Zierikzeesche êp Nieuwsbode
Eieren van jonge Dennen
FLDR&'S Dnenderbeschuit
GEOPEND
SCHOUWEN DUIVELAND
abonnement:
Vrijdag 24 Oct. 1930. zierikzeesche courant.
advertentien
EERSTE BLAD
Inzending Advertentiën
N. A. KRIJNSE LOCKER
buitenland..
N. V. VADERL&NDSCÜE BAHK
6% DBLIGITIEN a 100%
binnenland.
Uit Stad en Provlnole.
STOOMWASSCHERIJ
fa asselbergs
ZIERIKZEE
S D
Pjj n j ij ke
Kloven
PUROL
Prfja per 3 Bundel f 1,50,
huoo per poit f 1,80. Voor het
bmltenlud per jut f 10,
Afoonderlgke nummer» 5 eent.
Yernohgnt Mud., Wned. en Vrtjd.
Tel. No. 33. - Po.tgiro 13767T.
67tta JAARGANG. - No. 12071.
Ilr. t. J. IE LOOZE. Ult(. Mullir M. j. KOSTE*.
tm 1—8 regel» (0 et»., via 4
regel» en durberen 30 ota. per
regel. Reclame» 30 ota. p. regel.
Bij oontract belangrijke korting.
Inaending op den dag Tan alt-
gare vóór 10 ara.
Dit nummer beataat uit 3 bladen.
litarlllfc lO uur og d«u dag v mtggcf
door
gebakkan, licht vartgarbaar.
40-jarige reputatie I
Proef balen ook voor droogvoeder levert
R E N E S S E.
DE MIJNRAMP BIJ ALSDORF.
Een medewerker van V.D. is er in ge
slaagd te zamen met een afdeeling der
reddingsbrigade in de mijn bij Alsdorf,
waariii de vreeselijke ramp Dinsdagmor
gen plaats greep, te gaan. Deze corres
pondent beschrijft zijn ervaringen als
volgt:
De donkere .kooi daalde langzaam in
de onderwereld van de mijn „Anna I"
tot de 360 M. verdieping.
De mijngangen zijn eerst ruim en ta
melijk warm, doch er hangt een slechte
lucht. In lange rijen staan de kleine
kolenkarren, de „honden", tot den rand
met kolen gevuld. Daar komt langzaam
een „hond" alleen aan, gedekt met een
zwart doek, aan het hoofdeinde een mijn
lamp. De wagen bevat drie doode kame
raden van de twee mijnwerkers, die den
treurigen last wegvoeren. De lijken zijn
zwart en onherkenbaar.
Wij nemen onze lantaarns en gaan
de duisternis in. De lucht wordt /nog
slechter en vochtig en de mijngangen
worden nauwer en lager. Van de zol
dering stroomt het water. Het verkeer
wordt drukker. Er komen twee wagens
aan, de eerste is leeg, de tweede is met
een zwarfen doek gedekt. De doode heeft
den voorrang en de leege wagen wordt
opzij gezet. Wij bevinden ons op een
plaats waar het zeer vochtig is; zwarte
slik bedekt den grond. Wij moeten ons
diep bukken om onze hoofden niet te
stooten. Dan komen er acht kolenkarren,
gevolgd door twee mannen van de red
dingsbrigade, even zwart als de mijn
werkers en bijna uitgeput. Zij dragen
een baar. Als wij een groote bocht heb
ben gemaakt, zijn wij tot op ongeveer
vijftig meter van de plaats van de ramp
genaderd. Er is een groote scheur en
daaronder ligt de dood. Het is er nat
en benauwd. Er staan geladen kolenwa
gens en er is een intacte opslagplaats
van dynamiet. Wij gaan niet veel verder.
Het is er duister en het geratel over
stemt alles.
Wij gaan door een oude mijngang
steeds verder naar het centrum van de
catastrofe. De mijngang druipt, wij zijn
bij het einde van de 360 meter verdie
ping. Een nieuwe liftkooi, klein en pri
mitief, met open zijwanden. Snel daalt
de kooi en stuit in een weeke massa:
wij zijn op de 460 meter verdieping. On
geveer tien personen zij bij elkaar. Zij
staren voor zich uit. Men komt slechts
langzaam voorwaarts. Het is hier druk.
Wagen na wagen rijdt weg met zijn
treurigen last. Een paar meter verder
liggen drie, vier dooden naast elkaar.
Zij hadden willen vluchten, doch zij wer
den door het vergiftige gas gegrepen.
Wij zijn weer aan het einde van een
mijngang. Het is hier nog vochtiger. Over
al ziet men lijken. De dooden worden
langs dezen weg naar buiten gebracht.
Hier is de eenige plek in de mijn waar
men bevelen hoort geven. Er is een
ladder-installatie naar boven en onder
aan staat een man te roepen.
Ik begin een gesprek met de arbeiders.
Zij zijn nauwelijks te herkennen. Hun ge
laat is bijna niet te zien. Het vreeselijke
is echter de zoetige lucht, die tot stik-
kens toe de keel dichtsnoert. Geen der
mannen is verbitterd, doch zij hebben
iets onzegbaar weemoedigs in de stem.
Toen ben ik snel weggegaan. Ik zie nog
hoe weer een jonge man wordt aange
bracht, daarna nog een en dan weer
een oude mijnwerker. Alle dragers wer
ken zonder iets te zeggen: Door het
water en over puinhoopen gaan wij
terug
En als wij weer op den beganen grond
zijn aangekomen, zijn wij dankbaar de
zon te kunnen zien en in de vrije lucht
le kunnen leven.
E" zijn thans reeds 250 dooden gebor
gen; men vermoedt evenwel, dat er on
der de puinhoopen nog lijken liggen. De
dooden zullen Zaterdag* worden begra
ven. Het reddings- en opruimingswerk
wordt zoowel boven als onder den
grond nog steeds ijverig voortgezet. Nog
steeds verdringt zich een groote menigte
bij de mijn, terwijl vliegtuigen voortdu
rend boven het terrein cirkelen, om op
namen te maken. Voor den ingang van
d« mijn verdringen zich nog steeds hou-
«oor betaute Waarden,
'i-QRAVENHAGE.
met Jaarlljkscbe uitlating.
Verkrijgbaar bil alle Kassiers
derden menschen, meest familieleden van
hen, die nog vermist worden, en vermoe
delijk om het leven zijn gekomen. Hart
verscheurende tooneelen spelen zich af.
HET CONFLICT IN DE TYPOGRAFIE.
Na overleg met den Rijksbemiddelaar
zijn de vertegenwoordigers van de par
tijen in het conflict in de typografie
tot overeenstemming gekomen.
De vertegenwoordigers van beide par
tijen hebben zich verbonden in hunne
organisaties de volgende punten te ver
dedigen:
a. de collectieve overeenkomst wordt
weer aangegaan voor den tijd van onge
veer drie jaar en wel tot den eersten
Zaterdag in October 1933;
b. het uurloon van de volwassen werk
nemers (24 jaar) wordt met ingang van
17 November 1930 met 2 cent per uur
verhoogd en met ingang van 17 Nov.
1932 nog eens met 1 cent per uur. Voor
de jongere werknemers zal het bureau
der Centrale Commissie een evenredige
verhooging vaststellen.
Uit het bovenstaande volgt, dat tot 17
November a.s. het thans bestaande collec
tieve contract blijft gelden.
TWEEDE KAMER.
Het kruiserdebat.
Veel verrassingen heeft het debat
over de aanvullende defensie-begrooting,
waarbij de eerste termijn wordt gevraagd
voor een kleinen kruiser en een flottielje
vaartuig, tot heden nog niet gebracht.
Men beseft in de Kamer dat hier de
principiëele beslissing valt over de vraag
of wij Oost-Indië onverdedigd open zul
len laten liggen voor den eersten belli
gerent, die er de hand naar uitsteekt
en daardoor krijgt dit debat principiëele
beteekenis, het loopt vooruit op de be
schouwingen over de defensiebegrooting
voor 1931.
Hoewel het onderwerp vrijwel is door
geschreven en gepraat, hebben verschil
lende afgevaardigden toch nog daarover
het woord gevoerd.
Uit de rede van den heer Max Poll
mag wel worden afgeleid, dat de R.K.
fractie unaniem vóór het ontwerp zal
stemmen.
Een tweede nieuwigheid was de wel
zeer platvloersche nationaliteit van den
heer Braat, die n.b. meende zich een
oordeel te mogen aanmatigen over de
vraag der gevechtswaarde van onze ma
ritieme weermiddelen.
In de redevoeringen der tegenstanders
was een sterke climax.
Na de beweringen van dhr Braat en
een onbeduidende rede van den heer Flo-
ris, Vos' was de rede van den heer Albar-
da een geweldige stijging, al vermeed hij
het zorgvuldig, in te gaan op direct tot
hem gerichte vragen naar aanleiding van
zijn beruchte uitlating, dat hij in geval
van oorlog, die bij ons (de heer Van der
Heide geeft dat toe), steeds een defensief
karakter zal dragen, zijn toevlucht zal
nemen tot buiten-wettelijke middelen.
Maar op veel hooger niveau stond cie
rede van zijn partijgenoot van der Heide.
Van 't standpunt, dat „Kerk en Vrede"
inneemt, kan er geen rechtvaardige oor
log meer zijn en is dan ook alle krijgs
toerusting uit den booze, dus ook fei
telijk de Deensche politievloot, die voor
gesteld is, want zij is toegerust met het
meest offensieve wapen, dat men zich
denken kan, de torpedo.
In den breede is ook de waarde van
het petitionnement besproken. Interessant
was het duel tusschen de heeren Albarda
en| Max van Poll. De roomsche democraat
zocht zijn fort in een betoog, dat de
beweringen van het manifest, waarmede
het petitionnement was ingeleid punt voor
punt onjuist waren. De heer Albarda
werd door hem op de vingers getikt.
Deze had ter verdediging van Denemar-
ken's 13000 ton voorstel, op de lange kust
lijn van Denemarken gewezen, maar als
men die voor het Nederlandsche rijk wil
laten gelden, dan zouden wij in dezelfde
verhouding een vloot moeten hebben van
eenige honderdduizenden ton.
ZIERIKZEE. Donderdagmiddag vond de
plechtige in gebruikstelling plaats van
het Wasscherijbedrijf aan den Platteweg.
De vele genoodigden werden langs een
klein palmenlaantje het kantoor binnen
geloodst en daar ontvangen door de hee
ren Asselbergs en Flesch, directeur van
het nieuwe bedrijf.
Verschillende autoriteiten waren tegen
woordig. Zoo merkten wij op de burge
meester onzer gemeente, de beide weth.,
de secretaris, vele raadsleden, enkele
burgemeesters uit het eiland, de directeur
van de waterleiding en vele dames.
Een gedeelte van de fabriek was voor
receptiezaal ingericht. Daar stonden een
menigte bouquetten en bloemenmanden
ter eere dezer opening.
De heer Asselbergs riep de vele aan
wezigen namens de firma Asselbergs te
Bergen-op-Zoom, het welkom toe en her
innerde aan de tot standkoming van het
nieuwe bedrijf op dit eiland, waar de
firma gedurende vele jaren zeer veel
cliëntèle heeft. Vroeger is reeds gedacht
hier een wasscherijbedrijf te stichten en
zijn toen reeds proeven genomen met
het aanwezige water. Die proeven vielen
tegen en men liet de plannen varen, tot
dat ook hier, dank zij de energie van
enkele vooraanstaande personen op dit
eiland, een waterleiding tot stand kwam.
Toen heeft men opnieuw de draad op
gevat. Spr. is toen naar hier gekomen
om te zien de plannen ten uitvoer te
brengen. Het enthousiasme van den bur
gemeester! dezer gemeente, den heer Ban-
nink, heeft hem nog meer opgewekt om
de plannen door te zetten. Een bespreking
met B. en W. is gevolgd. De tegemoet
komende houding heeft hem getroffen,
zoowel van de zijde van het gemeente
bestuur als van de directie der water
leiding en der gasfabriek. Een speciaal
dankwoord richt spr. tot den gemeente-
bouwmeester, den heer Houdkamp, die
hem een betrouwbaar wegwijzer is ge
weest. De betonmpij. „Albouw" te Breda
dankte spr. voor de spoedige tot stand
koming van het fabrieksgebouw en het
Waterschapsbestuur van Schouwen voor
haar tegemoetkomende houding inzake
den waterafvoer.
Eveneens brengt spr. dank aan de ver
schillende leveranciers voor de vlugge
levering van de machines en anderszins
en ten slotte aan die families op 't eiland,
die de firma reeds jaren hebben ge
steund. Met de wensch, dat deze indus
trie een goede toekomst zal mogen tege
moet gaan, eindigde de heer Asselbergs
zijn toegejuichte rede.
De burgemeester, die daarna het woord
verkreeg, kon zoo navoelen wat dhr.
Asselbergs ondervindt op dezen glorie
rijken dag, nu deze installatie als (je
jongst geborene ten doop wordt gehou
den, wat met feestbetoon en vreugde
gepaard gaat. Ook Z.E.A. herinnert aan
den dag waarop de hèer Asselbergs hier
kwam om informaties in te winnen en
steun te zoeken voor de oprichting van
een wasscherijbedrijf. De heer Assel
bergs is gebleken iemand te zijn van
groote voortvarendheid, die de zaak met
grooten spoed op touw zette en een
voorbeeld gaf, hoe men zaken moet doen.
Spr. herinnerde voorts aan de uitingen
in den aanvang gedaan, hoe men er toch
toe kwam in de villawijk aan het Sas,
dat spr. als een opkomend stadsdeel be
schouwt, een wasscherij te stichten. Zal
die wasscherij ook niet, zoo vroegen an
deren, alle dienstmeisjes annexeeren? Al
deze bezwaren ontzenuwde spr. achter
eenvolgens, om dan te herinneren aan
een bekend Fransch spreekwoord, dat
men de vuile wasch thuis moet behande
len. Doch hier stuurt men ze sinds large
jaren, zoo wat naar alle hemelstreken,
maar nu kan de vuile wasch thuis, d.w.z.
hier op ons eiland behandeld worden.
Z.E.A. was overtuigd, dat het dit bedrijf
gelukken zal, deze wasscherij op te voe
ren tot een peil, dat de andere afdeelin-
gen dezer combinatie benadert. Namens
het gemeentebestuur hoopt spr., dat het
nieuwe bedrijf tot in lengte van dagen
zal mogen bloeien en de burgeressen
van dit eiland zich zullen verheugen over
de schoon gewasscben kleedingstukken,
die zij thuis krijgen uit deze fabriek.
(Applaus).
Als vertegenwoordiger der Waterlei-
ding-Mpij. dankte dhr. Scheuerman, na
mens dit bedrijf voor de woorden van
welkom en sprak de hoop uit, dat
de wasscherij in evenveel gezinnen zou
doordringen als de waterleiding heeft
gedaan, ten nutte van de bevolking van
dit eiland.
Verschillende heeren leveranciers voer
den het woord om hun felicitaties over
te brengen namens hun directies en dank
te zeggen voor de woorden, die de heer
Asse.bcrg hun had toegevoegd. Deze sprak
het slotwoord. Niets zal de firma on
beproefd laten om te voldoen aan de
eischen, die aan de goede behandeling
van de wasch gesteld kunnen worden,
opdat deze inrichting zal beantwoorden
aan de eischen, die aan haar gesteld
mogen worden.
Dank bracht spr. bij voorbaat hen, die
in de toekomst het bedrijf zullen steunen
en tenslotte aan de fam. Koopman voor de
geschonken prachtige bloemen. (Applaus).
Den burgemeester verzocht spr. daarna
het bedrijf in gang te willen zetten, aan
welke wensch Z.E.A. gaarne voldeed. Op
't zelfde oogenblik gilde de fabrieKsfluit
(een ongewoon geluid in onze omgeving)
en ging de stoomwasscherij in werking.
Met belangstelling werd door allen van
alles met interesse kennis genomen; voor
al de dames stelden de directie allerlei
vragen, waarop bereidwillig een duide
lijk antwoord werd gegeven.
DE ZEER MODERN INGERICHTE
CKEM. WASSCHERIJ EN VERVERIJ
ZIJ, DIE EENE VAKKUNDIGE
BILL IJ KE ÈH SNELLE AFLEVE
RING HUNNER GOEDEREN OP PRIJS
STELLEN, ZULLEN BIJ
NIMMER
- AAN D00VEMAN S OOR KLOPPEN -
OOK TELEFONISCH
TE BEREIKEN, DOCH
ALLÉÉN ONDER Nr. 196
Van de fabrieksinstallatie zelf hopen
we Maandag een gedetailleerd verslag te
geven.
Bij K-B. is herbenoemd tot burge
meester der gemeente Zonnemaire, de
heer H. J. Roelvink.
De heer W. A. Bos, coiffeur in de
Poststraat, heeft zijn sedert vorig jaar
daar ter plaatse gevestigde kapperszaak,
een uitbreiding gegeven, die het ongetwij
feld ten goede zal komen. Voor den ver
koop van toilet- en aanverwante artike
len was voorheen niet veel gelegenheid,
maar daarin is thans op zeer nette wijze
voorzien. Achterin de zaak zijn thans
twee gelegenheden ingericht om de da
mes en heerencliëntèle naar de moderne
eischen van de coiffeurstechniek te be
dienen. Eiectrisch knippen en massage
kunnen thans ook in deze zaak plaats
vinden.
BURGH. In het raadsverslag van Haam
stede, geplaatst in ons blad van Woens
dag 22 October is een vergissing geslo
pen. O.m. toonde wethouder Blom aan,
dat een heffing op de fondsbelasting niet
verboden is door de wet. Er stond: „Met
diverse lectuur toont hij aan, dat een
heffing op de fondsbelasting door de
wet verboden is; het kardinale woordje
niet ontbrak dus.
SIRJANSLAND. Woensdagavond werd
een gedeelte der burgerij in het donker
gezet, door een storing van het eiectrisch
net; dit was helaas de 2e maal in deze
week. De le maal was de storing na
enkele uren verholpen. Men ziet pas nu
hoe groot het gemis is, om gedwongen
bij een ander duister schijnsel te moeten
zitten, of zijn toevlucht te nemen bij
anderen, die nog petroleumverlichting
hebben.
ONDERWIJS.
ZIERIKZEE. Benoemd tot pnderwijzeres
aan de O.L.S. te Hekelingen, mej. C. G.
Bouter van hier, thans tijdelijk te Kat-
tendijke.
NIEUWERKERK. Door den raad dezer
gemeente is in zijn vergadering van
Woensdag 22 October tot onderwijzeres
aan"- de openbare lagere school alhier
benoemd mej. C. A. Hartog van Burgh
met 5 stemmen, terwijl op mej. Bouter
van Zierikzee *2 stemmen werden uitge
bracht.
ST.-MAARTENSDIJK. Bij het te Middel
burg vanwege den Bond van waterbouw
kundige ambtenaren gehouden examens
is o.m. geslaagd voor waterbouwkundig
opzichter, de heer B. J. van Oost, werk
zaam aan de Zuiderzeewerken te Den
Oever.
LUCHTVAART.
PREDIKBEURTEN.
DE ZEPPELIN KOMT.
Naar het Persbureau Vaz Dias uit Fried-
richshafen verneemt, zal, ingevolge me-
deelingen van de directie van de lucht-
schepenwerf te Friedrichshafen, het lucht
schip Graf Zeppelin midden November
een postvlucht naar Nederland maken. Te
Venlo zal post worden afgegeven en wor
den opgenomen.
LANDBOUW EN VEETEELT.
BELGIË SLUIT ZIJN GRENS VOOR
ONS VEE.
De Directie van den Landbouw deelt
mede, dat blijkens telefonisch bericht van
den Ned. gezant te Brussel, de Belgische
minister van Landbouw den invoer van
herkauwende dieren uit Nederland met
ingang van heden (Vrijdag) heeft ver
boden. De oorzaak van deze drastische
Zondag 26 October te Zierikzee.
Red. Her*. Kerk.
Nieuwe Kerk. 10 ure. ds Voors (Doopsbed.
en dankstond voor het gewa»). Extra-co LUcte
voor het Pastoriefonds).
Kleine Kerk. 10 ure, d> PjjnackerHordjjk.
's Avonds zeven ure, ds. Tot-sbeek van
Kamperland (Voorber. H Av. dat op 9 Nor»
do«r dt. Voors zal gehouden worden). Extra*
collscte voor het Pastoriefonds.
Lath. Kerk.
10 ure, ds. de Jongh van Amersfoort.
Garat. Kerk,
10 en 5 ure, dr< v. Lonkhujjzen (Bed. H. Av
Gbs. Geref. Kerk.
9.89, ds. Hoogendoorn, 2 Lessdienst 6
ure, ds. Hoogendoorn.
Avangelisatie Jerugl,
10 en 7 ure, Samenkomst.
Oud-Geref. Gom.
9.30, 2 en 6 ure, Deelkerk.
verzacht en geneest
men met
maatregel is gelegen in het mond- en
klauwzeer.
Dit ontbrak in dezen tijd, landbouw
crisis, dumping, hooge tolmuren en Duit-
sche „boter-manoeuvres" nog juist aan
ons geluk!
Met een slag is Nederland beroofd
van zijn allerbelangrijkste afzetgebied van
levend rundvee!
PREDIKBEURTEN.
Zondag 26 October.
Karirotrve. 2 are, dr.Weedavan Oosterland.
Sirosiksrki. 6 30 ure, ds. Koopmans.
Surg*. 2 ure, ds. Boogaard (Doopsbed.)
Recesse. 9.30 ure, ds. Boogaard.
Raartiwalle. Geen dienst.
Baa«ataia. 9.39 ure, ds. Koopmans (Bed.
H. Av.) Gerei. Kerk. 9.30 en 2 ure, Lees-
dienst. Oad-Gaief. Kerk. 9.30 en 2 ure,
Leeskerk.
■ikeraaa. 2 ure, ds. Koopmans. Geref.
Kerk. 9 30 en 2 ure, Leeskaik.
•i-Nuwerskavem. 10 ure, dr Proost (Af
scheidspreek). Geref. Kerk. 9 30 en 2 ura,
ds. de Boer.
laaaeasalra. 9 30 ure, ds. v. d. Griend.
Geref. Kerk. 9,30 en 2 ure, Leeskerk.
we. 2 ure, ds. Gerritsen van
Nieuwerkerk.
ars Mksr, 2 ure, ds» v. d. Griend (Doops-
bediening).
•■warkerk. 9.30 ure, ds. Drost.
■te«werkerk. 9.30 ure, ds. Gerritsen (Orgel-
collecte). Geief. Kers. 9.30, 2 en 6 are, ds.
Vogelaar van Scbarendgke. Gerat. fee». 9,
2 en 5.30 ure, Leeskerk.
•eesorlani. 9.30, dr. Weeda en 2 ure,
geen dienst. Geref. Kerk. 9 30 en 2 ure,
ds Elgersma van Haamstede iVoorber H Av.)
Geiet. Ges*. 9 30, 2 en 5.30 ore, dhr. Remjjn.
Blrlaaslaki. 2 ure, ds. Voors lOrgelcull)
Brulalsse. 9.30 en 2 ure, ds. Waardeub .rg.
Geref. Kerk. 9 30 en 2 are, Leeskerk. Geref;
Gem. 9 30, 2 en 6 ure, Leeskerk Oud-Geref.
Kerk 9 ds. Boone van St -Filipsland 2 idem
(Doopsbeden 5.30 ure, idem lOogstpreek).
A.-J.-feiier. Geref. Kerk. 9.30 en 2 ure,
ds. Spoelstra.
•t.-Plligalani. 9 30, Leeskerk en 2 ura,
ds. Moerman van Staveirisse. ouü-Geief. Kerk.
9, 2 an 5.30 ure. Leeskerk.
Yfeale*. 9 30, ds. Wolfenberger en 2 ure,
ds de Gidts iColl. kerkfonds). ut er of. Kerk:
9. i0 en 2.30 ure, dr. Vbitenaar. Gesef. Grm<
9.30, 2 en 6 are, Leeskerk. Vrge Geref. Gen»
9.30, 2 an 6 nre, de heer Baajj,
