geoefend om uitbetaling te verkrijgen vam
een prijs, gelijk aan den richtprijs van
f 12. De Iminister meent dat het ge-
wenscht iis aan dat verlangen te vol
doen. Mochten in een volgend jaar de
prijzen van de akkerbouwproducten zich
blijken te herstellen, dan zal de vaststel
ling van den tarweprijs een punt van na
dere overweging moeten uitmaken.
Waar het zich laat aanzien dat de
akkerbouw den steun aan de tarweteelt
onder de tegenwoordige omstandigheden
vooralsnog niet zal kunnen missen, meent
de 'minister te moeten voorstellen dien
duur van de tarwewet imiet drie jaar en
twee maanden te verlengen, dus tot 1
Oct. 1937, zoodat indien deze wijzigingen
worden aangebracht, de oogst van 1936
de laatste zou zijn, die zal worden ge
steund. Hierbij dient in aanmerking te
wordên genomen, dat, indien een alge
meen© stijging van de akkerbouwproduc
ten plaats heeft, ien dus de richtprijs voor
den tarweoogst naar beneden kan gaan
een vroeger eindigen van de tarwewet
zeer zeker niet tot de onmogelijkheden
behoort.
plankier gemaakt, waarover men foppen
kon, fom vaartuigen 'die het noOdig had
den in lof ,uit te trekken. In de tweede
helft jder genoemde (eeuw is (ongetwijfeld
voor dat doel het water der Nieuwe
Haven, ten Zuiden van genoemden1 wal-
muur in ©en begaanbaar plateau veran
derd1 en zoo ontstond het Luitje.
Een soortgelijk voor jaagpad bestemd
plankier vond men bij1 foetl ink'omen (der
Nieuwe Haven bij het Westelijk en Oos-
lijk havenho;Qfd etn in de raadsnotuien
van April en Juli 1686 vindt men gespro
ken van het herstellen „van 't leuijtje
van het westershopft" en van ,,'t leuijtje
voor idle culck" tot „commoditeijt van de
uitgaande en incoomenld© schepen". We
komen idus tpt Idle gevolgtrekking, 'dat het
wopiid' „luitje" voor Zierikzee in Ide 17e
en 18e eeuw geen andere bieteekenis
heeft, idan een in of langs het water op
palen rustend jaagpad of trekpad Voor
schepen.
Nabij het Luitje ligt de Hoofdpoort-
straat, geheeten haar de tegenover de
Ravestraat eertijds (gestaan hebbenjd®, in
1624 gebouwde, Hoofdpoort Deze poort
heette eerst Schutterspootrt, maar omdat
zij met een houten brug toegang ver
leemde tot Idem Westhavemdijk en zoo
naar het Westhavenhopfd, werd zij later
Hoofdpoort genoemd. De Hoofdpoort-
straat wordt in de 18e eeuw geregeld
Parelstraat geheeten. De huizen aan de
Zuidzijde dier straat zijn alle in 'de jaren
1646 tot 1650 gebouwd.
De Ravestraat en de Schuttershofstraat
ontstonden ongeveer gelijktijdig.
Adolf van Kleef, heer van Ravesteijn,
had tot in ide 16e eeuwi ©en eigen huis of
kasteeltje gehad, dat het Huis van Rave-
steyn werd geheeten. Later in het bezit
der sta|d gekomen, werd ©en deel be-
MAANDAG 9 JANUARI
en zlja gezelschip.
stemd vopr een oulde mannen- en vrou
wen visschershuis, dat wij nog gekiend
hebben en dat pa Ide noodige lotswisse
lingen in 1901 voor afbraak is verkocht.
Een anlder deel is later tot Schotsche
kerk en daarna tot Lutherschie kerk
bestemd. In 1617 werden Ide boomgaarden
en hoven, die aan dit huis behoord had-
dpn, alsmede het daarbij gelegen Schut
tershof door de stad voor bouwterrein
verkocht en zoo ontstond de straat, die
eerst de Nieuwe strate, toen de Schut-
terstrate en eindelijk Ide Ravestraat werd
genoemd. De laatste naam1 is van Rave
steijn afgeleidf; de voorlaatste naam werd
zelfs nog in 1793 gebruikt.
D© anidere reeds genoemde straat ont
leende haar naam aan het Schuttershof,
door welks grond zij gelegd 'werd. Men
kent haar nu het best als Nieuwstad.
Ook wordt zij Nieuwe Krepelstraat ge
heeten, omdat zij het verlengde is van
de Krepelstraat, di© daarom wel als Oude
Krepelstraat voorkomt. In andere plaat
sen komt pok een Crepelstraat voor,
welke naam in verband gebracht wordt
met ld© gebrekkige of zeer ongelijke
vroegere bestrating.
De Pieterseliestraat, beginnende bij de
Fontein© en in Westelijke richting loo-
pende, vonden wij in 1519 vermeld als
Petercellestrate, ongetwijfeld genoemd
naar de bekende groente. Oudtijds droeg
zij dezen naam tot bij de Westpoort
maar naar een hoveniering, dicht bij
den in 1898 gesloopten korenmolen „de
Bloeme", idie „de Regenboog" heette,
wordt zij nu de Regenboogstraat gehee
ten van den Vijfhoek af.
Wat nu de Vijfhoek heet, omdat daar
vijf straten samenkomen, wordt in het
midden der 17e eeuw vermeld als „Den
Driespronck".
TWEEDE KAMER.
Waterstaats be gr opting.
L olanen Spoo rwegpe rso -
n e e 1.
Nadat ide Kamer besloten ha!d heden
(Maandag) zoowel 's middags als 's avonds
te vergaderen en zij met alleen !de stem
men idler sociaal-ldemlocraten, communis
ten plus Floris Vos vóór, een motie-van
Braambeek tegen de verdere loonsver
laging van het spoorwegpersoneel had
verwiorpen, kwam Financiën aan de beurt.
De lezer moet zich niet verbeelden,
dat bet debat alleen maar over nuchter-
financiëele en fiscale onderwerpen liep.
Neen. De theoliogiseerende vechtersbazen
Pejereboom en Zandijk openden 't vuur
op hen, idie de Hervormde Kerk nog
maar altijd in een onrechtvaardige posi
tie zouden (doen verkeeren. Spreciaal |d©
christelijk-historischen, welke zich ten aan
zien van (de verhouding tusschen Kerk! en
Staat op schandelijke wijze zouden ver
grijpen aan wat eens hun grqote voor
zaat Groen gepredikt zou hebben, Werden
onder het Staatkundig Gereformeerde en
Hervormde staatsp.artijlijke vuur geno
men.
Meer dan één afgevaardigde, o.m. de
hoeren Van Voorst tot Voorst eni Idr. Bie-
rema, bepleitten wijziging der vermom
gensbelasting, speciaal in verband met
het feit, jdat de aanslag van onroerend
vermogen naar de verkoopswaarde in
stee van naar de opbrengst, momenteel
wel Zeer bezwaarlijk is, maar jdei minister
van Financiën voelde niets voor herope
ning van den ouden strijd (over de schat
ting van het onroerend goed. Mej. Wes
terman nam het tegen minister de Geer
op voor 1de huw|enide ambtenares. Als
deze, omdat zij trouwt, den dienst uit
moet, eer Zij den pensioengerechtigden
leeftijd bereikt heeft, zou het volgens
mej. Westerman billijk zijn, dat zij de op
haar salaris ingehouden premiebedragen
teru,g krijgt. De minister ontkende jd.it
ten ©enen male.
Opheffing van het bankgeheim, rege
ling van den kinderaftrek, belastingont
duiking en Idito vlucht, ziet jdaar nog
eenige van de Vrijdagmiddag aangeroer
de onderwerpen.
Dhr. ter Laan was van 'mfeening^ dat |de
minister Idie opbrengst (der middelen te
laag geraamd had. Jammer genoeg had
de minister maar al te zeer aanleiding
om deze bewering te logenstraffen en
te Verklaren, Idat hoe laag hij zijn schat
ting ook stelt, ide werkelijkheid altijd
De Wevershoek, waarin het klooster
der Bernardieten en het handboog-schut
tershof werden aangetroffen, wordt reeds
in 1486 en later tot heden met dien
naam genoemd; zij ontleent ongetwijfeld
haar naarni aan werklieden van het we-
versgilde. Waar deze straat nu een bocht
maakt, ter hoogte van het koetshuis van
het Weeshuis, liep: zij tot omstreeks 1600
recht door tot over het Visscbers'huis, of
schoon het deel naar den Vijfhoek toen
ook reeds bestond. Die oude straat heette
in 1347 de Ven Vosquen strate, in
1418 Volqui-strate, in 1479 Vervolqui-strate
en in 1492 en 1494 Vrou-volcqwijfs-strate.
Waar „ver" vrouw (Weteekent en in 1418
Volqui als een voornaam voorkomt, is
de oude naam', die in de 16e eeuw tot
Vervelquiststrate verbasterd werd, nu wel
duidelijk.
In de Poststraat komt uit de straat,
die wij 'nu als Manhuisstraat kennen. Oud
tijds heette zij' 's Heer Dierikswerf. Naar
het Sint Anlhonleshofje wordt zij se
dert de 16e eeuw Sint Anthoniestraat
genoemd en nadat, in 1585 het -Oude
Mannen- en Vrouwenhuis (er gesticht
werd, kwam langzamerhand de naam
Manhuisstraat op den voorgrond. Nog
in 1612 vindt men gesproken van een
huis, staande „op 's Heer Diericxwerff
alias St.-Anthonisstnaete". In deze straat
vond inven indertijd het Weduwenhuis (nu
C 8?'), het Sint Anthonieshofje, het Oude
Manhuis, de Latijnsche school en de
Fransche school.
Het Gat van West Noord-Westen, ook
al in het eerste kwart der 17e eeuw ont
staan, zal zijn naam naar de winstreken
gekregen hebben. Een deel ervan heette
de Rozemarijnstraat, dat is het Ooste
lijk deel, dat den Vijfhoek met de Bree-
straat verbindt.
Speciaal ad re» voor
der aanstaande feestdagen
KERSTMIS en NIEUWJAAR.
zwarte Colbert en Vest, met
moderne gestreepte Pantalon.
Visohgraat,
I en II rij knoopen,
prijzen 18-, 25-, 39 gld.
dessins 1933,
prljzin 2-, 2,50-, 3,75 gld.
4,60 gld.,
geheel kunstzijde, zeer sterk.
mr ZIE ETALAGE. TK
nog triester is. Mocht eens 'de tijd aan
breken, waarop het wonder van (dén] heer
Ter Laan werkelijkheid zou worden!
ZIERIKZEE. Vrijdagavond, kort na het
vertrek van de Prov. boot van Katsch©
Veer naar Zierikzee, heeft de boot e©n
ketting of staaldraad van een ton in d©
schroef gekregen, waardoor van over
varen van de Oosterschielde niets kon ko
nten en de passagiers den nacht aan
boord moesten doorbrengen.
Zaterdagmorgen heeft de boot Katsche
Veer weer kunnen bereiken, waar de pas
sagiers werden ontscheept om per andere
gelegenheid hun woonplaats te bereiken.
Uit Vlissingen werd een reserveboot ge
dirigeerd, die den dienst overnam. Zater
dagmiddag kwart voor twee kwam deze
boot aan en werd de dienst van bier
wederom hervat.
Blijkens de in dit nummer voor
komende advertentie geeft „Het Nieuw
Zierikz. Dilettanten-Tooneel op Maandag
26 dezer (2e Kerstdag) in de Concert
zaal, de reeds eerder door ons aangekon
digde voorstelling van het detective-too-
neelspel „In Unijormf', door J. v. Rand
wijk. Als extra-attractie zullen allen welke
een eerste- of tweede rangs-biljet vooc
deze voorstelling nemen, een gratis en-
tréebewijs ontvangen, waarop zij na af
loop van het stuk, vrijen toegang zullen
hebben tot de „Dancing Moderne" der So-
Het straatje, dat nu de Poststraat met
de Fonteine verbindt, komt in 1418 voor
als Pier Pau(lus?) strate, in 1492 als
IJe Witte IJe straatje (ook aldus nog m
1748), in ide 16e eeuw tot de 19e eeuw
toe als Vuilstraatje en ook in 1595 en
later als Korte Nieuwstraat.
De naam van IJe Witte IJ© is onge
twijfeld ontleend aan den persoon di©
in 1484 en nog in 1505 als schepen van
Zierikzee voorkomt.
Recht tegenover 'dit straatje komt uit
de verbindingsweg tusschen Post- en
Meelstraat, die reeds op het eind der
13e eeuw moet bestaan hebben en die
nu bekend staat als PaternosterStraatjej.
De oude naam luidt evenwel ©enigszins
anders, ln 1418 staat het bekend als
Pamosstratë, in 1490, 1494, 1574, 1622 en
1654 als Papem'ostertstrate en eerst in
1752 vindt men het tegenwoordige woord
Paternosterstraat. De oude naam van 1418
zal wel een verkorting zijn van den
iateren Papemostert. Maar wat is de
oorsprong van Ideze imiddeleeuwsche, vast
wel in den volksmond ontstane, bena
ming?
Recht tegenover dit straatje ligt d©
Maarstraat, reeds in 1418 zoo genoemd,
toen Gillis die maerman ©rin woonde. In
de nabij gelegen vleeschhal mocht geen
afval van het geslacht vee worden ver
kocht, pensen, darmen enz. Maar de ge
legenheid om dat te koopen vond d©
smalle gemeente gewoonlijk in de buurt.
In het naastbij gelegen straatje woond©
•de maerman en liet. maerwijf, bij wie
een en ander te koop was en in het
middel-nederlandsch is „maer" ©en uit
drukking voor dat afval.
(Wordt vervolgd).