ZiarikziBschi Nieuwsbode
Pijnstillers
HEEREN-BAAI
Kou-verdrijvers
(jUUétl<rtti
verschaft U welken van genot.
TWEEDE BLAD
Uit Stad en Provinoie.
Een kostbaar bezit
MIJN HAR DT'S
Sanapirin-tabletten
Kokers 40en75ct.^^ Proefpakje 10 ct
Bij Apoth.en Drogisten..
DREISCHOR. Vergadering van den ge
meenteraad op Vrijdag 18 Dec. Voorz.
de burgemeester. Aanwezig alle leden.
De voorzitter deelt mede, dat aan het in
de vorige vergadering door den heer de
Vrieze gedane verzoek, om de lantaarn
aan het Gemeentehuis electrisch te ma
ken, gevolg is gegeven en een lan
taarn aan de Stoofweg is geplaatst. De
kosten, ad f55, vinden B. en W. nogal
hoog en daarom is voorloopig afgezien
van het plaatsen van een lantaarn aan
den Boogerdweg, idat een uitgave zou
vorderen van f 17,50. Op een vraag van
dhr. de Vrieze antwoordt spr. verder,
dat het aantal branduren niet vermin
derd mag worden, maar dat zulks in de
vergadering van burgemeesters en secre
tarissen op dit eiland nog eens ter sprake
zal worden gebracht. Getracht zal echter
worden niet boven het aantal te komen.
Op een ingekomen verzoek van K. J. v.
d. Velde, voor ontheffing van schoolgeld,
omdat deze geen inkomen geniet, wordt
m.a^st. gunstig beschikt, .mits uit een
onderzoek door den voorzitter blijkt, dat
dit inderdaad het geval is. Op een ver
zoek van eenige schippers, commission
nairs en een controleur, om de haven
en kaaigelden in overeenstemniing te
brengen met die der andere Dijkwater-
havens, stellen Bi. en W. voor, afwijzend
te beschikken en het schrijven voor ken
nisgeving aan te nemen, aangezien de
tarieven hier niet hoog genoemd kunnen
worden. Na eenige discussie wordt aldus
besloten. In de a.s. zomer zal deze kwes
tie door een commissie van advies deze
zaak nog eens onder 't oog worden
gezien. Met alg. stemmen wordt vervol
gens adhaesie betuigd aan een adres'
vaïn den raad dier gemeente Wehl, om de
regeering te verzoeken wederom een af
zonderlijk Ministerie van Landbouw in
het leven te roepen. Dan komt in be
handeling een schrijven van den Min',
van Binnenl. Zaken en Landbouw, over
het verleenen van een Rijkssubsidie voor
werkverschaffing in de vlasindustrie, in
houdende (de médedeeling,- dat het Rijk
op bepaalde voorwaarden, genoemd, be
reid is 20 pCt. der uit te keeren loonen
bij te dragen, mits de gemeente ook 20
pCt. bijdraagt (in het schrijven stond
hier abusievelijk 30 pCt. vermeld, doch
bij nader onderzoek is komen vast te
staan, dat het 20 pCt. moest zijn). De
voorzitter licht dit schrijven uitvoerig toe,
waarbij blijkt, dat 62 werkloozen tegen
een loon van f10 per week van af 21
December werkzaam kunnen zijn. Drie
boven den 65-jarigen leeftijd vallen er
buiten. B. en W. stellen voor, op het
voorgestelde in te gaan. De heer van
der Doe kan zich wel met het voorge
stelde vereenigen, maar zou dan de 3
oudjes een toeslag willen zien toegewe
zen b.v. gelijk aan de 20 pCt., die de
gemeente bijdraagt, onder voorbehoud van
goedkeuring door den Inspecteur. Na
eenige discussie wordt dit voorstel aan
genomen met 6 stemmen voor. De heer
de Vrieze verklaart zich er tegen, daar
hij het hier geen bizonder geval acht en
er misschien meer dergelijke gevallen zich
voor kunnen doen. De voorgestelde rege
ling wordt m. a. st. goedgekeurd. De be
staande commissie van controle zal weer
toezicht uitoefenen. Dan komt ter tafel
een schrijven van den Minister van Bin
nenl. Zaken en Landbouw, omtrent het
uitdiepen van de Spuikom. Ook hier wil
het Rijk op bepaalde voorwaarden een
steun verleenen en wel a 30 pCt. der
loonen. Hier kan 22 ct. per uur worden
verdiend, terwijl deze regeling zal in
gaan 2 Januari a.s. De voorzitter, weth.
Mol en den gemeente-opzichter (ter ver
gadering aanwezig), geven over deze
deze kwestie uitvoerige inlichtingen
waaruit blijkt, dat dit werk met steun
van het Rijs f 6000 en zonder steun -f 4000
zal kosten. B. en W. stellen daarom
voor het in eigen beheer te laten uitvoe
ren, temeer daar het voor de te werlt-
gestelden ook beter is en het toezicht
bij het gemeentebestuur berust op uit
te betalen loonen, enz. Na uitvoerige
discussie wordt ten slotte m. a. s. be
sloten het werk zonder Rijkssteun te doen
uitvoeren. De voorz. deelt mede, dat de
gesloten geldleening van f3500 dus ver
hoogd moet worden, en zegt verder, dat
4 oude boomen achter de kerk verkocht
zullen worden, onder voorwaarde, dat
deze hier door werkloozen zullen wor
den verwerkt. De heer W. v. d. Linde
herinnert nog eens aan de boomen, door
hem in een vorige vergadering ter sprake
gebracht en de heer de Vrieze Zou het
houtgewas achter de kerk wat gekapt
willen zien en de sneeuwklokjes willen
laten verkoopen. De voorzitter zegt on
derzoek toe. In plaats van oud-wethou
der Doeleman wordt weth. der Wedu
wen aangewezen als afgevaardigde der
gemeente naar de vergaderingen der N.V.
Wiaterleiding-Mcatscnappij „Schouwen
Duiveland". B. en W. stellen verder
voor een begin te matten met het dem
pen van de Steengracht, aangezien de
aschbaklteu in de gemeente vol vuil zijn
en het weghalen veel geld kost. De
heer W. v. d. Linde is bang voor de ge
volgen, daar er dan rioleering dient te
worden aangebracht, hetgeen veel kost.
De voorzitter voert hier tegen aan, dat
de kosten van weghalen ad f60 a f70
ook hoog zijn. De raad verklaart zich
in principe accoord met het voorstel van
B. en W. en dan is de rondvraag aan
de beurt. De heer de Vrieze vraagt, hoe
het zit met de verbindingsweg van de
Haven naar Nieuwerkerk. De gemeente
opzichter verkrijgt hierover 't woord en
zegt, dat men hem te Middelburg een
plan aan de hand heeft gedaan, dat wel
f6000 a f7000 zou vorderen, waarin de
Provincie voor f3200 zou bijdragen. Als
de gemeente hier niet op in ging, zou
de subsidie vervallen. Daar dit veel te
duur zou komen, heeft spr. een teeke-
ning ingestuurd, met verzoek de grep
pel te mogen dichten. De kosten hier
voor zouden op f 800 a f 900 komen.
Dit is nu bij Ged. Staten in behandeling.
De voorzitter vraagt, of de raadsleden
dit laatste kunnen goedkeuren, als Ged.
Staten en het Polderbestuur zulks ook
doen; het benoodigde geld moet dan maar
geleend worden en wellicht kunnen de
werkloozen hier ook weer werk vinden.
De Raad keurt dit goed, en ten slotte
breekt dhr. van der Doe nog een lans
voor def 'werkloozen, die er toch top
21 December nog zullen Zijn. Spr. is
van meening, dat deze op een of andere
manier geholpen moeten worden, daar
men ze toch niet zonder inkomen kan
laten. De voorzitter is het hier volkomen
mee eens, maar spr. weet niet of er
werkloozen zullen Zijn. Van het stem1-
pelen bij den penningmeester der vak-
vereenigingen is spr. niets bekend. Van
gemeentewege zou b.v. door den veld
wachter controle hierop kunnen worden
uitgeoefend. De raad keurt dit laatste
goed. Op voorstel van weth. Mol zal
met het bepalen van een vergoeding hier
voor, worden gewacht totdat gebleken
is, hoeveel werk dit meebrengt. De heer
v. d. Doe blijft er bij, dat er toch iets
gedaan moet worden. Spr. acht f 7,20
steun voor noodzakelijk levensonderhoud
te weinig en beveelt een kinder- of huur-
toeslag aan. De voorzitter en weth. Mol
IK BLIJF ZE ROOKEN
U koopt (zonder prijsverhooging) een half pond
DE Echte Friesche Heeren-Baai, misschien mede
om de fraaie trommel, waarin wij tijdelijk deze
tabak verpakken.
't Meest voldaan zult U. echter zijn over de kwaliteit
van DE Echte Friesche Heeren-Baai.
De rooktabak bij uitnemendheid
Reeds na de eerste pijp is het oordeel van iederen
rooker„Ik blijf ze rooken AJIeen om de kwaliteit!
Uw Winkelier heeft ze in voorraad vanaf 65 ct.
per 'A pond.
ECHTE FRIESCHE
20-50 CT. PER ONS
bahoorendi bl] da
via WotRtdag 23 Dao. 1931, ro. 12251.
Gorgel zonder glas
en Water gorgel droog
met
A 25. 45 en 65 ets.
ZIERIKZEE. Zwemles krijgen op den
kortsten dag van het jaar zal wel iets
zijn dat niet elk jaar in onze streken
voorkomt. Toch was zulks j.l. Maandag
avond hier ter stede het geval en een
bevredigend aantal personen, (meest van
het mannelijk geslacht) had zich om half
negen op de bovenzaal van „Concordia"
verzameld, waar de heer A. J. Meijerink
uit Haarlem een openbare les met licht
beelden zou geven over: Zwemmen en
redden van drenkelingen"De bijeenkomst
werd geopend door den heer Buijl, die,
na spreker en aanwezigen in het bij
zonder Dr. van der Kwast, hartelijk wel
kom te hebben geheeten, eerstgenoemde
het woord gaf voor zijn uiteenzettingl.
Alvorens met de lichtbeelden te begin
nen deed spr. een beroep op de aan
wezigen om den Nederlandschen Bond
tot het redden van drenkelingen zooveel
mogelijk te helpen strijden tegen het
verdrinkingsgevaar en zette vervolgens
uiteen wat zwemmen is. Na verder op
het gezonde en aangename ervan te heb
ben gewezen, behandelde spr. uitvoerig
de nuttigheid ervan, welke bleek uit het
feit, dat waar er in de jaren 1903—1910
in ons land 6578 menschen door ver
drinking om het leven kwamen, dus ge
middeld 939 per jaar. dit aantal mede
door het goed werk van den Bond met
haar 'brigades, in de jaren 1920—1930 te
rugliep tot 713 per ,jaar, welk cijfer
echter weer omhoog dreigt te gaan door
het toenemende snelverkeer en nadrukke
lijk sprak de heer Meijerink den wensch
uit dat het gemeentebestuur zal overgaan
tot het aanschaffen van modern red
dingsmateriaal, de jongelui zich geroe
pen zullen voelen zich bij den bond
aan te sluiten en de medici hun mede
werking zullen verleenen. (Dr. van der
Kwast verklaarde zich tot dit laatste
volgaarne bereid). Omgekeerd zal de
bond al het mogelijke doen om de even
tueel op te richten afdeeling te steunen.
Bovendien is elke aangeslotene (die di
ploma A behaald heeft, automatisch ver
zekerd tegen ongelukken. Na deze inlei
ding werd het eerste deel van de serie
lantaarnplaatjes vertoond, waarbij ver
schillende reddingsmiddelen in beeld
werden gebracht en spr. op zeer onder
houdende wijze uitleg gaf. Toen kwam
er een weinig practijk aan de beurt.
Met medewerking van 2 der aanwezige
jongelui toonde spr. aan hoe men dren
kelingen zwemmende moet redden en
hoe men zich uit 'hun greep kan be
vrijden. Toen werden weer eenige licht
beelden op het doek gebracht, die het
bijbrengen der geredden uitbeeldden,
waarna eenige minuten werd gepauzeerd.
Na de pauze volgde een vertooning van
verschillende ijsongevallen met reddin
gen, benevens van mooie foto's van di
verse zwem- en sportfondsenbaden, ter
wijl besloten werd met 3 Coupletten van
het Haarlemsche Brigadelied, die de aan
wezigen op de wijze van het Gymnasten
lied lustig meezongen. Hierna dankte spr.
voor de prettige ontvangst hier en de
aanwezigen voor hun aandacht, waarna
de heer Buijl de bijeenkomst sloot met
een woord van dank aan den spreker
voor zijn mooie en leerrijke uiteenzetting!.
Van de gelegenheid om zich op te geven
voor een te vormen afdeeling ma akten
een 20-tal aanwezigen gebruik. Zijn er
onder onze stadgenooten jniet aan
wezigen ook die zich wenschen aan
te sluiten, dan kunnen zij zich wenden
tot den heer A. Tichelaar, Oude Haven.
Mogen velen zulks doen, in het belang
van zichzelf cn van de geheele bevolking.
Da voormalig* sluitboom
in da Niiuws havon van Zisrikzaa
Zierikzee had van 1595 tot 1599 een
nieuwe haven doen graven ter vervanging
van de oude opgeslibte, die naast den
Zuidernieuwlandpolder uitmondde en deze
nieuwe verbindingsweg met de Schelde
was op Zaterdag 13 Maart 1599 geopend.
Den volgenden dag, Zondag 14 Maart,
voeren Heeren Gedeputeerden ter dag
vaart te Middelburg uit deze nieuwe
haven naar de vergadering der Staten
van Zeeland.
Visschers, schippers en kapiteins van
koopvaarders verheugden zich zeer in
deze verbetering, want van de Zierikzee-
sche kaaien kon men nu rechtstreeks en
zonder vrees voor ondiepten, de Zeeuw-
sche stroomen bereiken. Uitvaren en bin
nenkomen, viel gemakkelijk; maar naar
de opvatting dier dagen men leefde
immers nog in oorlogstijd Konden vij-
andeji of ongewenschte gasten eigenlijk
ook zonder eenige moeite de haven in
varen en de stad binnendringen. Te land
beschermden wallen en poorten Zierik
zee en daarom moest ook de haven af
gesloten kunnen worden.
Zeker nog in 1599 is men er daarom
toe overgegaan de stad aan de nu open
liggende zijde langs de nieuwe haven te
beveiligen door het maken van staketsels
over de beide dijken, welke tot ver in
het water reikten en slechts een breede
vaargeul openlieten. En die vaargeul werd
des nachts afgesloten door een zware
balk, welke aan het eene eind bevestigd
was aan het staketsel van den West-
havendijk, naar buiten open sloeg en op
de daarvoor vastgestelde uren werd
open- en toe gedreven.
De bediening daarvan werd opgedragen
aan een „boomsluijter" en in October
1600 vindt men als zoodanig vermeld
Anthonis Claesse, die per kwartaal 15
schellingen of f 4,50 van de stad trok.
Hij moest daarvoor natuurlijk een
bootje gebruiken en van „zijn schuijtken
daer mede hij het heek es openende en
de sluijtende" wordt op genoemden tijd:
gewag gemaakt.
Thesaurieren der stad betaalden uit en
stelden den boomsluiter aan. Sedert het
midden (der 17e eeuw kennen wij de
namen dezer ambtenaars. In 1653 werd
Stoffel Schereink opgevolgd door Huij-
brecht Doll, die tot 1678 in functie was;
toen kwam Adriaan Doll tot 1702, Hen
drik Willemse tot 1704, Leendert Smeur
tot 1747 en Jan de Wilde tot 1750.
In laatstgenoemd jaar meende de Raad
de afsluiting der haven 'door een boom
niet meer noodig te hebben, als in dien
tijd niet meer vereischt en voor den
handel zeer belemmerend, waarom hij
besloot hem te doen wegnemen en aan
den boomsluiter, wegens gemis van het
daarvoor betaalde loon, een jaarlijksche
vergoeding van f25 toe te leggen.
De Wilde, die evenals zijn voorgangers
belast was met het sluiten en openen
i der Hoofdpoort boven de Ravestraat,
bleef laatstgemelde betrekking' van por-
1 tier nog waarnemen tot zijn overlijden
in 1763. Evenals zijn vorige functionaris
sen genoot hij gratis bewoning van een
huis bij die poort.
Uit ide instructie van 7 Januari 1746
leeren wij de werkzaamheden van den
boomsluiter kennen. Hij moest den boom
des avonds, gelijk met |de poorten sluiten
en 's morgens openen. Die uren waren in
Januari 's avonds 5 uur en 's morgens
6 uur, in Februari respectievelijk 6 uur
en 6 uur, in Maart 7 uur en 5 uur, in
April 8 uur en 4 uur, van Mei tot en
met Augustus 10 ,uur en 3 Jiiur, ini Septem
ber 8 uur en 4 uur, in October 7 uur
en 5 uur, in November 6 uur en 6 uur
en in December 5 uur en 6 uur.
Den sleutel van den boom mocht hij
tot 's avonds 9 uur en van Mei tot Aug.
tot 10 uur bewaren, waarna hij hem
aan den hoofdman van de wacht onder
het stadhuis moest brengen en daar ook
des morgens halen. Mochten na den ge
stelden tijd nog vaartuigen binnen ge
laten worden, dan moest Ide boomsluiter
dat doen, maar werd idan vergezeld van
twee personen van de op het bolwerk
geplaatste wacht, om de schepen te visi
teeren. Na den gezetten tijd mocht hij
slechts schepen in- of uitlaten m'et bij
zondere toestemming van een der regee-
rende burgemeesters.
Tot het openen en sluiten moest de
i boomsluiter een altijd vlot liggende boot*
voorhanden hebben, terwijl hij voor elk
inkomend of uitgaand vaartuig, waarvoor
i de boom moest geopend worden, een
schelling genoot. Visschefsslchepen be
hoefden dat niet te betalen, maar het
verklaren niet te weten, waar het geld
vandaan moet komen. Eerstgenoemde
deelt mede, idat hem verzocht is, hier
een Crisiscomité op te richten en hoewel
de weth. er geen zitting in wenschen te
nemen, wil spr. dit toch doen. Misschien
is er voor deze gem. dan wel geld te
verkrijgen. Weth. Mol wil wachten tot
de menschen 'zich imelden, Idan kan men
zien wat gedaan moet worden. Tenslotte
geeft de voorzitter de toezegging, dat
B. en W. alles zullen onderzoeken en
doen wat in deze mogelijk is. Hierna
sluiting der vergadering.
is een doos of tube „Zij"-Crême Zij
beschermt Uw gelaat even afdoende
tegen guur herfstweer of felle winterkou
als een warme bontmantel of behagelijke
pels het Uw lichaam doet.
NIEUWERKERK. Vorige week werd in
hotel „De Meebaal" een algemeene ver
gadering gehouden van de ijsvereeniging
Nieuwerkerk. De voorz., de heer van
Dijk, heette de opgekomen leden wel
kom en deelde mede, Idat de baan nabij
het station, met een motor onder water
was gezet en nu moest worden afge
wacht, of de natuur haar medewerking
wilde verleenen. Het aantal leden be
draagt momenteel 160. Besloten werd om
het boekjaar te laten loopen van 1 Dec.
tot 30 Nov. De uitgaven voor het in, orde
maken der baan met inbegrip der huur
waren iniet gering geweest, maar toch
was er een batig saldo van f 12,40. Bij
periodieke aftreding werden de heeren
H. P. B,arendregt en J. A. van Nieuwen-
hüijzen herkozen, terwijl in de plaats
van den heer R. Heiboer werd gekozen
de heer J. J. 'de Witte. In de vacante
Sint Pieters- of Visschersgilde gaf daar
voor aan den boomsluiter jaarlijks een
vaste som.
Toen wegens de geringheid van het in
komen door den boomsluiter geen boot
meer kon gehouden worden, kreeg hij
in Februari 1746 een bootje van de Stad
in gebruik.
Het schijnt dat er tijden geweest zijn.
waarin men den boom open liet. Al
thans in 1699, 1700, 1708 en 1744 vindt
men daarover aanwijzingen.
In 1708 bepaalde ide Raad dat men
den boom weer sluiten zou wegens het
bericht dat er vijandelijke schepen te
Duinkerken uitgerust waren en in 1781
(nadat hij sedert 1750 open was ge
weest) werd in den Raad voorgesteld
hem te doen repareeren. In 1782 ging
men ertoe over den boom in orde te
doen brengen, maar hem slechts dan
te sluiten als het noodig mocht zijn.
Men beleefde toen n.l. den vierden En-
gelschen zeeoorlog.
Blijkbaar werd de afsluiting zelden
meer gebruikt cn kwam zij in verval.
En toen de stad in 1805 ertoe overging
den toestand der financiën te verbeteren
door verkoop van het Oranje-bolwerk
en van den Bagijnen-toren bij de Bree-
straat, verkocht zij ook den sluitboom
voor afbraak. Op 26 Juli 1805 publiek
geveild, werd toen voor de som van
f48 de waarnemende havenmeester Roe
lof van Meerendonk eigenaar.
Deze zal toen de staketsels op beidie
dijken hebben verwijderd en de in het
water der haven staande palen zoover
plaats van bode zal door 't bestuur
worden voorzien, evenzoo in het aan
stellen van baanvegers, die tegen een
vast uurloon de baan in orde hebben
te houden. Besloten werd hen, die zich
na Jan. '32 als lid aanmelden, 25 cent
extra te laten betalen; vóór dien tijd
betaalt men de gewone contributie.
%E€HT2jtK£fiL
MR. S. TRIEZENBERG. f
Te Utrecht is na een langdurige ziekte
overleden, 61 jaren oud, mr. S. Triezen-
berg, president van de rechtbank aldaar.
Mr. Triezenberg begon zijn ambtelijke
Carrière in 1906 als burgemeester van
Ten Boer in Groningen, maar voelde zich
meer tot de magistratuur aangetrokken,
zoodat hij na zijn ontslag in 1913, als; sub.
griffier bij de Groningsche rechtbank in
functie trad. Vervolgens werd hij rechter
te Tiel (1914) en daarna president van da
rechtbank te Zierikzee (1919). Toen deze
rechtbank (1923) werd opgeheven, volgde
na eenigen tijd zijn benoeming tot vice-
president der Utreehtsche rechtbank, waar
hij later, in 1927 de functie van president
bekleedde.
Mr. Triezenberg werd wegens zijn bui
tengewoon humaan karakter, zijn groote
scherpzinnigheid en zijn streven om in
den beklaagde allereerst den mensch te
zien en hem zooveel mogelijk tegemoet
te komen, door ieder, die hem leerde
kennen, geëerd.
De overledene nam in het openbare
leven v erschillende functies in. De konin
gin benoemde hem tot ridider in de orde
van den Ned. Leeuw.
ONDERWIJS.
TEGEN ONTWERP-TERPSTRA.
In het Schuttershof te 'Middelburg is
Zaterdag een goed bezochte provinciale
hebben doen afzagen als mogelijk was.
Nu men bij het onlangs gedane bag
geren in de Nieuwe Haven stuitte op
paalstompen, zijn deze door een duiker
behoorlijk nagegaan en door middel van
een hijschtoestel of bok eruit gehaald
en tijdelijk op het Luitje gelegd, waar
ze dezer dagen te zien zijn.
Op oude platen en plattegronden waar
op de haven en de bolwerken der stad
voorkomen, vindt men ook den sluitboom
afgebeeld. Daaruit bemerkt men, dat
hij gelegen heeft een eindje voorbij de
sluis in den Westhavendijk.
In de beschrijving van Zierikzee, op
genomen in den Tegenwoordigen Staat
van Zeeland, vindt men op den platte
grond der stad den boom nog afgebeeld;
maar op de uitslaande plaat in dat werk,
vertoonende een gezicht op de haven
en de bolwerken, is hij verdwenen.
Uit de notulen van den Raad van 20
Januari 1750 blijkt, dat de afsluiting toen
weggenomen was.
Na het opnieuw aanbrengen ervan,
vindt men den boom weer afgebeeld in
het plaatwerk: Atlas van de Zeehavens
der Bataafsche republiek, dat in 1805
verscheen.
Het is wel merkwaardig dat, nu men
door het maken ven een drijvende aan
legplaats voor de provinciale booten en
het ter plaatse uitdiepen 'der haven een
onbelemmerde vaart voorbereidt, ook 't
laatste overblijfsel moet verdwijnen van
een inrichting, die eertijds gemaakt is
om het uit- en invaren van schepen aller
minst te vergemakkelijken.
